Thực trạng giáo viên mầm non sử dụng phương pháp Montessori để giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ từ 24-36 tháng tại trường mầm non tư thục Montessori, phường Thảo Điền, Quận 2, thành phố Hồ Chí Minh
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 142-146; 199
THỰC TRẠNG GIÁO VIÊN MẦM NONSỬ DỤNG PHƯƠNG PHÁP MONTESSORI
ĐỂ GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỬ DỤNG VẬT THẬT CHO TRẺ TỪ 24-36 THÁNG
TẠI TRƯỜNG MẦM NON TƯ THỤC MONTESSORI, PHƯỜNG THẢO ĐIỀN,
QUẬN 2, THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Lê Hoài Thu - Trường Cao đẳng Sư phạm Bà Rịa, Vũng Tàu
Ngày nhận bài: 13/5/2019; ngày chỉnh sửa: 25/5/2019; ngày duyệt đăng: 31/5/2019.
Abstract: Montessori method is an early education method for children with special education
process based on sensory learning and being applied increasingly in Vietnam. In the process of
using, besides the strong side, teachers still encounter some limitations. The article presents the
survey results of current status of preschool teachers using montessori method to educate skills of
using real objects for children aged 24-36 months at Montessori private preschool in Thao Dien
ward, District 2, Ho Chi Minh city
Keywords: Montessori method, skills of using real objects, 24-36 month children, current situation.
+ Biện pháp, nội dung giáo dục kĩ năng sử dụng vật
thật cho trẻ 24-36 tháng tuổi.
1. Mở đầu
Giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ là một trong
+ Những khó khăn mà GVMN gặp phải trong quá
trình sử dụng phương pháp Montessori để giáo dục kĩ
năng sử dụng vật thật cho trẻ 24-36 tháng.
-Đối tượng khảo sát: 20 GVMN đã và đang dạy lớp
24-36 tháng
- Địa bàn khảo sát: Trường Mầm non tư thục
Montessori, phường Thảo Điền, Quận 2, TP. Hồ Chí
Minh.
những nhiệm vụ quan trọng của giáo viên mầm non
(GVMN) khi dạy trẻ 24-36 tháng. Việc giáo dục kĩ năng
sử dụng vật thật bao hàm việc hướng dẫn cách sử dụng
vật thật, tác động giúp trẻ nắm được chức năng của
chúng, kết quả là trẻ có kĩ năng sử dụng vật thật trong
sinh hoạt hàng ngày; hình thành, hiểu được những quy
tắc, hành vi đơn giản trong xã hội,...
Hiện nay, nhiều giáo viên ở Trường Mầm non tư thục
Montessori (phường Thảo Điền, Quận 2, TP. Hồ Chí
Minh) vẫn thường đề ra những mục tiêu giáo dục trẻ kĩ
năng sử dụng vật thật và sử dụng phương pháp giáo dục
Montessori để thực hiện các mục tiêu này. Tất cả các giáo
viên của trường đều được đào tạo hoặc được tập huấn về
phương pháp Montessori. Tuy vậy, trong bất kì trường
học nào, giáo viên luôn có những mặt mạnh và hạn chế
trong quá trình vận dụng các phương pháp dạy học của
mình vì việc lựa chọn các biện pháp dạy học vẫn phụ
thuộc vào nhiều yếu tố như mục tiêu phát triển, khả năng
kết hợp các mục tiêu dạy học, điều kiện dạy học và cả
hình thức tổ chức dạy học.
- Thời gian khảo sát: tháng 03/2018.
- Phương pháp khảo sát thực trạng:
+ Phát phiếu hỏi cho 20 GVMN và tập hợp số liệu,
phân tích để tìm hiểu thực trạng nhận thức, thực trạng
khó khăn của GVMN khi sử dụng phương pháp
Montessori để giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ
24-36 tháng.
+ Tiến hành quan sát lớp 24-36 tháng của trường. Từ
đó, đánh giá thực trạng nhận thức của GVMN và thực tế
sử dụng phương pháp Montessori để giáo dục kĩ năng sử
dụng vật thật cho trẻ 24-36 tháng tại trường, chỉ ra những
thành công và khó khăn của việc giáo dục kĩ năng sử
dụng vật thật cho trẻ.
Bài viết trình bày kết quả khảo sát thực trạng GVMN sử
dụng phương pháp Montessori nhằm giáo dục kĩ năng sử
dụngvậtthậtchotrẻ 24-36thángởTrườngMầmnontưthục
Montessori, phườngThảo Điền, Quận 2, TP. HồChí Minh.
