Tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đến công tác kế toán trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam
TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
TAÙC ÑOÄNG CUÛA CUOÄC CAÙCH MAÏNG COÂNG NGHIEÄP 4.0
ÑEÁN COÂNG TAÙC KEÁ TOAÙN TRONG CAÙC dOANH NGHIEÄP
VÖØA VAØ NHOÛ VIEÄT NAM
S. NGUYỄN THị PHƯơNG MAI*
uộc cách mạng công nghiệp (CMCN) 4.0 đang diễn ra một cách nhanh chóng và tạo ra
nhiều thay đổi to lớn trong mọi mặt của đời sống xã hội. Bằng những công nghệ mới, hiện
đại, được kết nối với nhau một cách thông minh qua mạng Internet, CMCN 4.0 đã và đang
C
tạo ra những chuyển biến nhanh chóng đến mọi ngành nghề trên toàn thế giới, trong đó có
ngành kế toán. Nghiên cứu này tập trung đánh giá những tác động của cuộc CMCN 4.0 đến hoạt động kế
toán doanh nghiệp. Bằng phương pháp điều tra khảo sát các kế toán viên trong những doanh nghiệp vừa
và nhỏ, nghiên cứu dự đoán những tác động sẽ diễn ra đối với hoạt động kế toán trong các doanh nghiệp
này, từ đó đưa ra khuyến nghị cho doanh nghiệp cũng như kế toán viên để chủ động đón làn sóng khoa
học công nghệ mới.
Từ khóa: Cách mạng công nghiệp 4.0, kế toán, doanh nghiệp vừa và nhỏ, blockchain, trí tuệ
nhân tạo.
e impact of the 4.0 industrial revolution on accounting in small and medium enterprises in
Vietnam
e industrial revolution (CMCN) 4.0 is taking place quickly and creating enormous changes in all
aspects of social life. With new and modern technologies linked intelligently through the Internet, e
Revolution 4.0 has been making rapid changes to all industries in the world, including accounting. is
study focuses on the impact of e Revolution 4.0 on business accounting. By surveying accountants in
small and medium enterprises, the study predicts the impact which will occur on accounting practices in
these enterprises, thereby recommending the enterprises as well as accountants to actively welcome new
wave of science and technology.
key words: Industrial Revolution 4.0, Accountant, Small and medium enterprises, Blockchain,
Artificial intelligence.
Đặt vấn đề
bước vào cuộc CMCN lần thứ 4 hay còn gọi là
CMCN 4.0 dựa trên nền tảng công nghệ số và tích
hợp tất cả các công nghệ thông minh nhằm mục
tiêu tối ưu hóa quy trình, phương thức sản xuất.
Điều này, tất yếu dẫn đến sự thay đổi lớn của hoạt
động kế toán doanh nghiệp với tư cách là một công
cụ quản lý tài chính nhằm đáp ứng, thích nghi
được với các mô hình kinh tế mới trong thời đại
công nghiệp mới.
Trong lịch sử phát triển của nhân loại, tiến bộ
khoa học kỹ thuật có ảnh hưởng tới tất cả các lĩnh
vực kinh tế, chính trị, xã hội. Đặc biệt, các cuộc
CMCN đánh dấu những bước tiến vượt bậc của
khoa học kỹ thuật đã làm thay đổi cơ bản phương
thức sản xuất, phân phối, tiêu dùng, từ đó tác động
mạnh mẽ đến nền kinh tế. Hiện nay, thế giới đang
*Đại học Ngoại thương Hà Nội
32 Số 128 - tháng 6/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
Tại Việt Nam, theo công bố của Tổng cục ống
kê, hơn 97% số lượng doanh nghiệp là doanh
nghiệp vừa và nhỏ, trong đó hơn 60% là doanh
nghiệp có quy mô rất nhỏ, vốn cũng như điều kiện
kỹ thuật rất lạc hậu làm giảm hiệu quả kinh doanh1.
