Báo cáo thực tập Đánh giá tình hình sử dụng đất và lập phương án quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất xã Xuân Quang 1 - Huyện Đồng Xuân

TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊN

KHOA NÔNG NGHIỆP

BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP

NGÀNH LÂM NGHIỆP, KHÓA 2011-2013

TÊN CHUYÊN ĐỀ:

ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH SỬ DỤNG

ĐẤT VÀ LẬP PHƯƠNG ÁN QUY

HOẠCH VÀ KẾ HOẠCH SỬ DỤNG

ĐẤT XÃ XUÂN QUANG 1 -HUYỆN

ĐỒNG XUÂN –TỈNH PHÚ YÊN

THUỘC DỰ ÁN FLITCH.

Sinh viên thực tập: Lê Xuân Đạo.

Giảng viên hướng dẫn: Trần Thanh Quang.

Thời gian thực tập: Từ ngày 04/04/2013 đến ngày 29/04/2013.

1

Phú Yên, 04/2013.

NHẬN XÉT CỦA ĐƠN VỊ THỰC TẬP

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

……………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………….

Xác nhận đơn vị thực tập

2

CÁC TỪ VIẾT TẮT

Ủy ban nhân dân

UBND

QHSDĐ

QH,KHSDĐ

SDĐ

Quy hoạch sử dụng đất

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất

sử dụng đất

GCNQSDĐ

BQL

Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Ban quản lý

FLITCH

Dự án phát triển lâm nghiệp để cải thiện đời sống vùng

Tây Nguyên

BTNMT

Bộ tài nguyên môi trường

3

MỤC LỤC

Nhận xét đơn vị thực tập………………………………………………

Các từ viết tắt…………………………………………………………..

1

2

4

Danh mục các bảng biểu

5

CHƯƠNG 1

MỞ ĐẦU

1.1. Đặt vấn đề:

Đất đai là tài nguyên thiên nhiên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc

biệt, là thành phần quan trọng của môi trường sống, là địa bàn phân bố dân cư,

phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội và an ninh quốc phòng.

Luật Đất đai năm 2003 nêu rõ quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất là 1 trong

13 nội dung quản lý Nhà nước về đất đai. Nhà nước quyết định mục đích sử dụng

đất thông qua phê duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất. Luật cũng quy định trách

nhiệm lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo các cấp lãnh thổ, quy định thẩm

quyền xét duyệt quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của từng cấp.

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất có ý nghĩa đặc biệt quan trọng không

chỉ trước mắt mà cả lâu dài. Trong thời kỳ công nghiệp hoá - hiện đại hoá đất

nước, việc phân bố đất đai phù hợp với quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế

phải gắn liền với quá trình phân công lại lao động.

Vì vậy, việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cho các địa phương là

hết sức cần thiết. Việc lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất là căn cứ để giao

đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử

dụng đất; đồng thời nhằm xác định và bố trí đất đai một cách hợp lý, khai thác

quỹ đất một cách có hiệu quả nhất, tránh lãng phí tài nguyên đất đai đáp ứng cho

mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn.

Từ những vấn đề nêu trên đã cho thấy việc lập quy hoạch, kế hoạch sử

dụng đất là rất quan trọng. Nhờ sự quan tâm giúp đỡ nhà trường và đơn vị thực

tập đã tạo điều kiện cho tôi một khoảng thời gian thực tập để rèn luyện kỹ năng

và nâng cao kiến thức đã được học, từ đó tiến hành thực hiện chuyên đề “Lập

phương án quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất xã Xuân Quang 1” thuộc Ban

quản lý dự án phát triển lâm nghiệp để cải thiện đời sống vùng Tây nguyên

huyện Đồng Xuân.

6

1.2. Mục đích nguyên cứu

Đề xuất khoanh định, phân bổ đất đai phục vụ yêu cầu của các hoạt động

KT - XH trong thời gian tới, đảm bảo hài hoà giữa các mục đích ngắn hạn và dài

hạn, phù hợp với các chiến lược phát triển KT - XH của xã.

Làm căn cứ cho việc giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất

và phát triển sản xuất theo hướng sản xuất hàng hoá; hình thành, phát triển các

vùng nuôi, trồng chuyên canh tập trung.

Sử dụng tài nguyên đất hợp lý, đáp ứng nhu cầu về đất để phát triển các

ngành, các lĩnh vực kinh tế - xã hội trên địa bàn phường.

Tạo cơ sở pháp lý cho việc thực hiện quản lý Nhà nước về đất đai, sử

dụng đất đúng pháp luật.

1.3. Yêu cầu của việc lập quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất.

- Cung cấp tầm nhìn tổng quan, tạo ra sự phối hợp đồng bộ giữa các

ngành từ Trung ương, tỉnh, huyện đến địa phương trong quá trình quản lý, sử

dụng đất, phù hợp với quy hoạch phát triển nông nghiệp nông thôn mới trong

tương lai.

- Đáp ứng yêu cầu sử dụng đất các ngành, các hộ gia đình, cá nhân sử

dụng đất trong những năm tới trên địa bàn xã.

- Đảm bảo sự phát triển ổn định ở nông thôn, sử dụng đất lâu dài đem lại

hiệu quả kinh tế - xã hội và môi trường.

