Thực trạng giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sinh thái cho người dân thông qua các hoạt động cộng đồng của Đoàn viên thanh niên ở thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295
THỰC TRẠNG GIÁO DỤC Ý THỨC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG SINH THÁI
CHO NGƯỜI DÂN THÔNG QUA CÁC HOẠT ĐỘNG CỘNG ĐỒNG
CỦA ĐOÀN VIÊN THANH NIÊN Ở THÀNH PHỐ SƠN LA, TỈNH SƠN LA
Mè Thị Niên - Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La
Ngày nhận bài: 08/5/2019; ngày chỉnh sửa: 23/5/2019; ngày duyệt đăng: 31/5/2019.
Abstract: The study was conducted on 101 officials of Youth Group and people in communes and
wards in Son La city, Son La province on the current status of educating the consciousness of
protecting ecological environment for people through community activities of youth group
members. The main method used is questionnaire survey, in-depth interview, experts and data
processing. The results show that: people in the area are highly aware of the importance of
educating the consciousness of protecting ecological environment of the Youth Group; The
education of environmental protection for people has had certain changes, although the
effectiveness was not high, the activities are still formal and not regularly organized.
Keywords: Ecological environment, environmental protection, youth group.
cỏ, thuốc bảo vệ thực vật, phá rừng làm nương rẫy gây xói
mòn đất, khói bụi từ các công trình đang xây dựng… nó
xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng chủ yếu
là do các hoạt động của con người tạo ra. Một trong những
nguyên nhân của hiện trạng trên là do người dân chưa có
ý thức gìn giữ và bảo vệ môi trường sinh thái (BVMTST).
Vì thế, việc giáo dục ý thức BVMTST cho mọi người dân
thông qua các hoạt động cộng đồng nói chung, đặc biệt là
cho thế hệ trẻ nói riêng là biện pháp tích cực, có ý nghĩa to
lớn đối với việc bảo vệ, xây dựng môi trường sống.
1. Mở đầu
Môi trường sinh thái (MTST) là một mạng lưới chỉnh
thể có mối liên quan chặt chẽ với nhau giữa đất, nước,
không khí và các cơ thể sống trong phạm vi toàn cầu.
MTSTcótầmquantrọng đặc biệt đối với sựtồntại và phát
triển của đời sống con người, sinh vật và sự phát triển kinh
tế, văn hóa, xã hội của đất nước, của dân tộc và nhân loại.
Sự biến đổi một số thành phần môi trường sẽ gây tác động
đáng kể đối với các hệ sinh thái trong tựnhiên. Nếu MTST
bịhủyhoạithìloài ngườicónguycơbị hủydiệt,cuộc sống
của con người luôn gắn bó mật thiết với môi trường. Môi
trường tạo không gian sinh sống cho con người, là nơi
cung cấp nguồn tài nguyên cần thiết cho sự sống và hoạt
động sản xuất của con người, là nơi chứa đựng, hấp thụ và
trung hòa các chất thải ra từ quá trình sinh sống và sản xuất
của con người. Với sự phát triển mạnh mẽ công nghiệp
hóa, đô thị hóa, cùng với sự gia tăng dân số nhanh ở nhiều
quốc gia đã thải ra môi trường một lượng lớn các chất thải
độc hại. MTST trên toàn cầu nói chung đang bị ô nhiễm
nghiêm trọng.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Khách thể và phương pháp và thời gian khảo sát
- Khảo sát 101 đối tượng là người dân, cán bộ đoàn,
đoàn viên, thanh niên tại 02 phường, 01 xã trên địa bàn
TP. Sơn La: phường Chiềng Lề, phường Chiềng Sinh và
xã Chiềng Cọ.
- Phương pháp khảo sát: Phương pháp sử dụng chủ
yếu là điều tra bằng bảng hỏi, xử lí số liệu.
- Thời gian khảo sát: tháng 3/2019.
