Tài liệu Vấn đề nhân quyền ở các nước trên thế giới (Phần 2)

CHƯƠNG 3

ĐIỀU KIỆN VÀ TIỀN ĐỀ

THÀNH LẬP CƠ QUAN

NHÂN QUYỀN QUỐC GIA

TẠI VIỆT NAM

106 CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA – 101 CÂU HỎI - ĐÁP

094. CƠ CHẾ BẢO VỆ QUYỀN CON NGƯỜI TẠI VIỆT NAM

HIỆN NAY NHƯ THẾ NÀO?

Tại Việt Nam đến nay mặc dù chưa có CQNQQG, nhưng

đã có những cơ quan nhà nước khác nhau với vai trò bảo vệ các

quyền con người, có thể coi đó là những thành tố cấu thành nên

cơ chế bảo vệ quyền.

Hiến pháp (2013), đặc biệt là tại Chương II, đã đưa ra

nhiều điều khoản bảo vệ các quyền con người cơ bản và xác

định trách nhiệm của các cơ quan nhà nước trong việc bảo vệ

quyền. Trong thực tế, một số cơ quan ở Việt Nam hiện nay có

trách nhiệm tiếp nhận các khiếu nại, kiến nghị của công dân,

nghiên cứu, giáo dục về quyền con người, hoặc bảo vệ quyền của

một số nhóm, bao gồm một số tổ chức liên ngành như:

- Ban Chỉ đạo về nhân quyền thuộc Chính phủ, với hệ

thống Ban chỉ đạo nhân quyền tại các tỉnh, thành phố

trực thuộc trung ương;

- Ủy ban quốc gia vì sự tiến bộ của phụ nữ Việt Nam, với

hệ thống Ban vì sự tiến bộ của phụ nữ các bộ, ngành,

các cấp hành chính tỉnh, huyện, xã;

- Uỷ ban quốc gia về Người khuyết tật Việt Nam...

Một số đơn vị thuộc Quốc hội, Chính phủ, các Bộ hoặc

cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam:

- Ban Dân nguyện của Quốc hội;

- Ban Tiếp công dân Trung ương thuộc anh tra Chính

phủ;

- Ủy ban Dân tộc;

- Ban Tôn giáo Chính phủ (Bộ Nội vụ); Vụ Trẻ em, Vụ

ĐIỀU KIỆN VÀ TIỀN ĐỀ THÀNH LẬP CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA TẠI VIỆT NAM 107

Bình đẳng giới (Bộ Lao động – ương binh và Xã

hội)…

- Viện Nghiên cứu quyền con người thuộc Học viện

chính trị quốc gia Hồ Chí Minh…

095. VIỆT NAM ĐÃ CÓ NHỮNG CAM KẾT NÀO

VỀ BẢO VỆ QUYỀN CON NGƯỜI?

Nhà nước Việt Nam đã đưa ra nhiều cam kết về tôn trọng,

bảo vệ và thúc đẩy các quyền con người, thể hiện trực tiếp là:

- Hiến pháp hiện hành, thông qua ngày 28/11/2013, và

nhiều đạo luật khẳng định trách nhiệm của các cơ quan

nhà nước trong việc bảo vệ các quyền con người trong

các lĩnh vực khác nhau;

- Nhiều văn bản chính sách, chương trình của các cơ

quan nhà nước như Chương trình hành động quốc gia

về bình đẳng giới giai đoạn 2016 - 2020, Chương trình

mục tiêu quốc gia Giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016

- 2020, Chương trình bảo vệ trẻ em giai đoạn 2016 -

2020, Chương trình phòng, chống mua bán người giai

đoạn 2016 - 2020 của Chính phủ...;

- Nhiều điều ước quốc tế về quyền con người mà Việt

Nam đã gia nhập, phê chuẩn (bao gồm 7 trong số 9

công ước nhân quyền cơ bản);

