Bài giảng Thực hành kế toán doanh nghiệp 1 - Chương 1: Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp

TỔ CHỨC

CÔNG TÁC KẾ TOÁN

TRONG DOANH NGHIỆP

Giảng viên: Trần Thị Huyên - Điện thoại: 0938 539 198

Facebook: The Moon - Email: tran11.edu@gmail.com

1

MỤC TIÊU HỌC TẬP

Bài này sẽ cung cấp cho người học kiến thức

cơ bản để biết:

Nội dung và phương pháp luận để tổ chức công tác

kế toán trong doanh nghiệp

Áp dụng vào thực tiễn tổ chức công tác kế toán cho

phù hợp với đặc điểm SXKD của doanh nghiệp

2

1

NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

 Sự cần thiết của công việc tổ chức công tác kế toán

trong doanh nghiệp

 Tổ chức bộ máy kế toán và mô hình kế toán trong

doanh nghiệp

 Tổ chức hệ thống sổ sách kế toán, chứng từ và các

báo cáo trong doanh nghiệp

3

 SỰ CẦN THIẾT

TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN?

Theo bạn, tại sao cần

thiết phải thực hiện

công việc tổ chức công

tác kế toán trong một

doanh nghiệp?

4

2

 SỰ CẦN THIẾT

TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN?

 Số liệu được ghi nhận

đầy đủ, trung thực và

chính xác

 Công tác kế toán hiệu

quả sẽ là công cụ hỗ trợ

quản lý đắc lực

 Thông tin cung cấp có độ tin cậy cao đáp ứng

nhanh chóng nhu cầu người dùng

5

 TỔ CHỨC CÔNG TÁC KẾ TOÁN LÀ GÌ?

Tổ chức công tác

kế toán là việc bố

trí, sắp xếp nội

dung công việc

mà kế toán phải

làm theo yêu cầu

của các định chế

pháp lý

6

3

 TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN

TRONG ĐƠN VỊ

 Bắt buộc phải tổ chức bộ máy kế toán

 Bố trí KTT, ngoại trừ VPĐD công ty

nước ngoài hoạt động tại VN

 KTT chịu trách nhiệm tổ chức công tác

kế toán

 Dựa vào yêu cầu quản lý, KTT chọn

mô hình kế toán phù hợp

7

 TỔ CHỨC BỘ MÁY KẾ TOÁN

TRONG ĐƠN VỊ

 Có 3 mô hình kế toán thường hay được sử dụng

trong doanh nghiệp

1

2

3

Mô hình

kế toán

tập trung

Mô hình

kế toán

kết hợp

Mô hình

kế toán

phân tán

8

4

MÔ HÌNH KẾ TOÁN TẬP TRUNG

 Xử lý chứng từ, ghi sổ và lập

báo cáo được thực hiện bởi

phòng kế toán công ty

 Đơn vị trực thuộc không có

tổ chức công tác kế toán

 Phù hợp với doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ

hoạt động trên địa bàn tập trung

9

MÔ HÌNH KẾ TOÁN TẬP TRUNG

KẾ TOÁN TRƯỞNG

KẾ TOÁN TỔNG HỢP

KẾ TOÁN

THU CHI

KẾ TOÁN

TỒN KHO

KẾ TOÁN

CÔNG NỢ

KẾ TOÁN

TSCĐ

KẾ TOÁN

THUẾ

KẾ TOÁN

……..

ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC

10

5

MÔ HÌNH KẾ TOÁN TẬP TRUNG

 Ưu điểm:

 Mô hình gọn nhẹ giúp tiết kiệm chi phí

 Cơ sở vật chất trang bị đầy đủ, hiện đại

 Xử lý và cung cấp thông tin nhanh chóng

 Nhược điểm:

 Chỉ phát huy tốt trong điều kiện hoạt động SXKD

và quản lý mang tính tập trung

11

MÔ HÌNH KẾ TOÁN PHÂN TÁN

 Công tác kế toán tiến hành ở

cả công ty mẹ và các đơn vị

trực thuộc

 Đơn vị trực thuộc có tổ chức

công tác kế toán

 Phù hợp với đơn vị có quy mô hoạt động rộng lớn

trên địa bàn phân tán

12

6

MÔ HÌNH KẾ TOÁN PHÂN TÁN

GIÁM ĐỐC TÀI CHÍNH

PHÓ GĐ TÀI CHÍNH

BỘ PHẬN

KẾ TOÁN TÀI CHÍNH

KIỂM TRA KẾ TOÁN

KẾ TOÁN TRƯỞNG

ĐƠN VỊ TRỰC THUỘC

KẾ TOÁN

THU CHI

KẾ TOÁN

TỒN KHO

KẾ TOÁN

CÔNG NỢ

KẾ TOÁN

TSCĐ

KẾ TOÁN

THUẾ

KẾ TOÁN

……..

13

MÔ HÌNH KẾ TOÁN PHÂN TÁN

 Ưu điểm:

 Cung cấp kịp thời thông tin cho nhà quản lý

 Đáp ứng yêu cầu hạch toán kế toán nội bộ trong

toàn doanh nghiệp

 Nhược điểm:

 Bộ máy kế toán cồng kềnh, tốn kém và phức tạp

trong khâu vận hành do sự chồng chéo

14

7

MÔ HÌNH KẾ TOÁN KẾT HỢP

 Áp dụng khi đơn vị trực thuộc

này có tổ chức nhưng đơn vị

trực thuộc kia không tổ chức

công tác kế toán

 Kết hợp giữa mô hình kế toán

tập trung và phân tán

 Phù hợp với doanh nghiệp có quy mô hoạt động lớn

trên địa bàn vừa tập trung, vừa phân tán

15

MÔ HÌNH KẾ TOÁN KẾT HỢP

 Ưu điểm:

 Đáp ứng nhu cầu thông tin của nhà quản lý tại các

đơn vị trực thuộc, yêu cầu hạch toán kế toán nội bộ

trong toàn doanh nghiệp

 Nhược điểm:

 Bộ máy kế toán cồng kềnh, tốn kém và phức tạp

trong khâu vận hành do sự chồng chéo

16

8

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ

 Chứng từ kế toán?

 Chứng từ kế toán do BTC

ban hành có 2 dạng:

 Bắt buộc

 Hướng dẫn

 Kế toán được thay đổi mẫu mã của chứng từ kế toán

(chỉ thực hiện với dạng hướng dẫn)

17

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ

 Danh mục tài liệu tham khảo về chứng từ kế toán

 Luật Kế toán số: 88/2015/QH13, hiệu lực từ 1/1/2017

 Nghị định 174/2016/NĐ-CP, hiệu lực từ 1/1/2017

 Thông tư 107/2017/TT-BTC

 Thông tư 200/2014/TT-BTC

 Thông tư 133/2016/ TT-BTC

 Thông tư 39/2014/TT-BTC: hóa đơn

 Thông tư 78/2014/TT-BTC: thuế TNDN

 Thông tư 16/VBHN-BTC: thuế GTGT

18

9

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ

CT

Tồn kho

CT

TSCĐ

CT

Tiền tệ

CT

Lao động

tiền lương

CT

Khác

CT

Bán hàng

CT

Công nợ

19

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ

 Kỹ năng xử lý chứng từ kế toán:

 Nhận diện chứng từ liên quan

đến từng phân hệ kế toán

 Đề xuất quy trình luân chuyển

chứng từ kế toán

 Sắp xếp bảo quản và lưu trữ

chứng từ kế toán

 Thuyết minh về hình thức và nội dung của chứng từ

đáp ứng nhu cầu kế toán, quản lý và thuế

20

10

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ

 Xử lý hóa đơn trong một số tình huống thực tế

 Hóa đơn viết bị sai

 Hóa đơn bị mất, cháy hỏng (bán, mua)