Như vậy, đối với đa số các doanh nghiệp Việt Nam
thì CMCN 4.0 với nền tảng công nghệ cực kỳ hiện
đại dường như là một khái niệm xa vời. Trong khi
đó, một bộ phận các doanh nghiệp vừa và nhỏ ra
đời trong phong trào khởi nghiệp những năm gần
đây lại cực kỳ nhanh nhạy với khoa học công nghệ
đã tìm cách ứng dụng những xu thế mới nhất của
CMCN 4.0 như điện toán đám mây, dữ liệu lớn, trí
tuệ nhân tạo… trong hoạt động của mình. Vậy với
tư cách là công cụ để quản lý doanh nghiệp, kế toán
trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ có bị tác động
bởi CMCN 4.0 hay không? Các kế toán viên trong
những doanh nghiệp này - lực lượng chiếm phần
lớn trong đội ngũ nhân lực kế toán có nhận thức
và chuẩn bị như thế nào trước làn sóng CMCN
4.0? Để trả lời các câu hỏi trên, tác giả đã tiến hành
nghiên cứu này. ông qua đó, nghiên cứu đánh
giá tác động của cuộc CMCN lần thứ 4 đến công
tác kế toán trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt
Nam nhằm đề ra giải pháp giúp các doanh nghiệp
này tận dụng cơ hội mà CMCN 4.0 mang lại để cải
tiến hệ thống kế toán của mình.
1. CMCN và tác động đến hoạt động kế toán
trong những năm qua
Nói đến CMCN là nói đến sự thay đổi lớn lao
mà nó mang lại trong các lĩnh vực kinh tế, văn hóa,
và xã hội. Mỗi cuộc cách mạng đều đặc trưng bằng
sự thay đổi về bản chất của sản xuất và sự thay đổi
này được tạo ra bởi các đột phá của khoa học và
công nghệ. Trong lịch sử phát triển, thế giới đã
chứng kiến 3 cuộc CMCN lớn. Cuộc CMCN lần
thứ nhất – Cơ khí hóa - bắt đầu từ khoảng năm
1784 tại Vương quốc Anh bằng việc sử dụng năng
lượng nước và hơi nước để cơ giới hoá sản xuất.
Cuộc CMCN đầu tiên đã mở ra một kỷ nguyên mới
trong lịch sử nhân loại - kỷ nguyên sản xuất cơ khí,
tác động trực tiếp đến các ngành nghề như dệt may,
chế tạo cơ khí và giao thông vận tải. CMCN lần thứ
hai - Điện khí hóa - diễn ra từ khoảng năm 1870
đến khi ế Chiến I nổ ra, ở khu vực châu Âu và
Bắc Mỹ khi năng lượng điện được sử dụng để sản
xuất hàng loạt với quy mô lớn. Cuộc CMCN này
diễn ra khi có sự phát triển của ngành điện, vận tải,
hóa học, sản xuất thép… đã mang lại cuộc sống văn
minh và năng suất lao động tăng gấp nhiều lần so
với giai đoạn sử dụng động cơ hơi nước. Đặc trưng
của nền kinh tế trong giai đoạn này là sản xuất và
1https://baomoi.com/thuc-trang-nen-kinh-te-viet-nam-tren-97-la-doanh-nghiep-vua-va-nho/c/21992945.epi
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
Số 128 - tháng 6/2018 33
TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
tiêu dùng hàng loạt. Cuộc CMCN lần thứ 2 đã tạo
nên những tiền đề mới và cơ sở vững chắc để phát
triển nền công nghiệp ở mức cao hơn nữa.
Trong thời đại công nghiệp 1.0 và 2.0, kế toán tập
trung nhiều vào mảng sản xuất với các phương
pháp để quản lý hàng tồn kho, tính giá thành, dự
toán… nhằm phục vụ cho hoạt động sản xuất và
tiêu dùng hàng loạt. Đây là giai đoạn hình thành và
phát triển của những phương pháp kế toán quản trị
cơ bản nhằm phục vụ việc ra các quyết định kinh
tế trong doanh nghiệp. Trong giai đoạn CMCN 3.0,
việc phát minh ra máy tính đã làm thay đổi hẳn
phương pháp kế toán thủ công sang phương pháp
kế toán máy, giúp giảm tải công việc kế toán, giúp
cho quá trình ghi chép và phản ánh nhanh hơn,
ít sai sót hơn. Có thể nói tác động lớn nhất của
CMCN lần thứ 3 đến kế toán là việc mở ra thời kỳ
mới trong lịch sử kế toán- thời đại của kế toán máy.
