Vai trò của 18-FDG-PET/CT trong điều trị xạ trị lập thể định vị thân ở bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn sớm: Phân tích dựa trên ca lâm sàng

Download

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Vai trò của 18-FDG-PET/CT

trong điều trị xạ trị lập thể định vị thân

ở bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ

giai đoạn sớm: phân tích dựa trên ca lâm sàng

Phạm Văn Luận¹, Nguyễn Đình Tiến¹, Lê Ngọc Hà²

¹Khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

²Khoa Y học hạt nhân, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

TÓM TẮT

Đặt vấn đề: Xạ trị lập thể định vị thân được chỉ

ĐẶT VẤN ĐỀ

Phẫu thuật là biện pháp hiệu quả nhất ở bệnh

định điều trị cho bệnh nhân ung thư phổi không tế nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ (UTPKTBN)

bào nhỏ giai đoạn sớm (T1-2aN0M0) không có chỉ giai đoạn sớm (T1-2aN0M0). Tuy nhiên, có

định điều trị phẫu thuật do có bệnh kết hợp nặng khoảng 20% trong số bệnh nhân này không có chỉ

hoặc bệnh nhân từ chối phẫu thuật. Các nghiên định phẫu thuật do có bệnh lý nặng kết hợp như

cứu cho thấy hiệu quả của phương pháp này tương COPD, nhồi máu cơ tim, suy tim,… hoặc bệnh

đương với phẫu thuật ở giai đoạn sớm của bệnh. Để nhân từ chối phẫu thuật [1]. Do đó, một biện

điều trị xạ trị lập thể cho bệnh nhân ung thư phổi pháp điều trị triệt căn không xâm lấn thay thế cho

không tế bào nhỏ cần đánh giá đúng giai đoạn sớm phẫu thuật là hết sức quan trọng và cần thiết. Xạ

của bệnh, lập kế hoạch điều trị chính xác và cần lựa trị lập thể định vị thân (Stereotactic body radiation

chọn phương pháp đánh giá đáp ứng sau điều trị.

therapy - SBRT) là một biện pháp hữu hiệu để

Mục tiêu: Bàn luận về vai trò của 18-FDG-PET/ thay thế trong trường hợp này. SBRT được coi là

CT trong điều trị xạ trị lập thể định vị thân ở bệnh một phẫu thuật không xâm lấn, kỹ thuật này đã

nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn sớm. khắc phục được các nhược điểm của kỹ thuật xạ trị

Kết luận: 18-FDG-PET/CT có vai trò quan thông thường, cho phép nâng liều điều trị tại khối

trọng trong đánh giá chính xác giai đoạn ung thư u và giảm liều chiếu đối với các tổ chức lành xung

phổi không tế bào nhỏ, lập kế hoạch xạ trị lập thể quanh, do đó làm tăng khả năng kiểm soát khối u

định vị định vị thân và đánh giá đáp ứng sau điều trị đồng thời làm giảm các tai biến, biến chứng đối

xạ trị lập thể định vị thân ở bệnh nhân ung thư phổi với tổ chức lành. Các nghiên cứu đã cho thấy kỹ

không tế bào nhỏ giai đoạn sớm.

thuật này cho kết quả điều trị tốt hơn xạ trị thông

Từ khóa: Xạ trị lập thể định vị thân, ung thư thường và tương đương với phẫu thuật ở các bệnh

phổi không tế bào nhỏ giai đoạn sớm, 18-FDG- nhân UTPKTBN giai đoạn sớm với tỷ lệ kiểm soát

PET/CT.

tại chỗ từ 88 – 94%, thời gian sống thêm sau 2 – 3

Ngày nhận bài: 18/11/2020

Ngày phản biện: 21/12/2020

Ngày chấp nhận đăng: 29/12/2020

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 21/2021

121

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

năm từ 43 – 88% [1],[2],[3]. Để có thể chỉ định 5/2015 đi khám sức khỏe định kỳ tình cờ phát