 Hóa đơn hàng khuyến mãi

 Hóa đơn hàng trả lại

 Hóa đơn cho danh mục hàng hóa nhiều hơn số

dòng trên hóa đơn

21

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ

 Cách sắp xếp lưu trữ hồ sơ kế toán trong đơn vị:

 Kê khai thuế

 Chứng từ kế toán

 Sổ kế toán (Nhật ký chung)

 Hồ sơ lao động tiền lương

 Hợp đồng mua bán, hồ sơ công nợ, hồ sơ TSCĐ,

hồ sơ pháp lý, hồ sơ khác

22

11

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG CHỨNG TỪ

 Sắp xếp hồ sơ kế toán trước khi thanh tra thuế:

 Công tác sắp xếp chứng từ gốc

 Sắp xếp các báo cáo đã nộp với cơ quan thuế

 Chuẩn bị sổ sách đã in hàng năm

 Sắp xếp các hợp đồng kinh tế, hợp đồng lao động

 Hồ sơ pháp lý

 Kiểm tra các số liệu chi tiết cần giải trình

23

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG TÀI KHOẢN

 Tài khoản kế toán?

 Xây dựng hệ thống tài khoản

sử dụng:

 Dựa vào yêu cầu quản lý

của doanh nghiệp

 Hệ thống tài khoản do

BTC ban hành

24

12

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG TÀI KHOẢN

 Hệ thống tài khoản kế toán do BTC ban hành theo

các quyết định:

 TT 200/2014/TT-BTC ngày 24/12/2014 của BTC

 Thông tư 133/2016/ TT-BTC ngày 26/08/2016 của

BTC

 QĐ 19/2006/QĐ-BTC ngày 30/03/2006 của BTC

 TT 185/2010/TT-BTC ngày 15/11/2010 của BTC

25

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG TÀI KHOẢN

Tài sản

2

Tài sản

Nợ phải trả

1

3

Ngoài bảng

0

Vốn chủ sở hữu

TÀI KHOẢN

4

9

Xác định KQKD

Doanh thu, thu nhập

5,7

Chi phí SXKD 6,8

26

13

 TỔ CHỨC HỆ THỐNG TÀI KHOẢN

 Nguyên tắc khi xây dựng hệ thống tài khoản:

 Bổ sung tài khoản không có trong hệ thống tài

khoản của BTC ban hành?

 Tài khoản cấp 1 nếu bổ sung phải có sự đồng ý

bằng văn bản của BTC

 Tài khoản cấp còn lại nếu bổ sung thì không cần

xin ý kiến của BTC

27

 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC

SỔ KẾ TOÁN

 Sổ kế toán?

 Hình thức sổ kế toán: là hệ

thống sổ sách với trình tự

ghi chép và đối chiếu với

nhau

Lưu ý:

 Mỗi một đơn vị kế toán chỉ có duy nhất một hệ thống

sổ kế toán cho mỗi kỳ kế toán năm

28

14

 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC

SỔ KẾ TOÁN

Ghi chép

Tất cả các nghiệp vụ

kinh tế phát sinh

trong doanh nghiệp

Hệ thống

Lưu giữ

SỔ KẾ TOÁN

29

 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC

SỔ KẾ TOÁN

 Các hình thức sổ kế toán được áp dụng trong

doanh nghiệp:

 Nhật ký sổ cái

 Nhật ký chung

 Chứng từ ghi sổ

 Nhật ký chứng từ

 Kế toán trên máy vi tính

30

15

 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC

SỔ KẾ TOÁN

Sổ, thẻ

kế toán

chi tiêt

Sổ

Nhật ký

Sổ

cái

Phản ánh đầy đủ

các nội dung

- Ngày, tháng ghi sổ

- Số hiệu và ngày, tháng của CTKT dùng làm căn cứ ghi sổ

- Tóm tắt nội dung chủ yếu của NVKT phát sinh

- Số tiền của NVKT phát sinh và chỉ tiêu khác (nếu có)

