Giáo trình mô đun Kế toán ngân sách xã, phường - Nghề: Kế toán doanh nghiệp
BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI NINH BÌNH
GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: KẾ TOÁN NGÂN SÁCH XÃ, PHƯỜNG
NGHỀ: KẾ TOÁN DOANH NGHIỆP
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
Ban hành kèm theo Quyết định số: / QĐ-… ngày ….. tháng …. năm 2018
của Trường Cao đẳng Cơ giới Ninh Bình
Ninh Bình, năm 2018
1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh
doanh thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
2
Lêi nãi ®Çu
KÕ to¸n ng©n s¸ch x· ph-êng lµ m«n häc chuyªn m«n cña nghÒ kÕ to¸n
doanh nghiÖp. M«n häc nµy ®-îc häc sau c¸c m«n häc: tµi chÝnh, thèng kª, kÕ to¸n
doanh nghiÖp. Đây là một môn học giúp sinh viên trang bị được những kiến thức cơ
bản về kế toán ngân sách xã, hạch toán được những nghiệp vụ kinh tế cơ bản của
kế toán xã. Từ công việc thu chi ngân sách, vật liệu, tài sản cố định đến báo cáo tài
chính, báo cáo quyết toán,... đều có mặt của kế toán.
Gi¸o tr×nh biªn so¹n nh»m phôc vô gi¶ng d¹y, häc tËp cña gi¸o viªn vµ sinh viªn
chuyªn ngµnh kÕ to¸n doanh nghiÖp. Gi¸o tr×nh do tËp thÓ gi¸o viªn tæ kinh tÕ biªn
so¹n, ®· ®-îc héi ®ång thÈm ®Þnh cña tr-êng Cao ®¼ng C¬ giíi Ninh B×nh xÐt
duyÖt, ®-îc viÕt c« ®äng gåm 5 bài:
- Bài 1: Tổ chức công tác kế toán ngân sách xã
- Bài 2: Kế toán thu chi ngân sách
- Bài 3: Kế toán vốn bằng tiền, vật tư, tài sản cố định
- Bài 4: Kế toán thanh toán và nguồn vốn quỹ của xã
- Bài 5: Báo cáo kế toán và quyết toán ngân sách
MÆc dï tËp thÓ nhãm biªn so¹n ®· cã rÊt nhiÒu cè g¾ng trong qu¸ tr×nh biªn
so¹n, song kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt. Nhãm biªn so¹n rÊt mong
nhËn ®-îc nh÷ng ®ãng gãp ý kiÕn ch©n thµnh cña b¹n ®äc.
Trân trọng cảm ơn!
Nhóm biên soạn
1. Chủ biên : Đào Thị Thủy
2. Cao Thị Kim Cúc
3. An Thị Hạnh
3
Mục lục
Bài 1:TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN NGÂN SÁCH XÃ ......................................................................9
1. Khái niệm, nhiệm vụ của kế toán ngân sáchxã...............................................................................9
1.1 Khái niệm kế toán ngân sách xã:......................................................................................................9
Nhiệm vụ của kế toán ngân sách và tài chính xã............................................................................9
2.Tổ chức bộ máy kế toán.......................................................................................................................10
2.1 Nội dung công việc kế toán ............................................................................................................10
2.2Tổ chức bộ máy kế toán...................................................................................................................10
2.3Kế toán trưởng.................................................................................................................................11
2.4. Kế toán và phụ trách kế toán .........................................................................................................13
3.1Phân loại chứng từ...........................................................................................................................13
3.2Quy định về lập và xử lý chứng từ ..................................................................................................14
3.3 Hệ thống chứng từ ..........................................................................................................................17
4. Vận dụng tài khoản kế toán..............................................................................................................20
4.1 Danh mục các tài khoản kế toán ....................................................................................................20
Phân loại tài khoản kế toán.......................................................................................................23
5. Tổ chức hình thức kế toán và sổkế toán........................................................................................23
5.1. Hình thức kế toán...........................................................................................................................23
Sổ sách kế toán .........................................................................................................................25
Bài 2: KẾ TOÁN THU CHI NGÂN SÁCH.................................................................................................35
1. Kế toán thu ngân sách đã qua khobạc ...........................................................................................36
1.1.Nguyên tắc hạch toán .....................................................................................................................36
1.2.Tài khoản chuyên dùng...................................................................................................................38
1.3.Phương pháp hạch toán...................................................................................................................40
1.4.Thực hành .......................................................................................................................................46
2. Kế toán thu ngânsách xã chưa qua kho bạc...........................................................................................52
2.1.Nguyên tắc hạch toán .....................................................................................................................52
2.2.Tài khoản chuyên dùng...................................................................................................................53
2.3.Phương pháp hạch toán...................................................................................................................54
2.4.Thực hành .......................................................................................................................................55
3. Kế toán chi ngân sách xã..................................................................................................................63
Nguyên tắc hạch toán ...............................................................................................................63
3.2.Tài khoản chuyên dùng...................................................................................................................64
3.3.Phương pháp hạch toán...................................................................................................................67
4
3.4.Thực hành .......................................................................................................................................72
4. Kế toán chi ngân sách xã chưa qua kho bạc.......................................................................................77
Nguyên tắc hạch toán................................................................................................................77
4.2.Tài khoản chuyên dùng...................................................................................................................78
4.3.Phương pháp hạch toán...................................................................................................................79
4.4. Thực hành ..........................................................................................................................................82
5. Kế toán thu chi sự nghiệp ...............................................................................................................85
5.1.Nguyên tắc hạch toán .....................................................................................................................85
Tài khoản chuyên dùng.............................................................................................................86
Phương pháp hạch toán.............................................................................................................87
5.4.Thực hành .......................................................................................................................................88
6.kế toán chênh lệch thu chi ngân sáchxã .............................................................................................90
6.1 Nguyên tắc hạch toán .....................................................................................................................90
6.2 Tài khoản chuyên dùng...................................................................................................................91
6.3 Phương pháp hạch toán...................................................................................................................91
6.4. Thực hành ......................................................................................................................................92
Bài 3: KẾ TOÁN VỐN BẰNG TIỀN, VẬT TƯ, TÀI SẢN CỐ ĐỊNH......................................................94
1. Kế toán tiền mặt ..............................................................................................................................94
1.1Nguyên tắc hạch toán ......................................................................................................................94
1.2.Tài khoản chuyên dùng...................................................................................................................95
1.3.Phương pháp hạch toán...................................................................................................................95
1.4. Thực hành ....................................................................................................................................100
