Kiểm toán nghiệp vụ tín dụng tại các ngân hàng thương mại
TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
KIEÅm TOaùn ngHIEÄp VuÏ Tín duÏng
TaÏI caùc ngaân HaØng THöông maÏI
S. LÊ THị THU HằNG*
hư chúng ta đã biết, hệ thống ngân hàng thương mại (NHTM) là một mắt xích quan trọng
cấu thành nên sự vận động nhịp nhàng của nền kinh tế. Nó có vai trò rất lớn trong việc
thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế bền vững. Trong các nghiệp vụ của ngân hàng thương
N
mại, tín dụng là hoạt động quan trọng nhất. eo đó, ngân hàng giao cho khách hàng
một khoản tiền để sử dụng vào mục đích và thời gian nhất định theo thoả thuận với nguyên tắc có hoàn trả
gốc và lãi. Hoạt động tín dụng mang lại cho ngân hàng thương mại lợi nhuận lớn, đồng thời cũng là nghiệp
vụ tiềm ẩn nhiều rủi ro nhất. Nghiệp vụ này thường xuyên diễn ra với cường độ và giá trị ngày càng lớn,
nên khả năng xảy ra gian lận, sai sót là tương đối cao. Bởi vậy, đối với Kiểm toán nhà nước, nghiệp vụ tín
dụng là một nội dung trọng tâm của cuộc kiểm toán báo cáo tài chính tại các ngân hàng thương mại. Nắm
bắt được thực trạng việc kiểm toán nghiệp vụ tín dụng tại các NHTM của KTNN, các kết quả đã đạt được
cũng như những mặt còn hạn chế, phân tích các nguyên nhân, từ đó đưa ra một số các giải pháp khắc phục
những mặt còn hạn chế nhằm nâng cao chất lượng trong quá trình thực hiện kiểm toán đối với nghiệp vụ
tín dụng tại các NHTM của KTNN.
Từ khóa: Nghiệp vụ tín dụng, ngân hàng thương mại.
Auditing credit operations in commercial banks
As we know, the commercial banking system is an important link that constitutes the smooth movement
of the economy. It plays a huge role in promoting sustainable economic growth. In the operations of
commercial banks, credit is the most important activity. Accordingly, the bank assigns customers a sum of
money to use for a certain purpose and time as agreed with the principle of having repayment of principal
and interest. Credit activities bring a great profit to commercial banks, and also the most risky business.
is operation ofen takes place with increasing intensity and value, so the possibility of fraud and errors
is relatively high. erefore, SAV consider credit is a key content of the auditing of financial statements at
commercial banks. Capturing the current status of credit audit audit at commercial banks of the SAV, the
results achieved as well as the limitations, analyze the causes, thereby giving some solutions to overcome
these face is still limited to improve quality in the process of implementing auditing for credit operations at
commercial banks of SAV.
key words: Credit operations, commercial banks.
ực trạng kiểm toán nghiệp vụ tín dụng tại
các NHTM của kTNN
trong việc xác định giá trị khoản vay, tình trạng rủi
ro của toàn bộ nghiệp vụ tín dụng, đánh giá tính
tuân thủ trong thực hiện cấp tín dụng để đảm bảo
rằng những rủi ro của nghiệp vụ này đã được kiểm
soát, tránh rủi ro xảy ra đối với ngân hàng, và đảm
Kiểm toán nghiệp vụ tín dụng là một phần hành
trong kiểm toán BCTC của NHTM. Kiểm toán
nghiệp vụ tín dụng nhằm đánh giá tính đúng đắn
* KTNN Chuyên ngành VII
48 Số 134 - tháng 12/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
bảo ngân hàng đã trích lập đầy đủ khoản dự phòng
rủi ro. Bởi vậy, đối tượng kiểm toán nghiệp vụ tín
dụng là tổng thể nghiệp vụ cho vay, bao gồm các
nghiệp vụ trong và ngoài bảng cân đối, toàn bộ quy
trình cho vay đối với khách hàng.
nếu giá trị khoản cho vay được định giá với giá trị
thấp thì chi phí dự phòng rủi ro có thể tăng cao.
Đối tượng cho vay của NHTM có thể là một
pháp nhân, một thể nhân, hoặc công ty đối nhân.
