Một số đặc điểm mô hình bệnh tật dân cư xã biên giới Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Một số đặc điểm mô hình bệnh tật dân cư

xã biên giới Mo Rai, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum

Nguyễn Văn Chuyên¹, Nguyễn Bá Tùng², Hoàng Xuân Cường¹,Nguyễn Xuân Kiên³

¹Học viện Quân y

²Bộ Tư lệnh Công binh

³Cục Quân y

TÓM TẮT:

Mục tiêu nghiên cứu: Mô tả một số đặc điểm

mô hình bệnh tật cộng đồng dân cư xã biên giới 12 huyện thuộc 4 tỉnh Kon Tum, Gia Lai, Đắk

Mo Rai, huyện Sa ầy, tỉnh Kon Tum. Lắk, Kon Tum, có biên giới tiếp giáp với Lào và

ĐẶT VẤN ĐỀ

Toàn vùng biên giới Tây Nguyên có 28 xã và

Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu mô tả Campuchia. Trong đó có 530 km đường biên. Đây

cắt ngang, kết hợp điều tra cắt ngang và hồi cứu số là khu vực có điều kiện kinh tế - xã hội và giao thông

liệu thứ cấp.

đi lại khó khăn nhất của khu vực Tây Nguyên.

Kết quả: Tỷ lệ hộ gia đình có ít nhất 1 người bị Công tác đảm bảo sức khỏe cho đồng bào khu vực

bệnh trong tháng là 26,0%, cao nhất ở trẻ em dưới biên giới Tây Nguyên vẫn chủ yếu phụ thuộc vào

10 tuổi (37,65%), 10 - 19 tuổi (16,86%) và nhóm y tế tuyến cơ sở.

trên 60 tuổi (17,26%). Các bệnh cấp tính chủ yếu là

Xã Mo Rai là một xã biên giới thuộc tỉnh Kon

hội chứng cảm cúm 3 (27,59%), viêm phổi - viêm Tum có diện tích lớn (585,5 km²), mật độ dân

phế quản (17,24%) và tiêu chảy (10,34%). Các số thưa (4.600 người), chủ yếu là người dân tộc

bệnh mạn tính có tỷ lệ cao là bệnh dạ dày (8,228%), thiểu số, cách xa trung tâm huyện (65km), có

ngoài da (8,9%) và các bệnh xương khớp (5,48%). đường biên giới với Campuchia dài 33 km. Điều

Bệnh nhiễm trùng là bệnh phổ biến và chiếm tỷ lệ kiện kinh tế khó khăn, khả năng tiếp cận dịch vụ

cao được điều trị trong cơ sở y tế. Các bệnh nhiễm y tế gặp nhiều khó khăn. Do vậy, để y tế cơ sở chủ

khuẩn trong chương trình TCMR giảm rõ rệt. Các động và nâng cao năng lực, ngành y tế cần nắm

bệnh không nhiễm khuẩn như khối u, bệnh cơ quan bắt rõ mô hình bệnh tật của cộng đồng. Xuất phát

tạo máu, bệnh nội tiết chuyển hoá ngày càng tăng.

từ những vấn đề trên, nghiên cứu được tiến hành

Kết luận: Mô hình bệnh của bệnh nhân điều trị nhằm mục tiêu:

tại xã Mo Rai là mô hình bệnh của các nước đang

phát triển.

Mô tả một số đặc điểm mô hình bệnh tật cộng

đồng dân cư xã biên giới Mo Rai, huyện Sa ầy,

Từ khóa: Xã biên giới Mo Rai, mô hình bệnh tật. tỉnh Kon Tum.

Ngày nhận bài: 15/6/2020

Ngày phản biện: 3/8/2020

Ngày chấp nhận đăng: 7/8/2020

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 18/2020

24

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

- Người bị ốm/bệnh:

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu

Đối tượng nghiên cứu

Người bị ốm/bệnh thỏa mãn 2 điều kiện:

+ Bị bất cứ bệnh/triệu chứng bệnh nào trong 4

tuần kể từ thời điểm được phỏng vấn trở về trước.

+ Bệnh/triệu chứng bệnh kéo dài ít nhất một

ngày và ảnh hưởng đến sinh hoạt bình thường.

