Nghiên cứu Thực trạng lâm nghiệp cộng đồng Việt Nam

VIꢀT NAM

NGHIÊN CꢁU

THꢂC TRꢃNG LÂM NGHIꢀP CꢄNG ꢅꢆNG VIꢀT NAM

Ngꢀꢁi báo cáo:

Bjoern Wode và Bꢂo Huy

Hà Nꢃi, tháng 6/2009

ꢄꢅng tài trꢆ:

Dꢇ án GTZ “Quꢂn lý bꢈn vꢉng nguꢅn tài nguyên thiên nhiên miꢈn Trung Viꢊt

Nam” (SMNR-CV)

Dꢇ án GTZ vꢈ Phát triꢋn Nông thôn tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk (RDDL)

MꢇC LꢇC

1

2

GIꢈI THIꢀU

1

3

THUꢉT NGꢊ

3

Sꢂ PHÁT TRIꢋN Vꢌ MꢍT THꢎI GIAN CꢏA H ꢈNG TIꢐP

CꢉN Vꢌ LÂM NGHIꢀP CꢄNG ꢅꢆNG TꢃI VIꢀT NAM

4

3.1

3.2

Giai ꢎoꢏn 1: (tꢐ 1995) Quy hoꢏch sꢑ dꢒng và giao ꢎꢓt rꢐng

4

Giai ꢎoꢏn 2: (tꢐ 2000) Lꢔp kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng và Quy ꢖc

bꢂo vꢊ rꢐng

7

3.3

Giai ꢎoꢏn 3: (tꢐ 1999) Các thoꢂ thuꢔn vꢈ sꢑ dꢒng rꢐng và chính

sách h ꢗng lꢆi

10

3.4

Nhóm công tác QLRCꢄ tꢏi Viꢊt Nam

Nhóm công tác quꢘc gia vꢈ quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng

Các nhóm công tác khu vꢇc

Các nhóm công tác cꢓp tꢌnh

Kꢕt luꢔn

12

14

15

3.4.1

3.4.2

3.4.3

3.4.4

4

PHÁT TRIꢋN CHÍNH SÁCH Vꢌ LÂM NGHIꢀP CꢄNG ꢅꢄNG16

4.1

Chiꢕn l ꢆc lâm nghiꢊp Viꢊt Nam

16

4.2

4.3

Phát triꢋn chính sách cꢓp quꢘc gia

Phát triꢋn chính sách cꢓp tꢌnh

17

19

4.4

Các quyꢕt ꢎꢙnh và H ꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn liên quan ꢎꢕn Dꢇ án20

THꢂC TRꢃNG LÂM NGHIꢀP CꢄNG ꢅꢆNG TꢃI VIꢀT NAM 22

5

6

XEM XÉT NHÂN RꢄNG LÂM NGHIꢀP CÔNG ꢅꢆNG

26

6.1

6.2

6.3

Trách nhiꢊm và nꢛng lꢇc ꢗ các cꢓp hành chính

Yêu cꢜu vꢈ lao ꢎꢃng và nguꢅn vꢘn

Quyꢈn sꢑ dꢒng hꢆp pháp

26

27

28

6.4

C

chꢕ tài chính mꢖi

30

6.5

6.6

6.7

7

Tiꢈm nꢛng tài nguyên rꢐng

Hình thꢝc giao rꢐng

Tính dân tꢃc

32

34

35

37

KꢐT LUꢉN

8

ꢅꢌ XUꢑT

42

8.1

8.2

Xây dꢇng chính sách và cꢂi cách hành chính

Kꢞ thuꢔt quꢂn lý rꢐng và kꢞ thuꢔt lâm sinh

42

47

I

8.3

C

chꢕ hꢟ trꢆ tài chính và phát triꢋn nguꢅn nhân lꢇc

48

9

TÀI LIꢀU THAM KHꢒO

50

DANH SÁCH CÁC BꢒNG

Bꢂng 1:

Bꢂng 2:

Phân tích 6 chꢀơng trình thí ꢎiꢋm phân chia lꢆi ích ꢎꢘi vꢖi gꢟ sꢑ

dꢒng ꢎꢋ bán tꢐ rꢐng tꢇ nhiên ꢗ Viꢊt Nam

33

Dꢇ trù kinh phí thꢇc hiꢊn thí ꢎiꢋm Quꢂn lý rꢐng Cꢃng ꢎꢅng ꢗ

cꢓp thôn, bꢂn so vꢖi chꢀơng trình hꢟ trꢆ tài chính 661

27

DANH SÁCH CÁC HÌNH

Hình 1:

Hình 2:

ꢄꢈ xuꢓt các vùng trꢠng tâm áp dꢒng LNCꢄ ꢗ Viꢊt Nam dꢇa vào

ꢎꢃ che phꢡ rꢐng và tꢢ lꢊ nghèo ꢎói 44

ꢄꢈ xuꢓt ma trꢔn LNCꢄ toàn diꢊn liên quan ꢎꢕn xây dꢇng chính

sách lâm nghiꢊp 46

II

DANH SÁCH CÁC PHꢇ LꢇC

Phꢒ lꢒc 1 Tham chiꢕu nhiꢊm vꢒ

Phꢒ lꢒc 2 Chꢀơng trình làm viꢊc

Phꢒ lꢒc 3 Nhꢉng thành tꢇu và tiꢕn ꢎꢃ cꢡa các dꢇ án liên quan ꢎꢕn LNCꢄ ꢎꢀꢆc

lꢇa chꢠn

Phꢒ lꢒc 4 Ma trꢔn xây dꢇng chꢀơng trình thí ꢎiꢋm LNCꢄ nꢛm 2003-2004

Phꢒ lꢒc 5 Ma trꢔn trách nhiꢊm và cơ chꢕ hꢆp tác giꢉa các bên tham gia vào

quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng tꢐu nꢛm 2004

Phꢒ lꢒc 6 Khung chính sách Lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng Cơ hꢃi- Thách thꢝc- Kiꢕn

nghꢙ, ꢎꢈ xuꢓt

Phꢒ lꢒc 7 Mꢃt sꢘ tài liꢊu hꢀꢖng dꢚn cꢡa dꢇ án ꢎꢀꢆc phê duyꢊt tron chꢀơng

trình thí ꢎiꢋm LNCꢄ TFF

Phꢒ lꢒc 8 So sánh các khái niꢊm Mô hình rꢐng bꢈn vꢉng ꢎꢀꢆc áp dꢒng giꢉa

chꢀơng trình cꢡa ODA và chꢀơng trình thí ꢎiꢋm LNCꢄ TFF

Phꢒ lꢒc 9 Quy trình thông thꢀꢁng áp dꢒng trong LNCꢄ ꢗ Viꢊt Nam

Phꢒ lꢒc 10 Tꢣng quan các tài liꢊu hꢀꢖng dꢚn cꢡa dꢇ án ODA xây dꢇng ꢎóng

góp vào phꢀơng pháp tiꢕp cꢔn thông thꢀơng áp dꢒng trong chꢀơng

trình thí ꢎiꢋm LNCꢄ TFF

Phꢒ lꢒc 11 ꢄꢙnh mꢝc chi phí xây dꢇng chꢀơng trình LNCꢄ cꢓp thôn, bꢂn

Phꢒ lꢒc 12 Hꢊ quꢂ kinh tꢕ cꢡa viꢊc trì hoãn áp dꢒng LNCꢄ trên diꢊn rꢃng ꢗ Viꢊt

Nam

Phꢒ lꢒc 13 Quy trình xin khai thác gꢟ theo kinh nghiꢊm cꢡa tꢌnh Quꢂng Ngãi và

tꢌnh Kontum

Phꢒ lꢒc 14 Kꢕt quꢂ thꢇc hiꢊn thí ꢎiꢋm phân chia lꢆi ích ꢗ 6 thôn (2006-2009)

Phꢒ lꢒc 15 Phân tích viꢊc áp dꢒng ba hình thꢝc giao rꢐng

Phꢒ lꢒc 16 Các trꢀꢁng hꢆp sinh thái xã hꢃi và ý nghãi cꢡa viꢊc xây dꢇng LNCꢄ

Phꢒ lꢒc 17 Kꢕt luꢔn chi tiꢕt thꢇc hiꢊn thí ꢎiꢋm LNCꢄ giai ꢎoꢏn 1995-2009

III

1

G I ꢈ I T H I ꢀ U

Cꢀ sꢁ

Tiꢕp theo quá trình chuyꢋn ꢎꢣi dꢜn dꢜn tꢐ quꢂn lý lâm nghiꢊp nhà nꢀꢖc tꢔp trung

sang thꢐa nhꢔn sꢇ tham gia cꢡa ꢎꢘi tꢀꢆng quy mô nhꢤ trong ngành lâm nghiꢊp

góp phꢜn phát triꢋn rꢐng và nâng cao sinh kꢕ tꢏi Viꢊt Nam, các nguꢅn rꢐng ꢎang

ngày càng ꢎꢀꢆc giao nhiꢈu hơn cho các hꢃ gia ꢎình cá nhân, các nhóm hꢃ hoꢥc

cho cꢂ thôn ꢎꢋ hꢠ ꢎꢝng ra quꢂn lý trꢇc tiꢕp các nguꢅn rꢐng.

Vꢖi viꢊc dꢜn chuyꢋn ꢎꢣi sang hình thꢝc quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng, quyꢈn lꢆi ꢎꢘi vꢖi

các nguꢅn tài nguyên rꢐng ꢎang dꢜn ꢎꢀꢆc chuyꢋn giao nhiꢈu hơn sang cho các

hꢃ gia ꢎình và các cꢃng ꢎꢅng. Viꢊc chuyꢋn giao quyꢈn lꢆi ngꢀꢁi sꢑ dꢒng cho

ngꢀꢁi dân kéo theo sꢇ tꢇ lꢇc ngày càng tꢛng cꢡa ngꢀꢁi dân trong viꢊc ra quyꢕt

ꢎꢙnh, lꢔp kꢕ hoꢏch và quꢂn lý. Không phꢂi lúc nào cꢦng có thꢋ cho rꢧng cꢓp cơ sꢗ

có ꢎꢡ kiꢕn thꢝc trong quꢂn lý rꢐng, do ꢎó phꢂi xây dꢇng các khái niꢊm vꢈ lꢔp kꢕ

hoꢏch quꢂn lý rꢐng hiꢊu quꢂ và khꢂ thi ꢎꢋ hꢟ trꢆ các chꢡ rꢐng mꢖi giúp hꢠ quꢂn

lý bꢈn vꢉng nguꢅn rꢐng cꢡa hꢠ..

Viꢊc liên tꢒc thí ꢎiꢋm các quy trình kꢞ thuꢔt vꢈ lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng ꢎꢀꢆc thꢇc

hiꢊn bꢗi hàng loꢏt các dꢇ án tꢐ nꢛm 1995 ꢎã góp phꢜn ꢎꢏt ꢎꢀꢆc sꢇ thꢐa nhꢔn vꢈ

mꢥt pháp lý trong các ꢎiꢈu khoꢂn cꢡa Luꢔt lâm nghiꢊp nꢛm 2004 giúp tꢏo cơ sꢗ

pháp lý ꢎꢋ giao rꢐng cho các cꢃng ꢎꢅng dân cꢀ.

Mꢥc dù ꢎã ꢎꢀꢆc thꢐa nhꢔn vꢈ mꢥt pháp lý ꢗ cꢓp quꢘc gia và ꢎã ꢎꢏt ꢎꢀꢆc các kꢕt

quꢂ thí ꢎiꢋm nhꢓt ꢎꢙnh tꢏi hiꢊn trꢀꢁng, song viꢊc thꢇc hiꢊn chꢡ yꢕu vꢚn do mꢃt sꢘ

các dꢇ án ODA thꢇc hiꢊn trong khi các chiꢕn lꢀꢆc chung cꢓp quꢘc gia, khu vꢇc

và cꢓp tꢌnh cꢦng nhꢀ các hꢀꢖng dꢚn kꢞ thuꢔt chꢀa ꢎꢀꢆc xác ꢎꢙnh rõ ràng. Ngay

cꢂ khi Chꢀơng trình thí ꢎiꢋm lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng cꢡa Cꢒc Lâm nghiꢊp ꢎã ꢎꢀꢆc

thꢇc hiꢊn hoàn tꢓt ꢗ 64 thôn, bꢂn thí ꢎiꢋm tꢏi 10 tꢌnh thành, song kꢕt quꢂ này vꢚn

chꢀa thꢋ tác ꢎꢃng ꢎꢕn viꢊc ra quyꢕt ꢎꢙnh vꢈ mꢥt chính sách ꢗ cꢓp quꢘc gia.

Mꢂc tiêu

ꢄoàn ꢎánh giá, gꢅm mꢃt nhóm tꢀ vꢓn lâm nghiꢊp quꢘc tꢕ và trong nꢀꢖc có nhiꢈu

kinh nghiꢊm trong lꢨnh vꢇc lâm nghiꢊp cꢅng ꢎꢅng, ꢎꢀꢆc thành lꢔp vꢖi mꢒc tiêu:

i.)

Xác ꢎꢙnh tꢣng quan chung vꢈ tình hình phát triꢋn khái niꢊm lâm nghiꢊp cꢃng

ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam, vꢈ mꢥt thꢝ tꢇ thꢁi gian ꢗ cꢂ cꢓp quꢘc gia và khu vꢇc ꢎꢋ

tìm ra nhꢉng ꢎóng góp thꢘng nhꢓt hꢀꢖng ꢎꢕn mꢠt quá trình lâm nghiꢊp

cꢃng ꢎꢅng chung tꢏi Viꢊt Nam.

ii.)

Mô tꢂ tình hình hiꢊn tꢏi cꢡa lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam sau khi hoàn

thành chꢀơng trình thí ꢎiꢋm vꢈ lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng do TFF hꢟ trꢆ cꢡa

Cꢒc Lâm nghiꢊp.

iii.)

iv.)

Phân tích các cơ hꢃi và thách thꢝc khi thꢇc hiꢊn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng

trong bꢘi cꢂnh môi trꢀꢁng chính sách hiꢊn nay cꢦng nhꢀ cơ cꢓu hành chính

hiꢊn có tꢏi Viꢊt Nam ꢗ cꢓp quꢘc gia cꢦng nhꢀ tꢏi các ꢎꢙa phꢀơng.

ꢄꢀa ra các ꢎꢈ xuꢓt rõ ràng vꢈ ꢎꢙnh hꢀꢖng chiꢕn lꢀꢆc hꢟ trꢆ ODA hꢀꢖng

ꢎꢕn viꢊc ra ꢎꢁi khung chính sách chi tiꢕt và mang tính hꢟ trꢆ vꢈ lâm nghiꢊp

cꢃng ꢎꢅng ꢗ cꢓp quꢘc gia và cꢓp ꢎꢙa phꢀơng. Các ꢎꢈ xuꢓt sꢩ tác ꢎꢃng ꢎꢕn

các nhà hoꢏch ꢎꢙnh chính sách cꢡa Viꢊt Nam ꢗ cꢓp quꢘc gia và ꢎꢙa phꢀơng

nhꢧm có ꢎꢀꢆc các ꢎiꢈu kiꢊn khung vꢈ pháp lý, hành chính và kꢞ thuꢔt trong

các chꢀơng trình/chính sách lâm nghiꢊp cꢓp quꢘc gia tꢐ ꢎó có thꢋ thꢇc hiꢊn

trên quy mô rꢃng và thꢋ chꢕ hóa mꢂng lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam.

