Kiểm toán nợ công ở Việt Nam - Thực trạng và giải pháp
Kieåm toaùn nôï coâng ôû vieät nam,
thöïc traïng vaø giaûi phaùp
PGS.TS. NGUYỄN PHÚ GIANG*
ợ công bao gồm nợ Chính phủ, nợ được Chính phủ bảo lãnh và nợ chính quyền địa
phương. eo đánh giá của Ngân hàng ế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế, Việt Nam không
nằm trong các nhóm nước có gánh nặng về nợ cao. Tuy nhiên, hiệu quả quản lý và sử
N
dụng nợ công vẫn chưa thực sự hiệu quả. Để giải quyết vấn đề hiệu quả quản lý và sử
dụng nợ công, Chính phủ cần có chiến lược kiểm soát đầu tư trong khu vực công, giảm thâm hụt ngân sách
để có thế kiểm soát được nợ vay nước ngoài. Trong đó, việc quan trọng là phải nâng cao hiệu quả đầu tư
của khu vực doanh nghiệp nhà nước. Bên cạnh đó, quản lý nợ công phải gắn chặt với quản lý kinh tế vĩ mô,
dự đoán được các nhân tố tác động đến quy mô nợ như lãi suất và tỷ giá, để giảm thiểu rủi ro. Kiểm toán
nợ công là một trong những nhiệm vụ quan trọng của KTNN nhằm đảm bảo tính minh bạch trong quản lý
và sử dụng các khoản nợ công cũng như tính hiệu quả và bền vững của quản lý nợ công nói riêng và NSNN
nói chung. Bài báo trình bày thực trạng kiểm toán nợ công ở Việt Nam và đưa ra một số giải pháp hoàn
thiện kiểm toán nợ công.
Từ khóa: Nợ công, kiểm toán nợ công, kiểm toán nhà nước, quản lý nợ công.
Public debt audit in Vietnam, current situation and solutions
Public debt includes Government debt, Government guaranteed debt, and Local government debt.
According to the World Bank and the International Monetary Fund, Vietnam is not in the group of high
debt burdens. However, the effectiveness of the management and use of public debt is still not very effective.
In order to solve the problem of effective management and use of public debt, the government needs a
strategy to control investment in the public sector, budget deficits to manageable foreign debt. In particular,
it is important to improve the investment efficiency of the SOE sector. In addition, public debt management
must be closely linked to macroeconomic management, predicting factors affecting the size of debt such as
interest rates and exchange rates, to minimize risk. Public debt audit is one of the important tasks of the State
Audit to ensure transparency in the management and use of public debts as well as the effectiveness and
sustainability of public debt management in particular and the state budget in general. is article presents
the state of public debt audit in Vietnam and offers several solutions to improve public debt audit.
keywords: Public debt, public debt audit, state audit, public debt management.
1. Nợ công ở Việt Nam hiện nay
kết, phát hành, uỷ quyền phát hành theo quy định
của pháp luật. Nợ Chính phủ không bao gồm
khoản nợ do Ngân hàng Nhà nước Việt Nam phát
hành nhằm thực hiện chính sách tiền tệ trong từng
thời kỳ. Nợ được Chính phủ bảo lãnh là khoản nợ
của doanh nghiệp, tổ chức tài chính, tín dụng vay
trong nước, nước ngoài được Chính phủ bảo lãnh.
Nợ chính quyền địa phương là khoản nợ do Ủy ban
eo Luật Quản lý Nợ công số 29/2009/QH12,
nợ công bao gồm nợ Chính phủ, nợ được Chính
phủ bảo lãnh và nợ chính quyền địa phương. Trong
đó, nợ Chính phủ là khoản nợ phát sinh từ các
khoản vay trong nước, nước ngoài, được ký kết,
phát hành nhân danh Nhà nước, nhân danh Chính
phủ hoặc các khoản vay khác do Bộ Tài chính ký
*Khoa Kế toán Kiểm toán, Đại học ương mại
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 117 - tháng 7/2017 19
Kieåm tOAÙN Nôï cOâNg - NAâNg cAO hieäu quAû quAûN lyÙ vAø söû duïNg cAÙc KhOAûN Nôï cOâNg
nhân dân Tỉnh, ành phố trực thuộc trung ương
(sau đây gọi chung là Ủy ban nhân dân cấp Tỉnh)
ký kết, phát hành hoặc uỷ quyền phát hành.