+ Phương pháp phỏng vấn: phỏng vấn những giáo
viên khi xuất hiện vấn đề chưa rõ trong nội dung trả lời
phiếu hỏi hoặc trong quá trình quan sát.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Tổ chức khảo sát thực trạng
- Nội dung khảo sát:
+ Tìm hiểu thực trạng nhận thức của GVMN về việc
sử dụng phương pháp Montessori để giáo dục kĩ năng sử
dụng vật thật cho trẻ 24-36 tháng tại trường mầm non tư
thục Montessori.
2.2. Phân tích kết quả khảo sát thực trạng
2.2.1. Nhận thức của giáo viên mầm non trong việc sử
dụng phương pháp Montessori để giáo dục kĩ năng sử
dụng vật thật cho trẻ 24-36 tháng
- Mức độ cần thiết của việc sử dụng phương pháp
Montessori để giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ
24-36 tháng:
142
Email: hoaithu.cdspbr@gmail.com
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 142-146; 199
Bảng 1. Kết quả khảo sát mức độ cần thiết
Khi phỏng vấn về mức độ mà GVMN thường xuyên
của việc sử dụng phương pháp Montessori để giáo dục tổ chức hoạt động với vật thật cho trẻ, cô N.T.T cho rằng
kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ 24-36 tháng
“Việc tổ chức giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ ở
giai đoạn này rất cần thiết vì vậy các GVMN trong trường
thực hiện tổ chức hoạt động với vật thật hằng ngày cho
trẻ”. Điều này cho thấy, GVMN nhận thức rất tốt về việc
cần thiết tổ chức hoạt động với vật thật cho trẻ.
Qua quan sát, với phương pháp này, GVMN tổ chức
cho trẻ sử dụng vật thật hằng ngày, thông qua các dạng
hoạt động trong và ngoài lớp; các hoạt động cụ thể là: trẻ
sử dụng bình tưới cây, lau kính trong lớp học, treo cặp,
mặc quần áo,… Có thể thấy, phần lớn trẻ rất hứng thú khi
hoạt động với chúng mặc dù việc sử dụng vật thật vẫn còn
vụng về, chưa thành thạo. Bên cạnh đó, trẻ có thể tự hoạt
động một cách độc lập, qua những lần làm sai trẻ sẽ rút ra
bài học cho những lần tiếp theo để làm tốt hơn.
2.2.2. Biện pháp, nội dung khi sử dụng phương pháp
Montessori giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ 24-
36 tháng tuổi
- Các biện pháp GVMN sử dụng phương pháp
Montessori giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ 24-
36 tháng tuổi (bảng 2)
Mức độ nhận thức
của giáo viên
Tỉ lệ
STT
Số ý kiến
(%)
95%
5%
1
2
3
4
Rất cần thiết
Cần thiết
19
1
Ít cần thiết
0
0%
Không cần thiết
0
0%
Qua bảng 1, cho thấy cao nhất là tỉ lệ 95% dành cho
mức độ rất cần thiết. Tất cả GVMN đều khẳng định rằng
việc tổ chức giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật là rất cần
thiết. Theo GVMN, khi sử dụng phương pháp
Montessori cho việc dạy học này thì GVMN nhận thấy
việc tổ chức cho trẻ tiếp xúc với vật thật là một hoạt động
rất cần thiết và có ích với trẻ, trẻ rất hứng thú, say sưa khi
được sử dụng vật thật để phục vụ bản thân, giúp đỡ mọi
người và giữ gìn môi trường xung quanh. Khi hoạt động
với vật thật, đặc biệt là những đồ vật dễ vỡ như: thủy tinh,
gốm sứ… Nếu vô tình trẻ lỡ tay làm rơi thì đây cũng là
Bảng 2. Tổng hợp lựa chọn của GVMN về mức độ sử dụng các biện pháp
để giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ 24 - 36 tháng
Tỉ lệ (%)
STT
Biện pháp
Thường
Ít thường
Không thường
xuyên
xuyên
10
xuyên
1
2
3
4
5
6
Làm mẫu cho trẻ xem sau đó trẻ bắt chước theo cô thực hiện
Cùng làm với trẻ
90
60
40
75
70
80
0
10
25
0
20
Dùng lời hướng dẫn
35
Cho trẻ hoạt động tự do
25
Động viên, khích lệ trẻ
30
0
Giao nhiệm vụ cho trẻ thực hiện
15
5
Sắp xếp môi trường vật thật có mục đích giúp trẻ liên tưởng
cách sử dụng
7
8
55
65
45
35
0
0
Tạo bầu không khí tâm lí thoải mái, không áp đặt, gò bó trẻ
cơ hội để giáo dục trẻ, vì bản thân trẻ cũng cảm thấy rất
buồn khi mất đi một thứ đồ ưa thích, chính sự tiếc nuối
này sẽ giúp trẻ rút ra bài học kinh nghiệm, biết hoạt động
với những đồ vật thật một cách nhẹ nhàng và cꢀn thận
hơn, nắm được tính chất của vật mà trẻ sử dụng cũng là
giúp cho trẻ tránh được những tai nạn do sử dụng vật thật
không đúng cách, dần dần hình thành kĩ năng sử dụng
vật thật cho trẻ. Chính vì vậy, đa số GVMN tại Trường
Mầm non tư thục Montessori cho rằng rất cần thiết để tổ
chức giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ trong giai
đoạn 24-36 tháng tuổi.
