So sánh hiệu quả giảm đau sau mổ của phương pháp gây tê cơ vuông thắt lưng liên tục so với gây tê ngoài màng cứng ở bệnh nhân phẫu thuật thay khớp háng

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

SO SÁNH HIỆU QUẢ GIẢM ĐAU SAU MỔ CỦA PHƯƠNG PHÁP

GÂY TÊ CƠ VUÔNG THẮT LƯNG LIÊN TỤC SO VỚI

GÂY TÊ NGOÀI MÀNG CỨNG Ở BỆNH NHÂN

PHẪU THUẬT THAY KHỚP HÁNG

Vũ Hoàng Phương^1,, Hoàng Văn Tuấn²

¹Trường Đại học Y Hà Nội

²Bệnh viện Bạch Mai

Nghiên cứu nhằm mục tiêu so sánh hiệu quả giảm đau sau mổ của phương pháp gây tê liên tục cơ vuông

thắt lưng so với gây tê ngoài màng cứng ở BN phẫu thuật thay khớp háng. 60 BN phẫu thuật thay khớp

háng theo chương trình được chia làm 2 nhóm: 30 BN được giảm đau sau mổ bằng phương pháp gây tê

cơ vuông thắt lưng liên tục và 30 BN với gây tê ngoài màng cứng tại Trung tâm Gây mê và Hồi sức ngoại

khoa – Bệnh viện Việt Đức từ tháng 4 đến tháng 8 năm 2019. Điểm VAS khi nghỉ của nhóm gây tê liên

tục cơ vuông thắt lưng là tương đương với điểm VAS của gây tê ngoài màng cứng tại hầu hết thời điểm

nghiên cứu nhưng cao hơn có ý nghĩa thống kê khi BN vận động. Tỉ lệ nôn & buồn nôn (3,3% vs 13,3%),

bí tiểu (13,3% vs 27,3%) thấp hơn có ý nghĩa thống kê so với phương pháp gây tê ngoài màng cứng.

Nghiên cứu cho thấy gây tê cơ vuông thắt liên tục có hiệu quả giảm đau sau mổ khi nghỉ là tương đương

và ít tác dụng không mong muốn hơn so với gây tê ngoài màng cứng cho các phẫu thuật thay khớp háng.

Từ khóa: gây tê cơ vuông thắt lưng liên tục, thay khớp háng, gây tê ngoài màng cứng.

I. ĐẶT VẤN ĐỀ

Người bệnh sau phẫu thuật thay khớp

háng cần giảm đau một cách hiệu quả nhằm

đảm bảo việc vận động sớm, tạo ra sự thoải

mái và hài lòng cho người bệnh giúp tăng tốc

độ hồi phục, rút ngắn thời gian nằm viện, giảm

các biến chứng phẫu thuật và giảm thiểu tỷ lệ

tử vong sau phẫu thuật.^1,2Phương pháp gây tê

ngoài màng cứng (GTNMC) trước đây được coi

một lựa chọn ưu tiên trong giảm đau cho các

phẫu thuật ở khớp háng. Tuy nhiên, phương

pháp này vẫn có những tác dụng không mong

muốn như là bí tiểu, nôn và buồn nôn, ức chế

hô hấp.³Các tác giả gần đây đã báo cáo việc sử

dụng phương pháp gây tê cơ vuông thắt lưng

(Quaratus lumborum – QL) như là một lựa chọn

thay thế để giảm đau hậu phẫu sau phẫu thuật

thay khớp háng mà lại cho phép hạn chế được

các tác dụng không mông muốn của phương

pháp gây tê ngoài màng cứng.^4,5,6Ở Việt Nam,

phương pháp gây tê QL đã bắt đầu có những

nghiên cứu cho thấy hiệu quả giảm đau sau mổ

khớp háng nhưng chưa có nhiều nghiên cứu

so sánh hiệu quả của phương pháp này so với

phương pháp giảm đau kinh điển như GTNMC.

Chính vì vậy, chúng tôi tiến hành nghiên cứu đề

tài này với mục tiêu: “So sánh hiệu quả giảm

đau sau mổ của phương pháp gây tê cơ vuông

thắt lưng liên tục so với gây tê ngoài màng cứng

ở bệnh nhân phẫu thuật thay khớp háng”.