Hiện nay, rủi ro nợ công ở Việt Nam phụ thuộc
vào những yếu tố chính như tốc độ tăng GDP, lạm
phát, lãi suất, mức thâm hụt tài khoản vãng lai và
dự trữ ngoại hối của quốc gia. Do đó, những nhân
tố này cần được kiểm soát tốt để giảm thiếu rủi ro
về nợ công.
Mức nợ công tính đến cuối năm 2016 của Việt
Nam là 63,7% GDP, trong đó, nợ Chính phủ là
52,6%. Tuy nhiên, đây không phải là mức cao nhất
trong giai đoạn 2016 - 2020.
Cần lưu ý rằng, việc quản lý nợ công không chỉ
liên quan đến trách nhiệm của Bộ Tài chính mà
còn liên quan đến nhiều cơ quan khác. Vì vậy, cần
có sự phối hợp giữa các cơ quan hữu quan dưới
sự điều hành chung của Chính phủ để quản lý nợ
công hiệu quả, trong đó Kiểm toán nhà nước là cơ
quan đóng vai trò quan trọng trong việc phát hiện
các rủi ro gian lận liên quan đến nợ công.
Mới đây, Bộ Tài chính đã dự báo rằng đỉnh nợ
công se rơi vào năm 2017 - 2018 và có thể giảm
dần trong những năm sau đó. Cụ thể, với giả định
rằng tăng trưởng GDP vào khoảng 6,7 - 7% thì nợ
công năm 2017 se lên đến 64,8% GDP. Năm 2018,
nợ công vẫn duy trì ở mức cao, vào khoảng 64,7%
GDP. Và phải đến 2020, nợ công mới có thể giảm
điểm phần trăm, lùi về 63,7%.
2. kiểm toán nợ công ở Việt Nam
eo đánh giá của Ngân hàng ế giới và Quỹ
Tiền tệ Quốc tế, Việt Nam không nằm trong các
nhóm nước có gánh nặng về nợ cao. Tuy nhiên,
hiệu quả quản lý và sư dụng nợ công vẫn chưa thực
sự hiệu quả. Để giải quyết vấn đề hiệu quả quản lý
và sư dụng nợ công, Chính phủ cần có chiến lược
kiểm soát đầu tư trong khu vực công, giảm thâm
hụt ngân sách để có thể kiểm soát được nợ vay
nước ngoài. Trong đó, việc quan trọng là phải nâng
cao hiệu quả đầu tư của khu vực doanh nghiệp nhà
nước. Bên cạnh đó, quản lý nợ công phải gắn chặt
với quản lý kinh tế vi mô, dự đoán được các nhân
tố tác động đến quy mô nợ như lãi suất và tỷ giá, để
giảm thiểu rủi ro.
Kiểm toán nợ công là một trong những nhiệm
vụ quan trọng của KTNN nhằm đảm bảo tính
minh bạch trong quản lý và sư dụng các khoản nợ
công cũng như tính hiệu quả và bền vững của quản
lý nợ công nói riêng và NSNN nói chung.
Tại báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách
nhà nước năm 2015 đã cho thấy: eo Báo cáo
của Chính phủ số 464/BC-CP ngày 19/10/2016 về
mục tiêu định hướng huy động, sư dụng vốn vay và
quản lý nợ công giai đoạn 2016-2020, nợ công đến
31/12/2015 là 2.608.421 tỷ đồng, bằng 62,2%GDP.
Kiểm toán nhà nước xác định nợ công đến
31/12/2015 theo Luật Quản lý nợ công 2.556.039 tỷ
20 Số 117 - tháng 7/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
đồng, bằng 61% GDP, giảm 52.382 tỷ đồng so với
số báo cáo của Chính phủ.
Nợ nước ngoài của Chính phủ được theo dõi tại
Cục Quản lý nợ và KBNN nhưng không phù hợp
về tiêu thức và số liệu.
