Kiến thức, thực hành về an toàn vệ sinh thực phẩm của người kinh doanh thực phẩm tươi sống tại chợ Bắc Quang, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
KIẾN THỨC, THỰC HÀNH VỀ AN TOÀN VỆ SINH THỰC PHẨM
CỦA NGƯỜI KINH DOANH THỰC PHẨM TƯƠI SỐNG TẠI CHỢ
BẮC QUANG, HUYỆN BẮC QUANG, TỈNH HÀ GIANG
Phùng Thế Tài1, Trương Thị Thùy Dương2, Trần Thị Huyền Trang2
AT THE BAC QUANG MARKET, BAC QUANG
DISTRICT, HA GIANG PROVINCE
TÓM TẮT
Mục tiêu: Đánh giá thực trạng kiến thức, thực hành
(KAP) về an toàn vệ sinh thực phẩm của người kinh doanh
thực phẩm tươi sống tại chợ Bắc Quang, thị trấn Việt
Quang, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang năm 2018.
Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: Nghiên
cứu được tiến hành theo phương pháp mô tả, thiết kế cắt
ngang trên 80 người kinh doanh thực phẩm tươi sống tại
chợ Bắc Quang. Sử dụng bộ câu hỏi điều tra được thiết kế
sẵn để thu thập các thông tin về kiến thức, thực hành của
người kinh doanh thực phẩm tươi sống về an toàn vệ sinh
thực phẩm (ATVSTP). Số liệu được xử lý trên phần mềm
SPSS 16.0.
Kết quả: Đối tượng nghiên cứu có kiến thức chung
tốt về ATVSTP chiếm tỷ lệ khá cao ở cả 3 nhóm kinh
doanh thịt, thuỷ hải sản và rau quả. Trong đó kiến thức
đúng của người kinh doanh thuỷ hải sản chiếm tỷ lệ cao
nhất là 89,5%, người kinh doanh thịt là 88,0% và người
kinh doanh rau quả là 69,4%. Thực hành chung của người
kinh doanh có thực hành đạt về ATVSTP chiếm tỷ lệ
tương đối thấp (48,8%).
Khuyến nghị: Tăng cường truyền thông giáo dục
nhằm nâng cao kiến thức, thực hành về đảm bảo ATVSTP
nói chung và thực phẩm tươi sống nói riêng đến từng
người kinh doanh thực phẩm trong chợ. Vận động người
kinh doanh thực phẩm tham gia tích cực các buổi tập huấn
kiến thức về ATVSTP đầy đủ.
Từ khoá: Kiến thức, thực hành, an toàn thực phẩm,
thực phẩm tươi sống, thị trấn Việt Quang, huyện Bắc
Quang, tỉnh Hà Giang.
Objectives:To assess the status of knowledge and
practice of food safety on fresh food businessman at
the Bac Quang market in Viet Quang town, Bac Quang
district, Ha Giang province in 2018. Research subjects
and methods: A cross-sectional study was carried out
on 80 fresh food business at Bac Quang market in Viet
Quang town, Bac Quang district, Ha Giang province. A
pre-designed questionnaire was used to collect knowledge
and practice of food safety. Statistical analysis was done
by using SPSS 16.0. Results: The fresh food business
in Bac Quang market had the good knowledge in a high
proportion in all 3 groups of meat, seafood and vegetable
busines. Of which, the proper knowledge of seafood
traders accounted for the highest rate of 89.5%, followed
by meat traders (88.0%) and vegetable traders (69.4%).
The rate of respondents with good food safety practice
was relatively low at 48.8%. Recommendations:
Strengthen the education and communication to improve
knowledge and practice on food safety in general and
fresh food in particular to each food trader in the market.
Mobilize food business to actively participate in training
on food safety knowledge.