2.2. Kết quả khảo sát
2.2.1. Vai trò của các tổ chức xã hội địa phương
trong giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sinh thái
cho người dân
Hiện nay, MTST ở TP. Sơn La đang bị ô nhiễm
nghiêm trọng do nước thải từ việc sơ chế sản xuất cà phê
của các hộ dân, nước thải từ các khu bệnh viện, nhà máy
và nước sinh hoạt của các hộ dân chưa qua xử lí thải trực
tiếp ra môi trường; người nông dân lạm dụng thuốc diệt
Kết quả thu được như sau (bảng 1):
Bảng 1. Đánh giá của cán bộ Đoàn về vai trò của các tổ chức xã hội địa phương
trong giáo dục ý thức BVMTST cho người dân
Ý kiến đánh giá (%)
TT
1
Các tổ chức xã hội
Mặt trận Tổ quốc ở địa phương
ĐTB
ĐLC
0,57
Quyết
định
Phối
hợp
Hỗ
trợ
2,35
39,6
55,4
5,0
289
Email: meniensl@gmail.com
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295
2
3
4
Liên hiệp công đoàn
2,01
2,05
2,68
0,54
0,67
0,53
14,9
24,8
72,3
71,3
55,4
25,7
13,9
19,8
3,0
Hội phụ nữ
Đoàn Thanh niên (ĐTN) Cộng sản Hồ Chí Minh
5
6
7
8
9
Đội Thiếu niên tiền phong Hồ Chí Minh
Hội Cựu chiến binh
1,89
1,72
1,66
1,50
1,67
1,46
0,58
0,55
0,52
0,52
0,58
0,50
11,9
5,0
2,0
1,0
5,9
0
65,3
62,4
62,4
48,5
55,4
45,5
22,8
32,7
35,6
50,5
38,6
54,5
Hội Chữ thập đỏ
Hội Người cao tuổi
Hội Nông dân
10 Các tổ chức xã hội khác
(Ghi chú: ĐTB: điểm trung bình; ĐLC: độ lệch chuẩn)
ý thức BVMTST có rất nhiều mục đích; tuy nhiên mục
đích chính là nâng cao ý thức BVMTST cho người dân.
Đây là mục đích đầu tiên và cũng là mục đích được
nhiều người chọn nhất (98/101 người), sở dĩ có nhiều
người chọn phương án này một phần là do các hoạt
động cộng đồng hướng đến đầu tiên chính là nâng cao
ý thức của con người; khi có ý thức thì người dân sẽ
hình thành những hành động để phòng ngừa, ngăn chặn
và chống các hành vi gây ô nhiễm MTST khu dân cư
và đây cũng là mục đích thứ 2 được nhiều người chọn
(81/101 người), từ đó sẽ góp phần bảo vệ MTST khu
dân cư, duy trì đa dạng MTST khu dân cư, và thúc đꢀy
sự phát triển KT-XH một cách bền vững; các mục đích
cuối cùng cũng chính là để duy trì chất lượng cuộc sống
cho khu dân cư, góp phần nâng cao giá trị sử dụng, khai
Bảng 1 cho thấy, các hoạt động cộng đồng tại TP.
Sơn La được nhiều tổ chức xã hội thực hiện; theo kết quả
tổng hợp từ các phiếu điều tra thì Mặt trận tổ quốc và
ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh được đánh giá là tổ chức
xã hội đóng vai trò quyết định cao nhất trong giáo dục ý
thức cho người dân BVMTST trên địa bàn dân cư; ĐTN
Cộng sản Hồ Chí Minh được nhiều người đánh giá là có
vai trò quyết định nhất, đạt 72,3% số người được phỏng
vấn. Hội người cao tuổi, Hội Chữ thập đỏ, Hội Cựu chiến
binh là các tổ chức xã hội ít có ảnh hưởng đến việc giáo
dục ý thức cho người dân đối với việc BVMTST; các tổ
chức này chủ yếu có vai trò phối hợp và hỗ trợ.
Như vậy, có thể khẳng định, ĐTN Cộng sản Hồ Chí
Minh là tổ chức xã hội được đánh giá có vai trò quan
trọng nhất trong việc giáo dục ý thức cho người dân đối
với việc BVMTST trên địa bàn dân cư.
2.2.2. Mục đích giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sinh thác nguồn lợi từ khu dân cư.
thái cho người dân thông qua hoạt động cộng đồng của
2.2.3. Nội dung giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sinh
thái cho người dân thông qua hoạt động cộng đồng của
Đoàn Thanh niên ở thành phố Sơn La
Đoàn Thanh niên ở thành phố Sơn La
Mục đích giáo dục ý thức BVMTST cho người dân
được thể hiện qua bảng 2:
Bảng 2 cho thấy, việc tổ chức các hoạt động cộng
đồng của ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh trong giáo dục
- Về mức độ cần thiết: Kết quả khảo sát thu được ở
bảng 3.