Nếu tính đầy đủ các khoản vay thực hiện trong
năm 2016 để bù đắp bội chi năm 2014, 2015 số tiền
25.219 tỷ đồng và 8.171 tỷ đồng bù đắp bội chi năm
2015 đến thời điểm kiểm toán Bộ Tài chính chưa
vay, thì nợ công 2.589.429 tỷ đồng, bằng 61,8% GDP,
nợ Chính phủ 2.098.022 tỷ đồng, bằng 50% GDP.
Đến 31/12/2015, Bộ Tài chính đã chuyển 4.438
tỷ đồng cho VEC để thanh toán trái phiếu được
Chính phủ bảo lãnh đến hạn nhưng chưa được
VEC ký nhận nợ, trong đó Bộ Tài chính tính vào
nợ của Chính phủ 2.477 tỷ đồng; ghi thu ghi chi
vốn cấp phát đối với vốn vay nước ngoài về cho vay
lại của 05 dự án đường bộ cao tốc của VEC (tổng
số tiền đã ghi thu ghi chi 18.123 tỷ đồng chưa được
quyết toán NSNN, trong đó năm 2014: 10.783 tỷ
đồng, năm 2015: 7.340 tỷ đồng) khi các dự án chưa
được chuyển đổi nguồn vốn đầu tư sang cấp phát
và bổ sung kế hoạch vốn; chưa ký hợp đồng cho vay
lại đối với khoản cho vay được cơ cấu lại từ nguồn
trái phiếu quốc tế 01 tỷ USD theo Quyết định số
1227/QĐ-TTg ngày 31/7/2015 của ủ tướng
Chính phủ về việc tái cơ cấu nợ vay lại của Tổng
công ty Công nghiệp Tàu thủy (SBIC) từ nguồn
vốn trái phiếu quốc tế năm 2005 và năm 2010.
Liên quan đến nợ công, qua kiểm toán cho thấy,
Bộ Tài chính chưa lập kịp thời Báo cáo giám sát nợ,
chưa lập Bản tin nợ công năm 2015 theo quy định
của Luật Quản lý nợ công về báo cáo thông tin và
công khai thông tin về nợ công; quản lý nợ công
còn phân tán, thiếu đối chiếu; theo dõi, thống kê,
tổng hợp và báo cáo số liệu nợ công chưa kịp thời,
đầy đủ, chính xác theo quy định.
Vì vậy, việc Bộ Tài chính tổng hợp nợ công có thể
chưa đầy đủ các khoản nợ Chính phủ, chính quyền
địa phương. Hơn nữa, mặc dù nợ doanh nghiệp nhà
nước không có bảo lãnh Chính phủ không phải nợ
công nhưng nguy cơ tiềm tàng cao ảnh hưởng đến
nền kinh tế và uy tín Chính phủ khi doanh nghiệp
nhà nước thua lỗ, không trả được nợ.
Cũng theo kết quả kiểm toán của Kiểm toán
nhà nước, một số chương trình, dự án được
Chính phủ cho phép miễn thế chấp tài sản không
đúng quy định tại Khoản 1 Điều 13 Nghị định số
15/2011/NĐ-CP; quản lý tài sản đảm bảo đối với
các khoản vay được Chính phủ bảo lãnh theo quy
định tại Khoản 4 Điều 13 Nghị định số 15/2011/
NĐ-CP còn chậm trễ; nhiều dự án vay lại và vay
được Chính phủ bảo lãnh sư dụng vốn không hiệu
quả, khó khăn trong việc trả nợ, dừng sản xuất
kinh doanh, phải cơ cấu lại, gia tăng nghia vụ của
Quỹ tích lũy và nghia vụ nợ trực tiếp của Chính
phủ trong những năm tiếp theo.
Về quản lý danh mục nợ, Kiểm toán nhà nước
xác định tình trạng vay tồn ngân không quy định
thời hạn trả nợ hoặc quy định thời hạn tạm ứng 12
tháng nhưng phải gia hạn nợ nhiều lần vẫn chậm
khắc phục, tiềm ẩn rủi ro thanh khoản của hệ thống
Kho bạc Nhà nước (đến 31/12/2015, tổng số dư nợ
vay tồn ngân kho bạc 157.162 tỷ đồng; trong đó các
khoản ứng vốn có thời hạn trên 03 năm là 60.816 tỷ
đồng, trên 01 năm là 61.045 đồng; các khoản vay từ
năm 2014 trở về trước đến năm 2017 phải gia hạn
năm 2015 là 120.725 tỷ đồng).