1

Quy mô

Quy mô cꢡa báo cáo ꢎꢀꢆc giꢖi hꢏn ꢗ các cơ chꢕ quꢂn lý rꢐng mà ꢗ ꢎó các

nguꢅn tài nguyên rꢐng tꢇ nhiên hiꢊn có (trꢏng thái và nꢛng suꢓt khác nhau) ꢎꢀꢆc

giao cho cꢃng ꢎꢅng dân cꢀ ꢎꢙa phꢀơng (hꢃ gia ꢎình, nhóm hꢃ gia ꢎình, cꢃng

ꢎꢅng thôn bꢂn) cùng vꢖi giꢓy chꢝng nhꢔn sꢑ dꢒng ꢎꢓt lâu dài và các ꢎꢘi tꢀꢆng

ꢎꢀꢆc giao rꢐng nói trên cùng tham gia vꢖi nhau trong công tác bꢂo vꢊ, quꢂn lý và

cùng phân chia các lꢆi ích có ꢎꢀꢆc tꢐ nguꢅn rꢐng chung ꢎꢀꢆc giao.

Các hình thꢝc khác vꢈ sꢇ tham gia cꢡa cá nhân các hꢃ gia ꢎình trong các chꢀơng

trình trꢅng rꢐng hoꢥc hꢆp ꢎꢅng ꢎꢋ bꢂo vꢊ rꢐng do ꢎó không phꢂi là ꢎꢘi tꢀꢆng cꢡa

nghiên cꢝu này.

Lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng ꢎꢀꢆc hiꢋu nhꢀ là mꢃt hꢀꢖng tiꢕp cꢓp mang tính chính thꢋ

vꢈ quꢂn lý rꢐng trong ꢎó bao gꢅm cꢂ trꢅng rꢐng, làm giàu rꢐng, bꢂo vꢊ rꢐng và

quꢂn lý lâm sꢂn ngoài gꢟ. Tuy nhiên, ꢎꢆt nghiên cꢝu này chꢌ giꢖi hꢏn tꢖi các vꢓn

ꢎꢈ vꢈ quꢂn lý rꢐng tꢇ nhiên và các hình thꢝc sꢑ dꢒng gꢟ, do các mꢥt khác liên

quan ꢎꢕn trꢅng rꢐng ꢎã ꢎꢀꢆc hꢟ trꢆ thông qua hàng loꢏt các chính sách và

hꢀꢖng dꢚn lꢞ thuꢔt khác và ꢎꢀꢆc hiꢋu là các quy trình chuꢪn áp dꢒng tꢏi Viꢊt

Nam.

Giꢃi hꢄn nghiên cꢅu

Viꢊc thí ꢎiꢋm lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam ꢎang ꢎꢀꢆc tiꢕn hành bꢗi hàng

loꢏt các thành phꢜn gꢜn nhꢀ không thꢋ quꢂn lý hꢕt ꢎꢀꢆc gꢅm các cơ quan chính

quyꢈn, các viꢊn nghiên cꢝu, các tꢣ chꢝc hꢆp tác kꢞ thuꢔt và tài chính ODA, các

quꢞ cꢡa nhiꢈu nguꢅn tài trꢆ, NGOs, v.v.... ꢎang hoꢏt ꢎꢃng trong các lꢨnh vꢇc nông

nghiꢊp - sinh thái khác nhau.

Do hꢏn chꢕ vꢈ mꢥt thꢁi gian, ꢄoàn không thꢋ ꢎi hiꢊn trꢀꢁng tꢏi các ꢎiꢋm dꢇ án

cꢡa Chꢀơng trình thí ꢎiꢋm lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng và các thông tin trong báo cáo

này ꢎꢈu dꢇa trên các thông tin thꢝ cꢓp hoꢥc các phꢤng vꢓn cá nhân.

ꢄꢋ ꢎꢂm bꢂo có ꢎꢀꢆc cơ sꢗ dꢉ liꢊu tꢔp trung vꢈ mꢥt kꢕt cꢓu và có thꢋ quꢂn lý

ꢎꢀꢆc, nghiên cꢝu này chꢌ tꢔp trung vào các dꢇ án có nhꢉng ꢎóng góp rõ ràng

và/hoꢥc ꢎꢀꢆc xem là tꢀơng quan vꢖi hꢀꢖng phân tích hꢀꢖng ꢎꢕn mꢃt quy trình

lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng chung nhꢀ ꢎã ꢎꢀꢆc thꢇc hiꢊn theo Chꢀơng trình thí ꢎiꢋm

lâm nghiꢊp công ꢎꢅng cꢡa TFF. Hꢀꢖng tꢔp trung khác thiên vꢈ phân tích sꢇ hꢆp

tác hiꢊu quꢂ giꢉa các dꢇ án hꢆp tác kꢞ thuꢔt và tài chính ꢄꢝc - ꢎóng vai trò ꢎꢜu

tàu trong viꢊc phát triꢋn phꢀơng pháp luꢔn vꢈ lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng và ꢎꢘi thoꢏi

vꢈ chính sách tꢏi Viꢊt Nam.

Do ꢎó, nghiên cꢝu này không ꢎꢀꢆc thiꢕt kꢕ hoꢥc ꢎꢙnh hꢀꢖng ꢎꢋ trꢗ thành mꢃt

báo cáo nghiên cꢝu thꢓu ꢎáo và chính thꢝc ꢗ cꢓp quꢘc gia.

Do quy trình sꢂn xuꢓt cꢡa rꢐng tꢇ nhiên kéo dài và nguꢅn dꢉ liꢊu nghiên cꢝu hiꢊn

có bꢙ hꢏn chꢕ nên trong ꢎꢆt nghiên cꢝu này ꢄoàn không thꢋ tiꢕn hành phân tích

tꢣng hꢆp vꢈ chi phí và lꢆi ích lâu dài. Phꢜn phân tích kinh tꢕ ꢗ Chꢀơng 6 do ꢎó

chꢌ tꢔp trung vào các lꢆi ích-chi phí trꢀꢖc mꢍt cꢡa các hoꢏt ꢎꢃng khai thác gꢟ tꢐ

sáu hoꢏt ꢎꢃng thí ꢎiꢋm vꢈ chính sách hꢀꢗng lꢆi mà không tính ꢎꢕn các chi phí

phꢒ thêm cho thiꢕt lꢔp, quꢂn lý lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng và các chi phí hꢟ trꢆ vꢈ mꢥt

hành chính.

Các ꢎꢈ xuꢓt vꢈ chính sách nêu chi tiꢕt trong nghiên cꢝu này ꢎꢀꢆc ꢎꢀa ra dꢇa trên

các phân tích cá nhân cꢡa ꢄoàn và do ꢎó không nhꢓt thiꢕt phꢂn ánh các ꢎꢈ xuꢓt

cꢡa các ꢎꢘi tꢀꢆng khác tham gia thꢇc hiꢊn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam.

2

T H U ꢉ T N G ꢊ

Thuꢔt ngꢉ Lâm nghiꢆp cꢇng ꢈꢉng, ꢎôi khi ꢎꢀꢆc nhꢍc ꢎꢕn vꢖi tên gꢠi lâm nghiꢀp

1

xã hꢁi , ꢎꢀꢆc xác ꢎꢙnh lꢜn ꢎꢜu tiên bꢗi Tꢣ chꢝc Nông lꢀơng Thꢕ giꢖi FAO nꢛm

1978, theo ꢎó “...bꢂt cꢃ hoàn cꢄnh có ngưꢅi dân tham gia tích cꢆc vào các hoꢇt

ꢈꢁng lâm nghiꢀp. ꢉiꢊu ꢈó bao gꢋm các trưꢅng hꢌp có các lô ꢈꢂt rꢍng thiꢎu gꢏ và

các lâm sꢄn khác cho nhu cꢐu cꢑa ꢈꢒa phương, thông qua viꢀc trꢋng cây ꢓ cꢂp

trang trꢇi ꢈꢔ cung cꢂp vꢕ mùa và chꢎ biꢎn lâm sꢄn ꢓ cꢂp hꢁ, cꢂp ngành tiꢔu thꢑ

công nghiꢀp ꢈꢔ tꢇo thu nhꢖp ꢈꢗi vꢘi các hoꢇt ꢈꢁng cꢑa ngưꢅi dân sꢗng phꢕ thuꢁc

và rꢍng”.

Lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng do ꢎó ꢎꢀꢆc hiꢋu mꢃt cách chính xác nhꢓt nhꢀ là mꢃt thuꢔt

ngꢉ bao trùm miêu tꢂ mꢃt phꢏm vi rꢃng các hoꢏt ꢎꢃng gꢍn ngꢀꢁi dân ꢎꢙa phꢀơng

vꢖi rꢐng và cây cꢘi và các sꢂn phꢪm cꢦng nhꢀ các lꢆi ích tꢐ rꢐng và cây cꢘi.

Cꢦng trong nꢛm ꢎó, Ngân hàng Thꢕ giꢖi ꢎã ꢓn hành Tài liꢊu Chính sách Ngành

Lâm nghiꢊp có tꢜm ꢂnh hꢀꢗng lꢖn cho thꢓt mꢃt bꢀꢖc chuyꢋn dꢙch lꢖn tꢐ lâm

nghiꢊp công nghiꢊp sang bꢂo vꢊ môi trꢀꢁng và ꢎáp ꢝng nhu cꢜu cꢡa ꢎꢙa phꢀơng.

Bꢀꢖc chuyꢋn dꢙch này “phꢄn ánh thꢆc tꢎ rꢙng ꢈóng góp chính cꢑa lâm nghiꢀp vào

sꢆ phát triꢔn sꢚ ꢈꢎn ... tꢍ nhꢛng tác ꢈꢁng cꢑa ngành ꢈꢎn ngưꢅi dân bꢄn ꢈꢒa ... tꢇi

các nưꢘc ꢈang phát triꢔn” (Ngân hàng Thꢕ giꢖi 1978).

Trong bꢘi cꢂnh Viꢊt Nam, “rꢐng cꢃng ꢎꢅng“ hoꢥc “lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng“ ꢎꢈ cꢔp

ꢎꢕn mꢃt phꢏm vi rꢓt rꢃng liên quan ꢎꢕn các hình thꢝc quꢂn lý trong quꢂn lý rꢐng,

bao gꢅm quꢂn lý bꢂn ꢎꢙa “truyꢈn thꢘng”, quꢂn lý rꢐng dꢀꢖi Hꢃi (Phꢒ nꢉ, Mꢥt trꢔn,

Cꢇu chiꢕn binh, v.v...) và các hꢆp tác xã. Quyꢈn sꢑ dꢒng ꢎꢓt ꢎꢀꢆc trao thông qua

sꢑ dꢒng ꢎꢓt ꢎꢀꢆc công nhꢔn theo cách truyꢈn thꢘng hoꢥc theo khꢕ ꢀꢖc (sꢣ xanh,

các hꢆp ꢎꢅng bꢂo vꢊ rꢐng hꢧng nꢛm) hoꢥc làm chꢡ ꢎꢓt dài hꢏn (sꢣ ꢎꢤ).

Lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng trong nghiên cꢝu này ꢎꢈ cꢔp ꢎꢕn các hính thꢝc quꢂn lý

trong ꢎó ngꢀꢁi dân ꢎꢙa phꢀơng cùng nhau quꢂn lý các nguꢅn rꢐng tꢇ nhiên trong

ranh giꢖi cꢃng ꢎꢅng cꢡa hꢠ mà tꢏi ꢎó quyꢈn sꢑ dꢒng lâu dài ꢎã ꢎꢀꢆc chuyꢋn giao

sang cho nhꢉng ngꢀꢁi quꢂn lý rꢐng. Khái niꢊm này bao gꢅm các cꢃng ꢎꢅng, các

nhóm hꢃ gia ꢎình và kꢋ cꢂ các diꢊn tích rꢐng tꢇ nhiên thuꢃc quyꢈn quꢂn lý cꢡa cá

nhân, nhꢀng cùng chung nhau trách nhiꢊm bꢂo vꢊ, quꢂn lý rꢐng và cùng phân

chia lꢆi ích tꢐ rꢐng. Do ꢎó, theo ꢎꢙnh nghia này không có sꢇ khác biꢊt nào giꢉa

lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng và lâm nghiꢊp dꢇa vào cꢃng ꢎꢅng.

Các hình thꢝc trong ꢎó ngꢀꢁi dân ꢎꢙa phꢀơng ꢎꢀꢆc tham gia ký hꢆp ꢎꢅng thuê

rꢐng (sꢣ xanh) trong khi giꢓy chꢝng nhꢔn sꢑ dꢒng ꢎꢓt vꢚn thuꢃc vꢈ mꢃt công ty

lâm nghiꢊp hoꢥc ꢎơn vꢙ nhà nꢀꢖc không nꢧm trong hàn nghꢨa cꢡa thuꢔt ngꢉ lâm

nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng và do ꢎó không phꢂi là ꢎꢘi tꢀꢆng nghiên cꢝu cꢡa báo cáo

nghiên cꢝu này.

Quꢂn lý nguꢅn tài nguyên trong lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng bao gꢅm các tác ꢎꢃng can

thiꢊp vꢈ lâm sinh nhꢀ sꢑ dꢒng gꢟ và lâm sꢂn ngoài gꢟ, làm giàu rꢐng tꢇ nhiên,

trꢅng rꢐng trên ꢎꢓt trꢘng và các lꢆi ích tꢐ các dꢙch vꢒ môi trꢀꢁng.

Tuy nhiên, trong nghiên cꢝu này trꢠng tâm rõ ràng ꢎꢀꢆc ꢎꢥt ꢗ các quy trình khai

thác gꢟ nơi thꢋ hiꢊn phꢜn tác ꢎꢃng ꢎáng kꢋ nhꢓt cꢡa con ngꢀꢁi tꢖi các dꢙch vꢒ

kinh tꢕ và sinh thái tꢐ rꢐng tꢇ nhiên và là nơi vꢚn còn gꢥp nhiꢈu thách thꢝc do

các quy trình kꢞ thuꢔt và hành chính liên quan còn chꢅng chéo và xung ꢎꢃt lꢚn

nhau.

1

Thuꢔt ngꢉ “Lâm nghiꢊp xã hꢃi: xuꢓt hiꢊn lꢜn ꢎꢜu tiên trong báo cáo cꢡa Ban Nông nghiꢊp Quꢘc

gia ꢗ ꢫn ꢄꢃ. Trong báo cáo này, thuꢔt ngꢉ Lâm nghiꢊp xã hꢃi ꢎꢀꢆc sꢑ dꢒng trong chꢀơng trình

thꢇc hiꢊn các hoꢏt ꢎꢃng khuyꢕn khích ngꢀꢁi phꢒ sꢘng thuꢃc vào cꢡi và các lâm sꢂn khác ꢎꢋ

cung cꢓp cho chính hꢠ (GOI 1976).