Key words: Knowledge, practice, food safety,
fresh food, Viet Quang town, Bac Quang district, Ha
Giang province.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
SUMMARY:
Đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm là một trong
những vấn đề quốc tế dân sinh vô cùng quan trọng, không
chỉ với sức khỏe, phát triển giống nòi mà còn liên quan đến
KNOWLEDGE AND PRACTICE OF FOOD
SAFETY AMONG FRESH FOOD BUSINESSMAN
1. Trung tâm y tế huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang
2. Bộ môn Dinh dưỡng và ATVSTP- Trường Đại học Y Dược Thái Nguyên
Tác giả liên hệ Trương Thị Thùy Dương, SĐT: 0915 215 581 - Mail: thuyduongydtn@gmail.com
Ngày nhận bài: 13/03/2019
Ngày phản biện: 19/03/2019
Ngày duyệt đăng: 25/03/2019
SỐ 3 (50) - Tháng 05-06/2019
Website: yhoccongdong.vn
123
2019
JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE
phát triển kinh tế, văn hóa và an ninh của mỗi địa phương,
mỗi quốc gia. Những đợt bùng phát về bệnh truyền qua
thực phẩm và chất chứa trong thực phẩm trước đây chỉ ảnh
hưởng ở những cộng đồng nhỏ, nay nhanh chóng trở thành
mối đe dọa sức khỏe toàn cầu với sự gia tăng mức độ du
lịch và thương mại của thực phẩm quốc tế [5].
- Người kinh doanh thực phẩm tươi sống trong chợ
Bắc Quang.
2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu
- Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 01/2018 đến tháng
6/2018.
- Địa điểm nghiên cứu: Chợ Bắc Quang, thị trấn Việt
Quang, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang
Trong những năm gần đây, tình trạng ngộ độc thực
phẩm ngày càng gia tăng ở nhiều nước càng làm cho người
dân lo ngại [4]. Theo báo cáo thường niên của Tổ chức Y
tế thế giới (WHO), mỗi năm trên thế giới có khoảng 40
triệu vụ ngộ độc xảy ra, riêng khu vực châu Á - Thái Bình
Dương chiếm tới 50%. Nguy hiểm hơn, toàn thế giới có
tới 50% ca tử vong có liên quan đến vấn đề ATVSTP [4].
Theo Báo cáo tổng kết Chương trình mục tiêu Quốc
gia ATVSTP của Bộ Y tế giai đoạn 2006 - 2010, trên địa
bàn cả nước đã xảy ra 944 vụ NĐTP với 33.168 người
mắc, làm 259 người tử vong, bình quân hàng năm có 189
vụ NĐTP với 6.633 người mắc và 52 người tử vong [1].
Chợ Bắc Quang (thuộc thị trấn Việt Quang) là chợ lớn
nhất trên địa bàn huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang với quy
mô 310 gian hàng trong đó có 80 gian hàng kinh doanh
thực phẩm tươi sống và 15 gian hàng kinh doanh thực
phẩm đã được chế biến sẵn. Mặc dù là một chợ lớn nhưng
vấn đề về điều kiện vệ sinh tại chợ vẫn chưa đảm bảo an
toàn: hệ thống thoát nước chưa phù hợp làm cho nền chợ
ẩm thấp, rác thải vẫn chưa được thu gom thường xuyên,
nguồn nước sử dụng chưa đạt chuẩn nước sinh hoạt. Bên
cạnh đó, hầu hết những người kinh doanh về thực phẩm
tươi sống không sử dụng đồ bảo hộ, không có thiết bị che
chắn cho thực phẩm, không được khám sức khỏe định kỳ
và không được tập huấn về VSATTP. Chính vì những thực
tế trên, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này với mục đích
mô tả kiến thức, thực hành về VSATTP của những người
kinh doanh thực phẩm tươi sống tại chợ Bắc Quang, huyện
Bắc Quang, tỉnh Hà Giang.
2.3. Phương pháp nghiên cứu
2.3.1. Thiết kế nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả, thiết
kế cắt ngang.
