Tiểu luận Kinh tế phát triển - Đề tài: Đẩy mạnh phát triển xuất khẩu xoài Đồng Tháp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT TP.HCM

TIỂU LUẬN MÔN:

KINH TẾ PHÁT TRIỂN

TÊN TIỂU LUẬN:

ĐẨY MẠNH PHÁT TRIỂN XUẤT KHẨU XOÀI ĐỒNG THÁP

GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

: PGS.TS. NGUYỄN DUY THỤC

: CAO HỌC QUẢN LÝ KINH TẾ

LỚP

KHÓA

: 04

NHÓM THỰC HIỆN

: NGUYỄN THỊ ÁNH SƯƠNG

PHẠM HỒNG TẤN

NGUYỄN VĂN THẢO

VŨ NHẬT TÂN

NGUYỄN NGỌC SEN

Đồng Tháp, tháng 9 năm 2019

Nhận xét của giảng viên chấm bài

…………………………………………………………………………….

…………………………………………………………………………………………

………………………………………………

Điểm bằng số

Điểm bằng chữ

Giảng viên chấm

DANH MỤC VIẾT TẮT



Từ viết tắt

ASEAN

CIF

Diễn giải

Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á

Cost, Insurance, Freight

Đồng bằng sông Cửu Long

Free On Board

ĐBSCL

FOB

HTX

Hợp tác xã

TCND

Tổ chức nông dân

Tổ chức phát triển công nghiệp liên

hiệp quốc

UNIDO

DANH MỤC HÌNH VÀ BẢNG THỐNG KÊ



1.Hình 1. Bản đồ tỉnh Đồng Tháp...........................................................................6

2.Hình 2. Hình ảnh cây xoài cát Hòa Lộc..............................................................8

3.Hình 3. Hình ảnh hướng dẫn nhận biết xoài......................................................9

4.Hình 4. Hình xoài thương hiệu “ Xoài Cao Lãnh” và thương hiệu “ Xoài Cát Chu

Cao Lãnh” theo tiêu chuân̉ GlobalGAP và theo tiêu chuẩn VietGap ..............................15

5.Hình 5. Bí Thư tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Minh Hoan cùng Phó Chủ tịch UBND tỉnh

Đồng Tháp Nguyễn Thanh Hùng chúc mừng đơn vị xuất khẩu lô xoài đầu tiên sang thị

trường Mỹ....................................................................................................................... 18

6.Bảng 1. Bảng thống kê mùa vụ xoài (theo tháng)............................................ 19

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

PHẦN MỞ ĐẦU



1.

Lý do chọn đề tài

Xuất khẩu nông sản ngày càng quan trọng trong hoạt động thương mại

quốc tế nhất là đối với các quốc gia có ngành nông nghiệp là chiếm phần lớn như

Việt Nam.

Việt Nam đất nước được thiên nhiên ưu đãi về đất đai, khí hậu, nguồn

nước thuận lợi để phát triển các vùng chuyên canh cây ăn quả nhiệt đới với nhiều

chủng loại có giá trị kinh tế cao, nhất là vùng Đồng Bằng Sông Cửu Long có sản

lượng trái cây lớn nhất cả nước nổi tiếng với các loại trái cây được xuất khẩu như:

bưởi năm roi, cam sành, sầu riêng, măng cục, thanh long,…. Đặc biệt, tỉnh Đồng

Tháp là tỉnh có loại trái cây là một trong ba loại trái cây đặc sản ở Việt Nam đó là

trái “Xoài” và 50% diện tích xoài được trồng ở miền Nam, trong đó Đồng Tháp là

tỉnh có diện tích trồng lớn nhất Đồng bằng Sông Cửu Long.

Xoài là loại trái cây chất lượng ngon, hương vị đậm đà chua chua, ngọt

ngọt hầu như tất cả mọi người đều có thể ăn và dễ chế biến các món ăn khác nên

hiện nay xoài được trồng với qui mô công nghiệp, xoài được tiêu thụ mạnh ở trong

nước và có tiềm năng xuất khẩu lớn.

Việc xuất khẩu đối với Việt Nam có ý nghĩa chiến lược xây dựng và phát

triển kinh tế để thực hiện thắng lợi công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đẩy

mạnh xuất khẩu, mở cửa nền kinh tế Đồng Tháp cũng như Việt Nam, xuất khẩu

xoài là tận dụng lợi thế của địa phương tạo công ăn việc làm cho lao động chủ yếu

nông nghiệp như Đồng Tháp cũng như phát triển kinh tế khu vực, mở rộng kinh tế

với các nước trên Thế giới.

Từ những đặc điểm trên, nhóm nhận thấy được tầm quan trọng của việc

xuất khẩu lợi thế của địa phương là “xoài”, nên nhóm chọn đề tài “ Đẩy mạnh phát

triển xuất khẩu xoài Đồng Tháp” để tìm hiểu và nghiên cứu.

2. Kết cấu đề tài

Chương 1: Lý luận về phát triển bền vững nền kinh tế.

Chương 2: Thực trạng về tình hình xuất khẩu xoài của tỉnh Đồng Tháp.

Chương 3. Một số giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu xoài đối với tỉnh Đồng

Tháp.