Kiểm toán nhà nước còn phát hiện việc hoàn trả
NSNN các khoản vay về cho vay lại chưa đầy đủ, kịp
thời: Khoản trả lãi trái phiếu quốc tế 2014 (cho vay
lại SBIC) số tiền 24 triệu USD tương đương 515 tỷ
đồng; Khoản trả lãi năm 2015 của Dự án đường cao
tốc Bắc Nam 35 tỷ đồng (dự án cho vay lại của VEC).
Ngoài ra, Bộ Tài chính áp dụng mức phí tạm
ứng tồn ngân KBNN (0,15%/tháng) đối với các
khoản vay tồn ngân để bù đắp bội chi NSNN
không đúng đối tượng quy định tại Điều 2, ông
tư số 162/2012/TT-BTC (Báo cáo kiểm toán BCQT
NSNN năm 2014, KTNN đã kiến nghị Bộ Tài
chính tham mưu Chính phủ quy định cụ thể việc
vay tồn ngân KBNN để bù đắp bội chi, song kiến
nghị chưa được thực hiện); vay các quỹ ngoài ngân
sách không được hạch toán chi tiết theo đối tượng.
Về nợ chính quyền địa phương, Kiểm toán nhà
nước cho rằng một số địa phương chưa xây dựng hạn
mức vay; không lập kế hoạch vay và trả nợ vay; bố trí
cho các công trình không đúng mục đích, danh mục
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 117 - tháng 7/2017 21
Kieåm tOAÙN Nôï cOâNg - NAâNg cAO hieäu quAû quAûN lyÙ vAø söû duïNg cAÙc KhOAûN Nôï cOâNg
đăng ký; chưa lập và gưi báo cáo về nợ chính quyền
địa phương theo quy định; 14/46 địa phương được
kiểm toán có mức dư nợ tại 31/12/2015 vượt 30%
vốn đầu tư xây dựng ngân sách cấp tỉnh theo quy
định của Luật NSNN; một số khoản vay trong năm
của địa phương nhưng đến hết năm 2015 không giải
ngân hết, cá biệt, tỉnh Quảng Ninh phát hành trái
phiếu nhưng phân bổ, sư dụng không kịp thời làm
giảm hiệu quả sư dụng vốn vay.
Hiện nay, quá trình kiểm toán quyết toán NSNN
đã có sự đánh giá về vay nợ Chính phủ nhưng mức
độ vẫn còn hạn chế. Hiện tại, KTNN vẫn chưa thực
hiện kiểm toán nợ công với tư cách là một cuộc
kiểm toán độc lập. KTNN cũng chưa xây dựng quy
trình kiểm toán, tiêu chí đánh giá về quản lý nợ
công, trình độ của kiểm toán viên về quản lý nợ
công và kiểm toán nợ công còn rất hạn chế.
Về cơ sở pháp lý, Luật quản lý nợ công chưa quy
định rõ trách nhiệm của cơ quan KTNN trong việc
kiểm toán nợ công, trách nhiệm của cơ quan quản
lý nợ trong việc cung cấp thông tin liên quan đến
quản lý nợ công, trách nhiệm báo cáo định kỳ, đột
xuất cho KTNN về các vấn đề nợ công và quản lý
nợ công.
Để nhìn nhận, đánh giá có hiệu quả về nợ công,
vấn đề này cần tổ chức các cuộc kiểm toán riêng
về nợ công bao gồm kiểm toán các báo cáo thường
niên về nợ công, kiểm toán chuyên đề về nợ công
hoặc kiểm toán đầy đủ về tình hình quản lý và sư
dụng các khoản nợ công. Đồng thời, hoàn thiện tổ
chức kiểm toán nợ công cả về căn cứ kiểm toán,
mục tiêu, nội dung và nhân lực kiểm toán. Trên cơ
sở đó đưa ra kiến nghị góp phần ngăn ngừa các rủi
ro phát sinh, đề ra các biện pháp quản lý các khoản
nợ công một cách tốt hơn.