- Bệnh hoặc chứng bệnh mạn tính:

Tất cả những bệnh hoặc triệu chứng bệnh kéo

dài trên 3 tháng dù đã có hay chưa có chẩn đoán của

CBYT đều được coi là bệnh hoặc chứng bệnh mãn

tính. Bảng phân loại (ICD - 10) phân nhóm bệnh

hoặc chứng bệnh mãn tính như sau:

- Hộ gia đình:

+ Chủ HGĐ hoặc người nắm vững nhất các

thông tin về sử dụng DVYT của gia đình.

+ Người bị ốm trong vòng 4 tuần hoặc là người

nắm rõ thông tin về tình hình sức khỏe của người ốm.

- Hồ sơ bệnh án, sổ sách thống kê bệnh tật.

Địa điểm và thời gian nghiên cứu

Địa điểm nghiên cứu: xã biên giới Mo Rai,

huyện Sa ầy, tỉnh Kon Tum.

+ Nhóm bệnh hệ tuần hoàn.

+ Nhóm bệnh hệ thần kinh.

ời gian nghiên cứu: 6/2019-6/2020.

Phương pháp nghiên cứu

+ Nhóm bệnh cơ xương khớp.

iết kế nghiên cứu

+ Nhóm bệnh hô hấp.

+ Nhóm bệnh về mắt.

+ Nhóm bệnh nội tiết chuyển hóa.

Nghiên cứu mô tả cắt ngang: điều tra, mô tả một

số đặc điểm cơ cấu bệnh của cộng đồng xã Mo Rai,

huyện Sa ầy, Kon Tum (2019).

- Bệnh cấp tính: Là căn bệnh xảy ra rất nhanh và

chỉ trong thời gian ngắn. Sau đó bệnh có thể tự khỏi

hoặc tiến triển thành mãn tính hoặc biến chứng

nguy hiểm.

- Bảng phân loại bệnh theo ICD-X: Xác định cơ

cấu bệnh theo 21 chương của ICD-X.

Cỡ mẫu nghiên cứu

Cỡ mẫu điều tra đánh giá tình hình ốm của

người dân:

p(1 − p)

n = Z²_{1- α/2}

×

× DE

d²

Trong đó: n là cỡ mẫu điều tra.

Z_(1-α/2): độ tin cậy 95% (Z_(1-α/2)= 1,96).

p: tỷ lệ người ốm/bệnh trong vòng 4 tuần có

sử dụng dịch vụ y tế. eo kết quả nghiên cứu của

Nguyễn ị ắng (2017) [1],tỷ lệ người ốm/bệnh

trong vòng 4 tuần có tỷ lệ sử dụng dịch vụ là 26,5%

(p=0,265). Chọn p=0,265.

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Cơ cấu bệnh ngoài cộng đồng dân cư xã biên giới

Mo Rai

Bảng 1. Tỷ lệ hộ gia đình có người mắc bệnh trong tháng

q = 1- p.

Dân cư Công nhân

bản địa công ty 78

Chỉ số

Chung

600

d: Sai số tuyệt đối do nghiên cứu lựa chọn, chọn

d = 0,05.

Số hộ điều tra

Số hộ có người mắc

bệnh

400

200

DE: hệ số thiết kế.

Như vậy, n = 299 người.

Lấy hệ số thiết kế DE = 2; ta có n là 299 x 2 = 598

hộ gia đình. ực tế nghiên cứu đã tiến hành tại

600 hộ gia đình.

114

42

156

Tỷ lệ hộ có người

mắc bệnh (%)

28,5

21,0

26,0

p

>0,05

Nội dung và chỉ số nghiên cứu

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 18/2020

0

25

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Tỷ lệ hộ gia đình có ít nhất 1 người mắc bệnh trong tháng qua tại xã Mo Rai là 26,0%. Tỷ lệ hộ gia đình

cư dân bản địa mắc bệnh lớn hơn hộ gia đình của công nhân công ty 78, sự khác nhau không có ý nghĩa

thống kê (p>0,05).

Bảng 2. Số người mắc bệnh trong hộ gia đình trong tháng

Số người

mắc bệnh

1 người

2 người

≥ 3 người

Cộng

Dân cư bản địa (n=114)

Công nhân công ty 78 (n=42)

Chung (n=156)

n

48

57

9

Tỷ lệ (%)

42,10

50,00

7,89

n

21

18

3

Tỷ lệ (%)

50,00

42,85

7,14

n

69

75

Tỷ lệ (%)

44,23

48,08

7,69

12

114

100

42

100

156

100

Phân tích số người mắc bệnh trong hộ gia đình tháng qua cho thấy phần lớn là hộ gia đình có 1-2 người

mắc, chiếm 92,31%; chỉ có 7,69% hộ gia đình trong tháng qua có từ 3 người mắc trở lên.