SBRT, bệnh nhân cần được đánh giá chính xác giai hiện nốt mờ thùy trên bên phải kích thước 2 cm,

đoạn sớm của bệnh, được lập kế hoạch điều trị xạ không thấy tổn thương khác trên phim cắt lớp vi

trị chính xác và có biện pháp đánh giá đáp ứng sau tính ngực – bụng, không có triệu chứng lâm sàng

điều trị phù hợp để đưa ra hướng điều trị tiếp theo. đi trước. Bệnh nhân được soi phế quản sinh thiết

PET/CT là một phương pháp không chỉ có giá trị chẩn đoán mô bệnh học ung thư biểu mô tuyến,

trong chẩn đoán hình ảnh mà còn đánh giá được chụp MRI sọ não, xạ hình xương đều không có di

sự thay đổi chức năng chuyển hóa của tế bào, giúp căn. Chụp PET/CT xác định kích thước u phổi là 3

phát hiện các tổn thương di căn hạch và di căn xa cm, tăng chuyển hóa FDG với giá trị SUVmax bằng

dù là kích thước rất nhỏ, cho phép đánh giá đúng 10, không có tổn thương tăng chuyển hóa FDG ở vị

giai đoạn bệnh [4],[5]. Bên cạnh đó PET/CT còn trí khác. Có sự chênh lệch về kích thước u phổi trên

giúp cho việc xác định chính xác thể tích điều trị hình ảnh cắt lớp vi tính và PET/CT là do, PET/

trong lập kế hoạch xạ trị và theo dõi đáp ứng sau CT đánh giá cả chức năng chuyển hóa thông qua

điều trị [6-8]. Mục tiêu của bài báo này là bàn luận sự bắt FDG của các tế bào ung thư. Vì vậy, trên CT

về vai trò của 18-FDG-PET/CT trong điều trị xạ ngực chỉ xác định kích thước u phổi là 2 cm, nhưng

trị lập thể định vị thân ở bệnh nhân ung thư phổi trên PET/CT, diện tổn thương có tăng chuyển hóa

không tế bào nhỏ giai đoạn sớm thông qua một ca FDG có kích thước lớn hơn. Bệnh nhân được chẩn

lâm sàng điển hình.

đoán giai đoạn Ia (T1N0M0), đo chức năng hô hấp

bình thường, có chỉ định phẫu thuật cắt thùy trên

phổi phải, tuy nhiên bệnh nhân từ chối phẫu thuật.

GIỚI THIỆU CA BỆNH

Bệnh nhân H.T.L, sinh năm 1957, tiền sử hút Chúng tôi lựa chọn điều trị SBRT cho bệnh nhân

thuốc lá 20 bao – năm, Gout mạn tính. áng với liều 3000cGy trong 1 phân liều.

Hình 1,2. Hình ảnh CT, PET/CT trước điều trị và sau 3 tháng

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 21/2021

122

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Sau điều trị SBRT bệnh nhân không cần điều tổn thương cung sau xương sườn 5 bên phải. Do

trị bổ trợ gì thêm và được theo dõi, đánh giá mỗi đó, bệnh nhân được đánh giá bệnh tiến triển. Qua

3 tháng cho đến 12 tháng, sau đó đánh giá mỗi 6 trường hợp bệnh nhân này có thể thấy, nhờ có

tháng bằng CT ngực, bụng, MRI sọ não, xạ hình PET/CT, bệnh nhân ung thư phổi không tế bào

xương. Ở thời điểm 3 tháng sau điều trị bệnh nhân nhỏ giai đoạn sớm điều trị bằng SBRT đã có được

được chụp thêm PET/CT để đánh giá, kết quả cho chiến lược xử trí phù hợp, mang lại hiệu quả điều

thấy, trên hình ảnh cắt lớp vi tính, khối u đạt bệnh trị cho người bệnh, cũng như tránh được việc chỉ

ổn định theo tiêu chuẩn RECIST 1.1, nhưng trên định điều trị bổ trợ toàn thân quá sớm hoặc quá

hình ảnh PET/CT, giá trị SUVmax đã giảm xuống muộn cho bệnh nhân.