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 6/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

PHẦN NỘI DUNG



CHƯƠNG 1. LÝ LUẬN VỀ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG NỀN KINH TẾ

1.1. Tăng trưởng kinh tế:

Tăng trưởng kinh tế là sự tăng thêm hay là sự gia tăng về quy mô sản lượng

trong nền kinh tế trong một thời kỳ nhất định. Quy mô sản lượng của nền kinh tế

được thể hiện bằng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) hoặc tổng sản phẩm quốc gia

(GNP) hoặc tổng sản phẩm bình quân đầu người hoặc thu nhập bình quân đầu

người. Nói vậy có ý nghĩa là tăng trưởng kinh tế là sự tăng thêm hay gia tăng của

các chỉ tiêu nêu trên của nền kinh tế trong một thời kỳ nhất định.

Tăng trưởng kinh tế là tiền đề vật chất để quốc gia giảm bớt tình trạng đói

nghèo, khắc phục lạc hậu, hướng tới giàu có, thịnh vượng. Nhờ vậy, mức sống của

người dân sẽ được cải thiện, kéo theo phát triển kinh tế xã hội. Khi nền kinh tế có

sự tăng trưởng sẽ giúp các quốc gia giải quyết được các vấn đề tồn đọng về thất

nghiệp, cơ sở hạ tầng, giáo dục, y tế,…Hơn thế nữa, tăng trưởng kinh tế còn là

tiền đề vật chất cho các quốc gia củng cố an ninh quốc phòng, tăng uy tín và vai trò

quản lý của nhà nước đối với xã hội.

1.2. Chiến lược mở cửa phát triển kinh tế:

- Nội dung: Các nước thực hiện việc mở rộng các quan hệ kinh tế đối

ngoại với bên ngoài, trọng tâm là hoạt động ngoại thương, sử dụng vốn, công nghệ

bên ngoài để khai thác có hiệu quả các nguồn lực trong nước.

- Ưu điểm:

Tốc độ phát triển kinh tế cao và nhanh

Thị trường rộng mở, hàng hoá đa dạng, có chất lượng và người tiêu

dùng có thể thoả mãn nhu cầu của mình

Tạo ra môi trường cạnh tranh giữa các doanh nghiệp, kích thích được

sản xuất phát triển.

Tất nhiên trong điều kiện cạnh tranh như vậy sẽ có những rủi ro.

1.3. Vai trò của Nông nghiệp với phát triển kinh tế

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 7/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

Trong lịch sử phát triển của xã hội loài người, nông nghiệp là ngành sản

xuất ra đời đầu tiên; theo đó, nông nghiệp tham gia giải quyết khó khăn của tình

trạng kém phát triển ở các nước đang phát triển được thông qua vai trò kích thích

tăng trưởng và đóng góp của nông nghiệp vào mức tăng trưởng GDP của nền kinh

tế.

1.3.1. Vai trò kích thích tăng trưởng nền kinh tế.

Nông nghiệp có vai trò kích thích tăng trưởng nền kinh tế thông qua việc

cung cấp sản phẩm và nguồn lực từ ngành này cho nền kinh tế, như:

- Cung cấp lương thực – thực phẩm: hầu hết các nước đang phát triển đều

dựa vào nông nghiệp trong nước để cung cấp lương thực – thực phẩm cho tiêu

dùng, nó tạo nên sự ổn định, đảm bảo an toàn cho phát triển. Tuy nhiên, có quan

điểm tranh luận rằng đóng góp này không quan trọng lắm, vì mọi thiếu hụt về cung

lương thực – thực phẩm trong nước được đáp ứng bằng cách nhập khẩu; nhưng

tranh luận này sẽ gay bất cập đối với các nước đang phát triển chọn nhập khẩu

lương thực – thực phẩm để thay thế cho sản xuất trong nước sẽ gặp trở ngại lớn

do khan hiếm ngoại tệ và chi phí cao.

- Cung cấp nguyên liệu cho công nghiệp: nguyên liệu từ nông nghiệp là đầu

vào quan trọng cho sự phát triển của các ngành công nghiệp chế biến nông sản

trong giai đoạn đầu của quá trình công nghiệp hóa ở nhiều nước đang phát triển.

- Cung cấp ngoại tệ cho nền kinh tế thông qua xuất khẩu nông sản: các nước

đang phát triển đều có nhu cầu rất lớn về ngoại tệ để nhập khẩu máy móc, vật tư,

thiết bị, nguyên liệu mà chưa tự sản xuất được trong nước.

- Cung cấp vốn cho các ngành kinh tế khác: vốn từ nông nghiệp dịch chuyển

thông qua dạng trực tiếp như nguồn thu từ thuế đất nông nghiệp, thuế xuất khẩu

nông sản, nhập khẩu tư liệu sản xuất nông nghiệp.

1.3.2. Nông nghiệp đóng góp vào tốc độ tăng trưởng chung của nền

kinh tế.

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 8/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

Xu hướng chung việc đóng góp của nông nghiệp trong tốc độ tăng trưởng

GDP theo Kuznets:

- Giai đoạn xuất phát: tốc độ tăng trưởng của ngành nông nghiệp thường

nhanh hơn các ngành kinh tế khác và tỷ trọng ngành kinh tế khác trong GDP thường

rất thấp; do đó, giai đoạn này ngành nông nghiệp đóng góp chủ yếu vào tăng trưởng

chung nền kinh tế.

- Giai đoạn chuyển đổi: trong giai đoạn này ngược lại giai đoạn xuất phát,

tốc độ tăng trưởng của ngành kinh tế khác cao hơn tốc độ tăng trưởng của ngành

nông nghiệp nhưng giá trị GDP do khu vực phi nông nghiệp đóng góp vẫn còn nhỏ

hơn giá trị GDP do nông nghiệp đóng góp. Giai đoạn này thì sự đóng góp của nông

nghiệp đã giảm dần.

