Luận văn Nghiên cứu hiệu quả của việc phân cấp quản lý, khai thác và bảo vệ công trình thủy lợi

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

CHƯƠNG 1:

TỔNG QUAN VỀ PHÂN CẤP QUẢN LÝ, KHAI THÁC VÀ BẢO VỆ

CÔNG TRÌNH THỦY LỢI

1.1. Lý luận về phân cấp quản lý

1.1.1. Một số khái niệm về quản lý và phân cấp quản lý

1. Quản lý:

nh ch ng v ph c p c u n nhi u nh h học

p ung nghiên c u v nhi u u n huy u n ọng i c u n

v inh nghi ch nh c n ng ên h nh hu u n

công ngh u n u n v nh ng n cu i Th h nh h học

u n n g i ci nc n ch c h học u n ph i

h p i u v ng nh hu v ng nh ngh hu

Hi n n y vẫn ch có ịnh nghĩ h ng nh v u n T ên h c

c ng ng y các u n ni v u n i c ng ph ng phú hơn Các ờng

phái u n học nh ng ịnh nghĩ v u n nh u:

- T i : "L u n b n ph i bi õ: u n ng ời hác vi c g

v h y chú n cách nh inh nh họ "

- Fay : "Qu n h ng ọi ổ ch c gi nh nh

nghi p ch nh ph u có nó gồ 5 y u h nh : h ch ổ ch c

chỉ i u chỉnh v iể á Qu n ch nh h c hi n h ch ổ

ch c chỉ i u chỉnh v iể á y”

- H K n : "Qu n x y ng v uy ôi ờng giúp

c n ng ời h n h nh cách hi u u ục iêu ịnh"

- P F D u : " uy ch cùng u n h c iễn n ch c nó

hông nằ nh n h c h nh ng; iể ch ng nó hông nằ

gic h nh u ; uy n uy uy nh c nó h nh ch"

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

1

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

Nh v y có hể nói ằng Qu n ác ng iên ục có ổ ch c có

ịnh h ớng c ch hể u n ng ời u n ổ ch c u n ên hách hể

u n i ng u n v các ặ ch nh ị v n h á x h i inh

hu bằng h h ng các công cụ u n nh các u các ch nh ách

các nguyên ắc các ph ơng pháp v các bi n pháp cụ hể nhằ ôi

ờng v i u i n ch phá iển c i ng nhằ c ục iêu

c h ng u n

H ng u n nói chung x y u nh 3 n i ung ch y u 1 p

h ch ph i h p h c hi n ch y u u n i n hời gi n chi

ph h c hi n v 3 giá á các công vi c c uá nh nhằ c các

ục iêu ịnh

L p h ch: L vi c x y ng ục iêu xác ịnh nh ng công vi c

c h n h nh nguồn c cần hi ể h c uá nh v uá nh phá iển

h ch h nh ng h nh ôgic có h biểu iễn ới ng ơ

ồ h h ng.

Tổ ch c h c hi n: Đ y uá nh ph n ph i các nguồn c b gồ

i n v n ng áy óc hi bị v u n i n hời gi n N i ung

n y chi i hó hời h n h c hi n ch ng công vi c v n b uá nh

Giám sát: Là quá trình theo dõi iể i n nh án ph n ch nh

h nh h n h nh gi i uy nh ng v n iên u n v h c hi n bá cá hi n

ng i u chỉnh các h ng ch úng h ch

Các n i ung c u n h nh h nh chu nh n ng ng vi c

p h ch n i u ph i h c hi n v giá á u ó cung c p các hông

in ph n hồi ch vi c ái p hi h ch c uá nh

Kh học u n ch ng inh ằng u n u n ph i có ổ ch c

Tuy nhiên ể u n án x y ng cần nhi u b ph n h p h nh Đó

các i n h c chung các huy chung v u n các i n h c v chuyên

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

2

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

ôn nh : uy h ch i n úc c u công ngh x y ng ổ ch c x y

ng v các i n h c h nh : pháp u ổ ch c nh n in học ôi

ờng

2. Quản lý tài nguyên nước

Qu n i nguyên n ớc p h p các h ng hu inh u n

hể ch u pháp h p ác v u n v n h nh h h ng các công nh c

các ổ ch c nhằ áp ng yêu cầu c phá iển v u n i nguyên n ớc

cách b n v ng uôn b c n bằng gi cung v cầu v n ớc ch

ch ọi h ng inh x h i ôi ờng Qu n i nguyên n ớc c

iễn ng u các uá nh gi i n uy h ch hi x y ng v

u n v n h nh h h ng các công nh h i hác v b v nguồn n ớc

Nói cách hác u n i nguyên n ớc ổng hò các h ng nhằ

h i hác b v uy nguồn n ớc ch các h ng n inh inh xã

h i ôi ờng v phòng ch ng nh ng ổn h n ớc g y

3. Quản lý khai thác hệ thống công trình thủy lợi

“Qu n công nh h y i uá nh ổ ch c h ặc cá nh n

các ục iêu ch h hồng công nh h y i ó hi p các i u

i n h ch h p huy ng các nguồn c hác nh u ể ục iêu

hông g y nh ng ác ng x u n ” Ti n ĩ v n ch ằng:

“ hông có b ph n n c công nh h ầng b ch c n ng vi c

uá v i n hi có ổ ch c v n h nh uy u v n ng c p nó”

h nh công c h h ng h y i cần c h i y u “phần c ng” v “phần

” Phần c ng gồ công nh ầu i h h ng ênh ơng công nh

i u i v các ng hi bị còn phần các công ác u n khai thác

h h ng h y nông

N i ung yêu cầu c công ác u n h i hác công nh hu i:

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

3

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

Công ác u n h i hác công nh hu i b gồ 3 n i ung

chính:

a. Quản lý nước:

Đi u h ph n ph i n ớc iêu n ớc công bằng h p ng h h ng

công nh hu i áp ng yêu cầu phục vụ n xu nông nghi p ời ng

n inh ôi ờng v các ng nh inh u c n hác

b. Quản lý công trình:

Kiể h õi phá hi n v xử ịp hời các c ng h h ng

công nh hu i ồng hời h c hi n vi c uy u b ỡng ử ch

n ng c p công nh áy óc hi bị; b v v v n h nh công nh h

úng uy chuẩn iêu chuẩn hu b công nh v n h nh n n

hi u u v ử ụng u i

c. Tổ chức và quản lý kinh tế:

X y ng ô h nh ổ ch c h p ể u n ử ụng có hi u u

nguồn v n i n v ọi nguồn c c gi nhằ h c hi n v h n h nh

nhi vụ h i hác b v công nh hu i inh nh ổng h p h

ui ịnh c pháp u

Yêu cầu c công ác u n v n h nh công nh hu i:

Qu n v n h nh uy u b ỡng công nh ới iêu n ớc c p

n ớc h úng uy chuẩn iêu chuẩn hu b n n công nh

phục vụ n xu x h i n inh ịp hời v hi u u .