Bảng 2 cho thấy:
+ Biện pháp được GVMN lựa chọn mức độ thường
xuyên sử dụng nhiều nhất là “Làm mẫu cho trẻ xem sau
đó trẻ bắt chước theo cô thực hiện” (90%). Qua quan sát,
GVMN đã sử dụng biện pháp này trong giờ chơi - tập có
chủ đích và giờ hoạt động tự do. Ở giờ chơi - tập có chủ
đích, GVMN làm mẫu về cách sử dụng vật thật mới cho
cả lớp xem; sau đó cho từng trẻ lên làm lại, các trẻ còn
lại sẽ quan sát cách làm của bạn, một số trẻ làm sai
GVMN đã làm mẫu một lần nữa và cho trẻ thực hiện lại.
Bên cạnh đó, giờ hoạt động tự do, trẻ đã được thực hành,
143
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 142-146; 199
luyện tập để tự trẻ tìm ra được cách sử dụng đúng vật chúng, GVMN cần hỗ trợ trẻ bằng cách cùng làm với trẻ,
thật. Một số trẻ làm sai nhiều lần, cần sự hỗ trợ thì trẻ vừa làm vừa quan sát thao tác của cô. Như vậy, trẻ sẽ
GVMN đã đến làm mẫu cho trẻ xem để trẻ làm theo cô. dễ dàng theo dõi và nắm bắt cách làm của cô; từ đó, trẻ
có thể tự mình làm tốt hơn ở những lần sau. Biện pháp
này khá hiệu quả vì có thể can thiệp kịp thời giúp trẻ
không mất đi hứng thú khi hoạt động, nếu không can
thiệp kịp thời bằng cách cùng làm với trẻ thì trẻ sẽ trở nên
chán nản vì không biết cách làm.
+Biệnpháp“Giaonhiệmvụchotrẻthựchiện”có80%
GVMN lựa chọn thường xuyên sử dụng biện pháp này.
Các GVMN sử dụng biện pháp này cho rằng việc giao
nhiệm vụ cho trẻ thực hiện sẽ giúp giáo viên dễ dàng theo
dõi, nắmbắt mức độthực hiệnkĩ năngsửdụng vậtthật của
trẻ; từ đó, có những cách rèn luyện phù hợp với từng trẻ.
+ Biện pháp: “Sắp xếp môi trường vật thật có mục
Tuy nhiên, còn lại 15% GVMN ít thường xuyên và 5% đích giúp trẻ liên tưởng cách sử dụng”. có 55% GVMN
GVMN không thường xuyên sử dụng biện pháp này thì lựa chọn ở mức độ thường xuyên. Các GVMN đều cho
cho rằng việc giao nhiệm vụ cho trẻ thực hiện sẽ làm giảm rằng việc “Sắp xếp môi trường vật thật có mục đích giúp
đi sự hứng thú của trẻ trong quá trình hoạt động như: tại trẻ liên tưởng cách sử dụng” sẽ góp phần quan trọng
khu vực “Thực hành cuộc sống”, trẻ muốn chọn việc sử trong việc giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ. Theo
dụng dao nhựa để cắt chuối nhưng GVMN giao nhiệm vụ quan điểm khảo sát, môi trường là một trong những yếu
chotrẻ phải xếp khănăn, điềunàykhông đúng với sởthích tố quan trọng không thể thiếu trong việc dạy học này vì
của trẻ; từ đó, việc giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cũng trong môi trường vật thật, hầu hết trẻ đều bị lôi cuốn bởi
bị ảnh hưởng, thậm chí có thể không đạt được yêu cầu mà những đồ dùng này và làm việc theo ý thích của trẻ.