- Giai đoạn phát triển cao của nền kinh tế: các ngành kinh tế khác tăng nhanh

cả về tốc độ tăng trưởng và giá trị trong GDP so với nông nghiệp. Do đó, đóng góp

của nông nghiệp đối với tốc độ tăng trưởng GDP sẽ giảm hẳn.

Thực tế trên thế giới cho thấy rằng xu hướng chung là trong ngắn hạn vai

trò nông nghiệp đóng góp rất quan trọng vào tốc độ tăng trưởng GDP và giảm

tương đối theo dài hạn. Như vậy, xu hướng chung của các nước cho thấy rằng sự

đóng góp của nông nghiệp trong tăng trưởng GDP giảm dần theo thời gian.

1.3.3. Bài học kinh nghiệm của các nước đang phát triển trong việc

lựa chọn chiến lược phát triển nông nghiệp

Trong quá trình công nghiệp hóa ở các nước đang phát triển, quy luật tất yếu

là phần đóng góp nông nghiệp trong tốc độ tăng trưởng GDP sẽ giảm dần cùng với

quá trình phát triển nhanh của công nghiệp và các ngành kinh tế khác. Tuy nhiên, sẽ

là ngộ nhận khi đánh giá thấp vai trò của nông nghiệp trong việc đẩy nhanh quá

trình công nghiệp hóa, kinh nghiệm của một số nước đang phát triển cho thấy rằng:

trong quá trình tiến hành công nghiệp hóa đã đẩy nhanh tốc độ phát triển công

nghiệp mà không có phát triển song song nông nghiệp sẽ bị rơi vào cái bẫy của việc

xem nhẹ vai trò đóng góp của nông nghiệp.

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 9/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

Do đó, để không vướng cái bẫy này, chiến lược phát triển thích hợp là

thúc đẩy quá trình phát triển công nghiệp phải tương ứng với phát triển nông

nghiệp. Hay nói cách khác, công nghiệp có thể đẩy nhanh tốc độ hơn nhưng phải

duy trì một mức tăng trưởng hợp lý cho nông nghiệp trong ngắn hạn.

1.4. Tầm quan trọng của việc xuất khẩu nông sản đối với Việt Nam

Hoạt động sản xuất nông sản góp phần quan trọng vào việc đảm bảo nhu

cầu tiêu thụ hàng nông sản trong nước, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia và

giải quyết công ăn việc làm cho người lao động.

Hoạt động xuất khẩu hàng nông sản đóng góp phần đáng kể vào việc tích

luỹ vốn cho quá trình công nghiệp hoá đất nước, giải quyết công ăn việc làm cho

người lao động, giảm bớt nhập siêu, giảm bớt căng thẳng trong cán cân thanh toán

cũng như nhu cầu ngoại tệ.

Hoạt động xuất khẩu hàng nông sản đã tác động trực tiếp đến đời sống

của người nông dân trên nhiều phương diện. Khi thực hiện xuất khẩu, một lượng

hàng nông sản dư thừa trên thị trường nội địa sẽ được giải quyết, lập lại quan hệ

cung cầu ở mức giá cao hơn, nông dân không những bán được nông sản mà còn bán

được giá. Hoạt động này làm cho nông dân có thu nhập cao hơn từ đó làm tăng sức

mua của dân cư trong thị trường nông thôn rộng lớn với 80% dân số. Đây chính là

một động lực thúc đẩy quá trình sản xuất trong nước.

Hoạt động xuất khẩu hàng nông sản sẽ khai thác tối đa lợi thế của Việt

Nam về điều kiện khí hậu, tài nguyên đất nước, nguồn nhân lực... Hơn nữa hiện

nay Đảng và nhà nước ta đang thực hiện xây dựng các mô hình kinh tế mới như

kinh tế trang trại, cao su tiểu điền, tổ hợp tác tự nguyện, hợp tác xã kiểu mới ... thì

hoạt động xuất khẩu nông sản càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết, hoạt động

này sẽ góp phần quan trọng thúc đẩy các mô hình kinh tế mới phát triển.

Về mặt thương mại sẽ giúp cho Việt Nam phát triển công nghệ kinh

doanh, nắm bắt và làm quen với các thông lệ quốc tế đi đến thực hiện tốt các

quan hệ thương mại quốc tế.

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 10/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG VỀ TÌNH HÌNH

XUẤT KHẨU XOÀI CỦA TỈNH ĐỒNG THÁP

2.1.

Giới thiệu sơ lược về tỉnh Đồng Tháp

Hình 1. Bản đồ tỉnh Đồng Tháp

Những năm gần đây, khi mà nền kinh tế có những khởi sắc nhất định, bên

cạnh việc quan tâm đến tăng trưởng kinh tế ở mặt tăng lên về số lượng thu nhập

tăng thêm thì người ta bắt đầu quan tâm đến mặt chất lượng của những con số này,

nói cách khác là người ta qua tâm nhiều hơn đến chất lượng tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, tăng trưởng kinh tế cũng tồn tại mặt trái của nó, chúng ta đã biết

nhiều đến tình trạng khai thác quá mức tài nguyên thiên nhiên, ô nhiễm môi trường,

phân hóa giàu nghèo, văn hóa-xã hội không theo kịp phát triển kinh tế…Đó là lý do

vì sao các quốc gia, các địa phương thường hay chú trọng đến vấn đề chất lượng

tăng trưởng kinh tế trong các kế hoạch phát triển của mình.

