Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kiểm toán nhà nước đáp ứng yêu cầu kiểm soát tài chính, tài sản công của Đảng và nhà nước
NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
NAÂNG CAO CHAÁT LÖÔÏNG NGUOÀN NHAÂN LÖÏC
KIEÅM TOAÙN NHAØ NÖÔÙC ÑAÙP ÖÙNG YEÂU CAÀU
KIEÅM SOAÙT TAØI CHÍNH, TAØI SAÛN COÂNG
CUÛA ÑAÛNG VAØ NHAØ NÖÔÙC
S. HOÀNG BỔNG*
âng cao chất lượng nguồn nhân lực góp phần nâng cao hiệu lực hoạt động của Kiểm toán
nhà nước (KTNN) đáp ứng yêu cầu kiểm soát tài chính, tài sản công của Đảng và Nhà
nước nhằm khẳng định sự cần thiết, tính chính đáng để tồn tại một cơ quan có chức năng
N
kiểm tra, kiểm soát việc quản lý, sử dụng tài chính, tài sản công của một quốc gia như
KTNN. Trong những năm qua, cùng với việc nâng cao năng lực, hiệu quả và chất lượng kiểm toán, KTNN
có các giải pháp quan trọng nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực để có cơ sở cho việc hoạch định
đúng đắn các chính sách phát triển và sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực. Các kết quả phân tích này
nhằm đưa ra một số gợi ý hữu ích nhằm góp phần nâng cao hiệu lực hoạt động trong chiến phát triển của
Kiểm toán nhà nước đến năm 2020.
Từ khóa: Chất lượng nguồn nhân lực của kiểm toán nhà nước.
Improving the quality of human resources of SAV to meet the requirements of public finance, assets
controls by our party and state
Improving the quality of human resources is to contribute to improving the effectiveness of SAV to meet
the requirements of financial control and public assets of the Party and the State in order to confirm the
necessity and legitimacy for the existence of an agency which has the function of inspecting and controlling
the management and use of finance and public assets of a country as SAV. In the past years, together with
improving the capacity, efficiency and quality of auditing, SAV has had important solutions to improve the
quality of human resources to serve as a basis for proper planning and developing policies and effective
use of human resources. e results of this analysis are intended to provide some useful suggestions to
contribute to improving operational effectiveness in the development of SAV up to 2020.
key words: e quality of human resources of SAV.
Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ
quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển
năm 2011) đã khẳng định: “Nhà nước ta là Nhà
nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân,
do nhân dân, vì nhân dân. Tất cả quyền lực Nhà
nước thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh
giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và
đội ngũ trí thức do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh
đạo. Quyền lực Nhà nước là thống nhất; có sự phân
công, phối hợp và kiểm soát giữa các cơ quan trong
việc thực hiện các quyền lập pháp, hành pháp, tư
pháp”. Điều đó, đã thể hiện yêu cầu của Đảng phải
tăng cường kiểm soát quyền lực nhà nước, nhằm
nâng cao hiệu lực và hiệu quả thực thi quyền lực
nhà nước. Để tăng cường kiểm soát quyền lực nhà
nước theo yêu cầu của Đảng, cần phải có các công
*Kiểm toán nhà nước khu vực XIII
6
Số 128 - tháng 6/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
cụ kiểm soát có hiệu lực và hiệu quả, trong đó có
cơ quan KTNN. Với vị thế là cơ quan kiểm tra tài
chính công do Quốc hội thành lập, hoạt động độc
lập và chỉ tuân theo pháp luật, KTNN sẽ là công cụ
kiểm tra tài chính có hiệu lực nhất của Nhà nước
đối với mọi cơ quan, tổ chức, đơn vị có quản lý, sử
dụng tài chính, tài sản công, đặc biệt là trong điều
kiện Đảng và Nhà nước ta đang đẩy mạnh cuộc
đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí ở
nước ta hiện nay.
bao gồm: Sức lực cơ bắp (thể lực), trình độ tri thức
được vận dụng vào quá trình lao động của mỗi cá
nhân (trí lực), những ham muốn, hoài bão của bản
thân người lao động hướng tới một mục đích xác
định (tâm lực). Nhân lực với ý nghĩa đầy đủ của
nó bao gồm ba yếu tố có sự liên hệ biện chứng với
nhau, đó là thể lực, trí lực, tâm lực. Nguồn nhân
lực được hiểu là nơi phát sinh, nơi cung cấp sức lực
của con người đầy đủ trên các phương diện cho lao
động sản xuất.
