Báo cáo thực tập tốt nghiệp Pháp luật về việc cấp phiếu lý lịch tư pháp thực tiễn tại Bình Phước

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH

KHOA LUẬT



BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP

NGÀNH LUẬT KINH TẾ

PHÁP LUẬT VỀ VIỆC CẤP PHIẾU LÝ LỊCH TƯ PHÁP THỰC

TIỄN TẠI BÌNH PHƯỚC

Giảng viên hướng dẫn:

ThS. HÀ THU THỦY

Sinh viên thực hiện

MAI THỊ CẨM VÂN

Mã số SV: 1711547983

Lớp: 17DLK1B

TP.Hồ Chí Minh – 2020

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGUYỄN TẤT THÀNH

KHOA LUẬT



n

BÁO CÁO THỰC TẬP TỐT NGHIỆP

NGÀNH LUẬT KINH TẾ

PHÁP LUẬT VỀ VIỆC CẤP PHIẾU LÝ LỊCH TƯ PHÁP THỰC

TIỄN TẠI BÌNH PHƯỚC

Giảng viên hướng dẫn:

ThS.HÀ THU THỦY

Sinh viên thực hiện

MAI THỊ CẨM VÂN

Mã số SV: 1711547983

Lớp: 17DLK1B

TP.Hồ Chí Minh - 2020

LỜI CẢM ƠN

Trong quá trình thực tập, Tôi đã nhận được rất nhiều sự giúp đỡ và tạo điều kiện

từ phía lãnh đạo Sở Tư pháp Tỉnh Bình Phước, Phòng Tổ chức cán bộ đã tạo điều

kiện cho tôi thực tập tại Sở, các Phòng ban trong sở.

Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới Chánh văn phòng Trần Thanh Long, và

những anh chị đã tận tình chỉ dẫn, tạo điều kiện cho tôi nghiên cứu học tập, thu

thập tài liệu và hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực tập tại Sở Tư Pháp.

Tôi xin cảm ơn quý Thầy Cô Trường Đại Học Nguyễn Tất Thành, Khoa Luật đã

tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt quá trình học tập, cũng như trong suốt

thời gian thực tập tại cơ quan và thực hiện bài báo cáo này. Đặc biệt tôi cảm ơn

cô Hà Thu Thủy người đã tận tình hướng dẫn tôi hoàn thành hoàn chỉnh bài báo

cáo này.

Mặc dù đã cố gắng nghiên cứu học tập để hoàn thành tốt bài báo cáo, tuy nhiên

do đây là lần đầu tiên tiếp xúc với công việc thực tế và bản thân còn nhiều hạn

hẹp kiến thức nên không thể tránh khỏi những thiếu sót khi làm bài báo cáo cũng

như trong quá trình tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm từ Sở Tư pháp Tỉnh Bình

Phước.

Tôi rất mong nhận được sự góp ý của các thầy cô để bài báo cáo được hoàn chỉnh

hơn.

Chân thành cảm ơn!

Ngày ……... tháng ….…. năm …….…

Sinh viên thực hiện

(ký và ghi họ tên)

……………………………………….

i

LỜI CAM ĐOAN

Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và kết

quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài

nghiên cứu khoa học nào.

Ngày …….. tháng ……. năm ……

Sinh viên thực hiện

(ký và ghi họ tên)

……………………………………….

ii

NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN

• Họ và tên người nhận xét:…………………………………….…Học vị:……………

NỘI DUNG NHẬN XÉT

…………………………………………………………………………………………...

TPHCM, ngày ….. tháng …. năm 2020

NGƯỜI NHẬN XÉT

………………………………..

iii

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU .......................................................................................................................v

Tính cấp thiết của đề tài.................................................................................vi

Mục đích nghiên cứ u .....................................................................................vii

Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................vii

Phương pháp nghiên cứ u ..............................................................................vii

Kết cấu bài báo cáo........................................................................................vii

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ CƠ QUAN THỰC TẬ P .........................................1

1.1 Khái quát về cơ quan thực tập .......................................................................1

1.1.1 Vài nét sơ lược về Sở Tư Pháp tỉnh Bình Phước ............................................1

1.1.2 Cơ cấu tổ chức ...............................................................................................1

1.2 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn ...................................................................1

CHƯƠNG 2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ LUẬN VỀ VIỆC CẤP PHIẾU LÝ

LUẬN TƯ PHÁP...........................................................................................................4

2.1 Khái quát chung về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp.......................................4

2.1.1 Khái niệm chung về hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp.............................4

2.1.2 Quy định của pháp Luật về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp...........................6

2.1.3 Các nguồn thông tin làm cơ sở cho việc cấp Phiếu lý lịch tư phá p .............13

CHƯƠNG 3: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬN VỀ VIỆC CẤP PHIẾU LÝ LỊCH