Tỉnh Đồng Tháp thuộc thượng lưu đồng bằng Sông Cửu Long, có diện tích

tự nhiên 3.374,08 km², chiếm 8,2% tổng diện tích đồng bằng Sông Cửu Long, địa

giới của tỉnh nằm trên 2 tiểu vùng của đồng bằng sông Cửu Long là tiểu vùng

Đồng Tháp Mười và tiểu vùng giữa sông Tiền - sông Hậu với đoạn sông Tiền chảy

qua tỉnh dài trên 114 km và đoạn sông Hậu dài khoảng 30 km.

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 11/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

- Phía Bắc giáp Campuchia trên chiều dài biên giới 48,7 km;

- Phía Nam giáp tỉnh V ĩ nh Long và thành phố C ầ n Th ơ;

- Phía Tây giáp tỉnh An Giang;

- Phía Đông giáp Long An và Ti ề n Giang.

Đồng Tháp nằm giữa Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và vùng kinh tế

trọng điểm đồng bằng Sông Cửu Long gồm Cần Thơ - Giang - Cà Mau - Kiên

Giang, chịu sự tác động của 2 trung tâm phát triển lớn là thành phố Hồ Chí Minh và

thành phố Cần Thơ.

Đồng Tháp còn có các trục giao thông đối ngoại quan trọng:

- Quốc lộ 30 dọc sông Tiền, nối liền Quốc lộ 1A hướng lên phía Bắc về khu

vực biên giới, qua cửa khẩu Dinh Bà (Tân Hồng) và nối tuyến tỉnh lộ 841 đến cửa

khẩu Thường Phước (Hồng Ngự), được xem là tuyến đường huyết mạch của tỉnh

trên vùng Đồng Tháp Mười và cũng là tuyến đường quan trọng trong giao lưu kinh

tế cửa khẩu Việt Nam – Campuchia.

- Quốc lộ 80 xuyên qua vùng giữa 2 sông Tiền - sông Hậu, là trục giao thông

chính từ vùng Tứ giác Long Xuyên hướng về vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

- Quốc lộ 54 ven sông Hậu hướng về thành phố Cần Thơ.

Trục sông Tiền là tuyến đường thủy quan trọng nối biển Đông với các quốc

gia thượng lưu sông Mê Kông và cũng là trục đường thủy quốc tế chính của vùng

Đồng bằng sông Cửu Long.

Về dài hạn, với sự phát triển của kinh tế trọng điểm phía Nam và vùng

kinh tế trọng điểm Cần Thơ - An Giang - Cà Mau - Kiến Giang; Hình thành

tuyến đường N2- đường Hồ Chí Minh nối liền vùng kinh tế trọng điểm phía

Nam đi qua vùng Đồng Tháp Mười và vùng Tứ giác Long Xuyên; Khả năng phát

triển giao lưu kinh tế giữa vùng đồng bằng Sông Cửu Long với các nước

ASEAN qua các cửa khẩu với Vương quốc Campuchia tăng mạnh, nhất là khi

luồng tàu ra vào chính qua kênh Quan Chánh Bố - Sông Hậu, thì những cơ hội

phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là về công nghiệp, thương mại dịch vụ sẽ rất

lớn.

Trong tổ chức không gian phát triển của Đồng Bằng sông Cửu Long, ngày 09

tháng 10 năm 2009, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1581/QĐ-TTg Phê

duyệt Quy hoạch xây dựng vùng đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2020 và tầm

nhìn đến năm 2050, theo đó 2 đô thị lớn của tỉnh Đồng Tháp là thành phố Cao Lãnh

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 12/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

và thành phố Sa Đéc nằm trong vùng đô thị công nghiệp trung tâm (cùng với thành

phố Cần Thơ và Vĩnh Long, trong đó Cần Thơ là đô thị hạt nhân), là đầu mối giao

thông có cơ sở hạ tầng kỹ thuật đô thị và hạ tầng xã hội phát triển ở đồng bằng

Sông Cửu Long, gắn bó chặt chẽ với vùng thành phố Hồ Chí Minh, biển Đông,

biển Tây và biên giới Campuchia thông qua các trục quốc lộ, tuyến cao tốc nối vùng

trung tâm và các trung tâm tiểu vùng.

Đồng thời, Đồng Tháp cũng được xác định nằm trên 2 trục hành lang kinh tế

đô thị quan trọng của Đồng bằng sông Cửu Long là Trục hành lang kinh tế đô thị

theo đường thủy: sông Tiền sông Hậu (trục hành lang kinh tế Đông - Tây) và quốc

lộ 91 (tuyến Nam sông Hậu) với cực Tây là khu vực cửa khẩu tỉnh An Giang và

Đồng Tháp, cực Đông là vùng đô thị - cảng ven biển (cảng vùng) và hệ thống cảng

Sóc Trăng (cảng Trần Đề - Đại Ngãi). Đây là trục nối kết với các nước ASEAN và

quốc tế và tuyến giao thông thuỷ chính từ thành phố Hồ Chí Minh đi Cần Thơ, Cà

Mau, từ thành phố Hồ Chí Minh đi Cao Lãnh, Rạch Giá và Hà Tiên và trục hành lang

kinh tế đô thị theo đường bộ: quốc lộ 1A, đường cao tốc thành phố Hồ Chí Minh -

Cần Thơ - Cà Mau, quốc lộ 50, tuyến đường Hồ Chí Minh giai đoạn 2, tuyến N1

ven biên giới với Campuchia; tuyến đường Đông Tây là các tuyến quốc lộ dọc sông

Tiền, sông Hậu (quốc lộ 62, quốc lộ 30, quốc lộ 54, quốc lộ 91, quốc lộ 61…).