Th c hi n cung c p n phẩ ịch vụ công ch ới iêu c p n ớc phục

vụ n xu nông nghi p v các ng nh inh hác ên cơ h p ồng ặ

h ng với cơ u n có hẩ uy n h ặc h ch c gi

ử ụng v n i n v ọi nguồn c c gi ể h n h nh

nhi vụ u n h i hác công nh hu i

T n ụng công nh áy óc hi bị ng hu i c nh

u n v huy ng v n ể h c hi n các h ng inh nh hác với i u

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

4

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

i n hông nh h ng n nhi vụ u n h i hác công nh hu i

c gi v u n h các uy ịnh c pháp u

4. Phân cấp quản lý

Ph n c p u n ng nh ng nhi vụ c ổ ch c u n

Kh học u n ch ng inh ằng ể b u n có hi u u bắ

bu c ph i có ch nh p ung v ph n chi uy n c Ph n c p

Nh v y ới có hể ng c ờng inh h v h ch ng c ổ ch c u n

N u chỉ p ung uy n c ch ầng u n c nh ẽ ch c p u n

ph i “bù ầu” ể gi i uy ọi v n i u n y ẽ ẫn ới h u u nhi u

vi c bị nh ng h nh h nh ác ph ng vi c u n iêu ch nghĩ nh

nh D ó ng u n ph i bi ph n uy n ch c p ới nhi

nh ng ch c vụ v ách nhi ơng ng L ch c p ới có uy n v có

trách nhi v ó ới có hể hi n họ phá huy h h n ng áng

nh ch c c b n ng c hi u u u n ồng hời có hể gi bớ

gánh nặng ch các c p u n giúp ng c p u n p ung inh hần c

c nh ng phần vi c c nh ng vi c h c hi n ục iêu chung

T ng i ổ ch c cụ hể hông hể có hể có huôn ẫu nh ịnh ể

xác ịnh uy n h n n ph i p ung v uy n h n n ph i ph n chi Nó

c uy ịnh b i h p gi nh ch cụ hể v inh nghi u n

c i ổ ch c

5. Phân cấp quản lý khai thác hệ thống công trình thủy lợi

i c u n công nh hu i hi u u hông chỉ ơn huần hi

ổ ch c u n h n hi n i u u n ọng hơn c cần ph i nên

ô h nh gồ nhi u ổ ch c hác nh u c ph n c p nhi vụ v uy n

i õ ng nh ng i h ng v h p với nh u ng hung hể ch

h ng nh phù h p Ph n c p u n h i hác công nh h y i ph n

công ách nhi các cơ u n u n công nh h y i T ung ơng ch

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

5

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

các cơ u n ổ ch c ơn vị c p ới ị ph ơng ch n n ng ời h ng

i i c ph n c p u n ch các ổ ch c u n ị ph ơng cơ ể

h c hi n chuyển gi ách nhi u n công nh h y i ch các ổ ch c

h p ác ùng n ớc h c hi n u n iể ch ơng c h giới v ng

n ớc v u n công nh hu i Nhi u nghiên c u h học ch h y vi c

ph n công ph n c p u n h i hác công nh hu i cần hi Đ y

ng nh ng yêu cầu b ch các h h ng công nh hu i phá

huy hi u u b phục vụ n xu nông nghi p n inh v các ng nh

inh hác áp ng yêu cầu công nghi p h á hi n i h á n xu nông

nghi p

Ph n c p u n h i hác công nh h y i ph n chi h p v

ặ u n gi các c p ung ơng n ị ph ơng p hể ới các cá

nh n nh ng ng ời ùng n ớc nhằ n ng c n ng c v hi u u u n

giúp phá huy c i n ng c h ng v n có c các công nh h y

i góp phần i nh ng chuyển bi n ng uá nh h ng n xu

c i hi n ời ng nh n n góp phần u n ọng v vi c phá iển inh

x h i

Th Hupp h ph n c p u n h i hác công nh h y i

ph n công ách nhi các cơ u n u n công nh h y i T ung ơng

ch các cơ u n ổ ch c ơn vị c p ới ị ph ơng Để u n công

nh h y i hi u u hông chỉ ơn huần hi ổ ch c u n

h ch h p cần ph i nên ô h nh gồ nhi u ổ ch c hác

nhau c ph n c p nhi vụ v uy n i õ ng nh ng i h ng v

h p với nh u ng hung hể ch h ng nh phù h p

Nh v y ph n c p u n h i hác công nh hu i CTTL õ

ách nhi gi T ung ơng v ị ph ơng gi Nh n ớc v ng ời n

ng u n h i hác CTTL Th c hi n x h i h á công ác hu i h y

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

6

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

nói cách hác c ng c ổ ch c u n h h ớng c ng ồng h gi

u n h i hác CTTL gi b c p c Nh N ớc Th ó Nh N ớc

chỉ u n công nh ầu i c các h h ng có uy ô v v ớn công

nh có hu ph c p v các ục ênh ch nh; phần còn i gi ch các ổ

ch c h p ác ùng n ớc u n Th c hi n chuyển gi uy n u n h i

hác CTTL ên ị b n ch ng ời h ng i gắn ách nhi với uy n i

ch ng ời h ng i

1.1.2. Vai trò của việc phân cấp quản lý công trình thủy lợi

Ph n c p u n h i hác công nh h y i òi hỏi y u

hách u n c uá nh u n h i hác h h ng các công nh h y i

nó hoàn t n phù h p với uy ô v ph vi u n c các h h ng ng

nh h nh nhi vụ ới i c ph n c p u n h i hác v b v công nh

h y i có v i ò u n ọng u y:

- Ph n c p u n h i hác công nh h y i ẽ õ c ách

nhi i với v n h nh v uy u b ỡng v cơ ch i ch nh i với công

y h ặc ổ ch c u n h i hác công nh h y i nh n ớc h nh p

v các ổ ch c ùng n ớc Nói cách hác ph n c p u n h i hác

công nh h y i vi c ph n ịnh ch òi ách nhi uy n v uy n i

c các ổ ch c h gi u n v n h nh công nh h y i ch nh v v y

nó ẽ phá huy cách nh n i c v i u n v c ng ác c

các h nh viên ng ổ ch c u n ;

- Ph n c p u n h i hác công nh h y i ẽ gi chi ph c

Ch nh ph Ch nh ph hông hể nguồn c v nh n c v i ch nh ể

b c p ch ọi h ng u n h i hác công nh h y i ên uy ô

c n ớc Nh n ớc chỉ có hể ầu x y ng h h ng công nh v h

phần inh ph ch vi c u n v n h nh công nh h y i ớn còn

c ng ồng ng ời ùng n ớc cần u n v n h nh công nh h y i nhỏ

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

7

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

v h h ng h y i n i ồng Ph n c p u n vi c h c hi n ph ơng

ch “Nh n ớc v nh n n cùng ”;

- Ph n c p u n h i hác v b v công nh h y i ể ng c ờng

ách nhi c ng ời ử ụng n ớc i với công nh h ầng cơ D

công nh h y i c i p phục vụ ới iêu ch n xu nông nghi p c

ng ời nông n hi u u h ng c công nh h y i ẽ ác ng c

i p n n xu nông nghi p hu nh p v ời ng c ng ời n nên ng ời

ùng n ớc ẽ uôn gắn bó v có ách nhi hơn ng vi c u n b v

công trình.

