Bài thuyết trình Chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết Dengue trẻ em ở tuyến y tế cơ sở - Nguyễn Minh Tuấn
CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ
SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE TRẺ EM
Ở TUYẾN Y TẾ CƠ SỞ
Cần Thơ, 16-7-2020
TS BS Nguyễn Minh Tuấn
Bệnh viện Nhi Đồng 1
MỤC TIÊU
1. Nắm được chẩn đoán và điều trị SXHD ở tuyến y tế cơ sở
2. Nắm được phân tuyến điều trị SXHD
3. Bài tập tình huống lâm sàng
Chẩn đoán nghi ngờ SXH Dengue
Sống hoặc đi đến vùng có dịch.
Sốt ≤ 7 ngày và có 2 trong các dấu hiệu
• Đau cơ, đau khớp, nhức hai
hố mắt.
• Hct bình thường, tăng.
• TC bình thường, hơi giảm
• BC thường giảm
• Biểu hiện xuất huyết (dấu hiệu
dây thắt/xuất huyết tự nhiên)
• Nhức đầu, chán ăn
• Buồn nô n và nô n
• Da sung huyết, phát ban.
Dấu hiệu cảnh bá o
• Gan to > 2cm
• Tiểu ít
• Hct tăng kèm tiểu cầu giảm
nhanh
• AST/ALT ≥ 400 U/L*
• TDMB hoặcTDMP *
• Vật vã, lừ đừ, li bì
• Đau bụng nhiều và liên tục hoặc tăng cảm giác đau
vùng gan
• Nôn ói nhiều ≥ 3 lần/1 giờ hoặc ≥ 4 lần/6 giờ
• Xuất huyết niêm mạc:
Không
Có
Theo dõi sát
Điều trị tại nhà,
ngoại trú
• Bệnh, các yếu
tố khác đi kèm
Nhập viện
Lưu ý: DHCB xảy ra ở giai đoạn giảm sốt
Phát ban giai đoan sốt cao
Phát ban giai đoan hồi phục
CÁC GIAI ĐOẠN LÂM SÀNG CỦA SXHD
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Phân Độ Lâm Sàng
SXHD có dấu hiệu
cảnh báo
Phân độ
SXHD
SXHD nặng
Sống/đi đến vùng có Ít nhất 1 trong các dấu hiệu sau
dịch. Sốt ≤ 7 ngày và có - Vật vã, lừ đừ, li bì.
Ít nhất 1 trong các dấu
hiệu sau
2 trong các dấu hiệu sau: - Đau bụng nhiều và liên tục hoặc 1.Thoát huyết tương nặng
- Buồn nôn, nôn.
tăng cảm giác đau vùng gan.
- Nôn ói nhiều ≥ 3 lần/1 giờ hoặc - Sốc SXHD, sốc SXHD
nặng.
- Xuất huyết niêm mạc: chảy máu - Ứ dịch, biểu hiện suy hô
- Xuất huyết da hoặc dấu chân răng, mũi, nôn ra máu, tiêu hấp
dẫn tới
- Phát ban.
- Đau cơ, đau khớp, nhức ≥ 4 lần/6 giờ.
hai hố mắt.
Triệu
chứng
hiệu dây thắt (+).
phân đen hoặc có máu, xuất huyết 2. Xuất huyết nặng
lâm sàng,
cận lâm
sàng
- Hct bình thường hoặc âm đạo hoặc tiểu máu.
3. Suy các tạng
tăng
- Bạch cầu bình thường - Tiểu ít.
hoặc giảm.
- Tiểu cầu bình thường nhanh.
hoặc giảm. - AST/ALT ≥ 400U/L*.
- Gan to > 2cm dưới bờ sườn.
- Gan: AST hoặc ALT ≥
1000U/L.
- Hct tăng kèm tiểu cầu giảm - Thần kinh trung ương: rối
loạn ý thức.
- Tim và các cơ quan khác.
- Tràn dịch màng phổi, màng
bụng trên siêu âm hoặc Xquang
*.
* Nếu có điều kiện thực hiện
TIÊU CHUẨN NHẬP VIỆN
•SXHD có DHCB
•Người bệnh thấy khó chịu hơn mặc dù sốt giảm hoặc hết sốt.
•Không ăn, uống được.
•Nôn ói nhiều.
•Đau bụng nhiều.
•Tay chân lạnh, ẩm.
•Mệt lả, bứt rứt.
•Chảy máu mũi, miệng hoặc xuất huyết âm đạo.
•Không tiểu trên 6 giờ.
•Biểu hiện hành vi thay đổi như lú lẫn, tăng kích thích, vật vã
hoặc li bì.