Bảng 2. Đánh giá của cán bộ Đoàn về mục đích giáo dục ý thức BVMTST
cho người dân thông qua các hoạt động cộng đồng của ĐTN
Ý kiến (số lượng)
TT
Mục đích giáo dục
Đúng
Không đúng
1
2
3
4
5
6
7
8
Nâng cao ý thức BVMTST cho người dân
98
69
81
72
69
74
70
76
3
Góp phần nâng cao giá trị sử dụng, khai thác nguồn lợi từ khu dân cư
Phòng ngừa, ngăn chặn và chống các hành vi gây ô nhiễm MTST khu dân cư
Duy trì đa dạng MTST khu dân cư
32
20
29
32
27
31
25
Duy trì chất lượng cuộc sống cho khu dân cư
Bảo vệ MTST khu dân cư
Bảo vệ các quá trình lí, hóa, sinh học duy trì sinh thái khu dân cư
Thúc đꢀy sự phát triển KT-XH một cách bền vững
290
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295
Bảng 3. Đánh giá của cán bộ Đoàn về mức độ cần thiết của các nội dung cần giáo dục
cho người dân về ý thức BVMTST
Mức độ cần thiết (%)
TT
1
Các nội dung giáo dục
ĐTB
2,58
2,34
ĐLC
0,52
0,53
Rất
cần
Cần
Ít cần
Ý thức chấp hành các quy định của nhà nước và địa
phương về bảo vệ môi trường
59,4
39,6
1,0
Ý thức khắc phục các thói quen trong sinh hoạt làm
hại đến môi trường sống (vứt rác, đổ nước bẩn, đi
vệ sinh bừa bãi…)
2
36,6
37,6
23,8
23,8
31,7
26,7
60,4
57,4
73,2
63,4
61,4
60,4
3,0
5,0
Ý thức khắc phục các thói quen sản xuất tác hại đến
môi trường (chăn thả gia súc, lạm dụng thuốc bảo
vệ thực vật, phá rừng…)
3
4
5
6
7
2,33
2,21
2,11
2,25
2,14
0,57
0,48
0,60
0,57
0,62
Ý thức tích cực đấu tranh, phê phán chống lại các
hành vi của người khác trong sinh hoạt và trong sản
xuất, gây tác hại môi trường sống
3,0
Ý thức tích cực ủng hộ tiền của, vật chất giúp đỡ
người nghèo cải thiện điều kiện sinh hoạt (làm nhà
vệ sinh nước sạch…)
12,8
6,9
Ý thức tích cực tham gia các hoạt động tuyên
truyền, vận động nhân dân, các cộng đồng bảo vệ
môi trường
Ý thức tích cực cung cấp tin, giám sát hoạt động của
các tổ chức xã hội, các chương trình, dự án về môi
trường ở địa phương
12,9
Bảng 3 cho thấy, hầu hết các nội dung cần giáo dục
Các nội dung giao dục về ý thức tích cực tham gia
cho người dân về ý thức BVMTST đều được đánh giá các hoạt động tuyên truyền, vận động nhân dân, các cộng
là cần thiết và rất cần thiết, ĐTB của các chỉ số đều đồng bảo vệ môi trường và ý thức tích cực đấu tranh, phê
lớn hơn 2.
phán chống lại các hành vi của người khác trong sinh
hoạt và trong sản xuất, gây tác hại môi trường sống cũng
được đánh giá là cần thiết với ĐTB là 2,21.