Bảng 3. Tỷ lệ mắc bệnh trong tháng theo nhóm tuổi (n=255)

Dân cư bản địa (n=189)

Công nhân công ty 78 (n=66)

Chung (n=255)

Nhóm tuổi

n

75

30

6

Tỷ lệ (%)

39,68

15,87

3,17

n

21

13

4

Tỷ lệ (%)

31,81

19,69

6,06

n

Tỷ lệ (%)

37,65

16,86

3,92

< 10

10 - 19

20 - 29

30 -39

40 - 49

50 - 59

≥60

96

43

10

16

13

33

44

255

9

4,76

7

5

10,60

7,57

6,27

5,10

8

4,23

24

37

189

12,69

19,57

100

9

7

66

13,63

10,60

100

12,94

17,26

100

Cộng

Phân tích tỷ lệ mắc bệnh trong tháng qua theo nhóm tuổi ở cả cộng đồng cho thấy tỷ lệ cao nhất ở nhóm

trẻ em dưới 10 tuổi, chiếm 37,65% và ở nhóm 10 - 19 tuổi là 16,86%. Ở nhóm người già trên 60 tuổi là

17,26%.

Bảng 4. Phân bố số mắc bệnh trong vòng 4 tuần theo một số đặc điểm cá nhân (n=255)

Dân cư bản địa

(n=189)

Công nhân công ty 78

(n=66)

Chung

(n=255)

Chỉ số nghiên cứu

n

91

Tỷ lệ (%)

n

Tỷ lệ (%)

62,12

n

Tỷ lệ (%)

Nữ

Nam

Jrai

48,14

51,85

75,13

24,86

41

25

52

14

132

123

194

61

51,76

48,24

76,2

Giới

Dân tộc

98

37,87

142

47

87,78

Rơ Mâm

21,22

23,8

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 18/2020

26

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Biết đọc, biết viết

Tiểu học

THCS

36

49

46

34

0

19,04

25,92

24,33

17,98

0

12

9

18,18

13,63

21,21

30,30

48

58

60

54

0

18,82

22,74

12,52

21,17

0,00

14

20

0

Trình độ

văn hóa

THPT

Đại học

Không biết chữ

Công chức

Buôn bán

Công nhân

Làm ruộng

Nội trợ

24

15

21

15

112

1

12,69

7,93

11

7

16,66

10,60

16,67

10,60

45,45

1,51

35

22

32

22

142

2

13,72

8,62

11,11

7,93

11

7

12,54

8,62

Nghề

nghiệp

59,25

0,52

30

1

55,68

0,78

Khác

25

189

13,22

100

10

66

15,15

100

35

255

13,72

100

Cộng

Tỷ lệ ốm của nữ giới cao hơn nam giới. Tỷ lệ ốm của nữ chiếm 51,76%, của nam giới chiếm 48,24%.

Số người ốm tập trung nhiều ở cộng đồng dân tộc Jrai (76,2%), Rơ Mâm (23,8%).

Không có sự khác nhau nhiều về tỷ lệ mắc bệnh giữa các nhóm có trình độ học vấn khác nhau. Số lượng

người ốm tập trung chủ yếu ở nhóm nghề làm ruộng.

Bảng 5. Phân bố tỷ lệ người mắc bệnh mạn tính đã được điều trị (n=146)

Dân cư bản địa (n=100)

Công nhân công ty 78 (n=46)

Chung (n=146)

Loại bệnh

điều trị

n

0

6

1

4

3

2

4

2

9

8

5

Tỷ lệ (%)

0

n

1

2

6

1

2

4

0

4

2

3

Tỷ lệ (%)

2,17

4,34

13,04

2,17

4,34

8,69

0

n

Tỷ lệ (%)