2.3.2. Cỡ mẫu và phương pháp chọn mẫu
* Cỡ mẫu: Toàn bộ
* Phương pháp chọn mẫu: Chọn có chủ đích chợ
Bắc Quang, thị trấn Việt Quang, huyện Bắc Quang, tỉnh
Hà Giang. Từ đó chọn toàn bộ 80 người kinh doanh thực
phẩm tươi sống.
2.4. Các chỉ số nghiên cứu
- Kiến thức và thực hành của người kinh doanh thực
phẩm tươi sống tại chợ Bắc Quang.
- Phân loại kiến thức và thực hành: Đạt và không đạt.
2.5. Kỹ thuật thu thập thông tin
Sử dụng bộ câu hỏi được thiết kế sẵn, phỏng vấn trực
tiếp người kinh doanh thực phẩm để đánh giá kiến thức,
thực hành của người kinh doanh về ATVSTP. Đánh giá
kiến thức và thực hành của người kinh doanh được xây
dựng dựa trên Quyết định số 43/2005/QĐ - BYT và Quyết
định số 41/2005/QĐ -BYT. Mỗi câu trả lời đúng về kiến
thức/thực hành của đối tượng nghiên cứu được 1 điểm,
chọn sai được 0 điểm; sau đó cộng tổng điểm đạt được chia
cho tổng điểm mong đợi. Đạt yêu cầu khi trả lời đúng 2/3
số điểm trở lên của bộ câu hỏi.
2.6. Phương pháp xử lý số liệu
Số liệu được làm sạch, mã hóa, nhập trên phần mềm
Epi data 3.1 và được xử lý trên phần mềm SPSS 16.0.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Kiến thức đảm bảo VSATTP của người kinh
doanh thực phẩm tươi sống
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN
CỨU
2.1. Đối tượng nghiên cứu
SỐ 3 (50) - Tháng 05-06/2019
124
Website: yhoccongdong.vn
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Bảng 3.1. Kiến thức về nguồn gốc thực phẩm, các bệnh liên quan đến thực
phẩm và biểu hiện của ngộ độc thực phẩm
Kiến thức đạt của người kinh doanh
Thịt
(SL = 25)
Thủy hải sản
(SL = 19)
Rau quả
(SL = 36)
Chung
(SL = 80)
Chỉ số
SL
%
SL
19
2
%
SL
%
SL
%
Kiến thức về biểu hiện ngộ độc thực phẩm
Kiến thức về các bệnh liên quan đến thực phẩm
Kiến thức về nguồn gốc thực phẩm
25
20
22
100
80,0
88,0
100
10,5
11,3
36
17
20
100
47,2
55,6
80
39
51
100
48,8
63,8
9
Nhận xét: 100% người kinh doanh thực phẩm tươi và kiến thức về nguồn gốc thực phẩm (80,0% và 88,0%),
sống về thịt, thủy sản, rau quả có kiến thức đạt về biểu hiện người kinh doanh thủy hải sản có kiến thức về vấn đề này
của ngộ độc thực phẩm. Người kinh doanh mặt hàng thịt chiếm tỷ lệ thấp nhất (10,5% và 11,3%).