- Các cam kết tại các diễn đàn quốc tế song phương (như

trong đối thoại nhân quyền hàng năm với Hoa Kỳ, Úc,

Na Uy….), hoặc đa phương (trước các cơ chế nhân

quyền của ASEAN, Liên Hợp quốc…);

108 CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA – 101 CÂU HỎI - ĐÁP

096. VIỆT NAM ĐÃ ĐƯA RA NHỮNG CAM KẾT NÀO

VỀ VIỆC THÀNH LẬP THÀNH LẬP CƠ QUAN

QUỐC GIA BẢO VỆ QUYỀN CON NGƯỜI?

Tại các diễn đàn quốc tế, nhà nước Việt Nam đã một số lần

đưa ra cam kết về việc thành lập CCNQQG. Cụ thể là:

- Khi ứng cử trở thành thành viên của Hội đồng Nhân

quyền LHQ nhiệm kỳ 2014 - 2016 (vào năm 2013),

trong số 14 cam kết của Việt Nam, bao gồm cam kết

“củng cố các tổ chức quốc gia bảo vệ nhân quyền, bao

gồm việc có thể thành lập một cơ quan nhân quyền

quốc gia”.

- Năm 2014, trong tiến trình kiểm điểm định kỳ UPR

vòng 2 tại Hội đồng Nhân quyền Liên Hợp quốc, Việt

Nam, bên cạnh việc chấp nhận khuyến nghị chung về

tăng cường các cơ chế trong nước để thúc đẩy và bảo vệ

nhân quyền (của Nepal, Uzbekistan), đồng thời chấp

nhận khuyến nghị về việc thành lập CQNQQG (của

ái Lan, Morocco, Nigeria…).

ĐIỀU KIỆN VÀ TIỀN ĐỀ THÀNH LẬP CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA TẠI VIỆT NAM 109

Lễ công bố báo cáo quốc gia của Việt Nam theo cơ chế Kiểm điểm định kỳ

phổ quát (UPR) tại Hà Nội, ngày 3/12/2013; Phó Chủ tịch nước Việt Nam,

tại kỳ họp 32 của Hội đồng Nhân quyền LHQ (Geneva, ngày 31/6/2016), tái

khẳng định chính sách tôn trọng và bảo đảm các quyền con người.

097. ĐÃ CÓ NHỮNG QUỐC GIA, TỔ CHỨC QUỐC TẾ NÀO

ĐỀ NGHỊ VIỆT NAM THÀNH LẬP CCNQQG?

Đã có nhiều quốc gia, tổ chức quốc tế liên chính phủ và phi

chính phủ đề nghị, khuyến cáo Việt Nam thành lập CQNQQG

tuân thủ Các Nguyên tắc Paris. Trong số đó, thể hiện rõ nét nhất

bao gồm:

- Trong các kết luận của các ủy ban giám sát điều ước

về nhân quyền Liên Hợp quốc đối với Việt Nam khi

xem xét báo cáo định kỳ của quốc gia, bao gồm Ủy ban

Nhân quyền (giám sát ICCPR) năm 2002, Uỷ ban về

xóa bỏ phân biệt đối xử chủng tộc (giám sát CERD) và

Ủy ban Quyền trẻ em (giám sát CRC) cùng năm 2012,

Ủy ban các quyền kinh tế, xã hội và văn hóa (giám

sát ICESCR) năm 2014...Hoặc trong khuyến nghị của

thủ tục đặc biệt, như của Chuyên gia độc lập về vấn

đề quyền con người và tình trạng nghèo cùng cực,

110 CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA – 101 CÂU HỎI - ĐÁP

Magdalena Sepulveda Carmona, đến thăm Việt Nam

vào năm 2010.