Công ty đối nhân là những công ty được thành lập
dựa trên sự liên kết chặt chẽ bởi chế độ tin cậy về
nhân thân của các thành viên tham gia, hùn vốn
chỉ là yếu tố thứ yếu trong đó. Các khách hàng
này độc lập một cách tương đối với nhau nhưng
giữa họ có những mối quan hệ hoặc phụ thuộc vào
nhau, ví dụ: Công ty A là cổ đông của công ty B,
công ty mẹ và công ty con... hoặc mối quan hệ đó
có tác động đến nhau trong kinh doanh, ví dụ hai
khách hàng thực hiện một quan hệ mua đi, bán lại
với nhau. Hệ quả của những mối quan hệ này là khi
một khách hàng gặp khó khăn sẽ có thể kéo theo
khách hàng khác cũng gặp khó khăn. Do đó, khi
kiểm toán nghiệp vụ tín dụng, KTV cần chú ý đến
mối quan hệ của khách hàng vay nằm trong dạng
nào khi đánh giá khả năng đảm bảo an toàn của
một khoản tín dụng mà ngân hàng đã cấp.
Số dư tài khoản cho vay là khoản mục tài sản
chiếm tỷ trọng lớn trong tổng tài sản, là tài sản sinh
lời chủ yếu của ngân hàng. Do vậy, một sai sót nhỏ
về giá trị khoản mục này trên bảng cân đối tài sản
cũng có thể có ảnh hưởng lớn đến giá trị của báo
cáo thu nhập, chi phí. Chẳng hạn một khoản tín
dụng ngắn hạn lại được chuyển thành tín dụng dài
hạn sẽ làm tăng khoản thu nhập lãi vay mà trong
thực tế khoản lãi không cao như vậy. Giá trị của
khoản tín dụng khi ghi sổ ban đầu không bao gồm
các khoản dự phòng rủi ro, nhưng khi định giá lại
khoản vay thì bao gồm cả các khoản dự phòng rủi
ro, mà việc xác định dự phòng rủi ro căn cứ vào
giá trị của tài sản đảm bảo. Các NHTM thường áp
dụng phương pháp định giá theo giá thị trường
hoặc tương đương theo thời gian. Điều đó có nghĩa
là việc định giá tài sản không hoàn toàn theo một
chuẩn mực khách quan nào, và đây cũng là khó
khăn của các KTV khi đánh giá giá trị của khoản
mục này. Việc định giá trị của các khoản vay cũng
ảnh hưởng đến chi phí trích lập dự phòng rủi ro
của ngân hàng đối với các khoản cho vay, do vậy
KTV cũng cần phải có nhìn nhận hợp lý về việc
đánh giá các khách hàng lớn của một NHTM. Ví
dụ, có thể coi khách hàng lớn là khách hàng có
tổng dư nợ đạt mức tối đa bằng 15% vốn tự có của
tổ chức tín dụng hoặc ở mức giới hạn nào đó do
NHTM đặt ra.
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 134 - tháng 12/2018 49
TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
Mặt khác, các NHTM chỉ cấp các khoản tín
dụng sau khi có sự kiểm tra, đánh giá khả năng tài
chính của khách hàng một cách kỹ lưỡng, toàn diện
và phải giám sát thường xuyên khả năng tài chính
của khách hàng trong suốt quá trình cho vay, thông
qua các báo cáo tình hình kinh doanh, tài chính
của khách hàng. Bởi vậy, xem xét BCTC của khách
hàng vay cũng là công việc của KTV khi đánh giá
hoạt động tín dụng. Muốn có sự đánh giá hợp lý,
KTV phải hiểu biết không chỉ về đơn vị được kiểm
toán, mà còn cần hiểu biết về khách hàng của ngân
hàng đó.
- Hệ thống thông tin kế toán: Kế toán không chỉ
cung cấp thông tin cần thiết cho quản lý mà còn
thực hiện việc kiểm tra, giám sát nhiều mặt hoạt
động của đơn vị. Vì vậy, hệ thống kế toán mạnh
góp phần làm cho hệ thống KSNB của đơn vị hoạt
động hiệu quả.