Tác giả liên hệ: Vũ Hoàng Phương

Trường Đại học Y Hà Nội

II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP

Email: vuhoangphuong@hmu.edu.vn

Ngày nhận: 29/03/2021

1. Đối tượng

Các bệnh nhân nghiên cứu có độ tuổi 18 - 80,

Ngày được chấp nhận: 24/05/2021

TCNCYH 142 (6) - 2021

45

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

không có chống chỉ định gây tê vùng và có chỉ

định phẫu thuật thay khớp háng theo chương

trình tại Trung tâm Gây mê và hồi sức ngoại khoa

- Bệnh viện Việt Đức từ tháng 4 - 8 năm 2019.

Bệnh nhân bị loại trừ ra khỏi nghiên cứu bao

gồm: nhiễm trùng tại vùng chọc kim, dị ứng thuốc

tê, rối loạn đông máu, người bệnh rối loạn tâm

thần khó khăn giao tiếp, bệnh nhân hoặc người

giám hộ không đồng ý tham gia nghiên cứu.

- Chuẩn bị BN và phương tiện gây tê: BN

được thăm khám trước mổ, giải thích về kỹ

thuật gây tê, các biến chứng có thể xảy ra và ký

giấy đồng ý tham gia nghiên cứu; được hướng

dẫn cách đánh giá mức độ đau theo thang điểm

VAS; máy siêu âm với đầu dò phẳng có tần

5 - 12 MHz của hãng GE Healthcare, kim gây

tê thần kinh có luồn catheter, bộ gây tê NMC,

thuốc tê Ropivacain 0,1% (Astra Zeneca) và

các thuốc cấp cứu.

2. Phương pháp

- Kĩ thuật gây tê cơ vuông thắt lưng dưới

hướng dẫn của siêu âm ở nhóm QL:

* Thiết kế nghiên cứu: thử nghiệm lâm sàng

ngẫu nhiên, có đối chứng.

+ Dùng đầu dò siêu âm thẳng đặt ở vùng

thắt lưng ngang rốn, tìm hình ảnh toàn bộ cơ

vuông thắt lưng.

* Cỡ mẫu: Tất cả bệnh nhân đáp ứng đủ tiêu

chuẩn lựa chọn được thu thập trong khoảng

thời gian nghiên cứu. Có 60 bệnh nhân được

bốc thăm ngẫu nhiên chia làm 2 nhóm: 30 bệnh

nhân thực hiện với phương pháp gây tê cơ

vuông thắt lưng liên tục dưới hướng dẫn của

siêu âm (nhóm QL) và 30 bệnh nhân được gây

tê ngoài màng cứng (nhóm NMC) .

+ Hút và bơm 10 ml dung dịch natriclorid 9‰

để tách các lớp mạc, xác định độ sâu của kim

tê và luồn catheter vào khoang hướng về vị trí

QL1, sâu khoảng 2-3cm. Bơm 10 ml Lidocain

1% qua catheter vào khoang cơ vuông thắt

lưng, kiểm tra sự lan toả thuốc tê dưới siêu âm.

* Các bước tiến hành nghiên cứu:

Cơ chéo ngoài

Cơ chéo trong

Cơ ngang bụng

Hướng kim

Cơ QL

Hình 1. Gây tê cơ vuông thắt lưng dưới hướng dẫn siêu âm⁷

- Người bệnh sau khi thực hiện thủ thuật gây người bệnh bắt đầu được tiêm liều thuốc giảm

tê phong bế cơ vuông thắt lưng hoặc gây tê

NMC được gây tê tủy sống để phẫu thuật cho

cả 2 nhóm với Bupivacaine 0,5% và fentanyl

theo protocol chung tại Bệnh viện Đại học Y Hà

Nội. Sau khi hết tác dụng của gây tê tủy sống,

điểm VAS > 4 được tính là thời điểm H0 và

đau đầu tiên theo các nhóm:

+ Nhóm QL: Tiêm liều ban đầu 20ml dung

dịch Ropivacain 0,1%, sau đó giảm đau bằng

dung dịch hỗn hợp ropivacain 0,1%+ fentanyl 2

mcg/ml, bolus 10ml cách nhau mỗi 8h và duy trì

với tốc độ 4 - 8 ml/h, điều chỉnh theo điểm VAS.

