Bài giảng Sử dụng kháng Histamin ở phụ nữ có thai và cho con bú - Trần Thị Vân Anh
Bs. Trần Thị Vân Anh
Đại cương
1.Histamin:
- L{ 1 trong những chất trung gian hóa học quan trọng
trong phản ứng viêm v{ dị ứng
Decarboxylase
Histamin
Histadin
-Bình thường : histamin tích điện (+) liên kết với chất
tích điện (-) như protein -, heparin- .. tạo phức hợp
không có hoạt tính sinh học
- Phân bố: phức hợp được dự trữ trong các hạt của mastocyte,
BC ái kiềm, TB niêm mạc dạ dày ruột, da, khí phế quản, TB
thần kinh…
-Các yếu tố giải phóng histamin: dị ứng, thuốc, hóa chất, nọc
côn trùng, yếu tố vật lý, hóa học.. Gây hoạt hóa tế bào mast
giải phóng các hạt chứa histamin gây nên p/ư dị ứng.
- Hiện phát hiện 4 receptor
Loại
Phân bố
Chất đối kháng
receptor
H1 Cơ trơn, tế bào nội mô, Các thuốc kháng
não, da H1
H2 Niêm mạc dạ dày, cơ tim, Các thuốc kháng
tế bào mastocyte, não H2
H3 Tiền synap ở các neuron Đang nghiên cứu
trong não, đám rối nội
tạng và các neuron khác
H4 Tủy xương và các tế bào Đang nghiên cứu
sinh máu ngoại vi
Tác dụng sinh học của Histamin
Thuốc kháng histamin :
- Ức chế có cạnh tranh với histamin tại R giảm hoặc hết triệu chứng
- Dựa vào tác dụng lên R có các loại thuốc kháng histamin:
+ Thuốc kháng histamin H1: có >40 loại
+ Thuốc kháng histamin H2 : có 4 loại
+ Thuốc kháng histamin H3,H4: hiện đang nghiên cứu.
Cơ chế tác dụng chống viêm và chống dị ứng của thuốc kháng H1
Kháng histamin H1
Kênh
canxi
Receptor
H1
Yếu tố
kappa B
nhân
Ức chế phóng
Chống
Giảm trình diện
thích cytokine
từ tế b{o mast
v{ tế b{o bazơ
viêm, dị
kháng nguyên, giảm
trình diện phân tử
kết dính, giảm tiết
cytokine gây viêm,
giảm hóa ứng động
ứng, giảm
ngứa, giảm
mày đay, sổ
mũi.
Phân loại kháng histamin: 2 thế hệ
- Thế hệ 1: gây ngủ
+Tan trong mỡ,xâm nhập được qua hàng rào máu não
nên có tác dụng an thần,gây buồn ngủ
+ Thời gian tác dụng ngắn dùng nhiều lần trong
ngày
- Thế hệ 2: Không an thần. xuất hiện từ 1980, khắc phục
được 2 bất lợi trên
Thế hệ 1
Thuốc
Liều lượng cách dùng
Clorpheniramine
NL: 4mgx3-4 lần/ngày, TE: 0,35 mg/kg/24h
không dùng cho trẻ sơ sinh
Diphenhydramine NL: 25-50 mgx3-4 lần/ngày, TE: 5mg/kg/24h
không dùng TE<2t
Doxepin
NL: 25-50 mgx3 lần/ngày
Hydroxyzine
NL: 25-50 mgx3 lần/ngày
TE: 2 mg/kg/24h
Ketotifen
NL: 2 mg x2 lần/ngày
TE>3 tuổi: 1mgx2 lần/ngày
Pronethatin
Acrivastine
NL: 25 mgx2-3 lần/ngày
Không nên dùng cho TE<2t
NL: 8 mgx3 lần/ngày
Thế hệ 2
Thuốc
Liều lượng cách dùng
Cetirizine
NL và TE >6 tuổi:5-10 mg 1lần/ngày
TE< 6 tuổi: 5mg/ngày
Desloratadine
NL: 5 mg 1 lần/ngày
không dùng TE<2t
Ebastine
NL: 10-20 mg 1 lần/ngày
Fexofenadine
NL: 60 mg 2 lần/ngày hoặc 180 mg 1 lần/ngày
Không dùng TE< 12t
Levocetirizine
Loratadine
NL: 5 mg 1 lần/ngày
NL và TE>= 30 Kg:10 mg 1 lần/ngày
TE< 30kg: 5 mg/ngày
không dùng TE<2 t
Mizolastine
NL: 10 mg 1 lần/ngày
Tác dụng không mong muốn
Tương tác thuốc
Thuốc dùng cùng khángH1
Biểu hiện tác dụng
Thuốc ức chế thần kinh TW:
-Rượu ethylic
Làm tăng tác dụng TW
của thuốc kháng H1
- Thuốc ức chế TW ( Thuốc ngủ, an
thần, giảm đau có nguồn gốc TW)
Thuốc kháng Cholinergic
Làm tăng tác dụng
-Atropin
kháng Cholinergic của
-Thuốc chống trầm cảm loại 3 vòng thuốc kháng H1
- Thuốc ức chế MAO…
Các kháng sinh Erythoromycin,
clarithormycin, ketoconazol,
Tăng tác dụng phụ trên
tim của terfenadin và
itraconazol ức chế cytocrom-P450 astemizol
Kháng Histamin ở PN có thai
Mặc dù ngứa không gây nguy hiểm tính mạng nhưng gây ảnh
hưởng nhiều đến CLCS
PNCT: thai nghén thường làm năng thêm triệu chứng dị ứng
(mày đay, chàm)> Giảm chất lượng cuộc sống của mẹ Ảnh
hưởng không tốt đối với thai
20-30% PNCT bị các tình trạng dị ứng cần sử dụng kháng
Histamin
Không một loại kháng Histamin nào là an toàn tuyệt đối với
phụ nữ có thai
Phân loại FAD về dùng thuốc cho PNCT
A
Các NC có đối chứng cho thấy không có nguy cơ cho
thai. Có thể sử dụng mà không có hại cho thai
B
C
NC trên động vật không thấy có nguy cơ dị tật thai
nhưng không có bằng chứng trên người.