- Các thủ tục, hoạt động kiểm soát: KTV cần
kiểm tra việc thực hiện các nguyên tắc kiểm soát
cơ bản được đề ra trong đơn vị như phân cấp phê
duyệt, phân công phân nhiệm, bất kiêm nhiệm và
hoạt động của bộ phận KSNB trong đơn vị.
Sau khi khảo sát, thu thập thông tin đơn vị được
kiểm toán, KTV tiến hành đánh giá KSNB và thông
tin thu thập. KTV cần phải xem xét hệ thống KSNB
trên các mặt sau đây: iết kế hoạt động kiểm soát
có ngăn ngừa, phát hiện và sửa chữa các sai phạm
trọng yếu hay không; hoạt động kiểm soát có được
triển khai theo đúng yêu cầu thiết kế trong thực tế
hay không; những hạn chế của hệ thống kiểm soát
nội bộ. Nếu KTV có đầy đủ bằng chứng và cơ sở để
kết luận hệ thống KSNB có hiệu quả tức là hệ thống
này có khả năng ngăn ngừa, phát hiện và xử lý kịp
thời các gian lận, sai sót trọng yếu trong đơn vị.
Về quy trình kiểm toán nghiệp vụ tín dụng cũng
mang những đặc điểm chung như quy trình kiểm
toán tài chính thông thường của KTNN gồm 4 giai
đoạn: Chuẩn bị kiểm toán; thực hiện kiểm toán;
lập và phát hành BCKT; theo dõi kiểm tra việc thực
hiện kết luận kiểm toán.
Giai đoạn chuẩn bị kiểm toán
Bao gồm các bước: Khảo sát, thu thập thông
tin; đánh giá hệ thống KSNB và thông tin thu thập;
xác định đánh giá rủi ro kiểm toán, xác định trọng
yếu kiểm toán; lập và phê duyệt kế hoạch kiểm
toán tổng quát; lập và phê duyệt kế hoạch kiểm
toán chi tiết.
Dựa trên kết quả phân tích, đánh giá thông tin
về đơn vị được kiểm toán, kết quả đánh giá rủi ro,
KTV xác định đánh giá rủi ro kiểm toán, xác định
trọng yếu kiểm toán làm cơ sở xây dựng kế hoạch
cuộc kiểm toán.
ực hiện khảo sát, thu thập thông tin đơn vị
được kiểm toán, KTV phải nắm vững các nội dung
sau: Hiểu biết về nghiệp vụ tín dụng của NHTM;
hiểu biết về môi trường kiểm soát, hệ thống kế
toán; các thủ tục, hoạt động kiểm soát.
Trên cơ sở khảo sát, thu thập và đánh giá thông
tin về hệ thống KTNB, KSNB, thông tin về tài chính
và các thông tin khác về đơn vị được kiểm toán,
Trưởng Đoàn/Tổ trưởng khảo sát lập kế hoạch
kiểm toán tổng quát và trình lãnh đạo KTNN xét
duyệt. KHKT của cuộc kiểm toán thường có các
nội dung cơ bản sau: Mục tiêu kiểm toán; nội dung
kiểm toán; xác định tiêu chí kiểm toán; phạm vi,
giới hạn kiểm toán; phương pháp, thủ tục kiểm
toán; thời hạn kiểm toán; bố trí nhân sự kiểm toán;
kinh phí và các điều kiện vật chất cần thiết cho
cuộc kiểm toán.
- Hiểu biết về nghiệp vụ tín dụng của NHTM:
KTV phải nắm được quy trình nghiệp vụ tín dụng
của đơn vị được kiểm toán để có thể phân tích
những rủi ro có thể xảy ra trong quy trình, từ đó
phục vụ cho việc xác định rủi ro kiểm toán.
- Môi trường kiểm soát: Môi trường kiểm soát có
ảnh hưởng đến sự nhất quán giữa các chính sách của
nhà quản lý và tính hiệu quả của hệ thống kế toán và
các thủ tục hoạt động kiểm soát, do đó khi tìm hiểu
về môi trường kiểm soát KTV cần thu thập thông
tin như cơ cấu tổ chức, chính sách quản lý, nhân sự,
công tác kế hoạch, các yếu tố bên ngoài ảnh hưởng
tới việc thiết kế và thực hiện hệ thống KSNB.