- Cung cấp thông tin về hiện trạng, tiềm năng và định hướng sử dụng đất

(SDĐ) cho các nhà đầu tư, tạo điều kiện ban đầu trong việc tìm kiếm cơ hội đầu

tư nhằm làm chuyển dịch cơ cấu kinh tế và điều chỉnh những bất hợp lý trong

quá trình SDĐ.

- Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất (QH,KHSDĐ) nhằm xác lập căn cứ

cho các chương trình phát triển và các dự án đầu tư.

- Trên cơ sở QH,KHSDĐ để nắm chắc quỹ đất đai phục vụ cho việc xây

dựng chính sách quản lý, sử dụng quỹ đất đai đồng bộ và có hiệu quả

7

CHƯƠNG 2

KHÁI QUÁT TÌNH HÌNH CƠ BẢN

2.1. Điều kiện tự nhiên.

2.1.1. Vị trí địa lý:

Xã Xuân Quang 1 thuộc huyện Đồng Xuân, có đường tỉnh lộ ĐT 647,

đường huyện lộ chạy qua, cách trung tâm huyện 26 km về phía Tây Nam. Có

ranh giới hành chính như sau:

+ Phía Bắc : Giáp xã Phú Mỡ;

+ Phía Nam : Giáp xã Xuân Phước;

+ Phía Đông : Giáp xã Xuân Quang 2, xã Xuân Quang 3;

+ Phía Tây : Giáp xã Phú Mỡ, huyện Sơn Hoà.

2.1.2. Địa hình, địa mạo:

+ Địa hình núi cao: phân bố chủ yếu ở phía Đông Bắc và phía Tây Nam

của xã có độ cao trên 1.100m, có độ dốc trên 25^o. Đây là vùng đầu nguồn của

các con sông suối có vai trò quan trọng, quyết định đến khả năng dự trữ nước

tưới và bảo vệ vùng hạ lưu. Dạng địa hình này chủ yếu được đưa vào rừng tự

nhiên phòng hộ và trồng rừng phòng hộ.

+ Địa hình núi thấp: phân bố ở độ cao 500m đến 1.000m, độ dốc phổ

biến từ 15^ođến 25^o. Nhìn chung, địa hình này thích hợp cho phát triển trồng

rừng sản xuất, hiện trạng chủ yếu là đất cỏ tranh, cây bụi.

+ Địa hình đất bằng: phân bố dọc theo sông Kỳ Lộ, độ cao trung bình

dưới 500 m, độ dốc phổ biến dưới 8^o. Do hạ lưu các con sông hẹp nên một số

khu vực bị ngập nước sau các trận mưa lớn, nhưng sau đó nước rút nhanh, thổ

nhưỡng chủ yếu là phù sa, đất xám và đất cát, khá thích hợp với canh tác lúa và

cây công nghiệp ngắn ngày.

Nhìn chung, địa hình của xã chủ yếu là địa hình núi cao và núi thấp, địa

hình đất bằng chỉ chiếm 7,25% tổng diện tích tự nhiên của toàn xã, nên phần lớn

đất ở đây chỉ thích hợp cho việc trồng rừng và cây công nghiệp lâu năm.

2.1.3. Khí hậu:

Khí hậu ở xã Xuân Quang 1 có 2 mùa mưa nắng rõ rệt với những đặc

trưng chính như sau:

+ Chế độ nhiệt: nhiệt độ trung bình năm là 26,3^oC. Trung bình tháng lạnh

nhất không dưới 22^oC, chênh lệch nhiệt độ tháng nóng nhất và tháng lạnh nhất

cũng chỉ vào khoảng 6 - 7^oC.

8

+ Lượng mưa: lượng mưa trung bình năm biến động từ 1500 - 2000 mm.

Mùa mưa chỉ kéo dài 4 - 5 tháng (từ tháng 9 đến tháng 12) nhưng chiếm 70 -

80% lượng mưa cả năm. Do mưa rất lớn vào tháng 9 đến tháng 11, trong khi hạ

lưu các con sông nhỏ hẹp, thoát nước chậm nên lượng nước đổ về một mặt gây

xói mòn và rửa trôi đất ở vùng đồi núi thượng nguồn.

Mùa khô kéo dài 7 - 8 tháng, từ tháng 1 đến tháng 8 nhưng lượng mưa chỉ

chiếm 20 - 30% tổng lượng mưa năm, gây ra tình trạng mất cân đối nghiêm trọng về

cán cân ẩm, ảnh hưởng lớn đến quá trình sinh trưởng, phát triển của cây trồng, vật

nuôi. Việc xây dựng các công trình thuỷ lợi để cung cấp nước sản xuất và sinh hoạt

trong mùa khô có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của xã.

+ Độ ẩm: độ ẩm trung bình nhiều năm biến động từ 80 - 85% và tăng dần

theo độ cao, vùng núi thấp từ 83 - 85%, vùng núi cao từ 85 - 90%.

2.1.4. Thuỷ văn:

Do có địa hình núi cao nên xã Xuân Quang 1 ít sông, nhiều suối, thác ghềnh và

vực sâu. Mạng lưới sông suối tương đối dày (mật độ 0,35 - 0,50 km/km²).