5,4 so với SUVmax 10 trước điều trị và không có tổn

thương mới xuất hiện. Do đó, bệnh nhân được đánh BÀN LUẬN

giá đáp ứng 1 phần.

Vai trò của PET/CT trong chẩn đoán chính xác

giai đoạn trước điều trị SBRT

80% các trường hợp ung thư phổi được phát

hiện khi đã ở giai đoạn muộn với các triệu chứng

như ho có hoặc không có máu, đau ngực, khó thở,

sút cân… hoặc triệu chứng của cơ quan bị di căn

[1]. Vì vậy, phát hiện sớm các tổn thương phổi có

vai trò rất quan trọng. Các nốt tổn thương ở phổi ở

giai đoạn sớm thường được phát hiện tình cờ không

có triệu chứng, một số ít có triệu chứng nhưng mờ

nhạt nên dễ bị bỏ qua hoặc phát hiện khi sàng lọc

ung thư phổi ở những người có yếu tố nguy cơ cao,

thông qua các phương tiện chẩn đoán như Xquang

ngực chuẩn hay CT ngực. Với một nốt tổn thương

ở phổi, độ nhạy, độ đặc hiệu của các phương pháp

chẩn đoán hình ảnh trong việc định hướng lành

tính hay ác tính là khác nhau. Trong PET/CT có

sự kết hợp giữa PET để đánh giá về mức độ chuyển

hóa tế bào với CT để đánh giá về mặt giải phẫu của

khối u, từ đó cho phép đánh giá chính xác hơn về

bản chất, vị trí của khối u được phát hiện. Với giá trị

lớn nhất của nồng độ hấp phụ chuẩn (maximum

Standard Uptake Value - SUVmax) tại 2,5 được

lấy làm chỉ số cut-oﬀ để phân biệt giữa tổn thương

lành tính và ác tính trên PET/CT. Độ nhạy và độ

đặc hiệu của PET/CT với nốt mờ đơn độc ở phổi

qua các nghiên cứu có sự khác nhau nhỏ, nhưng

nhìn chung là 95 – 97% và 82 – 85% theo lần

Hình 2, 3. Hình ảnh tổn thương thời điểm 40 và 46

tháng

Đến tháng thứ 40 sau điều trị SBRT, trên

hình ảnh CT ngực, kích thước của khối u to lên,

ngấm thuốc ít và không có tổn thương cơ quan

khác, đánh giá theo RECIST 1.1, có lẽ bệnh tiến

triển tại chỗ. Tuy nhiên, trên hình ảnh PET/CT,

không thấy có sự tăng chuyển hóa FDG ở vị trí

khối u nguyên phát cũng như vị trí khác, do đó,

bệnh nhân vẫn được đánh giá đáp ứng hoàn toàn

về chuyển hóa, không có chỉ định điều trị gì thêm.

6 tháng tiếp theo, bệnh nhân có cảm giác đau tức

vùng ngực lưng bên phải, không lan xuyên, không

ho khạc, không khó thở, đánh giá trên CT ngực,

khối u không thay đổi kích thước so với tháng thứ

40, nhưng trên PET/CT, đã có sự tăng chuyển

hóa FDG tại khối u nguyên phát, hạch nhóm 5 và

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 21/2021

123

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

lượt[9],[10], giá trị dự báo dương là 91%, giá trị dự

báo âm là 90%.