Căn cứ trên KHKT tổng quát của cuộc kiểm
toán, Tổ trưởng Tổ kiểm toán xây dựng KHKT chi
tiết theo mẫu KHKT chi tiết. KHKT chi tiết gồm
các nội dung chủ yếu sau: Mục tiêu; nội dung;
50 Số 134 - tháng 12/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
phạm vi, giới hạn kiểm toán; đối tượng kiểm toán;
đánh giá mức độ rủi ro kiểm toán; xác định trọng
yếu kiểm toán; xác định mẫu chọn kiểm toán cụ
thể cho từng cơ sở dẫn liệu; phân công nhiệm vụ
kiểm toán và tiến độ thời gian thực hiện công việc;
phương pháp, thủ tục kiểm toán phải thực hiện.
văn bản pháp lý đối với các cơ quan quản lý nhà
nước và kiến nghị chấn chỉnh trong hoạt động cho
vay nhằm kiểm soát chặt chẽ đối với hoạt động cho
vay, hạn chế tình trạng nợ xấu của các TCTD.
Hạn chế
Công tác kiểm toán của KTNN ngày càng
bài bản hơn, hoạt động kiểm toán được tổ chức
chuyên nghiệp hơn, chất lượng kiểm toán viên
tham gia kiểm toán ngày càng được nâng cao, chất
lượng cuộc kiểm toán cũng được đảm bảo hơn,
tạo được niềm tin với Đảng, nhà nước và nhân
dân. Bên cạnh kết quả đã đạt được, công tác kiểm
toán đối với lĩnh vực đặc thù như ngân hàng, tín
dụng trong thời gian qua còn nhiều hạn chế, bất
cập làm ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng
kiểm toán, cụ thể:
Giai đoạn thực hiện kiểm toán
Từ KHKT đã được lập và phê duyệt, KTV tiến
hành sử dụng các phương pháp, thủ tục kiểm toán
để thu thập bằng chứng kiểm toán, phục vụ cho việc
lập BBKT và tổ chức thông qua biên bản kiểm toán
tại đơn vị kiểm toán chi tiết.
Giai đoạn lập và phát hành BCKT
Đây là giai đoạn KTV thực hiện công việc tổng
hợp những vấn đề được phát hiện trong quá trình
thực hiện kiểm toán để đưa ra những đánh giá, kết
luận và kiến nghị phù hợp.
ứ nhất, chưa tổ chức thực hiện kiểm toán
chuyên đề riêng đối với hoạt động tín dụng: Việc
kiểm toán hoạt động tín dụng được thực hiện lồng
ghép trong cuộc kiểm toán báo cáo tài chính tại các
NHTM, nên mức độ tập trung, thời gian kiểm toán
đối với hoạt động tín dụng còn chưa cao do tỷ lệ
mẫu chọn hồ sơ tín dụng còn thấp.
Giai đoạn theo dõi, kiểm tra việc thực hiện kết
luận, kiến nghị kiểm toán
eo dõi, kiểm tra tình hình thực hiện kết luận,
kiến nghị kiểm toán tại BCKT đã thực hiện tại đơn
vị được kiểm toán có được thực thi theo yêu cầu
hay không.
ứ hai, hạn chế trong tổ chức nguồn nhân lực:
Việc tổ chức đào tạo bồi dưỡng nguồn nhân lực còn
nhiều hạn chế, còn chưa tạo điều kiện cho nhân
viên tham gia đào tạo nâng cao năng lực chuyên
môn và dự thi các chứng chỉ. Số lượng KTV còn
hạn chế, số lượng nhân sự không đủ đáp ứng khối
lượng công việc dẫn đến tình trạng thiếu hụt nhân
lực, nên đôi khi công việc kiểm toán được tiến
hành bởi những KTV không có đủ kinh nghiệm về
lĩnh vực ngân hàng, tín dụng.