31

 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC

SỔ KẾ TOÁN

 Trình tự thực hiện sổ sách kế toán trong một

doanh nghiệp:

 Bước 1: Mở sổ kế toán

 Bước 2: Ghi sổ kế toán

 Bước 3: Khóa sổ kế toán

 Bước 4: Sửa chữa sổ kế toán

32

16

 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC

SỔ KẾ TOÁN

 Mở vào đầu kỳ kế

toán năm (Số dư

cuối kỳ trước  Số

dư đầu kỳ này)

 Cuối kỳ kế toán

năm phải khóa sổ kế

toán trước khi lập

báo cáo tài chính (số

phát sinh, số dư

cuối kỳ)

 Số liệu ghi trên sổ

kế toán bắt buộc

phải có chứng từ kế

toán (định khoản,

chuyển sổ)

 Đánh số trang, đóng

dấu giáp lai

MỞ SỔ

KHÓA SỔ

GHI SỔ

 Ghi nhận bút toán sửa

lỗi khi phát hiện sai sót

cần điều chỉnh trên sổ

sách

SỬA SỔ

33

 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC

SỔ KẾ TOÁN

 Các nguyên tắc ghi sổ kế toán trong doanh nghiệp:

 Số liệu ghi trên sổ kế toán phải bằng bút mực

 Không ghi xen vào phía trên hoặc phía dưới

 Không ghi chồng lên nhau

 Không ghi cách dòng

 Ghi không hết trang phải gạch chéo phần còn lại

 Khi ghi hết trang phải cộng số liệu của trang và

chuyển số liệu sang trang kế tiếp

34

17

 LỰA CHỌN ÁP DỤNG HÌNH THỨC

SỔ KẾ TOÁN

 Các hình thức sổ kế toán được áp dụng trong

doanh nghiệp:

 Nhật ký sổ cái

 Nhật ký chung

 Chứng từ ghi sổ

 Nhật ký chứng từ

 Kế toán trên máy vi tính

35

HÌNH THỨC NHẬT KÝ SỔ CÁI

 Đặc điểm của hình thức sổ kế toán này:

 Chỉ có 1 sổ tổng hợp duy nhất gọi là nhật ký sổ cái

 Không cho phép nhiều người ghi sổ cùng 1 lần

 Dễ làm, dễ đối chiếu

 Đơn vị có quy mô nhỏ, sử dụng ít tài khoản để ghi

nhận nghiệp vụ phát sinh sẽ phù hợp với hình thức

sổ kế toán này

36

18

HÌNH THỨC NHẬT KÝ SỔ CÁI

37

TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC NHẬT KÝ SỔ CÁI

HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHUNG

 Đặc điểm của hình thức sổ kế toán này:

 Nghiệp vụ phát sinh ghi nhận vào nhật ký chung

 Sổ nhật ký đặc biệt mở để ghi nhận các nghiệp vụ

phát sinh nhiều lần trong một ngày

 Sử dụng rất phổ biến vì phù hợp với các loại hình

doanh nghiệp

38

19

HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHUNG

39

TRÌNH TỰ GHI SỔ KẾ TOÁN THEO HÌNH THỨC NHẬT KÝ CHUNG

HÌNH THỨC CHỨNG TỪ GHI SỔ

Welfare Economics: A Recap

 Đặc điểm của hình thức sổ kế toán này:

 Mọi nghiệp vụ đều phải ghi vào chứng từ ghi sổ

 Chứng từ ghi sổ là các tờ rời nhau

 Sổ đăng ký chứng từ ghi sổ được dùng để quản lý

chứng từ ghi sổ làm cơ sở ghi sổ cái

 Phù hợp với doanh nghiệp có quy mô không lớn

và làm kế toán theo hình thức thủ công

40

20

Bài giảng Thực hành kế toán doanh nghiệp 1 - Chương 1: Tổ chức công tác kế toán trong doanh nghiệp - Trần Thị Huyên