Xã có một con sông chính là sông Kỳ Lộ. Sông Kỳ Lộ bắt nguồn từ tỉnh Gia

Lai ở độ cao 1000m, chiều dài sông 105Km,diện tích lưu vực sông 1950km².

Hướng chảy chính của sông là hướng Tây Bắc - Đông Nam. Sông bắt nguồn từ núi

macma-axít nên sản phẩm phù sa kém màu mỡ.

Xã có nhiều suối ngắn như: suối Đập, suối Trưởng, suối Trăng, suối Hố

Bầu, suối Sổ…

2.2. Các nguồn tài nguyên:

2.2.1. Tài nguyên đất

Xã Xuân Quang 1 có tổng diện tích tự nhiên 11.501,79 ha. Theo kết quả

điều tra thổ nhưỡng năm 1978 trên bản đồ tỷ lệ 1/25.000, của viện quy hoạch

thiết kế nông nghiệp, trên địa bàn xã gồm những loại đất sau:

- Đất phù sa: 719 ha chiếm 6,25% Tổng diện tích tự nhiên toàn xã, tập trung

ở thung lũng ven sông Kỳ Lộ. Đất có tầng dày trên 100 cm, hàm lượng mùn tương

đối khá, thành phần cơ giới trung bình đến nhẹ, loại đất này khá màu mỡ, hiện nay

người dân sử dụng để trồng lúa nước, còn lại trồng các loại cây hàng năm như ngô,

đậu và các cây công nghiệp ngắn ngày như mía, sắn...

- Đất nâu đỏ trên đá bazan: 95 ha chiếm 0,83% Tổng diện tích tự nhiên

toàn xã, trên các địa hình đồi núi thấp lượn sóng. Nhóm đất này giàu dinh

dưỡng, nhiều đá lẫn, cấu tượng viên hạt, độ xốp cao, thành phần cơ giới nặng,

thích hợp cho trồng các loại cây công nghiệp ngắn ngày.

9

- Đất xám mùn phát triển trên đá macma - axit: 10.500,79 ha chiếm 91,3%

Tổng diện tích tự nhiên, phân bố ở nơi có độ dốc khá lớn, tầng dày trung bình và

mỏng, nhiều đá lộ đầu, thành phần cơ giới nhẹ, loại đất này hiện nay phần lớn là đất

lâm nghiệp, đất hoang hoá. Cần có chính sách đất đai để khuyến khích khai thác loại

đất này vào mục đích nông - lâm nghiệp.

- Đất mùn vàng đỏ trên núi cao: 162 ha, chiếm 1,41% Tổng diện tích tự

nhiên, phân bố trên độ cao 1000m, độ dốc trên 25^o. Nên diện tích loại đất này

cần khoanh nuôi bảo vệ rừng và xây dựng vùng chuyên canh cây công nghiệp.

- Đất cát: 15 ha, chiếm 0,13% Tổng diện tích tự nhiên, phân bố ven sông Kỳ

Lộ. Thành phần chủ yếu cát thô, kết cấu rời rạc, dung tích hấp thu của đất thấp, đất

nghèo dinh dưỡng, có thể sử dụng vào đất trồng màu hoặc cây công nghiệp ngắn

ngày nhưng cần phải đầu tư nhiều phân bón cho cải tạo đất.

- Nhóm đất khác: bao gồm các loại đất lầy và đất dốc tụ, phân bố tại các khe

suối, nơi hợp thuỷ. Đất có độ phì cao, giàu mùn, tầng dày trên 100 cm, khả năng giữ

ẩm rất tốt. Tuy nhiên, loại đất này có diện tích nhỏ 10 ha, chiếm 0,08% Tổng diện

tích tự nhiên.

Nhìn chung, tài nguyên đất của xã Xuân Quang 1 có nhiều hạn chế như:

đất đồi núi có độ dốc lớn, tầng đất không dày, đất nghèo dinh dưỡng, cùng với

cường độ mưa lớn dễ làm đất bị xói mòn; đất đồng bãi, thung lũng có độ phì khá

nhưng bị ngập lụt hàng năm. Vì vậy, trong quá trình sử dụng đất cần đặc biệt coi

trọng các biện pháp cải tạo - bảo vệ và tăng dần độ phì cũng như các biện pháp

thuỷ lợi và lịch canh tác hợp lý.

2.2.2. Tài nguyên nước:

+ Nước mặt: hệ thống sông suối dày đặc, phân bố khá đều trên địa bàn xã,

chất lượng nước mặt khá tốt, nước thường có độ khoáng hoá nhỏ, pH trung tính

sẽ thích hợp cho nông nghiệp. Có thể nói nguồn nước mặt của xã khá dồi dào.

Tuy nhiên, nguồn nước mặt phân bố không đều trong năm. Mùa mưa (tháng 9

đến tháng 12) chiếm tới 70 - 80% lượng mưa năm, các sông suối ngắn, dốc nên

gây ra tình trạng ngập nước ở khu vực đất thấp. Mùa khô dòng chảy nhỏ, nên ít

có khả năng khai thác nếu không có các công trình thuỷ lợi.