46

TCNCYH 142 (6) - 2021

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

3. Xử lý số liệu

+ Nhóm NMC: Tiêm liều ban đầu 5ml dung

dịch Ropivacain 0,1% + fentanyl 2mcg/ ml, sau

đó truyền liên tục 4-8 ml/h, điều chỉnh theo điểm

đau VAS.

Sử dụng phần mềm thống kê SPSS 16.0 Với

các biến định lượng dùng thuật toán t - student.

Với các biến định tính: χ²hoặc Fisher (nếu >

10% số ô bảng 2 x 2 có tần suất lý thuyết < 5).

Sự khác biệt có ý nghĩa thống kê khi p < 0,05.

* Tiêu chí đánh giá hiệu quả giảm đau sau

mổ của 2 nhóm:

- Điểm đau VAS khi nghỉ ngơi và khi vận

động tại các thời điểm.

4. Đạo đức nghiên cứu

Nghiên cứu được thông qua hội đồng

nghiên cứu khoa học của Bộ môn Gây mê hồi

sức và hội đồng đánh giá đề cương nghiên

cứu của trường Đại học Y Hà Nội, ban lãnh

đạo Trung tâm Gây mê và hồi sức ngoại khoa

– Bệnh viện Việt Đức. Hồ sơ và các thông

tin liên quan chỉ được sử dụng cho mục đích

nghiên cứu, không tiết lộ cho bất kì đối tượng

không liên quan nào khác.

- Mức độ hài hòng của bệnh nhân về phương

pháp giảm đau chia 4 mức độ: 0: Rất không hài

lòng; 1: Không hài lòng; 2: Hài lòng và 3: Rất

hài lòng.- Lượng morphin tiêu thụ trong 48h.

- Các tác dụng không mong muốn: Ngộ độc

thuốc tê, ức chế vận động, nôn và buồn nôn,

chọc vào mạch máu, lệch vị trí tê, nôn buồn

nôn, ngứa, bí tiểu, run…

III. KẾT QUẢ

1. Một số đặc điểm chung

Bảng 1. Phân bố đặc điểm chung

Nhóm

Nhóm QL

(n = 30)

Nhóm NMC

(n = 30)

p

Phân bố

Tuổi (năm)

± SD

50,8 ± 12,3

21-74

52,3 ± 12,4

20-71

> 0,05

Min - Max

± SD

163,7 ± 5,6

152-178

58 ± 7,6

43-72

163,6 ± 7,6

148-178

59.3 ± 7,1

49-76

Chiều cao (cm)

Cân nặng (kg)

BMI (kg/m2)

> 0,05

Min - Max

± SD

Min - Max

± SD

21,6 ± 2,1

16,8-24,9

61,5 ± 4,4

55-70

22,1 ± 2

18,3-26,9

59,5 ± 4.,4

45-65

Min - Max

± SD

Thời gian PT (phút)

Liều Bupivacain (mg)

> 0,05

Min - Max

± SD

6,6 ± 0,5

6,6 ± 0,6

Phân bố về tuổi, chiều cao, cân nặng, chỉ số khối của cơ thể, thời gian phẫu thuật, liều Bupivacain

giữa 2 nhóm không khác biệt có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).

TCNCYH 142 (6) - 2021

47

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

2. Hiệu quả giảm đau sau mổ

10

9

Nhóm QL

Nhóm NMC

8

7

4,87

6

5

4

3

2

1

0

2,7

2,1

2,43

1,9

2,07

2,3

1,93

1,5

1,67

1,4

1,73

1,17

4,97

1,2

0,7

2,33

1,93

1,9

H0 H0.3 H3

H6

H12 H18 H24 H30 H36 H48

Các thời điểm nghiên cứu

Biểu đồ 1. Phân bố điểm VAS tĩnh ở các thời điểm nghiên cứu

10

9

Nhóm QL

Nhóm NMC

* p < 0,05

8

7

6

5

4

3

2

1

0

*

6,01

6,1

*

4,50

4,43

4,67

4,37

3,3

4,07

4,03

2,7

4,33

4,07

3,50

1,9

3,6

3,57

2,8

3,2

3,3

2,4

H0 H0.3 H3

H6

H12 H18 H24 H30 H36 H48

Các thời điểm nghiên cứu

Biểu đồ 2. Phân bố điểm đau VAS động ở các thời điểm nghiên cứu

Trong nghiên cứu của chúng tôi, điểm VAS trung bình khi nghỉ của cả 2 nhóm đều ở mức độ đau