3

S ꢂ P H Á T T R I ꢋ N V ꢌ M ꢍ T T H ꢎ I G I A N C ꢏ A

H Ư ꢈ N G T I ꢐ P C ꢉ N V ꢌ L Â M N G H I ꢀ P C ꢄ N G

ꢅ ꢆ N G T ꢃ I V I ꢀ T N A M

Các chꢀơng tiꢕp theo ꢎây sꢩ cung cꢓp tꢣng quan vꢈ mꢥt thꢁi gian gꢍn vꢖi sꢇ

phát triꢋn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam trong ꢎó các tiêu chuꢪn hiꢊn hành

vꢈ hành chính và kꢞ thuꢔt ꢎꢀꢆc các dꢇ án chꢡ chꢘt trong lꢨnh vꢇc lâm nghiꢊp

cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam nhꢀ Chꢀơng trình thí ꢎiꢋm Lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng TFF,

Dꢇ án GTZ Nông thôn ꢄꢍk Lꢍk RDDL, dꢇ án GTZ Quꢂn lý bꢈn vꢉng nguꢅn tài

nguyên thiên nhiên miꢈn Trung SMNR-CV, Dꢇ án KfW6, Dꢇ án Helvetas-SFSP và

ETSP, JICA và gꢜn ꢎây là Dꢇ án GTZ-Bꢂo vꢊ môi trꢀꢁng và Quꢂn lý tài nguyên

thiên nhiên EPMNR cꢡa tꢌnh ꢄꢍk Nông áp dꢒng theo mꢃt cách thꢝc chung. Các

mꢘc thꢁi gian dꢀꢖi ꢎây không ꢎꢡ ꢎꢋ mô tꢂ toàn cꢂnh các hoꢏt ꢎꢃng liên quan ꢎꢕn

lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam song ꢎꢀꢆc ꢎꢀa ra ꢎꢋ ꢎꢥc biꢊt nhꢓn mꢏnh sꢇ

hꢆp tác vꢀꢆt bꢔc và sꢇ phát triꢋn mang tính kꢕ tꢒc vꢈ phꢀơng pháp luꢔn giꢉa các

dꢇ án ODA chꢡ chꢘt vꢈ lâm nghiꢊp và Bꢃ Nông nghiꢊp và Phát triꢋn Nông thôn

cꢡa Chính phꢡ Viꢊt Nam. Toàn cꢂnh chi tiꢕt vꢈ quá trình thꢇc hiꢊn liên quan ꢎꢕn

các bꢀꢖc mâng tính phꢀơng pháp ꢎꢀꢆc áp dꢒng và phꢏm vi thꢇc hiꢊn tꢏi thꢇc

ꢎꢙa cꢡa các dꢇ án liên quan ꢎꢕn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng ꢎꢀꢆc trình bày trong Phꢒ

lꢒc 3.

3 . 1

G i a i ꢓ o ꢔ n 1 : ( t ꢕ 1 9 9 5 )

Q u y h o ꢔ c h s ꢖ d ꢗ n g v à g i a o ꢓ ꢘ t r ꢕ n g

Trong giai ꢎoꢏn ꢎꢜu cꢡa lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng, hay giai ꢎoꢏn tꢀ nhân hóa lâm

nghiꢊp tꢏi Viꢊt Nam, chꢡ yꢕu tꢔp trung vào viꢊc phát triꢋn khái niꢊm và thí ꢎiꢋm

các quy trình kꢞ thuꢔt và hành chính cho giao ꢎꢓt giao rꢐng (GꢄGR) vꢖi hàng loꢏt

các hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn ꢎꢀꢆc xây dꢇng bꢗi các Dꢇ án ODA vꢈ quy hoꢏch sꢑ

dꢒng ꢎꢓt và giao ꢎꢓt giao rꢐng (QHSDꢄ&GꢄGR). ꢄꢀꢆc phê duyꢊt là Hꢀꢖng dꢚn

thꢇc hiꢊn cꢓp tꢌnh ꢎꢋ thꢇc hiꢊn các kꢕ hoꢏch GꢄGR, các hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn

này mꢃt cách cơ bꢂn ꢎã ꢎóng góp vào sꢇ phát triꢋn cꢡa Luꢔt Lâm nghiꢊp mꢖi cꢡa

Viꢊt Nam.

Khung thꢊi gian vꢋ Quy hoꢄch sꢌ dꢂng ꢈꢍt và giao ꢈꢍt (giao rꢎng) tꢄi Viꢆt

Nam

1995

1998

Dꢇ án GTZ-SFDP khꢗi ꢎꢜu viꢊc thí ꢎiꢋm QHSDꢄ&Gꢄ tꢏi 2 huyꢊn Tua Chua, Lai

Châu và Yên Châu, Sơn La ꢎꢋ kiꢋm tra tính khꢂ thi cꢡa quy trình trong hai ꢎiꢈu

kiꢊn sinh thái-xã hꢃi khác nhau.

Bꢍt ꢎꢜu giao ꢎꢓt rꢐng tꢏi tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk sau khi mꢃt Lâm trꢀꢁng quꢘc doanh ꢎꢀa ra

sáng kiꢕn trên. Lâm trꢀꢁng quꢘc doanh Ea H’Leo ꢎꢀꢆc UBND tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk phê

duyꢊt giao 2.000 ha ꢎꢓt rꢐng cho các hꢃ gia ꢎình sꢘng tꢏi 4 bꢂn cꢡa xã Ea Sol.

Cùng thꢁi ꢎiꢋm ꢎó, Lâm trꢀꢁng quꢘc doanh ꢄꢍk Lꢍk cꢦng tiꢕn hành giao 2.000

ha ꢎꢓt rꢐng cho các hꢃ dân tꢏi 3 bꢂn cꢡa xã Dak Phoi. Sau nhꢉng khꢗi ꢎꢜu trên,

Dꢇ án GTZ Quꢂn lý bꢈn vꢉng các nguꢅn tài nguyên Lꢀu vꢇc dꢀꢖi sông Mekong

(SMRP) ꢎã bꢍt ꢎꢜu thꢇc hiꢊn chꢀơng trình thí ꢎiꢋm tiꢕp theo vꢈ GꢄGR.

1999

Nghꢙ ꢎꢙnh 163/1999/ND-CP cung cꢓp hꢀꢖng dꢚn ꢎꢜu tiên vꢈ giao và cho thuê ꢎꢓt

rꢐng ꢎꢘi vꢖi các tꢣ chꢝc, các hꢃ gia ꢎình và các cá nhân vì mꢒc ꢎích quꢂn lý

rꢐng.

4

1999

Các hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn vꢈ QHSDꢄ&Gꢄ ꢎꢀꢆc UBND tꢌnh Sơn La phê duyꢊt

thành Hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn cꢓp tꢌnh dꢇa trên Quyꢕt ꢎꢙnh 532/QHSD-UB và ꢗ tꢌnh

Lai Châu theo Quyꢕt ꢎꢙnh 520/QD-UB cꢡa tꢌnh ꢄiꢊn Biên.

Xây dꢇng phꢀơng pháp luꢔn mꢖi vꢈ giao các khu rꢐng hiꢊn có và ꢎꢀꢆc thí ꢎiꢋm

tꢏi tꢌnh Sơn La vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ kꢞ thuꢔt cꢡa Dꢇ án GTZ-Phát triꢋn Lâm nghiꢊp xã

hꢃi Sông ꢄà SFDP. Mꢃt nꢛm sau ꢎó, viꢊc giao thí ꢎiꢋm ꢎꢓt rꢐng và các khu rꢐng

hiꢊn có ꢎꢀꢆc thꢇc hiꢊn tꢏi tꢌnh Sơn La vꢖi hơn 300.000ha ꢎꢀꢆc giao cho các cá

nhân và các nhóm hꢃ trꢀꢖc nꢛm 2004.

2000

Thꢇc hiꢊn giao rꢐng cùng vꢖi giꢓy chꢝng nhꢔn sꢑ dꢒng ꢎꢓt cho nhóm hꢃ tꢏi tꢌnh

ꢄꢍk Nông (trꢀꢖc ꢎây là tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk) vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ cꢡa trꢀꢁng ꢄꢏi Hꢠc Tây

Nguyên. ꢄiꢈu này giúp làm thay ꢎꢣi chiꢕn lꢀꢆc thꢇc hiꢊn cꢡa huyꢊn Ea H’Leo.

2000

Dꢇ án GTZ-An toàn lꢀơng thꢇc IFSP hꢟ trꢆ giao 43.000ha rꢐng cho các hꢃ gia

ꢎình vꢖi tên vꢆ cꢡa chꢡ hꢃ ꢎꢀꢆc nêu trong giꢓy chꢝng nhꢔn quyꢈn sꢑ dꢒng ꢎꢓt.

Hꢃi thꢂo cꢓp quꢘc gia ꢎꢜu tiên vꢈ “Kinh nghiꢊm và tiꢈm nꢛng vꢈ Lâm nghiꢊp cꢃng

ꢎꢅng“ ꢎꢀꢆc Nhóm công tác cꢓp quꢘc gia vꢈ Quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng NWG-CFM

tꢣ chꢝc mꢃt nꢛm sau khi Nhóm ꢎꢀꢆc thành lꢔp.

2001

Tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk ra quyꢕt ꢎꢙnh giao 946 ha rꢐng thꢀꢁng xanh cho toàn bꢃ cꢃng ꢎꢅng

bꢂn Tul thuꢃc huyꢊn Krong Bong. Giꢓy chꢝng nhꢔn quyꢈn sꢑ dꢒng ꢎꢓt ꢎꢀꢆc cꢓp

nꢛm 2003. Sáng kiꢕn ꢎꢜu tiên ꢗ cꢓp tꢌnh vꢈ thí ꢎiꢋm giao rꢐng cho các cꢃng ꢎꢅng

dân cꢀ sau ꢎó ꢎã ꢎꢀꢆc quy ꢎꢙnh trong Luꢔt Lâm nghiꢊp nꢛm 2004.

2003

ꢄiꢈu 9 Luꢔt ꢄꢓt ꢎai (Nghꢙ quyꢕt 13-2003-QH11) quy ꢎꢙnh viꢊc giao ꢎꢓt rꢐng cho

các hꢃ gia ꢎình và các cá nhân vꢖi quyꢈn sꢑ dꢒng ꢎꢓt lâu dài ꢎꢀꢆc Nhà nꢀꢖc

công nhꢔn sꢩ là cơ sꢗ pháp lý ꢎꢋ giao rꢐng.

Giꢓy chꢝng nhꢔn sꢣ ꢎꢤ ꢎꢘi vꢖi các nguꢅn tài nguyên rꢐng hiꢊn có ꢎꢀꢆc cꢓp cho

cꢃng ꢎꢅng Na Phieng, huyꢊn Yên Châu, tꢌnh Sơn La vꢖi duy nhꢓt tên thôn bꢂn là

ꢎꢘi tꢀꢆng sꢑ dꢒng rꢐng hꢆp pháp.

2004

Dꢇ án GTZ-SMNR-CV hꢟ trꢆ giao rꢐng cho các nhóm hꢃ sꢇ dꢒng tꢏi bꢘn xã.

Luꢔt Bꢂo vꢊ và Phát triꢋn rꢐng lꢜn ꢎꢜu tiên quy ꢎꢙnh các phꢀơng án giao các

nguꢅn tài nguyên rꢐng hiꢊn có cho cꢃng ꢎꢅng thôn bꢂn, do ꢎó tꢏo cơ sꢗ pháp lý

cho quyꢈn sꢑ dꢒng lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng.

2005

Hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn cꢓp tꢌnh vꢈ quy hoꢏch sꢑ dꢒng ꢎꢓt và giao ꢎꢓt giao rꢐng có

sꢇ tham gia ꢎꢀꢆc Sꢗ NN&PTNT tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk phê duyꢊt vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ vꢈ mꢥt kꢞ

thuꢔt cꢡa Dꢇ án GTZ-RDDL.

2005

2006

2008

Quyꢕt ꢎꢙnh 304/2005/Qꢄ-TTG vꢈ thí ꢎiꢋm giao rꢐng và hꢆp ꢎꢅng bꢂo vꢊ rꢐng cho

các hꢃ gia ꢎình và các cꢃng ꢎꢅng ngꢀꢁi dân tꢃc thiꢋu sꢘ tꢏi Tây Nguyên.

Hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn cꢓp tꢌnh vꢈ giao ꢎꢓt giao rꢐng có sꢇ tham gia ꢎꢀꢆc tꢌnh ꢄꢍk

Nông phê duyꢊt vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ kꢞ thuꢔt cꢡa Dꢇ án Helvetas-ETSP.

Phꢀơng pháp luꢔn có sꢇ tham gia áp dꢒng trong công tác ꢎiꢈu tra kiꢋm kê danh

mꢒc rꢐng kꢕt hꢆp theo các quy trình ꢎꢀꢆc quy ꢎꢙnh tꢏi Thông tꢀ 38/2007/TT-BNN

ꢎã ꢎꢀꢆc xây dꢇng và áp dꢒng thành công tꢏi thôn Trꢀꢁng Lê, tꢌnh Quꢂng Ngãi

vꢖi sꢇ tài trꢆ cꢡa Dꢇ án KfW6. Có quyꢕt ꢎꢙnh chính thꢝc giao 600ha rꢐng sꢂn

xuꢓt (tꢇ nhiên) giàu vào tháng 3 nꢛm 2008. ꢄang chꢁ cꢓp sꢣ ꢎꢤ.

2008

Phꢀơng pháp luꢔn vꢈ Quy hoꢏch sꢑ dꢒng ꢎꢓt và giao ꢎꢓt giao rꢐng có sꢇ tham

gia ꢎꢀꢆc phê duyꢊt là Hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn cꢓp tꢌnh tꢏi Quꢂng Bình tuân theo các

quy trình ꢎꢀꢆc quy ꢎꢙnh tꢏi Thông tꢀ 38/2007/TT-BNN vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ kꢞ thuꢔt cꢡa

Dꢇ án GTZ-SMNR-CV.

5

Các kꢏt luꢐn

Giao ꢎꢓt giao rꢐng ꢎꢀꢆc mong ꢎꢆi mang lꢏi các tác ꢎꢃng tꢀơng tꢇ nhꢀ nhꢀng tác

2

ꢎꢃng cꢡa chính sách “ꢄꢣi mꢖi” trong lꢨnh vꢇc nông nghiꢊp, và ngꢀꢁi ta hy vꢠng

rꢧng viꢊc ꢎꢀꢆc quyꢈn thuê ꢎꢓt dài hꢏn và ꢎꢂm bꢂo có thꢋ tꢏo cơ sꢗ khuyꢕn khích

các khoꢂn ꢎꢜu tꢀ cá nhân vꢈ tài chính và lao ꢎꢃng vào phat triꢋn rꢐng.

Tuy nhiên, nhꢀng mong ꢎꢆi trên không hoàn toàn trꢗ thành hiꢊn thꢇc và quyꢈn

quꢂn lý bꢙ hiꢋu sai trong mꢃt sꢘ trꢀꢁng hꢆp rꢧng nguꢅn tài nguyên rꢐng nghèo

kiꢊt không thꢋ mang lꢏi các lꢆi ích tꢝc thì cho cꢃng ꢎꢅng dân cꢀ ꢎꢙa phꢀơng thꢔm

chí ꢎã dꢚn ꢎꢕn viꢊc chuyꢋn ꢎꢣi ꢎꢓt rꢐng sang thành ꢎꢓt canh tác nông nghiꢊp. ꢄꢋ

có thꢋ tꢏo ra mꢃt sꢘ lꢆi ích nhꢓt ꢎꢙnh, viꢊc sꢂn xuꢓt nông nghiꢊp trên 20% diꢊn

tích ꢎꢓt rꢐng trꢘng ꢎꢀꢆc giao sau này ꢎã ꢎꢀꢆc cho phép áp dꢒng theo Quyꢕt ꢎꢙnh

178/2001/QD-TTg.

Viꢊc thꢇc hiꢊn trên diꢊn rꢃng ꢎꢀꢆc tiꢕn hành theo các chꢀơng trình cꢓp tꢌnh vꢖi

tiꢕn ꢎꢃ, chꢓt lꢀꢆng và các thꢑ thách khác nhau nhꢀ sau:

•

Kꢕt quꢂ lꢔp bꢂn ꢎꢅ không chính xác, thꢀꢁng ꢎꢀꢆc làm thông qua công viꢊc

bàn giꢓy bꢧng cách ꢎꢘi chiꢕu vꢖi các thông tin bꢂn ꢎꢅ không cꢔp nhꢔt hiꢊn có

và ngân sách nhà nꢀꢖc phân bꢣ không ꢎꢡ ꢎꢋ tiꢕn hành kiꢋm tra tꢏi thꢇc ꢎꢙa

và cꢔp nhꢔt thông tin ꢎꢃ che phꢡ thꢂm thꢇc vꢔt hiꢊn có.