- Ph n c p u n cơ pháp ể chuyển gi công nh h y i

có uy ô v yêu cầu hu phù h p ch ng ời ùng n ớc ng ời h ng

i u n n ng c nh ch c các ổ ch c u n ng c ờng h

gi c c ng ồng ng công ác h y i b công nh h y i nhỏ v

công nh n i ồng c p x hôn có ch u n h b nh b n

v ng ng h ng c các ổ ch c u n h i hác công nh h y i

- Ph n c p u n công nh h y i ch các Tổ ch c h p ác ùng

n ớc b ồng b hép n v công ác u n ch c n ng

cầu n i gi nh nghi p nh n ớc h i hác công nh h y i với các ịch

vụ iên u n giúp ng ời ùng n ớc ử ụng n ớc hi u u Gi i v uy

ô ổ ch c ng h ng u n c các nh nghi p u n công nh

h y i ể các ơn vị n y p ung v nh ng h ng ầ h h ng

hi u u hơn

1.1.3. Hiệu quả của việc phân cấp quản lý khai thác công trình thủy lợi

Th ớc nh h ng u n ch nh hi u u c các h

ng u n ng nh ng ục iêu cơ b n c ph n c p u n phá

huy n ch n ng c nh ch ng n ng ng c các c p u n gắn với

ch c n ng nhi vụ v uy n h n nh ịnh T ớc h ph n c p u n

nhằ ng c ờng hi u c hi u u c u n n T nhiên hông ph i b

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

8

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

c ph n c p nh h n cũng i i ch hi u u N u c p ó ch

i u i n v cơ v ch - hu nh n ng c h n ng i

ch nh h vi c ph n c p cách áy óc ẽ hông i hi u u h

ch g y ác h i

T ên h c chúng ng hắc phục nh ng nh c iể c cơ ch

u n cũ u n iêu nh nh D ó c p n á h c hơn có i u

i n v h n ng gi i uy ịp hời hơn phục vụ hơn các yêu cầu u n

h cần ng c ờng ph n c p ch c p ó D á h c hơn phù h p với nhu

cầu v nguy n vọng c ng ời n hơn nên chắc chắn ng ời n ẽ u n

v h gi nhi u hơn v các h ng v v n nh hi h c cũng

nh i u i n hu n i hơn nên họ cũng ễ h gi hơn

Cũng gi ng nh b h ng u n n hi u u c ph n

c p u n h i hác công nh h y i c ánh giá ên các iêu ch :

Chi ph ch ng hời gi n v u c uá nh u n Ng i

chúng c n ph i x xé ới các h c nh hi u u inh x h i hác

vi c ph n c p u n ng i Cụ hể hi u u c vi c ph n c p u n

h i hác v b v công nh h y i nh u:

- Nh n h c c ng ời h ng i v c c ng ồng v v i ò nhi vụ

c h h ng công nh h y i c n ng c Ng ời n nắ v ng hơn

h u n h i hác v b v công nh h y i Họ ch ng ch c c

v n ng c h c ng vi c óng góp các nguồn c ể x y ng u n

h i hác v b v h h ng v v y h h ng c h i hác ử ụng

hơn ng i hi u u c hơn h n ch c nhi u ác nh n x h i v v

h công nh é i c hời gi n phục vụ h u ch

- Nguồn v n ầu các h n hu chi i ch nh c h h ng c

iể á chặ chẽ hơn ử ụng úng ục ch hơn ọi uy ịnh v h

ng chi iêu c n u n công nh u c công h i n các h

h ng i v b h c hi n h úng uy ch u n i ch nh c ơn

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

9

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

vị v h úng ui ịnh c Nh n ớc c iể á hơn Ch nh v v y

ch ng c hi n ng iêu c c ng ph ng c ờng hi u u ử ụng nguồn

i ch nh c p c nh n ớc cũng nh các nguồn c óng góp c n ch ọi

h ng u n v n h nh h h ng

- Các công nh hu i có ng ời u n h c v n i n ên

ph vi n h h ng i u i n v ôi ờng hu n i ể ng ời nông

n có hể h gi v u n các công nh h y i gi c i

ông chờ v b c p c Nh n ớc ng c ờng ph i h p gi các ơn vị

ch ầu ơn vị hi công giá á ng vi c ầu u ử công nh hu

i

- Các công nh h ng hơn ng c ờng hi u u h i hác h

h ớng phục vụ ục iêu c i hi n c các chỉ iêu phục vụ h nhi vụ

hi ặ ch nh v v y hi u u inh công nh ng i cũng ng y

ớn hơn Di n ch ới c các công nh c b ịp hời úng

yêu cầu v có ch ng phần ớn các công nh i n ch ới u ng hơn

với ớc hi h c hi n ph n c p

- Thu i ph v các h n óng góp c ng ời n c hu u ặn

v u n hơn có ị chỉ iể iể á õ ng bổ ung c nguồn

v n ch vi c uy u b ỡng h h ng ênh ơng công nh Nhi u h

h ng còn có hể huy ng c nguồn c ch các ch ơng nh iên c h á

ênh ơng

- Gi c hời gi n v ng ầu vi c ác nghi p các công vi c

ng nh vụ h h ng công nh h y i n i ồng công nh h y i

nhỏ ọi công vi c ác nghi p v nh hu ng xử hu n i ồng c

gi i uy nh nh chóng ịp hời ch nh ng ời n h gi nhi

Ch nh nhờ ó góp phần gi c biên ch các công y u n h i ác

công nh h y i giúp i ngũ cán b có nh chuyên ôn hu c

các công y u n h i hác công nh h y i p ung hời gi n v u

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

10

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

gi i uy v xử các v n ớn hơn u n ọng hơn ng u n h i hác

h h ng

- T ng n ng u v n ng c các i c y ồng nông nghi p

công nh c u n uy u b ỡng v n h nh ẫn ới c y ồng

c ới iêu ầy có nh ng nơi n ng u ú ng ới /h /n

Ng i còn ng hê các h n hu nh p hê công n vi c ch

c ng ồng ng ời n c uy n ch ng ng c ờng h i hác h h ng

công trình h h ớng ục iêu ch các ục ch nh ới c y công

nghi p nuôi ồng h y n ch n nuôi gi cầ phá i n nhỏ Ch nh v v y

vi c ph n c p u n h i hác công nh h y i góp phần u n ọng

ng vi c xó ói gi nghè ổn ịnh ịnh n ninh x h i ch các ị

ph ơng

1.1.4. Điều kiện để quản lý và phân cấp quản lý công trình đạt hiệu quả

Ph n c p u n h i hác công nh h y i ng nh ng yêu

cầu b ch các h h ng công nh h y i phá huy hi u u b

phục vụ n xu nông nghi p n inh v các ng nh inh hác T ên cơ

ph n ch h h ng ổ ch c u n v h c iễn ph n c p u n h i hác

công nh h y i cần i n nghị v hể ch ể h c hi n

ph n c p u n h i hác nhằ n ng c hi u u u n h i hác công

nh h y i

Thể ch u n n ớc v các công nh h y i b gồ : 1 ch nh

ách b gồ các ch nh ách c ch nh ph ch nh ách c các ị ph ơng

v ch nh ách c các ổ ch c u n h y i; u b gồ các u c

nh n ớc nghị ịnh c ch nh ph hông uy ịnh c các v U ND

các ỉnh i u uy ch h ng c các ổ ch c u n công nh h y

i v 3 h h ng ổ ch c u n b gồ các ổ ch c u n nh n ớc v

các ổ ch c c i p u n h i hác công nh h y i

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

11

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

LUẬT

CHÍNH SÁCH

ử ụng n ớc

L chọn án

Quy n u n ử ụng n ớc

Qu n nh ch p v n ớc

Quy ịnh v ách nhi các bên

Quy ịnh v nhi vụ các bên

h gi

Thu hồi v n ầu

Chuyển gi u n

Ph n c p u n

Ứng ụng công ngh

Qu n ổng h p i nguyên n ớc

HỆ THỐNG TỔ CHỨC QUẢN LÝ

chi ph i c ch nh ph

Cơ c u ổ ch c

Nguồn nh n c

Tài chính

Th y i ph

Qu n hông tin

Hình 1.1. Mối liên hệ giữa các thành phần của thể chế

h nh phần hể ch ên có ơng ác nh h ng ẫn nh u h y

ổi các y u c h nh phần n y có hể ẫn n h y ổi các y u c

các h nh phần hác Th ó các ổ ch c u n công nh h y i c

x nh h nh phần c hể ch

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

12

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

1.2. Tổng quan về việc phân cấp quản lý các công trình thủy lợi trên thế

giới và ở Việt Nam

1.2.1. Phân cấp quản lý các công trình thủy lợi trên thế giới

D các ặc iể hác nh u v inh ch nh ị x h i vi c h c

hi n ch ơng nh u n h h ng công nh h y i ặc bi h h ng

ới c các n ớc ên h giới có hác nh u u hời ng i n ch

ới cách nh nh chóng ên n h giới ầu h p 5 ới ầu nh ng

n 198 nhi u n ớc h y hó h n v ặ i ch nh ể ng i ch

nh ng chi ph ng công ác u n v v n h nh h h ng ới h ặc b ắc