cô đặt ra. Như vậy, việc thường xuyên giao nhiệm vụ cho Những vật thật đó có ảnh hưởng trực tiếp đến kĩ năng sử
trẻ thực hiện sẽ giúp cho GVMN dễ dàng quan sát, cũng dụng vật thật của trẻ thông qua việc trẻ cầm, nắm, đặt,
như nắm được mức độ thực hiện kĩ năng sử dụng vật thật để, cắt, rửa,… Chính vì vậy, việc sắp xếp môi trường vật
của từng trẻ. Tuy nhiên, trong quá trình giao nhiệm vụ cho thật có mục đích giúp trẻ liên tưởng cách sử dụng, tránh
trẻ thực hiện, GVMN không nên quá cứng nhắc mà phải tình trạng tạo nên sự nhàm chán ở trẻ và đồng thời củng
khéo léo, linh hoạt trong từng hoạt động.
cố kĩ năng sử dụng vật thật ở trẻ. Tuy nhiên, 45% GVMN
lựa chọn biện pháp này ở mức độ ít thường xuyên, hầu
hết giáo viên đều cho rằng đây là biện pháp có ảnh hưởng
trực tiếp đến kĩ năng sử dụng vật thật của trẻ nhưng do
điều kiện vật chất của trường còn chưa đầy đủ, chưa đáp
ứng được nhu cầu vật chất khi sử dụng biện pháp này.
+ Biện pháp “Động viên, khích lệ trẻ” có tỉ lệ giáo
+ Biện pháp “Cho trẻ hoạt động tự do” có 75%
GVMN lựa chọn mức độ thường xuyên. Qua phỏng vấn
cho thấy, cô P.T.Q cho rằng GVMN sử dụng biện pháp
này vì: “Phương pháp Montessori luôn đề cao tự do của
trẻ”. Theo Montessori: “Tự do là chìa khóa của quá trình
phát triển”. Khi trẻ cảm thấy tự do thì trẻ sẽ vui vẻ, thoải
mái, hứng thú trong công việc mà trẻ thực hiện. Để thực viên lựa chọn ở mức độ 70% thường xuyên. Phần lớn
hiện được điều này thì GVMN phải sẵn sàng tạo cho trẻ GVMN cho rằng đây là biện pháp hỗ trợ nhằm kích
những tương trợ cần thiết, GVMN để trẻ tự chủ trong thích, gây hứng thú cho trẻ.
hoạt động, không can thiệp sâu vào công việc của trẻ.
+ Biện pháp “Dùng lời hướng dẫn cách sử dụng” có
+ Biện pháp “Tạo bầu không khí tâm lí thoải mái, 40% GVMN lựa chọn ở mức độ thường xuyên. Các
không áp đặt, gò bó trẻ”, có 65% GVMN lựa chọn mức GVMN cho rằng biện pháp này giúp trẻ định hướng được
độ thường xuyên. Việc tạo bầu không khí tâm lí thoải những điều trẻ sẽ thực hiện trong suốt quá trình trẻ hoạt
mái, không áp đặt, gò bó trẻ giúp duy trì hoạt động và động. Tuy nhiên, vẫn còn 35% GVMN lựa chọn biện
góp phần rèn luyện kĩ năng sử dụng vật thật ở trẻ. Trẻ ở pháp này ở mức độ ít thường xuyên và không đạt hiệu
lứa tuổi nàythời gian để trẻ tập trung hoàn thành một việc quả cao do một số trẻ bất đồng ngôn ngữ với GVMN và
rất ngắn, trẻ hay tỏ ra chán nản và dễ bỏ cuộc; vì vậy, GVMN ở trường mầm non tư thục Montessori cho rằng:
việc tạo bầu không khí tâm lí thoải mái, không áp đặt, gò “Trẻ ở độ tuổi này, GVMN cần hành động hơn là lời nói
bó trẻ là việc cần thiết.
+ Biện pháp “Cùng làm với trẻ” có 60% GVMN lựa
chọn mức độ thường xuyên; còn lại 20% GVMN lựa
vì lúc này trẻ có thể tiếp nhận hình ảnh bên ngoài một
cách dễ dàng hơn”.