•

Sꢇ tham gia hꢏn chꢕ cꢡa các ꢎꢘi tꢀꢆng sꢑ dꢒng rꢐng trong quá trình ꢎo ꢎꢏc

tꢏi thꢇc ꢎꢙa và xác ꢎꢙnh ranh giꢖi khiꢕn ngꢀꢁi ꢎꢀꢆc gio rꢐng không chꢍc chꢍn

vꢈ vꢙ trí ranh giꢖi lô rꢐng ꢎꢀꢆc giao dꢚn ꢎꢕn tình trꢏng ngꢀꢁi dân tꢇ do ra

vào khu rꢐng mà không biꢕt chꢡ rꢐng là ai.

•

Viꢊc chia nhꢤ các lô rꢐng thành các gói nhꢤ ꢎꢂm bꢂo tính công bꢧng cao

trong viꢊc phân chia ꢎꢓt rꢐng giꢉa nhꢉng ngꢀꢁi nhꢔn ꢎꢓt rꢐng song lꢏi dꢚn

ꢎꢕn khó khꢛn trong quꢂn lý, báo cáo và theo dõi rꢐng.

Mꢥc dù phꢀơng án giao ꢎꢓt giao rꢐng cho cꢃng ꢎꢅn ꢎã ꢎꢀꢆc quy ꢎꢙnh trong

Luꢔt Lâm nghiꢊp song chꢌ có mꢃt phꢜn rꢓt khiêm tꢘn ꢎꢓt rꢐng ꢎꢀꢆc giao cho

các cꢃng ꢎꢅng và thꢔm chí là giao cho các nhóm sꢑ dꢒng rꢐng.

Viꢊc cꢓp giꢓy chꢝng nhꢔn sꢑi dꢒng ꢎꢓt thꢀꢁng ꢎꢀꢆc xem là bꢀꢖc cuꢘi cùng

song không cung cꢓp ꢎꢡ thông tin liên quan ꢎꢕn trách nhiꢊm và lꢆi ích kèm

theo cho chꢡ rꢐng mꢖi.

Viꢊc hoàn tꢓt rà loꢏi lꢏi trꢏng thái 3 loꢏi rꢐng gꢜn ꢎây ꢎã dꢚn ꢎꢕn viꢊc cꢍt giꢂm

ꢎáng kꢋ các diꢊn tích rꢐng phòng hꢃ và có nhiꢈu diꢊn tích ꢎꢓt rꢐng hơn sꢩ ꢎꢀꢆc

giao cho cꢃng ꢎꢅng dân cꢀ ꢎꢙa phꢀơng và do ꢎó có nhiꢈu phꢀơng án hơn cho

thꢇc hiꢊn Lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng trong nhꢉng nꢛm tꢖi.

Thông tꢀ 38 cung cꢓp phꢜn hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn rꢓt chi tiꢕt song khꢂ thi và tꢣng

hꢆp vꢈ cách thꢝc tiꢕn hành giao các nguꢅn tài nguyên rꢐng hiꢊn có và nꢕu áp

dꢒng chính xác theo Thông tꢀ 38 sꢩ giúp hꢏn chꢕ phꢜn lꢖn các hꢏn chꢕ kꢋ trên

trong quá trình thꢇc hiꢊn sꢍp tꢖi. Thông tꢀ 39 quy ꢎꢙnh rõ ràng hꢀꢖng tiꢕp cꢔn có

sꢇ tham gia cꢡa ngꢀꢁi dân bꢧng cách khuyꢕn khích các chꢡ rꢐng tham gia vào

viꢊc thu thꢔp dꢉ liꢊu và xác ꢎꢙnh ranh giꢖi thꢇc ꢎꢙa. Viꢊc thꢇc hiꢊn thꢇc ꢎꢙa ꢎꢀꢆc

các dꢇ án KfW6, GTZ-RDDL, GTZ-SMNR-CV, GTZ-EPMNR và TFF-PPFP tiꢕn

hành và ꢎã chꢝng minh tính khꢂ thi cꢡa Thông tꢀ trong các ꢎiꢈu kiꢊn xã hꢃi - sinh

thái khác nhau. Là mꢃt lꢆi ích phꢒ, các kꢕt quꢂ ꢎiꢈu tra tài nguyên rꢐng ꢎꢀꢆc lꢔp

trong quá trình giao ꢎꢓt giao rꢐng là nhꢉng dꢉ liꢊu lꢔp kꢕ hoꢏch ꢎꢀꢆc hꢆp thꢝc

hóa có thꢋ ꢎꢀꢆc sꢑ dꢒng ngay cho công tác lꢔp kꢕ hoꢏch quꢂn lý lâm nghiꢊp

cꢃng ꢎꢅng mà không cꢜn thêm khoꢂn ngân sách bꢣ sung cho lꢔp kꢕ hoꢏch lâm

2

Tham khꢂo Perestroika hoꢥc cꢂi cách thꢙ trꢀꢁng mꢗ tꢐ nꢛm 1986 quy ꢎꢙnh sꢇ tꢀ nhân hoá trong

ngành sꢂn xuꢓt nông nghiꢊp.

6

nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng. Là mꢃt thꢑ thách chung, mꢥc dù Quyꢕt ꢎꢙnh 112/2008/Qꢄ-

BNN vꢈ ꢎꢙnh mꢝc chi phí cho giao ꢎꢓt giao rꢐng ꢎang ꢎꢀꢆc ban hành song nguꢅn

ngân sách quꢘc gia trên thꢇc tꢕ vꢚn chꢀa xác ꢎꢙnh ꢎꢀꢆc.

3 . 2

G i a i ꢓ o ꢔ n 2 : ( t ꢕ 2 0 0 0 )

L ꢙ p k ꢚ h o ꢔ c h q u ꢛ n l ý r ꢕ n g v à Q u y ư ꢜ c

b ꢛ o v ꢝ r ꢕ n g

Quꢂn lý rꢐng chꢌ có thꢋ bꢈn vꢉng nꢕu ꢎꢂm bꢂo ꢎꢀꢆc công tác bꢂo vꢊ nguꢅn rꢐng

và ngꢛn chꢥn ꢎꢀꢆc các trꢀꢁng hꢆp ngꢀꢁi ngoài xâm phꢏm vào các nguꢅn rꢐng.

Trong bꢘi cꢂnh Viꢊt Nam, viꢊc xây dꢇng Quy ꢀꢖc bꢂo vꢊ và phát triꢋn rꢐng

(QꢬBVPTR) ꢎã ꢎꢀꢆc luꢔt pháp quy ꢎꢙnh (Thông tꢀ 70/2007/TT-BNN; thay thꢕ

cho Thông tꢀ 56/1999/TT/BNN-KL trꢀꢖc ꢎó) và ꢎꢀꢆc cꢓp huyꢊn phê duyꢊt ꢎꢂm

bꢂo tính pháp lý giúp cꢃng ꢎꢅng ngꢛn chꢥn các vꢒ xâm hꢏi rꢐng tꢐ thành viên

cꢃng ꢎꢅng và ngꢀꢁi ngoài.

Các chꢡ rꢐng ngoài ra còn phꢂi nꢃp các bꢂn kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng trình các cꢓp

chính quyꢈn dꢇa trên các hoꢏt ꢎꢃng lâm nghiꢊp mà cꢓp thôn có thꢋ quꢂn lý và

ꢎánh giá.

Mꢥc dù các yêu cꢜu pháp lý ꢎã ꢎꢀꢆc quy ꢎꢙnh trong Luꢔt lâm nghiꢊp song hiꢊn

nay không có các hꢀꢖng dꢚn kꢞ thuꢔt hꢀꢖng dꢚn viꢊc xây dꢇng các kꢕ hoꢏch

quꢂn lý rꢐng ꢗ cꢓp cơ sꢗ giúp cꢃng ꢎꢅng hoàn chꢌnh các yêu cꢜu pháp lý và tꢏo

cơ sꢗ pháp lý cho hoꢏt ꢎꢃng khai thác rꢐng có kiꢋm soát.

Trong bꢘi cꢂnh Lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng, khai thác sꢑ dꢒng rꢐng ꢎꢀꢆc ꢎꢈ xuꢓt dꢇa

trên sꢘ thân cây theo tꢐng cꢓp ꢎꢀꢁng kính - là ꢎơn vꢙ ꢎꢀꢆc sꢑ dꢒng trong công

tác lꢔp kꢕ hoꢏch, báo cáo và thꢇc hiꢊn dꢭ hiꢋu và quꢂn lý thꢇc hiꢊn tꢐ phía ngꢀꢁi

dân và chính quyꢈn.

Lꢔp kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng phꢂi dꢇa trên kꢕt quꢂ ꢎiꢈu tra danh mꢒc rꢐng toàn

diꢊn nhꢀ ꢎã ꢎꢀꢆc thꢇc hiꢊn trong các chꢀơng trình giao ꢎꢓt giao rꢐng và viꢊc thu

thꢔp dꢉ liꢊu sꢩ ꢎꢀꢆc thꢇc hiꢊn theo chu trình 5 nꢛm/lꢜn ꢎꢋ xây dꢇng các bꢂn kꢕ

hoꢏch tiꢕp theo nhꢀ ꢎã ꢎꢀꢆc quy ꢎꢙnh trong khung chính sách pháp lý cꢡa Nhà

nꢀꢖc.

Khung thꢊi gian ꢈꢑi mꢃi công tác lꢐp kꢏ hoꢄch quꢒn lý rꢎng tꢄi Viꢆt Nam

2000

2001

Tài liꢊu hꢀꢖng dꢚn xây dꢇng Quy chꢕ Bꢂo vꢊ Phát triꢋn rꢐng có sꢇ tham gia cꢡa

Dꢇ án Phát triꢋn Lâm nghiꢊp xã hꢃi GTZ theo Thông tꢀ 56/2007/TT-BNN và có

ꢎꢀꢆc sꢇ phê duyꢊt cꢓp tꢌnh ꢗ Lai Châu trong nꢛm ꢎó theo Quyꢕt ꢎꢙnh 1457/QD-

UB. UBND tꢌnh Sơn La phê duyꢊt nꢛm 2003 theo Quyꢕt ꢎꢙnh 4026/QD-UB.

Dꢇ án Phát triꢋn Lâm nghiꢊp xã hꢃi GTZ thꢇc hiꢊn thí ꢎiꢋm LNCꢄ ꢗ hai xã, ꢎó là

xã Mꢀꢁng Pôn tꢌnh Lai Châu trꢀꢖc ꢎây và xã Chiêng Hꢏc tꢌnh Sơn La xây dꢇng

ꢎꢙnh mꢝc chi phí và trách nhiꢊm hành chính ꢎꢘi vꢖi viꢊc thꢇc hiꢊn LNCꢄ. Tꢏi thꢁi

ꢎiꢋm ꢎó, các kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng ꢎꢀꢆc xây dꢇng chꢌ dꢇa trên thông tin lꢔp bꢂn

ꢎꢅ và thꢇc trꢏng rꢐng cꢒ thꢋ mà không áp dꢒng ꢎiꢈu tra danh mꢒc rꢐng thꢇc tꢕ.

Rꢐng ꢎꢀꢆc sꢑ dꢒng ꢎꢋ ꢎáp ꢝng nhu cꢜu vꢈ gꢟ cꢡa ngꢀꢁi dân, chꢀa có nhu cꢜu

sꢑ dꢒng gꢟ ꢎꢋ bán.

2002

Tꢌnh Gia Lai thí ꢎiꢋm lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi hai ꢎiꢋm (liên quan ꢎꢕn hai cꢃng

ꢎꢅng ngꢀꢁi thiꢋu sꢘ Jarai và Bahnar) cùng vꢖi các giꢓy chꢝng nhꢔn sꢑ dꢒng ꢎꢓt

và các kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng ꢎꢀꢆc cꢓp cho hai xã. Viꢊc hꢟ trꢆ kꢞ thuꢔt ꢎꢀꢆc

trꢀꢁng ꢄꢏi hꢠc Tây Nguyên thꢇc hiꢊn.

7

2002

2003

Dꢇ án Helvetas-SFSP ꢎꢀa ra ꢎꢈ xuꢓt vꢈ trách nhiꢊm cꢡa các cꢓp hành chính

thꢇc hiꢊn chꢀơng trình lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk vꢖi trꢠng tâm tꢔp

trung vào nꢃi dung chia sꢮ lꢆi ích trong sꢑ dꢒng gꢟ thꢀơng mꢏi.

Dꢇ án GTZ-SFDP xây dꢇng phꢀơng pháp luꢔn vꢈ ꢎiꢈu tra danh mꢒc rꢐng có sꢇ

tham gia là cơ sꢗ ꢎꢋ xây dꢇng các kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng ꢎꢂm bꢂo ꢎúng yꢕu tꢘ

kꢞ thuꢔt. Phꢀơng pháp luꢔn này mô tꢂ sâu hơn quá trình xây dꢇng các Mô hình

Rꢐng bꢈn vꢉng ꢎꢋ xác ꢎꢙnh khꢘi lꢀꢆng gꢟ có thꢋ ꢎꢀꢆc phép khai thác theo sꢘ

thân cây ꢗ tꢐng cꢓp ꢎꢀꢁng kính. Danh mꢒc ꢎiꢈu tra rꢐng cꢓp thôn bꢂn và sau ꢎó

là kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng cꢓp thôn bꢂn ꢎꢜu tiên tꢏi Viꢊt Nam ꢎꢀꢆc hoàn tꢓt tꢏi

thôn Huoi Chan II, xã Muong Pon. Phꢀơng pháp luꢔn này ꢎꢀꢆc báo cáo lên

Nhóm công tác cꢓp quꢘc gia vꢈ quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng (NWG-CFM) trong cuꢃc

hꢠp tꢏi Hà Nꢃi và ꢎã ꢎꢀꢆc áp dꢒng vꢖi mꢃt sꢘ ꢎiꢈu chꢌnh nhꢤ tꢏi các dꢇ án Lâm

nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng chꢡ chꢘt tꢏi Viꢊt Nam.

2003

Hꢃi thꢂo quꢘc gia vꢈ Giao rꢐng tꢇ nhiên và Quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng ꢎꢀꢆc nhóm

NWG-CFM tꢣ chꢝc tꢏi Hà Nꢃi. Kꢕt quꢂ quan trꢠng nhꢓt cꢡa Hꢃi thꢂo chính là Ma

trꢔn xây dꢇng các kꢕ hoꢏch thí ꢎiꢋm quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng trong ꢎó xác ꢎꢙnh rõ

7 bꢀꢖc theo quy trình vꢖi các cam kꢕt chi tiꢕt tꢐ các dꢇ án ODA khác nhau dꢀꢖi

sꢇ chꢡ trì cꢡa ꢎꢏi diꢊn Bꢃ NN-PTNT (xem Ma trꢔn tꢏi Phꢒ lꢒc 4). Ma trꢔn này giúp

ꢎꢏt ꢎꢀꢆc sꢇ thꢘng nhꢓt ꢎꢜu tiên ꢗ cꢓp quꢘc gia vꢈ các quy trình rõ ràng liên quan

ꢎꢕn viꢊc thí ꢎiꢋm lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam.

2004

Dꢇ án GTZ-RDDL ꢎang hꢟ trꢆ thí ꢎiꢋm lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi hai bꢂn cꢡa

huyꢊn Ea H’Leo bꢧng cách áp dꢒng các quy trình ꢎã ꢎꢀꢆc Dꢇ án SFDP phát

triꢋn.