Hiện nay, trên thế giới và trong nước có nhiều
khái niệm về nguồn nhân lực với các góc độ tiếp
cận khác nhau.
Để nâng cao hiệu lực hoạt động của KTNN,
đáp ứng yêu cầu kiểm soát tài chính, tài sản công
của Đảng và Nhà nước cần phải thực hiện đồng bộ
nhiều giải pháp; trong đó có giải pháp quan trọng
hàng đầu là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực
kiểm toán nhà nước. Trong phạm vi bài viết này,
chúng tôi chỉ xin đề cập đến hai khía cạnh cơ bản
có ý nghĩa về mặt phương pháp luận để nâng cao
chất lượng nguồn nhân lực kiểm toán nhà nước là
khái niệm và đặc điểm của nguồn nhân lực kiểm
toán nhà nước.
eo định nghĩa của Liên Hợp Quốc: Nguồn
nhân lực là trình độ lành nghề, là kiến thức và năng
lực của toàn bộ cuộc sống con người hiện có thực
tế hoặc tiềm năng để phát triển kinh tế xã hội trong
một cộng đồng.
eo Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) thì:
Nguồn nhân lực của một quốc gia là toàn bộ những
người trong độ tuổi có khả năng tham gia lao động.
khái niệm nguồn nhân lực kiểm toán nhà nước
Ngân hàng ế giới cho rằng: Nguồn nhân lực
là toàn bộ “vốn người” (thể lực, trí lực, kỹ năng
nghề nghiệp...) mà mỗi cá nhân sở hữu. Nguồn
eo Từ điển Tiếng Việt: Nguồn là nơi phát
sinh, nơi cung cấp. Nhân lực là sức của con người
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 128 - tháng 6/2018
7
NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
lực con người được coi như là một nguồn vốn bên
cạnh các nguồn vốn khác như tài chính, công nghệ,
tài nguyên thiên nhiên...
người đang chờ đợi để có thể vào làm việc cho tổ
chức đó.
Sự phát triển của nguồn nhân lực có thể đánh
giá theo hai phương diện: Về số lượng, cơ cấu và
chất lượng.
Giáo trình Quản lý nguồn nhân lực xã hội, Học
viện Hành chính Quốc gia, Nhà xuất bản Khoa
học và Kỹ thuật Hà Nội, năm 2008 đưa ra khái
niệm nguồn nhân lực xã hội và nguồn nhân lực
của tổ chức; trong đó: (1) Nguồn nhân lực xã hội
là dân số trong độ tuổi lao động có khả năng lao
động. (2) Nguồn nhân của một tổ chức là một bộ
phận cấu thành nguồn nhân lực của xã hội. Hay
nói khác đi, nguồn nhân lực của tổ chức là hệ con
của hệ thống nguồn nhân lực xã hội. Đó là tất cả
những người làm việc trong tổ chức, từ thủ trưởng
đến nhân viên. Đó cũng là người đang chờ đợi để
có thể vào làm việc cho tổ chức, tức là nguồn dự
trữ của tổ chức. Nguồn nhân lực của một tổ chức
là một thuật ngữ được sử dụng để phân biệt với
nhiều loại nguồn lực khác của tổ chức như quyền
lực, tài lực (tài chính), vật lực (trang thiết bị, máy
móc nhà xưởng).
Số lượng nhân lực: Nói đến nguồn lực của bất
kỳ một tổ chức, một địa phương hay một quốc gia
nào câu hỏi đầu tiên đặt ra là có bao nhiêu người
và sẽ có thêm bao nhiêu nữa trong tương lai.
Đấy là những câu hỏi cho việc xác định số lượng
nguồn nhân lực. Sự phát triển về số lượng nguồn
nhân lực dựa trên hai nhóm yếu tố bên trong (nhu
cầu thực tế công việc đòi hỏi phải tăng số lượng
lao động) và những yếu tố bên ngoài của tổ chức
như sự gia tăng về dân số hay lực lượng lao động
do di dân; số lượng nguồn nhân lực còn phải xem
xét cả về mặt cơ cấu có phù hợp với nhu cầu của
lao động hay không.