ng vi c hu h y i ph ng ời nông n Các nh n n y ẫn ới

xu ng c p nh nh chóng c cơ h ầng h hụ i n ch ới ph n

ph i n ớc hông công bằng ng ph n ớc ng úng ng p v nhiễ ặn ị

húc ép nh ẽ với áp c i ch nh nhi u n ớc ên h giới c gắng

chuyển gi uy n v ách nhi u n các h h ng ới các cơ u n

nh n ớc ch các nh cung c p ịch vụ h y nông ị ph ơng

T gi h p 8 có ng ng ng n c c các ch nh uy n

ên n h giới h c hi n ô h nh u n h h ng ới chuyển gi h

h ng h y nông các cơ u n nh n ớc ch các ổ ch c nông n h ặc các

ổ ch c phi ch nh ph hác ô h nh ên iễn nhi u n ớc ên h giới

nh : In n i Chi ê T ung Qu c xic Thổ Nhĩ K Ch nh ph

các n ớc hy vọng ằng vi c h c hi n ô h nh u n h h ng ới ên ẽ

gi gánh nặng vè chi ph ng ới iêu v ẽ ng n ng u cũng nh

i nhu n n n nông nghi p có ới ể ng i ch b c chi ph n

c ng ời nông n

1. Mô hình quản lý tưới ở Philippin

ầu h p 7 c h XX cơ u n u n ới Qu c gi

(National Irrigation Administration – NIA ph i ơng ầu với nhi u hó

h n nh ng ời nông n hông nguy n h y i ph các h h ng công

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

13

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

nh h y i ng y c ng bị xu ng c p ch nh ph bắ bu c ng i chi ph

h ng các v n ên hách h c ch ồn i c NIA

v bắ bu c NIA h y ổi cơ ch ổ ch c v u n Rú inh nghi c

n ớc phá iển NIA hu hẹp ph vi u n v n h nh công nh v

ng v i ò h gi c ng ời h ng i bằng cách hi p các hi p h i

ới I g i n A ci i n – IA ể ph i h p với NIA u n các h h ng

ới v ó ục iêu ch nh c công nh ổi ới ô h nh ổ ch c u n

Ch nh ph yêu cầu các NIA x y ng v phá iển các IA ể họ có h

n ng nhi v i ò u n v n h nh v b ỡng các h h ng ới

n b h ặc ng phần h h ng ớc ầu ch ơng nh n y c h iể

ph vi nhỏ nh các h h ng c p x h ặc ênh c p xu ng NIA p

ung ch y u v các công nh ầu i v ênh ch nh Để chuyển gi ch

IA u n v n h nh b ỡng v ch h h ng c họ IA có hể

chọn ng h i ph ơng án:

Ph ơng án 1: Các IA ph i óng góp ch Ch nh ph 3 % giá ị x y ng

v n ng c p h h ng công nh 7 % còn i c i nh Ch nh ph giúp c

i p v h h ng công nh ó hu c IA

Ph ơng án : IA ần ch Ch nh ph h ng 10%; 20% trong quá

nh x y ng còn i ần nh ng hông v uá 5 n

Đ n n 198 cơ ch u n ới nh ng h nh công ớn v NIA

ch áp ụng h iể ô h nh n y ng các h h ng ới c p Qu c gi v

cũng c các u h ch v v y n 1983 i p ục ng ph

vi áp ụng với các h h ng có i n ch ới ới 3 h Đ i với i h

h ng v v ớn IA ph i h p với NIA h 3 h nh h c h p ồng: H nh h c

h nh h p ồng nh n v chịu ách nhi h c hi n công vi c b

ỡng h ờng xuyên các h h ng ênh cụ hể; H nh h c h h i h p ồng

nh n v chịu ách nhi u n v n h nh công nh v hu h y i ph

các h nh viên ng IA; H nh h c h b h p ồng nh n c các

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

14

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

trách nhi ng v n h nh b ỡng h h ng v ần chi ph x y ng

chi ph n ng c p ng

b. Mô hình quản lý kênh Paliganj bang Bihar Ấn Độ

Kênh ph n ph i P ig nj hu c ih c chọn iể nghiên c u h c

nghi ên cơ x y ng các nguyên ắc chung ể c i ổ ô h nh u n

ới Ấn Đ Kênh P ig nj có i n ch ới 14 867 h ng ó i n ch

ới c nh ác 1 197 h gồ 76 ng với 16 h n v ên 114

ng ời T ớc n 1988 ênh cục T i nguyên n ớc u n v hi u u

é Để n ng c hi u u Ch nh ph chọn ênh n y h iể c i ổ hể ch

u n u hời gi n nghiên c u nhó công ác chỉ nguyên nh n

cơ b n cần ph i nghiên c u gi i uy hi u iên c gi ng ời ử ụng

v cơ u n u n h h ng; hi u h gi c nông n v uá nh

u n v h h ng v n h nh cách hông h p Để gi i uy các v n

ên nhó công ác xu c i ổ ph ơng h c u n bằng cách h nh

p Hi p h i nông n v n h nh ênh u ó ch nh h c hó v ổi ên h nh

Hi p h i nông n ênh ph n ph i P ig nj ổ ch c i i n ch nông n

ể ph i h p với Cục T i nguyên n ớc ể c i p u n v v n h nh h

h ng ới Hi p h i b gồ các H i ới c hôn IC nh ng ng ời

nông dân ng bầu chịu ách nhi u n ph n ph i n ớc v u ử

b v công nh ng ph vi ng i IC ẽ gửi i i n h gi v

Hi p h i v n h nh ênh nông n

c. Mô hình quản lý tưới ở Trung Quốc

T ung Qu c u c gi có ịch ử u ời v ới với nh ng h

h ng ới uy ô ớn c ử ách ghi i n 6 5 ớc Công Nguyên

ới n ên 1 ng ời Ch nh ph T ung Qu c ặc bi u n ới

v n ơng h c ch nh v v y các h h ng ới có nghĩ h c u n

trọng Cu i h p 7 cơ ch u n ới b c nhi u nh c iể nh

công ác u n ẫn n công nh bị h hỏng hi u u ới h p

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

15

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

với i n ng công nh ầu n 1978 T ung Qu c

nguyên ới v c i cách inh v i n ể ổi ới công ác u n ới

ng hu v c nông nghi p v nông hôn bắ ầu vi c xó bỏ các h p ác x

h ng h iểu công iể ; h nông n c gi i h n ể c nh

ác v c phép n xu nghiên c u hị ờng v c gi i i

nhu n họ ; h y ổi các hể ch ch nh ách u n ới h

u n iể x h i hó iễn nh ẽ T c nh ng g ổi ới y

cu c cách ng ể i n ới h c hi n ch v i ch nh cũng nh ng

c ờng u n ị ph ơng các ô h nh ới xu hi n nh ng

h nh u chung i có 3 ô h nh u n ới :