2. Kế toán tiền gửi ngân hàng, kho bạc ...............................................................................................104
2.1.Nguyên tắc hạch toán ...................................................................................................................104
Phương pháp hạch toán...............................................................................................................105
2.4.Thực hành .....................................................................................................................................108
3. Kế toán vật liệu..............................................................................................................................110
Nguyên tắc hạch toán .............................................................................................................110
Tài khoản chuyên dùng...........................................................................................................111
Phương pháp hạch toán...........................................................................................................112
3.4. Thực hành ....................................................................................................................................114
4. Kế toán tài sản cố định..................................................................................................................116
4.1 Nguyên tắc hạch toán ...................................................................................................................116
4.2 Tài khoản chuyên dùng.................................................................................................................119
4.3. Phương pháp hạch toán................................................................................................................120
4.4. Thực hành ....................................................................................................................................126
5. Kế toán hao mòn tài sản cố định ..................................................................................................129
Nguyên tắc hạch toán .............................................................................................................129
5
Tài khoản chuyên dùng...........................................................................................................129
Phương pháp hạch toán...........................................................................................................129
5.4.Thực hành .....................................................................................................................................131
6. Kế toán sửa chữa tài sản cố định..................................................................................................131
Nguyên tắc hạch toán .............................................................................................................132
Tài khoản chuyên dùng...........................................................................................................132
Phương pháp hạch toán...........................................................................................................132
Thực hành ...............................................................................................................................134
7. Kế toán xây dựng cơ bản ..............................................................................................................137
Nguyên tắc hạch toán .............................................................................................................137
Tài khoản chuyên dùng...........................................................................................................137
Phương pháp hạch toán...........................................................................................................138
7.4. Thực hành ........................................................................................................................................144
Bài 4: KẾ TOÁN THANH TOÁN, NGUỒN VỐN, QUỸ CỦA XÃ........................................................146
1. Kế toán nợ phải thu .......................................................................................................................146
Nguyên tắc hạch toán .............................................................................................................146
Tài khoản chuyên dùng...........................................................................................................146
Phương pháp hạch toán...........................................................................................................147
Thực hành ...............................................................................................................................152
2. Kế toán nợ phải trả........................................................................................................................158
Nguyên tắc hạch toán .............................................................................................................158
Tài khoản chuyên dùng...........................................................................................................158
Phương pháp hạch toán...........................................................................................................159
2.4. Thực hành ....................................................................................................................................163
3. Kế toán các khoản thu hộ, chi hộ .................................................................................................165
Nguyên tắc hạch toán .............................................................................................................165
Tài khoản chuyên dùng...........................................................................................................165
Phương pháp hạch toán...........................................................................................................167
7.4.Thực hành .....................................................................................................................................169
4. Kế toán quỹ công chuyên dùng....................................................................................................171
Nguyên tắc hạch toán .............................................................................................................171
Tài khoản chuyên dùng...........................................................................................................171
Phương pháp hạch toán...........................................................................................................172
Thực hành ...............................................................................................................................172
5.Kế toán nguồn kinh phí đã hình thành tài sản cố định .....................................................................174
5.1. Nguyên tắc hạch toán ..................................................................................................................174
Tài khoản chuyên dùng...........................................................................................................174
Phương pháp hạch toán...........................................................................................................175
6
5.4. Thực hành ....................................................................................................................................176
Bài 5: BÁO CÁO KẾ TOÁN VÀ QUYẾT TOÁN NGÂN SÁCH...........................................................178
1. Hệ thống báo cáo kế toán và quyết toán ngân sách .....................................................................178
Hệ thống báo cáo kế toán........................................................................................................178
Hệ thống báo cáo quyết toán ..................................................................................................178
2. Nội dung và phương pháp lập báo cáo ké toán..............................................................................178
Nội dung .................................................................................................................................178
Phương pháp lập.....................................................................................................................184
1.3.Thực hành .....................................................................................................................................189
3. Nội dung và phương pháp lập quyết toán ngân sách ..................................................................191
3.1. Nội dung ......................................................................................................................................191
Phương pháp lập.....................................................................................................................202
3.3. Thực hành……………………………………………………………………………………...211
7
MÔ ĐUN: KẾ TOÁN NGÂN SÁCH XÃ, PHƯỜNG
Mã mô đun: MĐ30
Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun:
- Vị trí: Mô đun được bố trí giảng dạy sau khi học xong các môn học cơ sở;
- Tính chất: Là mô đun chuyên ngành
Mục tiêu của mô đun:
- Về kiến thức:
+ Vận dụng được các kiến thức đã học về kế toán ngân sách trong việc thực
hiện thực hiện các nghiệp vụ kế toán ngân sách xã, phường, thị trấn;
+ Giải quyết được những vấn đề về chuyên môn kế toán và tổ chức được
công tác kế toán cấp xã, phường, thị trấn;
+ Vận dụng được các kiến thức kế toán ngân sách đã học vào ứng dụng các
phần mềm kế toán.