TƯ PHÁP TẠI TỈNH BÌNH PHƯỚC – KIẾN NGHỊ HOÀN THIỆ N ..................15

3.1 Thực tiễn về việc cấp phiếu Lý lịch tư pháp tại sở tư pháp Bình Phước,

nguyên nhân và giải pháp thực hiện ......................................................................15

3.2 Nguyên nhân dẫn tới việc yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp........................17

3.3 Những vướng mắc trong việc áp dụng pháp luậ t ...........................................17

3.4 Đánh giá về việc giải quyết yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp tại sở tư pháp

tỉnh Bình Phước .......................................................................................................19

3.5 Một số kiến nghị, giải pháp giải quyết các vướng mắc trong việc cấp phiếu

lý lịch tư pháp tại sở tư pháp tỉnh Bình Phước. ...................................................20

KẾT LUẬN ..................................................................................................................22

TÀI LIỆU THAM KHẢO ..........................................................................................23

NHẬT KÝ THỰC TẬP...................................................................................................

iv

v

DANH MỤC CÁC CỤM TỪ VIẾT TẮT

UBND

Uỷ ban nhân dân

Lý lịch Tư Pháp

Sở Tư Pháp

LLTP

STP

TTHC

Thủ tục hành chính

vi

MỞ ĐẦU

Tính cấp thiết của đề tài

Cùng với sự đi lên của đất nước, nhu cầu về việc cấp phiếu lý lịch tư pháp của cá

nhân, cơ quan, tổ chức, hợp tác xã cũng ngày càng gia tăng. Xét về góc độ hành chính

học, việc cấp phiếu lý lịch tư pháp là một dịch vụ công mà nhà nước có trách nhiệm

phải cung ứng cho người dân của mình. Quản lý nhà nước về cấp phiếu lý lịch tư pháp

xét cho cùng là hoạt động quản lý cung ứng dịch vụ công để đảm bảo quyền và lợi ích

hợp pháp của công dân. Trên tinh thần đó, trong điều kiện nước ta đang tích cực xây

dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa với trọng tâm là đẩy mạnh tổng thể cải

cách nền hành chính quốc gia, xây dựng nền hành chính hiện đại, trong sạch, hiệu quả,

đáp ứng ngày càng tốt yêu cầu của công dân, thì việc cải cách trong lĩnh vực tư pháp

nói riêng, đặc biệt là trong hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp là đòi hỏi tất yếu khách

quan của nhu cầu phát triển.

Lý lịch tư pháp có ý nghĩa quan trọng trong đời sống của công dân, cũng như

trong quản lý nhân sự và hỗ trợ hoạt động tố tụng hình sự như: Đáp ứng yêu cầu của

cá nhân cần chứng minh bản thân có hay không có án tích. Những thông tin lý lịch tư

pháp về cá nhân được cung cấp dưới hình thức Phiếu lý lịch tư pháp; Lý lịch tư pháp

là một trong những nguồn thông tin để các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị… xem

xét, đánh giá tư cách đạo đức của cá nhân.

Việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp được cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp

(Sở Tư pháp và Trung tâm Lý lịch tư pháp Quốc gia) thực hiện khi có yêu cầu cấp

Phiếu của cá nhân (công dân Việt Nam, người nước ngoài cư trú tại Việt Nam), tổ

chức có thẩm quyền; cơ quan tiến hành tố tụng để phục vụ cho quá trình điều tra, truy

tố, xét xử.

Được sự phân công của Ban Lãnh đạo Sở thực tập tại Phòng Hành chính Tư pháp

và được sự phân công của lãnh đạo Phòng là theo dõi lĩnh vực lý lịch tư pháp. Vì vậy,

tôi xin chọn đề tài “Pháp luật về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp, thực tiễn tại tỉnh Bình

Phước” làm chuyên đề tốt nghiệp cử nhân Luật. Thông qua đề tài, chúng ta có được

cái nhìn tổng thể đối với quy trình cấp Phiếu lý lịch tư pháp, những vấn đề cần giải

quyết hiện nay đối với công tác phối hợp, trao đổi thông tin giữa các cơ quan, đơn vị,

giữa các địa phương có liên quan.

vii

1. Mục đích nghiên cứu

Hiện nay, đã có rất nhiều công trình nghiên cứu pháp luật về việc cấp phiếu lý lịch

tư pháp tại Việt Nam và của một số quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, hầu hết những