- ô h nh u n có ph i h p gi Nh n ớc v H i ùng n ớc: ô

h nh n y c áp ụng há phổ bi n các ỉnh Hub i G n u h ng ng

Hebei i ô h nh u n n y ỏ có nhi u u iể nên c nhi u ỉnh

áp ụng T ng h nh h c u n n y Nh n ớc u n công nh ầu i

ên ênh c p II ênh c p III xu ng gi ch ng ời ử ụng n ớc u n

hông u h i ùng n ớc - WUA Để u n phần công nh c Nh

n ớc h y i h nh p n u n công nh ầu i v ênh ch nh

QLĐ KC u n v n h nh ph n ph i n ớc ới n ầu ênh c p I v

ng i các chi ph h ng bằng i n h y i ph hu c v Th y i

c p bù ng ờng h p cần hi Các Chi cục Th y i các ị h

h nh p các b n u n ênh nhánh n QLKN ể u n v n h nh ênh

c p I v c p II v ênh c p III xu ng gi ch các WUA h c hi n Các

WUA c h nh p h các uy n ênh c p III ơng ô h nh ên

WUA ổ ch c i i n ch các h ùng n ớc c i p gi ịch với công y

c p n ớc ng vi c u bán n ớc ph n ph i n ớc ới các h ùng n ớc xác

ịnh h i ng n ớc iêu ùng c ng h nh án c hu v hu h y i

ph n p ch công y h á n ớc

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

16

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

- ô h nh u hầu ch huê: ô h nh n y c h c hi n n 1998

h h ng Fingui với i n ch ới 9 37 h hu c Xi ny ng v h nh ph

ị Xi n y ổi ới á b ng h h ng u n huy n h ch

ng ời n h gi v h ng u n n ớc bằng cách u giá h ặc ch

huê ể gắn uy n ử ụng v uy n u n n ớc bằng cách u giá h ặc ch

huê ể gắn uy n ử ụng v uy n u n với vi c ẩy nh hi u u ng

i nhu n c hu ới n y Ch n n y có 378 uy n ênh h c hi n

u giá v 9 uy n ênh ch huê chi 87% c ổng 538 ênh nhánh

K u c ng vi c c i cách c ánh giá c ó

h p gi uy n i ách nhi v i nhu n với h ng nh c vi c x y

ng u n v ử ụng; u n ầu u ử n ng c p công nh v

ng i n ch ới; gi các h u ung gi n nên gi c ph u n

n ng c ch ng ịch vụ H nh h c u giá u b uy n ch y u ó

: uy n pháp nh n uy n ử ụng v uy n u n h ph ơng h c c nh

nh c i công bằng v b nh ẳng ể “ uy n h u uy n ử ụng

uy n x y ng v u n õ ng” ặ hác chuyển h nh h c u n h

iểu p hể ng ng ời ùng n ớc ể h nh h nh h h ng ổ ch c phi

Ch nh ph c ng ời ùng n ớc với h ng nh v uy n i nghĩ vụ

ách nhi ồng hời h p với các h ng x y ng công nh u n

v ử ụng n ớc

T ng nh ng n gần y h gi óng góp c ng ời n ng

vi c x y ng phá iển v u n các công nh hu i T ung Qu c

ng y c hơn Đi u n y ng các h n hu ịch vụ hu i ể

hôi phục uy u ử ch h n ch xu ng c p c các công nh hu i

giúp ch nguồn i nguyên n ớc c gi g n hơn n xu nông nghi p

hi u u hơn n ng xu c y ồng c hơn.