kết quả đạt được
Các cuộc kiểm toán của KTNN tại các NHTM
đã chỉ ra nhiều sai phạm trong thực hiện quy trình,
quy chế cho vay, từ các sai sót trong việc thiết lập,
thu thập hồ sơ khách hàng vay vốn; về thẩm định và
phê duyệt cho vay; về thiết lập hợp đồng tín dụng,
hợp đồng thế chấp TSĐB nợ vay; cho đến các sai
sót trong việc giải ngân cho vay; kiểm tra sau cho
vay và trong quản lý TSĐB; hay các sai sót trong
việc phân loại nợ trích lập dự phòng, miễn giảm lãi,
cơ cấu nợ vay, bán nợ; hay sai sót trong việc hạch
toán lãi... ông qua kết quả kiểm toán, KTNN đã
điều chỉnh nhiều số liệu tài chính liên quan đến
hoạt động cho vay tại các đơn vị được kiểm toán,
phản ánh đúng chất lượng tín dụng, cũng như thực
chất tình hình kinh doanh tại đơn vị; chuyển nhiều
hồ sơ vi phạm tín dụng gây hậu quả nghiêm trọng
sang các cơ quan có thẩm quyền điều tra để làm rõ
trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan;
đưa ra hàng trăm kiến nghị về bổ sung, sửa đổi các
ứ ba, hạn chế trong tổ chức quy trình kiểm
toán:
Hạn chế trong tổ chức giai đoạn lập kế hoạch
kiểm toán:
- Về đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ của đơn
vị được kiểm toán: Các thông tin về môi trường
kiểm soát nội bộ chủ yếu được tập hợp dựa trên
các văn bản yêu cầu đơn vị cung cấp. Rất ít KTV sử
dụng phỏng vấn như một phương pháp hữu hiệu
trong khi tìm hiểu nhân sự và chính sách nhân sự
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 134 - tháng 12/2018 51
TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
của đơn vị được kiểm toán, đặc biệt là tìm hiểu về
các mối quan hệ (gia đình, họ hàng, bạn bè v.v.)
giữa các nhà quản lý, kế toán của đơn vị cấp trên và
cấp dưới phụ thuộc; chưa thực hiện đánh giá tính
hiệu lực của hệ thống kiểm soát nội bộ.
sánh với các định hướng chung của ngành để có
được cái nhìn toàn diện hơn về toàn bộ kết quả
hoạt động của quy trình. Các so sánh này không chỉ
gồm các chỉ tiêu tài chính (như tỷ lệ lãi thu từ cho
vay trên tổng thu nhập của ngân hàng, lỗ do phải
xoá sổ các khoản nợ không thu hồi được) mà còn
gồm các chỉ tiêu phi tài chính (như cơ cấu khách
hàng, phương pháp áp dụng để thu hút và duy trì
các khách hàng vay của mỗi ngân hàng...). Việc so
sánh với các ngân hàng khác trong quá trình thực
hiện kiểm toán quy trình cho vay trong kiểm toán
Báo cáo tài chính trong các ngân hàng thương mại
có thể giúp kiểm toán viên đánh giá được vị thế
trên thị trường của ngân hàng này là ở mức độ nào?
Có hợp lý hay không?
- Về xác định đánh giá rủi ro và trọng yếu
kiểm toán: Còn thực hiện theo lối mòn và kinh
nghiệm, chưa áp dụng theo đúng CMKTNN quy
định. Chưa xác định được mức trọng yếu tổng thể
BCTC, mức trọng yếu thực hiện, cũng như chưa
xác định được ngưỡng sai sót không đáng kể, do
đó KTVNN hầu như điều chỉnh tất cả các sai sót
được phát hiện bất kể việc các sai sót đó có ảnh
hưởng trọng yếu đến BCTC hoặc thông tin tài
chính được kiểm toán hay không.
Đối với khách hàng vay vốn tại các NHTM, do
loại hình kinh doanh diễn ra trên nhiều lĩnh vực,
nhiều địa phương, thời gian cho vay có thể kéo dài
qua nhiều năm tài chính, số lượng và giá trị giải
ngân lớn nên khi tiến hành kiểm toán, có nhiều
thủ tục kiểm toán bị KTV bỏ qua như kiểm tra
thực tế tại khách hàng vay vốn, gửi thư xác nhận
số dư tài khoản.