+ Nước ngầm: tuy chưa có tài liệu nghiên cứu đánh giá cụ thể về nước

ngầm, nhưng qua khảo sát một số giếng nước đặc trưng cho thấy mực nước

ngầm ở đây dao động từ 15 - 30 m, chất lượng nước khá tốt.

2.2.3. Tài nguyên rừng:

Hiện tại, trên địa bàn xã diện tích đất lâm nghiệp chủ yếu là đất có rừng tự

nhiên phòng hộ. Trong những năm qua việc khai thác nguồn tài nguyên này vào

10

phát triển kinh tế chưa mang lại hiệu quả như mong muốn. Tình trạng phá rừng

đang là vấn đề cần giải quyết của địa phương.

2.2.4. Tài nguyên nhân văn:

Xã Xuân Quang 1 có nhiều thành phần dân tộc sinh sống: Kinh chiếm

63,3% dân số, Chăm (H’roi) chiếm 31,4% dân số và một số dân tộc khác như Ê

dê, Ba Na, định cư trên địa bàn xã với sinh hoạt lễ hội (lễ mừng lúa mới, lễ đâm

trâu của dân tộc Chăm…), phong tục tập quán và nền văn hoá riêng đã tạo nên

một nền văn hoá đa dạng.

2.3. Thực trạng môi trường:

Hơn 2/3 diện tích đất đai của xã là đất rừng tự nhiên và đất chưa sử dụng,

với những cảnh quan thiên nhiên hoang sơ tươi đẹp là điều kiện thuận lợi để xã

phát triển du lịch sinh thái.

Là một xã thuần nông, môi trường của xã ít chịu ảnh hưởng của các hoạt

động sản xuất công nghiệp. Mặt khác công tác môi trường của xã được quan tâm

bằng nhiều hoạt động thiết thực như khơi thông cống rãnh, tổ chức tiêu hủy rác

thải tại các buôn, làng nên môi trường của xã chưa bị ô nhiễm. Tuy nhiên, nguy

cơ suy thoái về môi trường vẫn còn tiềm ẩn nếu việc lạm dụng sử dụng các chất

hóa học độc hại trong sản xuất nông nghiệp chưa được hạn chế, nuôi nhốt gia

súc, gia cầm trong khuôn viên đất ở chưa có giải pháp xử lý môi trường hữu

hiệu. Đặc biệt, việc phá rừng đốt rẫy làm nương đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng

đến môi trường, sinh thái, đất đai bị rửa trôi, bạc màu,…

Mặt khác là xã hiện đang ở giai đoạn đầu đổi mới trong sự nghiệp công

nghiệp hoá, hiện đại hoá, các ngành kinh tế - xã hội đang trên đà hội nhập phát

triển, song chưa có hệ thống xử lý nước thải, rác thải sinh hoạt. Phần lớn chất

thải, nước thải được chôn lấp, hoặc chảy tràn xuống các sông, suối, ao.

Để phát triển bền vững và đảm bảo sức khoẻ cho người dân, trong thời

gian tới cần tiếp tục đẩy mạnh các biện pháp bảo vệ môi trường sinh thái. Chú

trọng phát triển công tác trồng rừng, khoanh nuôi bảo vệ rừng tái sinh, có chính

sách khuyến khích nhân dân thay đổi nếp sống sinh hoạt, giữ gìn vệ sinh sạch sẽ

trong từng thôn xóm và cộng đồng.

2.4. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên, kinh tế

xã hội và môi trường:

2.4.1. Đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên:

* Thuận lợi:

11

Xã Xuân Quang 1 nằm ở trung tâm cụm xã của các xã phía Tây Nam

huyện Đồng Xuân, có vị trí thuận lợi cho việc giao lưu thương mại và tiếp thu

khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Khí hậu ôn hoà, lượng mưa lớn, tốc độ tái sinh của rừng khá cao, độ che

phủ lớn thuận lợi cho việc khoanh nuôi tái sinh rừng.

Thổ nhưỡng đa dạng, thích hợp cho sự phát triển nhiều loại cây trồng khác

nhau. Tuy nhiên, 91,3% diện tích tự nhiên là đất đỏ vàng phát triển trên đá macma-

axit, loại đất này chỉ thích hợp cho trồng rừng và cây công nghiệp lâu năm.

Mật độ sông suối dày, cùng với đặc thù về địa hình là một lợi thế cho việc

xây dựng các công trình thuỷ lợi có quy mô vừa và nhỏ, phục vụ cho sản xuất

nông nghiệp và cung cấp nước sinh hoạt.

* Khó khăn:

Địa hình chia cắt, đất đai bạc màu đã ảnh hưởng lớn đến khả năng khai

thác sử dụng đất nông nghiệp. Khí hậu phân hóa theo mùa, mùa mưa lượng mưa

tập trung lớn gây xói mòn, sạt lở đất đai mạnh. Mùa khô thiếu nước, hạn hán

gây khó khăn cho sản xuất, sinh hoạt của nhân dân. Đất đai có độ phì thấp, trong

quá trình sử dụng cần đặc biệt coi trọng biệt pháp bảo vệ và cải tạo.

Các vùng kinh tế trong xã phát triển không đồng đều, điều kiện phát triển

không giống nhau. Đa số các hộ nông dân trên địa bàn xã thuộc diện nghèo,

thiếu vốn sản xuất.