Nội dung giáo dục ý thức chấp hành các quy định
của nhà nước và địa phương về bảo vệ môi trường
được đánh giá là cần thiết nhất trong tất cả các nội
Nội dung giáo dục ý thức tích cực cung cấp tin,
dung được đưa ra với ĐTB là 2,58; tiếp theo là nội giám sát hoạt động của các tổ chức xã hội, các chương
dung giáo dục ý thức khắc phục các thói quen trong trình, dự án về môi trường ở địa phương; ý thức tích
sinh hoạt làm hại đến môi trường sống (vứt rác, đổ cực ủng hộ tiền của, vật chất giúp đỡ người nghèo cải
nước bẩn, đi vệ sinh bừa bãi...); nội dung giáo dục ý thiện điều kiện sinh hoạt (làm nhà vệ sinh nước
thức khắc phục các thói quen sản xuất tác hại đến môi sạch...). Đây cũng là những nội dung cần thiết được
trường (chăn thả gia súc, lạm dụng thuốc bảo vệ thực đánh giá với ĐTB là 2,1.
vật, phá rừng...), đây là một nội dung được đánh giá
là rất cần thiết với ĐTB lần lượt là 2,34 và 2,33.
- Về mức độ thực hiện (bảng 4):
Bảng 4. Đánh giá của cán bộ Đoàn về mức độ thực hiện của các nội dung cần giáo dục
cho người dân về ý thức BVMTST
Mức độ thực hiện (%)
TT
1
Các nội dung giáo dục
ĐTB
ĐLC
Thường
xuyên
Đôi khi
Ít khi
Ý thức chấp hành các quy định của nhà nước và
địa phương về bảo vệ môi trường
2,47
0,50
46,5
53,5
0
291
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295
Ý thức khắc phục các thói quen trong sinh hoạt
làm hại đến môi trường sống (vứt rác, đổ nước
bꢀn, đi vệ sinh bừa bãi...)
2
3
4
5
6
7
2,17
2,13
2,11
2,02
2,18
2,04
0,63
0,72
0,63
0,71
0,65
0,71
29,7
32,7
25,7
25,7
31,7
26,7
57,4
47,5
59,4
50,5
54,5
50,5
12,9
19,8
14,9
23,8
13,9
22,8
Ý thức khắc phục các thói quen sản xuất tác hại
đến môi trường (chăn thả gia súc, lạm dụng thuốc
bảo vệ thực vật, phá rừng...)
Ý thức tích cực đấu tranh, phê phán chống lại các
hành vi của người khác trong sinh hoạt và trong
sản xuất, gây tác hại môi trường sống
Ý thức tích cực ủng hộ tiền của, vật chất giúp đỡ
người nghèo cải thiện điều kiện sinh hoạt (làm nhà
vệ sinh nước sạch...)
Ý thức tích cực tham gia các hoạt động tuyên
truyền, vận động nhân dân, các cộng đồng bảo vệ
môi trường
Ý thức tích cực cung cấp tin, giám sát hoạt động
của các tổ chức xã hội, các chương trình, dự án về
môi trường ở địa phương
mang tính tuyên truyền là chủ yếu, tổ chức các buổi giao
lưu tìm hiểu và phổ biến Luật Bảo vệ môi trường, các
chính sách cho thanh niên, học sinh và người dân; qua đó
giúp cho họ nắm được các quy định của phát luật về bảo
vệ môi trường, từ đó có các hành vi ứng xử phù hợp với
môi trường.
Bảng 4 cho thấy, mặc dù các nội dung được đánh giá
là cần và rất cần, nhưng mức độ thường xuyên của các
hoạt động đánh giá ở mức độ đôi khi và ít khi là trên 70%,
chỉ có nội dung giáo dục ý thức chấp hành các quy định
của nhà nước và địa phương về bảo vệ môi trường được
đánh giá là triển khai thường xuyên cao nhất (đạt 46,5%).
Đây là nội dung dễ được triển khai nhất do nội dung
- Về mức độ hiệu quả (bảng 5):
Bảng 5. Đánh giá của cán bộ Đoàn về mức độ hiệu quả
của các nội dung cần giáo dục cho người dân về ý thức BVMTST
Mức độ hiệu quả (%)
TT
1
Các nội dung giáo dục
ĐTB
2,32
1,80
ĐLC
0,65
0,62
Chưa
tốt
Rất tốt
Tốt
Ý thức chấp hành các quy định của nhà nước và địa
phương về bảo vệ môi trường
41,6
48,5
9,9
Ý thức khắc phục các thói quen trong sinh hoạt làm hại
đến môi trường sống (vứt rác, đổ nước bꢀn, đi vệ sinh
bừa bãi...)