Dꢇ án ADB-FSP cꢦng ꢎang thí ꢎiꢋm các quy trình lꢔp kꢕ hoꢏch lâm nghiꢊp cꢃng

ꢎꢅng tꢀơng tꢇ tꢏi xã Ia Rmok, tꢌnh Gia Lai; tuy nhiên, các kꢕ hoꢏch ꢎꢀꢆc tꢣng

hꢆp tꢏi cꢓp xã song không phân biꢊt rõ ranh giꢖi thôn bꢂn và ꢎiꢈu này vꢚn chꢀa

ꢎꢀꢆc các cꢃng ꢎꢅng liên quan công nhꢔn.

2004

Nhóm NWG-CFM tꢣ chꢝc hꢃi thꢂo cꢓp quꢘc gia vꢈ hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn quꢂn lý

rꢐng cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam. Các thành viên ꢎã thꢘng nhꢓt vꢈ Ma trꢔn trách

nhiꢊm và cơ chꢕ phꢘi hꢆp giꢉa các bên tham gia trong quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng

(xem Phꢒ lꢒc 5) xác ꢎꢙnh sꢇ chꢌ ꢎꢏo rõ ràng vꢈ lꢔp kꢕ hoꢏch, thꢪm ꢎꢙnh, phê

duyꢊt, thꢇc hiꢊn và giám sát ꢎꢘi vꢖi quá trình thꢇc hiꢊn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢐ

cꢓp tꢌnh xuꢘng cꢓp thôn và cho ꢎꢕn nay cơ chꢕ này vꢚn ꢎꢀꢆc xem là phù hꢆp.

Bên cꢏnh ꢎó, bꢂn dꢇ thꢂo hꢀꢖng dꢚn kꢞ thuꢔt vꢈ ꢎánh giá nguꢅn tài nguyên rꢐng

có sꢇ tham gia, lꢔp kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng và quy chꢕ khai thꢚcꢎ ꢎꢀꢆc

trình bày tꢏi Hꢃi thꢂo và ꢎꢀꢆc thꢂo luꢔn thꢘng nhꢓt là chuꢪn mꢇc ꢎꢋ xây dꢇng và

ꢎiꢈu chꢌnh mꢃt cách thꢘng nhꢓt các quy trình kꢞ thuꢔt ꢎꢘi vꢖi tꢐng vùng nông

nghiꢊp-sinh thái khác nhau cꢡa Viꢊt Nam.

2005

Dꢇ án GTZ-SMNR-CV ꢎã thiꢕt lꢔp các mô hình trình diꢭn vꢈ Quꢂn lý rꢐng cꢃng

ꢎꢅng tꢏi bꢘn xã thí ꢎiꢋm cꢡa tꢌnh Quꢂng Bình trong ꢎó thꢇc hiꢊn cꢂ các quy trình

vꢈ ꢎiꢈu tra danh mꢒc rꢐng có sꢇ tham gia.

2005

2006

Dꢇ án Helvetas-ETSP bꢍt ꢎꢜu thí ꢎiꢋm lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Hòa Bình và

ꢄꢍk Nông. Các kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng ꢎã ꢎꢀꢆc cꢓp huyꢊn phê duyꢊt.

Chꢀơng trình thí ꢎiꢋm Quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng do TFF tài trꢆ thuꢃc Cꢒc Lâm

nghiꢊp - Bꢃ NN&PTNT ꢎꢀꢆc thꢇc hiꢊn. Chꢀơng trình ꢎánh dꢓu quá trình thꢇc

hiꢊn các hꢠat ꢎꢃng quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng tꢏi 10 tꢌnh, 38 xã và 64 thôn bꢂn.

Nhiꢊm vꢒ tꢣng thꢋ cꢡa Chꢀơng trình là xây dꢇng các hꢀꢖng dꢚn rꢟ ràng và mꢃt

hꢀꢖng tiꢕp cꢔn toàn diꢊn lꢅng ghép các mꢂng cꢡa quy hoꢏch sꢑ dꢒng ꢎꢓt, giao

ꢎꢓt giao rꢐng, cơ chꢕ hꢀꢗng lꢆi, các thꢋ thꢝc quꢂn lý rꢐng và quꢂn lý tài chính

vào chung mꢃt “gói”. Các hꢀꢖng dꢚn ꢎꢀꢆc xây dꢇng vꢖi mꢒc ꢎích xác ꢎꢙnh cơ sꢗ

khung pháp lý cꢓp quꢘc gia vꢈ phát triꢋn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi VIꢊt Nam.

8

2006

2008

Quyꢕt ꢎꢙnh 106 ꢎꢀꢆc Bꢃ NN&PTNT phê suyꢊt vꢈ hꢀꢖng dꢚn quꢂn lý rꢐng cꢃng

ꢎꢅn thôn bꢂn ꢎꢀꢆc áp dꢒng vꢖi quy mô 40 xã thí ꢎiꢋm cꢡa chꢀơng trình trên. Là

kꢕt quꢂ cꢡa chꢀơng trình này, 12 hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn và 2 vꢛn bꢂn chính thꢝc

ꢎã ꢎꢀꢆc xây dꢇng ꢎꢋ ꢎꢙnh hꢀꢖng viꢊc lꢔp kꢕ hoꢏch và quꢂn lý lâm nghiꢊp cꢃng

ꢎꢅng trong ꢎó có các quy ꢎꢙnh liên quan ꢎꢕn viꢊc sꢑ dꢒng các nguꢅn quꢞ cꢡa xã.

Dꢇ án GTZ-SMNR-CV hꢟ trꢆ viꢊc cꢔp nhꢔt vꢈ mꢥt pháp lý Hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn

vꢈ QꢬBV&PTR (hꢊ thꢘng giám sát ꢎꢀꢆc ꢎính kèm cùng vꢖi Hꢀꢖng dꢚn) theo

Thông tꢀ 70/2007/TT-BNN và Hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn trên ꢎã ꢎꢀꢆc tꢌnh Quꢂng

Bình phê duyꢊt chính thꢝc.

Kꢏt luꢐn

Bꢛo vꢝ rꢕng tꢏi Viꢊt Nam tꢐ lâu ꢎã trꢗ thành mꢃt phꢜn cꢘt yꢕu trong bꢓt kꢯ các

chꢀơng trình lꢖn liên quan ꢎꢕn lâm nghiꢊp trong ꢎó ngꢀꢁi dân ꢎꢀꢆc ꢎꢈn bù vꢈ

mꢥt tài chính khi tham gia vào các hoꢏt ꢎꢃng bꢂo vꢊ rꢐng. Do ꢎó, các quy ꢀꢖc

bꢂo vꢊ và phát triꢋn rꢐng cꢓp thôn/bꢂn ꢎã ꢎꢀꢆc xem là các quy trình chuꢪn áp

dꢒng cho toàn tꢌnh tꢏi nhiꢈu khu vꢇc cꢡa Viꢊt Nam.

Phꢀơng pháp luꢔn ꢎꢀꢆc lꢅng ghép mꢃt cách ꢎꢜy ꢎꢡ vào các chính sách cꢡa tꢌnh

và cꢡa quꢘc gia. Tuy nhiên, tính hiꢊu quꢂ cꢡa các quy ꢀꢖc cꢓp thôn/bꢂn vꢚn

thꢀꢁng ꢎꢀꢆc ꢎánh giá là chꢀa ꢎꢏt mꢝc tꢘi ꢀu do các tình huꢘng sau:

•

Tính bꢈn vꢉng cꢡa công tác bꢂo vꢊ rꢐng phꢒ thuꢃc vào viꢊc ꢎꢀa ra ꢎꢀꢆc các

hoꢏt ꢎꢃng ꢎꢃng viên khuyꢕn khích trꢇc tiꢕp liên quan ꢎꢕn các quyꢈn sꢑ dꢒng

rꢐng hoꢥc các kꢕ hoꢏch hꢟ trꢆ tài chính tꢐ bên ngoài trong khi các hoꢏt ꢎꢃng

này thꢀꢁng không ꢎꢡ hoꢥc không bꢈn vꢉng.

•

Cꢓp thôn bꢂn không phꢂi là ꢎơn vꢙ hành chính ꢎꢀꢆc thꢐa nhꢔn tꢏi Viꢊt Nam

và do ꢎó không thꢋ áp dꢒng các biꢊn pháp phꢏt hành chính ꢎꢘi vꢖi các vꢒ vi

phꢏm. Tuy nhiên, nꢕu không thꢋ áp dꢒng các biꢊn pháp xꢑ phꢏt, không thꢋ

thꢇc hiꢊn các quy ꢀꢖc cꢓp thôn mꢃt cách hiꢊu quꢂ ꢎꢥc biꢊt là ꢎꢘi vꢖi ngꢀꢁi

ngoài.

•

Sꢇ cꢘ kꢕt vꢈ mꢥt xã hꢃi và sꢇ e ngꢏi bꢙ trꢂ ꢎꢦa có thꢋ hꢏn chꢕ viꢊc thꢇc hiꢊn

hiꢊu quꢂ các quy ꢀꢖc giꢉa các thành viên cꢡa thôn bꢂn.

Sꢇ tin tꢀꢗng lꢚn nhau giꢉa các cán bꢃ kiꢋm lâm và các cꢃng ꢎꢅng dân cꢀ ꢎꢙa

phꢀơng vꢚn còn bꢙ hꢏn chꢕ và trong nhiꢈu trꢀꢁng hꢆp ꢎã dꢚn ꢎꢕn sꢇ phꢘi

hꢆp lꢤng lꢮo và thꢀꢁng là không kꢙp thꢁi tꢐ phía chính quyꢈn ꢎꢙa phꢀơng.

•

Hiꢊn vꢚn thiꢕu mꢃt cơ chꢕ rõ ràng vꢈ theo dõi giám sát thꢇc hiꢊn luꢔt trong

công tác bꢂo vꢊ rꢐng. Tuy vꢔy, viꢊc thꢇc hiꢊn nghiêm chꢌnh công tác bꢂo vꢊ

rꢐng sꢩ mang lꢏi sꢇ khuyꢕn khích quan trꢠng giúp tuân thꢡ các quy chꢕ vꢈ

khai thác ꢎã nêu trong các bꢂn kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng ꢎã ꢎꢀꢆc phê duyꢊt.

Lꢙp kꢚ hoꢔch quꢛn lý rꢕng tꢏi Viꢊt Nam ꢎã ꢎꢀꢆc nêu trong rꢓt nhiꢈu vꢛn bꢂn

pháp lý (ví dꢒ nhꢀ Thông tꢀ 05/2008/TT-BNN), tuy nhiên các vꢛn bꢂn pháp lý này

ꢎꢀꢆc xây dꢇng ꢎꢋ áp dꢒng cho các công ty lâm nghiꢊp dꢇa trên các quy trình lꢔp

kꢕ hoꢏch thông thꢀꢁng và ꢎꢀꢆc xác ꢎꢙnh thông qua các thuꢔt ngꢉ thông thꢀꢁng

nhꢀ chu kꢯ khai thác, mꢔt ꢎꢃ khai thác và ꢎꢀꢁng kính khai thác tꢘi thiꢋu trong khi

ngꢀꢁi dân ꢎꢙa phꢀơng không thꢋ áp dꢒng các quy trình này.

Viꢊc thꢐa nhꢔn khái niꢊm mꢖi vꢈ lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng dꢇa trên sꢘ thân cây trên

cꢓp ꢎꢀꢁng kính vꢚn còn bꢙ hꢏn chꢕ, ꢎꢥc biꢊt là sꢇ thꢐa nhꢔn cꢡa các bên liên

quan ꢎꢕn lâm nghiꢊp, mꢥc dù ꢎã ꢎꢏt ꢎꢀꢆc nhiꢈu kꢕt quꢂ thꢇc hiꢊn thành công.

Cꢦng chính vì thꢇc tꢕ này, chꢀơng trình thí ꢎiꢋm quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng TFF

9

ꢎꢀꢆc thiꢕt kꢕ theo hai hꢀꢖng tiꢕp cꢔn lꢔp kꢕ hoꢏch sꢑ dꢒng gꢟ dꢇa trên trꢉ

lꢀꢆng gꢟ ꢎꢥc và sꢘ thân cây theo tꢐng cꢓp ꢎꢀꢁng kính. Viꢊc thí ꢎiꢋm cho thꢓy

rꢧng chꢌ riêng khái niꢊm trꢉ lꢀꢆng ꢎã là quá khó hiꢋu ngay cꢂ ꢎꢘi vꢖi chính quyꢈn

ꢎꢙa phꢀơng và cuꢘi cùng, chꢀơng trình ꢎã áp dꢒng phꢀơng án hꢟn hꢆp cho dù

phꢀơng án này vꢚn còn hơi phꢝc tꢏp và mꢃt sꢘ phꢜn vꢚn còn nꢥng tính khoa hꢠc

mꢃt cách không cꢜn thiꢕt.

Do thiꢕu các dꢉ liꢊu nghiên cꢝu khoa hꢠc ꢎáng tin cꢔy vꢈ sꢇ tꢛng trꢀꢗng cꢡa

rꢐng và trꢉ lꢀꢆng ꢎꢘi vꢖi rꢐng tꢇ nhiên cꢡa Viꢊt Nam, ꢎiꢈu này dꢚn ꢎꢕn viꢊc khó

có thꢋ thꢂo luꢔn tính xác thꢇc vꢈ mꢥt khoa hꢠc cꢡa phꢀơng pháp này hay

phꢀơng pháp khác. Mꢥt khác, viꢊc nghiên cꢝu khoa hꢠc cꢜn tꢘi thiꢋu 25 nꢛm ꢎꢋ

cho ra ꢎꢀꢆc các kꢕt quꢂ ban ꢎꢜu. Tuy nhiên, quá trình giao ꢎꢓt giao rꢐng ꢎang

diꢭn ra hiꢊn nay tꢏi Viꢊt Nam ꢎòi hꢤi phꢂi có ngay các phꢀơng án xꢑ lý khꢂ thi.

Hiꢊn tꢏi, dꢉ liꢊu ꢎiꢈu tra danh mꢒc rꢐng trích tꢐ danh mꢒc ꢎiꢈu tra theo thông tꢀ

38 ꢎꢀꢆc sꢑ dꢒng làm cơ sꢗ và cho phép chuyꢋn ꢎꢣi tꢐ trꢉ lꢀꢆng sang sꢘ thân

cây và ngꢀꢆc lꢏi ꢎꢋ tꢐ ꢎó có thꢋ cung cꢓp hai bꢃ thông tin cho cùng mꢃt bꢂn kꢕ

hoꢏch. Dꢇa trên nhóm mꢒc tiêu liên quan, có thꢋ áp dꢒng ꢎơn vi ꢎo này hay ꢎơn

vꢙ ꢎo kia; ví dꢒ: tính toán khai thác cùng ngꢀꢁi dân dꢇa trên sꢘ thân cây, trong khi

phê duyꢊt chính thꢝc hꢏn ngꢏch ꢗ cꢓp huyꢊn cꢜn sꢘ liꢊu ꢀꢖc ꢎoán liên quan ꢎꢕn

trꢉ lꢀꢆng.

3 . 3

G i a i ꢓ o ꢔ n 3 : ( t ꢕ 1 9 9 9 )

C á c t h o ꢛ t h u ꢙ n v ꢞ s ꢖ d ꢗ n g r ꢕ n g v à c h í n h

s á c h h ư ꢟ n g l ꢠ i

Sꢇ phát triꢋn cꢡa Lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam vꢈ mꢃt khía cꢏnh nào ꢎó

vꢚn ꢎꢀꢆc mô tꢂ theo các nhꢔn thꢝc khác nhau vꢈ các hình thꢝc tham gia thꢇc tꢕ

cꢡa ngꢀꢁi dân ꢎꢙa phꢀơng trong quá trình ꢎꢀꢆc gꢠi là “quꢂn lý rꢐng”.