ít (VAS < 4) và tại hầu hết các thời điểm nghiên cứu đều không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê

với p > 0,05. Từ thời điểm H18 trở đi cho thấy VAS khi vận động ở nhóm NMC thấp hơn so với nhóm

QL có ý nghĩa thống kê với p < 0,05.

3. Mức độ hài lòng

Nhóm NMC

Nhóm QL

30

70

0

Rất hài lòng

Hài lòng

Không hài lòng

80

3,3

16,7

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Biểu đồ 3. Mức độ hài lòng của BN

48

TCNCYH 142 (6) - 2021

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

Hầu hết số BN trong 2 nhóm nghiên cứu đều rất hài lòng hoặc hài lòng với phương pháp giảm và

chỉ có 3,3 % (1 BN) ở nhóm QL không hài lòng tuy nhiên sự khác biệt này không có ý nghĩa thống

kê (p > 0,05).

4. Lượng morphin tiêu thụ sau mổ 48h

Bảng 2. Số lượng và tỷ lệ người bệnh sử dụng PCA morphin

Nhóm QL

( n = 30)

Nhóm NMC

( n = 30)

Lượng morphin tiêu thụ sau mổ 48h

p

Số lượng NB phải giải cứu bằng

PCA morphin (n) (%)

1

0

> 0,05

3,3 %

Tổng lượng morphin (mg)

33

0

< 0,05*

Nhóm QL có 1 BN phải dùng thêm PCA Morphin với tổng lượng 36mg. Trong khi, nhóm NMC

không có người bệnh nào phải cần dùng morphin.

5. Tác dụng không mong muốn và số lượng morphin tiêu thụ

Bảng 3. Tác dụng không mong muốn

Nhóm QL

Nhóm NMC

Tác dụng không mong muốn

p

Số BN

(n)

Tỷ lệ

(%)

Số BN

(n)

Tỷ lệ

(%)

Tê lệch vị trí

Buồn nôn/ Nôn

Ngứa

0

1

0

4

0

3,3

0

6

4

1

0

7

3

0

20

13,3

3,3

0

< 0,05*

> 0,05

< 0,05*

> 0,05

Suy hô hấp

0

Tụt huyết áp

0

Run

0

Bí tiểu

13,3

0

23,3

10

0

Chọc vào mạch máu

Nhiễm trùng điểm chọc

Đau tại vị trí tê

Ngộ độc thuốc tê

Tụ máu vị trí gây tê

0

Tỷ lệ buồn nôn/nôn; bí tiểu của BN ở nhóm NMC cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm QL

(p < 0,05). Ở nhóm NMC, tỉ lệ BN phong bế bị lệch sang bên chân không mổ (20%) và chạm vào

mạch máu (10%) là khá cao.

TCNCYH 142 (6) - 2021

49

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

IV. BÀN LUẬN

cứu của chúng tôi thấp hơn so với các nghiên

cứu nước ngoài (dùng ropivacain 0,2%).⁹

* Hiệu quả giảm đau sau

Kết quả nghiên cứu của chúng tôi cho thấy

phương pháp gây tê thần kinh ngoại vi liên tục

như gây tê cơ vuông thắt lưng liên tục cũng

như gây tê NMC đã mang lại hiệu quả giảm đau

tốt, làm giảm điểm đau VAS cho các BN sau

phẫu thuật thay khớp háng với mức độ giảm

đau tương đương nhau ở hầu hết thời điểm khi

nghỉ. Ngay tại thời điểm 30 phút sau khi tiêm

thuốc tê (H0.3), điểm VAS trung bình của cả 2

nhóm khi nghỉ đều giảm xuống > 50% so với

điểm VAS trước khi tiêm thuốc tê và sự khác

biệt giữa 2 nhóm không có ý nghĩa thống kê với

p < 0,05. Nghiên cứu của chúng tôi cũng cho

thấy nhóm NMC có điểm đau VAS khi nghỉ là

thấp hơn so với nhóm QL ở tất cả các thời điểm

sau H0, tuy nhiên sự khác biệt này không có ý

nghĩa thống kê với p>0,05. Tác giả Margaret

Mhockett cũng cho thấy kết quả tương tự khi

điểm đau VAS ở trạng thái nghỉ sau mổ thay

khớp háng toàn bộ chỉ dao động từ 1 đến 3.⁸

* Các tác dụng không mong muốn:

Trong nghiên cứu của chúng tôi cho thấy tác

dụng không mong muốn như bí tiểu và buồn

nôn hoặc nôn ở nhóm gây tê NMC có tỉ lệ cao

hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm gây tê QL

(p < 0,05). Với người bệnh gây tê ngoài màng

cứng, khi thuốc được đưa vào khoang ngoài

màng cứng, thuốc họ morphin hấp thu vào máu

qua hệ thống tĩnh mạch ngoài màng cứng, một

phần thuốc khuếch tán vào dịch não tuỷ. Người

bệnh buồn nôn có thể gặp từ 22 - 30% do tác

dụng không mong muốn của thuốc họ morphin

gây kích thích vào thụ thể ở trung tâm nôn thuộc

sàn não. Tỷ lệ người bệnh bí tiểu có thể gặp

từ 15-35% do thuốc họ morphin làm giảm co

bóp cơ thành bàng quang và tăng thể tích bàng

quang hoặc do thuốc tê tác dụng lên trương lực

cơ vòng bàng quang.¹⁰

Hầu hết người bệnh bị buồn nôn, ngứa ở

mức độ nhẹ không cần can thiệp. Nhóm gây tê

ngoài màng cứng, có một tỉ lệ không nhỏ gặp

phải tác dụng không mong muốn bị tê lệch vị

trí cần phong bế (tê lệch chân) chiếm tỉ lệ 20%.

Việc tê lệch chân không phẫu thuật dẫn đến kết

quả là hiệu quả giảm đau không đầy đủ, đòi

hỏi phải tăng lượng thuốc tê sử dụng và gây ra

cảm giác khó chịu cho người bệnh. Kết quả này

tương tự nghiên cứu của tác giả Shaﬁq và cộng

sự nghiên cứu trên 1706 ca gây tê ngoài màng

cứng cho thấy có 10,07% người bệnh bị tê lệch

một bên chân. Đây cũng là nhược điểm lớn của

phương pháp gây tê ngoài màng cứng so với

phương pháp gây tê thần kinh khi lựa chọn để

giảm đau sau mổ khớp háng, bởi phương pháp

gây tê thần kinh chọn lọc cho phép phong bế

đúng vị trí chân phẫu thuật, làm giảm được tác

dụng không mong muốn này.¹¹

Đánh giá điểm đau khi vận động sau 30 phút

tiêm thuốc tê, điểm VAS động ở nhóm NMC có

thấp hơn so với nhóm QL nhưng không có sự

khác biệt giữa 2 nhóm. Từ thời điểm H12 trở

đi, điểm VAS động của nhóm NMC thấp hơn

so với nhóm QL và sự khác biệt giữa 2 nhóm

có ý nghĩa thống kê với p < 0,05. Trong nghiên

cứu, ở nhóm QL có 1 bệnh nhân cần giải cứu

bằng PCA morphin với lượng morphin tiêu thụ

là 35mg trong 48h sau mổ trong khi ở nhóm

NMC là không có bệnh nhân nào. Lý giải về

sự chênh lệch này chúng tôi cho rằng: thứ

nhất, nhóm QL có thể phong bế không hoàn

toàn hết các dây thần kinh và sự lan truyền của

thuốc trong các bao cân khi truyền liên tục qua

catheter QL cũng có thể không đảm bảo đưa

được thuốc tê đến các rễ thần kinh thắt lưng

như catheter NMC; thứ hai có thể do nồng độ

thuốc ropivacain 0,1% sử dụng trong nghiên

50

TCNCYH 142 (6) - 2021

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

V. KẾT LUẬN

Phương pháp gây tê cơ vuông thắt lưng

liên tục dưới hướng dẫn siêu âm có thể là một

phương pháp giảm đau sau mổ có hiệu quả

giảm đau tương đương khi nghỉ nhưng kém

hiệu quả hơn khi người bệnh vận động và ít tác

dụng không mong muốn so với gây tê NMC sau

phẫu thuật thay khớp háng.