Với thế mạnh về vị trí địa lý kinh tế như vậy, khả năng tiếp tục phát huy

thế mạnh về thu hút và cung ứng các loại hàng nguyên liệu nông sản (lúa, cá, xoài,

trái cây..) cho thị trường trong nước và quốc tế.

2.2. Giới thiệu chung về cây xoài

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 13/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

Hình 2. Hình ảnh cây xoài cát Hòa Lộc

Xoài là cây ăn quả nhiệt đới, phần lớn các tác giả đều cho rằng nguồn gốc

cây xoài ở miền Đông Ấn Độ và các vùng giáp ranh như Miến Điện, Việt Nam,

Malaysia.

Trên thế giới hiện nay có 87 nước trồng xoài với diện tích khoảng 1,8 – 2,2

triệu hécta. Vùng Châu Á chiếm 2/3 diện tích trồng xoài trên thế giới, trong đó đứng

đầu là Ấn Độ (chiếm gần 70% sản lượng xoài thế giới với 9,3 triệu tấn), Thái Lan,

Pakistan, Philippin, và Miền Nam Trung Quốc, Zimbabuê, Ghinê, Cônggô, Nam Phi,

Keynia, Modămbích, Mali, Ai Cập, Brazin, Mêhicô, Hoa kỳ. Ngoài ra, xoài còn được

trồng ở vùng ven biển nước Úc.

Khoảng 3 – 4 tháng sau khi trổ hoa thì trái đã đủ già và chín. Năng suất tăng

dần từ năm cho trái đầu tiên đến sau 5 năm thì ổn định. Trái được hái khi đã già, da

láng, lúc đó trái hơi nặng hơn nước. Có thể quan sát bằng kinh nghiệm trên mỗi

giống để ấn định thời gian thu hoạch.

Quả xoài chín có màu vàng hấp dẫn, có vị chua ngọt, mùi thơm ngon được

nhiều người ưa thích và được xem là một loại quả quí. Trái xoài chứa nhiều vitamin

A, C, đường (15,4%), các acid hữu cơ nên xoài được sử dụng rộng rãi cả trái chín và

trái già còn xanh. Xoài chín được ăn tươi, đóng hộp, làm nước trái cây, mứt kẹo,

kem, sấy khô để tiêu thụ nội địa hay xuất khẩu.

Ở Việt Nam xoài được trồng từ Nam chí Bắc, vùng trồng xoài tập trung là từ

Bình Định trở vào nhiều nhất là các tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long như: Tiền

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 14/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

Giang (trên 6.000ha, trong đó đang cho trái 4.000ha), Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần

Thơ, Đồng Nai…

Theo Boldsky, xoài được gọi là vua của tất cả các loại trái cây. Không chỉ

thơm ngon, ngọt, xoài giàu protein, chất xơ, vitamin C, A, axit folic..., mang lại

nhiều lợi ích cho sức khỏe. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh xoài có khả năng làm

giảm nguy cơ béo phì, bệnh tim, tăng cường năng lượng, cải thiện trí nhớ...

Tuy nhiên, ăn quá nhiều xoài có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong

muốn như dị ứng, tiêu chảy, viêm da tiếp xúc.

Hình 3. Hình ảnh hướng dẫn nhận biết xoài

Tác dụng của quả xoài: Tăng cường thị lực: Xoài giàu vitamin A, rất quan

trọng cho sức khỏe đôi mắt. Ngoài ra, các chất chống oxy hóa zeaxanthin và lutein

trong xoài giúp bảo vệ mắt khỏi các sóng ánh sáng năng lượng cao như tia cực tím

của ánh sáng mặt trời.

- Bảo vệ tim mạch: Một khẩu phần xoài nhỏ có thể cung cấp 3 g chất

xơ, giúp giảm đáng kể nguy cơ phát triển bệnh tim. Theo nhiều nghiên cứu, cứ 7 g

chất xơ bạn ăn có thể giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch tới 9%.

- Hỗ trợ tiêu hóa: Nguồn chất xơ trong xoài cũng giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh,

ngăn ngừa táo bón. Các enzyme có lợi được sử dụng để chữa kiết lị, nhiễm trùng

đường tiết niệu.

- Cải thiện trí nhớ: Xoài chứa vitamin B6, giúp kích thích não bộ và duy trì

chức năng của bộ nhớ, đồng thời thúc đẩy nhận thức, cải thiện trí nhớ và sự tập

trung, ngăn ngừa bệnh Alzheimer.

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 15/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

- Phòng chống ung thư: Xoài cũng chứa pectin hòa tan giúp ngăn ngừa tế bào

ung thư hình thành. Vitamin C giúp bảo vệ các tế bào khỏi tác hại của gốc tự do và

làm giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư.

- Xoài chứa nhiều dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như axit folic, vitamin C,

A, chất xơ, protein...