CMCN lần thứ ba - Tự động hóa – diễn ra vào
khoảng từ 1969 khi con người phát minh ra bóng
bán dẫn, điện tử, kết nối liên lạc được khắp nơi
trên thế giới. Cuộc CMCN 3.0 ảnh hưởng rộng lớn
trên toàn cầu cùng với sự phát triển của máy tính,
các thiết bị điện tử và công nghệ thông tin được sử
dụng để tự động hóa sản xuất. âm nhập vào tất
cả các lĩnh vực của nền sản xuất xã hội, CMCN lần
thứ 3 đã bảo đảm cho lực lượng sản xuất phát triển
nhanh chóng theo hai hướng chủ yếu: Một là thay
đổi chức năng và vị trí của con người trong sản
xuất trên cơ sở dịch chuyển từ nền tảng điện - cơ
khí sang nền tảng cơ - điện tử và cơ - vi điện tử; Hai
là chuyển sang sản xuất trên cơ sở các ngành công
nghệ cao - như công nghệ thông tin, công nghệ
nano, công nghệ vật liệu, công nghệ sinh học, công
nghệ năng lượng mới, công nghệ vũ trụ...
2. CMCN 4.0 và tác động đến hoạt động kế
toán trong doanh nghiệp
2.1. Khái niệm và bản chất của cuộc CMCN 4.0
Tới ngày nay, Cuộc CMCN lần thứ 4 (e
Fourth Industrial Revolution) đang được hình
thành trên nền tảng của CMCN lần thứ 3 từ đầu
những năm 2010. eo GS. Klaus Schwab, Chủ
tịch Diễn đàn Kinh tế ế giới, cuộc CMCN lần
thứ 4 là “một cuộc cách mạng công nghệ toàn
diện, kết hợp thế giới kỹ thuật số, sinh học, vật lý,
làm thay đổi cách thức con người sống, làm việc
và liên hệ với nhau”.
Có thể thấy mỗi cuộc CMCN đã diễn ra đều là
sự thay đổi đột phá trong phương thức sản xuất
trong nền kinh tế, khiến cho hoạt động sản xuất,
phân phối và tiêu thụ trong các doanh nghiệp đều
thay đổi. Là công cụ ghi chép, phản ánh và giám sát
hoạt động trong doanh nghiệp, kế toán đã có nhiều
thay đổi để thực hiện tốt nhất chức năng của mình.
Hình 1: Quá trình hình thành của cuộc CMCN 4.0
34 Số 128 - tháng 6/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
kế toán; Tác động đến cơ cấu nhân viên kế toán;
Tác động đến yêu cầu về kỹ năng đối với nhân viên
kế toán.
Cuộc cách mạng này có đặc trưng là sự kết hợp
các công nghệ giúp xóa nhòa ranh giới giữa các
lĩnh vực vật lý, số hóa và sinh học, là xu hướng
hiện tại của tự động hóa và trao đổi dữ liệu trong
công nghệ sản xuất. Nó bao gồm các hệ thống
mạng vật lý, mạng Internet kết nối vạn vật và
điện toán đám mây. Công nghiệp 4.0 còn tạo điều
kiện thuận lợi cho việc tạo ra các “nhà máy thông
minh” hay “nhà máy số”. Trong các nhà máy thông
minh này, các hệ thống vật lý không gian ảo sẽ
giám sát các quá trình vật lý, tạo ra một bản sao
ảo của thế giới vật lý. Với Internet kết nối vạn vật,
các hệ thống vật lý không gian ảo này tương tác
với nhau và với con người theo thời gian thực, và
thông qua Internet kết nối dịch vụ thì người dùng
sẽ được tham gia vào chuỗi giá trị thông qua việc
sử dụng các dịch vụ này.