đề tài nghiên cứu này tập trung chủ yếu vào hoạt động quản lý nhà nước về hộ tịch,

các đề tài tập trung nghiên việc cấp phiếu lý lịch tư pháp tại hai thành phố lớn là Hà

Nội và thành phố Hồ Chí Minh;

Như vậy, hiện chưa có một công trình nghiên cứu nào về pháp luật về việc cấp

phiếu lý lịch tư pháp tại tỉnh Bình Phước. Từ thực tế đó, trên cơ sở tiếp thu những

nghiên cứu đi trước, chuyên đề thực tập của em về đề tài cấp Phiếu lý lịch tư pháp

được thực hiện nhằm phân tích, đánh giá và đề xuất một số giải pháp nhằm góp phần

hoàn thiện về cấp Phiếu lý lịch tư pháp.

2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu

Thông qua việc nghiên cứu những vấn đề về lý luận và pháp lý trong hoạt động

cấp phiếu lý lịch tư pháp tại Phòng Hành chính tư pháp của Sở tư Pháp tỉnh Bình

Phước; em đã tiến hành việc phân tích thực trạng thực hiện việc cấp Phiếu lý lịch tư

pháp của sở tư pháp tỉnh Bình Phước. Qua thời gian thực tập và trải nghiệm công tác

cấp phiếu lý lịch tư pháp, em mong muốn tìm ra những hạn chế trong hoạt động cấp

phiếu lý lịch tư pháp tại sở tư pháp tỉnh Bình Phước nói riêng và cả nước nói chung, từ

đó có thể đưa ra một số giải pháp, kiến nghị giúp nâng cao hiệu quả của công tác cấp

phiếu lý lịch hơn.

- Giới hạn, phạm vi nghiên cứu:

+ Về không gian: Trên địa bàn tỉnh Bình Phước

+ Về thời gian: Trong năm 2020

3. Phương pháp nghiên cứu

Để thực hiện đề tài, em đã vận dụng các phương pháp nghiên cứu như:

- Phương pháp phân tích, so sánh.

- Phương pháp tổng hợp.

- Phương pháp thống kê.

- Phương pháp điều tra, khảo sát.

4. Kết cấu bài báo cáo

viii

Ngoài Phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo thì nội dung của

chuyên:

đề tốt nghiệp được chia thành 3 chương

Chương 1: Tổng quan về cơ quan thực tập

Chương 2: Một số vấn đề lý luận về việc cấp phiếu Lý lịch tư pháp

Chương 3: Thực trạng về cấp phiếu lý lịch tư pháp – kiến nghị hoàn thiện

ix

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN VỀ CƠ QUAN THỰC TẬP

1.1Khái quát về cơ quan thực tập

1.1.1 Vài nét sơ lược về Sở Tư Pháp tỉnh Bình Phước

Địa chỉ: Đường Nguyễn Thị Minh Khai, phường Tân Phú, thị xã Đồng Xoài, tỉnh Bình

Phước.

Website: http://tuphap.binhphuoc.gov.vn/

SĐT: 0651.3870967 – 3879258 ; Fax: 0651.3860205

Ngày 06/01/1997, UBND tỉnh Bình Phước ban hành Quyết định số 56/QĐ-UBND về

việc thành lập Sở Tư pháp.

Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, chịu sự chỉ

đạo, quản lý về tổ chức, biên chế và công tác của UBND tỉnh; đồng thời chịu sự chỉ

đạo, hướng dẫn và kiểm tra, thanh tra về chuyên môn nghiệp vụ của Bộ Tư pháp.

Sở có tư cách pháp nhân, có con dấu riêng, được cấp kinh phí hoạt động từ ngân sách

nhà nước và mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước và ngân hàng theo quy định của pháp

luật.

1.1.2 Cơ cấu tổ chức

Để hoàn thành chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình một cách thuận lợi nhất

thì Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước cần có một cơ cấu tổ chức bộ máy linh hoạt, hợp lý,

thuận tiện cho quá trình làm việc của từng vị trí, cũng như làm sao để phối hợp tốt

giữa các phòng ban.

Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước có Giám đốc và 02 Phó Giám đốc. Dưới ban lãnh đạo

Sở, Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước có 08 tổ chức chuyên môn nghiệp vụ. Các tổ chức

chuyên môn nghiệp vụ bao gồm: Văn phòng sở, Thanh tra sở, Phòng Hành chính tư

pháp, Phòng xây dựng và kiểm tra văn bản, Phòng bổ trợ tư pháp, Phòng phổ biến giáo

dục pháp luật, Phòng quản lý xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật,

Phòng tổ chức cán bộ. Các tổ chức sự nghiệp thuộc Sở bao gồm 02 phòng công chứng

số 1 và 3, Trung tâm Dịch vụ bán đấu giá tài sản, Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà

nước.