- Ngăn ngừa dị tật thai nhi: Một khẩu phần xoài tươi cung cấp 71 mcg axit

folic, dưỡng chất quan trọng cho phụ nữ mang thai, giúp giảm nguy cơ dị tật bẩm

sinh ở thai nhi. Ngoài ra, xoài cũng cung cấp nhiều khoáng chất có lợi cho bà bầu

như kali, magiê, canxi, vitamin B, B1, B2, B5, B6, niacin...

- Hỗ trợ giảm cân: Mặc dù có vị ngọt, nhưng loại quả này chứa rất ít calo.

Một chén xoài chỉ có 100 calo. Chúng còn giúp kiểm soát sự thèm ăn, giảm mức độ

glucose và cholesterol trong máu, hỗ trợ hiệu quả cho những người muốn giảm cân.

- Làm đẹp da: Vitamin C trong xoài hỗ trợ sản xuất collagen, giúp da săn

chắc, trẻ trung hơn. Các chất oxy hóa như zeaxanthin, lutein giúp bảo vệ da khỏi tác

hại của tia UV, làm giảm tổn thương da từ ánh nắng mặt trời.

2.3. Thị trường xoài Thế giới

2.3.1.

Thị trường Mỹ

Đối với thị trường Mỹ, tôi tìm hiểu rộng hơn vì tháng 4 vừa qua, ngày

18/4/2019 lô hàng xoài đầu tiên của Việt Nam đã được chuyển sang Mỹ với khối

lượng khoảng 8 tấn. Lô hàng đầu tiên sau 10 năm đàm phán, mở ra cơ hội cho trái

cây Việt Nam trên thị trường có nhu cầu cao này.

Lượng xoài từ Mexico bán sang Mỹ đang tăng lên mỗi tuần, chủ yếu là

cung cấp các loại xoài kích thước nhỏ, với những loại kích thước lớn, khối lượng

cung cấp ít hơn. Sự gia tăng nguồn cung do nhu cầu tăng, do thời tiết cải thiện nhu

cầu cũng tăng lên. Các thương nhân cho biết “Họ có thể bán mọi thứ ngay khi nhận

được hàng mà không cần lưu trữ”. Giá các loại xoài kích thước lớn có giá vào

khoảng 8-9 USD (FOB), các loại xoài kích thước nhỏ hơn có giá khoảng 5-6 USD.

Khi mùa vụ mới bắt đầu (Tháng 1), giá xoài với loại kích thước lớn vẫn là 12 USD.

Đối thủ cạnh tranh xoài Việt Nam ở thị trường Mỹ là Mexico , Haiti, Ấn

độ, Trung Quốc, Thái Lan …

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 16/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

Những xoài tham gia xuất khẩu của Mexico, Brazil, Ecurado, Haiti … xuất

khẩu phổ biến nhất vẫn là Kent, Tommy Atkins, Haden, và Keitt, đều có màu đỏ, ít

xơ, thịt chắc, thích hợp vận chuyển xa hơn là các giống khác (Sauco 2004)

Các giống mới nổi và chỉ mới được chấp nhận trên thị trường quốc tế

trong thời gian gần đây đều xuất phát từ Ân Độ và Pakistan … có vỏ màu xanh như

Ataulfo và Amelie, giá thấp hơn, độ chắc thịt thấp (do chế độ mậu dịch), có mùi vị

tốt so với xoài Haiti

Xoài Việt Nam có vỏ quả khi chín màu vàng tươi, vỏ mỏng, phủ lớp phấn

trắng mịn, có đốm nhỏ, màu nâu đen, đốm dạng tròn; thịt quả màu vàng tươi, dày,

độ chắc thịt cao, mịn, dẻo, ít nước, ít xơ. Quả có vị rất ngọt, mùi thơm dịu đặc

trưng; xoài Thái Lan, Trung Quốc có màu sắc vàng, thịt màu nhưng độ dẻo ít hơn so

với xoài Việt Nam. Chất lượng quả xoài Việt Nam với chất lượng đặc trưng sẽ

được chấp tại thị trường Hoa Kỳ, cũng như thị trường thế giới.

2.3.2.

Thị trường Nhật Bản

Nhật bản có nhu cầu tiêu thụ xoài ngày càng tăng, do mức giới hạn tối đa

hóa chất lượng đối với nhập khẩu thực phẩm nên việc xuất khẩu gặp khó khăn,

tuy nhiên Việt nam đã xuất khẩu sang Nhật 100 tấn xoài các Hòa Lộc với giá trị hơn

2,2 tỉ đồng vào những tháng đầu năm 2011.

2.3.3.

Thị trường Trung Quốc

Các khu vực sản xuất chính ở Trung Quốc là Hải Nam, Quảng Tây, Vân

Nam, Tứ Xuyên. Mùa xoài đang rộ ở Trung Quốc. Tháng tới xoài tại Đài Loan sẽ

được đưa vào thị trường nhưng hiện tại ở Trung Quốc nhu cầu cao nhưng nguồn

cung lại hạn chế, vì vậy giá xoài đang ở mức cao. Xoài cũng được nhập khẩu từ

nhiều nước khác như Campuchia, Việt Nam và Ấn Độ.

Thống kê của Hải quan Trung Quốc cho thấy, trong năm 2018, nước này

nhập khẩu khoảng 875,000 USD xoài từ Việt Nam. Trong tháng 1/2019, kim ngạch

nhập khẩu khoảng 4,000 USD.

Nhu cầu ở thị trường Trung Quốc cao nhưng nguồn cung còn hạn chế.

2.3.4.