Chính quyꢈn Viꢊt Nam và ꢎꢥc biꢊt là chính quyꢈn các ꢎꢙa phꢀơng thꢀꢁng xem

“quꢂn lý” là bàn giao trách nhiꢊm bꢂo vꢊ rꢐng cho cꢃng ꢎꢅng ꢎꢙa phꢀơng trong

khi ꢎꢣi lꢏi cꢃng ꢎꢅng ꢎꢙa phꢀơng chꢌ nhꢔn ꢎꢀꢆc các lꢆi ích rꢓt hꢏn chꢕ (chꢌ ꢎꢀꢆc

phép sꢑ dꢒng cây ꢎã chꢕt hoꢥc các lâm sꢂn ngoài gꢟ). Cách hiꢋu này có tꢐ quá

trình phát triꢋn ban ꢎꢜu cꢡa lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng trong quá trình giao lꢏi các diꢊn

tích rꢐng không ꢎꢀꢆc công ty lâm nghiꢊp (trꢀꢖc ꢎây là lâm trꢀꢁng quꢘc doanh)

quꢂn lý và bꢂo vꢊ hiꢊu quꢂ. Các quy chꢕ quꢂn lý mꢖi sau ꢎó ꢎꢀꢆc bꢣ sung thêm

vào Quy ꢀꢖc Bꢂo vꢊ và Phát triꢋn rꢐng dꢇa trên viꢊc cho phép nꢑa-chính-thꢝc

ꢎꢘi vꢖi viꢊc xây dꢇng nhà cꢑa (trung bình 5m³ gꢟ cho mꢃt cꢛn nhà). Tuy nhiên,

hꢏn mꢝc này ꢎꢀꢆc ꢎꢀa ra mà không có bꢓt kꢯ mꢃt ꢎánh giá tꢣng hꢆp nào liên

quan ꢎꢕn dꢉ liꢊu nguꢅn tài nguyên rꢐng hiꢊn có.

Mꢥt khác, các dꢇ án ODA tꢔp trung nhiꢈu vào vꢓn ꢎꢈ sꢑ dꢒng bꢈn vꢉng các

nguꢅn tài nguyên nhꢀ là mꢃt phꢜn ꢎóng góp giúp cái thiꢊn sinh kꢕ thông qua viꢊc

cung cꢓp các lꢆi ích rõ ràng dꢀꢖi hình thꢝc gꢟ có giá trꢙ ꢎꢋ tiêu dùng và ꢎꢋ bán.

Mꢒc tiêu - chꢌ mꢖi dꢐng lꢏi ꢗ cꢓp ꢎꢃ thí ꢎiꢋm - vꢖi bꢘn thꢑ nghiꢊm vꢈ chính sách

hꢀꢗng lꢆi ꢎã hoàn tꢓt tꢏi Tây Nghuyên Viꢊt Nam tꢐ 2006 ꢎꢕn 2009.

Dòng thꢊi gian vꢋ Sꢌ dꢂng rꢎng và cách mꢄng vꢋ chính sách hưꢁng lꢓi tꢄi

Viꢆt Nam

1999

Nhóm công tác tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk vꢈ Giao ꢎꢓt giao rꢐng và Cùng quꢂn lý rꢐng ꢎã ꢎóng

góp vào viꢊc ban hành Công vꢛn sꢘ 257/CV-NN-PTLN cꢡa Sꢗ NN&PTNT ꢄꢍk

Lꢍk phê duyꢊt chính sách vꢈ bꢂo vꢊ rꢐng giao ꢎꢓt giao rꢐng quy ꢎꢙnh các quy

10

trình vꢈ thꢤa thuꢔn chính sách hꢀꢗng lꢆi giꢉa ngꢀꢁi dân ꢎꢙa phꢀơng và Nhà

nꢀꢖc. Kinh nghiꢊm cꢡa tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk sau ꢎó ꢎꢀꢆc sꢑ dꢒng ꢎꢋ xây dꢇng Quyꢕt

ꢎꢙnh cꢓp quꢘc gia vꢈ các quy chꢕ phân chia lꢆi ích.

2001

Quyꢕt ꢎꢙnh cꢓp quꢘc gia sꢘ 178/2001/QD-TTg, tháng 11/2001 vꢈ quyꢈn lꢆi và

trách nhiꢊm cꢡa các hꢃ gia ꢎình và các cá nhân ꢎꢀꢆc thuê hoꢥc ꢎꢀꢆc hꢆp ꢎꢅng

giao rꢐng và ꢎꢓt rꢐng ꢎꢀꢆc ban hành song không ꢎꢀꢆc áp dꢒng trên thꢇc tꢕ do

các quy trình quá phꢝc tꢏp.

2002

2003

Trꢀꢁng hꢆp ngꢀꢁi dân ꢎꢙa phꢀơng (nhóm hꢃ) sꢑ dꢒng gꢟ thꢀơng mꢏi ꢎꢜu tiên

vꢖi tꢣng trꢉ lꢀꢆng khai thác trên 500m³ gꢟ ꢎꢥc do Dꢇ án Helvetas-SFSP tꢏi tꢌnh

ꢄꢍk Nông (trꢀꢖc là tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk) hꢟ trꢆ.

Thông tꢀ liên tꢙch sꢘ 80/2003/TTLT/BNN-BTC ꢎꢀꢆc ban hành tháng 09/2003

hꢀꢖng dꢚn viꢊc thꢇc hiꢊn Quyꢕt ꢎꢙnh 178/2001/QD-TTg. Tuy nhiên, các quy trình

vꢚn khã phꢝc tꢏp, không thꢋ áp dꢒng ꢎꢀꢆc trên thꢇc tꢕ.

ꢄơn xin khai thác gꢘ lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng ꢎã ꢎꢀꢆc trình lên Chi cꢒc Kiꢋm lâm

tꢌnh Lai Châu ꢎꢋ nghꢙ khai thác thꢀơng mꢏi gꢟ rꢐng tꢇ nhiên cꢡa thôn Huoi Chan

II nhꢀ là mꢃt kꢕt quꢂ ꢎꢜu ra cꢡa viꢊc ꢎiꢈu tra danh mꢒc rꢐng có sꢇ tham gia và

các kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng ꢎꢀꢆc phê duyꢊt do Dꢇ án GTZ-SFDP hꢟ trꢆ. Tuy

nhiên, ꢎơn xin khai thác trên không ꢎꢀꢆc phê duyꢊt tꢏi thꢁi ꢎiꢋm ꢎó.

2005

2006

Do tính không khꢂ thi cꢡa các hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn cꢓp quꢘc gia vꢈ chính sách

hꢀꢗng lꢆi, chꢡ yꢕu là do sꢇ phꢝc tꢏp cꢡa các hꢀꢖng dꢚn này, UBND ꢄꢍl Lꢍk ꢎꢈ

ra mꢃt quy trình hoàn tꢓt viꢊc ꢎiꢈu chꢌnh các chính sách cꢓp tꢌnh liên quan. Sꢗ

NN&PTNT có nhiꢊm vꢒ xây dꢇng các hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn vꢈ hành chính và kꢞ

thuꢔt có thꢋ thꢇc hiꢊn ꢎꢀꢆc gꢍn vꢖi vꢓn ꢎꢈ khai thác và chính sách hꢀꢗng lꢆi

giꢉa các cꢃng ꢎꢅng và Nhà nꢀꢖc. Cùng vꢖi Nhóm tham vꢓn lâm nghiꢊp cꢓp tꢌnh,

và vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ cꢡa Dꢇ án GTZ-RDDL, các cơ chꢕ phân chia lꢆi ích (03 phꢀơng

án lꢇa chꢠn) ꢎã ꢎꢀꢆc xây dꢇng và ꢎã ꢎꢀꢆc phê duyꢊt.

Viꢊc phân chia quyꢈn lꢆi ꢗ cꢓp ꢎꢃ thôn bꢂn ꢎã ꢎꢀꢆc thí ꢎiꢋm tꢏi thôn T’Ly, huyꢊn

Ea H’Leo, tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ cꢡa Dꢇ án GTZ-RDDL. Thôn T’Ly ꢎã tꢏo ra

thu nhꢔp ròng 283 triꢊu ꢎꢅng (~ USD 17.000) thông qua viꢊc bán 370m³ gꢟ và

ꢎꢅng thꢁi ꢎáp ꢝng nhu cꢜu gꢟ xây dꢇng trong cꢃng ꢎꢅng thôn. Thôn Cham thꢤa

mãn ꢎꢀꢆc nhu cꢜu cꢡa cꢃng ꢎꢅng vꢈ gꢟ xây dꢇng trong khi không thꢋ khai thác

gꢟ ꢎꢋ bán do nguꢅn tài nguyên rꢐng ꢗ ꢎây khá nghèo.

2007

2008

Viꢊc thí ꢎiꢋm chính sách hꢀꢗng lꢆi ꢎꢀꢆc thꢇc hiꢊn tꢏi 3 thôn/bꢂn Bu Nor, Me Ra

và Bu Dꢀng thuꢃc tꢌnh ꢄꢍk Nông vꢖi viꢊc sꢑ dꢒng, tiꢕp thꢙ và bán gꢟ vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ

cꢡa Dꢇ án Helvetas-ETSP và Trꢀꢁng ꢄꢏi Hꢠc Tây Nguyên.

Viꢊc thí ꢎiꢋm chính sách hꢀꢗng lꢆi cꢡa Dꢇ án JICA vꢈ Hꢟ trꢆ ngꢀꢁi dân quꢂn lý

rꢐng bꢈn vꢉng ꢗ Tây Nguyên ꢎꢀơch thꢇc hiꢊn tꢏi thôn/bꢂn Vi Ch'Ring tꢌnh Kon

Tum vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ cꢡa Trꢀꢁng ꢄꢏi Hꢠc Tây Nguyên.

2008

2009

Viꢊc thí ꢎiꢋm chính sách hꢀꢗng lꢆi ꢎꢀꢆc Dꢇ án GTZ-RDDL tiꢕn hành tꢏi huyꢊn

Krong Bong.

Viꢊc thí ꢎiꢋm chính sách hꢀꢗng lꢆi ꢎꢀꢆc phê duyꢊt và lꢔp kꢕ hoꢏch thꢇc hiꢊn tꢏi

tꢌnh Quꢂng Ngãi vào tháng 08/2009 cùng vꢖi viꢊc thí ꢎiꢋm chꢕ biꢕn gꢟ tꢏi chꢟ sꢑ

dꢒng các phꢀơng tiꢊn cꢀa máy cꢜm tay do Dꢇ án KfW6 hꢟ trꢆ.

11

Kꢏt luꢐn

Quꢂn lý bꢂo vꢊ rꢐng chꢌ có thꢋ bꢈn vꢉng nꢕu chꢡ rꢐng nhꢔn ꢎꢀꢆc ꢎꢜy ꢎꢡ các lꢆi

ích rõ ràng trong thꢁi gian dài. Trong bꢘi cꢂnh lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng, ꢎiꢈu này rõ

ràng ꢎꢅng nghꢨa vꢖi viꢊc khai thác gꢟ bꢈn vꢉng tꢐ các khu rꢐng sꢂn xuꢓt tꢇ

nhiên. Tuy nhiên, do có mꢃt quá trình xuꢘng cꢓp nghiêm trꢠng và thꢓt thoát các

nguꢅn tài nguyên rꢐng tꢏi VIꢊt Nam, các trꢀꢁng hꢆp xin khai thác gꢟ tꢐ rꢐng tꢇ

nhiên phꢂi dꢇa trên các thꢡ tꢒc quan liêu cꢅng kꢈnh vꢀꢆt quá khꢂ nꢛng hiꢊn có

cꢡa ngꢀꢁi dꢚn cꢦng nhꢀ cꢡa chính quyꢈn ꢎꢙa phꢀơng.

Các trꢀꢁng hꢆp thí ꢎiꢋm vꢈ chính sách hꢀꢗng lꢆi tuân thꢡ nghiêm ngꢥt các thꢡ

tꢒc pháp lý hiꢊn hành ꢎã ꢎꢂm bꢂo hoàn thành ꢎúng lúc nhꢉng lꢜn thí ꢎiꢋm ꢎꢜu

tiên; tuy nhiên, các quy trình thí ꢎiꢋm trên không áp dꢒng ꢎꢀꢆc cho các cꢃng ꢎꢅng

sau khi Dꢇ án kꢕt thúc và do ꢎó không thꢋ ꢎꢀꢆc xem là mꢃt giꢂi pháp bꢈn vꢉng

trong bꢘi cꢂnh mꢒc tiêu dài hꢏn cꢡa quꢂn lý rꢐng bꢈn vꢉng góp phꢜn cꢂi thiꢊn

sinh kꢕ cꢡa ngꢀꢗi dân ꢎꢙa phꢀơng. Do ꢎó, cꢜn có nhꢉng bꢀꢖc cꢂi tiꢕn ngay tꢝc

thì liên quan ꢎꢕn các hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn giúp ꢎơn giꢂn hóa hơn nꢉa các thꢡ tꢒc

quan liêu và xem ꢎây là trꢠng tâm ꢎꢋ các dꢇ án trong tꢀơng lai tiꢕp tꢒc hꢟ trꢆ.

Vꢈ lâu dài, viꢊc lꢔp kꢕ hoꢏch khai thác cꢓp huyꢊn, dꢇa trên bꢂn kꢕ hoꢏch 5 nꢛm

quꢂn lý rꢐng cꢓp thôn ꢎã ꢎꢀꢆc duyꢊt, phꢂi trꢗ thành mꢃt phꢜn bꢍt buꢃc trong chꢌ

tiêu khai thác cꢓp tꢌnh tꢀơng tꢇ nhꢀ áp dꢒng vꢖi các công ty lâm nghiꢊp quy mô

lꢖn khác. Chꢌ khi quy trình khai thác gꢟ lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng ꢎꢀꢆc lꢅng ghép

vào quá trình lꢔp kꢕ hoꢏch rꢐng cꢓp huyꢊn và cꢓp tꢌnh, lúc ꢎó mꢖi có thꢋ xác ꢎꢙnh

và ꢎꢏt ꢎꢀꢆc sꢇ áp dꢒng mang tính thꢇc tꢕ và có ꢎꢀꢆc các quy trình báo cáo nꢧm

trong khꢂ nꢛng thꢇc hiꢊn cꢡa cꢓp thôn.

3 . 4

N h ó m c ô n g t á c Q L R C ꢅ t ꢔ i V i ꢝ t N a m

Lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng liên quan và phꢒ thuꢃc vào mꢃt loꢏt các vꢜn ꢎꢈ chính trꢙ và

sinh thái-xã hꢃi ꢎòi hꢤi mꢃt phꢏm vi rꢃng sꢇ chuyên sâu vꢈ kꢞ thuꢔt liên quan ꢎꢕn

kꢞ thuꢔt lâm sinh, quꢂn lý ꢎꢓt ꢎai, phát triꢋn chính sách, xã hꢃi hꢠc, v.v.... ꢄꢋ ꢎꢂm

bꢂo rꢧng sꢇ phát triꢋn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng hìa hòa vꢖi các yꢕu tꢘ tác ꢎꢃng nói

trên, các nhóm công tác gꢅm các chuyên gia tꢐ các ban ngành khác nhau ꢎã

ꢎꢀꢆc thành lꢔp ꢗ các cꢓp nhꢧm tham vꢓn và ꢎꢂm bꢂo rꢧng lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng

ꢎꢀꢆc phát triꢋn tuân thꢡ theo khung chính sách hiꢊn hành và các thꢡ tꢒc hành

chính bên trong hiꢊn có.