- Khuyến nghị của các quốc gia, tại diễn đàn Hội đồng

Nhân quyền Liên Hợp quốc chu kỳ thứ hai, vào năm

2014, bao gồm các khuyến nghị về việc thành lập

CQNQQG, từ số 143.35 đến số 143.39, của các nước

Nepal, Indonesia, ái Lan, Morocco, Niger, bên cạnh

các khuyến nghị chung khác về tăng cường thiết chế

bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền quốc gia của một số

nước khác.

098. VIỆC THÀNH LẬP CQNQQG TẠI VIỆT NAM

CÓ NHỮNG THUẬN LỢI GÌ?

- Việc thành lập CQNQQG tại Việt Nam có những

thuận lợi nhất định, bao gồm: Nhu cầu của người dân,

đặc biệt là các nhóm yếu thế, về việc hoàn thiện các cơ

chế, thủ tục bảo vệ quyền;

- Nhận thức của người dân về CQNQQG, cũng như về

các quyền con người và các cơ chế bảo vệ quyền trong

nước và quốc tế, ngày càng tốt hơn; cùng với sự phát

triển của nghiên cứu và giáo dục nhân quyền, đã bước

đầu hình thành đội ngũ chuyên gia có kiến thức chuyên

môn;

- Sự phù hợp với chính sách, đường lối mà nhà nước đã

công bố, phù hợp với xu hướng quan tâm bảo vệ quyền

con người thể hiện trong Hiến pháp 2013;

- Đã có một số nghiên cứu cơ bản về CQNQQG do một

số cơ quan nhà nước (Viện Khoa học pháp lý - Bộ Tư

ĐIỀU KIỆN VÀ TIỀN ĐỀ THÀNH LẬP CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA TẠI VIỆT NAM 111

pháp, Bộ Công an) hoặc cơ quan nghiên cứu (Viện

Nghiên cứu quyền con người- Học viện chính trị Hồ

Chí Minh, Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam...)

thực hiện;

- Đã có kinh nghiệm nhất định từ một hệ thống cơ

quan Hiến định độc lập là Kiểm toán nhà nước: Kể từ

năm 2006, Kiểm toán nhà nước trực thuộc Quốc hội

và Tổng Kiểm toán do Quốc hội bầu. eo Hiến pháp

2013 (Điều 118) và Luật Kiểm toán nhà nước 2015

(Điều 1) thì Kiểm toán nhà nước là “cơ quan do Quốc

hội thành lập” và hoạt động theo nguyên tắc “độc lập và

chỉ tuân theo pháp luật”;

- Sự sẵn sàng hỗ trợ của cộng đồng quốc tế, các tổ chức

quốc tế và một số quốc gia, bằng nhiều phương thức

(chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ tăng cường năng lực…);

- Nhiều quốc gia ASEAN đã có CQNQQG, và mạng lưới

CQNQQG ASEAN đã hoạt động tương đối ổn định…

Cạnh đó, các cơ chế nhân quyền ASEAN (AICHR,

ACWC) ngày càng hoạt động tích cực hơn và có nhu

cầu tương tác với CQNQQG các nước.

099. VIỆC THÀNH LẬP CQNQQG TẠI VIỆT NAM

CÓ NHỮNG THÁCH THỨC, KHÓ KHĂN GÌ?

Việc thành lập CQNQQG tại Việt Nam cũng phải đối diện

một số thách thức, khó khăn, bao gồm:

- Hiểu biết về quyền con người, quyền công dân của một

số cán bộ và người dân còn hạn chế; thiếu chuyên gia

có kiến thức chuyên sâu về quyền con người;

112 CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA – 101 CÂU HỎI - ĐÁP

- Bộ máy nhà nước đang trong xu thế tinh giản biên chế,

thu gọn đầu mối;

- Các tổ chức phi chính phủ bảo vệ nhân quyền với hiểu

biết tốt về các chuẩn mực và cơ chế khu vực và quốc tế

chưa nhiều;

- Văn hóa đối thoại, tương tác giữa các cơ quan, tổ chức

xã hội, báo chí, công dân, cũng như với các tổ chức

quốc tế còn hạn chế; văn hóa nhân quyền đang trong

giai đoạn hình thành; việc thực thi một số quyền dân

sự như ngôn luận, hội họp đôi khi còn gặp rào cản…

100. VIỆT NAM CẦN LÀM GÌ TRONG GIAI ĐOẠN

CHUẨN BỊ THÀNH LẬP CQNQQG?