1.2 Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn

Sở Tư pháp là cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh, Sở thực hiện chức năng

tham mưu, giúp UBND tỉnh quản lý nhà nước về: Công tác xây dựng và thi hành pháp

1

luật; theo dõi thi hành pháp luật; kiểm tra, xử lý văn bản quy phạm pháp luật; kiểm

soát thủ tục hành chính; pháp chế; phổ biến, giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở; hộ

tịch; quốc tịch; chứng thực; nuôi con nuôi; lý lịch tư pháp; bồi thường nhà nước; trợ

giúp pháp lý; luật sư; tư vấn pháp luật; công chứng; giám định tư pháp; bán đấu giá tài

sản; trọng tài thương mại; quản tài viên, doanh nghiệp quản lý, thanh lý tài sản và hoạt

động hành nghề quản lý, thanh lý tài sản quản lý; công tác thi hành pháp luật về xử lý

vi phạm hành chính và công tác tư pháp khác theo theo phân cấp ủy quyền của UBND

tỉnh Bình Phước.

Với những chức năng riêng biệt nêu trên, Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước có những

nhiệm vụ và được giao cho những quyền hạn sau:

Về kiểm soát thủ tục hành chính: Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước có nhiệm vụ xây

dựng, trình UBND tỉnh ban hành và tổ chức thực hiện Kế hoạch hoạt động kiểm soát

thủ tục hành chính trên địa bàn tỉnh; hướng dẫn, tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ

kiểm soát thủ tục hành chính và cải cách thủ tục hành chính; tổ chức thực hiện việc rà

soát, đánh giá thủ tục hành chính thuộc phạm vi thẩm quyền giải quyết của các cấp

chính quyền trên địa bàn tỉnh theo quy định của pháp luật; cho ý kiến, thẩm định về

thủ tục hành chính trong dự thảo văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban

hành của HĐND và UBND tỉnh; đôn đốc các sở, ban, ngành có liên quan thực hiện

việc thống kê các thủ tục hành chính mới ban hành, thủ tục hành chính được sửa đổi,

bổ sung hoặc thay thế, thủ tục hành chính bị hủy bỏ hoặc bãi bỏ; kiểm soát chất lượng

và nhập dữ liệu thủ tục hành chính; tạo đường kết nối giữa trang tin điện tử của UBND

tỉnh với Cơ sở dữ liệu Quốc gia về thủ tục hành chính; tổ chức tiếp nhận, nghiên cứu

và đề xuất việc phân công xử lý các phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy

định hành chính thuộc phạm vi thẩm quyền của UBND và Chủ tịch UBND tỉnh; theo

dõi, đôn đốc việc xử lý phản ánh, kiến nghị của cá nhân, tổ chức về quy định hành

chính tại các sở, ngành, UBND cấp huyện, UBND cấp xã và các đơn vị khác có liên

quan; tổ chức nghiên cứu, đề xuất, trình UBND tỉnh các sáng kiến cải cách thủ tục

hành chính và quy định có liên quan; theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn các đơn vị có liên

quan tổ chức thực hiện sau khi được Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt. Sở Tư pháp tỉnh

Bình Phước còn giúp UBND tỉnh kiểm tra việc thực hiện hoạt động kiểm soát thủ tục

hành chính tại các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện và UBND cấp xã; đề xuất với

2

UBND tỉnh thiết lập hệ thống công thức đầu mối thực hiện nhiệm vụ kiểm soát thủ tục

hành chính theo chế độ kiêm nhiệm tại các sở, ban, ngành, UBND cấp huyện, cấp xã

và đơn vị liên quan trên địa bàn tỉnh; thực hiện nhiệm vụ kiểm soát thủ tục hành chính

và cải cách thủ tục hành chính đối với các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Sở.

Về lý lịch tư pháp: Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước phải xây dựng, quản lý, khai thác,

bảo vệ và sử dụng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp trên địa bàn tỉnh theo quy định của

pháp luật; tiếp nhận, xử lý thông tin lý lịch tư pháp do Tòa án, cơ quan Thi hành án

dân sự, các cơ quan, tổ chức có liên quan và Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc gia cung

cấp; cung cấp Lý lịch tư pháp, thông tin bổ sung cho Trung tâm Lý lịch tư pháp quốc

gia; cung cấp thông tin lý lịch tư pháp cho Sở khác; lập Lý lịch tư pháp, cập nhật thông

tin lý lịch tư pháp bổ sung theo quy định; cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo thẩm quyền.