Thị trường Đức

Thị trường bán buôn Đức hiện tại đang trong giai đoạn chuyển đổi. Các

nhà cung cấp của Nam Phi đang dần chiếm lĩnh thị trường. Biến động thị trường đã

ảnh hưởng tới giá. Xoài đã chế biến, ăn ngay được chuyển theo đường bay có giá

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 17/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

dao động giữa 39-45 Euro cho 1 gói 6kg, trong khi mức giá trung bình thông thường

chỉ ở mức 30 Euro.

Xoài của Peru và Nam Phi về cơ bản là giống nhau. Xoài của Peru chiếm

ưu thế về chất lượng, nhất là khi xoài được chuyển bằng đường hàng không. Nam

Phi lại chiếm ưu thế với xoài được chuyển bằng đường biển, mức giá dao động từ

7-10 Euro mỗi hộp. Nhìn chung Peru vẫn phổ biến với các nhà bán buôn Đức,

nhưng lượng cung cấp sẽ giảm nhanh sau lễ Phục sinh.

2.3.5.

Thị trường Italia

Nhu cầu về xoài của Italy ở mức 4,800 tấn trong năm 2012, đã tăng lên

9,000 tấn năm 2016. Thị trường Italy thường có nhu cầu đặc biệt cao trong nửa cuối

năm, với mức cao nhất vào tháng 12. Hiện, Italy đầu tư trồng ngày các nhiều xoài

tại khu vực Sicily. Các giống phổ biến nhất ở đây là Kensington Pride, Kent, Maya,

Glenn và Keitt, nhưng nhu cầu luôn vượt quá cung. Thời gian vận chuyển đến tay

người tiêu dùng ngắn nên chất lượng xoài được đảm bảo tốt nhất. Nhu cầu cao

đang thúc đẩy mở rộng diện tích trồng xoài.

2.3.6.

Thị trường Australia

Mùa xoài của Úc đã kết thúc vào tháng ba. Sản lượng đạt khoảng 10 triệu

khay, đây được đánh giá là vụ thu hoạch lớn thứ hai từ trước đến nay, với chất

lượng đặc biệt tốt.

Các loại Honey Gold, Calypso và R2E2 là ba loại xoài phổ biến nhất trên

thị trường. Sự tăng trưởng những năm gần đây chủ yếu được ghi nhận trên ba

giống xoài này, nhưng các giống truyền thống, như Kensington Pride, cũng đang

hoạt động tốt. Cung và cầu đang tăng tỷ lệ thuận cho tất cả các giống.

Xuất khẩu xoài của Australia cũng đang thực hiện tốt, Hiệp hội xoài nước

này đã có nhiều chương trình hợp tác và chương trình xúc tiến thương mại với các

nhà xuất khẩu, nhập khẩu và phân phối tại Singapore, Hong Kong, Hàn Quốc, New

Zealand và Mỹ. Hiệp hội cũng đang tiến hành nghiên cứu thị trường Trung Đông.

2.4. Thực trạng tình hình xuất khẩu xoài của tỉnh Đồng Tháp

2.4.1. Tình hình xoài ở Việt Nam

Việt Nam, xoài được trồng từ Nam chí Bắc, vùng trồng xoài tập trung từ

Bình Định trở vào, và được trồng nhiều nhất ở các tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long

như Tiền Giang, An Giang, Đồng Tháp, Vĩnh Long, Cần Thơ, Bến Tre… Ngoài ra,

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 18/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

xoài còn được trồng ở Khánh Hoà, Đồng Nai, Bà Rịa Vũng Tàu, Sơn La, Lạng Sơn

và khu vực đồng bằng Sông Hồng. Diện tích trồng xoài của cả nước khoảng 87.000

ha, sản lượng hơn 96.9000 tấn/năm. Việt Nam đứng thứ 13 về sản xuất xoài trên

thế giới nhưng số lượng xuất khẩu thì còn khiêm tốn và nằm ngoài tốp 10 nước

xuất khẩu xoài.

Có 46 giống xoài được trồng ở Việt Nam, trong đó các giống trồng thương

mại bao gồm xoài cát Hoà Lộc, xoài Cát Chu, xoài Hòn, xoài Xiêm núm, xoài Bưởi,

xoài Cát bồ, xoài Thanh ca, xoài Canh nông, xoài Yên Châu.

Xoài Cát Hoà Lộc là một trong những giống xoài nổi tiếng nhất của các

tỉnh Đồng bằng Sông Cửu Long, giống xoài này được trồng đầu tiên tại xã Hoà

Hưng – huyện Cái Bè – tỉnh Tiền Giang. Thời gian từ khi ra hoa đến thu hoạch 3.5-

4 tháng. Giống xoài cát Hoà Lộc có trái to (trọng lượng trung bình 600-700 gr/trái),

cơm dày, thịt dẻ, không có xơ, hột nhỏ, hương vị ngọt và rất thơm, cho năng suất

trung bình 100kg/cây/năm (khoảng 10 năm tuổi) và khá ổn định. Tuy nhiên giống

xoài này cũng có một số nhược điểm là ra hoa không đồng loạt, tỉ lệ đậu trái thấp,

vỏ trái mỏng nên khó bảo quản và vận chuyển đi xa.

Xoài Cát Chu được trồng phổ biến ở Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long,

Cần Thơ và các tỉnh miền Đông Nam Bộ, do đặc tính dễ đậu trái và cho năng suất

cao trên 400kg/cây/năm (cây khoảng 10 năm tuổi) và khá ổn định. Trọng lượng trung

bình khoảng 350g/trái, cơm dày, hột nhỏ, không xơ và hương vị rất thơm ngon.