Vai trò trong đánh giá giai đoạn khối u

FDG PET/CT có giá trị quan trọng trong xác

định kích thước, vị trí, mức độ xâm lấn của khối ung

thư phổi đối với các tổ chức xung quanh. Đặc biệt,

PET/CT tỏ ra ưu thế hơn CT và MRI ngực trong

việc phân biệt ranh giới giữa khối u phổi với tổ chức

phổi bị xẹp do tắc nghẽn hoặc phân biệt với viêm

phổi. Điều này rất quan trọng vì liên quan đến chỉ

định điều trị, đặc biệt là xạ trị [4],[11],[12]. Các

khuyến cáo hiện nay đều ưu tiên lựa chọn PET/

CT để đánh giá giai đoạn khối u trước khi chỉ định

điều trị nếu có điều kiện [1]. Với bệnh nhân của

chúng tôi, PET/CT đã cho kết quả kích thước nốt

tổn thương là 3 cm, lớn hơn so với kích thước trên

phim CT ngực trước đó là 2 cm. Điều này rất quan

trong trong việc lập kế hoạch điều trị, bởi nếu vẽ các

Hình 5. Trên CT có hạch nhỏ trung thất bên phải (a)

và nghi ngờ có hạch rốn phổi phải (b). Trên PET/CT

các hạch này ngấm FDG mạnh hướng đến hạch ác tính

do di căn từ khối ung thư phổi. Do đó, bệnh nhân này

không thể điều trị bằng SBRT [5]

Về kích thước hạch, một nghiên cứu phân tích

đường thể tích điều trị theo phim CT ngực sẽ có gộp 20 nghiên cứu với 3028 bệnh nhân UTPKTBN

vùng tổn thương bị bỏ sót, không nhận được liều đã cho thấy, với hạch <10 mm, độ nhạy của PET/

xạ, do đó bệnh sẽ tiến triển sớm sau điều trị.

Vai trò trong đánh giá giai đoạn hạch:

CT là 32,4% và độ nhạy là 85,3% với hạch lớn hơn

10 mm. Kết quả này có thể được giải thích do hạch

Việc phát hiện và định hướng ác tính hay lành viêm phản ứng cũng có SUVmax cao vì tăng chuyển

tính đối với hạch rốn phổi, trung thất có vai trò rất hóa trong hạch, ngược lại, có những hạch kích thước

quan trong trong việc lựa chọn phẫu thuật triệt căn nhỏ và không tăng chuyển hóa FDG, nhưng vẫn là

hoặc điều trị SBRT cho bệnh nhân ung thư phổi. hạch di căn [12]. Langen và cộng sự trong phân tích

FDG PET/CT có độ chính xác cao hơn so với CT gộp của mình đã cho kết quả, có 5% các hạch N2

trong việc đánh giá hạch trung thất và do đó, PET/ có kích thước từ 10 – 15 mm trên CT trở thành âm

CT làm tăng cơ hội điều trị phẫu thuật và xạ trị triệt tính trên PET/CT, do đó các bệnh nhân này được

căn cho bệnh nhân. Birim và cộng sự nghiên cứu điều trị phẫu thuật. Cũng trong nghiên cứu này, có

phân tích gộp 17 nghiên cứu với 833 bệnh nhân đến 21% hạch nhóm N2 có kích thước > 16 mm

UTPKTBN, so sánh giữa giá trị của PET/CT và trên CT nhưng không ngấm FDG trên PET/CT, do

CT trong đánh giá hạch rốn phổi trung thất cho kết đó số bệnh nhân này phải được sinh thiết hạch qua

quả độ nhạy và độ đặc hiệu lần lượt là 83% (66 – nội soi trung thất hoặc nội soi lồng ngực[4]. Các

100%) và 92% (81 – 100%) cho PET/CT, trong khuyến cáo hiện nay với hạch rốn phổi trung thất

khi đó CT lần lượt là 59% (20 – 81%) và 78% (44 dù có tăng chuyển hóa FDG hay không tăng chuyển

– 100%), độ chính xác cũng được báo cáo là PET/ hóa nhưng nghĩ nhiều đến ác tính đều nên được

CT cao hơn so với CT (p<0,05) và nhưng không có sinh thiết bằng nội soi phế quản siêu âm – EBUS

sự khác biệt với PET đơn thuần (p>0,05)[4].

và chọc hút xuyên thành phế quản qua nội soi phế

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 21/2021

124

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

quản siêu âm – EBUS-TBNA để có chẩn đoán xác xác định một khối tổn thương ở tuyến thượng thận