Chất lượng nguồn nhân lực: Chất lượng nhân
lực là yếu tố tổng hợp của nhiều yếu tố bộ phận
như trí tuệ, trình độ, sự hiểu biết, đạo đức, kỹ năng,
sức khỏe, thẩm mỹ... của người lao động. Trong
các yếu tố trên thì trí lực và thể lực là hai yếu tố
quan trọng trong việc xem xét, đánh giá chất lượng
nguồn nhân lực.
Như vậy, xem xét dưới các góc độ khác nhau có
thể có những khái niệm khác nhau về nguồn nhân
lực nhưng những khái niệm trên đây đều thống
nhất ở nội dung cơ bản sau đây:
- Nguồn nhân lực không chỉ đơn thuần là lực
lượng lao động đã có và sẽ có, mà còn bao gồm
sức mạnh của thể chất, trí tuệ, tinh thần của các
cá nhân trong một cộng đồng, một quốc gia được
đem ra hoặc có khả năng đem ra sử dụng vào quá
trình phát triển xã hội.
KTNN là cơ quan kiểm tra tài chính công cao
nhất của quốc gia thực hiện kiểm toán nhằm bảo
đảm việc quản lý, sử dụng tiết kiệm, có hiệu quả các
nguồn lực tài chính, tài sản công phục vụ cho sự
phát triển của đất nước. Là một cơ quan công quyền,
nhân lực KTNN bao gồm: Cán bộ, công chức, viên
chức và kiểm toán viên nhà nước; trong đó:
- Nguồn nhân lực là nguồn cung cấp sức lao động
cho xã hội. Con người với tư cách là yếu tố cấu thành
lực lượng sản xuất, giữ vị trí hàng đầu, là nguồn lực
cơ bản và nguồn lực của sự phát triển thì không thể
chỉ được xem xét đơn thuần ở góc độ số lượng hay
chất lượng mà là sự tổng hợp của cả số lượng và chất
lượng; không chỉ là bộ phận dân số trong độ tuổi
lao động mà là các thế hệ con người với những tiềm
năng, sức mạnh trong cải tạo tự nhiên, xã hội.
- Cán bộ: Cán bộ là công dân Việt Nam, được
bầu cử, phê chuẩn, bổ nhiệm giữ chức vụ, chức
danh theo nhiệm kỳ trong cơ quan của Đảng Cộng
sản Việt Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội
ở Trung ương, ở tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh), ở huyện, quận,
thị xã, thành phố thuộc tỉnh (sau đây gọi chung là
cấp huyện), trong biên chế và hưởng lương từ ngân
sách nhà nước. Đây là bộ phận giữ vị trí lãnh đạo
cơ quan KTNN. Hiện nay, ở KTNN chỉ có duy nhất
- Nguồn nhân lực của một tổ chức là tất cả
những người làm việc trong tổ chức đó và những
8
Số 128 - tháng 6/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
Tổng KTNN là cán bộ.
Ở KTNN, bộ phận này làm việc ở các đơn vị sự
nghiệp công lập của KTNN.
- Công chức: Công chức là công dân Việt Nam,
được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch, chức vụ,
chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt
Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội ở Trung
ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ quan, đơn vị
thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan,
quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng.
Căn cứ vào ngạch được bổ nhiệm, công chức được
phân loại như sau: Loại A gồm những người được
bổ nhiệm vào ngạch chuyên viên cao cấp hoặc
tương đương; Loại B gồm những người được bổ
nhiệm vào ngạch chuyên viên chính hoặc tương
đương; Loại C gồm những người được bổ nhiệm
vào ngạch chuyên viên hoặc tương đương; Loại D
gồm những người được bổ nhiệm vào ngạch cán sự
hoặc tương đương và ngạch nhân viên. Ở KTNN,
bộ phận này chủ yếu làm việc ở các đơn vị thuộc bộ
máy điều hành của KTNN.
- KTV nhà nước: KTV nhà nước là công chức
Nhà nước được bổ nhiệm vào ngạch kiểm toán để
thực hiện nhiệm vụ kiểm toán. Chức danh KTV
nhà nước gồm các ngạch sau đây: KTV; KTV
chính; KTV cao cấp. Đây là bộ phận chiếm đại
đa số trong tổng biên chế và là lực lượng lao động
chính, trực tiếp thực hiện nhiệm vụ kiểm toán của
cơ quan KTNN. Bộ phận này chủ yếu làm việc ở
các đơn vị thực hiện nhiệm vụ kiểm toán (KTNN
chuyên ngành, KTNN khu vực).