Để giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ thông qua
chọn mức độ ít thường xuyên và 10% GVMN lựa chọn việc sử dụng phương pháp Montessori có hiệu quả thì việc
mức độ không thường xuyên vì trong quá trình trẻ hoạt lựa chọn và sử dụng hệ thống các biện pháp đóng vai trò
động, giáo viên đóng vai trò là người “giám thị” để cho quan trọng. Do đó, trước tiên phải có một hệ thống biện
trẻ được sử dụng vật thật theo ý của trẻ. Tuy nhiên, do trẻ pháp phù hợp, đảm bảo tính khoa học và thực tiễn. Đồng
ở độ tuổi 24-36 tháng vốn kinh nghiệm chưa nhiều nên thời, việc phối hợp linh hoạt, khéo léo giữa các biện pháp
có những vật thật trẻ vẫn còn lúng túng khi sử dụng vớinhaucũngảnhhưởngđếnhiệuquảcủacôngtácnày.Từ
144
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 142-146; 199
số liệu trên, có thể thấy GVMN đã lựa chọn sử dụng một số mình thì lúc đó trẻ sẽ làm tốt những việc khác như: sử dụng
biện pháp tổ chức giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật theo dụngcụ nhà bếp để chế biếnthức ănphục vụ chotrẻ và mọi
phương pháp Montessori cho trẻ tương đối phù hợp.
- Nội dung giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ
24-36 tháng theo phương pháp Montessori:
người, sử dụng công cụ lao động để chăm sóc và bảo vệ
thiên nhiên quanh trẻ”. Điều này, giúp trẻ cảm thấy thích
thú, say sưa khi được trải nghiệm cùng chúng.
Bêncạnhđó, để làmrõhơn giáo dục kĩ năngsửdụng vật
thật thuộc lĩnh vực giáo dục nào của phương pháp
Trẻ ở giai đoạn này đã bắt đầu phải học cách tự lập,
điều này đòi hỏi trẻ phải có kĩ năng sử dụng vật thật, cho
nên những nội dung được thiết kế trong chương trình Montessori, côL.K.C cho rằng“Việc giáo dục trẻ kĩ năngsử
giảng dạy nhằm giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật tại lớp
24-36 tháng luôn theo sát khả năng của từng trẻ và đi từ
dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp. Nội dung giáo dục
mà GVMN thường đề cập để rèn kĩ năng sử dụng vật thật
cho trẻ được thể hiện ở bảng 3:
dụng vật thật thuộc lĩnh vực thực hành cuộc sống trong năm
lĩnh vực giáo dục của phương pháp Montessori và nội dung
giáo dục giúp cho trẻ luyện tập các kĩ năng sử dụng các vật
thật xung quanh cuộc sống của trẻ để trẻ có thể tự phục vụ
Bảng 3. Tổng hợp lựa chọn của GVMN về mức độ sử dụng các nội dung
để giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ 24-36 tháng
Tỉ lệ (%)
STT
Nội dung
Thường
Ít
Không
xuyên
thường xuyên thường xuyên
Sử dụng những đồ dùng tự phục vụ bản thân như: ăn
uống, ngủ, vệ sinh, đi lại...
1
2
3
80
55
35
20
45
65
0
0
0
Sử dụng dụng cụ nhà bếp trong các giờ học ngoại khóa
Sử dụng công cụ lao động trong vườn trường hoặc trong
hoạt động dã ngoại.
Bảng 4. Những khó khăn của GVMN khi giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật
cho trẻ 24-36 tháng theo phương pháp Montessori
Tỉ lệ (%)
STT
Những khó khăn
Mất nhiều thời gian
Thường
xuyên
Ít
Không
thường xuyên thường xuyên
1
2
60
0
40
0
0
0
Thời gian cho hoạt động chưa đủ
Không biết cách kích thích trẻ động não, nên thường
làm mẫu cho trẻ làm theo
3
4
5
6
7
8
40
90
75
45
50
30
55
10
15
40
50
70
5
0
Khả năng tiếp thu của trẻ không đồng đều
Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của giáo viên chưa
đồng đều
10
15
0
Trình độ ngoại ngữ
Phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến việc giáo dục
kĩ năng sử dụng vật thật của trẻ
Cơ sở vật chất còn hạn chế
0
bản thân, giúp đỡ mọi người và bảo vệ môi trường xung
quanh trẻ làm cho nó trở nên sạch đẹp hơn, hình thành và
phát triểnkĩ năngchotrẻ khi sử dụngcác vật dụng được bày
biện trên kệ. Ví dụ: qua hoạt động rót nước từ li này sang li
kia,trẻthaotác mộtcáchnhịp nhàngmàkhônglàm đổnước
ra ngoài hoặc không làm vỡ li; qua đó, trẻ đã có thể tự phục
Bảng 3 cho thấy, nội dung được GVMN lựa chọn
thường xuyên nhất là nội dung giáo dục kĩ năng sử dụng
những đồ dùng tự phục vụ bản thân (80%), còn nội dung ít
đượclựachọnnhấtlàsửdụngcôngcụlaođộng.Quaphỏng
vấn về vấn đề này, cô P.T.T.A cho biết vì “khi trẻ có được
những kĩ năng tự phục vụ bản thân, hoàn thiện được chính
145
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 142-146; 199
vụ bằng cách lấy nước từ bình cô rót sẵn để uống và có thể ở nhiều quốc gia nên nói nhiều ngôn ngữ khác nhau. GVMN
tại trường Montessori ngoài việc nắm vững trình độ chuyên
môncònphảicókhảnănggiaotiếptiếngAnhtốtthìmớihỗtrợ
chocôngtácgiảngdạytạitrườngđạthiệuquả.