định giai đoạn trước điều trị [1],[5]. Với sự kết hợp là lành tính hay ác tính so với việc xác định trên CT.

của nhiều biện pháp chẩn đoán, cơ hội để bệnh Đã có nhiều nghiên cứu xác định tổn thương di căn

nhân có thể lựa chọn các biện pháp điều trị triệt căn tuyến thượng thận từ ung thư phổi bằng PET/CT,

bằng phẫu thuật hoặc SBRT tăng lên, bên cạnh đó, kết quả thu được hầu như không có sự khác biệt

cũng làm giảm tỉ lệ các trường hợp chỉ định điều trị nhiều với độ nhạy là 94 – 97% và độ đặc hiệu là 82 -

triệt căn khi thực tế đã giai đoạn muộn.

Vai trò trong đánh giá di căn xa

86% [15]. Một nghiên cứu khác đưa ra độ chính xác

của PET/CT đối với di căn tuyến thượng thận là

Với các bệnh nhân giai đoạn sớm được chẩn 95%, giá trị dự báo dương là 95%, giá trị dự báo âm

đoán bằng các biện pháp chẩn đoán hình ảnh khác là 94% [39]. Hiện nay, PET/CT được lựa chọn thay

như CT, MRI, xạ hình xương, việc xác định có hay thế cho CT để đánh giá di căn ở tuyến tượng thận

không các tổn thương di căn xa là rất quan trọng. 2 bên hơn là MRI ổ bụng, do cùng 1 lúc có thể xác

Viney và cộng sự nghiên cứu đánh giá vai trò của định được cả tổn thương vị trí khác [4][15].

PET/CT trong đánh giá giai đoạn sớm ở bệnh

Đối với tổn thương di căn não và gan, vai trò

nhân UTPKTBN cho 183 bệnh nhân, trong đó của PET/CT lại bị giới hạn ở não, bởi tế bào não

có 92 bệnh nhân chỉ sử dụng các biện pháp chẩn là một loại tế bào sử dụng rất mạnh chất Glucose,

đoán thường quy, 91 bệnh nhân được kết hợp giữa do đó rất khó để xác định tổn thương tăng chuyển

các biện pháp thường quy với PET/CT thì thấy, kết hóa FDG (bản chất cũng là một loại Glucose) để

quả của PET/CT làm thay đổi chiến thuật điều trị hướng đến ác tính hay lành tính, độ nhạy với di căn

ở 26% bệnh nhân, trong đó có 11 bệnh nhân không não của PET/CT chỉ là 46% [5]. Do đó, với di căn

có chỉ định phẫu thuật, 13 bệnh nhân được chỉ định não, PET/CT không phải là lựa chọn mà thay vào

hóa chất tiền phẫu và điều trị hóa xạ trị kết hợp[4]. đó MRI sọ não có giá trị rất tốt. Cũng tương tự như

Hiệp hội các nhà phẫu thuật ung thư Hoa Kỳ đã đưa ở não thì đối với tổn thương gan, PET/CT cũng

ra độ nhạy, độ đặc hiệu, giá trị dự báo dương tính không phải là lựa chọn ưu tiên vì mặc dù độ đặc

và giá trị dự báo âm tính của PET/CT đối với di hiệu cao, tuy nhiên độ nhạy của PET/CT đối với

căn M1 lần lượt là 83%, 90%, 36% và 99%[4]. Với tổn thương ở gan lại thấp [4].

mỗi cơ quan di căn xa, PET/CT có vai trò trong xác

định nguy cơ ác tính khác nhau.