- Về kỹ năng:
+ Tổ chức được công tác kế toán ngân sách xã, phường, thị trấn;
+ Lập được chứng từ, kiểm tra, phân loại, xử lý chứng từ kế toán;
+ Sử dụng được chứng từ kế toán trong ghi sổ kế toán chi tiết và tổng hợp;
+ Lập được các báo cáo tài chính theo quy định;
+ Lập được dự toán ngân sách, thực hiên quy trình chấp hành ngân sách và
quyết toán ngân sách;
+ Sử dụng thành thạo các phần mềm kế toán vào thực tiễn công tác kế toán;
+ Kiểm tra đánh giá được công tác kế toán tài chính cấp xã, phương, thị trấn.
- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:
+ Tuân thủ các chế độ kế toán ngân sách do Nhà nước ban hành
+ Có đạo đức lương tâm nghề nghiệp, có ý thức tổ chức kỷ luật, sức khỏe giúp cho
người học sau khi tốt nghiệp có khả năng tìm kiếm việc làm tại xã, phường, thị
trấn.
Nội dung của mô đun:
8
Bài 1:TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN NGÂN SÁCH XÃ
Giới thiệu:
Chương 1 nhằm trang bị cho người học những kiến thức về vai trò, mục tiêu,
nhiệm vụ của kế toán ngân sách xã phường, giới thiệu phương pháp hạch toán kế
toán để thực hành ghi chép vào hoạt động chủ yếu trong đơn vị kế toán.
Mục tiêu:
- Trình bày được những vấn đề cơ bản về tổ chức công tác kế toán ngân sách
xã;
Trình bày được đặc điểm, nội dung kế toán ngân sách. Hệ thống chứng từ
và tài khoản sử dụng trong kế toán ngân sách;
- Tuân thủ các chế độ kế toán ngân sách do Nhà nước ban hành.
Nội dung chính:
1. Khái niệm, nhiệm vụ của kế toán ngân sách xã
1.1 Khái niệm kế toán ngân sách xã:
Kế toán ngân sách và tài chính xã: Là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, giám sát,
phân tích và cung cấp thông tin về toàn bộ hoạt động kinh tế - tài chính của xã, gồm:
Hoạt động thu, chi ngân sách và hoạt động tài chính khác của xã. Các xã, phường,
thị trấn (gọi chung là xã) phải tổ chức công tác kế toán theo Luật Kế toán, Nghị
định 128/2004/NĐ-CP ngày 31/5/2004 của Chính phủ qui định chi tiết và hướng dẫn
thi hành một số điều của Luật Kế toán trong lĩnh vực kế toán nhà nước, các văn bản
pháp luật kế toán hiện hành và Chế độ kế toán ngân sách xã, phường theo quyết định
hiện hành của Bộ Tài chính.
1.2 Nhiệm vụ của kế toán ngân sách và tài chính xã
-
Thu thập, xử lý, kiểm tra, giám sát các khoản thu, chi ngân sách, các quỹ
công chuyên dùng, các khoản thu đóng góp của dân, các hoạt động sự nghiệp, tình
hình quản lý và sử dụng tài sản do xã quản lý và các hoạt động tài chính khác của
xã;
-
Thực hiện kiểm tra, kiểm soát tình hình chấp hành dự toán thu, chi ngân sách
xã, các qui định về tiêu chuẩn, định mức; tình hình quản lý, sử dụng các quỹ công
chuyên dùng, các khoản thu đóng góp của dân; tình hình sử dụng kinh phí của các
bộ phận trực thuộc và các hoạt động tài chính khác của xã;
-
Phân tích tình hình thực hiện dự toán thu, chi ngân sách, tình hình quản lý và
sử dụng tài sản của xã, tình hình sử dụng các quỹ công chuyên dùng; cung cấp thông
tin số liệu, tài liệu kế toán tham mưu, đề xuất với UBND, HĐND xã các giải pháp
nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế, chính trị, xã hội trên địa bàn xã.
9
-
Lập báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán ngân sách để trình ra HĐND xã
phê duyệt, phục vụ công khai tài chính trước nhân dân theo qui định của pháp luật
và gửi Phòng Tài chính Quận, Huyện, Thị xã (gọi chung là Huyện) để tổng hợp vào
ngân sách nhà nước.
2.Tổ chức bộ máy kế toán
2.1 Nội dung công việc kế toán
Nội dung công việc kế toán ngân sách và tài chính xã, gồm:
-
Kế toán tiền mặt, tiền gửi tại Kho bạc: Phản ánh số hiện có và tình hình biến
động các khoản tiền mặt tại quỹ của xã, tiền thuộc quỹ ngân sách và tiền gửi khác
của xã tại KBNN;
-
Kế toán các khoản thu ngân sách: Phản ánh các khoản thu ngân sách xã đã
qua Kho bạc, các khoản thu ngân sách xã chưa qua Kho bạc và những khoản thoái
thu ngân sách hoàn trả cho các đối tượng được hưởng;
-
Kế toán các khoản chi ngân sách: Phản ánh các khoản chi thường xuyên, chi
đầu tư xây dựng cơ bản theo dự toán ngân sách đã được Hội đồng nhân dân xã quyết
định vào chi ngân sách xã đã qua Kho bạc, chi ngân sách xã chưa qua Kho bạc và
việc quyết toán các khoản chi theo Mục lục ngân sách nhà nước;
-
Kế toán các quỹ công chuyên dùng của xã: Phản ánh số hiện có và tình hình
biến động từng loại quỹ công chuyên dùng;
Kế toán thanh toán:
-
+ Phản ánh các khoản nợ phải thu và tình hình thanh toán các khoản nợ phải thu
của các đối tượng;
+ Phản ánh các khoản nợ phải trả của xã về dịch vụ đã sử dụng chưa thanh toán
cho người bán, người nhận thầu và các khoản nợ phải trả khác của xã;
-
Kế toán các hoạt động tài chính khác của xã: Phản ánh các khoản thu, chi
của các hoạt động tài chính khác như: Thu, chi hoạt động sự nghiệp, văn hoá, giáo
dục, đào tạo, thể thao và các hoạt động cung cấp dịch vụ khác;
-
Kế toán vật tư, tài sản, đầu tư XDCB, nguồn vốn đầu tư XDCB và nguồn
kinh phí đã hình thành TSCĐ: Phản ánh số hiện có và tình hình tăng, giảm tài sản
và nguồn kinh phí đã hình thành TSCĐ của xã do hoàn thành việc mua sắm, xây
dựng cơ bản, do nhận bàn giao, do được Nhà nước đầu tư, do nhân dân đóng góp,
quyên tặng và tình hình biến động tài sản và nguồn kinh phí đã hình thành TSCĐ
của xã;
-
Lập báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán để trình HĐND xã và gửi Phòng
Tài chính huyện.