giúp bạn nhỏ hơn. Thông qua đó, cũng đã giáo dục trẻ được
tínhtựlập,cẩnthận,khéoléo,biếtgiúpđỡngườikhác”.Điều
nàychothấy, những nội dung giáo dục tại kệ thực hànhcuộc
sốngrất thiết thựcvà gần gũi với đời sốngcủa trẻ. Tại đâytrẻ
có thể tự mình sử dụng vật thật như: dao, thớt, đồ cài nút,
khóa... một cách tự do, thoải mái, thỏa mãn nhu cầu của trẻ;
dần dần phát triển cho trẻ kĩ năng sử dụng chúng ngày càng
thànhthạo hơn khi được luyệntậpthường xuyên.
Có 50% GVMN lựa chọn mức độ thường xuyên gặp
khó khăn “Phụ huynh chưa quan tâm đúng mức đến việc
giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật của trẻ”. Thực tế, cô
P.T.T.A cho biết “Phụ huynh vì một vài nguyên nhân nên
lơ là đến việc giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ,
đặc biệt là phụ huynh Việt Nam thường cho rằng con còn
quá nhỏ, chưa tự mình phục vụ bản thân, nên thường
giao phó cho GVMN dạy trẻ trên lớp mà không kết hợp
cùng GVMN thực hiện ở gia đình, họ cũng rất ít khi tham
gia hoạt động với vật thật trên trường cùng trẻ”.
Mặc dù điều kiện cơ sở vật chất, đồ dùng, vật thật có
trang bị khá đầy đủ nhưng 30% GVMN vẫn lựa chọn mức
độ thường xuyên khó khăn do cơ sở vật chất chưa đáp ứng
yêu cầu để thực hiện tốt hoạt động này. Cụ thể, diện tích
phòng học còn nhỏ, nên không đủ không gian để bày biện
thêm vật thật lên kệ cho trẻ hoạt động, rất ít sử dụng đồ
dùng bằng sành sứ, thủy tinh; vì thế GVMN rất khó để
giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật. Điều này gâyảnh hưởng
không nhỏ tới kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ.
Có 40% GVMN lựa chọn thường xuyên gặp khó khăn
khi “không biết cách kích thích trẻ động não nên thường
làm mẫu cho trẻ làm theo”. Qua trao đổi, cô N.T.T cho
biết “Kích thích trẻ động não ở lứa tuổi này là một vấn đề
không dễ dàng thực hiện, vì trẻ rất hiếu động, vốn kinh
nghiệm còn nghèo nàn nên GVMN thường xuyên làm
mẫu cho trẻ thực hiện theo”. Theo quan điểm khảo sát,
GVMN đã quá lạm dụng việc làm mẫu mà không để trẻ
tự do hoạt động bằng cách thử - sai nhằm kích thích trẻ
động não để trẻ tìm ra được cách làm phù hợp.
Những khó khăn trên đã làm ảnh hưởng đến kết quả
của việc sử dụng phương pháp Montessori giáo dục kĩ
năng sử dụng vật thật cho trẻ từ 24-36 tháng tuổi.
3. Kết luận
2.2.3. Khó khăn của giáo viên mầm non khi sử dụng
phương pháp Montessori để giáo dục kĩ năng sử dụng
vật thật cho trẻ từ 24-36 tháng
Trong quá trình tổ chức dạy học, GVMN còn gặp
phải một số khó khăn nhất định. Những khó khăn này
làm ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển của trẻ về
mọi mặt, đặc biệt là về mặt kĩ năng sử dụng vật thật.
Bảng 4 cho thấy “Khả năng tiếp thu của trẻ không đồng
đều” là khó khăn mà GVMN thường xuyên gặp trong việc
giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ 24-36 tháng (90%).