2
10,9
15,8
16,8
58,4
49,5
57,4
30,7
34,7
25,8
Ý thức khắc phục các thói quen sản xuất tác hại đến môi
trường (chăn thả gia súc, lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật,
phá rừng...)
3
4
1,81
1,91
0,69
0,65
Ý thức tích cực đấu tranh, phê phán chống lại các hành
vi của người khác trong sinh hoạt và trong sản xuất, gây
tác hại môi trường sống
Ýthứctíchcực ủnghộtiềncủa,vậtchấtgiúpđỡngườinghèo
cải thiệnđiều kiện sinh hoạt (làm nhà vệ sinh nước sạch...)
5
6
1,71
1,89
0,73
0,65
15,8
15,8
39,6
57,4
44,6
26,8
Ý thức tích cực tham gia các hoạt động tuyên truyền, vận
động nhân dân, các cộng đồng bảo vệ môi trường
Ý thức tích cực cung cấp tin, giám sát hoạt động của các
tổ chức xã hội, các chương trình, dự án về môi trường ở
địa phương
7
1,82
0,65
13,9
54,5
31,6
292
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295
các khꢀu hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động người dân
tham gia BVMTST (2,32 điểm); tổ chức cho người dân
tham gia chiến dịch ra quân dọn vệ sinh khu dân cư (2,38
điểm) và tổ chức cho người dân tham gia trồng rừng để
bảo vệ môi trường sinh thái xanh, sạch, đẹp (2,31 điểm).
Có thể thấy, đây là những hình thức dễ triển khai thực
hiện và mang lại hiệu quả cao trong quá trình tuyên
truyền, giáo dục ý thức cho người dân về ý thức
BVMTST.
Bảng 5 cho thấy, hiệu quả giáo dục của các hoạt động
cộng đồng do ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức đa
phần được đánh giá là chưa tốt, ĐTB của hầu hết các nội
dung đều dưới 2 điểm, chỉ có nội dung về ý thức chấp
hành các quy định của nhà nước và địa phương về bảo
vệ môi trường là đạt điểm cao nhất với 2,32 điểm. Sở dĩ
có điều này vì thông qua các hoạt động tuyên truyền của
ĐTN đã làm cho người dân nhận thức được một phần các
quy định của nhà nước và địa phương trong việc bảo vệ
môi trường. Trong thời gian trước, rác thải sinh hoạt trên
Hình thức tổ chức và tham gia vào các hoạt động xã
địa bàn Thành phố được các tổ dân phố tự thu gom. Tuy hội, các cuộc triển lãm, trưng bày; các cuộc biểu diễn
nhiên, từ năm 2018, Thành phố đã có chủ trương là toàn nghệ thuật về BVMTST và tổ chức cho người dân tham
bộ rác thải sinh hoạt trên địa bàn Thành phố được Công gia các đợt tuyên truyền vận động quyên góp, ủng hộ
ty Môi trường đô thị thu gom vào một giờ cố định mỗi người nghèo trong việc cải thiện điều kiện sinh hoạt được
ngày, chủ trương này của thành phố đã được các hộ dân đánh giá là ít cần nhất trong các hình thức tổ chức hoạt
trên địa bàn ủng hộ và tuân thủ, rác thải sinh hoạt được động cộng đồng (ĐTB đạt khoảng 2,1 điểm). Đây là hai
tập trung vào một điểm để được thu gom trong ngày, do hình thức mang tính nhân văn cao, tuy nhiên do điều kiện
đó hiện nay tỉ lệ rác thải sinh hoạt được thu gom trên địa thực tế tại địa phương cho nên việc triển khai thực hiện
bàn TP. Sơn La đạt khoảng 90%.
theo 2 hình thức này còn nhiều hạn chế, do vậy nhiều
người đánh giá là ít quan trọng.