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

17

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

d. Mô hình quản lý của Thổ Nhĩ Kỳ

Đ h c hi n ô h nh chuyển gi h h ng h y nông ch nông n bắ

ầu nh ng n 195 nh ng n n 1993 nh n ớc có ch nh ách cụ hể

nhằ húc ẩy vi c chuyển gi gi bớ gánh nặng i ch nh i với v n

h nh v uy u Cục Th y l i D I c hu c N ng ng v phá iển

nông hôn có ch ơng nh chuyển gi ách nhi v n h nh v uy u các

h h ng ênh c p xu ng ch H i ới iêu Đ n n 1996 có 6 % i n

ch c chuyển gi h n n Th y i ph u n p ch i ch nh

hông u các Th y i ỉnh Đ i với nhó ới iêu – 5 % h y i phi

nh i ể ử ch nhỏ

e. Mô hình quản lý của Mexico

L n ớc iển h nh ng ch ơng nh PI ch nh ách n 1971 –

1998 ầu nông nghi p có ới chi 8 % ầu nh n ớc ch ng nh nông

nghi p nói chung T n 1989 Ch nh ph xic h nh p Ủy b n n ớc

Qu c gi CAN có ách nhi nên n n ng ch nh ách u n ọng

ch vi c h c hi n ô h nh u n h h ng ới với ục iêu h ch

án inh nh ch v i ch nh nhằ cung c p các ịch vụ v n ớc i

với n xu nông nghi p v n inh gi ách nhi v n h nh b ỡng

v u n i với các ổ ch c ùng n ớc; K h ch phá iển u c gi 1989

– 1994 ch các công y uy n c nh n hó v v ch nh ách

n y ch ơng nh hi n i hó nông nghi p ời 199 – 1994 Th y i

ph ph i v ầu vụ v hông u ng n h ng c n c v c hu

H i ùng n ớc nh án i với i h Đ i với vi c hôi phục h h ng chi

ph c nh n ớc hông hể bù ắp nổi Ủy b n H i ùng n ớc Qu c gi h

u n: Ch nh ph óng góp 5 % v ng ời ùng n ớc óng 5 % inh ph

Nhận xét chung

ới nh ng hông in có c có hể h y ằng hiên n y nhi u n ớc

ên h giới u nh n h c c v i ò c h h ng hu i i với vi c b

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

18

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

ồn nguồn n ớc i với vi c c p n ớc inh h v phục vụ n xu , phát

iển inh nên nhi u u c gi chú ọng ầu ầu x y ng các

h h ng công nh hu i v ặc bi vi c ph n c p u n h i hác v

b v các h h ng công nh h y i với h gi c ng ời n. Tùy

th i u i n cụ hể i n ớc có cách ph n i h h ng hu i ể

ph n c p u n ách nhi ph n uy n hác nh u nh ng u có chung

ô h nh ph n c p u n ung ơng n ị ph ơng v cơ

T ng nh ng n gần y xu h ớng chuyển gi uy n u n ử

ụng v h u h h ng công nh i nhỏ ch ị ph ơng v nh ng ng ời

ùng n ớc nh ng ng ời h ng i iễn phổ bi n nhi u n ớc ên h

giới N i ung nổi b c uá nh chuyển gi u n chuyển ách

nhi u n ch nh ph ch các nhó nông n h i nh ng ng ời ùng

n ớc Ch nh ph v các ổ ch c u n i nguyên n ớc u c gi h c hi n

vi c u n các công nh chuyển gi hông u h p ồng v chỉ chịu

ách nhi ng vi c i u i nguồn n ớc h ớng ẫn hu công ngh

v cung c p chuyên gi ịch vụ ch các h ng iên u n n h h ng

ới iêu

Các n ớc u h ớng ới ục iêu gi ần v i ò c ch nh ph ng

ách nhi u n h h ng ới iêu gi ần các h n chi ng n ách ch

vi c v n h nh v uy u các công nh hu i ên cơ h c hi n ch nh

ách hu ph ịch vụ hu i gắn ách nhi c ng ời h ng i với ách

nhi u n i u h nh v b ỡng i với các công nh ới iêu

Các n ớc u huy n h ch ng các h nh h c u n h h ng ới

iêu với h gi c ng ời n h u hi x y ng n u n v n

h nh uy u v c i y ng nh ng b uy n h nh công ng

u n h h ng ới iêu Đó cũng ch nh b i học ớn nh chúng úc

ú v học p c

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

19

 Luận văn Thạc sĩ Kinh tế

Chuyên ngành Kinh tế TNTN và MT

1.2.2. Phân cấp quản lý các công trình thủy lợi ở Việt Nam

1. Thực tiễn phân cấp quản lý khai thác công trình thủy lợi ở Việt Nam

Th u i u c Tổng Cục Thu i n ng y 31/1 / 8 ên

c n ớc có 9 4 h h ng hu i v v ớn có i n ch phục vụ h

lên.

T ng ó 11 h h ng hu i có i n ch phục vụ h ên

b gồ :

- 19 h h ng công nh có i n ch phục vụ ÷ 3 h

- 15 h h ng công nh có i n ch phục vụ 3 ÷ 4 h

- 9 h h ng công nh có i n ch phục vụ 4 ÷ 5 h

- 13 h h ng công nh có i n ch phục vụ 5 ÷ 1 h

- 43 h h ng CT hu i có i n ch phục vụ 1 ÷1 h

- 11 h h ng công nh có i n ch phục vụ ớn hơn 1 h

Cũng h ó c n ớc có ên 5 hồ ch các i với ổng ung ch

3

n ớc ên 35 34 gồ :

- 6 hồ ch hu i n có ổng ung ch 7 1 ³;

3

- 46 hồ ch h y i có ung ch ng n ên;

- H ng ng n hồ nhỏ với ổng ung ch n ớc v h ng 8 ³,

phục vụ ch phá i n c p n ớc inh h c p n ớc ch các ng nh inh

ọng y u v b ới ch 8 v n h c nh ác;

- T ên 1 bơ i n ớn với các i áy bơ hác nhau, có

ổng công u ắp áy phục vụ ới 5 w phục vụ iêu 3 w

Cùng với h h ng công nh hu i v hồ ch ó gần 5 c ng

ới iêu ớn các i Tổng 1 6 ênh ơng ng ó có ên

1 ênh ục ớn cùng với h ng v n công nh ên ênh T ên 6

Học viên: Nguyễn Công Thịnh

Lớp CH 17KT

20