- Về việc tiến hành chọn mẫu: Mẫu được chọn
phần lớn dựa vào nhận định nghề nghiệp và kinh
nghiệm của kiểm toán viên, thường đều là các
khoản cho vay có giá trị lớn và hai hay ba khoản
như vậy đã chiếm một tỷ trọng khá cao trong tổng
thể. Như vậy, việc chọn mẫu đã bỏ qua những
khoản khác có giá trị trung bình chiếm phần lớn
trong tổng thể không được kiểm tra. Điều này có
thể gây ra bỏ sót những sai phạm tiềm ẩn trong các
khoản bị bỏ qua này.
Sở dĩ có các hạn chế nêu trên khi kiểm toán
nghiệp vụ tín dụng tại các NHTM là do các nguyên
nhân sau:
Hạn chế trong tổ chức giai đoạn thực hiện kiểm
toán:
ứ nhất, về nguồn lực: Do tính chất đặc thù và
phức tạp trong nghiệp vụ cho vay tại các NHTM,
công tác kiểm toán nghiệp vụ cho vay cần phải
được thực hiện bởi các KTV có kinh nghiệm tài
chính kế toán và các KTV am hiểu về lĩnh vực ngân
hàng, tín dụng. Tuy nhiên, hiện nay chỉ hơn 50%
nhân sự tại KTNN Chuyên ngành VII có các KTV
được đào tạo chuyên ngành về lĩnh vực tài chính
ngân hàng.
- Về các kỹ thuật thu thập bằng chứng kiểm
toán: Bằng chứng kiểm toán được thu thập bằng
cách thực hiện các thủ tục kiểm toán bao gồm thử
nghiệm kiểm soát theo yêu cầu của các CMKTNN
(hoặc theo lựa chọn của KTVN), thử nghiệm cơ bản
(bao gồm các kiểm tra chi tiết và các thủ tục phân
tích cơ bản). Tuy nhiên, việc thực hiện thử nghiệm
kiểm soát, cũng như các phương pháp thu thập bằng
chứng kiểm toán của KTVNN còn hạn chế.
ứ hai, thời gian khảo sát ngắn: Trong một
năm, thời gian kiểm toán được chia thành 3 đợt,
mỗi đợt kéo dài khoảng 60 ngày. ường thời gian
khảo sát của đợt 2 và đợt 3 KTV vừa thực hiện
khảo sát, vừa lập báo cáo kiểm toán của đợt trước,
nên không dành thời gian hợp lý để thu thập thông
tin nhằm đánh giá tính hiệu quả, hiệu lực của hệ
thống kiểm soát nội bộ của đơn vị được kiểm toán;
- Về thủ tục phân tích với quy trình cho vay:
Hiện nay, KTVNN chủ yếu tiến hành phân tích
ngang, so sánh giữa năm hiện tại với năm trước,
việc phân tích dọc chỉ được thực hiện về khả năng
sinh lời của thu nhập lãi từ cho vay; chưa sử dụng
các thủ tục phân tích để so sánh các kết quả từ hoạt
động cho vay với các ngân hàng có cùng quy mô,
các ngân hàng thuộc cùng loại hình, cũng như so
ứ ba, chưa xây dựng được hệ thống tiêu chí
52 Số 134 - tháng 12/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
đánh giá hệ thống kiểm soát nội bộ: CMKTNN
cũng như quy trình kiểm toán tổ chức tài chính,
ngân hàng của KTNN hiện nay chưa có bất kỳ
hướng dẫn nào về hệ thống tiêu chí này nên các
ý kiến của KTV về tính hiệu lực, hiệu quả của hệ
thống kiểm soát nội bộ còn mang tính chủ quan,
chủ yếu dựa vào kinh nghiệm cá nhân và theo lối
mòn. Chưa có hệ thống tiêu chí đánh giá nên KTV
không có căn cứ để xác định giới hạn và nội dung
các thông tin cần thu thập mà thường dựa vào giới
hạn và phạm vi của cả cuộc kiểm toán;
từ đó xác định rủi ro kiểm soát là cao hay thấp để
có các bước tiếp theo cho phù hợp.
ứ hai, xây dựng và ban hành chính sách xác
định trọng yếu kiểm toán để KTVNN xác định,
vận dụng trọng yếu kiểm toán một cách bài bản,
thống nhất.
ứ ba, xây dựng chương trình kiểm toán
chuyên đề riêng đối với hoạt động tín dụng tại các
NHTM.