Về bồi thường nhà nước: Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước phải hướng dẫn kỹ năng,

nghiệp vụ công tác bồi thường nhà nước cho công chức thực hiện công tác bồi thường

nhà nước của cơ quan chuyên môn thuộc UBND tỉnh và UBND cấp huyện; đề xuất,

trình UBND tỉnh xác định cơ quan có trách nhiệm bồi thường nhà nước trong trường

hợp người bị thiệt hại yêu cầu hoặc chưa có sự thống nhất về việc xác định cơ quan có

trách nhiệm bồi thường nhà nước theo quy định của pháp luật; theo dõi, đôn đốc, kiểm

tra việc giải quyết bồi thường, chi trả tiền bồi thường và thực hiện trách nhiệm hoàn

trả theo quy định của pháp luật; cung cấp thông tin, hướng dẫn thủ tục hỗ trợ người bị

thiệt hại thực hiện quyền yêu cầu bồi thường trong hoạt động quản lý hành chính.

Về công chứng: Sở Tư pháp tỉnh Bình Phước tổ chức thực hiện Quy hoạch tổng

thể phát triển tổ chức hành nghề công chứng trên địa bàn tỉnh; đề nghị Bộ trưởng Bộ

Tư pháp bổ nhiệm, miễn nhiệm Công chứng viên; quyết định tạm đình chỉ hành nghề

công chứng đối với công chứng viên; trình UBND tỉnh quyết định thành lập, chuyển

đổi, giải thể Phòng Công chứng và cho phép thành lập, thay đổi, hợp nhất, sáp nhập,

chuyển nhượng và thu hồi quyết định thành lập Văn phòng công chứng theo quy định;

cấp, thu hồi Giấy đăng ký hoạt động của Văn phòng công chứng; ghi nhận thay đổi

danh sách công chứng viên là thành viên hợp danh của Văn phòng công chứng; xem

xét, thông báo bằng văn bản cho Văn phòng công chứng về việc đăng ký danh sách

công chứng viên làm việc theo chế đội hợp đồng; xây dựng, khai thác và sử dụng cơ

sở dữ liệu về công chứng theo quy định.

3

CHƯƠNG 2. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ LÝ LUẬN VỀ VIỆC CẤP

PHIẾU LÝ LUẬN TƯ PHÁP

2.1 Khái quát chung về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp

2.1.1 Khái niệm chung về hoạt động cấp Phiếu lý lịch tư pháp

¹Lý lịch tư pháp là lý lịch về án tích của người bị kết án thông qua các chế tài hình

sự trong bản án, quyết định của tòa án (những quyết định, bản án hình sự) đã có hiệu

lực, những thông tin về tình trạng thi hành án và các thông tin khác liên quan đến bản

án. Ngoài ra pháp luật một số nước cũng có thông tin quy định về lý lịch tư pháp bao

gồm việc cấm cá nhân thực hiện các công việc hay đảm nhiệm một chức vụ, quyền

hạn liên quan đến hoạt động kinh doanh do quyết định tuyên bố phá sản của tòa án.

Ở Việt Nam, thuật ngữ lý lịch tư pháp trước đây được hiểu một cách chung nhất là

lý lịch về án tích của người bị kết án bằng bản án hình sự đã có hiệu lực pháp luật của

Tòa án và tình trạng thi hành bản án đó. Luật lý lịch tư pháp năm 2009 tại Điều 2 định

nghĩa lý lịch tư pháp là lý lịch về án tích của người bị kết án bằng bản án, quyết định

hình sự của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, tình trạng thi hành án về việc cấm cá nhân

đảm nhiệm chức vụ, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã bị Tòa án tuyên bố

phá sản. Khái niệm lý lịch tư pháp không chỉ bao gồm các thông tin lên quan đến các

quyết định của tòa án về cấm cá nhân đảm nhiệm chức vụ, thành lập quản lý doanh

nghiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Phá sản.

Lý lịch tư pháp thành văn có đặc điểm là:

 Lý lịch tư pháp thành văn không làn đau đớn và nhục nhã cho thân thể can

phạm.

 Cung cấp thông tin một cách đầy đủ, chi tiết một số thông tin về người phạm tội

như: họ, tên, tuổi, nơi sinh, nơi cư trú, tội danh, hình phạt, tòa án đã xét xử, thời

gian thi hành hình phạt, người phạm tội đã có bao nhiêu tiền án. Những thông

tin này là hết sức cần thiết không những đối với lĩnh vực tố tụng (bao gồm điều

tra, truy tố, xét xử và thi hành án) mà cả với quản lý hành chính nhà nước và

quản lý xã hội.