0,68

5,48

8,22

1,37

4,11

3,42

2,74

5,48

1,37

8,90

8,22

4,79

5,48

Tim mạch

Xương, khớp

Dạ dày

1

8

6,00

1,00

4,00

3,00

2,00

4,00

2,00

9,00

8,00

5,00

12

2

Gan mật

Đại tràng

PQ mạn

Hen

6

5

4

ần kinh

Tâm thần

Ngoài da

ận - Tiết niệu

Nội tiết

8

2

8,69

4,34

6,52

13

12

7

Khác

8

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 18/2020

0

27

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Trong số các bệnh mạn tính đã được điều trị thì nhóm bệnh dạ dày, thận tiết niệu và ngoài da chiếm tỷ

lệ cao (8,22%; 8,22% và 8,9%). Tỷ lệ phải điều trị thấp hơn là nhóm bệnh xương khớp (5,48%). Các bệnh

khác có tỷ lệ phải điều trị thấp hơn, ví dụ các bệnh tim mạch, bệnh gan mật (từ 0,68 đến 1,37%).

Bảng 6. Phân bố tỷ lệ người mắc bệnh bệnh cấp tính đã được điều trị (n=203)

Dân cư bản địa (n=131) Công nhân công ty 78 (n=72)

Chung (n=203)

Loại bệnh phải điều trị

n

39

24

16

7

Tỷ lệ (%)

29,77

18,32

12,21

5,34

n

17

11

5

Tỷ lệ (%)

23,61

15,27

6,94

n

56

35

21

13

5

Tỷ lệ (%)

Cảm cúm

27,59

17,24

10,34

6,40

2,46

2,96

3,45

0,99

6,40

7,39

1,48

6,90

Viêm phổi, viêm PQ

Tiêu chảy

Gan mật

6

8,33

ận - Tiết niệu

Tai - Mũi - Họng

RHM

4

3,05

1

1,38

3

2,29

3

4,16

6

4

3,05

3

4,16

7

Mắt

1

0,76

1

1,38

2

Tâm thần kinh

Da, niêm mạc

Chấn thương

Không rõ nguyên nhân

7

5,34

6

8,33

13

15

3

8

6,10

7

9,72

2

1,52

1

1,38

9

6,87

5

6,94

14

Tỷ lệ mắc các bệnh cấp tính đã được điều trị là các nhóm bệnh hô hấp và tiêu hóa như hội chứng cảm

cúm 27,59%; viêm phổi viêm phế quản 17,24% và tiêu chảy 10,34%; bệnh da và niêm mạc 7,39%. Các bệnh

khác chiếm tỷ lệ thấp hơn.

Cơ cấu bệnh trong cơ sở y tế

Bảng 7. Phân loại bệnh theo chương bệnh ICD-10

Chương bệnh Năm 2015

Năm 2016

Năm 2017

Năm 2018

Năm 2019

Tổ n g

2322

41

20

23

I

II

17

1

497

15

8

3

39

1

796

11

6

11

62

454

9

6

5

56

558

5

0

4

48

III

IV

IX

V

0

4

0

209

7

1

4

VI

VII

VIII

X

17

3

10

66

139

80

114

876

150

137

149

1397

112

124

133

1552

100

118

181

1268

518

462

587

5159

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 18/2020

28

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

XI

XII

63

11

9

518

171

69

604

239

130

138

572

64

545

259

195

139

497

16

485

84

2215

764

631

504

1857

194

10

XIII

XIV

XIX

XV

228

93

16

46

5

118

533

83

209

26

XVI

XVII

XVIII

XXI

Tổ n g

1

4

1

0

1

0

1

4

153

379

3801

158

409

5038

219

295

4618

62

596

1191

17311

40

313

68

3541

Số lượng bệnh nhân vào viện nhiều nhất là năm

Nghiên cứu của Võ Văn Tỵ và cộng sự (2012) tại

2017 (5038 người), năm 2018 là 4618 bệnh nhân. Bệnh viện ống Nhất cho thấy mô hình bệnh có

Năm có số lượng bệnh nhân vào viện thấp nhất là đặc trưng là: Bệnh hệ tuần hoàn (23,9%); bệnh hệ

năm 2015 (313 người).

hô hấp chiếm 14,6%; bệnh hệ tiêu hóa chiếm 14,4%.