2.2Tổ chức bộ máy kế toán
10
Uỷ ban nhân dân xã, phường phải tổ chức Ban Tài chính xã và bố trí một người
làm công tác tài chính-kế toán chuyên trách để giúp UBND xã xây dựng và thực
hiện dự toán thu, chi ngân sách xã; lập báo cáo ngân sách hàng tháng, quyết toán
ngân sách năm; tổ chức quản lý tài sản và tài chính Nhà nước trên địa bàn theo quy
định.
Ban Tài chính xã gồm 3 thành viên: trưởng ban (Chủ tịchUBND xã, kế toán
trưởng và 1 thủ quỹ.
2.3Kế toán trưởng
Kế toán trưởng có chức năng giúp Chủ tịch UBND xã tổ chức thực hiện công tác
kế toán, thống kê và thông tin kinh tế trong xã. Thực hiện kiểm tra,kiểm soát việc
tuân thủ các chế độ, chính sách tài chính, kế toán của Nhà nước tại xã và Nghị
quyết của HĐND xã về ngân sách, tài chính. Quản lý hoạt động thu, chi ngân sách
và các hoạt động tài chính khác ở xã.
2.3.1
2.3.1.1 Tiêu chuẩn
Về đạo đức phẩm chất: Người được bổ nhiệm làm kế toán trưởng phải có
Tiêu chuẩn, điều kiện để được bổ nhiệm kế toántrưởng
-
phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, trung thực, liêm khiết, có ý thức chấp hành và đấu
tranh bảo vệ chính sách chế độ kinh tế tài chính và pháp luật của Nhà nước.
-
Về trình độ chuyên môn nghiệp vụ: Người được bổ nhiệm làm kế toán trưởng
phải có trình độ chuyên môn, nghiệp vụ về kế toán từ bậc trung cấp trở lên. Riêng
các xã miền núi thuộc vùng sâu, vùng xa theo qui định của pháp luật, kế toán là
người dân tộc ít người phải có trình độ chuyên môn nghiệp vụ chứng chỉ sơ cấp tài
chính - kế toán, sau đó phải đi học để có bằng trung cấp tài chính, kế toán.
-
Về thời gian công tác thực tế về kế toán: Người được bổ nhiệm làm kế toán
trưởng nếu có trình độ đại học trở lên thì thời gian công tác thực tế về kế toán ít nhất
là 2 năm, nếu ở trình độ sơ cấp trở lên thì thời gian công tác thực tế về kế toán ít nhất
là 3 năm.
2.3.1.2 Điều kiện
-
Có đủ các tiêu chuẩn qui địnhtrên.
-
Đã qua lớp bồi dưỡng kế toán trưởng và được cấp chứng chỉ bồi dưỡng kế
toán trưởng theo qui định của Bộ Tàichính.
-
Không bổ nhiệm kế toán trưởng cho những người bị kỷ luật về công tác tài
chính; những người chưa thành niên; người bị hạn chế hoặc mất năng lực hành vi
dân sự; người đang phải đưa vào cơ sở giáo dục, cơ sở chữa bệnh hoặc bị quản chế
hành chính; người đang bị cấm hành nghề, cấm làm kế toán theo bản án hoặc quyết
định của Toà án; người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; người đang phải chấp
hành hình phạt tù hoặc đã bị kết án về một trong các tội về kinh tế, về chức vụ liên
11
quan đến tài chính, kế toán mà chưa được xoá án tích; Bố, mẹ, vợ, chồng, con, anh,
chị, em ruột của người có trách nhiệm quản lý điều hành ở xã; thủ kho, thủ quỹ,
người mua bán tài sản của xã.
2.3.2.
Tổ chức thực hiện công tác kế toán phù hợp điều kiện hoạt động, yêu cầu và
trình độ quản lý củaxã;
Nhiệm vụ của kế toán trưởng
-
-
Tổ chức việc lập dự toán và việc thực hiện dự toán thu, chi, việc chấp hành
các định mức, tiêu chuẩn của Nhà nước tại xã. Thực hiện kiểm tra, kiểm soát việc
thu, chi tài chính của cácbộ phận trực thuộc xã;
-
Thực hiện bảo quản, lưu trữ tài liệu kế toán và việc sử dụng tài liệu kế toán
lưu trữ theo qui định;
-
Thực hiện hướng dẫn các chính sách, chế độ, thể lệ tài chính, kế toán của Nhà
nước trong xã; phân tích, đánh giá tình hình dự toán thu, chi ngân sách xã.
2.3.3.
Trách nhiệm của kế toán trưởng
-
Thực hiện các qui định của pháp luật về tài chính, kế toán tại xã;
-
Tổ chức điều hành bộ máy kế toán theo qui định của Luật Kế toán; Tổ chức
việc lập dự toán và việc thực hiện dự toán thu, chi ngân sách xã, chấp hành các định
mức, tiêu chuẩn của Nhà nước tại xã. Thực hiện kiểm tra, kiểm soát việc thu, chi tài
chính của các bộ phận trực thuộc xã;
-
Lập báo cáo tài chính.
2.3.4. Quyền hạn của kế toán trưởng
-
-
Độc lập về chuyên môn, nghiệp vụ kế toán.