có kiến thức cao nhất về các bệnh liên quan đến thực phẩm
Bảng 3.2. Kiến thức về mối nguy gây ngộ độc thực phẩm
Kiến thức đạt của người kinh doanh
Thịt
(SL = 25)
Thủy hải sản
(SL = 19)
Rau quả
(SL = 36)
Chung
(SL = 80)
Chỉ số
SL
%
SL
19
17
19
%
SL
%
SL
%
Kiến thức về nguyên nhân gây ô nhiễm thực phẩm
Kiến thức về nước bị ô nhiễm
23
21
20
92,0
84,0
80,0
100,0
89,5
7
19,4
33,3
77,8
49
50
67
61,3
62,5
83,8
12
28
Kiến thức về hóa chất bảo quản thực phẩm
100,0
Kiến thức về dụng cụ nhiễm bẩn dùng trong
buôn bán thực phẩm
23
20
19
92,0
80,0
76,0
18
16
15
94,7
84,2
78,9
25
22
17
69,4
61,1
47,2
66
58
51
82,5
72,5
63,8
Kiến thức về bàn, giá bày bán thực phẩm không
đảm bảo VSATTP
Kiến thức về bao gói thực phẩm không đảm
bảo VSATTP
Nhận xét: Đa số người kinh doanh có kiến thức đạt về từ 61,0% trở lên. Riêng kiến thức về nước bị ô nhiễm và
các mối nguy (nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm, hóa bao gói thực phẩm không đảm bảo ATVSTP chiếm tỷ lệ
chất bảo quản thực phẩm, dụng cụ bị nhiễm bẩn, giá bày thấp (33,3% và 47,2%).
bán thực phẩm không đảm bảo ATVSTP) chiếm tỷ lệ cao
SỐ 3 (50) - Tháng 05-06/2019
125
Website: yhoccongdong.vn
2019
JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE
Bảng 3.3. Kiến thức về phòng ngừa các mối nguy gây mất VSATTP
Kiến thức đạt của người kinh doanh
Thịt
(SL = 25)
Thủy hải sản
(SL = 19)
Rau quả
(SL = 36)
Chung
(SL = 80)
Chỉ số
SL
%
SL
%
SL
%
SL
%
Kiến thức về phòng ngừa các mối nguy do thực
phẩm ô nhiễm
20
80,0
15
78,9
5
13,9
40
50,0
Kiến thức về bảo hộ lao động
24
96,0
88,0
18
17
94,7
89,5
31
27
86,1
75,0
73
91,3
82,5
Kiến thức về chống côn trùng gây hại
22
66
Nhận xét: Đa số kiến thức của người kinh doanh kiến thức về phòng ngừa các mối nguy do thực phẩm
thực phẩm tươi sống về phòng ngừa mối nguy gây ô nhiễm ở người kinh doanh rau quả chiếm tỷ lệ thấp
mất VSATTP chiếm tỷ lệ cao tù 75% trở lên. Riêng nhất 13,9%.
Bảng 3.4. Đánh giá kiến thức chung của người kinh doanh về ATVSTP
Người kinh
doanh thịt
(SL=25) (1)
Người kinh
doanhthủy hải
sản(SL=19) (2)
Người kinh
doanh rau quả
(SL=36) (3)
Chung
(SL=80)
Kiến thức
chung
P1,2
P1,3
P2,3
SL
22
3
%
SL
17
2
%
SL
25
11
%
SL
%
Đạt
88,0
12,0
89,5
10,5
69,4
30,6
64
16
80,0
20,0
< 0,05 < 0,05 < 0,05
Không đạt
Nhận xét: Kiến thức chung đạt về ATVSTP của với p < 0,05.
người kinh doanh thủy hải sản là cao nhất (89,5%), tiếp 3.2. Thực hành đảm bảo ATVSTP của người kinh
đến là người kinh doanh thịt (88,0%) và thấp nhất là ở doanh thực phẩm tươi sống
nhóm rau quả (69,4%), sự khác biệt có ý nghĩa thống kê
Bảng 3.5. Thực hành về vệ sinh cá nhân
Thực hành đạt của người kinh doanh
Thịt
(SL=25)
Thủy hải sản
(SL=19)
Rau quả
(SL=36)
Chung
(SL=80)
Chỉ số
SL
%
SL
15
18
19
%
SL
%
SL
%
Thực hành về sử dụng trang phục khi kinh doanh
Thực hành về thời gian rửa tay
15
22
23
60,0
88,0
92,0
78,9
94,7
100,0
18
31
29
50,0
86,1
80,6
48
71
71
60,0
88,8
88,8
Thực hành về rửa tay bằng xà phòng
Nhận xét: Tỷ lệ người kinh doanh thực phẩm tươi khi kinh doanh cao nhất ở người kinh doanh thủy hải sản
sống thực hành đạt về vệ sinh cá nhân chiếm tỷ lệ khá cao. (78,9%, 94,7% và 100%), người kinh doanh rau quả thực
Trong đó tỷ lệ thực hành đạt về sử dụng trang phục, về hành về vấn đề này chiếm tỷ lệ thấp nhất (50,0%, 86,1%
thời gian rửa tay và thực hành về rửa tay bằng xà phòng và 80,6%).