• Tác động tới cách thức ghi nhận và phản ánh
của kế toán
Cuộc cách mạng kỹ thuật số đã tạo ra cách tiếp
cận hoàn toàn mới, làm cách mạng hóa cách thức
mà các cá nhân và tổ chức kế toán hoạt động, đặc
biệt là 5 khía cạnh sau:
- Phân tích dữ liệu: Bên cạnh Excel thường được
sử dụng trước đây, sự phát triển của công nghệ sẽ
cung cấp nhiều công cụ, phần mềm hiện đại hơn.
- Công nghệ đám mây: Lưu trữ thông tin một
cách nhanh nhất ngay khi phát sinh, khối lượng
lớn và không bị giới hạn nhiều về bộ nhớ như
trước đây.
ế giới đang chứng kiến hàng loạt những đột
phá khoa học và tiến bộ công nghệ, đây là những xu
hướng và động lực dẫn dắt cuộc CMCN lần thứ 4.
Tất cả những phát triển mới và các công nghệ mới
đều có đặc điểm chung là tận dụng sức mạnh lan tỏa
của số hóa và công nghệ thông tin. Các xu thế lớn
của công nghệ có thể được chia thành 3 nhóm: vật
lý/hữu hình (xe tự lái, vật liệu mới, công nghệ in 3D,
khoa học robot cao cấp với trí tuệ nhân tạo…), kỹ
thuật số (kết nối Internet vạn vật, dữ liệu lớn, điện
toán đám mây…) và sinh học (công nghệ chỉnh sửa,
giải mã gen người, công nghệ sinh học tổng hợp…).
Cả ba đều liên quan chặt chẽ với nhau và với các
công nghệ khác để đem lại lợi ích cho nhau dựa vào
những khám phá và tiến bộ của từng nhóm.
- Quy trình tự động hóa: Đa phần công việc của
kế toán là những ghi chép đã chuẩn hóa, do vậy
công nghệ tự động hóa có thể thay thế bộ phận tài
chính - kế toán nhiều trong các công việc này.
- Trí thông minh nhân tạo: Bên cạnh công tác
ghi chép kế toán đơn giản, trí thông minh nhân tạo
có thể thay thế con người cả với những nghiệp vụ
kế toán phức tạp như định giá, lập dự phòng.
- Công nghệ Blockchain: Liên kết tất cả các
dữ liệu của bộ phận tài chính – kế toán lại với
nhau. Đặc biệt, công nghệ đầu mối phân phối
(Blockchain), thường được miêu tả như một “sổ
cái phân phối”, là một giao thức an toàn mà tại đó,
mạng lưới các máy tính cùng kiểm chứng một giao
dịch trước khi nó được ghi chép và chấp nhận.
Tiềm năng của Blockchain nằm trong khả năng tạo
ra một sổ kế toán ghi lại mọi giao dịch, trong đó
tất cả những người tham gia có một bản sao giống
hệt nhau, có thể truy cập và xem trong thời gian
thực. ay vì các công ty tự lưu trữ và quản lý hồ sơ
dữ liệu độc lập, Blockchain sẽ tự động ghi lại đồng
thời thông tin giao dịch của cả hai bên trong một
cuốn sổ cái công khai. Bằng khả năng ghi chép lại
các giao dịch theo thời gian thực, Blockchain đang
sẵn sàng kết thúc các phương pháp kế toán truyền
2.2. Tác động đến hoạt động kế toán trong
doanh nghiệp
Từ những nghiên cứu trước đây về CMCN 4.0
cũng như tác động của nó tới lĩnh vực kế toán như
Charles Hoffman (2016), ACCA (2016); ACCA
(2017); Nguyễn ị anh Tâm (2018)… kết hợp
với các ý kiến phỏng vấn sâu các kế toán trưởng
doanh nghiệp, tác giả phân loại các tác động của
CMCN 4.0 đến hoạt động kế toán thành các nhóm:
Tác động đến cách thức ghi nhận và phản ánh của
kế toán; Tác động đến hình thức vận hành phòng
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
Số 128 - tháng 6/2018 35
TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
thống bao gồm lập hóa đơn, cung cấp tài liệu, xây
dựng hợp đồng, ghi chép thanh toán đối với các
doanh nghiệp lớn và nhỏ.