Yêu cầu các bộ phận, các cá nhân có liên quan trong xã cung cấp đầy đủ, kịp
thời các tài liệu liên quan đến công việc kế toán của xã và giám sát tài chính của xã;
Bảo lưu ý kiến chuyên môn bằng văn bản khi có ý kiến khác với ý kiến của
người ra quyết định.
-
-
Ký các chứng từ kế toán, báo cáo tài chính và báo cáo quyết toán ngân sách
xã và các hợp đồng về mua, bán, vật tư, tài sản, giao thầu, xây dựng, giao khoán
giữa xã với các đơn vị, cá nhân khác trong và ngoài xã. Mọi chứng từ về thu tiền,
chi tiền, xuất, nhập, chuyển giao tài sản ngoài chữ ký của Chủ tịch UBND xã hoặc
người được uỷ quyền phải có chữ ký của kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán;
-
Báo cáo bằng văn bản với Chủ tịch UBND xã khi phát hiện các hành vi vi
phạm pháp luật về tài chính kế toán trong xã; trường hợp vẫn phải chấp hành quyết
định thì báo cáo với Chủ tịch HĐND xã, với Chủ tịch UBND huyện hoặc cơ quan
nhà nước có thẩm quyền và không phải chịu trách nhiệm về hậu quả của việc thi
hành quyết định đó.
-
Từ chối không ký, không duyệt những chứng từ và những tài liệu khác, nếu
12
xét thấy không phù hợp hoặc vi phạm các chế độ tài chính kế toán hiện hành.
2.4. Kế toán và phụ trách kế toán
Các xã chưa có người đủ tiêu chuẩn điều kiện theo qui định để bổ nhiệm kế toán
trưởng thì được cử người phụ trách kế toán. Chỉ được bố trí người phụ trách kế toán
trong thời hạn tối đa giữ chức vụ là một năm tài chính. Riêng đối với các xã miền
núi thuộc vùng cao, vùng sâu, vùng xa theo qui định của pháp luật thì có thể kéo dài
thời gian phụ trách kế toán nhưng phải có ý kiến bằng văn bản của Phòng Tài chính
quận, huyện, thị xã. Người phụ trách kế toán phải thực hiện nhiệm vụ, trách nhiệm
và quyền hạn qui định cho kế toán trưởng.
Thủ tục bổ nhiệm, thời hạn bổ nhiệm và phụ cấp chức vụ kế toán trưởng, phụ
trách kế toán thực hiện theo qui định của pháp luật.
3. TỔ CHỨC VẬN DỤNG HỆ THỐNG CHỨNG TỪ KẾTOÁN
3.1Phân loại chứng từ
3.1.1 Khái niệm chứng từ kế toán:
Luật Kế toán của nước Cộng hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam số 03/2003/QH11
ngày 17/6/2003 quy định: Chứng từ Kế toán là những giấy tờ và vật mang tin phản
ánh nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh và đã hoàn thành, làm căn cứ ghi sổ kế
toán.
Căn cứ vào định nghĩa thì rõ ràng chứng từ kế toán phải đáp ứng hai yêu cầu:
Một là, chứng từ kế toán phải là những giấy tờ và vật mang tin phản ánh nghiệp
vụ kinh tế, tài chính phát sinh.
Hai là, chứng từ kế toán phải là những giấy tờ và vật mang tin phản ánh nghiệp
vụ kinh tế, tài chính đã hoàn thành.
3.1.2Phân loại chứng từ
3.1.2.1. Theo địa điểm lập chứng từ:
Chứng từ kế toán xã chia ra chứng từ lập từ bên ngoài và chứng từ do kế toán xã
lập:
Chứng từ bên ngoài: Là các chứng từ xã nhận được của các cơ quan, Tổ chức
kinh tế, cá nhân ở bên ngoài gửi tới như: Các hoá đơn mua vật tư, hàng hoá, dịch vụ
do các cơ sở bán hàng, cung cấp dịch vụ lập, giấy báo Nợ, báo Có Kho bạc Nhà
nước chuyển đến,...
Chứng từ do xã lập: Gồm giấy nộp tiền vào ngân sách, Biên lai thu tiền, phiếu
thu, phiếu chi, phiếu xuất, phiếu nhập vật tư và các chứng từ khác có liên quan đến
nghiệp vụ kinh tế phát sinh trong xã.
3.1.2.2. Về hình thức chứng từ có thể bao gồm:
+ Hoá đơn theo mẫu in sẵn
+ Hoá đơn in từ máy
13
+ Hoá đơn điện tử
+ Tem, vé, thẻ in sẵn giá thanh toán
+ Trong trường hợp chứng từ kế toán chưa có qui định mẫu thì xã được tự lập
chứng từ kế toán do xã qui định nhưng phải có đầy đủ các nội dung chủ yếu của
chứng từ kế toán qui định
3.2Quy định về lập và xử lý chứng từ
3.2.1Lập chứng từ kế toán
Mọi nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh có liên quan đến ngân sách và hoạt
động tài chính xã đều phải lập chứng từ kế toán. Mọi số liệu ghi trên sổ kế toán đều
phải có chứng từ kế toán chứng minh. Chứng từ kế toán chỉ được lập một lần cho
mỗi nghiệp vụ kinh tế, tài chính.
Chứng từ kế toán phải được lập rõ ràng, đầy đủ, kịp thời, chính xác theo nội dung
quy định trên mẫu chứng từ. Trong trường hợp chứng từ kế toán chưa có qui định
mẫu thì xã được tự lập chứng từ kế toán do xã qui định nhưng phải có đầy đủ các
nội dung chủ yếu của chứng từ kế toán qui định tại mục 3.2.2 dưới đây.