Để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao, đội ngũ
cán bộ, công chức, viên chức, KTV nhà nước phải
bảo đảm đủ về số lượng, cơ cấu và yêu cầu cao về
chất lượng, có bản lĩnh chính trị vững vàng, đạo đức
nghề nghiệp trong sáng, tận tụy với công việc, yêu
ngành, yêu nghề, công tâm, khách quan trong quá
trình thực thi công vụ. Họ chính là những người
đang hàng ngày miệt mài thực hiện nhiệm vụ “giữ
tiền” và “giữ người” cho đất nước, góp phần minh
bạch và lành mạnh hóa nền tài chính quốc gia.
- Viên chức: Viên chức là công dân Việt Nam
được tuyển dụng theo vị trí việc làm, làm việc tại
đơn vị sự nghiệp công lập theo chế độ hợp đồng
làm việc, hưởng lương từ quỹ lương của đơn vị
sự nghiệp công lập theo quy định của pháp luật.
Từ sự phân tích trên đây, có thể đưa ra định
nghĩa về nguồn nhân lực kiểm toán nhà nước như
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 128 - tháng 6/2018
9
NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
sau: Nguồn nhân lực kiểm toán nhà nước là tổng
thể số lượng, theo cơ cấu và chất lượng cán bộ,
công chức, viên chức và KTV nhà nước với tổng
hoà các tiêu chí về trí lực, thể lực và những phẩm
chất đạo đức, tinh thần tạo nên năng lực mà bản
thân họ và cơ quan KTNN đã, đang và sẽ huy động
vào quá trình thực hiện nhiệm vụ kiểm toán đáp
ứng yêu cầu phát triển của đất nước.
tế, hiệu lực và hiệu quả trong quản lý và sử dụng tài
chính, tài sản công. Những năm qua, KTNN mới
chỉ chủ yếu thực hiện kiểm toán theo loại hình kiểm
toán báo cáo tài chính và kiểm toán tuân thủ, chưa
có điều kiện thực hiện nhiều loại hình kiểm toán
hoạt động. Hiện nay, để thực thi các quy định của
Hiến pháp năm 2013, KTNN đang chú trọng triển
khai loại hình kiểm toán hoạt động và tiến tới sẽ tập
trung vào loại hình kiểm toán quan trọng này. Điều
đó đòi hỏi công tác đào tạo, bồi dưỡng phải đi trước
một bước trong việc trang bị kiến thức và kỹ năng
thực hiện loại hình kiểm toán hoạt động cho đội
ngũ KTV nhà nước.
Đặc điểm của nguồn nhân lực kiểm toán
nhà nước
Để có cơ sở cho việc hoạch định đúng đắn các
chính sách phát triển và sử dụng có hiệu quả nguồn
nhân lực kiểm toán nhà nước ở nước ta, một vấn đề
quan trọng là phải xuất phát từ đặc điểm của nguồn
nhân lực kiểm toán nhà nước cũng như xu hướng
biến đổi của nó. Đặc điểm chủ yếu của nguồn nhân
lực kiểm toán nhà nước, bao gồm:
Hai là: Yêu cầu cao về trình độ chuyên môn và
đạo đức nghề nghiêp
Nghề nghiệp kiểm toán yêu cầu đội ngũ công
chức, KTV phải có trình độ chuyên môn, kinh
nghiệm và kỹ năng tương xứng, đòi hỏi phải có quá
trình tuyển dụng, đào tạo, huấn luyện rất công phu.
Kiểm toán là công việc mang tính chuyên môn cao,
công tác kiểm toán đòi hỏi đội ngũ làm nghề phải
có trình độ chuyên môn sâu, được đào tạo bài bản,
không ngừng bồi dưỡng, cập nhật kiến thức và trau
dồi kỹ năng nghề nghiệp. KTV nhà nước là một loại
công chức đặc biệt về chuyên môn nghiệp vụ và đòi
hỏi điểm xuất phát khá cao về trình độ khi bước vào
nghề. eo tuyên bố Lima: “Công chức kiểm toán
của cơ quan KTNN phải có đủ năng lực cần thiết và
đạo đức để hoàn thành đầy đủ nhiệm vụ của mình.