Chương bệnh chiếm số lượng lớn nhất là Các bệnh nhiễm khuẩn và ký sinh trùng chiếm 9,4%

chương X: Bệnh hệ hô hấp (5159 lượt bệnh [2]. eo nghiên cứu của Dye C. (2014) gánh nặng

nhân). Các chương bệnh chiếm tỷ lệ khá lớn bệnh hiện chuyển dịch sang các BKLN [3]. Một

tiếp theo là chương I, XI, XIX. Các chương bệnh công bố của Tang S. và cộng sự cũng khẳng định

chiếm lượng bệnh nhân rất ít là chương II, III, IV, gánh nặng bệnh không truyền nhiễm của Trung

V, XVI và XVII.

Quốc là một thách thức lớn nhất [4], bệnh không

truyền nhiễm cũng là gánh nặng ở Nhật Bản [5] và

Ấn Độ [6] và Malaysia [7]. Đã có các chương trình

và biện pháp phòng ngừa các BKLN như: kiểm

BÀN LUẬN

Một số đặc điểm cơ cấu bệnh ngoài cộng đồng

Tỷ lệ HGĐ tại xã Mo Rai có ít nhất 1 người mắc soát thuốc lá, chính sách dinh dưỡng, cải thiện hoạt

bệnh trong tháng là 26,0%. Các bệnh lây nhiễm động thể chất, giảm sử dụng rượu có hại, tăng cường

phổ biến chủ yếu là tiêu chảy và đường hô hấp. Các hệ thống y tế [8]...

bệnh có tỷ lệ mắc cao là hội chứng cảm cúm, các

Như vậy, gánh nặng bệnh chuyển dịch mạnh

bệnh đường hô hấp như viêm phổi, viêm phế quản sang bệnh không truyền nhiễm, nhưng bệnh truyền

và các bệnh đường tiêu hoá. Tỷ lệ mắc các bệnh nhiễm tiếp tục là một vấn đề cần quan tâm và là một

cấp tính đã được điều trị là các nhóm bệnh hô hấp thách thức đối với hệ thống y tế trong những năm

và tiêu hóa như hội chứng cảm cúm 27,59%; viêm tiếp theo.

phổi viêm phế quản 17,24% và tiêu chảy 10,34%; Đặc điểm cơ cấu bệnh trong cơ sở y tế

bệnh da và niêm mạc 7,39%. Trong số các bệnh

Để đánh giá mô hình bệnh tật trong cơ ở y tế

mạn tính đã được điều trị thì nhóm bệnh dạ dày, có phản ánh quy luật mô hình bệnh tật ngoài cộng

thận tiết niệu và ngoài da chiếm tỷ lệ cao (8,22%; đồng không? Kết quả nghiên cứu cho thấy mô hình

8,22% và 8,9%).

phổ biến bệnh tật ở bệnh xá và trạm y tế xã có quy

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 18/2020

0

29

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

luật phân bố có nhiều điểm chung, phản ánh mô máu và cơ quan tạo máu, bệnh khối u, bệnh tâm

hình bệnh tật tại cộng đồng. Kết quả biểu đồ 1 cho thần đã xuất hiện và thay thế cho nhóm bệnh dinh

thấy chương bệnh chiếm số lượng bệnh nhân lớn dưỡng và nhiễm khuẩn.

nhất là chương X: Bệnh hệ hô hấp (5159 lượt bệnh

nhân). Các chương bệnh chiếm tỷ lệ khá lớn tiếp KẾT LUẬN

theo là chương I, XI, XIX. Các chương bệnh chiếm

Đặc điểm cơ cấu bệnh tại cộng đồng: Tỷ lệ hộ

lượng bệnh nhân rất ít là chương II, III, IV, V, XVI gia đình xã biên giới Mo Rai có ít nhất 1 người bị

và XVII. Cụ thể: bệnh trong tháng là 26,0%. Tỷ lệ bị bệnh cao nhất

- Nhóm bệnh hô hấp (Nhóm X) chiếm hàng ở nhóm trẻ em dưới 10 tuổi (37,65%), ở nhóm 10

thứ nhất.

- 19 tuổi (16,86%) và nhóm trên 60 tuổi (17,26%).

- Nhóm bệnh nhiễm khuẩn (Nhóm I) chiếm Các bệnh cấp tính hay mắc chủ yếu tại xã biên giới

hàng thứ 2.