Nội dung nghiệp vụ kinh tế, tài chính trên chứng từ kế toán không được viết tắt,
không được tẩy xoá, sửa chữa; khi viết phải dùng bút mực, số và chữ viết phải liên
tục, không ngắt quãng, chỗ trống phải gạch chéo; chứng từ bị tẩy xoá, sửa chữa đều
không có giá trị thanh toán và ghi sổ kế toán. Khi viết sai vào mẫu chứng từ kế toán
thì phải huỷ bỏ bằng cách gạch chéo vào tất cả các liên của chứng từ viết sai.
Chứng từ kế toán phải được lập đủ số liên qui định cho mỗi chứng từ. Trường hợp
phải lập nhiều liên chứng từ kế toán cho một nghiệp vụ kinh tế, tài chính thì nội
dung các liên phải giống nhau. Các chứng từ lập để giao dịch với tổ chức, cá nhân
gửi ra bên ngoài xã thì liên gửi cho bên ngoài phải có dấu của UBND xã.
Người lập, người ký duyệt và những người khác ký tên trên chứng từ kế toán phải
chịu trách nhiệm về nội dung của chứng từ kế toán.
3.2.2 Nội dung chứng từ kế toán
Chứng từ kế toán phải có đầy đủ các nội dung chủ yếu sau đây:
a) Tên và số hiệu của chứng từ kế toán;
b) Ngày, tháng, năm lập chứng từ kế toán;
c) Tên, địa chỉ của đơn vị hoặc cá nhân lập chứng từ kế toán;
d) Tên, địa chỉ của đơn vị hoặc cá nhân nhận chứng từ kế toán;
e) Nội dung nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh;
f) Số lượng, đơn giá và số tiền của nghiệp vụ kinh tế, tài chính ghi bằng số;
tổng số tiền của chứng từ kế toán dùng để thu, chi tiền ghi bằng số và bằng chữ;
g) Chữ ký, họ và tên của người lập, người duyệt và những người có liên quan
14
đến chứng từ kế toán.
Ngoài những nội dung chủ yếu quy định như trên, chứng từ kế toán có thể có
thêm những nội dung khác theo quy định của từng loại chứng từ. Chứng từ điện tử
ngoài các nội dung quy định trên còn phải được thể hiện dưới dạng dữ liệu điện tử,
được mã hoá mà không bị thay đổi trong quá trình truyền qua mạng máy tính hoặc
trên vật mang tin như băng từ, đĩa từ, các loại thẻ thanh toán và Chính phủ quy định
chi tiết về chứng từ điện tử.
3.2.3 Ký chứng từ kế toán
-
Chứng từ kế toán phải có đủ chữ ký của những người có trách nhiệm theo
quy định cho từng chứng từ. Nghiêm cấm ký chứng từ kế toán khi chưa ghi đủ nội
dung chứng từ thuộc trách nhiệm của người ký. Những người ký trên chứng từ phải
chịu trách nhiệm về tính chính xác, trung thực về nội dung, số liệu trên chứng từ.
-
Chữ ký trên chứng từ kế toán phải được ký bằng bút mực. Không được ký
chứng từ kế toán bằng bút chì hoặc bằng bút mực đỏ hoặc đóng dấu chữ ký đã khắc
sẵn. Chữ ký của chủ tài khoản và chữ ký của kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán
phải đúng với mẫu chữ ký đã đăng ký với Kho bạc nơi xã mở tài khoản giao dịch.
Chữ ký trên các chứng từ kế toán của một người phải như nhau.
-
Đối với những chứng từ chi tiền, chuyển tiền hoặc chuyển giao tài sản phải
được Chủ tịch UBND xã hoặc người được uỷ quyền và kế toán trưởng hoặc phụ
trách kế toán ký duyệt trước khi thực hiện. Chữ ký trên những chứng từ kế toán chi
tiền, chuyển tiền, chuyển giao tài sản phải ký theo từng liên.
3.2.4
Trình tự kiểm tra và luân chuyển chứng từ kế toán
3.2.4.1 Trình tự kiểm tra chứng từ kế toán
Tất cả các chứng từ kế toán do xã lập hay do bên ngoài chuyển đến đều phải tập
trung ở bộ phận kế toán xã. Bộ phận kế toán phải kiểm tra những chứng từ đó và chỉ
sau khi kiểm tra và xác minh đầy đủ tính pháp lý của chứng từ thì mới dùng để ghi
sổ kế toán. Trình tự kiểm tra chứng từ kế toán như sau:
-
Kiểm tra tính rõ ràng, trung thực, đầy đủ của các chỉ tiêu, các nội dung ghi
chép trên chứng từ kế toán;
-
Kiểm tra tính hợp pháp của nghiệp vụ kinh tế, tài chính phát sinh đã ghi trên
chứng từ kế toán;
-
Kiểm tra tính chính xác của số liệu, thông tin trên chứng từ kế toán.
Khi kiểm tra chứng từ kế toán nếu phát hiện có hành vi vi phạm chính sách chế
độ, các qui định về quản lý kinh tế, tài chính của Nhà nước, phải từ chối thực hiện
(xuất quỹ, thanh toán, xuất kho,...) đồng thời báo ngay cho Chủ tịch UBND xã biết
để xử lý kịp thời đúng pháp luật hiện hành.
15
Đối với những chứng từ kế toán lập không đúng thủ tục, nội dung và chữ số
không rõ ràng thì người chịu trách nhiệm kiểm tra hoặc ghi sổ phải trả lại, làm
thêm thủ tục và điều chỉnh sau đó mới làm căn cứ ghi sổ.
3.2.4.2
Trình tự luân chuyển chứng từ kế toán
Trình tự luân chuyển chứng từ kế toán gồm các bước sau:
-
-
-
-
Lập, tiếp nhận chứng từ kế toán;
Kiểm tra và ký chứng từ kế toán;
Phân loại, sắp xếp chứng từ kế toán, định khoản và ghi sổ kế toán;
Sắp xếp, bảo quản chứng từ kế toán.