Sự xuất hiện của cuộc CMCN 4.0 đã có những
ảnh hưởng đáng kể đến cơ cấu nhân sự trong ngành
kế toán, đặc biệt là những nhân sự đảm nhiệm công
việc ghi sổ kế toán cơ bản, lập báo cáo đánh giá
tuân thủ, kế toán quản trị truyền thống... khi mà
các công việc này đã và đang được tin học hóa bởi
máy tính. eo kết quả điều tra năm 2016 của Hiệp
hội Kế toán Công chứng Anh quốc (ACCA) về kế
toán chuyên nghiệp tương lai diễn ra trên 22 quốc
gia trên toàn cầu (trong đó có Việt Nam): Về các
xu hướng dự kiến có tác động cao nhất trong 3 đến
10 năm tới, có tới 55% số người trả lời cho rằng, sự
phát triển của hệ thống kế toán tự động được đánh
giá tác động cao nhất trong các xu hướng, bên cạnh
xu hướng như hài hòa chuẩn mực kế toán (42%),
sự xâm nhập của điện toán đám mây trong kinh
doanh (41%), sự biến động kinh tế (42%)... Kế toán
bao gồm các giai đoạn như thu thập, xử lý, phân
tích và cung cấp thông tin. Tất cả các giai đoạn
này đều có thể được máy móc thay thế. Trong một
nghiên cứu tại Hà Lan, Hãng kiểm toán Deloitte đã
dự đoán công tác kế toán tại nước này sẽ được tự
động hóa hoàn toàn trong vòng từ 10 đến 20 năm
• Tác động tới hình thức vận hành phòng kế toán
Cũng như các ngành khác, kế toán sẽ sử dụng
những công nghệ ngày càng thông minh và tinh
vi để nâng cao năng suất và hiệu quả so với cách
làm việc truyền thống. Các chuyên viên kế toán có
thể sẽ không phải làm việc trong văn phòng nữa,
thay vào đó là những văn phòng ảo. Mô hình văn
phòng kế toán mới này có lợi không chỉ cho người
lao động mà còn cho người sử dụng lao động do
không cần phải thuê văn phòng, mua sắm đồ nội
thất, máy tính, điện thoại và các thiết bị khác. Hệ
thống phần mềm thông minh (bao gồm điện toán
đám mây) sẽ hỗ trợ xu hướng sử dụng dịch vụ thuê
ngoài (bao gồm dịch vụ của nước ngoài) giúp giảm
thiểu chi phí. Các chương trình đặc biệt và dịch vụ
có thể theo dõi hiệu suất của các nhân viên làm việc
từ xa một cách hiệu quả. Có thể khẳng định làm
việc từ xa là xu thế tất yếu trong tương lai.
• Tác động tới cơ cấu nhân viên kế toán
36 Số 128 - tháng 6/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
tới. Đây là những con số rất đáng lo ngại đối với
tương lai các kế toán viên bởi khi đó lực lượng lao
động trong lĩnh vực kế toán sẽ bị cắt giảm tối đa,
chỉ giữ lại những vị trí lập trình, cài đặt và vận hành
thiết bị hoặc các chuyên gia tư vấn cấp cao để xử lý
các tình huống đặc biệt hoặc chưa từng xảy ra.
ứng dụng công nghệ thông tin và tiến bộ khoa học
kỹ thuật hiện đại là kết quả của cuộc CMCN 4.0.
Vậy có hay không sự tác động của CMCN 4.0 đến
hoạt động kế toán trong các doanh nghiệp này?