Số liệu nợ công bị hạn chế cung cấp làm cho
KTNN khó tiếp cận một cách đầy đủ để có thể đưa
ra ý kiến và những đánh giá xác đáng về công tác
quản lý nợ công.
Các thử nghiệm cơ bản trong kiểm toán nợ công
Hiện nay, khi kiểm toán quyết toán NSNN,
KTNN đã ngày càng chú trọng thực hiện kiểm toán
các khoản nợ công để nắm bắt được tình hình quản
lý nợ công hàng năm, trên cơ sở đó đưa ra kiến
nghị góp phần ngăn ngừa các rủi ro phát sinh, đề ra
các biện pháp quản lý các khoản nợ công một cách
tốt hơn. Mặc dù chưa phải là cuộc kiểm toán riêng,
độc lập về quản lý nợ nhưng KTNN đã thành lập
Tổ kiểm toán về nợ công và đã thực hiện khá nhiều
cuộc kiểm toán để đánh giá về nợ công. Ngoài ra,
khi kiểm toán NSNN, KTNN đã có những kiến
nghị về việc vay nợ ngân sách địa phương giúp
Quốc hội, Chính phủ và các cơ quan chức năng có
biện pháp quản lý nhằm hạn chế các rủi ro từ vay
nợ của chính quyền địa phương. Tuy nhiên, thực
hiện một cuộc kiểm toán độc lập đối với nợ công
vẫn là đích hướng tới của KTNN.
Hiện nay, KTNN chưa có một quy trình riêng
biệt, cũng như chưa thiết kế các thủ tục kiểm toán
cơ bản và thủ tục kiểm soát riêng cho kiểm toán nợ
công.Đây là vấn đề cần được quan tâm xây dựng,
để đảm bảo kiểm toán nợ công được hiệu quả.
Các thư nghiệm cơ bản giúp kiểm toán viên
nhận được các bằng chứng kiểm toán phù hợp
giúp họ có những đánh giá và đưa ra kết luận một
cách xác đáng. Mục tiêu của thư nghiệm cơ bản là
giúp kiểm toán viên xác định xem liệu rằng giá trị
tiền tệ của các giao dịch nợ công hay số dư nợ công
có chính xác không? Các thư nghiệm cơ bản kiểm
toán nợ công thường gắn với các cơ sở dẫn liệu của
kiểm toán. Khi kiểm toán nợ công, kiểm toán cần
làm rõ khoản nợ công đó có thực sự tồn tại hay
không? ời điểm phát sinh có chính xác không?
Bên mắc nợ và chủ nợ khoản nợ công có thực sự
có quyền và nghia vụ đối với khoản nợ công hay
không? Các khoản nợ công có được ghi nhận đầy
đủ trên sổ kế toán không? Việc đánh giá và đo
lường các khoản nợ công này có đúng quy định và
phù hợp với pháp luật không? Các khoản nợ công
này được trình bày và công bố đầy đủ trên Báo cáo
tài chính hay không?
3. Giải pháp nào nhằm nâng cao chất lượng
kiểm toán nợ công?
Trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, với
yêu cầu công khai minh bạch thông tin, đảm bảo
tình hình tài chính ngân sách quốc gia được bền
vững thì yêu cầu kiểm toán nợ công hàng năm là
yêu cầu được các định chế tài chính quốc tế đề ra.