2.4.2. Đánh giá chung về kinh tế xã hội và môi trường

* Thuận lợi:

Trong những năm qua, nền kinh tế đã có những bước phát triển khá toàn

diện, liên tục và đạt được những thành tựu đáng khích lệ. Cơ cấu kinh tế đang

chuyển dịch đúng hướng: Tăng tỷ trọng công nghiệp - dịch vụ, giảm tỷ trọng

nông - lâm nghiệp, phát huy ngày càng rõ hơn những lợi thế về điều kiện tự

nhiên, vị trí địa lý.

Mạng lưới giao thông ngày càng được đầu tư tu sửa, nâng cấp, đóng vai

trò quan trọng thúc đẩy đầu tư phát triển.

Sự quan tâm chỉ đạo của Đảng uỷ và chính quyền các cấp nhằm đưa xã

phát triển mạnh về kinh tế - xã hội, đặc biệt là khai thác tiềm năng, thế mạnh của

vị trí địa lý, đất đai.

* Khó khăn:

Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp, Thương mại - Dịch vụ và ngành

nghề truyền thống đã có sự phát triển nhưng quy mô nhỏ, cơ sở hạ tầng, mặt

12

bằng cũng như trang thiết bị phục vụ sản xuất còn nhiều hạn chế, thiếu vốn,

thiếu thị trường tiêu thụ sản phẩm.

Các tuyến đường trong khu dân cư đều quanh co, khúc khuỷu nên tầm nhìn

hạn chế, vòng cua hẹp, dễ xảy ra tai nạn. Chủ yếu là đường đất nên việc đi lại của

người dân gặp nhiều khó khăn đặc biệt trong mùa mưa.

Tỷ lệ hộ nghèo còn ở mức cao, nhất là 2 thôn dân tộc thiểu số chiếm 65%

số hộ nghèo toàn xã. Vì vậy, việc phá rừng làm nương rẫy và hiện tượng du

canh du cư rất khó ngăn chặn triệt để.

Thu nhập của người dân còn rất thấp nên gây khó khăn trong việc huy

động vốn để xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội. Cũng như

việc đầu tư cải tạo đất kém màu mỡ vào sản xuất nông nghiệp. Dân số vẫn tiếp

tục gia tăng, nhu cầu về đất ở, đất phát triển cơ sở hạ tầng và đất cho sản xuất

ngày một cao, quỹ đất thuận lợi có hạn vì vậy sức ép lên đất đai ngày một gia

tăng. Vấn đề bố trí sử dụng đất như thế nào vừa để tạo điều kiện phát triển kinh

tế - xã hội nhưng vẫn đảm bảo được việc sử dụng đất hợp lý, đầy đủ và hiệu quả

là những vấn đề cần cân nhắc, tính toán kỹ lưỡng trong phương án quy hoạch sử

dụng đất.

13

CHƯƠNG 3

ĐỐI TƯỢNG NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

3.1. Đối tượng nghiên cứu.

Vấn đề quản lý và sử dụng đất đai, hiện trạng sử dụng đất và biến động

các loại đất.

Việc giao đất lâm nghiệp cho hộ gia đình và chủ sử dụng.

3.2. Phạm vi và giới hạn nghiên cứu.

Hiện tại ban quản lý dự án FLITCH đã và đang tiếp tục hỗ trợ thực hiện

các hạng mục đầu tư và các hoạt động lâm sinh trên địa bàn các xã dự án từ năm

2009 đến nay, trong đó xã Xuân Quang 1 được chọn để chúng tôi nghiên cứu và

thực hiện chuyên đề “Đánh giá tình hình sử dụng đất và lập phương án quy

hoạch và kế hoạch sử dụng đất xã Xuân Quang 1”

3.3. Nội dụng nghiên cứu.

3.3.1. Tình hình quản lý sử dụng đất đai và tiềm năng đất đai.

3.3.1.1. Tình hình quản lý đất đai.

Điều 6 Luật đất đai năm 2003 quy định có 13 nội dung quản lý nhà nước

về đất đai. Đến nay, Uỷ ban nhân dân xã đã có nhiều cố gắng đưa công tác quản

lý đất đai trên địa bàn đi vào nền nếp, ngày càng chặt chẽ hơn, phần lớn quỹ đất

được giao cho các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài. Chính

quyền xã đặc biệt quan tâm đến công tác tuyên truyền và giáo dục pháp luật với

mục đích để nhân dân hiểu và chấp hành tốt Luật Đất đai.

1. Ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, sử dụng đất

đai và tổ chức thực hiện các văn bản.

Trên cơ sở Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn của TW, của

tỉnh, huyện, UBND xã đã tổ chức thực hiện, tuyên truyền, phổ biến các chủ

trương, chính sách mới về đất đai đến người sử dụng đất. Đồng thời trên cơ sở

các văn bản hướng dẫn của tỉnh, huyện, đã có những văn bản hướng dẫn và xử

lý các sai phạm về quản lý và sử dụng đất trên địa bàn.

2. Xác định địa giới hành chính, lập và quản lý hồ sơ địa giới hành

chính, lập bản đồ hành chính.