Ngay từ lúc tuyển dụng vào biên chế của cơ quan
KTNN phải quan tâm đến trình độ kiến thức và
năng lực trên mức độ trung bình cũng như thực tế
nghiệp vụ ở mức thỏa đáng của các ứng viên”. Trong
thực tế, KTNN cũng đặt ra tiêu chuẩn tối thiểu đối
với ứng viên tuyển dụng vào ngành đó là phải có
bằng đại học trở lên. Cũng theo tuyên bố Lima
“Cần quan tâm ở mức cao nhất đến việc bồi dưỡng
lý luận và thực tế nghiệp vụ trên bình diện nội bộ,
đại học và quốc tế cho tất cả các công chức kiểm
toán của cơ quan KTNN và khuyến khích công việc
đó bằng mọi phương tiện, kể cả mặt tài chính và tổ
chức. Việc bồi dưỡng phải vượt ra khỏi những kiến
thức kế toán và kiến thức truyền thống về luật, kinh
Một là: Nguồn nhân lực kiểm toán nhà nước liên
quan trực tiếp hoạt động kiểm tra, giám sát của Nhà
nước về tài chính, tài sản công
Nguồn nhân lực kiểm toán nhà nước có vai trò
quan trọng vì liên quan trực tiếp đến hoạt động
kiểm tra, giám sát của Nhà nước về tài chính, tài
sản công. Với vị thế là cơ quan kiểm tra tài chính
nhà nước cao nhất, hoạt động KTNN phục vụ việc
kiểm tra, giám sát của Nhà nước trong quản lý, sử
dụng ngân sách, tiền và tài sản nhà nước; góp phần
thực hành tiết kiệm, chống tham nhũng, thất thoát,
lãng phí, phát hiện và ngăn chặn hành vi vi phạm
pháp luật; nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách,
tiền và tài sản nhà nước. Để đáp ứng yêu cầu nêu
trên, nguồn nhân lực kiểm toán nhà nước phải đáp
ứng yêu cầu thực hiện đầy đủ cả ba loại hình kiểm
toán là kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán tuân
thủ và kiểm toán hoạt động; trong đó: Kiểm toán
báo cáo tài chính là loại hình kiểm toán để kiểm tra,
đánh giá, xác nhận tính đúng đắn, trung thực của
báo cáo tài chính; kiểm toán tuân thủ là loại hình
kiểm toán để kiểm tra, đánh giá và xác nhận việc
tuân thủ pháp luật, nội quy, quy chế mà đơn vị được
kiểm toán phải thực hiện; kiểm toán hoạt động là
loại hình kiểm toán để kiểm tra, đánh giá tính kinh
10 Số 128 - tháng 6/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
tế và phải bao gồm cả các kỹ thuật khác về kinh tế
xí nghiệp, kể cả về xử lý dữ liệu bằng máy vi tính”.
Điều đó có nghĩa là đòi hỏi của nghề kiểm toán đối
với người làm nghề là không những phải tinh thông
nghiệp vụ mà còn phải có kỹ năng xử lý nghiệp vụ,
có hiểu biết sâu, rộng về nhiều lĩnh vực.
kỹ năng chuyên môn để thực hiện các công việc
của một cuộc kiểm toán; có khả năng vận dụng các
kỹ năng chuyên môn phù hợp với sự đa dạng, phức
tạp của nhiệm vụ được giao. KTV nhà nước phải
có kỹ năng lập kế hoạch, chương trình kiểm toán;
kỹ năng thu thập, phân tích thông tin, thu thập
bằng chứng kiểm toán; kỹ năng lập báo cáo kiểm
toán, thuyết trình, thảo luận; thực hiện thành thạo
các phương pháp nghiệp vụ kiểm toán và có khả
năng sử dụng các phương tiện công nghệ hiện đại
trong hoạt động kiểm toán.
KTV nhà nước phải là người có đạo đức nghề
nghiệp thích hợp. eo Chuẩn mực kiểm toán
quốc tế cũng như Chuẩn mực KTNN Việt Nam
thì KTV nhà nước phải đảm bảo các nguyên tắc
đạo đức nghề nghiệp sau đây: Liêm chính; độc lập,
khách quan; trình độ, năng lực; kỹ năng chuyên
môn; thận trọng nghề nghiệp và bảo mật.
ận trọng nghề nghiệp: KTV nhà nước phải
thực hiện công việc với sự thận trọng cần thiết
trong mọi giai đoạn của cuộc kiểm toán. KTV nhà
nước phải có thái độ hoài nghi mang tính nghề
nghiệp trong quá trình lập kế hoạch và thực hiện
kiểm toán; có thái độ, tác phong thận trọng, kỹ
lưỡng để công việc đạt chất lượng cao; chỉ tham
gia vào các hoạt động kiểm toán mà mình có kiến
thức, kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết trong lĩnh
vực đó...