Các chꢀơng tiꢕp theo sꢩ nhꢓn mꢏnh ꢎꢕn các chꢝc nꢛng chính và các thành tꢇu

cꢡa mꢃt sꢘ nhóm công tác ꢎꢀꢆc chꢠn và do ꢎó không bao quát hꢕt mꢠi khía cꢏnh.

3 . 4 . 1

N h ó m c ô n g t á c q u ꢡ c g i a v ꢞ q u ꢛ n l ý r ꢕ n g

c ꢢ n g ꢓ ꢣ n g

Nhóm công tác quꢘc gia vꢈ quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng (NWG-CFM) ꢎꢀꢆc Thꢝ

3

trꢀꢗng Bꢃ NN&PTNT thành lꢔp vào tháng 11/1999 vꢖi chꢝc nꢛng nhiꢊm vꢒ (i)

xúc tiꢕn thꢂo luꢔn vꢈ quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng, (ii) tìm kiꢕm các phꢀơng án xây

dꢇng chiꢕn lꢀꢆc hꢟ trꢆ, và (iii) tꢀ vꢓn cho các nhà hoꢏch ꢎꢙnh chính sách vꢈ các

vꢓn ꢎꢈ liên quan ꢎꢕn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng.

3

Nhóm NWG-CF ꢎꢀꢆc chính thꢝc công nhꢔn theo Quyꢕt ꢎꢙnh sꢘ 5335 QD/BNN/TCCB (ngày

22/12/1999) cꢡa Bꢃ Nông nghiꢊp và Phát triꢋn Nông thônvà Quyꢕt ꢎꢙnh sꢘ 881QD/LN ngày

14/11/2003 vꢈ viꢊc thay ꢎꢣi nhân sꢇ cꢡa nhóm NWG-CFM và Nhóm chꢡ chꢘt cꢡa Cꢒc trꢀꢗng Cꢒc

Lâm nghiꢊp.

12

ꢄꢋ chꢌ ꢎꢏo các hoꢏt ꢎꢃng, nhóm cꢘt cán gꢅm 08 thành viên tꢐ Cꢒc Lâm nghiꢊp,

Cꢒc Pháp chꢕ cꢡa Bꢃ NN&PTNT và các dꢇ án ODA liên quan (trꢀꢖc ꢎó là Dꢇ án

GTZ-SFDP, ADB-FSP, và Helvetas-ETSP) ꢎã ꢎꢀꢆc thành lꢔp. Hꢟ trꢆ tài chính

ꢎꢕn tꢐ các dꢇ án ODA tham gia nhóm bên ngoài ngân sách cꢡa các Dꢇ án. Trong

các nꢛm tꢖi, các thành viên nhóm công tác cùng vꢖi các tꢀ vꢓn bên ngoài sꢩ

tham gia vào hàng loꢏt các nghiên cꢝu tꢏi thꢇc ꢎꢙa, các trꢀꢁng hꢆp ꢎiꢋn hình, các

ꢎánh giá vꢈ chính sách và xem xét lꢏi mꢂng lâm nghiꢊp.

Nhóm NWG-CFM ꢎã tꢣ chꢝc và/hoꢥc ꢎã tham gia vào mꢃt loꢏt các hꢃi thꢂo và hꢃi

nghꢙ trong ꢎó hꢃi thꢂo quꢘc gia lꢜn ba và bꢘn ꢎꢀꢆc xem là quan trꢠng nhꢓt và các

thành quꢂ ꢎꢏt ꢎꢀꢆc cꢡa các cuꢃc hꢃ thꢂo này ꢎꢀꢆc mô tꢂ dꢀꢖi ꢎây.

Hꢇi thꢒo quꢔc gia lꢕn 3 vꢋ giao rꢎng tꢖ nhiên và quꢒn lý trong lâm nghiꢆp

cꢇng ꢈꢉng, ngày 22 tháng 05 nꢗm 2003

Thành tꢇu lꢖn nhꢓt cꢡa Hꢃi thꢂo lꢜn này chính là viꢊc thꢘng nhꢓt nꢃi dung Bꢂng

Ma trꢔn xây dꢇng các kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng - TFF và các nghiên cꢝu

theo kꢕ hoꢏch ꢎã ꢎꢀꢆc thꢇc hiꢊn ꢎꢋ xây dꢇng mꢃt vꢛen bꢂn tꢣng hꢆp vꢈ lâm

nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng tꢏi Viꢊt Nam ꢎꢋ làm ꢎꢜu vào cho các vꢛn bꢂn dꢀꢖi luꢔt và các

Thông tꢀ hꢀꢖng dꢚn viꢊc thꢇc hiꢊn Luꢔt ꢄꢓt ꢎai và viꢊc ꢎiꢈu chꢌnh Luꢔt Bꢂo vꢊ

và Phát triꢋn rꢐng.

Hꢇi thꢒo quꢔc gia lꢕn 4 vꢋ hưꢃng dꢘn thꢖc hiꢆn quꢒn lý lâm nghiꢆp cꢇng

ꢈꢉng tꢄi Viꢆt Nam, ngày 30 tháng 11 nꢗm 2004

Các kꢕt quꢂ nghiên cꢝu cꢡa bꢂng Ma trꢔn nói trên ꢎã ꢎꢀꢆc phân tích và Hꢃi thꢂo

ꢎã xác ꢎꢙnh ꢎꢀꢆc 02 sꢂn phꢪm chính.

ꢄꢜu tiên, Hꢃi thꢂo ꢎã thꢘng nhꢓt Bꢂng Ma trꢔn vꢈ trách nhiꢊm và cơ chꢕ phꢘi hꢆp

giꢉa các bên tham gia trong quꢂn lý lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng (xem Phꢒ lꢒc 5), trong

ꢎó quy ꢎꢙnh:

Cꢍp tꢙnh: các ban ngành cꢓp tꢌnh có trách nhiꢊm tꢀ vꢓn cho UBND tꢌnh xây

dꢇng các quyꢕt ꢎꢙnh cꢓp tꢌnh vꢈ sꢇ ꢎiꢈu chꢌnh khung chính sách lâm nghiꢊp

cꢓp quꢘc gia sao cho phù hꢆp vꢖi bꢘi cꢂnh cꢡa tꢌnh. Vꢖi chꢝc nꢛng này, tꢌnh

không tham gia vào viꢊc phê duyꢊt các ꢎơn xin giao rꢐng riêng lꢮ hoꢥc phê

duyꢊt các quy trình trong lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng mà chꢌ ꢎꢀa ra các hꢀꢖng dꢚn

chung vꢈ lꢔp kꢕ hoꢏch, thꢪm ꢎꢙnh, phê duyꢊt, thꢇc hiꢊn và theo dõi giám sát

lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng trong toàn tꢌnh.

UBND huyꢆn ꢎꢀꢆc giao trách nhiꢊm phê duyꢊt các ꢎơn xin giao ꢎꢓt rꢐng, các

quy ꢀꢖc bꢂo vꢊ và phát triꢋn rꢐng và các bꢂn kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng cꢃng

ꢎꢅng 5 nꢛm. Các Hꢏt Kiꢋm lâm và các Phòng Nông nghiꢊp và Phát triꢋn nông

thôn là các ꢎơn vꢙ chꢡ chꢘt hꢟ trꢆ cho cꢓp xã và thôn/bꢂn trong quá trình quꢂn

lý lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng.

Cꢍp xã là cꢓp hành chính thꢓp nhꢓt tꢏi Viꢊt Nam. Cꢓp xã ꢎꢀꢆc xác ꢎꢙnh là cꢓp

ꢎóng vai trò chꢡ ꢎꢏo trong phꢘi hꢆp và giám sát viꢊc thꢇc hiꢊn lâm nghiꢊp

cꢃng ꢎꢅng và có trách nhiꢊm báo cáo và trình các ꢎơn xin và các yêu cꢜu phê

duyꢊt lên cꢓp huyꢊn.

Cꢍp thôn là cꢓp thꢇc hiꢊn chꢙu trách nhiꢊm chính trong viꢊc xây dꢇng các bꢂn

kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng ꢎꢀꢆc chính quyꢈn cꢓp xã tꢣng hꢆp, ꢎiꢈu

phꢘi và giám sát. Viꢊc thꢇc hiꢊn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng sꢩ do cꢃng ꢎꢅng thꢇc

hiꢊn theo quy chꢕ hành chính cꢓp xã và ꢎꢀꢆc các ban ngành cꢓp huyꢊn có liên

quan, chꢡ yꢕu là lꢇc lꢀꢆng kiꢋm lâm và Phòng Nông nghiꢊp và Phát triꢋn nông

thôn, hꢟ trꢆ.

13

Thꢝ hai, bꢂn dꢇ thꢂo hꢀꢖng dꢚn kꢞ thuꢔt vꢈ ꢎiꢈu tra danh mꢒc rꢐng có sꢇ tham

gia, lꢔp kꢕ hoꢏch quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng và quy chꢕ khai thác cho lâm nghiꢊp

cꢃng ꢎꢅng ꢎã ꢎꢀꢆc trình bày làm tiêu chuꢪn cꢡa sꢇ phát triꢋn ꢎꢅng bꢃ và các quy

trình kꢞ thuꢔt ꢎꢀꢆc ꢎiꢈu chꢌnh tꢀơng ꢝng vꢖi tꢐng vùng sinh thái-nông nghiꢊp

khác nhau cꢡa VIꢊt Nam. Khái niꢊm quy ꢎꢙnh vꢓn ꢎꢈ sꢘ thân cây theo cꢓp ꢎꢀꢁng

kính do Dꢇ án SFDP xây dꢇng và các yêu cꢜu thꢇc hiꢊn trên toàn quꢘc cho mꢟi

khu vꢇc sinh thái nông nghiꢊp ꢎã ꢎꢀꢆc thꢂo luꢔn và hiꢊn thꢇc hóa sau ꢎó trong

chꢀơng trình thí ꢎiꢋm quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng - TFF trong nꢛm 2008.

Sau nꢛm 2004, nhóm NWG-CFM ꢎꢀꢆc Dꢇ án Helvetas-ETSP hꢟ trꢆ vꢈ tái chính,

tuy nhiên, tꢐ ꢎó ꢎꢕn nay không có thành quꢂ lꢖn nào cꢡa nhóm ꢎꢀꢆc công bꢘ và

các ꢎꢏi diꢊn cꢡa Bꢃ NN&PTNT klhꢰng ꢎꢙnh là do nhóm thiꢕu mꢒc tiêu và vai trò

lãnh ꢎꢏo rõ ràng. Kinh nghiꢊm này cꢦng ꢎã ꢎꢀꢆc báo cáo trong Báo cáo ꢎánh giá

cuꢘi cùng cꢡa chꢀơng trình thí ꢎiꢋm quꢂn lý rꢐng cꢃng ꢎꢅng, trong ꢎó: “Theo tài

liꢀu Dꢆ án, nhóm NWG-CFM có trách nhiꢀm hꢏ trꢌ viꢀc thꢆc hiꢀn dꢆ án vꢘi vai trò

cꢗ vꢂn và tham gia vào quá trình ꢈánh giá dꢆ án. Rꢂt tiꢎc, nhóm NWG-CFM trên

thꢆc tꢎ không còn hoꢇt ꢈꢁng trong nhiꢊu nꢜm và không ꢈưa ra ꢈưꢌc các ý kiꢎn tư

vꢂn và chꢝ ꢈꢇo như mong muꢗn“.

3 . 4 . 2

C á c n h ó m c ô n g t á c k h u v ꢤ c

Mꢄng lưꢃi lâm nghiꢆp cꢇng ꢈꢉng Tây Bꢚc Sꢀn La, Lai Châu, ꢛiꢆn Biên và

Phú Thꢜ

Tháng 6/1999, Dꢇ án GTZ-SFDP ꢎã xúc tiꢕn và hꢟ trꢆ tài chính cho mꢏng lꢀꢖi

lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng trong khu vꢇc ꢎꢘi vꢖi Sơn La và Lai Châu và sau ꢎó có

thêm ꢄiꢊn Biên và Phú Thꢠ và mꢏng lꢀꢖi ꢎꢀꢆc ꢎꢣi tên thành Mꢏng lꢀꢖi lâm

nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng Tây Bꢍc.

Mꢏng lꢀꢖi có trên 40 thành viên ꢎꢕn tꢐ 20 ban ngành và tꢣ chꢝc khác nhau nhꢀ

Chi cꢒc Kiꢋm lâm, Chi cꢒc phát triꢋn lâm nghiꢊp, trꢀꢁng dꢏy nghꢈ nông lâm

nghiꢊp, Viꢊn ꢄiꢈu tra Quy hoꢏch rꢐng và các lâm trꢀꢁng quꢘc doanh quan tâm

ꢎꢕn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng.

Mꢒc tiêu chung cꢡa mꢏng lꢀꢖi nhꢧm tꢛng cꢀꢁng các kꢕt quꢂ và tính hiꢊu quꢂ cꢡa

các ꢎơn vꢙ tham gia trong lꢨnh vꢇc bꢂo vꢊ rꢐng, phát triꢋn rꢐng, nông nghiꢊp và

phát triꢋn nông thôn, khuyꢕn nông - khuyꢕn lâm cꢦng nhꢀ giáo dꢒc và nghiên cꢝu

vꢈ lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng.

Hàng loꢏt các ꢎiꢈu tra và nghiên cꢝu kꢞ thuꢔt ꢎã ꢎꢀꢆc thꢇc hiꢊn và mꢃt sꢘ các

hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn ꢎã ꢎꢀꢆc xây dꢇng, ví dꢒ nhꢀ tꢌnh Lai Châu phê duyꢊt và áp

dꢒng hꢊ thꢘng giám sát ꢎꢘi vꢖi Quy ꢀꢖc bꢂo vꢊ và phát triꢋn rꢐng nꢛm 2004 và

hꢊ thꢘng này ꢎꢀꢆc sꢑ dꢒng làm cơ sꢗ ꢎꢋ xây dꢇng mꢃt hꢊ thꢘng giám sát toàn

diꢊn theo Thông tꢀ mꢖi 70/2007/TT-BNN vꢖi sꢇ hꢟ trꢆ cꢡa Dꢇ án GTZ-SMNR-CV

và ꢎã ꢎꢀꢆc tꢌnh Quꢂng Bình phê duyꢊt chính thꢝc.

Mꢄng lưꢃi lâm nghiꢆp Tây Nguyên

TFF ꢎang hꢟ trꢆ các nguꢅn quꢞ hoꢏt ꢎꢃng cho mꢏng lꢀꢖi khu vꢇc gꢅm 05 tꢌnh

vùng Tây Nguyên ꢎꢕn nꢛm 2010. Mꢏng lꢀꢖi này hoꢏt ꢎꢃng dꢀꢖi sꢇ hꢟ trꢆ cꢡa

Chꢀơng trình hꢟ trꢆ nhành lâm nghiꢊp (FSSP) tꢐ nꢛm 2005 thông qua các cuꢃc

hꢠp ꢎꢙnh kꢯ 6 tháng nhꢧm tꢛng cꢀꢁng mꢘi liên kꢕt vꢈ chia sꢮ thông tin và tꢛng

cꢀꢁng sꢇ phꢘi hꢆp giꢉa cꢓp quꢘc gia và cꢓp ꢎꢙa phꢀơng và ngꢀꢆc lꢏi nhꢧm ꢎꢏt

ꢎꢀꢆc sꢇ phân cꢓp theo Chiꢕn lꢀꢆc Lâm nghiꢊp quꢘc gia (NFS) ꢎꢕn nꢛm 2020

trong ꢎó chꢡ yꢕu liên quan ꢎꢕn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng. ꢄiꢋm yꢕu chính cꢡa mꢏng

lꢀꢖi này chính là viꢊc thiꢕu mꢃt ꢎꢙnh hꢀꢖng chiꢕn lꢀꢆc rõ ràng và các bꢂn kꢕ

hoꢏch hoꢏt ꢎꢅng hꢧng nꢛm không gꢍn liꢈn vꢖi mꢒc tiêu nꢛm hoꢥc mꢒc tiêu tꢣng

thꢋ.