Trong thời gian qua xoài Cát Hòa Lộc và xoài Cát Chu là giống xoài chủ lực

của Việt Nam, chỉ được xuất khẩu sang Thái Lan và Trung Quốc, Campuchia, Lào

qua đường tiểu ngạch qua thị trường. Mặc dù xoài Việt Nam được đánh giá khá

ngon, nhưng vỏ xoài mỏng, trong quá trình vận chuyển dễ bị hư hại, dẫn đến giảm

chất lượng trái xoài, vì vậy thực tế trái xoài tươi của Việt Nam chưa được xuất

khẩu ra các thị trường lớn như các nước Châu Âu, Nhật Bản, Mỹ do chưa đạt yêu

cầu của các thị trường này.

Với sự nghiên cứu, đầu tư cơ sở vật chất, nguồn vốn và nhân lực cho việc

phát triển các vườn xoài theo hướng GAP, việc xuất khẩu xoài có bước phát triển

mới. Tuy nhiên để đủ khả năng cạnh tranh với các đối thủ xuất khẩu lớn trong khu

vực Châu Á và xâm nhập vào các thị trường khó tín trong thời gian tới trái xoài Việt

Nam phải không ngừng cải tiến từ khâu sản xuất, chất lượng trái, dư lượng thuốc

bảo vệ thực vật trên trái,...

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 19/27

Tiểu luận môn Kinh Tế Phát Triển

Liên minh sản xuất và tiêu thụ xoài cát Phù Cát (Bình Định) giữa tổ hợp tác

Hợp tác xã nông nghiệp 2 Cát Hanh - xã Cát Hanh (huyện Phù Cát) và Công ty

TNHH Nông lâm sản Nam Việt đã kết thúc với kết quả ấn tượng: thu nhập của

nông dân tăng từ 6,8 tỉ đồng trước khi liên minh lên 9,4 tỉ đồng khi thực hiện liên

minh, doanh nghiệp tăng mức doanh thu 4,78 tỉ đồng. Tham gia Liên minh sản xuất

có 50 hộ xã viên Hợp tác xã nông nghiệp 2 Cát Hanh với diện tích canh tác 52,65 ha.

Với sự hỗ trợ của dự án cạnh tranh nông nghiệp tỉnh thông qua các lớp đào tạo, tập

huấn, các nông hộ tham gia liên minh đã áp dụng tốt quy trình kỹ thuật chăm sóc,

bảo vệ xoài theo tiêu chuẩn VietGAP mang lại hiệu quả kinh tế cao. Tham gia liên

minh, nông dân được dự án hỗ trợ kinh phí mua máy móc, vật tư phân bón phục vụ

sản xuất. Địa phương được dự án hỗ trợ đầu tư nâng cấp đường giao thông nông

thôn, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân dân đi lại và sản xuất, kinh doanh. Tổ chức

nông dân tham gia liên minh được dự án hỗ trợ trên 1,452 tỉ đồng để mua máy móc,

vật tư phân bón phục vụ sản xuất. Doang nghiệp được hỗ trợ trên 389 triệu đồng

để phát triển thị trường, quảng bá thương hiệu. Ông Nguyễn Đình Nam, Giám đốc

Công ty TNHH Nông sản Nam Việt, cho biết: “Diện tích xoài ở Cát Hanh khá lớn,

trồng tập trung nên thuận lợi trong việc tổ chức tập huấn, phổ biến kiến thức về

chăm sóc, bảo vệ xoài và thu mua sản phẩm. Hơn nữa, ở đây có nhiều diện tích

xoài thuần chủng là xoài cát Hòa Lộc; nông dân chịu khó học hỏi và áp dụng kỹ

thuật mới vào thực tế. Đặc biệt, mùa vụ thu hoạch xoài ở đây thường trái vụ với

các vùng xoài khác, mùi vị xoài thơm ngon, nên đầu ra sản phẩm rất có triển vọng.”

Hợp tác xã Xoài cát Hòa Lộc, xã Hòa Hưng, huyện Cái Bè (Tiền Giang) cho

biết, Hợp tác xã vừa xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản tổng số hơn 100 tấn. Hợp

tác xã Xoài cát Hòa Lộc hiện có khoảng 86 xã viên, với trên 100 ha diện tích trồng

xoài cát Hòa Lộc chuyên canh, sản lượng xoài gần 400 tấn/năm. Xoài cát Hòa Lộc

là 1 trong 7 loại trái cây đặc sản của tỉnh Tiền Giang, đồng thời cũng là sản phẩm

trái cây đầu tiên của vùng Đồng bằng sông Cửu Long được cấp bảo hộ chỉ dẫn địa

lý. Được biết, Tiền Giang hiện có trên 4.000 ha xoài cát Hoà Lộc,tập trung chủ yếu

ở huyện Cái Bè.

Xoài tứ quý đã được Cục Khuyến nông Khuyến lâm, Bộ Nông nghiệp

&PTNT đãcấp giấy chứng nhận giống xoài cao sản với tên gọi “xoài cao sản Thanh

Sơn” cho ông Nguyễn Thanh Sơn ở ấp Phú Đa, Xã Vĩnh Bình, Chợ Lách, Bến Tre là

"địa chỉ xanh vườn giống" vào năm 2002…

Trường Đại Học Sư Phạm Kỹ Thuật TP.HCM

Trang 20/27