3.2.5 Các hành vi bị nghiêm cấm về chứng từ kế toán
Thu các khoản thuế, phí, lệ phí và tiền đóng góp của dân không giao vé, dán
tem hoặc viết và giao Biên lai thu tiền cho dân;
-
-
-
-
-
Xuất, nhập quỹ hoặc bàn giao tài sản không có chứng từ kếtoán;
Giả mạo chứng từ kế toán để tham ô tài sản, tiền quỹ của công;
Hợp pháp hóa chứng từ kế toán;
Chủ tịch UBND xã hoặc người được uỷ quyền và kế toán trưởng hoặc người
phụ trách kế toán ký tên trên chứng từ kế toán khi chứng từ chưa ghi đủ nội dung;
Xuyên tạc hoặc cố ý làm sai lệch nội dung, bản chất nghiệp vụ kinh tế, tài
chính phát sinh trên chứng từ kế toán;
-
-
-
-
Sửa chữa, tẩy xóa hoặc viết chèn trên, chèn dưới trong chứng từ kế toán;
Huỷ bỏ chứng từ kế toán khi chưa hết thời hạn lưu trữ theo qui định;
Sử dụng các mẫu chứng từ kế toán không đủ các nội dung qui định cho
chứng từ kế toán.
3.2.6 Sắp xếp, bảo quản chứng từ kế toán
-
Chứng từ kế toán sau khi sử dụng để ghi sổ kế toán phải được phân loại theo
nội dung kinh tế, sắp xếp theo trình tự thời gian và đóng thành từng tập, ngoài mỗi
tập ghi: Tên tập chứng từ, tháng..., năm... từ số... đến số ... hoặc số lượng chứng từ
trong tập chứng từ. Các tập chứng từ được lưu tại bộ phận kế toán trong thời hạn 12
tháng kể từ ngày kết thúc kỳ kế toán năm, sau đó chuyển vào lưu trữ theo qui định.
-
Biểu mẫu chứng từ kế toán chưa sử dụng phải được bảo quản cẩn thận, không
được để hư hỏng, mục nát. Chứng từ kế toán liên quan đến thu, chi ngân sách nhà
nước chưa sử dụng phải được quản lý theo chế độ quản lý ấn chỉ của Bộ Tài chính.
Chứng từ kế toán có giá trị như tiền trong thời hạn có giá trị sử dụng phải được quản
lý như tiền.
3.2.7. Chứng từ kế toán sao chụp
Chứng từ kế toán sao chụp phải được chụp từ bản chính và phải có chữ ký và dấu
16
xác nhận của người có trách nhiệm của đơn vị kế toán nơi lưu bản chính hoặc cơ
quan nhà nước có thẩm quyền quyết định tạm giữ, tịch thu tài liệu kế toán trên
chứng từ kế toán sao chụp.
Chứng từ kế toán sao chụp chỉ thực hiện trong các trường hợp sau:
-
Xã có thực hiện dự án viện trợ của nước ngoài theo cam kết, nếu phải nộp
bản chứng từ chính cho nhà tài trợ nước ngoài. Trường hợp này chứng từ sao chụp
phải có chữ ký và dấu xác nhận của Chủ tịch UBND xã.
-
Xã bị cơ quan nhà nước có thẩm quyền tạm giữ hoặc tịch thu bản chính
chứng từ kế toán. Trường hợp này chứng từ sao chụp phải có chữ ký và dấu xác
nhận của người đại diện cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định tạm giữ hoặc
tịch thu tài liệu kế toán.
-
Chứng từ kế toán bị mất hoặc bị huỷ hoại do nguyên nhân khách quan như
thiên tai, hoả hoạn. Trường hợp này, xã phải đến đơn vị mua hoặc bán hàng hoá,
dịch vụ và các đơn vị khác có liên quan để xin sao chụp chứng từ kế toán bị mất.
Trên chứng từ kế toán sao chụp phải có chữ ký và dấu xác nhận của người đại diện
theo pháp luật của đơn vị mua, đơn vị bán hoặc của đơn vị kế toán khác có liên
quan.
3.2.8 Sử dụng, quản lý và in mẫu chứng từ kế toán
Tất cả các xã đều phải thực hiện theo đúng mẫu chứng từ kế toán qui định trong
chế độ kế toán này. Trong quá trình thực hiện, các tỉnh, huyện và các xã không được
tự ý sửa đổi biểu mẫu đã quy định.
Mẫu chứng từ kế toán in sẵn phải được bảo quản cẩn thận, không được để mất
mát, hư hỏng, mục nát hoặc bị lợi dụng.
In và phát hành mẫu chứng từ:
- Các đơn vị khi in mẫu chứng từ kế toán ngân sách và tài chính xã phải thiết kế
và in theo đúng nội dung mẫu chứng từ đã quy định;
-
Mẫu chứng từ kế toán thuộc nội dung thu nộp ngân sách hoặc Biên lai thu
tiền do Bộ Tài chính thống nhất quản lý phát hành. Trường hợp in và phát hành Biên
lai thu tiền và các loại vé phục vụ cho việc quản lý các khoản thu ở xã thực hiện theo
sự uỷ quyền bằng văn bản của Bộ Tài chính cho Sở Tài chính tỉnh, thành phố.
