Bài thuyết trình Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính 64 dãy động mạch não sử dụng phương pháp Test Bolus

8/17/2018

Đặt vấn đề

 Chụp cắt lớp vi tính (CLVT) động

mạch não^:

• Là một phương pháp chẩn đoán không

xâm lấn.

KỸ THUẬT CHỤP CẮT LỚP VI TÍNH

64 DÃY ĐỘNG MẠCH NÃO

SỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP TEST BOLUS

• Được chấp nhận như chỉ định đầu tiên

để chẩn đoán, lập kế hoạch điều trị và

theo dõi sau điều trị các bệnh mạch

máu não.

Bùi Thanh Cao, Nguyễn Hữu Tuấn, Bùi Quang Huynh*

(*)Khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Việt Đức.

Ưu nhược điểm của 2 phương pháp

Đặt vấn đề

Giá trị chẩn đoán của CLVT phụ thuộc:

• Độ cản quang động mạch: > 350 HU.

• Hiện rõ động mạch, hạn chế tĩnh mạch não

(tính thời gian trễ chính xác).

Test bolus

Care bolus

•

Tính được thời • Sử dụng ít

gian trễ chính

xác.

Ưu điểm

thuốc cản

quang.

 2 phương pháp tính thời gian trễ

Sử dụng nhiều • Thời gian trễ

thuốc cản

quang hơn.

Nhược điểm

•

Test bolus

Care bolus

không chính

xác, thuốc

sang tĩnh

m

ạ

ch

Mục đích của bài báo cáo

Quy trình kỹ thuật

Chỉ định:

• Chẩn đoán phình, dị dạng mạch máu

não.

Trình bày quy trình kỹ thuật chụp

CLVT động mạch não đang được

áp d

ụ

ng t

ạ

i b

ệ

nh vi

ệ

n Vi

ệ

t

Đứ

c,

sử dụng phương pháp Test bolus

để tính thời gian trễ.

• Chấn thương sọ não, tai biến mạch máu

não nghi ngờ tổn thương mạch.

• Lập kế hoạch điều trị, kiểm tra sau điều

trị mạch máu não.

1

8/17/2018

Quy trình kỹ thuật

 Chuẩn bị người bệnh:

Chống chỉ định:

• Phụ nữ có thai.

• Nhịn ăn trước khi chụp 4-6 giờ (trừ cấp cứu).

• Thu thập kết quả xét nghiệm, hồ sơ bệnh án.

• Tháo bỏ vật dụng gây nhiễu ảnh vùng đầu, cổ.

• Người bệnh có tiền sử dị ứng thuốc cản

quang, hen phế quản.

• Hướng dẫn người bệnh nằm yên trong khi chụp,

giải thích nguy cơ có thể xảy ra khi tiêm thuốc kể

cả cảm giác nóng, buồn nôn hoặc shock thuốc.

• Người bệnh nhiễm độc do tuyến giáp

trạng, suy gan, suy thận^.

• Yêu cầu người bệnh kí cam kết sử dụng thuốc

cản quang.

Quy trình kỹ thuật

Tư thế người bệnh:

Trang thiết bị:

•

MSCT 64 dãy .

• Nằm ngửa, đầu hướng

vào trong máy.

•

Máy bơm thuốc cản quang tự

động có 2 xilanh.

• Cố định đầu người bệnh.

•

Thuốc cản quang nồng độ 350,

370 mgI/ml.

• Tia trung tâm vào điểm

giữa gian mày, đường

ngang với lỗ tai.

Bông cồn, băng dính, hộp thuốc

chống sốc, kim luồn 18G, dây

nối chạc 3 chịu áp lực. Đặt đường

truyền tĩnh mạch M bên tay

phải.

Các bước tiến hành kỹ thuật

Kỹ thuật test bolus

1. Chụp ảnh khảo sát:

Sagital, coronal.

3. Test bolus

• Vị trí ngang đốt sống cổ C4,

C5 (trước phình cảnh).

•

2. Chụp các lát cắt thì trước tiêm:

• Mốc cắt Từ C1 lên đến hết vòm

sọ.

• Cắt 1 ảnh để xác định vị trí

động mạch cảnh ( hằng số

80Kv – 40 mas).

• Mặt phẳng cắt axial theo đường

OM hoặc theo mặt phẳng

Virchow.

• Đặt ROI vào lòng

động mạch cảnh.

• Mục đích: Đánh giá nhu mô não

trước khi tiêm thuốc cản quang.

2

8/17/2018

Kỹ thuật test bolus

3. Test bolus

• Tiêm 10ml thuốc theo

sau là 20ml NaCl

Kỹ thuật test bolus

• Máy sẽ tính được thời gian

để đạt nồng độ thuốc trong

lòng động mạch cảnh cao

nhất sau khi tiêm thuốc là

bao nhiêu.

0.9%, tốc độ 5 ml/s.

• Sau khi tiêm thuốc 6s,

chụp liên tục 1-2s/lần tại

C4, C5.

• Ta gọi thời gian thuốc đạt

nồng độ cao nhất này là T

(vd T=15s).

Các bước tiến hành kỹ thuật

4. Chụp các lát cắt động

mạch có tiêm thuốc:

• Chụp xoắn ốc (Helical).

4. Chụp các lát cắt động

mạch có tiêm thuốc:

• Đặt thời gian trễ (Delay scan

times) = T (vd T = 15s).

• Hướng cắt Axial từ dưới lên

trên (C4-C5 đến hết vòm sọ).

• Thuốc cản quang: 1ml/Kg; tốc

độ 5ml/s , + 20ml NaCl 0.9%.

• Độ dày 5mm tái tạo 0.625 mm.

• Speed: 65,25mm/s. Pitch 0.516.

• Rotation times : 0.5s.

• Sau khoảng thời gian trễ T

máy sẽ tự động chụp thì ĐM

não.

• Tổng thời gian chụp : 4s

Một số kết quả thu được

3

8/17/2018

Một số kết quả thu được

Kết luận

1. Ưu điểm của test bolus:

2. Nhược điểm của test bolus :

• Thao tác đơn giản dễ thực hiện.

• Chụp được chính xác thì động mạch.

• Mất thêm 1 thao tác thực hiện Test thuốc.

• Mỗi bệnh nhân mất thêm 10ml thuốc cản

quang và 20ml nước muối.

• Cho hình ảnh rõ ràng, hạn chế được sự hiện

hình của tĩnh mạch.

• Khó xác định vị trí ĐM cảnh để đặt ROI trong

trường hợp bệnh nhân: hẹp, tắc, thiểu sản ĐM

cảnh.

• Giúp chẩn đoán chính xác.

• Áp dụng cho những mạch cần thời gian chụp

nhanh như : động mạch cảnh, động mạch phổi.

4

8/17/2018

Tài liệu tham khảo

TRÂN TRỌNG CẢM ƠN

 Cerebral CT angiography using a small volume of

concentrated contrast material with a test injection method:

optimal scan delay for quantitative and qualitative

performance.

N Takeyama, MD,¹K Kuroki, MD,¹T Hayashi, MD,¹S Sai,¹N Okabe,

MD,¹Y Kinebuchi, MD,¹T Hashimoto, MD,¹andT Gokan, MD²

5

Bài thuyết trình Kỹ thuật chụp cắt lớp vi tính 64 dãy động mạch não sử dụng phương pháp Test Bolus - Bùi Thanh Cao