Mo Rai cần phải điều trị là hội chứng cảm cúm

- Nhóm bệnh tiêu hoá (Nhóm XI) chiếm hàng 3=27,59%), viêm phổi - viêm phế quản (17,24%)

thứ 3.

và tiêu chảy (10,34%). Các bệnh mạn tính phải điều

- Nhóm chấn thương ngộ độc (Nhóm XIX) trị tại cộng đồng có tỷ lệ cao nhất là bệnh dạ dày

chiếm hàng thứ 4.

(8,228%), bệnh ngoài da (8,9%) và các bệnh xương

- Yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe và tiếp xúc dịch khớp (5,48%).

vụ y tế (Nhóm XXI) chiếm hàng thứ 5.

Mô hình bệnh tật bệnh nhân điều trị nội trú: Mô

Các kết quả nghiên cứu mô hình bệnh tật trong hình bệnh của bệnh nhân điều trị tại xã Mo Rai là

cơ sở y tế tương ứng với kết quả nghiên cứu tại cộng mô hình bệnh của các nước đang phát triển. Bệnh

đồng. Cấu trúc mô hình bệnh tật về cơ bản vẫn là nhiễm trùng là bệnh phổ biến và chiếm tỷ lệ cao.

mô hình bệnh tật của các nước đang phát triển. Các Các bệnh nhiễm khuẩn trong chương trình TCMR

bệnh nhiễm trùng bắt đầu giảm nhưng vẫn cao. Bắt giảm rõ rệt. Các bệnh không nhiễm khuẩn như khối

đầu có một sự chuyển dịch mới trong cấu trúc bệnh u, bệnh cơ quan tạo máu, bệnh nội tiết chuyển hoá

tật là nhóm bệnh chấn thương, ngộ độc, dị bệnh ngày càng tăng.

ABSTRACT

Some characteristic of disease patern in community of Mo Rai commune, Sa ay district, Kontum

province

Objectives: Describe some characteristics of a disease patern in community of Mo Rai border commune,

Sa ay district, Kon Tum province.

Methodology: A cross-sectional descriptive study combining cross sectional investigations and

retrospective secondary analysis.

Results: e percentage of households in Mo Rai commune with at least 1 sick person per month was

26,0%. e highest incidence is found in children under 10 years old (37.65%), in the group of 10 - 19 years

old (16.86%) and over 60 year-old group(17.26%). e main acute illness in Mo Rai commune requiring

treatment is ﬂu syndrome (27,59%), pneumonia - bronchitis (17,24%) and diarrhea (10,34%). e highest

percentage of chronic diseases requiring treatment in the community is gastric disease (8,228%), skin

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 18/2020

30

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

disorders (8,9%) and osteoarthritis (5,48%). Infectious diseases are common and account for a high

percentage of those treated in health care system. Infectious diseases in the expanded program on

immunization markedly decreased. Non-infectious diseases such as tumors, those related to hematopoietic

organs and metabolic endocrine disorders are increasing.

Conclusion: Disease patern of patients treated in Mo Rai commune is that of developing countries.

Keywords: Mo Rai commune, disease patern.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Nguyễn ị ắng (2017), “ực trạng và yếu tố ảnh hưởng tới sự khác biệt trong sử dụng dịch vụ khám

chữa bệnh ở một số tỉnh thuộc các vùng kinh tế xã hội Việt Nam năm 2015”, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương.

2. Võ Văn Tỵ, Võ ị Xuân Đài (2012). Khảo sát mô hình bệnh và tử vong tại Bệnh viện ống Nhất năm

2010, Y học thành phố Hồ Chí Minh 16(1): 11-17.

3. Dye C. (2014). Afer 2015: infectious diseases in a new era of health and development, Philosophical

Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 369(1645): 20130426.

4. Tang S., Ehiri J., Long Q. (2013). China’s biggest, most neglected health challenge: non-communicable

diseases, 2(1): p. 7.

5. Wu F. et al. (2017). Non-communicable diseases control in China and Japan, Globalization and health.

13(1): 91.

6. Upadhyay R.P. (2012). An overview of the burden of non-communicable diseases in India, Iranian

journal of public health, 41(3): 1.

7. Mustapha F.I., Omar Z., Mihat O., et al. (2014). Addressing non-communicable diseases in Malaysia:

an integrative process of systems and community, BMC Public Health, 14(2): p. S4.

8. Mendis S. (2010). e policy agenda for prevention and control of non-communicable diseases, British

medical bulletin, 96(1): 23-43.

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 18/2020

0

31