ông qua cuộc khảo sát các kế toán viên bằng
phiếu điều tra được gửi trực tiếp cũng như online
đến các doanh nghiệp vừa và nhỏ trên địa bàn Hà
Nội, nghiên cứu muốn đánh giá mức độ nhận thức
về CMCN 4.0 và tác động của cuộc CMCN 4.0 tới
công việc kế toán trong doanh nghiệp vừa và nhỏ
cũng như những kỹ năng cần thiết của kế toán viên
trong điều kiện CMCN mới. Kết quả khảo sát thu
được từ 86 phiếu trên 100 phiếu phát ra được tác
giả tổng hợp như sau:
• Tác động tới yêu cầu kỹ năng, nghiệp vụ đối
với nhân viên ngành kế toán
Để phù hợp với thời kỳ CMCN, các kế toán viên
tương lai sẽ được tăng cường đào tạo về công nghệ
kỹ thuật số (bao gồm điện toán đám mây và sử dụng
“big data”), toàn cầu hóa (cung cấp dịch vụ kế toán)
và các quy định mới (về thuế, báo cáo tài chính, báo
cáo tích hợp…). Kế toán viên chuyên nghiệp cần
các kỹ năng để lập các báo cáo không chỉ giới hạn ở
những con số tài chính mà còn đề cập đến các vấn
đề khác của công ty như trách nhiệm xã hội, tác
động của doanh nghiệp đến môi trường... Việc tin
học hóa các công việc kế toán sẽ dẫn đến yêu cầu về
kỹ năng mới như: kỹ năng máy tính, kỹ năng giao
tiếp, quản trị rủi ro, dự báo dòng tiền... eo Báo
cáo nghiên cứu kế toán viên chuyên nghiệp trong
tương lai - Những nhân tố dẫn đến sự thay đổi và
kỹ năng tương lai của ACCA công bố năm 2016
cũng chỉ ra rằng, trong kỷ nguyên số, mỗi kế toán
chuyên nghiệp sẽ được phản ánh năng lực và kỹ
năng trên 7 lĩnh vực: Kỹ năng nghiệp vụ và đạo đức
nghề nghiệp, kinh nghiệm, trí thông minh, kỹ năng
kỹ thuật số, khả năng sáng tạo, chỉ số cảm xúc và
tầm nhìn.
3.1. Nhận thức chung của kế toán viên đối với
CMCN 4.0
eo thống kê tổng hợp 86 phiếu khảo sát có
đến hơn 73,3% các kế toán viên, kiểm toán viên
bày tỏ ý kiến rất quan tâm đến cuộc cách mạng 4.0
này, 16,3% quan tâm, 7% có thái độ bình thường
và 3,4% không quan tâm đến CMCN 4.0. Khi được
hỏi về dự đoán mức độ tác động của CMCN 4.0
đến ngành kế toán, 69,8% cho rằng CMCN 4.0 sẽ
có tác động lớn đến hoạt động này, 26,7% cho rằng
tác động bình thường và 3.5% cho rằng không có
tác động. Điều này cho thấy hầu hết các kế toán
viên trong doanh nghiệp Việt Nam đều có hiểu biết
và nhận thức về sự xuất hiện cũng như ảnh hưởng
ngày một rõ ràng của thời kỳ CMCN 4.0. Đây sẽ là
một trong những yếu tố tiền đề để các kế toán viên
chuẩn bị cho những bước thay đổi sắp tới.