Liêm chính: Trong hoạt động kiểm toán, KTV
nhà nước phải công minh, chính trực, thẳng thắn,
trung thực để có chính kiến rõ ràng; công bằng, tôn
trọng sự thật, không thành kiến và thiên vị. KTV
nhà nước không được nhận tiền, quà biếu và tránh
các quan hệ xã hội có thể dẫn đến việc phải nhân
nhượng trong kiểm toán...
Độc lập, khách quan: Trong hoạt động kiểm
toán, KTV nhà nước phải thật sự độc lập, khách
quan, không bị chi phối hoặc bị tác động bởi bất
kỳ lợi ích vật chất hoặc tinh thần khi kiểm toán và
đưa ra kết luận, kiến nghị kiểm toán. Trong khi
thực hiện nhiệm vụ, KTV nhà nước chỉ tuân theo
pháp luật, các chuẩn mực, quy trình, phương pháp
chuyên môn nghiệp vụ kiểm toán và các quy định
khác của KTNN.
Bảo mật: KTV nhà nước phải có trách nhiệm
thực hiện theo các quy định của pháp luật về giữ bí
mật nhà nước, bí mật của đơn vị được kiểm toán về
những thông tin mà mình đã thu thập được trong
hoạt động kiểm toán; không được tiết lộ thông tin
dưới bất kỳ hình thức nào khi chưa được phép của
cấp quản lý có thẩm quyền, trừ khi có nghĩa vụ
phải công khai theo quy định của pháp luật.
Để có được đội ngũ công chức, KTV nhà nước
tinh thông nghiệp vụ và có đạo đức trong sáng đòi
hỏi công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ phải
được thực hiện thường xuyên, liên tục, có kế hoạch
và nội dung phù hợp.
Trình độ, năng lực: KTV nhà nước phải có sự
am hiểu về pháp luật, các nguyên tắc và chuẩn mực
điều chỉnh hoạt động của đơn vị được kiểm toán;
hiểu rõ quy định của pháp luật trong các lĩnh vực
quản lý nhà nước về kinh tế, tài chính công; về quản
lý, sử dụng tài chính và tài sản công thuộc lĩnh vực,
chuyên ngành được phân công kiểm toán. KTV
nhà nước phải hiểu rõ quy định của pháp luật và
quy định về hoạt động kiểm toán của KTNN; hiểu
biết và tuân thủ các chuẩn mực kiểm toán, kế toán
và quản lý tài chính, các quy trình và hướng dẫn
thực hành theo yêu cầu của nhiệm vụ kiểm toán...
Ba là: Có xu hướng trẻ hóa và phát triển nhanh
chóng
Do KTNN là hoạt động mới chỉ xuất hiện ở Việt
Nam từ năm 1994, trước khi thành lập cơ quan
KTNN, chưa có cơ quan nào trong bộ máy nhà
nước thực hiện chức năng, nhiệm vụ của KTNN.
Do vậy, công tác xây dựng đội ngũ cán bộ, công
chức, KTV nhà nước phải tiến hành từ đầu, song
Kỹ năng chuyên môn: KTV nhà nước phải có các
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 128 - tháng 6/2018 11
NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, đội ngũ
cán bộ, công chức, KTV nhà nước từng bước được
kiện toàn và phát triển nhanh chóng. Nếu như năm
1994 khi bắt đầu thành lập, KTNN có 60 người
thì sau hơn 20 năm hoạt động đến nay KTNN đã
có trên 2000 người và dự kiến đến năm 2020 có
khoảng trên 2500 người.
yêu cầu buộc phải có đối với KTV. Đây được coi
là điều kiện tiên quyết trong đạo đức nghề kiểm
toán và phải được KTV thường xuyên trau dồi, rèn
luyện duy trì và phát huy. Mặt khác, do hoạt động
kiểm toán phân tán trên địa bàn rộng lớn cả nước,
trung bình mỗi KTV mỗi năm phải đi công tác xa
nhà, xa cơ quan dài ngày khoảng 6 đến 7 tháng;
hàm chứa nhiều rủi ro về chuyên môn, phẩm chất
đạo đức của KTV. Do vậy, vừa đòi hỏi đội ngũ KTV
về cả trình độ chuyên môn và đạo đức nghề nghiệp;
vừa phải có chế độ đãi ngộ thích hợp; vừa đòi hỏi
phải có cơ chế kiểm soát chất lượng và quản lý đạo
đức nghề nghiệp chặt chẽ.