Xã Xuân Quang 1 đã hoàn thành việc hoạch định ranh giới hành chính cấp

xã. Tuyến ranh giới của xã đều được xác định cắm mốc giới, thống nhất rõ ràng

bằng các yếu tố địa vật cố định cho đến nay địa giới của xã không có sự thay đổi và

xảy ra không xảy ra tranh chấp về địa giới hành chính.

14

3. Khảo sát, đo đạc, đánh giá, phân hạng đất, lập bản đồ địa chính, bản

đồ hiện trạng sử dụng đất và bản đồ quy hoạch sử dụng đất.

Hiện xã chưa được đo đạc thành lập bản đồ địa chính chính quy nên công

tác quản lý ranh giới thửa đất có nhiều bất cập. Bản đồ địa chính cơ sở chưa

phản ánh được cơ bản hiện trạng sử dụng đất của xã, hàng năm không có sự cập

nhật, chỉnh lý biến động nên có sự sai khác so với hiện trạng sử dụng đất, do đó

cần điều tra khảo sát thực địa và chỉnh lý biến động thường xuyên nhằm phản

ánh đúng hiện trạng sử dụng đất của xã.

Hiện tại xã đang lưu trữ các tài liệu như : Hồ sơ về địa giới hành chính

364, hồ sơ về tổng kiểm kê đất đai qua các năm, số liệu giao cấp đất GCNQSDĐ

cho các hộ gia đình, cá nhân, tổ chức, qua các năm…công tác lưu trữ hồ sơ địa

chính của xã mới chỉ dừng lại ở mức độ lưu trữ ở các loại hồ sơ bằng giấy và

bản đồ giấy.

4. Quản lý quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất.

Công tác lập kế hoạch sử dụng đất hàng năm thời gian qua xã thực hiện

khá tốt. Công tác quy hoạch của xã đang từng bước đi vào nề nếp. Ngoài việc

xây dựng kế hoạch sử dụng đất hàng năm. Năm 2000 xã đã tiến hành lập quy

hoạch sử dụng đất giai đoạn 2001 - 2010. Tuy nhiên do thời gian đã lập quy

hoạch đã lâu, cùng với sự vận động của đất đai theo cơ chế thị trường nên có

những công trình trong quy hoạch chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế của địa

phương. Thời gian tới cần tiến hành điều chỉnh cho phù hợp với thực tế.

5.Quảnlýviệcgiaođấtchothuêđất,thuhồiđất,chuyểnmụcđíchsửdụngđất.

Công tác giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất và chuyển mục đích sử dụng

đất trong thời gian qua đã có nhiều tiến bộ so với những năm trước đây, trình tự

thủ tục đã đi vào nề nếp, việc giao đất tuỳ tiện, trái thẩm quyền được hạn chế.

Công tác quy hoạch, thiết kế cơ sở hạ tầng các khu dân cư trước khi giao đất đã

được coi trọng. Việc giao đất sản xuất nông lâm nghiệp đảm bảo chặt chẽ và

đúng thủ tục. Xã đã hoàn thành công tác giao đất, giao rừng đến các hộ, các tổ

chức sử dụng đất.

Diện tích đất của xã được giao 11501,79 ha cho các đối tượng sau:

+ Hộ gia đình, cá nhân

+UBNDxãquảnlý

: 1593,54ha;

: 6667,75ha;

+ Tổchức kinh tế

: 1207,19 ha;

: 1999,46 ha;

+ Cơ quan, đơn vị của Nhà nước

15

6. Đăng ký quyền sử dụng đất, lập và quản lý hồ sơ địa chính, cấp

GCNQSDĐ.

Công tác đăng ký quyền sử dụng đất cho các đối tượng được thực hiện

thường xuyên cùng với công tác lập và quản lý hồ sơ địa chính.

Nhìn chung đến nay đã thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

theo Nghị định 64/CP cho nhân dân, giao đất, giao rừng và cấp GCNQSDĐ lâm

nghiệp đến từng hộ gia đình, tổ chức và cộng đồng trên địa bàn xã.

7. Thống kê, kiểm kê đất đai.

Công tác kiểm kê đất đai được thực hiện định kỳ 5 năm một lần theo

đúng quy định của pháp luật. Trên cơ sở đó để nắm lại toàn bộ quỹ đất cũng

như hiện trạng sử dụng đất của các ngành sau đó đề ra các giải pháp quản lý

và sử dụng có hiệu quả hơn. Hiện nay số liệu thống kê, kiểm kê được lưu trữ

trên máy và cả ở dạng giấy.

8. Quản lý tài chính về đất đai.

Công tác quản lý tài chính về đất đai được triển khai thực hiện theo đúng

quy định của pháp luật. Về thực hiện các khoản thu, chi liên quan đến đất đai trên

địa bàn xã đã căn cứ vào các văn bản của tỉnh để tổ chức thực hiện.

9. Quản lý và phát triển thị trường quyền sử dụng đất trong thị trường

bất động sản.

Cơ chế vận hành, quản lý và phát triển thị trường quyền sử dụng đất trong

thị trường bất động sản với vai trò quản lý Nhà nước về giá đất và thị trường bất

động sản trên địa bàn xã hiện còn gặp nhiều khó khăn. Trong thời gian dài trước

đây quản lý Nhà nước về giá đất trên địa bàn xã hiệu quả chưa cao, chủ yếu phụ

thuộc vào khả năng cung cầu trên thị trường.