Điều này cũng dễ dàng nhận thấy qua quan sát, khả năng tập
trung chú ý của trẻ chưa cao và số trẻ trong lớp chênh lệch
nhiềuvềthángtuổigâykhókhănkhitổchứcgiáodụckĩnăng
sử dụng vật thật cho trẻ, trong lớp những trẻ lớn tháng tuổi
hơn sẽ chú ý và làm tốt hơn khi GVMN hướng dẫn. Mặc
khác, đasốcáctrẻởtrườngmầmnontưthục Montessoriđều
là trẻ đến từ nhiều quốc gia, khả năng tiếp thu “tiếng Anh”
của trẻ còn hạn chế, trẻ phải mất một khoảng thời gian dài
mớithíchnghi.Vìvậy,việcdạyhọcnàycủaGVMNcòngặp
nhiều khó khăn, trẻ không hiểu ngôn ngữ của cô dẫn đến trẻ
không tập trung chú ý, thường không quan sát GVMN làm
mẫu nên khả năngtiếpthucủa trẻ sẽ không đồngđều. Chỉ có
nhữngtrẻhọctừđầunămhaytiếngAnhlàtiếngmẹđẻthìtrẻ
mới hứng thú lắng nghe GVMN hướng dẫn và làm đúng
chức năng của vật thật; đối với những trẻ còn bất đồng ngôn
ngữ, trẻ thường làmsai và chậm hơncác bạn khác.
Do rất nhiều nguyên nhân chủ quan và khách quan mà
các GVMN chưa có điều kiện bồi dưỡng thường xuyên để
nâng cao trình độ hiểu biết về phương pháp Montessori; vì
vậy, trình độ chuyên môn, nghiệp vụcủa GVMNchưa đồng
đều(75%GVMNlựachọnmứcđộthườngxuyênkhókhăn).
Qua quan sát, khi tổ chức giáo dục kĩ năng sử dụng vật
thật cho trẻ, GVMN đã dành thời gian quan sát, hướng dẫn
và sửa sai cho từng trẻ vì họ cho rằng trẻ ở độ tuổi này các
thao tác còn vụng về, chưa nhanh nhẹn, trẻ cần thời gian để
rènluyện nên GVMN đã mất nhiềuthời gianchohoạt động
này. Vì vậy, 60% GVMN lựa chọn mức độ thường xuyên
cho rằng mất nhiều thời gian để tổ chức giáo dục kĩ năng sử
dụng vật thật cho trẻ khi sử dụng phương pháp Montessori.
Vềtrìnhđộngoạingữ,quađiềutrađượcbiết45%GVMN
lựa chọn mức độ thường xuyên còn hạn chế về trình độ tiếng
Anhnênviệctiếpxúc vớitrẻ banđầucòngặpkhókhăndotrẻ
Mặc dù nhận thức của GVMN về việc sử dụng phương
pháp Montessori để giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho
trẻ ở mức cao nhưng hoạt động này vẫn còn gặp nhiều khó
khăn khi sử dụng. GVMN vẫn còn can thiệp vào hoạt động
của trẻ khi tổ chức thực hiện hay trong các hoạt động khác,
giáo viên chưa tạo điều kiện cho trẻ được tham gia, cũng
nhưchưa biết linhhoạt tổchức hoạt độngliênlớp. Điềunày
vô tình đã làm ảnh hưởng đến kết quả của việc giáo dục kĩ
năng sử dụng vật thật cho trẻ. Thực trạng này sẽ là cơ sở để
xâydựng các biệnpháp giúp GVMNsửdụngphương pháp
Montessori giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ 24-36
tháng tuổi đạt kết quả cao; qua đó, phát triển nhân cách toàn
diện cho trẻ, đặc biệt là kĩ năng sử dụng vật thật của trẻ.
(Xem tiếp trang 199)
146
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 195-199
thu tri thức của người học sẽ mang lại những kết quả tốt
đẹp trong quá trình dạy và học.
THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ KIẾN NGHỊ…
(Tiếp theo trang 179)
Tài liệu tham khảo
Tài liệu tham khảo
[1] Little, D. (1991). Learner Autonomy and second/
foreign Language Learning. Dublin: Authentik.
[2] Thái Duy Tuyên (2003). Dạy tự học cho sinh viên
trong các nhà trường cao đẳng, đại học chuyên
nghiệp. Chuyên đề Phương pháp dạy học cho học
viên cao học, Đại học Huế.
[3] Rindley, G. (1989). Assessing achievement in the
learner-centered curriculum. Sydney: National
Center for English Language Teaching and
Research.
[4] Đặng Xuân Hải (2007). Tính tự chủ và tự chịu trách
nhiệm của giảng viên và của sinh viên trong đào tạo
theo hệ thống tín chỉ. Tạp chí Giáo dục, số 175, tr 5-7.