Trong giai đoạn chuẩn thành lập CQNQQG, Việt Nam

cần quan tâm đến một số hoạt động sau đây:

- Tăng cường trao đổi thông tin, kinh nghiệm với các

quốc gia, tổ chức quốc tế để tìm hiểu về CQNQQG;

tiếp tục triển khai các nghiên cứu, khảo sát, tập hợp tư

liệu về CQNQQG và nhu cầu của các nhóm xã hội;

- Nâng cao nhận thức của người dân về các mô hình

CQNQQG trên thế giới, về vai trò bổ sung của cơ quan

này đối với các cơ quan khác đã có;

- iết kế quy trình tham vấn, lấy ý kiến các chủ thể

khác nhau (chuyên gia, đại diện các cơ quan nhà nước,

báo chí, các nhóm xã hội, tôn giáo…) về mô hình

CQNQQG và phương án lựa chọn;

- Tăng cường năng lực, kiến thức về quyền con người

cho cán bộ, công chức trong các cơ quan nhà nước

ĐIỀU KIỆN VÀ TIỀN ĐỀ THÀNH LẬP CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA TẠI VIỆT NAM 113

liên quan để nâng cao mặt bằng năng lực về quyền con

người nói chung...

101. CÁC TỔ CHỨC XÃ HỘI VIỆT NAM NÊN LÀM GÌ

TRONG GIAI ĐOẠN CHUẨN BỊ THÀNH LẬP

CQNQQG?

Trong giai đoạn chuẩn thành lập CQNQQG, các tổ chức

xã hội Việt Nam có thể đóng góp vào các hoạt động sau đây:

- Cung cấp thông tin, xuất bản các tài liệu giáo dục,

truyền thông nâng cao nhận thức của người dân, các

tổ chức xã hội, cơ quan nhà nước về các mô hình

CQNQQG trên thế giới;

- Hình thành mạng lưới các chuyên gia, nhà hoạt động,

các tổ chức xã hội quan tâm, thúc đẩy sự hình thành và

vai trò của CQNQQG;

- Hỗ trợ các cơ quan nhà nước trong việc chuẩn bị thành

lập CQNQQG thông qua các hoạt động tăng cường

năng lực, cung cấp thông tin về kinh nghiệm tốt của

quốc tế; hỗ trợ kết nối với các chuyên gia, tổ chức quốc

tế có kinh nghiệm...

114 CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA – 101 CÂU HỎI - ĐÁP

PHỤ LỤC

PHỤ LỤC 1

CÁC NGUYÊN TẮC LIÊN QUAN ĐẾN ĐỊA VỊ CỦA CÁC CƠ

QUAN QUỐC GIA VỀ NHÂN QUYỀN, 1993 (Các nguyên tắc

Paris)

PRINCIPLES RELATING TO THE STATUS OF NATIONAL

INSTITUTIONS (The Paris Principles)

(Được thông qua bởi Nghị quyết số 48/134 ngày

20/12/1993 của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc).

THẨM QUYỀN VÀ TRÁCH NHIỆM

Một cơ quan quốc gia sẽ được trao thẩm quyền thúc đẩy

và bảo vệ nhân quyền.