10. Quản lý, giám sát việc thực hiện quyền và nghĩa vụ của người sử

dụng đất.

Công tác này được quan tâm thực hiện, người sử dụng đất được hưởng

đầy đủ các quyền của mình và nghĩa vụ đóng thuế sử dụng đất, thuế chuyển

quyền sử dụng đất, thuế trước bạ, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất khi thuê

đất.

11. Thanh tra, kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về

đất đai và xử lý vi phạm pháp luật đất đai.

Công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành, xử lý các vi phạm pháp luật

về đất đai trên địa bàn xã được thực hiện thường xuyên và thực hiện theo đúng

quy định của pháp luật.

16

Thường xuyên duy trì và nâng cao hiệu quả công tác tiếp dân theo qui

định (nội dung chủ yếu là tranh chấp đất đai, ranh giới giữa công dân với công

dân, bồi thường giải toả, ô nhiễm môi trường, hành vi dân sự..) Tất cả các kiến

nghị phản ánh, khiếu nại đều được phối hợp hoà giải và giải quyết theo qui định.

12. Giải quyết tranh chấp về đất đai, giải quyết khiếu nại, tố cáo các vi

phạm trong việc quản lý và sử dụng đất đai.

Công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo luôn được xã chú trọng, quan tâm

giải quyết. Khắc phục những sai sót còn tồn tại, thanh tra, kiểm tra định kỳ phát

hiện và ngăn chặn kịp thời những vi phạm có thể phát sinh. Tích cực tuyên

truyền giáo dục pháp luật đất đai và những vấn đề về quản lý nhà nước đối với

đất đai cho nhân dân bằng nhiều hình thức.

Tuy nhiên do lực lượng cán bộ mỏng, địa bàn và hình thức sử dụng của

dân cư phức tạp nên vẫn còn những tồn tại nhất định trong công tác thanh tra,

kiểm tra, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo còn chưa kịp thời. Chế độ thông tin

báo cáo còn chậm.

13. Quản lý các hoạt động dịch vụ công về đất đai.

Trong những năm qua việc thực hiện đăng ký sử dụng đất, đăng ký biến

động về đất và thực hiện thủ tục hành chính quản lý, sử dụng đất chưa theo kịp

diễn biến và sử dụng đất đai thực tế. Hiện tượng tuỳ tiện chuyển mục đích sử

dụng đất, chuyển quyền sử dụng đất vẫn còn diễn ra những năm trước.

3.3.1.2. Hiện trạng sử dụng đất và biến động đất đai.

3.3.1.2.1.Phân tích hiện trạng sử dụng các loại đất.

3.3.1.2.1.1. Đất nông nghiệp: a)

Theo kiểm kê đất đai năm 2010, tổng diện tích đất tự nhiên của xã là

11501,79 ha. Trong đó diện tích đất nông nghiệp 5453,06 chiếm 47,41% diện

tích đất tự nhiên, bao gồm:

- Đất trồng lúa: 86,1 ha.

- Đất trồng cỏ vào chăn nuôi: 18,43 ha

- Đất trồng cây hàng năm khác: 1297,8 ha.

- Đất trồng cây lâu năm: 108,6 ha.

- Đất rừng phòng hộ: 1502,35 ha.

- Đất rừng sản xuất: 2439,78 ha.

17

Diện tích, cơ cấu nhóm đất nông nghiệp năm 2010

Diện tích Cơ cấu

STT

Chỉ tiêu

Mã

(ha)

(%)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

NNP

1

Đất nông nghiệp

5453,06

100,00

Trong đó:

DLN

LUN

COC

HNK

CLN

RPH

RDD

RSX

1.1

1.2

1.3

1.4

1.5

1.6

1.7

1.8

Đất lúa nước

86,1

-

1,58

-

Đất trồng lúa nương

Đất trồng cỏ chăn nuôi

Đất trồng cây hàng năm còn lại

Đất trồng cây lâu năm

Đất rừng phòng hộ

Đất rừng đặc dụng

Đất rừng sản xuất

18,43

1297,8

108,6

1502,35

-

0,34

23,8

1,99

27,55

-

2439,78

44,74

3.3.1.2.1.2. Nhóm đất phi nông nghiệp: b)

Đất phi nông nghiệp có diện tích là 287,36 ha, chiếm 2,5% diện tích đất tự

nhiên. Việc sử dụng đất phi nông nghiệp trên địa bàn xã nhìn chung có hiệu quả

và tiết kiệm.