₁Lý lịch tư pháp –bách khoa toàn thư Wikipedia

4

Lý lịch tư pháp thành văn phổ biến nhất, đó là hình thức Sổ bộ ghi chép các bản án

mà tòa án đã tuyên hàng năm. Căn cứ vào Sổ bộ của Tòa án, người ta có thể truy tìm

được án tich của một người nào đó.

Nội dung

Nội dung cơ bản của lý lịch tư pháp là thông tin lý lịch tư pháp về án tích tức là

những thông tin về cá nhân người bị kết án, tội danh, điều khoản luật được áp dụng,

hình phạt chính, hình phạt bổ sung, nghĩa vụ dân sự trong bản án hình sự, án phí,

thông tin về ngày, tháng, năm tuyên án, Toà nào tuyên, số hiệu bản án, tình trạng thi

hành án.

Hình thức của lý lịch tư pháp được thể hiện qua Phiếu lý lịch tư pháp, đó là một

loại phiếu do cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp cấp và có giá trị chứng

minh cá nhân có hay không có án tích, bị cấm hay không bị cấm thực hiện các công

việc hay đảm nhiệm một chức vụ, quyền hạn liên quan đến hoạt động kinh doanh do

quyết định tuyên bố phá sản của tòa án.

Trên cơ sở các thông tin lý lịch tư pháp mà trước hết là từ các phiếu lý lịch tư

pháp, các cơ quan quản lý sẽ xây dựng cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp, tức là tập hợp các

thông tin về án tích, tình trạng thi hành án, về cấm các công việc hay đảm nhiệm một

chức vụ, quyền hạn liên quan đến hoạt động kinh doanh do quyết định tuyên bố phá

sản của tòa án.

Mục đích

Lý lịch tư pháp có những mục đích quan trọng cho mỗi cá nhân.

Nó đáp ứng yêu cầu cần chứng minh cá nhân có hay không có án tích, có bị cấm hay

không.

Lý lịch tư pháp ghi nhận việc xoá án tích, tạo điều kiện cho người đã bị kết án có

thể tái hoà nhập cộng đồng.

Những thông tin lý lịch tư pháp sẽ hỗ trợ hoạt động tố tụng hình sự và hoạt động

thống kê tư pháp hình sự.

Hỗ trợ công tác quản lý nhân sự, hoạt động đăng ký kinh doanh, thành lập, quản lý

doanh nghiệp, hợp tác xã…

Ý nghĩa

Ngày nay, Lý lịch tư pháp có ý nghĩa quan trọng trong đời sống dân sự của công

dân, cũng như trong quản lý nhân sự và hỗ trợ hoạt động tố tụng hình sự.

5

Nó đáp ứng yêu cầu của cá nhân cần chứng minh bản thân có hay không có án

tích, hoặc có các vấn đề về pháp lý hình sự hay không. Những thông tin lý lịch tư pháp

về cá nhân được cung cấp dưới hình thức Phiếu lý lịch tư pháp và được lưu trữ theo

quy định. Phiếu lý lịch tư pháp giúp cá nhân chứng minh về tình trạng tiền án…theo

yêu cầu của các cơ quan hữu quan.

Là nguồn cung cấp những thông tin chính thức về quá khứ nhân thân của bị can, bị

cáo để cơ quan điều tra, truy tố, xét xử xem xét các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ đối

với họ trong khi giải quyết những vụ việc cụ thể. Trong truy tố, xét xử thì có thể xác

định bị can, bị cáo tái phạm hay không tái phạm. Ở một số nước khi Viện công tố

chuẩn bị truy tố một bị can nào đó thường phải gửi một phiếu yêu cầu đến cơ quan

quản lý cơ sở dữ liệu lý lịch tư pháp để yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp nhằm xác

nhận về tình trạng tiền án của bị can và trong hồ sơ truy tố có kèm theo cả Phiếu lý

lịch tư pháp để làm căn cứ xác định bị can tái phạm hay không tái phạm.

Lý lịch tư pháp ghi nhận việc xoá án tích của người bị kết án. Có ý nghĩa trong

việc thực hiện chính sách tái hoà nhập cộng đồng của người phạm tội. Sau một thời

gian chấp hành đầy đủ những người phạm tội đã được cải tạo, giáo dục, tái hòa nhập

cộng đồng khi có yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp, cơ quan quản lý lý lịch tư pháp sẽ

cấp Phiếu lý lịch tư pháp cho người đó và trong nội dung của Phiếu lý lịch tư pháp sẽ

ghi là "không có án tích" và được coi như chưa bị kết án và không bị phân biệt đối xử.