Một cơ quan quốc gia sẽ được trao quyền nhiều nhất có

thể và những quyền này sẽ được ghi cụ thể trong hiến pháp hoặc

một văn bản pháp luật, cụ thể hóa cơ cấu cũng như lĩnh vực

thẩm quyền của nó. Một cơ quan quốc gia sẽ có những trách

nhiệm sau, bên cạnh những trách nhiệm khác:

a. Trình lên Chính phủ, Quốc hội và bất cứ cơ quan có

thẩm quyền nào khác, trên cơ sở tham vấn theo yêu cầu

của các cơ quan liên quan hay thực thi quyền được xem

xét một vấn đề mà không trình báo, đưa ý kiến, kiến

nghị, đề xuất và báo cáo về bất cứ vấn đề gì liên quan

PHỤ LỤC 117

đến thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền; cơ quan quốc gia

có thể quyết định công bố những thông tin này; những

ý kiến, kiến nghị, đề xuất và báo cáo này, cũng như bất

cứ quyền nào khác của một cơ quan quốc gia, sẽ liên

quan đến những lĩnh vực dưới đây:

- Bất cứ điều khoản lập pháp hay hành pháp nào, cũng

như các điều khoản liên quan tới tổ chức tư pháp,

với mục đích duy trì và mở rộng việc bảo vệ nhân

quyền; liên quan đến điều này, cơ quan quốc gia

sẽ kiểm tra các điều khoản lập pháp và hành pháp

đang có hiệu lực cũng như là các dự thảo và khuyến

nghị luật khác, và đưa ra đề xuất mà nó cho là hợp

lý để đảm bảo cho những điều khoản trên tuân theo

những nguyên tắc cơ bản của nhân quyền; nếu cần

thiết thì cơ quan quốc gia sẽ đề xuất việc áp dụng

luật mới, chỉnh sửa luật hiện hành và áp dụng hay

điều chỉnh các biện pháp hành pháp;

- Bất cứ trường hợp vi phạm nhân quyền nào mà nó

quyết định tham gia vào; Chuẩn bị báo cáo về tình

hình quốc gia liên quan đến nhân quyền nói chung

và những vấn đề cụ thể hơn; Lưu ý Chính phủ về

tình trạng nhân quyền bị vi phạm ở bất cứ khu vực

nào trong nước và đề xuất các biện pháp chấm dứt

tình trạng đó, khi cần thiết có thể bày tỏ ý kiến về

quan điểm và phản ứng của Chính phủ;

b. úc đẩy và đảm bảo sự hài hòa giữa pháp luật, quy

định và thực tiễn thi hành của quốc gia với các văn

kiện nhân quyền quốc tế mà quốc gia đó là thành viên,

118 CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA – 101 CÂU HỎI - ĐÁP

và việc thực thi có hiệu quả những văn kiện này; c.

Khuyến khích phê chuẩn những văn kiện kể trên hay

tiếp cận với những văn kiện này và bảo đảm việc áp

dụng chúng; d. Đóng góp vào các báo cáo mà Quốc gia

được yêu cầu nộp cho các cơ quan và ủy ban của Liên

Hợp Quốc, cũng như đóng góp vào các cơ quan khu

vực theo nghĩa vụ ghi trong các điều ước, khi cần thiết

có thể đưa ra ý kiến về vấn đề này, trên cơ sở tôn trọng

thích đáng sự độc lập của các cơ quan đó; e. Hợp tác

với Liên Hợp Quốc hay bất cứ tổ chức nào khác trong

hệ thống Liên Hợp Quốc, với các cơ quan khu vực và

cơ quan quốc gia của các quốc gia khác có thẩm quyền

trong lĩnh vực bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền; f. Trợ

giúp xây dựng các chương trình đào tạo và nghiên cứu

nhân quyền, tham gia vào việc thực hiện các chương

trình đó ở trường phổ thông, đại học, hay các cơ quan

chuyên môn khác; g. Phổ cập nhân quyền và những nỗ

lực chống mọi hình thức phân biệt đối xử, nhất là phân

biệt chủng tộc, bằng cách nâng cao nhận thức công

chúng, đặc biệt là thông qua thông tin, giáo dục và qua

các cơ quan ngôn luận.