Đội ngũ công chức của KTNN được hình thành
từ 2 nguồn chính là:
- Nguồn tiếp nhận: Đây là những công chức
hình thành từ những năm đầu thành lập và chuyển
công tác từ đơn vị khác về KTNN, chủ yếu là những
công chức lớn tuổi, có kinh nghiệm trong công tác
thực tiễn.
Để kiểm soát chất lượng kiểm toán và quản lý
chặt chẽ đạo đức nghề nghiệp của KTV, KTNN
phải tăng cường các biện pháp giáo dục, kiểm tra
kiểm soát, phòng ngừa; đồng thời, phát hiện kịp
thời và xử lý nghiêm minh những trường hợp vi
phạm đạo đức nghề nghiệp, kỷ luật công tác của
ngành và pháp luật của Nhà nước.
- Nguồn thi tuyển (chủ yếu từ sinh viên đã tốt
nghiệp các trường đại học): Đây là lực lượng chiếm
đa số trong đội ngũ công chức của KTNN hiện nay;
trong đó, số công chức trẻ mới được tuyển dụng
qua thi tuyển những năm gần đây chiếm khoảng
50% tổng số công chức toàn ngành. Do vậy, đội ngũ
công chức có xu hướng trẻ hóa, nhất là sau mỗi đợt
tổ chức thi tuyển công chức vào cơ quan KTNN.
Nhận diện đúng đắn những khía cạnh cơ bản
nêu trên sẽ tạo cơ sở khoa học cho việc đề ra hệ
thống các giải pháp đầy đủ, đồng bộ và có tính khả
thi cao cho việc nâng cao chất lượng nguồn nhân
lực kiểm toán nhà nước đáp ứng yêu cầu kiểm soát
tài chính, tài sản công của Đảng và Nhà nước ở
nước ta hiện nay.
Nguồn nhân lực trẻ và tăng nhanh là một lợi thế
đối với sự phát triển của KTNN ở nước ta. Công
chức trẻ, nhất là số mới được tuyển dụng qua thi
tuyển những năm gần đây có mặt mạnh là được
đào tạo cơ bản các kiến thức mới của nền kinh tế
thị trường, theo chuyên ngành phù hợp với chuyên
môn của KTNN; có kiến thức về tin học, ngoại ngữ
tốt; có khả năng thích ứng, nắm bắt nhanh với kiến
thức hiện đại và có sức khỏe dồi dào. Tuy nhiên, đa
số họ còn thiếu kinh nghiệm thực tiễn trong giao
tiếp, ứng xử, xử lý tình huống và vận dụng kiến
thức lý thuyết vào thực tế công tác.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hiến pháp nước Cộng hòa XHCN Việt Nam
năm 2013;
2. Luật KTNN (sửa đổi);
3. Luật Cán bộ, công chức năm 2008;
4. Chuẩn mực KTNN số 30 – Bộ quy tắc đạo
đức nghề nghiệp;
5. Tuyên bố Lima của INTOSAI;
Bốn là: Luôn phải đối mặt với nhiều rủi ro
6. Giáo trình Quản lý nguồn nhân lực xã hội,
Nghề kiểm toán được xã hội ghi nhận như một
nghề nhạy cảm vì nó cận kề với sự cám dỗ mang
tính vật chất, kết luận kiểm toán có thể thiếu khách
quan nếu người làm ra nó thiếu bản lĩnh nghề
nghiệp và bị mua chuộc bởi những lợi ích vật chất.
Chính vì vậy, tố chất “liêm chính, khách quan” là
Học viện Hành chính Quốc gia;
7. Từ điển bách khoa Việt Nam; Từ điển tiếng
Việt.
Ngày nhận bài lần 1: 04/6/2018
Ngày duyệt đăng: 10/6/2018
12 Số 128 - tháng 6/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
7 trang
19/04/2022
1640
Bạn đang xem tài liệu "Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực kiểm toán nhà nước đáp ứng yêu cầu kiểm soát tài chính, tài sản công của Đảng và nhà nước", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- nang_cao_chat_luong_nguon_nhan_luc_kiem_toan_nha_nuoc_dap_un.pdf
