Bài giảng Thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu - Chương: Xác suất – Thống kê & Thực nghiệm - Trịnh Văn Dũng
TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÁCH KHOA
THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM VÀ XỬ LÝ SỐ LIỆU
(Data Analysis and Design of Experiment)
PGS. TS. Trịnh Văn Dũng
Bộ môn: Quá trình và thiết bị CN Hóa – Sinh học – Thực phẩm
trinhvandung190361
03.10.2017
21:22
2
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
1. Những khái niệm cơ bản của xác suất thống kê
2. Lý thuyết xác suất
3. Các thông số đặc trưng của số liệu thực nghiệm
4. Bài tập
03.10.2017
21:22
3
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
1. Những khái niệm cơ bản của xác suất thống kê
1.1 Quan sát và thực nghiệm
1.2 Sai số của phép đo
1.3 Sự kiện ngẫu nhiên, đại lượng & biến số ngẫu nhiên
1.4 Chuỗi số biến đổi
03.10.2017
21:22
4
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
1.1 Quan sát và thực nghiệm
Quan sát (Observational):
-là phương pháp nghiên cứu đối tượng, hiện tượng thực ở dạng hình
thức,
- nó xảy ra trong tự nhiên và xã hội.
Quan sát:
-chỉ là “nhận thức” được thông tin đơn giản khác nhau
- tùy ở mục đích và vị trí của quan sát viên.
Quan sát khác thực nghiệm ở chỗ:
đối tượng trong không gian hoặc thời gian.
03.10.2017
21:22
5
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
1.1 Quan sát và thực nghiệm
Thực hiện quan sát bằng:
- Mắt (nhìn)
- Mô tả bằng lời nói (âm thanh), đồ họa, ký hiệu
- Chụp ảnh, quay phim (ghi hình)
- Ghi âm: nghe (tường thuật)
03.10.2017
21:22
6
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
1.1 Quan sát và thực nghiệm
Nguồn gốc nền tảng của thực nghiệm trong kỹ thuật và công trình
khoa học là quan sát (thí nghiệm).
Theo nghĩa rộng của nó thể được chia thành hai loại chính:
-Loại thứ nhất - thông tin về hành vi của tập hợp số lượng lớn các
đối tượng cùng loại.
-Loại thứ hai - thông tin về tính chất của từng đối tượng riêng trong
một khoảng thời gian dài.
03.10.2017
21:22
7
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
1.1 Quan sát và thực nghiệm
Trong thống kê để mô tả nhóm đối tượng bất kỳ khi sử dụng các
thông tin đã biết của cả nhóm.
Khi đó nhiều đối tượng gọi là mẫu chung
Từ đó tách ra một quá trình quan sát cụ thể gọi là lấy mẫu
Các lựa chọn để quan sát đối tượng gọi là chọn mẫu hay lấy mẫu
Số đối tượng này gọi là số lượng mẫu
03.10.2017
21:22
8
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
1.1 Quan sát và thực nghiệm
Thực nghiệm (Experimental): là phương pháp khoa học dựa trên
quan sát
Thực nghiệm: bằng thí nghiệm để
-phân loại
- nêu giả thuyết
-kiểm nghiệm giả thuyết
-thiết lập quan hệ nhân quả
03.10.2017
21:22
9
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
1.1 Quan sát và thực nghiệm
Thực nghiệm có khả năng:
-Kiểm soát hay điều chỉnh các biến số độc lập
-Phân bổ ngẫu nhiên đối tượng vào nhóm khác nhau
-Kiểm soát và loại trừ nhiễu
-Đảm bảo trình tự thời gian
-Lập lại những phát hiện được nhờ quan sát
03.10.2017
21:22
10
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
1.1 Quan sát và thực nghiệm
Thực nghiệm có nhược điểm:
-Thiếu thực tế: không thể quan sát hết
-Khó suy đoán
-Gặp các vấn đề bất khả thi
-
-Mang tính chủ qua
-Tốn kém: vật chất và thời gian
03.10.2017
21:22
11
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Sai số của phép đo là độ lệch kết quả đo được với giá trị thực của đại
lượng cần đo.
Phân biệt các loại sai số:
-Hệ thống (xác định được): do dụng cụ và phương pháp đo
-
-Thô (nhầm): lười, v… (người đo)
Nhầm là: trục trặc do dụng cụ đo
trục trặc do đọc số đo
thay đổi đột ngột điều kiện đo
03.10.2017
21:22
12
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Sai số thô có thể nhận biết khi xử lý kết quả đo
Loại bỏ sai số hệ thống: có thể thực hiện bằng cách điều chỉnh
(nhân/chia-cộng/trừ) với hệ số hiệu chỉnh
Đánh giá sai số ngẫu nhiên bằng thống kê toán học
03.10.2017
21:22
13
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Phân biệt phép trực tiếp và phép đo gián tiếp:
-Phép trực tiếp: so sánh vật cần đo với vật mẫu (thước, quả cân…)
-Phép đo gián tiếp: đo một số đại lượng
tính giá trị theo công thức
03.10.2017
21:22
14
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Phân biệt phép đo đúng và phép đo chính xác:
-Phép đo đúng: giá trị đo gần giá trị trung bình (kỳ vọng toán học)
-Phép đo chính xác: các giá trị đo hội tụ (co cụm)
-Phép đo dúng và chính xác: co cụm gần giá trị trung bình
03.10.2017
21:22
15
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Ghi số đo phân biệt chữ số:
-Đáng tin (có nghĩa)
-Nghi ngờ:
03.10.2017
21:22
16
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Tính toán kết quả đo xuất hiện và phân biệt sai số:
-Do quy tròn
-Do phương pháp tính
Ví dụ:
10
S 2 1
10
S 2 1 3363 2378 . 2
03.10.2017
21:22
17
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Sự kiện (event): hiện tượng, sự việc này hay hiện tượng, sự việc khác
đáng tin ở trường hợp cụ thể có các yếu tố được thực hiện
tình cờ: có các yếu tố được thực hiện hay không thực hiện
Sự kiện là hiện tượng bất kỳ xảy ra: cô lập trong tự nhiên
quan tâm
là mục tiêu nào đó
03.10.2017
21:22
18
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Ngẫu nhiên: không có khuôn mẫu
Sự ngẫu nhiên cho thấy: không có thứ tự
không gắn kết
không biết trước
03.10.2017
21:22
19
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Sự kiện ngẫu nhiên?
Sự kiện xảy ra hoặc không xảy ra, trong một thử nghiệm phụ thuộc
vào nhiều yếu tố (và mặc nhiên công nhận ngẫu nhiên) mà có một
xác suất nhất định xảy ra trong những điều kiện cụ thể.
03.10.2017
21:22
20
Thiết kế thí nghiệm & Xử lý số liệu
MS: CH3309
Tải về để xem bản đầy đủ
28 trang
19/04/2022
2980
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Thiết kế thí nghiệm và xử lý số liệu - Chương: Xác suất – Thống kê & Thực nghiệm - Trịnh Văn Dũng", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bai_giang_thiet_ke_thi_nghiem_va_xu_ly_so_lieu_chuong_xac_su.pdf