3.3 Hệ thống chứng từ
Hệ thống mẫu chứng từ kế toán áp dụng cho kế toán ngân sách và tài chính xã
bao gồm các loại:
-
-
Chứng từ kế toán ban hành theo chế độ kế toán này gồm 14 mẫu:
Chứng từ ban hành theo Chế độ kế toán HCSN áp dụng cho kế toán ngân
sách và tài chính xã;
Chứng từ ban hành theo Chế độ kế toán ngân sách và hoạt động nghiệp vụ
-
17
Kho bạc và các văn bản khác
DANH MỤC CHỨNG TỪ KẾ TOÁN
Số hiệu
chứng từ
3
STT
TÊN CHỨNG TỪ
1
A
1
2
Chứng từ kế toán ban hành theo chế độ kế toán này
Bảng tổng hợp chứng từ kế toán cùng loại
Bảng thanh toán tiền lương, phụ cấp
Bảng thanh toán phụ cấp
C 01- X
C 02- X
C 05- X
C 27- X
C 19- X
C 51- X
C 52- X
C 53- X
C 60- X
C 61- X
C 62- X
C 63- X
C 65- X
C 66- X
2
3
4
Biên lai thu tiền
5
Bảng tổng hợp biên lai thu tiền
Hợp đồng giao thầu
6
7
Hợp đồng giao khoán
8
Biên bản thanh lý hợp đồng
9
Bảng kê ghi thu, ghi chi ngân sách xã
Thông báo các khoản thu của xã
Giấy báo ngày công lao động đóng góp
Bảng kê các khoản đóng góp bằng hiện vật
Giấy đề nghị KBNN chuyển số kết dư ngân sách xã
Phiếu kết chuyển số liệu tài khoản
Chứng từ kế toán ban hành trong chế độ kế toán hành
chính sự nghiệp
10
11
12
13
14
B
Chỉ tiêu lao động - tiền lương
Bảng chấm công
I
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Bảng chấm công làm thêm giờ
Bảng thanh toán tiền thưởng
Bảng thanh toán phụ cấp tháng
Giấy đi đường
Bảng thanh toán tiền làm thêm giờ
Hợp đồng giao khoán công việc, SP ngoài giờ
Bảng thanh toán tiền thuê ngoài
Bảng kê trích nộp các khoản theo lương
18
10
11
Bảng kê các khoản thanh toán công tác phí
Danh sách chi tiền lương và các khoản thu nhập khác qua
tài khoản cá nhân
C13- HD
II
1
2
3
4
5
6
7
Chỉ tiêu vật tư
Phiếu nhập kho
Phiếu xuất kho
Giấy báo hỏng, mất công cụ, dụng cụ
Biên bản kiểm kê vật tư, sản phẩm, hàng hóa
Bảng kê mua hàng
Biên bản kiểm nghiệm vật tư, sản phẩm, hàng hoá
Phiếu giao nhận nguyên liệu, vật liệu, công cụ, dụng cụ
C26- HD
III Chỉ tiêu tiền tệ
1
2
3
4
5
6
7
Phiếu thu
Phiếu chi
Giấy đề nghị tạm ứng
Giấy thanh toán tạm ứng
Giấy đề nghị thanh toán
Biên bản kiểm kê quỹ tiền mặt (dùng cho đồng Việt Nam)
Bảng kê chi tiền cho những người tham dự hội thảo, tập
huấn
8
IV
1
C41- HD
Bảng kê đề nghị thanh toán
Chỉ tiêu tài sản cố định
Biên bản giao nhận tài sản cố định
Biên bản thanh lý tài sản cố định
Biên bản đánh giá lại tài sản cố định
Biên bản kiểm kê TSCĐ
2
3
4
5
Biên bản bàn giao sửa chữa lớn TSCĐ hoàn thành
Bảng tính hao mòn TCSĐ
6
Chứng từ kế toán ban hành theo các văn bản pháp luật
khác
C
Giấy nộp tiền vào ngân sách bằng tiền mặt
Giấy nộp tiền vào ngân sách bằng chuyển khoản
Bảng kê thu ngân sách xã qua Kho bạc nhà nước
Lệnh thu ngân sách nhà nước
1
2
3
4
5
Lệnh chi tiền ngân sách xã kiêm lĩnh tiền mặt
19
6
Lệnh chi tiền ngân sách xã kiêm chuyển khoản, tiền thư
điện, cấp séc bảo chi
7
Bảng kê chi ngân sách
8
Bảng kê chứng từ chi
9
Giấy đề nghị kho bạc thanh toán tạm ứng
Giấy nộp tiền
10
11
12
13
14
15
16
Giấy xác nhận hàng viện trợ không hoàn lại
Giấy xác nhận tiền viện trợ không hoàn lại
Bảng kê chứng từ gốc gửi nhà tài trợ
Đề nghị ghi thu - ghi chi ngân sách tiền, hàng viện trợ
Giấy rút vốn đầu tư kiêm lĩnh tiền mặt
Giấy rút vốn đầu tư kiêm chuyển khoản, tiền thư điện, cấp
séc bảo chi
17
18
19
20
21
22
23
24
...
Giấy đề nghị thanh toán vốn đầu tư
Phiếu giá thanh toán khối lượng XDCB hoàn thành
Phiếu kê thanh toán vốn đầu tư XDCB hoàn thành
Giấy đề nghị tạm ứng vốn đầu tư
Giấy đề nghị thanh toán vốn đầu tư
Giấy chứng nhận nghỉ ốm hưởng BHXH
Danh sách người nghỉ hưởng trợ cấp ốm đau, thai sản
Biên lai thu tiền (thu phí, lệ phí)
...
4.
Vận dụng tài khoản kế toán
Tài khoản kế toán dùng để phân loại và hệ thống hoá các nghiệp vụ kinh tế, tài
chính theo nội dung kinh tế.
4.1 Danh mục các tài khoản kế toán
DANH MỤC HỆ THỐNG TÀI KHOẢN KẾ TOÁN
NGÂN SÁCH VÀ TÀI CHÍNH XÃ
Số hiệu tài
TÊN TÀI KHOẢN
Phạm vi áp dụng
khoản
STT
1
Bắt buộc
Hướng
dẫn
Cấp I Cấp II
(*)
(**)
2
3
4
5
6
20
Tải về để xem bản đầy đủ
214 trang
19/04/2022
1140
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình mô đun Kế toán ngân sách xã, phường - Nghề: Kế toán doanh nghiệp", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- giao_trinh_mo_dun_ke_toan_ngan_sach_xa_phuong_nghe_ke_toan_d.docx