14

3 . 4 . 3

C á c n h ó m c ô n g t á c c ꢘ p t ꢥ n h

Do ꢗ cꢓp quꢘc gia chꢀa có chꢌ ꢎꢏo pháp lý chi tiꢕt vꢈ lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng, viꢊc

thí ꢎiꢋm quꢂn lý rꢐng có sꢇ tham gia chꢡ yꢕu vꢚn phꢒ thuꢃc vào cam kꢕt cꢡa các

tꢌnh vꢈ viꢊc chꢡ ꢎꢃng thí ꢎiꢋm các hꢀꢖng tiꢕp cꢔn mꢖi.

Tꢌnh ꢎꢀꢆc biꢕt ꢎꢕn nhiꢈu nhꢓt trog bꢘi cꢂnh này có lꢩ chính là ꢄꢍk Lꢍk vꢖi Nhóm

công tác cꢓp tꢌnh vꢈ giao ꢎꢓt giao rꢐng và Quꢂn lý rꢐng chung⁴(WG-FLA/JFM)

ꢎꢀꢆc thành lꢔp ngay tꢐ nꢛm 1999 và tꢐ thꢁi ꢎiꢋm ꢎó nhóm ꢎã hꢆp tác chꢥt chꢩ

vꢖi các dꢇ án ODA ꢎang hoꢏt ꢎꢃng tꢏi tꢌnh ví dꢇ nhꢀ trꢀꢖc kia là dꢇ án Quꢂn lý

5

bꢈn vꢉng các nguꢅn tài nguyên vùng hꢏ du lꢀu vꢇc sông MeKong (SMRP) và

bây giꢁ là dꢇ án GTZ-RDDL.

Nhóm công tác ꢎóng vai trò cơ quan tham vꢓn chꢡ ꢎꢏo cho Sꢗ NN&PTNT tꢌnh

ꢄꢍk Lꢍk và sꢇ phát triꢋn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng cꢡa tꢌnh ꢄꢍk Lꢍk nói riêng và Viꢊt

Nam nói chung có sꢇ ꢎóng góp không nhꢤ cꢡa nhóm công tác này.

Kꢕt quꢂ ꢎáng chú ý cꢡa sꢇ hꢆp tác hiꢊu quꢂ này chính là Hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn

cꢓp tꢌnh vꢈ giao ꢎꢔt giao rꢐng có sꢇ tham gia ꢎꢀꢆc Sꢗ NN&PTNT ꢄꢍk Lꢍk phê

duyꢊt tháng 01/2005 và quan trꢠng hơn cꢂ chính là viꢊc thí ꢎiꢋm chính sách

hꢀꢗng lꢆi vào các nꢛm 2006, 2008 và 2009 và ꢄꢍk Lꢍk trꢗ thành tꢌnh ꢎꢜu tiên

cꢡa Viꢊt Nam thí ꢎiꢋm viꢊc khai thác gꢟ thꢀơng mꢏi và sꢍp xꢕp phân chia lꢆi ích

theo các kꢕ hoꢏch lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng.

Hꢀꢖng tiꢕp cꢔn tꢀơng tꢇ gꢜn ꢎây ꢎã ꢎꢀꢆc thꢇc hiꢊn tꢏi tꢌnh Quꢂng Bình vꢖi viꢊc

Nhóm Tham vꢓn Lâm nghiꢊp cꢓp tꢌnh ꢎꢀꢆc thành lꢔp tꢏo ra mꢃt diꢭn ꢎàn phát

triꢋn chính sách lâm nghiꢊp và tham vꢓn vꢈ quꢂn lý rꢐng tꢇ nhiên bꢈn vꢉng. Viꢊc

có Nhóm Tham vꢓn Lâm nghiꢊp cúng ꢎꢀꢆc nêu rõ là mꢃt mꢘc kꢕ hoꢏch quan

trꢠng cꢡa Dꢇ án do chính phꢡ ꢄꢝc tài trꢆ “Bꢂo tꢅn và quꢂn lý bꢈn vꢉng nguꢅn tìa

nguyên thiên nhiên khu vꢇc Vꢀꢁn Quꢘc gia Phong Nha - Kꢮ Bàng”.

3 . 4 . 4

K ꢚ t l u ꢙ n

Các nhóm công tác ꢗ các cꢓp ꢎã chꢝng minh tính hiꢊu quꢂ cꢡa mꢃt diꢭn ꢎàn tꢏo

sꢇ kꢕt nꢘi quan trꢠng giꢉa công tác thꢇc hiꢊn tꢏi thꢇc ꢎꢙa vꢖi các nhà hoꢏch ꢎꢙnh

chính sách, ꢎꢥc biꢊt trong các giai ꢎoꢏn vꢔn ꢎꢃng thꢇc hiꢊn Lâm nghiꢊp cꢃng

ꢎꢅng trong giai ꢎoꢏn ꢎꢜu tiên vꢈ Quy hoꢏch sꢑ dꢒng ꢎꢓt rꢐng và giao ꢎꢓt giao

rꢐng (xem Chꢀơng 4.1).

Tuy nhiên, tính hiꢊu quꢂ qua thꢁi gian cꢦng thay ꢎꢣi ꢗ nhiꢈu cꢓp ꢎꢃ khác nhau

ngay cꢂ trong cùng mꢃt nhóm và ꢎiꢈu quan trꢠng là phꢂi có mꢃt sꢇ chꢌ ꢎꢏo tích

cꢇc nhꢧm ꢎꢀa ra ꢎꢙnh hꢀꢖng chiꢕn lꢀꢆc rõ ràng, các kꢕ hoꢏch hành ꢎꢅng có sꢇ

phꢘi hꢆp thꢇc hiꢊn, các nhóm công tác ꢎꢀꢆc giao nhiꢊm vꢒ rõ ràng và phꢂi xác

ꢎꢙnh ꢎꢀꢆc các kꢕt quꢂ ꢎꢜu ra.

Tꢏi thꢁi ꢎiꢋm này, viꢊc thiꢕu ꢎꢙnh hꢀꢖng chiꢕn lꢀꢆc ꢎꢀꢆc xem là mꢃt thách thꢝc

chꢡ chꢘt khiꢕn cho các nhóm công tác ít hoꢥc ngꢐng hoꢏt ꢎꢃng. Trong trꢀꢁng

hꢆp này, công tác thí ꢎiꢋm tꢏi thꢇc ꢎꢙa không thꢋ có ꢎꢀꢆc sꢇ kꢕt nꢘi giꢉa viꢊc

phát triꢋn chính sách cꢓp ꢎꢃ khu vꢇc và cꢓp ꢎꢃ quꢘc gia, trong khi bꢂn thân Cꢒc

Lâm nghiꢊp - Bꢃ NN&PTNT cꢦng không có cán bꢃ chuyên trách ꢎꢝng ra tꢣng hꢆp

và phân tích các bài hꢠc kinh nghiꢊm trong công tác thꢇc ꢎꢙa vꢈ lâm nghiꢊp cꢃng

6

ꢎꢅng .

4

Thành lꢔp theo Quyꢕt ꢎꢙnh 272/QD cꢡa UBND tꢌnh ngày 18/03/1999

5

6

Dꢇ án hoꢏt ꢎꢃng ꢗ khu vꢇc Mê Kông nꢛm 1995 - 2002

Trꢀꢖc ꢎây, ông Nguyꢭn Bá Ngãi, Cꢒc Lâm nghiꢊp, chꢙu trách nhiꢊm vꢈ các vꢓn ꢎꢈ LNCꢄ, tuy

nhiên sau khi ông ꢎꢀꢆc bꢣ nhiꢊm làm Giám ꢎꢘc Sꢗ NNPTNT tꢌnh Bꢍc Kꢏn thì không có ai tiꢕp tꢒc

công viꢊc cꢡa ông tꢏi Bꢃ NNPTNT.

15

4

P H Á T T R I ꢋ N C H Í N H S Á C H V ꢌ L Â M N G H I ꢀ P

C ꢄ N G ꢅ ꢄ N G

Phát triꢋn chính sách tꢏi Viꢊt Nam ꢎꢀꢆc quan sát ꢗ nhiꢈu cꢓp chiꢕn lꢀꢆc khác

nhau và thꢀꢁng ꢎꢀꢆc biꢕt ꢎꢕn vꢖi viꢊc cꢓp tꢌnh thꢇc hiꢊn các sáng kiꢕn mꢃt cách

ꢎꢃc lꢔp và không có sꢇ phꢘi hꢆp và sau ꢎó các sáng kiꢕn cꢓp tꢌnh ꢎꢀꢆc sꢑ dꢒng

ꢎꢋ xây dꢇng và ꢎꢙnh hình các chính sách cꢓp quꢘc gia.

Các chꢀơng sau ꢎây cung cꢓp thông tin tꢣng quát vꢈ các chính sách liên quan

ꢎꢕn lâm nghiꢊp cꢃng ꢎꢅng ꢗ ba cꢓp chính sách chiꢕn lꢀꢆc khác nhau. Do mꢃt sꢘ

dꢇ án ꢎòi hꢤi có sꢇ phê duyꢊt chính thꢝc các tài liꢊu thꢇc hiꢊn dꢇ án dꢀꢖi hình

thꢝc Quyꢕt ꢎꢙnh hoꢥc Vꢛn bꢂn phê duyꢊt, nên các bꢂn hꢀꢖng dꢚn thꢇc hiꢊn dꢀꢖi

dꢏng này cꢦng ꢎꢀꢆc miêu tꢂ trong phꢪn mô tꢂ chính sách ngꢍn gꢠn này.

4 . 1

C h i ꢚ n l ư ꢠ c l â m n g h i ꢝ p V i ꢝ t N a m

Chiꢕn lꢀꢆc Phát triꢋn Lâm nghiꢊp Viꢊt Nam tꢐ 2006 ꢎꢕn 2020, ꢎꢀꢆc xây dꢇng và

ban hành kèm theo Quyꢕt ꢎꢙnh 18/2007/Qꢄ-TTg, ꢎang tꢏo ra ꢎꢙnh hꢀꢖng chính

cho mꢂng lâm nghiꢊp cꢓp quꢘc gia ꢎꢕn 2015 vꢖi ꢎꢙnh hꢀꢖng tꢖi 2020.

ꢄꢀꢆc chi tiꢕt hóa trong các mꢒc tiêu và các nhiꢊm vꢒ ꢎꢕn nꢛm 2020, Lâm nghiꢊp

cꢃng ꢎꢅng ꢎꢀꢆc xem là mꢃt lꢨnh vꢇc chꢡ chꢘt hꢀꢖng ꢎꢕn viꢊc: “…cꢄi htiꢀn sinh

kꢎ cho ngưꢅi dân tham gai vào lꢞnh vꢆc lâm nghiꢀp, ꢈꢟc biꢀt là ꢈꢗi vꢘi ngưꢅi dân

tꢁc thiꢔu sꢗ vùng núi, vùng sâu vùng xa”

“Rꢍng phꢄi ꢈưꢌc quꢄn lý chꢟt và thuꢁc vꢊ các chꢑ rꢍng cꢕ thꢔ. Trꢍ phi các chꢑ

rꢍng (các ttꢠ chꢃc, doanh nghiꢀp, cꢁng ꢈꢋng, v.v...) có ꢈưꢌc các lꢌi ích, quyꢊn lꢌi

và trách nhiꢀm rõ ràng, nꢎu không các nguꢋn tài nguyên rꢍng sꢚ không thꢔ ꢈưꢌc

bꢄo vꢀ và phát triꢔn mꢁt cách bꢊn vꢛng”.

Tài liꢊu này còn chꢌ rõ mꢃt cam kꢕt rõ ràng vꢈ viꢊc tích cꢇc xúc tiꢕn viꢊc quꢂn lý

rꢐng kinh tꢕ tꢀ nhân: “…Nhà nưꢘc khuyꢎn khích các tꢠ chꢃc, hꢁ gia ꢈình, cá nhân

và các cꢁng ꢈꢋng ꢈꢒa phương ꢈꢐu tư, quꢄn lý, khai thác và sꢡ dꢕng rꢍng mꢁt

cách bꢊn vꢛng”. ꢄꢋ ꢎꢏt ꢎꢀꢆc mꢒc tiêu này, cꢜn hoàn thành các hoꢏt ꢎꢃng giao

ꢎꢓt giao rꢐng và rꢐng phꢂi ꢎꢀꢆc: “...quꢄn lý bꢓi các doanh nghiꢀp tư nhân, các

cꢁng ꢈꢋng, các hꢌp tác xã, các hꢁ gia ꢈình và các cá nhân như luꢖt ꢈã quy ꢈꢒnh”.

Chiꢕn lꢀꢆc này còn chi tiꢕt hóa các can thiꢊp cꢜn có liên quan ꢎꢕn nâng cao nꢛng

lꢇc cꢡa chính quyꢈn ꢎꢙa phꢀơng, ꢎꢥc biꢊt là ꢎꢘi vꢖi hꢊ thꢘng khuyꢕn lâm ꢗ cꢓp

cơ sꢗ ꢎꢋ cung cꢓp: “…các hoꢇt ꢈꢁng tꢖp huꢂn và khuyꢎn lâm cho ngưꢅi nghèo,

ꢈꢟc biꢀt là dân tꢁc thiꢔu sꢗ và phꢕ nꢛ…”, ꢎꢋ “… tꢜng cưꢅng khꢄ nꢜng cꢑa hꢢ

trong viꢀc tꢆ phát triꢔn, thꢆc hiꢀn và giám sát các kꢎ hoꢇch bꢄo vꢀ và phát triꢔn

rꢍng”.

Ngoài ra, các yêu cꢜu lꢔp kꢕ hoꢏch và báo cáo ꢎꢀꢆc nêu ra, trong ꢎó các yêu cꢜu

này phꢂi: “…dꢆa trên nꢊn tꢄng quꢄn lý bꢊn vꢛng, thông qua lꢖp kꢎ hoꢇch bꢄo vꢀ

và phát triꢔn rꢍng ꢈꢔ hưꢘng tꢘi viꢀc không ngꢍng nâng cao chꢂt lưꢌng nguꢋn tài

nguyên rꢍng”.

ꢄꢋ ꢎꢂm bꢂo tính khꢂ thi cꢡa quá trình báo cáo, Chiên lꢀꢆc quy ꢎꢙnh: “…phân cꢂp

hơn nꢛa sꢆ quꢄn lý nhà nưꢘc ꢈꢗi vꢘi rꢍng xuꢗng cꢂp hành chính huyꢀn và xã.

Quy ꢈꢒnh rõ ràng trách nhiꢀm và quyꢊn hꢇn cꢑa các chꢑ rꢍng, chính quyꢊn các

cꢂp, các ꢈơn vꢒ thꢆc hành luꢖt và các lꢆc lưꢌng kiꢔm lâm…”.

Liên quan ꢎꢕn nguyên nhân dꢚn ꢎꢕn các vꢀꢖng mꢍc hiꢊn nay cꢡa chiꢕn lꢀꢆc,

mꢃt trong nhꢉng nguyên nhân ꢎꢀꢆc nêu ra ꢎó là quá trình giao rꢐng diꢭn ra chꢔm

16