Diện tích, cơ cấu đất phi nông nghiệp năm 2010

Diện tích

Cơ cấu

STT

Chỉ tiêu

Mã

(ha)

(%)

(1)

(2)

(3)

(4)

(5)

PNN

287,36

100

2

Đất phi nông nghiệp

Trong đó:

-

0,34

7,83

-

CTS

CQP

CAN

SKK

SKC

SKX

2.1 Đấtxâydựngtrụsởcơquan,côngtrìnhsựnghiệp

2.2 Đất quốc phòng

0,99

22.50

2.3 Đất an ninh

-

2.4 Đất khu công nghiệp

-

0,19

-

2.5 Đất cơ sở sản xuất kinh doanh

2.6 Đất sản xuất vật liệu xây dựng gốm sứ

0,07

-

18

SKS

DDT

DRA

TTN

NTD

MNC

SON

DHT

PNK

ONT

2.7 Đất cho hoạt động khoáng sản

2.8 Đất di tích danh thắng

-

2.9 Đất để xử lý, chôn lấp chất thải nguy hại

2.10 Đất tôn giáo, tín ngưỡng

2.11 Đất nghĩa trang, nghĩa địa

2.12 Đất có mặt nước chuyên dùng

2.13 Đất sông, suối

-

0,21

2,60

152,81

0,07

0,90

53,18

-

2.14 Đất phát triển hạ tầng

51,62

-

17,96

-

2.15 Đất phi nông nghiệp khác

2.16 Đất ở tại nông thôn

56,44

19,64

3.3.1.2.2. Phân tích, đánh giá biến động các loại đất.

Biến động diện tích đất nông nghiệp năm 2010 với năm 2005

Biến động tăng

Diện tích

diện tích

(+), giảm (-)

STT

Loại đất

năm 2010 năm 2005

Diện tích (ha)

Tổng diện tích tự nhiên

1 Đất nông nghiệp

11501.79 11501.79

5453.06

1510.93

1402.33

86.10

3421.11

1480.11

1423.13

86.10

2031.95

30.82

1.1 Đất sản xuất nông nghiệp

Đất trồng cây hàng năm

1.1.1

-20.80

1.1.1.1 Đất trồng lúa

1.1.1.2 Đất cỏ dùng vào chăn nuôi

1.1.1.3 Đất trồng cây hàng năm khác

18.43

20.00

-1.57

-19.23

1297.80

108.6

1317.03

56.98

1.1.2

Đất trồng cây lâu năm

51.62

1.2 Đất lâm nghiệp

3942.13

2439.78

1502.35

1941.00

1289.00

652.00

2001.13

1150.78

850.35

1.2.1

1.2.2

1.2.3

Đất rừng sản xuất

Đất rừng phòng hộ

Đất rừng đặc dụng

1.3 Đất nuôi trồng thuỷ sản

2 Đất phi nông nghiệp

2.1 Đất ở

287.36

56.44

271.22

41.85

16.14

14.59

19

2.2 Đất chuyên dùng

75.30

0.99

75.32

1.50

-0.02

-0.51

22.50

-22.50

-0.02

0.51

2.2.1

2.2.2

2.2.3

2.2.4

2.2.5

Đất trụ sở cơ quan

Đất quốc phòng

22.50

Đất an ninh

22.50

0.21

Đất sản xuất kinh doanh

Đất có mục đích công cộng

2.3 Đất tôn giáo tín ngưỡng

2.4 Đất nghĩa trang, nghĩa địa

2.5 Đất sông suôi, mặt nước chuyên dùng

3 Đất chưa sử dụng

0.19

51.62

51.11

0.21

2.60

152.81

5761.37

47.04

151.24

78 09.46

46.64

1.57

-2048.09

2.40

3.1 Đất bằng chưa sử dụng

3.2 Đất đồi núi chưa sử dụng

5714.33

7764.82

-2050.49

Nhận xét biến động đất đai

- Đất nông nghiệp so với năm 2005 biến động rất lớn chủ yếu là diện tích

đất lâm nghiệp tăng và khai thác quỹ đất chưa sử dụng đưa vào sử dụng.

- Đất phi nông nghiệp so với năm 2005 biến động rất ít chủ yếu là do

chuyển từ đất nông nghiệp sang đất phi nông nghiệp, do chuyển đổi chỉ tiêu các

loại đất theo thông tư 08/2007/TT-BTNMT, do đo đạc kiểm kê lại đất cơ quan

tổ chức theo chỉ thị 31/CT-TTg năm 2007.

Nhận xét chung về tình hình quản lý và sử dụng đất đai.

* Về công tác quản lý đất đai

Được sự chỉ đạo của UBND Huyện Đồng Xuân, phòng địa chính Huyện

Đồng Xuân công tác quản lý Nhà nước về đất đai của xã trong những năm qua

đã đạt được một số thành tích đáng kể. Các chủ trương của Đảng, chính sách của

Nhà nước cũng như những nội dung quản lý theo ngành được triển khai khá đầy đủ

trên địa bàn xã. Công tác hoà giải, giải quyết các vi phạm, tranh chấp, khiếu kiện

trong lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai được quan tâm giải quyết góp phần ổn định

tình hình chính trị, kinh tế, xã hội trên địa bàn xã. Hầu hết các hộ gia đình đều sử

dụng đất theo đúng mục đích được giao. Tuy nhiên vẫn còn một số hộ dân tự ý

chuyển đổi mục đích sử dụng, sử dụng đất không đúng với mục đích được giao.

Bên cạnh những thành tích đã đạt được, công tác quản lý Nhà nước về đất

đai của xã còn một số hạn chế như: Công tác đo đạc cập nhật chỉnh lý biến động

hàng năm chưa được triển khai thực hiện.

20

Báo cáo thực tập Đánh giá tình hình sử dụng đất và lập phương án quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất xã Xuân Quang 1 - Huyện Đồng Xuân – Tỉnh Phú Yên thuộc dự án Flitch