- Về mức độ thực hiện (bảng 7):
Bảng7chothấy, hầuhết các hìnhthức tuyêntruyềnđều
bị đánh giá là ít và chưa sử dụng. Trong đó, kẻ, vẽ, treo các
2.2.4. Hình thức giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sinh
thái cho người dân thông qua hoạt động cộng đồng của
Đoàn Thanh niên ở thành phố Sơn La
- Về mức độ cần thiết (bảng 6):
Bảng 6. Đánh giá mức độ cần thiết sử dụng các hình thức tổ chức hoạt động cộng đồng
của ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh trong giáo dục cho người dân về ý thức BVMTST
Mức độ cần thiết
Rất
cần
TT
Hình thức giáo dục
ĐTB
ĐLC
Cần Ít cần
Kẻ, vẽ, treo các khꢀu hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động
người dân tham gia BVMTST
1
2
2,32
2,18
0,47
0,54
31,7
68,3
68,3
0
Phát thanh, tuyên truyền, phát tập gấp, tờ rơi về BVMTST tại
các tụ điểm dân cư
24,8
30,7
6,9
Tổ chức cho người dân tham gia các cuộc thi sáng tác tác
phꢀm báo chí; các loại hình văn học, nghệ thuật của Trung
ương và địa phương về chủ đề BVMTST
3
2,20
0,62
58,4
10,9
Tổ chức và tham gia vào các hoạt động xã hội, các cuộc triển
lãm, trưng bày; các cuộc biểu diễn nghệ thuật về BVMTST
4
5
6
2,10
2,38
2,31
0,59
0,73
0,63
22,8
40,7
39,6
64,4
46,5
51,5
12,9
12,8
8,9
Tổ chức cho người dân tham gia chiến dịch ra quân dọn vệ
sinh khu dân cư
Tổ chức cho người dân tham gia trồng rừng để bảo vệ môi
trường trường sinh thái xanh, sạch, đẹp
Tổ chức cho người dân tham gia các đợt tuyên truyền vận
động quyên góp, ủng hộ người nghèo trong việc cải thiện điều
kiện sinh hoạt
7
2,16
0,74
36,6
42,6
20,8
khꢀu hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động người dân tham
giaBVMTSTlàhìnhthứcdễthựchiệnvàđượcnhiềungười
đánh giá là thường xuyên sử dụng nhất, đây cũng chính là
Các hình thức tổ chức hoạt động cộng đồng của ĐTN
trong giáo dục ý thức đều được đánh giá là cần thiết và
rất cần thiết. Hình thức được đánh giá cao là Kẻ, vẽ, treo
293
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295
Bảng 7. Đánh giá về mức độ thực hiện các hình thức tổ chức hoạt động cộng đồng
của ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh trong giáo dục cho người dân về ý thức BVMTST
Mức độ thực hiện (%)
TT
Hình thức giáo dục
ĐTB
ĐLC
Thường
xuyên
Chưa
sử dụng
Ít khi
67,3
64,4
Kẻ, vẽ, treo các khꢀu hiệu, áp phích tuyên
truyền, cổ động người dân tham gia
BVMTST
Phát thanh, tuyên truyền, phát tập gấp, tờ rơi
về BVMTST tại các tụ điểm dân cư
Tổ chức cho người dân tham gia các cuộc thi
sáng tác các tác phꢀm báo chí; các loại hình
văn học, nghệ thuật của Trung ương và địa
phương về chủ đề BVMTST
1
2
2,31
2,08
0,48
0,59
31,7
1,0
21,8
16,8
13,8
22,8
3
1,94
0,63
60,4
Tổ chức và tham gia vào các hoạt động xã
hội, các cuộc triển lãm, trưng bày; các cuộc
biểu diễn nghệ thuật về BVMTST
Tổ chức cho người dân tham gia chiến dịch
ra quân dọn về sinh khu dân cư
Tổ chức cho người dân tham gia trồng
rừng để bảo vệ môi trường sinh thái xanh,
sạch, đẹp
4
5
6
1,95
2,10
2,13
0,70
0,59
0,59
19,8
22,8
24,8
53,5
64,4
63,4
29,7
12,8
11,8
Tổ chức cho người dân tham gia các đợt
tuyên truyền vận động quyên góp, ủng hộ
người nghèo trong việc cải thiện điều kiện
sinh hoạt
7
2,01
0,59
17,8
65,4
16,8
hình thức được lựa chọn là cần thiết nhất, mang lại hiệu quả khai thực hiện cũng có những khó khăn nhất định như:
cao nhất trong việc giáo dục ý thức bảo vệ môi trường cho
người dân. Do vậy, trong thời gian tới ĐTN ở TP. Sơn La
cần phải tiếp tục phát huy và sử dụng hình thức này.