Đối với di căn xương: PET/CT có hiệu quả cao

trong xác định tổn thương di căn xương trong ung

Bảng 1. Tác động của PET/CT đến thay đổi giai đoạn

và việc quản lý ung thư phổi không tế bào nhỏ qua một

số nghiên cứu [5]

thưphổi. Mộtnghiêncứuphântíchgộptừ17nghiên

cứu có kết quả độ nhạy và độ đặc hiệu của PET/CT

đối với di căn xương là 92% và 98% theo lần lượt,

cao hơn so với tỉ lệ 86% và 88% của biện pháp xạ

hình xương. Do đó, PET/CT là lựa chọn thay thế

tốt nhất cho xạ hình xương bằng 99mTc trong xác

định di căn xương ở bệnh nhân UTPKTBN.

ay đổi

giai đoạn đến quản lý

Tác động

Số bệnh

nhân

Nghiên cứu

(%)

Bury et al.

Saunders et al

Hicks et al.

109

153

592

Đối với di căn tuyến thượng thận: giống như di

căn xương, PET/CT có hiệu quả tốt hơn trong việc

Takeuchi et al.

28,7

37,2

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 21/2021

125

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Vai trò trong điều trị SBRT ở bệnh nhân khác [12]. Nếu như tiêu chuẩn đánh giá đáp ứng

UTPKTBN giai đoạn sớm:

Lập kế hoạch xạ trị:

của khối u với điều trị bằng CT (RECIST 1.1) chỉ

dừng lại ở việc đánh giá sự thay đổi việc giải phẫu,

Xạ trị là một biện pháp điều trị phổ biến đối thì bằng việc đánh giá sự thay đổi về chuyển hóa

với UTPKTBN. Mục tiêu của xạ trị có thể là điều diễn ra trong khối u, tiêu chuẩn PERCIST (PET

trị triệt căn, điều trị tiền phẫu hay điều trị giảm Response Criteria in Solid Tumors) chính xác

nhẹ (điều trị triệu chứng). Tuy nhiên, một trong hơn. Bởi, sự thay đổi về chuyển hóa thường diễn

những mối quan tâm nhất của bác sĩ xạ trị với các ra sớm hơn so với sự thay đổi về giải phẫu, và đôi

biện pháp xạ trị khác nhau đó là làm sao để tăng khi khối u dù không thấy có sự thay đổi về giải

hiệu quả điều trị tại khối u nhưng giảm thiểu tối phẫu sau điều trị thậm chí tăng về kích thước sau

đa tác dụng không mong muốn của xạ trị đối với điều trị, nhưng có sự thay đổi giảm đi về chuyển

tổ chức lành xung quanh khối u. Muốn giảm thiểu hóa vẫn cho thấy sự đáp ứng với biện pháp điều

được tác dụng đó, việc xác định chính xác diện tổn trị đó. Đặc biệt, PET/CT rất có giá trị trong việc

thương của khối u, ranh giới giữa tổ chức lành tính phân biệt giữa tổn thương xơ sau điều trị với tiến

và ác tính để đưa ra được đích bắn hợp lý khi mô triển tại chỗ của tổn thương nguyên phát, cái mà

phỏng xạ trị là hết sức quan trọng. Với ưu thế vượt nếu trên CT ngực dù là có tiêm thuốc cản quang

trội trong xác định chính xác ranh giới lành – ác của rất dễ đánh giá rằng khối u đã to lên và bệnh tiến

khối u, mức độ xâm lấn của khối u đối với cơ quan triển. Các tổn thương xơ không làm tăng chuyển

lân cận như rốn phổi, trung thất, thành ngực… hóa FDG, do đó, PET/CT phản ánh chính xác

cũng như các tổn thương thứ phát, PET/CT ngày tình trạng đáp ứng của khối u nguyên phát. Đánh

nay được sử dụng như một phương tiện hữu ích giá đáp ứng điều trị bằng PET/CT được sử dụng

trong lập kế hoạch xạ trị. Cụ thể, mô phỏng xạ trị với các trường hợp điều trị hóa chất, xạ trị, điều

bằng PET/CT giúp thu nhỏ trường chiếu so với sử trị đích, điều trị miễn dịch. Trong đó, đối với xạ

dụng CT đơn thuần do thay đổi tổng thể tích khối u trị, theo dõi đáp ứng điều trị bằng PET/CT là rất

[6],[7]. Một nghiên cứu điều trị xạ trị cho 21 bệnh quan trọng. Giá trị SUVmax tại khối u nguyên phát

nhân UTPKTBN, khi so sánh mô phỏng bằng CT sẽ giảm xuống ở các bệnh nhân có đáp ứng điều trị

và PET/CT cho kết quả, tổng thể tích khối u giảm hoặc bệnh được kiểm soát. Nếu giá trị SUVmax

từ 13,7 3,8cm³xuống còn 9,8 4,0cm³[12].