SỐ 3 (50) - Tháng 05-06/2019
126
Website: yhoccongdong.vn
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
Bảng 3.6. Thực hành đảm bảo ATVSTP tươi sống trong buôn bán và bảo quản thực phẩm
Thực hành đạt của người kinh doanh
Chỉ số
Thịt (SL = 25)
Thủy hải sản (SL = 19) Rau quả (SL = 36)
SL
18
7
%
SL
14
8
%
SL
17
8
%
Thực hành về chứa đựng, bao gói thực phẩm
Thực hành về bảo quản thực phẩm
Thực hành về nguồn gốc thực phẩm
Thực hành về chất lượng thực phẩm
Thực hành về bày bán thực phẩm
Thực hành về chống côn trùng gây hại
Thực hành về hóa chất bảo quản
72,0
28,0
84,0
80,0
88,0
84,0
92,0
80,0
73,7
42,1
36,8
100,0
89,5
78,9
94,7
100,0
47,2
22,2
44,4
100,0
69,4
63,9
66,7
33,3
21
20
22
21
23
20
7
16
36
25
23
24
12
19
17
15
18
19
Thực hành sử dụng nguồn nước
Nhận xét: Tỷ lệ thực hành bảo quản thực phẩm của hành về đảm bảo ATVSTP tươi sống trong buôn bán và
người kinh doanh thịt và thủy hải sản đa số đạt tỷ lệ cao bảo quản thực phẩm của người kinh doanh thịt, thủy hải
hơn ở người kinh doanh rau quả. Riêng thực hành về bảo sản và rau quả (28,0%, 42,1% và 22,2%).
quản thực phẩm chiếm tỷ lệ thấp nhất trong số các thực
Bảng 3.7. Thực hành về đảm bảo VSATTP cơ sở kinh doanh
Thực hành đạt của người kinh doanh
Chỉ số
Thịt (SL = 25) Thủy hải sản (SL = 19) Rau quả (SL = 36)
SL
23
3
%
SL
17
1
%
73,7
5,3
SL
32
5
%
Thực hành về vệ sinh cơ sở sau mỗi ngày làm việc
Thực hành về dụng cụ đựng rác và chất thải
Thực hành về thời gian đổ rác
92,0
12,0
32,0
36,0
60,0
80,0
100,0
100,0
80,0
44,0
56,0
60,0
88,9
13,9
33,3
52,8
55,6
88,9
100,0
100,0
58,3
47,2
61,1
63,9
8
10
7
52,6
36,8
47,4
89,5
68,4
100,0
52,6
26,3
84,2
68,4
12
19
20
32
36
36
21
17
22
23
Nơi bán hàng đảm bảo về VSATTP
9
Thực phẩm có nguồn gốc an toàn
15
20
19
19
20
11
14
15
9
Thực phẩm bày bán cách ly khỏi mặt đất
Thực phẩm không bị ô nhiễm, giập nát
Nước sạch sử dụng để rửa, bảo quản thực phẩm
Nhân viên được khám sức khỏe định kỳ
Nhân viên được cấy phân định kỳ
17
13
19
10
5
Nhân viên mặc bảo hộ trong khi buôn bán thực phẩm
Móng tay nhân viên sạch sẽ
16
13
SỐ 3 (50) - Tháng 05-06/2019
127
Website: yhoccongdong.vn
2019
JOURNAL OF COMMUNITY MEDICINE
Nhận xét: Đa số người kinh doanh có thực hành đạt nhiễm, giập nát. Tuy nhiên, thực hành đạt về dụng cụ đựng
về việc sử dụng nước sạch để rửa, bảo quản thực phẩm, rác và chất thải chiếm tỷ lệ rất thấp (12,0% ở người kinh
thời gian đổ rác, nơi bán hàng đảm bảo về ATVSTP, thực doanh thịt, 5,3% ở người kinh doanh thủy hải sản và 5,0%
phẩm bày bán cách ly khỏi mặt đất, thực phẩm không bị ô ở người kinh doanh rau quả).