Lý lịch tư pháp là một trong những nguồn thông tin để các cơ quan nhà nước, tổ

chức chính trị… xem xét, đánh giá tư cách đạo đức của cá nhân (chứng minh cá nhân

có hay không có tiền án). Nhiều nước có quy định về việc phải có Phiếu lý lịch tư pháp

khi xem xét việc xuất cảnh, nhập cảnh, cho nhập, thôi, trở lại quốc tịch, nuôi con nuôi,

cấp một số chứng chỉ hành nghề (luật sư, kiểm toán, y dược) tuyển dụng và quản lý lao

động nước ngoài tại nước sở tại, du học....

Việc đến cơ quan có thẩm quyền để làm phiếu lý lịch số 1 và số 2 thì thời đại ngày

cũng có thể làm được phiếu lý lịch tư pháp ngay tại nhà.

Đây là một trong những cải tiến và minh chứng cho sự tiện dụng của thời kỳ Cách

mạng 4.0, người dân sẽ giảm bớt được thời gian đi lại, còn Nhà nước thì tiết kiệm

được thời gian và chi phí đáp ứng, phục vụ nhu cầu của người dân.

2.1.2 Quy định của pháp Luật về việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp

6

Trong hoạt động cấp phiếu lý lịch tư pháp tại việt nam pháp luật đã có những quy

định cụ thể về việc cấp phiếu lý lịch tư pháp tại điều 41 như sau:

“1. Phiếu lý lịch tư pháp gồm có:

a) Phiếu lý lịch tư pháp số 1 cấp cho cá nhân, cơ quan tổ chức quy định tại khoản 1 và

khoản 3 điều 7 của Luật lý lịch tư pháp.

b) Phiếu lý lịch tư pháp số 2 cấp cho cơ quan tiến hành tố tụng quy định tại khoản 2

điều 7 Luật lý lịch tư pháp và cấp theo yêu cầu cá nhân để người đó biết được nội

dung về lý lịch tư phấp của mình.

2. Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định mẫu Phiếu lý lịch tư pháp.”

Khi cấp phiếu lý lịch tư pháp cho cá nhân thì cần phải cấp đúng đối tượng theo

quy định của pháp luật hiện hành. Đối với việc cấp phiếu lý lịch tư pháp cho cơ quan

nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội khi có yêu cầu thì cấp trong

trường hợp để phục vụ công tác quản lý nhân sự, hoạt động đăng ký kinh doanh, thành

lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã, cụ thể được quy định tại điều 7 Luật lý lịch tư

pháp 2009 như sau:

“1. Công dân Việt Nam, người nước ngoài đã hoặc đang cư trú tại Việt Nam có quyền

yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp của mình.

2. Cơ quan tiến hành tố tụng có quyền yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp để phục vụ

công tác điều tra, truy tố, xét xử.

3. Cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội có quyền yêu cầu cấp

Phiếu lý lịch tư pháp để phục vụ công tác quản lý nhân sự, hoạt động đăng ký kinh

doanh, thành lập, quản lý doanh nghiệp, hợp tác xã.”

Còn về thẩm quyền thì được hiểu thẩm quyền là quyền chính thức được xem xét

để kết luận và định đoạt, quyết định một vấn đề.

Trong khoa học pháp lý: Thẩm quyền là một khái niệm quan trọng, trung

tâm. Thẩm quyền được hiểu là tổng hợp các quyền và nghĩa vụ hành động, quyết định

của các cơ quan, tổ chức thuộc hệ thống bộ máy Nhà nước do pháp luật quy định.

Theo đó, thẩm quyền cấp phiếu lý lịch tư pháp được quy định tại điều 44 Luật Lý

lịch tư pháp năm 2009 như sau:

“1.Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia thực hiện cấp phiếu lý lịch tư pháp trong các

trường hợp sau đây:

7

a) Công dân Việt Nam mà không xác định được nơi thường trú tạm trú;

b) Người nước ngoài đã cư trú tại Việt Nam;

2. Sở tư pháp thực hiện việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp trong các trường hợp sau đây:

a) Công dân Việt Nam thường trú hoặc tạm trú trong nước;

b) Công dân Việt Nam đang cư trú ở nước ngoài;

c) Người nước ngoài đang cư trú tại Việt Nam

3. Giám đốc trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia, Giám đốc Sở Tư pháp hoặc người

được ủy quyền ký Phiếu lý lịch tư pháp và chịu trách nhiệm về nội dung của Phiếu lý

lịch tư pháp.

Trong trường hợp cần thiết Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia, sở Tư Pháp có trách

nhiệm xác minh về điều kiện đương nhiên được xóa án tích khi cấp Phiếu lý lịch tư

pháp.