Đánh giá đáp ứng điều trị:

về giá trị bình thường, khối u được xác định đáp

ứng hoàn toàn và bệnh nhân có tiên lượng tốt hơn

Khối u phổi sau khi điều trị bằng các biện pháp [8],[9]. Giá trị của PET/CT trong đánh giá đáp

điều trị có thể thay đổi theo các hình thái: xóa hết, ứng sau xạ trị thể hiện rất rõ trong trường hợp

xóa 1 phần và để lại tổn thương xơ, viêm, hoặc bệnh nhân của chúng tôi, nhất là ở thời điểm đánh

tăng lên. Việc đánh giá đáp ứng của khối u đó với giá đáp ứng sau điều trị 3 tháng và đánh giá tiến

biện pháp điều trị rất quan trọng, là cơ sở để đưa ra triển ở thời điểm 40 tháng và 46 tháng như chúng

quyết định tiếp tục hay chuyển biện pháp điều trị tôi đã trình bày trong phần giới thiệu ca bệnh.

Bảng 2. Tiêu chuẩn PERCIST 1.0 đánh giá đáp ứng điều trị với khối u [10]

Đáp ứng chuyển hóa toàn bộ

Biến mất tất cả các khối u có tăng hoạt tính chuyển hóa ở thời điểm đánh giá và giá

trị SUVmax giảm xuống tương đương phông.

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 21/2021

126

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Đáp ứng chuyển hóa một phần

Giảm ≥ 30% giá trị SUVmax giữa tổn thương có tăng chuyển hóa cao nhất trước và

sau điều trị.

Bệnh tiến triển về chuyển hóa

Bệnh ổn định

Tăng ≥ 30% giá trị SUVmax hoặc xuất hiện thêm tổn thương mới.

Không đủ tiêu chuẩn cho bệnh tiến triển về chuyển hóa hoặc tiêu chuẩn đáp ứng

chuyển hóa toàn bộ hoặc một phần.

KẾT LUẬN

PET/CT có vai trò rất quan trọng trong điều trị xạ trị lập thể định vị thân ở bệnh nhân ung thư phổi

không tế bào nhỏ. Vai trò đó được thể hiện ở khả năng đánh giá chính xác giai đoạn trước điều trị, mô phỏng

lập kế hoạch điều trị trên PET/CT và đánh giá đáp ứng điều trị sau xạ trị.

ABSTRACT

e role of 18-FDG-PET/CT in stereotactic body radiation therapy for early stage non-small cell

lung cancer patients: analyze based on clinical case

Objective: Stereotactic body radiation therapy (SBRT) was indicated to treatment for early stage

non-smal cell lung cancer patients (T1-2aN0M0) who were not indicated for surgery due to the severity

comorbidities diseases or patients disagree to surgery. Studies demonstrate the eﬃcacy of this method was

similar surgery for early stage of disease. For SBRT for non-small cell lung cancer patients, it is necessary to

properly assess the early stage of the disease, make an accurate treatment plan and select a post-treatment

response assessment.

Purpose: Discuss the role of 18-FDG-PET/CT in the treatment of stereotactic body radiation therapy

in early stage non-small cell lung cancer patients.

Conclusion: 18-FDG-PET/CT plays an important role in accurately assessing stage of non-small cell

lung cancer, SBRT planning and evaluate the response afer SBRT in early stage non-small cell lung cancer

patients.