Bảng 3.8. Đánh giá thực hành chung của người kinh doanh về VSATTP
Người kinh
doanh thịt
(SL=25) (1)
Người kinh
doanh thủy hải
sản (SL=19) (2)
Người kinh
doanh rau quả
(SL=36) (3)
Chung
(SL=80)
Thực
hành
chung
p1,2
p1,3
p2,3
SL
9
%
SL
14
5
%
SL
16
20
%
SL
%
Đạt
Không đạt
36,0
64,0
73,7
26,3
44,4
55,6
39
41
48,8
51,2
< 0,05 > 0,05 < 0,05
16
Nhận xét: Người kinh doanh thực phẩm tươi sống có nghiên cứu của Lê Đức Sang (2013) tại chợ Chờ, Yên
thực hành đạt về VSATTP tương đối thấp, trong đó thực Phong, Bắc Ninh (29,4%) [2]. Tuy nhiên khi đánh giá
hành đạt của nhóm thủy sản là cao hơn (73,7%) nhóm kinh kiến thức chung của người kinh doanh thực phẩm là cao
doanh rau quả (44,4%) và nhóm thịt (36,0%), sự khác biệt hơn rất nhiều, điều này phản ánh ý thức của người kinh
có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Thực hành đạt của nhóm doanh chưa thực sự cao, kỹ năng vận dụng kém. Tỷ lệ
kinh doanh rau quả cao hơn nhóm kinh doanh thịt, tuy thực hành đạt của người kinh doanh thực phẩm tươi sống
nhiên sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê với p > 0,05. trong chợ thấp có thể là do kiến thức của họ về ATVSTP
còn hạn chế do đó họ không biết cách giữ vệ sinh cho
IV. BÀN LUẬN
thực phẩm mà mình đang bày bán. Những người kinh
Kết quả bảng 3.4 cho thấy 80,0% người kinh doanh doanh thuỷ hải sản có tỷ lệ thực hành đạt cao nhất có thể
thực phẩm tươi sống có kiến thức chung đạt về ATVSTP. là do họ thường xuyên tiếp xúc với nước và các đồ tanh
Trong đó 48,8% đối tượng có kiến thức tốt về các bệnh nên ý thức về giữ vệ sinh cá nhân và vệ sinh cơ sở cao
liên quan đến thực phẩm, trên 60% đối tượng có kiến thức hơn hẳn so với những người kinh doanh thịt và rau quả.
đạt về mối nguy gây ngộ độc thực phẩm. Kết quả này Kết quả nghiên cứu cho thấy vấn đề về đảm bảo an toàn
của chúng tôi cao hơn kết quả nghiên cứu của Nguyễn vệ sinh thực phẩm tươi sống trong quá trình buôn bán còn
Văn Lành (2016) tại huyện Tân Hồng, tỉnh Đồng Tháp gặp nhiều khó khăn và thách thức, nó đòi hỏi sự quan tâm
với 25,4% người tham gia nghiên cứu có kiến thức tốt đặc biệt của các cấp, các ngành có liên quan trong công
về ATVSTP và 52,1% đối tượng có kiến thức tốt về ngộ tác đảm bảo ATVSTP.