22 Số 117 - tháng 7/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
Bảng 1: Các thử nghiệm cơ bản khi kiểm toán nợ công
Cơ sở dẫn liệu
ử nghiệm cơ bản
Lấy xác nhận của các chủ nợ (của các khoản nợ công) hay các tổ chức tín dụng,
tổ chức lưu giữ hồ sơ về nợ công, người được ủy thác về sự tồn tại của các khoản
nợ công
Tồn tại và phát
sinh
Kiểm tra các hợp đồng thỏa thuận về nợ công và các tài liệu bổ sung khác, thu
thập các hóa đơn, văn bản bằng giấy tờ hoặc dưới dạng thông tin điện tư đối với
các khoản nợ công
ực hiện các thủ tục kiểm toán thay thế sau ngày kết thúc niên độ nếu không
thu thập được các bằng chứng kiểm toán trực tiếp
Lấy xác nhận của các chủ nợ (của các khoản nợ công) hay các tổ chức tín dụng,
tổ chức lưu giữ hồ sơ về nợ công, người được ủy thác về trách nhiệm, nghia vụ
đối với các khoản nợ công bên đi vay, bên mắc nợ
Quyền và nghia
vụ
Kiểm tra các hợp đồng thỏa thuận về nợ công và các tài liệu bổ sung khác, thu
thập các hóa đơn, văn bản bằng giấy tờ hoặc dưới dạng thông tin điện tư đối với
các khoản nợ công để khẳng định quyền và nghia vụ đối với bên cho nợ và bên
mắc nợ
Tổng hợp lại tất cả các giao dịch của các bên, khi yêu cầu bằng chứng từ các bên
đối tác với nhau cần xem xét bằng chứng nào đáp ứng yêu cầu và liệu các bằng
chứng đó có thể hiện được tất cả các khía cạnh cần được xư lý tại đơn vị được
kiểm toán hay không?
Gưi xác nhận (loại số dư bằng 0) cho các chủ nợ hay các bên đối tác liên quan
của đơn vị được kiểm toán
Nghiên cứu các báo cáo của các bên trung gian về sự tồn tại của các giao dịch
và các công cụ nợ
Sư dụng các công cụ kỹ thuật hỗ trợ để chiết xuất các dữ liệu và đối chiếu với sổ
cái và Báo cáo tài chính
Sự đầy đủ
ực hiện việc kiểm tra lấy mẫu của các xác nhận, bằng chứng từ các bên liên
quan
Xem xét các số liệu kế toán về các giao dịch bất thường trước và sau năm kiểm
toán
Xem xét các xác nhận từ các bên liên quan mà các số liệu không khớp với giao
dịch
Xem xét các khoản chênh lệch khi đối chiếu chưa được giải quyết trong báo cáo
Kiểm tra các khoản nợ công có nguồn gốc từ các công cụ tài chính phái sinh
ực hiện việc tính toán các khoản chi phí lãi vay liên quan đến nợ công
Kiểm tra các sổ sách liên quan đến thu tiền vay
Xin xác nhận về giá trị danh nghia (mệnh giá) của các khoản nợ công của các tổ
chức tín dụng hoặc bên ủy thác
Tính toán lại dựa trên thời giá thị trường với một số mẫu nợ công có giá trị cao
Đánh giá và đo
lường
Kiểm tra các tỷ giá chuyển đổi trên sổ sách với giá thị trường của các khoản nợ
công bằng ngoại tệ
Sư dụng các giá thị trường đã được niêm yết để kiểm tra các số liệu công bố về
nợ công, các công cụ thị trường tiền tệ và các công cụ tài chính phái sinh
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 117 - tháng 7/2017 23
Kieåm tOAÙN Nôï cOâNg - NAâNg cAO hieäu quAû quAûN lyÙ vAø söû duïNg cAÙc KhOAûN Nôï cOâNg
Kiểm tra xem các nguyên tắc kế toán được lựa chọn và áp dụng tại đơn vị được kiểm
toán có phù hợp với pháp luật, các chuẩn mực kế toán, văn bản qui định
Kiểm tra xem Báo cáo tài chính và các thuyết minh liên quan có cung cấp đầy đủ các
công bố thông tin không, đảm bảo không quá chi tiết cũng không quá tập trung
Trình bày và công
bố
Kiểm tra xem Báo cáo tài chính phản ánh các giao dịch về mức nợ công, khoản lãi vay,
dòng tiền theo cách thức trong giới hạn chấp nhận được hay không?
Rà soát việc phân loại các công cụ nợ công để đảm bảo phù hợp với luật pháp, các qui
định và thông lệ
Xem xét các yếu tố kinh tế chung
4. kết luận
Khi kiểm toán, kiểm toán viên cần xem xét
các yếu tố môi trường kinh tế chung ảnh hưởng
đến bản chất và phạm vi của việc quản lý nợ công.