LƯU Ý
Cá c yếu tố khá c cần xem xé t :
• Sống một mì nh.
• Nhà xa cơ sở y tế, khô ng thể nhập viện kịp
thời khi bệnh trở nặng.
• Gia đình khô ng có khả năng theo dõ i.
• Trẻ nhũ nhi.
• Dư câ n bé o phì .
• Phụ nữ có thai.
• Người lớn tuổi (> 60 tuổi).
Trường hợp chưa đủ điều kiện nhập viện, có
thể khá m lại trong cùng một ngày (chiều, tối)
LƯU Ý
Bệnh nhân tiền sốc, sốc → nhập cấp cứu
Bệnh nhân có dấu cảnh báo → nhập viện
khoa Nhi/Nhiễm/SXH
CHẨN ĐOÁN CẬN LÂM SÀNG
• Kháng nguyên NS1
• Huyết thanh chẩn đoán: MAC-ELISA từ ngày 5 trở
đi tìm kháng thể IgM
• Phản ứng khuếch đại chuỗi gene (PCR)
• Phân lập siêu vi
Các bước tiếp cận người bệnh SXHD
Bước 1: Đánh giá chung
Bệnh sử, bao gồm thông tin về các triệu chứng, tiền sử bệnh tật và gia đình
Khám thực thể, bao gồm đánh giá đầy đủ về thể chất và tinh thần
Thăm dò, bao gồm các xét nghiệm thường qui và xét nghiệm đặc hiệu cho SXHD
Bước 2: Chẩn đoán, đánh giá giai đoạn và mức độ
Bước 3: Điều trị
- Thông báo cho người bệnh biết về bệnh
- Đưa ra các quyết định điều trị. Tuỳ theo các biểu hiện lâm sàng và các tình huống
khác nhau, người bệnh có thể:
• Được cho về nhà
• Được gửi đi nhập viện
• Đòi hỏi phải được điều trị cấp cứu và chuyển tuyến ngay lập tức
Phân biệt sốc SXHD và sốc SXHD nặng
SỐC SXHD
Tỉnh táo
SỐC SXHD NẶNG
Bứt rứt, vật vã, kích thích
hoặc lơ mơ
Tri giác
Độ ấm chi
Mát
Lạnh, ẩm
Da nổi vân tím
Rất chậm
Thời gian đổ đầy mao ≥ 3 giây
mạch (CRT)
Mạch
Nhẹ, yếu
Không bắt được
Huyết áp
Nhịp tim
Tụt, hiệu áp ≤ 20 mmHg
Nhanh
Không đo được
Rất nhanh hoặc chậm nếu
sốc lâu
Nhịp thở và kiểu thở
Nước tiểu
Nhanh
Toan chuyển hóa hoặc thở
nhanh sâu Kussmaul
Giảm hoặc vô niệu
Giảm
DẶN DÒ BỆNH NHÂN
* Cá ch chăm só c tại nhà: ăn thức ăn mềm lỏng
dễ tiêu, uống nhiều nước, trá nh thức ăn có
màu đen/nâ u/đỏ, hạ sốt
* Khá m lại ngay khi: ó i nhiều, hết sốt nhưng đừ,
mệt, lạnh châ n tay, xuất huyết…
* Khá m lại theo hẹn:
• Mỗi ngày cho đến khi hết sốt liên tục > 48
giờ (> N7)
• Thử TPTTBM mỗi ngày trong giai đoạn
nguy hiểm (thường N3-6)
HẠ SỐT
Paracetamol 10-15 mg/kg/lần x 3-4
lần/ngày khi ≥ 39ºC, lau mát bằng nước
ấm khi sốt cao
• Tránh dùng paracetamol trong trường hợp sốt
< 39ºC để tránh ảnh hưởng chức năng gan
• Không dùng aspirin, ibuprofen, cắt lễ
• Không truyền dịch khi không có đúng chỉ định
Chỉ định truyền dịch SXHD có DHCB
Nên xem xét truyền dịch nếu người bệnh không uống được,
mặc dù huyết áp vẫn ổn định:
•nôn nhiều,
•có dấu hiệu mất nước,
•lừ đừ, hematocrit tăng cao
XỬ TRÍ
SXHD CÓ
DHCB
Tải về để xem bản đầy đủ
55 trang
15/04/2022
1580
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài thuyết trình Chẩn đoán và điều trị sốt xuất huyết Dengue trẻ em ở tuyến y tế cơ sở - Nguyễn Minh Tuấn", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bai_thuyet_trinh_chan_doan_va_dieu_tri_sot_xuat_huyet_dengue.pdf