NC trên đv cho thấy nguy cơ dị tật thai nhưng chưa thấy
ở các NC trên người. Chỉ sử dụng khi lợi ích lớn hơn
nguy cơ
D
X
Có bằng chứng về nguy cơ dị tật trên người. Chỉ sử dụng
khi trong tình trạng đe dọa tính mạng, khi các thuốc
khác không có tác dụng
Chống chỉ định cho PNCT
Phân loại FAD thế hệ 1
- Từ năm 1993, Hiệp hội phòng chống hen khuyến cáo nên sử
dựng thế hệ 1 cho PNCT
- Hội sản khoa Mỹ và hiệp hội phòng chống hen Mỹ khuyến
cáo dùng chlorpheniramin cho PNCT
- Theo NC trên 200 000 TH, không thấy có thuốc nào trong
nhóm báo cáo là có tăng nguy cơ bất thường trong thai kỳ
- Không nên sử dụng kéo dài vì gây nhiều tác dụng phụ: ức chế
thần kinh, chán ăn, mệt mỏi
Chlopheniramin
Là thuốc thường được sử dụng cho PN có thai
Được xếp vào nhóm B theo phân loại của FDA
NC trên động vật không thấy có báo cáo liên quan đến dị tật
thai. Chưa có NC nào thực hiện trên người.
Một NC theo dõi trên 1070 PNCT sử dụng chlopheniramin
trong quý I, 3931 sử dụng ở tuổi thai bất kỳ không phát hiện
thấy tăng nguy cơ dị tật thai.
Là thuốc duy nhật được khuyến cáo sử dụng cho PNCT khi
lợi ích nhiều hơn nguy cơ.
Diphenhydramine (Dimedrol)
Được FDA phân loại thuộc nhóm B
NC trên 595 PNCT quý I, 2948 PNCT bất kỳ dùng thuốc >
không thấy có mối liên quan tới dị tật thai
Một số trường hợp báo cáo thấy sử dụng thuốc ở quý I thai kỳ
có liên quan đến tật khe hở môi vòm miệng.
Tuy nhiên, diphenhydramine thấy có tác dụng gây co tử cung ở
người và động vật, làm tăng nguy cơ dị tật xơ hóa võng mạc ở
trẻ sinh non mà mẹ có dùng thuốc lên 21% so với 11% số trẻ
sinh non mà mẹ không dùng thuốc
PHÂN LOẠI FDA Thế hệ 2
- Lựa chọn khi phải dùng kéo dài, thay thế do tác dụng phụ của
TH1
Cetirizine, Levocetizine
Biệt dược Zyrtec 10mg, Xyzal 5mg.
Được FDA phân loại trong nhóm B
Là chất chuyển hóa của hydroxyzine, nên có tác dụng an thần
nhẹ. Ít hơn hydroxyzine, nhiều hơn fexofenadin, loratadin
NC So sánh trên 120 PNCT ( 37bn quý 1) dùng hydroxyzin
và cetirizine không thấy có sự khác biệt về nguy cơ giữa hai
nhóm.
Một NC khác của Kallen 2002 trên 917 bn dùng cetirizine,
NC của Nato 2004 trên 196 PN ở bất kỳ tuổi thai nào, cũng
không thấy có bất thường bẩm sinh hay tác dụng phụ nào.
Tải về để xem bản đầy đủ
26 trang
14/04/2022
34820
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Sử dụng kháng Histamin ở phụ nữ có thai và cho con bú - Trần Thị Vân Anh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bai_giang_su_dung_khang_histamin_o_phu_nu_co_thai_va_cho_con.pdf