Trong các hình thức được đưa ra, hình thức tổ chức
chongười dânthamgia chiếndịchra quândọn vệ sinh khu
dân cư là hình thức đơn giản, dễ triển khai thực hiện,
nhưng cũng ít được triển khai. Đây là hình thức tạo hiệu
ứng đám đông và mang lại hiệu quả cao đối với môi
trường sống tại khu dân cư; tuy nhiên, trong quá trình triển
người dân trong một khu dân cư gồm nhiều đối tượng, độ
tuổi, nghề nghiệp khác nhau, do vậy để tập trung được
nhiều người tham gia cùng một lúc sẽ rất khó; trong thời
giantới,để cóthểtriểnkhaitheohìnhthức nàythì nênthực
hiện theo các nhóm gia từ 5-10 hộ gia đình, từng nhóm sẽ
tổchức các buổi dọn vệ sinh ngaytại khu vực sống của gia
đình mình, từng nhóm nhỏ triển khai thực hiện. Làm như
vậy sẽ có thể lan tỏa ra toàn bộ khu dân cư.
- Về mức độ hiệu quả (bảng 8):
Bảng 8. Đánh giá về mực độ hiệu quả các hình thức tổ chức hoạt động cộng đồng
của ĐTN Cộng sản Hồ Chí Minh trong giáo dục cho người dân về ý thức BVMTST
Mức độ hiệu quả (%)
TT
Hình thức giáo dục
ĐTB ĐLC
Rất
tốt
Chưa
tốt
Tốt
Kẻ, vẽ, treo các khꢀu hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động người
dân tham gia BVMTST
Phát thanh, tuyên truyền, phát tập gấp, tờ rơi về BVMTST tại
các tụ điểm dân cư
1
2
2,06 0,54 17,8 70,3
1,91 0,66 17,8 55,4
11,9
26,8
294
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số đặc biệt Kì 2 tháng 5/2019, tr 289-295
Tổ chức cho người dân tham gia các cuộc thi sáng tác các tác
phꢀm báo chí; các loại hình văn học, nghệ thuật của Trung ương 1,85 0,70 17,8 49,5
và địa phương về chủ đề BVMTST
3
32,7
Tổ chức và tham gia vào các hoạt động xã hội, các cuộc triển
4
5
6
1,79 0,57
7,9
53,4
38,7
24,8
28,8
lãm, trưng bày; các cuộc biểu diễn nghệ thuật về BVMTST
Tổ chức cho người dân tham gia chiến dịch ra quân dọn về sinh
khu dân cư
Tổchức cho người dân tham gia trồng rừng để bảo vệ môi trường
trường sinh thái xanh, sạch, đẹp
1,92 0,64 16,8 58,4
1,87 0,66 15,8 55,4
Tổ chức cho người dân tham gia các đợt tuyên truyền vận động
7
quyên góp, ủng hộ người nghèo trong việc cải thiện điều kiện 1,78 0,73 17,8 42,6
sinh hoạt
39,6
thức cao về tầm quan trọng của việc các hoạt động giáo
dục ý thức BVMTST của ĐTN; công tác giáo dục ý thức
bảo vệ môi trường cho người dân đã có những chuyển
biến nhất định. Tuy nhiên, hiệu quả chưa cao, các hoạt
động còn mang tính hình thức, tổ chức chưa được thường
xuyên. Do vậy, cần xây dựng các biện pháp, giáo dục ý
thức BVMTST cho người dân theo các nhóm đối tượng
giáo dục, chủ thể giáo dục và môi trường giáo dục; lực
lượng đoàn viên thanh niên cần triển khai thêm các hoạt
động cộng đồng cho phù hợp và hiệu quả đối với người
dân trên địa bàn để ngày càng nâng cao nhận thức và ý
thức của người dân trong việc BVMTST.
Bảng 8 cho thấy, chưa đến 20% số người được phỏng
vấn đánh giá về hiệu quả của các hình thức giáo dục ý thức
qua các hoạt động cộng đồng của người dân ở mức độ rất
tốt, còn lại hơn 80% nhận xét mới đạt mức tốt và chưa tốt;
đa phần các hình thức đều được đánh giá ở mức độ tốt.