Key word: Stereotactic body radiation therapy, early stage non-small cell lung cancer, 18-FDG-PET/CT.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. NCCN Clinical Practice Guidelines in Oncology (2020), Non-small cell lung cancer, Version 3.

2. Onishi H., Araki T., Shirato H., et al (2004), Stereotactic hypofractionated high-dose irradiation for

stage I nonsmall cell lung carcinoma: clinical outcomes in 245 subjects in a Japanese multiinstitutional

study, Cancer ;101:1623-31.

3. Pia Baumann, Jan Nyman, Morten Hoyer et al (2009), Outcomes in a Prospective Phase II Trial

of Medically Inoperable Stage I Non-Small Cell Lung Cancer Patients treated with Stereotactic Body

Radiotherapy, Lung Cancer Vol 27, No20, pp 3290-3295.

4. Jeramy J. Erasmuc, Febg-Ming (Spring) Kong, Homer A.Macapinlac (2018), Positron Emission

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 21/2021

127

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Tomography imaging of lung cancer, IASLC oracic Oncology, Second edition, pp 219 – 232.

5. Sara Volpi1, Jason M. Ali1, Angela Tasker, Adam Peryt et al (2018), e role of positron emission

tomography in the diagnosis, staging and response assessment of non-small cell lung cancer, Ann Transl

Med, Volume 6, pp 95.

6. Dirk De Ruysscher (2010), PET scans in radiotherapy planning of lung cancer, Radiotherapy &

Oncology 96:2010, pp 335-338.

7. E. J. Somer (2012), Recommendations for the use of PET and PET-CT for radiotherapy planning in

research projects, e British Journal of Radiology, 85:e544-e548.

8. Clarke K., Taremi M., Dahele M., et al (2012), Stereotactic body radiotherapy (SBRT) for non-small

cell lung cancer (NSCLC): is FDG-PET a predictor of outcome?, Radiother Oncol;104:62–6.

9. Kim S.K., Allen-Auerbach M., Goldin J et al (2007), Accuracy of PET/CT in characterization of

solitary pulmonary lesions, J Nucl Med, Volume 48, pp 214 – 220.

10. D. Groheuxa, G. Querec, E. Blanca et al (2016), FDG PET-CT for solitary pulmonary nodule and

lung cancer: Literature review, Diagnostic and Interventional Imaging, Volume 97, pp 1003 – 1017.

11. Bennet S. Greenspan (2017), Role of PET/CT for precision medicine in lung cancer: perspective

of the Society of Nuclear Medicine and Molecular Imaging, e Transl Lung Cancer Res, Volume 6, pp

617 – 620.

12. Kazuhiro Kitajima1, Hiroshi Doi, Tomonori Kanda et al (2016), Present and future roles of

FDGPET/CT imaging in the management of lung cancer, Jpn J Radiol, Volume 34, pp 387 – 399.

13. Takeda A., Naoko Sanuki, Hirofumi Fujii et al (2014), Maximum Standardized Uptake on FDG-

PET is a strong predictor of overal and disease-free survival for non-small-cell lung cancer patients afer

stereotactic body radiotherapy, J orac Oncol; 9: 65 – 73.

14. Ricard L.Wahl (2009), From RESIST to PERCIST: Evolving considerations for PET Response

Criteria in solid tumors, J Nucl Med; 50: 122S-150S.

15. Brady M.J., omas J., Wong T.Z., et al (2009), Adrenal nodules at FDG PET/CT in patients known

to have or suspected of having lung cancer: a proposal for an eﬃcient diagnostic algorithm, Radiology,

Volume 250, pp 523 – 530.

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 21/2021

128

8 trang yennguyen 15/04/2022 3180

Download

Bạn đang xem tài liệu "Vai trò của 18-FDG-PET/CT trong điều trị xạ trị lập thể định vị thân ở bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn sớm: Phân tích dựa trên ca lâm sàng", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

vai_tro_cua_18_fdg_petct_trong_dieu_tri_xa_tri_lap_the_dinh.pdf