ứ tư, nâng cao kỹ năng để thực hiện các công
việc của một cuộc kiểm toán đối với KTV: Lập kế
hoạch kiểm toán, tổ chức thực hiện kế hoạch, lập
báo cáo kết quả thực hiện kiểm toán, kiểm tra thực
hiện kết luận và kiến nghị kiểm toán; và khả năng
vận dụng các kỹ năng chuyên môn phù hợp với sự
đa dạng, phức tạp của nhiệm vụ được giao trong
việc kiểm toán nghiệp vụ tín dụng và các nghiệp
vụ liên quan của NHTM phù hợp với yêu cầu, mục
tiêu kiểm toán của nhiệm vụ kiểm toán được giao.
ứ tư, phương pháp thu thập thông tin về hệ
thống kiểm soát nội bộ chưa đa dạng và mang tính
đơn lẻ: ông tin về thiết kế và vận hành hệ thống
kiểm soát nội bộ chủ yếu được khai thác qua tài
liệu do KTNN yêu cầu. KTV dựa vào các tài liệu
này để phân tích, tổng hợp để rút ra các nhận xét về
hoạt động của cơ cấu kiểm soát nội bộ. Do vậy, các
nhận xét phần nhiều mang tính chủ quan và thiên
về kinh nghiệm. Phương pháp trực tiếp (phỏng
vấn) rất ít KTV sử dụng, phương pháp khảo sát tác
nghiệp hầu như không sử dụng;
Kiểm toán nghiệp vụ tín dụng tại các NHTM
của KTNN góp phần không nhỏ trong phát hiện,
ngăn chặn kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật;
góp phần hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật
về lĩnh vực tín dụng. Tuy nhiên, trước tình trạng
vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tài chính ngân
hàng và đang diễn ra khá phổ biến thì kết quả kiểm
toán nghiệp vụ cho vay của KTNN đòi hỏi chất
lượng hoạt động kiểm toán nói chung và kiểm toán
nghiệp vụ tín dụng nói riêng cần phải được nâng
cao hơn nữa.
ứ năm, chưa xây dựng và ban hành chính
sách xác định trọng yếu kiểm toán để KTVNN
xác định, vận dụng trọng yếu kiểm toán một cách
thống nhất.
ứ sáu, đơn vị được kiểm toán chưa cung cấp
đầy đủ và kịp thời các thông tin theo yêu cầu trong
quá trình khảo sát, đánh giá hệ thống kiểm soát nội
bộ và sự nhận thức chưa đầy đủ về tầm quan trọng
của kế hoạch kiểm toán của đơn vị được kiểm toán
đã ảnh hưởng đáng kể đến quá trình khảo sát, thu
thập thông tin để nghiên cứu và đánh giá hệ thống
kiểm soát nội bộ.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hệ thống Chuẩn mực Kiểm toán nhà nước,
Kiểm toán nhà nước, NXB ống kê;
Các giải pháp hoàn thiện quy trình kiểm toán
nghiệp vụ tín dụng tại NHTM cần hướng tới
nâng cao chất lượng kiểm toán
2. Các văn bản hướng dẫn về nghiệp vụ kiểm
toán, Kiểm toán nhà nước, NXB ống kê;
ứ nhất, xây dựng hệ thống tiêu chí đánh giá
hệ thống kiểm soát nội bộ để dựa trên các tiêu chí
đã xây dựng, KTVNN có thể soạn thảo các câu hỏi
và lượng hóa các câu trả lời bằng những số điểm
nhất định. Căn cứ vào điểm số thu được để đánh
giá mức độ hiệu quả của hệ thống kiểm soát nội bộ,
3. “Đánh giá, nghiên cứu hệ thống kiểm soát
nội bộ ngân hàng cấp tỉnh”, Website: www.
khoahockiemtoan.vn;
4. Các báo cáo kiểm toán của Kiểm toán
nhà nước.
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 134 - tháng 12/2018 53
6 trang
19/04/2022
1640
Bạn đang xem tài liệu "Kiểm toán nghiệp vụ tín dụng tại các ngân hàng thương mại", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- kiem_toan_nghiep_vu_tin_dung_tai_cac_ngan_hang_thuong_mai.pdf