CƠ CẤU VÀ CÁC BẢO ĐẢM CHO ĐỘC LẬP VÀ ĐA DẠNG

1. Cơ cấu của cơ quan quốc gia và việc bổ nhiệm các

thành viên của nó, dù qua con đường bầu cử hay cách

khác, cũng sẽ được thiết lập phù hợp với một tiến trình

cho phép những bảo đảm cần thiết cho đa nguyên đại

diện của tất cả lực lượng xã hội (của xã hội dân sự)

PHỤ LỤC 119

tham gia vào việc bảo vệ và thúc đẩy nhân quyền, cụ

thể là thông qua quyền thúc đẩy sự hợp tác hiệu quả để

thiết lập hay thông qua sự xuất hiện, sự đại diện của:

a. Các tổ chức phi chính phủ trong lĩnh vực nhân

quyền và nỗ lực chống phân biệt chủng tộc, các

tổ chức nghiệp đoàn, các tổ chức xã hội và nghề

nghiệp liên quan, ví dụ như các hiệp hội luật sư, bác

sỹ, phóng viên và các nhà khoa học tên tuổi;

b. Các xu thế tư tưởng triết học hay tôn giáo;

c. Các trường đại học và các chuyên gia có trình độ;

d. Quốc hội;

e. Các phòng ban của Chính phủ (nếu tính đến cả

những phòng ban này, thì đại diện của chúng sẽ chỉ

tham gia thảo luận với vai trò tư vấn).

2. Cơ quan quốc gia sẽ có cơ sở vật chất tương xứng để các

hoạt động của nó được trôi chảy, đặc biệt là có nguồn

quỹ đầy đủ. Mục đích của nguồn quỹ này là giúp nó có

đội ngũ nhân viên riêng và tài sản riêng, để có thể độc

lập với Chính phủ và không bị phụ thuộc vào bất cứ

sự kiểm soát tài chính nào mà có thể ảnh hưởng đến

sự độc lập của nó. 3. Để đảm bảo có thẩm quyền ổn

định cho các thành viên trong cơ quan quốc gia, mà

nếu không có điều này thì sẽ không có độc lập thực sự,

việc bổ nhiệm họ sẽ bằng quyết định chính thức ghi rõ

thời hạn cụ thể cho thẩm quyền được giao phó. Một

người có thể thực hiện cùng một thẩm quyền trong

nhiều nhiệm kỳ, miễn là sự đa dạng trong cơ cấu thành

viên của cơ quan được đảm bảo.

120 CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA – 101 CÂU HỎI - ĐÁP

CÁC PHƯƠNG PHÁP HOẠT ĐỘNG

Trong khuôn khổ hoạt động của mình, cơ quan quốc gia

sẽ:

Tự do xem xét bất cứ vấn đề nào trong phạm vi thẩm

quyền của mình, dù những vấn đề này do Chính phủ đưa lên

hay do nó tự lựa chọn dựa trên đề xuất của các thành viên hay

của một bên khiếu kiện bất kỳ mà không chuyển tới cơ quan có

thẩm quyền cao hơn; Nghe bất cứ ai và tiếp nhận bất cứ thông

tin và tài liệu nào cần thiết để đánh giá tình huống trong thẩm

quyền của nó; Trả lời các ý kiến của công chúng một cách trực

tiếp hay thông qua một cơ quan ngôn luận nào đó, đặc biệt là

trong trường hợp muốn công khai ý kiến và khuyến nghị của

nó; Họp thường xuyên và bất cứ khi nào cần thiết với sự có

mặt của tất cả các thành viên sau khi họ đã được thông báo kịp

thời; ành lập các nhóm công tác gồm các thành viên khi cần

thiết, và thiết lập các tiểu ban vùng và khu vực để hỗ trợ cơ quan

quốc gia thực hiện chức năng của nó; Duy trì tham vấn với các

cơ quan khác chịu trách nhiệm thúc đẩy và bảo vệ nhân quyền,

như cơ quan xét xử hay cơ quan khác (đặc biệt là thanh tra viên,

nhà hòa giải và những cơ quan tương tự); Từ việc thấy được

vai trò quan trọng của các tổ chức phi chính phủ trong việc mở

rộng hoạt động của các cơ quan quốc gia, phát triển mối quan

hệ với các tổ chức phi chính phủ hoạt động trong lĩnh vực thúc

đẩy và bảo vệ nhân quyền, phát triển kinh tế và xã hội, chống lại

phân biệt chủng tộc, bảo vệ những nhóm người dễ bị tổn thương

(đặc biệt là trẻ em, người lao động di cư, người tỵ nạn, người bị

khuyết tật về thể chất và tinh thần) hoặc những lĩnh vực đặc biệt

khác.

PHỤ LỤC 121

NHỮNG NGUYÊN TẮC BỔ SUNG LIÊN QUAN TỚI ĐỊA VỊ

CỦA CÁC ỦY BAN CÓ THẨM QUYỀN BÁN TƯ PHÁP

Một cơ quan quốc gia có thể được giao phó nhiệm vụ

nghe và xem xét các đơn từ khiếu nại và kiến nghị liên quan

đến những tình huống cụ thể. Những vụ việc này có thể được

gửi lên bởi các cá nhân, người đại diện của họ, các bên thứ ba,

các tổ chức phi chính phủ, các hiệp hội của nghiệp đoàn, hay

bất kỳ tổ chức đại diện nào khác. Trong những tình huống như

vậy, và trong trường hợp không đi ngược lại các quy tắc được kể

đến ở trên liên quan đến thẩm quyền của các ủy ban, thì những

chức năng được giao phó cho các ủy ban này có thể dựa trên các

nguyên tắc dưới đây:

Tìm kiếm giải pháp hòa giải thông qua thương lượng hay,

trong giới hạn luật định, qua những quyết định mang tính ràng

buộc hoặc khi cần thiết theo nguyên tắc bí mật; ông báo cho

nguyên đơn về các quyền của họ, đặc biệt là về các phương thức

giải quyết mà họ có, hỗ trợ họ tiếp cận các phương thức đó;

Giải quyết bất kỳ đơn thư khiếu nại hay kiến nghị hoặc chuyển

chúng tới cơ quan có thẩm quyền trong phạm vi luật định; Đưa

ra kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền, đặc biệt là thông

qua đề xuất sửa đổi, cải cách luật pháp, các quy định hay thông

lệ hành chính, đặc biệt là nếu chúng gây khó khăn cho những

người khiếu kiện trong việc bảo đảm các quyền của họ.

PHỤ LỤC 2

ĐIỀU LỆ LIÊN MINH TOÀN CẦU THỂ CHẾ NHÂN QUYỀN

QUỐC GIA (GANHRI), 2016 trước đây gọi là Hiệp hội Ủy

ban Điều phối quốc tế của các thể chế quốc gia về thúc

đẩy và bảo vệ nhân quyền (ICC)

PHẦN 1: ĐỊNH NGHĨA VÀ GIẢI THÍCH

Điều 1

Trong Điều lệ này -

- Ngày có nghĩa là ngày theo lịch, không phải ngày làm

việc;

- GANHRI có nghĩa là Liên minh toàn cầu của thể chế

nhân quyền quốc gia, trước đây gọi là Ủy ban Điều phối

quốc tế của các thể chế quốc gia về thúc đẩy và bảo vệ

nhân quyền được đề cập trong Nghị quyết của Ủy ban

Nhân quyền Liên Hợp quốc số 2005/74 và Nghị quyết

của Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp quốc số 5/1, mà

được trao tư cách pháp nhân độc lập theo Điều lệ này;