4. Việc cấp Phiếu lý lịch tư pháp phải được ghi vào sổ cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo

mẫu do Bộ trưởng Bộ tư pháp quy định.”

Như vậy pháp luật đã quy đinh thẩm quyền được phép cấp Phiếu lý lịch tư pháp đó

là: Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia và Sở tư pháp. Việc cấp phiếu lý lịch tư pháp

cần được đảm bảo thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự, thủ tục để có giá trị pháp lý

theo quy định của pháp luật.

Có nhiều cách hiểu khác nhau về TTHC. Dưới góc độ quản lý nhà nước nói chung,

TTHC được hiểu là công cụ, phương tiện quan trọng để các cơ quan hành chính thực

hiện việc quản lý đối với từng ngành, lĩnh vực cụ thể. Còn dưới góc độ xã hội, TTHC

được xác định là cầu nối để chuyển tải các quy định cụ thể về chính sách của Nhà

nước vào cuộc sống, đảm bảo cho người dân, tổ chức tiếp cận và thực hiện tốt các

chính sách, trong đó, cơ bản và chủ yếu là thực hiện các quyền, lợi ích chính đáng, hợp

pháp của công dân, tổ chức.

Hiện nay, theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Nghị định số 63/2010/NĐ-CP ngày

08/6/2010 của Chính phủ, TTHC được quy định theo hướng giải thích từ ngữ: “Thủ

tục hành chính là trình tự, cách thức thực hiện, hồ sơ và yêu cầu, điều kiện do cơ quan

nhà nước, người có thẩm quyền quy định để giải quyết một công việc cụ thể liên quan

đến cá nhân, tổ chức”.

8

Quy định nêu trên có tính khái quát hóa cao về TTHC. Trên cơ sở giải thích đó, tại

Khoản 2 Điều 8 Nghị định số 63/2010/NĐ-CP quy định: một TTHC phải có 08 (tám)

bộ phận tạo thành bắt buộc và ba (03) bộ phận tạo thành không bắt buộc.

Đối với phiếu lý lịch tư pháp số 1

“1.Người yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp nộp tờ khai yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư

pháp và kèm theo các giấy tờ sau đây:

a) Bản chụp giấy chưng minh nhân dân hoặc hộ chiếu của người được cấp Phiếu lý

lịch tư pháp;

b) Bản chụp hộ khẩu hoặc giấy thường trú tạm trú của người được cấp Phiếu lý lịch

tư pháp;

2.Cá nhân nộp tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp và các giấy tờ kèm theo tại cá

cơ quan sau đây:

a)Công dân Việt Nam nộp tại Sở Tư pháp thường trú, trường hợp không có nơi

thường trú thì nộp tại Sở Tư pháp nơi tạm trú, trường hợp cư trú ở nước ngoài

thì nộp tại Sở Tư pháp nơi cư trú trước khi xuất cảnh;

b)Người nước ngoài cư trú tại Việt Nam nộp tại Sở Tư pháp tại nơi cư trú, trường

hợp đã rời Việt Nam thì nộp tại Trung tâm lý lịch tư pháp quốc gia.

3.Cá nhân có thể ủy quyền cho người khác làm thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư

pháp, việc ủy quyền phải lập thành văn bản theo quy định của pháp luật, trường hợp

người yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp là cha, mẹ, vợ, chồng, con của người được

cấp phiếu lý lịch tư pháp thì không cân văn bản ủy quyền.

4.Cơ quan tổ chức quy định tại khoản 3 điều 7 Luật của Luật này khi có yêu cầu cấp

Phiếu lý lịch tư pháp thì gửi văn bản yêu cầu đến Sở Tư pháp nơi người được cấp

Phiếu lý lịch thường trú hoặc tạm trú, trường hợp không xác định nơi thường trú hoặc

nơi tạm trú của người được cấp Phiếu lý lịch tư pháp thì gửi đến Trung tâm lý lịch tư

pháp quốc gia. Văn bản yêu cầu phải ghi rõ địa chỉ cơ quan, tổ chức, mục đích sử

dụng Phiếu lý lịch tư pháp và thông tin về người được cấp Phiếu lý lịch tư pháp theo

quy định của khoản 1 điều 42 Luật này.

5. Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định mẫu tờ khai yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp.”

Thủ tục yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp số 2

“1. Cơ quan tiến hành tố tụng tại khoản 2 điều 7 của Luật này có yêu cầu cấp Phiếu lý

lịch tư pháp gửi văn bản yêu cầu đến Sở Tư pháp nơi người được cấp Phiếu lý lịch tư

9