3. Đánh giá tác động của cuộc CMCN 4.0
đến kế toán trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ
Việt Nam
Biểu đồ 1: Mức độ quan tâm của kế toán viên
tới CMCN 4.0
Như đã đề cập, doanh nghiệp vừa và nhỏ là loại
hình doanh nghiệp chiếm số lượng lớn nhất trong
nền kinh tế nhưng lại bị hạn chế bởi quy mô vốn,
kỹ thuật và trình độ nhân sự. Tuy nhiên, đây cũng
là loại hình doanh nghiệp có khả năng thích nghi
cao nhất, dễ thay đổi mô hình kinh doanh và quản
trị để phù hợp với sự phát triển kinh tế. Hơn thế
nữa, từ làn sóng khởi nghiệp đã ra đời ngày càng
nhiều doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ nhưng
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
Số 128 - tháng 6/2018 37
TÖØ LYÙ LUAÄN ÑEÁN THÖÏC TIEÃN
3.2. Đánh giá tác động của cuộc CMCN 4.0 đến
cách thức ghi nhận và phản ánh của kế toán
nhất đến quá trình tự động hóa và 10% cho rằng
tác động lớn nhất đến việc lưu trữ và truy cập dữ
liệu thông qua công nghệ điện toán đám mây. Có
thể thấy kết quả trên tương đồng với mức độ phổ
biến của các công nghệ trên đối với các kế toán viên
của doanh nghiệp vừa và nhỏ. Cũng dễ thấy được
trí tuệ nhân tạo và công nghệ Blockchain dường
như khá xa lạ đối với các kế toán viên trong các
doanh nghiệp này.
Trong các khía cạnh: phân tích dữ liệu, công
nghệ điện toán đám mây, quá trình tự động hóa,
trí thông minh nhân tạo và công nghệ Blockchain
thì 73.3% những người được khảo sát đều đồng ý
rằng cuộc CMCN 4.0 có tác động lớn nhất trong
việc phân tích dữ liệu; 16.7% cho rằng tác động lớn
Biểu đồ 2: Mức độ tác động của CMCN 4.0 đến việc ghi nhận và phản ánh của kế toán
3.3. Đánh giá tác động của CMCN 4.0 đến hình
thức vận hành phòng kế toán
hóa công việc kế toán ngày càng cao, vì vậy họ cũng
nhận thức được nguy cơ cắt giảm nhân sự phòng
kế toán trong tương lai. Tuy nhiên, khi được hỏi về
mức độ cần thiết và không thể thay thế của từng
chức danh kế toán trong thời đại công nghiệp 4.0
thì kết quả lại có sự khác biệt.
81.4% số người được khảo sát đều đồng ý rằng
sự thay đổi về công nghệ của cuộc CMCN 4.0 sẽ
dẫn đến sự ra đời của các văn phòng ảo và quản
lý công việc từ xa. Điều đó chứng tỏ xu thế là tất
yếu và được các kế toán viên thừa nhận ngay từ
bây giờ. Tuy nhiên, trong số người đồng ý, có hơn
65% số người được khảo sát nói rằng doanh nghiệp
của họ không cho phép làm việc
Biều đồ 3: Mức độ cần thiết của các vị trí trong
phòng kế toán
từ xa với lý do thiếu vốn để triển
khai, chưa đáp ứng được điều kiện
công nghệ hoặc nghi ngại của chủ
doanh nghiệp đối với khả năng
quản lý từ xa. Từ đó, có thể thấy
dù đã có nhận thức rõ ràng, nhưng
hiện tại các doanh nghiệp vừa và
nhỏ vẫn chưa sẵn sàng hoặc còn
gặp khó khăn trong việc triển khai
văn phòng ảo.
100% người được hỏi cho rằng kế toán trưởng là
công việc không thể thay thế kể cả trong bối cảnh
tự động hóa công tác kế toán và có sự tham gia của
trí thông minh nhân tạo. Chiếm tỷ lệ lớn thứ 2 và
thứ 3 là chức danh kế toán thuế (gần 90%) và kế
toán tổng hợp (52%). Các chức vị trí còn lại như
3.4. Đánh giá tác động của CMCN 4.0 đến cơ
cấu nhân viên kế toán
Như đã đề cập ở trên, các kế toán viên đều nhận
thức được việc CMCN 4.0 sẽ làm mức độ tự động
38 Số 128 - tháng 6/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
7 trang
19/04/2022
2700
Bạn đang xem tài liệu "Tác động của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đến công tác kế toán trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- tac_dong_cua_cuoc_cach_mang_cong_nghiep_4_0_den_cong_tac_ke.pdf