- Ban Quản trị GANHRI nghĩa là ban quản lý được

thành lập theo Điều 43 của Điều lệ này;

- Ban ư ký GANHRI có nghĩa là các đơn vị có liên

quan thuộc Văn phòng Cao ủy Nhân quyền được xác

PHỤ LỤC 123

định chịu trách nhiệm về các tổ chức nhân quyền quốc

gia;

- NHRI có nghĩa là một tổ chức nhân quyền quốc gia,

một tổ chức quốc gia độc lập được thành lập bởi một

nước thành viên hoặc quan sát viên của Liên Hiệp quốc

với thẩm quyền hiến định hoặc luật định để thúc đẩy và

bảo vệ quyền con người;

- Quan sát viên có nghĩa là một tổ chức hoặc người được

cấp phép tham gia vào các cuộc họp GANHRI hoặc các

cuộc họp hay hội thảo mở khác mà không có quyền bỏ

phiếu và không có quyền trình bày, trừ khi được mời

để làm như vậy bởi Chủ tịch của cuộc họp hoặc hội

thảo;

- OHCHR có nghĩa là Văn phòng Cao ủy Nhân quyền

Liên Hợp quốc;

- Các Nguyên tắc Paris có nghĩa là Các nguyên tắc liên

quanđếntìnhtrạngcủacáctổchứcquốcgiađượcthông

qua bởi Ủy ban Nhân quyền ở nghị quyết 1992/54 ngày

03 tháng 3 năm 1992 và xác nhận của Đại hội đồng ở

nghị quyết 48/134 ngày 20 tháng 12 năm 1993;

- Mạng lưới khu vực là cơ quan được thành lập bởi các

NHRI trong mỗi nhóm khu vực của Châu Phi, Châu

Mỹ, Châu Á-ái Bình Dương và châu Âu để làm thư

ký điều phối cho họ, cụ thể là:

a) Mạng lưới các tổ chức nhân quyền quốc gia châu

Phi (NANHRI);

b) Mạng lưới các tổ chức nhân quyền quốc gia châu

Mỹ;

124 CƠ QUAN NHÂN QUYỀN QUỐC GIA – 101 CÂU HỎI - ĐÁP

c) Diễn đàn các cơ quan nhân quyền quốc gia châu Á

-ái Bình Dương (APF); và d) Mạng lưới các cơ

quan nhân quyền quốc gia châu Âu (ENNHRI);

- SCA có nghĩa là Tiểu ban của GANHRI chịu trách

nhiệm đưa ra các khuyến nghị về công nhận tiêu chuẩn

dưới sự bảo trợ của OHCHR, được nêu trong Nghị

quyết Ủy ban Nhân quyền số 2005/74, và được chính

thức thành lập theo Điều lệ như một tiểu ban của Ban

Quản trị GANHRI.

- ư ký có nghĩa là người được bầu làm ư ký theo

Điều 34, đóng vai trò như Phó cho Chủ tịch, để thực

hiện vai trò và chức năng của Chủ tịch khi người này

vắng mặt, bao gồm các chức năng nêu tại Điều 49;

- ành viên bỏ phiếu có nghĩa là một NHRI là thành

viên của GANHRI và được công nhận tình trạng ‘A’; và

thành viên không bỏ phiếu có nghĩa là một NHRI là

thành viên của GANHRI và được công nhận tình trạng

‘B’;

- “Được viết” hoặc “bằng văn bản” bao gồm bất kỳ hình

thức viết tay, đánh máy hoặc truyền thông bằng telex,

cáp, thư điện tử và fax.

PHẦN 2: TÊN, LOGO VÀ TRỤ SỞ VĂN PHÒNG

Điều 2

1. Một hiệp hội phi lợi nhuận được tạo ra bởi các NHRI

theo Điều lệ này, theo Điều 60 và các điều tiếp theo

của Bộ luật Dân sự của ụy Sĩ, là một hiệp hội phi lợi