Trong số các hình thức giáo dục ý thức thông qua các
hoạt động cộng đồng, hình thức kẻ, vẽ, treo các khꢀu
hiệu, áp phích tuyên truyền, cổ động người dân tham gia
BVMTST; tổ chức cho người dân tham gia chiến dịch ra
quân dọn vệ sinh khu dân cư được đánh giá là hiệu quả
tốt nhất; đây cũng là một điều dễ hiểu vì các hoạt động
này đơn giản, dễ thực hiện, mang tính tuyên truyền cao,
việc treo các khꢀu hiệu, áp phích ở những nơi công cộng,
khu vực dân cư khiến cho người dân dễ dàng nhìn thấy;
các khꢀu hiệu, áp phích được trang trí bắt mắt sẽ dễ tạo
ấn tượng và gây sự chú ý cho người nhìn, do vậy tạo hiệu
ứng nhanh cho người dân. Việc tổ chức cho người dân
tham gia chiến dịch ra quân dọn dẹp vệ sinh khu dân cư
cũng tạo hiệu quả tốt, việc dọn dẹp vệ sinh nơi ở của mỗi
gia đình ở các khu dân cư được thực hiện thường xuyên,
tuy nhiên nếu tiến hành đồng bộ các gia đình sẽ tạo hiệu
ứng tốt và hiệu quả cao hơn. Đa phần các hình thức tuyên
truyền được đánh giá ở mức tốt nhưng ĐTB nằm chủ yếu
giữa mức tốt và chưa tốt cao.
Tài liệu tham khảo
[1] Quốc hội (2014). Văn bản số 55/2014/QH13 ban
hành ngày 23/6/2014 về Luật Bảo vệ môi trường.
[2] Thủ tướng Chính phủ (2012). Quyết định số
1474/QĐ-TTg ngày 5/10/2012 ban hành Kế hoạch
hành động quốc gia về biến đổi khí hậu giai đoạn
2012-2020.
[3] Ban Chấp hành Trung ương (2013). Nghị quyết số
24-NQ/TW ngày 03/6/2013 về chủ động ứng phó
biến đổi khí hậu, tăng cường quản lí tài nguyên và
bảo vệ môi trường.
[4] Nguyễn Đức Kháng (2008). Giáo dục Môi trường
cho cộng đồng tại các khu bảo tồn thiên nhiên. NXB
Thanh niên.
[5] Nguyễn Thị Thúy Hương - Phạm Minh Ái (2015).
Một số giải pháp nhằm giáo dục ý thức bảo vệ môi
trường sinh thái nhân văn cho sinh viên Việt Nam
hiện nay. Tạp chí Giáo dục, số đặc biệt tháng 12,
tr 46-48.
Như vậy, trong quá trình giáo dục ý thức BVMTST
cho người dân thông qua hoạt động cộng đồng của ĐTN
ở TP. Sơn La, có nhiều các hình thức phong phú, đa dạng
và cần thiết; tuy nhiên vẫn đang còn ít các hoạt động, các
hoạt động triển khai chưa đồng bộ, mang tính nhỏ lẻ, chưa
được nhiều người biết đến; do vậy, hiệu quả thực hiện các
hình thức chưa cao; trong thời gian tới, ĐTN TP. Sơn La
cần phải tổ chức và tăng cường thêm các hoạt động cộng
đồng để giáo dục ý thức BVMTST cho người dân.
[6] Nguyễn Việt Thanh (2011). Giáo dục ý thức bảo vệ
môi trường cho học sinh các trường tiểu học huyện
Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Tạp chí Giáo dục, số 273,
tr 49-50; 53.
[7] Lê Văn Khoa (2006). Khoa học môi trường. NXB
Giáo dục.
3. Kết luận
Thực tế khảo sát việc giáo dục ý thức BVMTST cho
người dân thông qua hoạt động cộng đồng của ĐTN ở
TP. Sơn La cho thấy: người dân trên địa bàn đều nhận
295
7 trang
16/04/2022
2120
Bạn đang xem tài liệu "Thực trạng giáo dục ý thức bảo vệ môi trường sinh thái cho người dân thông qua các hoạt động cộng đồng của Đoàn viên thanh niên ở thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- thuc_trang_giao_duc_y_thuc_bao_ve_moi_truong_sinh_thai_cho_n.pdf