Chẳng hạn, khi lãi suất vay có xu hướng tăng lên,
người đi vay se có động thái giữ nguyên chi phí lãi
vay bằng cách sư dụng các công cụ tài chính phái
sinh như hoán đổi lãi suất, hợp đồng kỳ hạn… Các
yếu tố này có thể bao gồm: Tốc độ phát triển kinh
tế trong nước, điều kiện kinh tế của quốc gia mà
Chính phủ có khoản vay, mức lãi suất, tỷ lệ lạm
phát, đặc điểm thị trường, dòng tiền của khoản
nợ công... Các công cụ tài chính phái sinh này khi
được sư dụng có thể làm xuất hiện các khoản chi
phí, thu nhập liên quan hoặc làm thay đổi giá trị
khoản nợ công của đơn vị.
Kiểm toán nợ công nhằm đánh giá sự tuân thủ
các quy định pháp luật về huy động, phân bổ, sư
dụng vốn vay, trả nợ của cơ quan quản lý và sư
dụng nợ công, qua đó đánh giá tính kinh tế, hiệu
lực và hiệu quả của các hoạt động quản lý nợ, bao
gồm cả việc lập và thực hiện chiến lược quản lý nợ.
Đây cũng là cơ sở để huy động được một lượng
vốn theo yêu cầu, đảm bảo sao cho các nhu cầu tài
chính và trách nhiệm thanh toán của Chính phủ
được đáp ứng ở chi phí thấp nhất trong trung hạn
và dài hạn nhằm đạt được các mục tiêu về kiểm
soát rủi ro và chi phí, và đáp ứng được các mục tiêu
quản lý nợ. Vì vậy, kiểm toán nợ công một cách
hiệu quả là vấn đề ngày càng trở nên cấp thiết trong
giai đoạn hiện nay ở Việt Nam.
Kiểm toán viên cần hiểu được các đặc điểm
hoạt động và rủi ro của thị trường tài chính trong
đó khoản nợ công tồn tại, các công cụ tài chính mà
khoản nợ công sư dụng và phương pháp kế toán
các công cụ tài chính đó, nhất là các công cụ tài
chính phái sinh cần xem xét về cách thức đo lường,
ghi nhận và trình bày công bố. Trường hợp kiểm
toán viên chưa hiểu rõ các công cụ tài chính phái
sinh cần tìm các chuyên gia tư vấn phù hợp
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Don P. Clark, “FDI, Technology Spillovers,
Growth, and Income Inequality: A Selective
Survey”, Global Economy Journal, Volume
11, Issue, 2011.
2. Eiteman, D., K, Arthur I. Stonehill, and Micheal
H. Multinational Business Finance. 12th.
Boston, Massachusetts: Prentice Hall, 2010.
Hoàn thiện cơ sở pháp lý về kiểm toán nợ công
KTNN cần hoàn thiện cơ sở pháp lý cho kiểm
toán nợ công trong Luật KTNN; cần phân biệt cách
tiếp cận cho cuộc kiểm toán nợ công với các cuộc
kiểm toán ngân sách nhà nước khác, xây dựng các
cẩm nang hoặc hướng dẫn và nghiên cứu, thu thập
những bài học từ các quốc gia khác; chọn lọc áp
dụng các thông lệ kiểm toán nợ công phù hợp nhất
để xây dựng một quy trình kiểm toán nợ công phù
hợp với Việt Nam.
3. Gonzales. H, Brenda, “Investors’ Risk
Appetite and Global Financial Market
Conditions,” IMF Working Paper 08/85
(Washington: International Monetary
Fund), 2008.
4. Jaimovich. D and Panizza. U, “Public debt
around the world: a new data set of central
government debt”, Applied Economics
Letters, 2010.
24 Số 117 - tháng 7/2017 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
6 trang
19/04/2022
1600
Bạn đang xem tài liệu "Kiểm toán nợ công ở Việt Nam - Thực trạng và giải pháp", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- kiem_toan_no_cong_o_viet_nam_thuc_trang_va_giai_phap.pdf