Transmuscular

Quadratus

Lumborum

Blockade. Br J Anaesth. 2013;22.

6. BR. PT. Randomised trial comparing the

transversus abdominis plane block posterior

approach or quadratus lumborum block type I

with femoral block for postoperative analgesia

in femoral neck fracture, both ultrasound-

guided. Rev Esp Anestesiol Reanim.

2016;63:141 - 148.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Duarte LT BP SR. Effects of epidural

analgesia and continuous lumbar plexus

block on functional rehabilitation after total

hip arthroplasty. Rev Bras Anestesiol.

2009;59:531 - 534.

7. McCrum CL B-DB, Shin JJ, Wright VJ.

Quadratus lumborum block provides improved

immediate

postoperative

analgesia

and

decreasedopioidusecomparedwithamultimodal

pain regimen following hip arthroscopy. Hip

Preserv Surg 2018;5(3):233 - 239.

2. FJ Singelyn TF MM, D Joris. Effects

of intravenous patient-controlled analgesia

with morphine, continuous epidulal analgesia

and continuous femoral nerve sheath

block on rehabilitation after unilatelal total-

hip arthroplasty. Reg Anesth Pain Med.

2005;30:452-457.

8. Margaret M.Hockett SHaAL. Continous

Quadratus Lumborum Block for Postoperative

Pain in Total Hip Arthroplasty: A Case Report.

A&A Case Report. 2017;8:4-6.

9. Blanco R AT, Girgis E. Quadratus

lumborum block for postoperative pain after

caesarean section: A randomised controlled

trial. Eur Journal of Anaesthesiology.

2015;32:812–818.

3. Choi P BM, Scott J, Douketis JD.

2003, Issue 3. . Epidural analgesia for pain

relief following hip or knee replacement.

Cochrane

Database

of

Systematic

10. Nguyễn Hữu Tú CQT. Gây tê ngoài

màng cứng. Bài giảng gây mê hồi sức.

2014:277 - 290.

Reviews 2003(3):Art. No.: CD003071. DOI:

003010.001002/14651858.CD14003071].

4. MJ BR. Optimal point of injection: the

quadratus lumborum type I and II blocks.

Anaesthesia. 2014;30:1550.

11. F. Shaﬁq MHaKS. Complications and

interventions associated with epidural analgesia

for postoperative pain relief in a tertiary

care hospital. Middle East J Anaesthesiol.

2010;20(6):827 - 832.

5. Borglum

J MB JK, Lonnqvist PA,

Christensen AF, et al. Ultrasound-guided

TCNCYH 142 (6) - 2021

51

TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU Y HỌC

Summary

POSTOPERATIVE ANALGESIC EFFICACY OF CONTINOUS

QUADRATUS LUMBORUM BLOCK VERSUS CONTINOUS

EPIDURAL IN HIP REPLACEMENT SURGERY

The purpose of the study is to compare the analgesic efﬁcacy and the side effects of continuous

quadratus lumborum block versus continous epidural for hip replacement surgery. 60 patients with

hip replacement surgery were relieved of postoperative pain by continuous quadratus lumborum

(QL) block and continuous epidural blockv from April 2019 to August 2019 at Center of Anesthesia

& Surgical Intensive Care, Viet Duc Hospital. Mean VAS score at rest of the continuous quadratus

lumborum block group after bolus was equal to the mean VAS score of continuous epidural group

allmost of the time of the study. The rates of nausea, urinary retention, and unilateral blockade

were statistically signiﬁcantly lower with continuous quadratus lumborum block compared with

continuous epidural anesthesia. Our study is showed that continuous quadratus lumborum block

has comparable postoperative pain relief and less adverse effects than epidural anesthesia for hip

replacement surgery.

Keywords: continuous lumborum quadratus block, epidural, hip replacement surgery.

52

TCNCYH 142 (6) - 2021