[5] Dominique Rabine-Bucknor (2010). Adult
Teaching and Learning: Self Directed Learning,
Application Paper, Colorado State University.
[6] Henri Holec (1979). Autonomy and Foreign
Language Learning, Council for Cultural
Cooperation, Strasbourg (France).
[1] Ban Thanh niên trường học (2007). Định hướng giá
trị cho sinh viên trong giai đoạn hiện nay. NXB
Thanh niên.
[2] Nguyễn Thanh Bình (2007). Giáo trình Giáo dục kĩ
năng sống (dành cho sinh viên cao đẳng sư phạm).
NXB Đại học Sư phạm.
[3] Tăng Bình - Thu Huyền - Ái Phương (2012). Ứng
xử sư phạm và giáo dục kĩ năng mềm trong nền giáo
dục hiện nay. NXB Hồng Đức.
[4] Lê Văn Chiến (2006). Kĩ năng sống dành cho bạn
trẻ. NXB Trẻ.
[5] Chu Văn Đức (2005). Giáo trình kĩ năng giao tiếp.
NXB Hà Nội.
[6] Hoàng Thị Hiền (2014). Giáo trình kĩ năng mềm
- Tiếp cận theo hướng sư phạm tương tác. NXB Đại
học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh.
[7] Huỳnh Văn Sơn (2013). Thử nghiệm một vài biện
pháp phát triển kĩ năng mềm cho sinh viên đại học
Sư phạm. Tạp chí Khoa học, Trường Đại học Sư
phạm Thành phố Hồ Chí Minh, số 50, tr 68-77.
[7] Lâm Quang Thiệp (2008). Về việc áp dụng học chế
tín chỉ trên thế giới và ở Việt Nam. Kỉ yếu Hội thảo
khoa học, Trường Đại học Vinh.
[8] Leslie Dickinson (1992). Learner Autonomy:
Learner Training for Language Learning
(Volume 2). Paperback - November.
THỰC TRẠNG GIÁO VIÊN MẦM NON…
(Tiếp theo trang 146)
[9] Lưu Xuân Mới (2000). Lí luận dạy học đại học.
NXB Giáo dục.
Tài liệu tham khảo
[1] Phạm Thị Mai Chi - Bùi Kim Tuyến - Lương Thị
Bình - Phan Lan Anh (2005). Hướng dẫn hoạt động
cho trẻ 1-3 tuổi. NXB Giáo dục TP. Hồ Chí Minh.
[2] Ngọc Thị Thu Hằng (2014). Giới thiệu phương pháp
giáo dục Montessori. Tạp chí Khoa học, Trường Đại
học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh, số 57, tr 125-139.
[3] Ngô Hiểu Huy (2013). Phương pháp giáo dục
Montessori - Phương pháp giáo dục tối ưu dành cho
trẻ 0-6 tuổi. NXB Văn hóa - Thông tin.
[4] Lý Lợi (2014). Phương pháp Giáo dục Montessori
- Thời kì nhạy cảm của trẻ. NXB Đại học Sư phạm.
[5] Maria Montessori (2008). Dạy con trước tuổi lên 3.
NXB Lao động.
[10]Nguyễn Thị Thu Huyền (4/2016). Vai trò của kĩ
năng tự học (ngoài lớp học). Cổng thông tin điện tử
Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh.
[11]Phil Banson (2005). Autonomy in language
learning, Longman.
[12]The glossary of Education Reform (2014).
[13]Vygotsky S.L.(2004). Imagination and Creativity in
Childhood. Journal of Russian and East European
Psychology, Vol. 42, No. 1, January-February,
pp. 7-97, M.E. Sharpe, Inc.
[14]Chính phủ (2012). Quyết định số 711/QĐ-TTg ngày
13/6/2012 về việc Phê duyệt Chiến lược phát triển
giáo dục 2011-2020.
[15]Citation: Huitt, W. (1998). Critical thinking: An
overview. Educational Psychology Interactive.
Valdosta, GA: Valdosta State University.
[6] Patricia Giardiello (2014). Pioneers in early
childhood education. Routledge, London and New
York.
[7] Rambusch Nancy Mccormick (1988). Dr. Montessori's
own handbook. Schocken books, New York.
199
6 trang
16/04/2022
2040
Bạn đang xem tài liệu "Thực trạng giáo viên mầm non sử dụng phương pháp Montessori để giáo dục kĩ năng sử dụng vật thật cho trẻ từ 24-36 tháng tại trường mầm non tư thục Montessori, phường Thảo Điền, Quận 2, thành phố Hồ Chí Minh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- thuc_trang_giao_vien_mam_non_su_dung_phuong_phap_montessori.pdf