độc thực phẩm [3]. Kiến thức về ATVSTP của người kinh
doanh rau quả còn rất thấp có thể là do công tác truyền
thông về ATVSTP tại chợ còn chưa tốt, các thông tin
V. KẾT LUẬN
- Kiến thức chung người kinh doanh có kiến thức đạt
chưa đến được với người kinh doanh rau quả. Ngoài ra, về ATVSTP chiếm tỷ lệ khá cao (80%). Trong đó kiến
công tác kiểm tra, giám sát cũng có ảnh hưởng đến kiến thức đúng của người kinh doanh thuỷ hải sản chiếm tỷ
thức của người kinh doanh, những người kinh doanh thủy lệ cao nhất là 89,5%, người kinh doanh thịt là 88,0% và
sản thường được kiểm tra, giám sát nhiều hơn người kinh người kinh doanh rau quả là 69,4% (p < 0,05).
doanh thịt và rau quả do đó tỷ lệ kiến thức đạt cao nhất là
ở nhóm người kinh doanh thủy sản.
- Thực hành chung đạt về ATVSTP của người kinh
doanh thực phẩm tươi sống chiếm tỷ lệ tương đối thấp
Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cũng cho thấy tỷ (48,8%). Trong đó thực hành đạt của nhóm thủy sản là cao
lệ thực hành đạt ở người kinh doanh thực phẩm tươi sống hơn (73,7%) nhóm kinh doanh rau quả (44,4%) và nhóm
tương đối thấp như thực hành về bảo quản thực phẩm, thịt (36,0%) (p < 0,05). Không có sự khác biệt về thực
đồng thời đánh giá tỷ lệ thực hành chung đạt chỉ chiếm hành đạt giữa nhóm kinh doanh rau quả với nhóm kinh
48,8% (bảng 3.8). Mặc dù, kết quả này cao hơn kết quả doanh thịt ( p > 0,05).
SỐ 3 (50) - Tháng 05-06/2019
128
Website: yhoccongdong.vn
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
VI. KHUYẾN NGHỊ
đảm bảo VSATTP nói chung và thực phẩm tươi sống nói
- Tăng cường công tác truyền thông: Tăng cả về tần
số và chất lượng của truyền thông đến với từng người kinh
doanh trong chợ nhằm nâng cao kiến thức, thực hành về
riêng.
- Cần phải xử lý nghiêm đối với những cơ sở vi phạm
ATVSTP.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Cục An toàn vệ sinh thực phẩm (2011), Báo cáo hàng năm của Cục An toàn vệ sinh thực phẩm: Tình hình ngộ
độc thực phẩm 2006 - 2010.
2. Lê Đức Sang, Nguyễn Thanh Hà (2014), Thực hành tuân thủ một số quy định về an toàn thực phẩm của người
kinh doanh thực phẩm tươi sống tại chợ Chờ, Yên Phong, Bắc Ninh năm 2013, Kỷ yếu công trình khoa học 2014 trường
Đại học Thăng Long, tr. 207 - 213.
3. Nguyễn Văn Lành, Phan Thị Lành (2017), Kiến thức về an toàn thực phẩm của người chế biến chính ở các cơ
sở kinh doanh thức ăn đường phố tại huyện Tân Đồng, tỉnh Đồng Tháp năm 2016, Tạp chí Y học Dự phòng, tập 27, số
6, tr. 301-309.
4. WHO (2011), Building heathy communities and populations, access date 21/12/2013, URL http://www.wpro.
who.int/vietnam/sites/dhp/.
5. WHO (2012), Western Pacific Regional: Food safety strategy 2011-2015.
SỐ 3 (50) - Tháng 05-06/2019
129
Website: yhoccongdong.vn
Bạn đang xem tài liệu "Kiến thức, thực hành về an toàn vệ sinh thực phẩm của người kinh doanh thực phẩm tươi sống tại chợ Bắc Quang, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- kien_thuc_thuc_hanh_ve_an_toan_ve_sinh_thuc_pham_cua_nguoi_k.pdf