Nâng cao chất lượng quản lý, sử dụng tài chính công và vai trò của kiểm toán nhà nước
NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
nAâng cAO chAát löôïng quAûn lYù,
Söû duïng tAøI chính cOâng vAø vAI trOø
cuûA KIeåm tOAùn nhAø nöôùc
PGS.TS. NGUYỄN ĐìNH HòA*
uản lý tài chính công hiệu quả, công khai và minh bạch là nền tảng cho sự phát triển bền
vững và tăng trưởng nền kinh tế. Một trong những công cụ kiểm tra và giám sát tài chính công
quan trọng có hiệu lực và hiệu quả là các tổ chức kiểm toán nói chung và Kiểm toán nhà nước
Q
(KTNN) nói riêng. Do đó, bài viết sẽ tập trung vào những nội dung chính sau đây: (i) Khái
luận về tài chính công; (ii) Trách nhiệm giải trình của Chính phủ trong quản lý, sử dụng tài chính công;
(iii) Vai trò của KTNN trong quản lý, sử dụng tài chính công; (iv) Đề xuất một số giải pháp nhằm tăng
cường hiệu quả của KTNN trong việc kiểm tra trách nhiệm giải trình của Chính phủ.
Từ khóa: Trách nhiệm giải trình; quản lý va sử dụng tai chính công bền vững; vai trò của kTNN
trong quản lý tai chính công.
Improving the quality of management and use of public finance and the role of the State Audit Office
of Vietnam
Effective public finance management and transparency are the foundation for sustainable development
and economic growth. One of the most vital and effective tools for monitoring and supervising public finance
is the audit institutions in general and the State Audit Office of Vietnam-SAV in particular. erefore the
article focuses on the following main contents: (i) Public finance review; (ii) Government accountability in
public finance management and use; (iii) e role of SAV in the management and use of public finance; (iv)
Measures proposed to enhance the effectiveness of SAV in examining the accountability of the Government.
keywords: Accountability; sustainable manage and use public finances; role of SAV in public finance
management.
1. khái luận về tai chính công
- Ngân sách Nhà nước( NSNN);
- Dự trữ quốc gia;
Tài chính công là một phạm trù gắn với các hoạt
động thu và chi bằng tiền của Nhà nước, phản ánh
hệ thống các quan hệ kinh tế dưới hình thức giá trị
trong quá trình hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ
của Nhà nước nhằm phục vụ việc thực hiện những
chức năng vốn có của Nhà nước đối với xã hội.
- Các quỹ tài chính công ngoài NSNN;
- Tài chính và các cơ quan nhà nước, đơn vị vũ
trang;
- Tài chính các đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị
cung cấp dịch vụ, hàng hóa công;
Hiện nay, theo luật pháp Việt Nam, hệ thống tài
chính công tại Việt Nam bao gồm các bộ phận sau:
- Tài chính của tổ chức chính trị, tổ chức chính
trị - xã hội, tổ chức chính trị xã hội - nghề nghiệp,
*Q.Giám đốc - Trường Đào tạo và Bồi dưỡng nghiệp vụ kiểm toán, Kiểm toán nhà nước
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 131 - tháng 9/2018 27
NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
tổ chức xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp có sử
dụng kinh phí, ngân quỹ nhà nước;
Nhà nước đó được tổ chức và vận hành theo một
số nguyên tắc cơ bản như: nguyên tắc phân công
và kiểm soát quyền lực; hiệu lực pháp lý cao nhất
là Hiến pháp; tính thống nhất của hệ thống pháp
luật; cơ quan hành pháp và tư pháp phải tuân thủ,
chấp hành pháp luật; an toàn pháp luật và bảo vệ sự
tin cậy vào pháp luật; có cơ chế bảo vệ Hiến pháp
và pháp luật; bảo đảm giải quyết tranh chấp chủ
yếu bằng con đường tòa án; nghĩa vụ giải trình về
quyết định của Nhà nước; trách nhiệm lắng nghe ý
kiến... Do đó trách nhiệm giải trình của Chính phủ
trong lĩnh vực tài chính công là đòi hỏi khách quan
của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và tiến
trình dân chủ hóa ở nước ta và là giá trị phổ quát
của thế giới ngày nay.
- Phần vốn nhà nước tại các doanh nghiệp;
- Các khoản nợ công.
Quản lý tài chính công là một nội dung quan
trọng của quản lý tài chính quốc gia và là một mặt
của quản lý xã hội. Chủ thể quản lý tài chính công
là Chính phủ hoặc các cơ quan được Nhà nước
giao quyền và nhiệm vụ thực hiện các hoạt động
tạo lập và sử dụng các quỹ công. Chủ thể quản lý
trực tiếp quản lý và sử dụng tài chính công là bộ
máy tài chính trong hệ thống cơ quan nhà nước.
Đối tượng của quản lý tài chính công là các
hoạt động của tài chính công. Nói cụ thể, đó là các
hoạt động thu chi bằng tiền của tài chính công;
hoạt động tạo lập và sử dụng các quỹ công diễn ra
trong các bộ phận cấu thành của tài chính công.
Đó cũng chính là nội dung chủ yếu của quản lý tài
chính công.
2. Trách nhiệm giải trình của Chính phủ trong
lĩnh vực tai chính công
Trách nhiệm giải trình (accountability) (TNGT)
là khái niệm thuộc phạm trù đạo đức và quản trị; là
thuật ngữ chính trị - pháp lý với rất nhiều ý nghĩa.
Nó có nghĩa gần với những khái niệm như trách
nhiệm thực hiện (responsibility), trách nhiệm trả
Ở mức độ khái quát, có thể nói rằng, một Nhà
nước được xác định là Nhà nước pháp quyền khi
28 Số 131 - tháng 9/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
quyền XHCN. Mọi cơ quan, tổ chức, đơn vị phải
công khai hoạt động của mình, trừ nội dung thuộc
bí mật Nhà nước và những nội dung khác theo quy
định của pháp luật thuộc bí mật Nhà nước.
lời, biện minh (answerability), đáng bị khiển trách
(blameworthyness), trách nhiệm pháp lý (liability)
v.v.. TNGT ngày càng được quan tâm thực hiện
như một “trụ cột” của nền quản lý công tốt.
eo quy định của Nghị định 90, giải trình là
việc cơ quan nhà nước cung cấp, giải thích, làm rõ
các thông tin về thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn
được giao và trách nhiệm của mình trong việc thực
hiện nhiệm vụ, quyền hạn đó.
Bảo đảm quyền tiếp cận thông tin đồng nghĩa
với việc thực hiện công khai, minh bạch của cơ
quan, tổ chức, đơn vị. Quyền tiếp cận thông tin và
bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của cá nhân, tổ
chức là một biện pháp rất quan trọng trong công
tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng.
Nghị định này quy định về điều kiện tiếp nhận
yêu cầu giải trình; quyền, nghĩa vụ của người yêu
cầu giải trình và người giải trình; trình tự, thủ tục
của việc giải trình và trách nhiệm của cơ quan, tổ
chức, cá nhân có liên quan trong việc thực hiện các
quy định về trách nhiệm giải trình.
Để quản lý và sử dụng tài chính công một cách
có hiệu quả, một yếu tố có vai trò rất quan trọng là
công khai minh bạch việc hoạch định ban hành và
thực thi chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ
của Chính phủ. Việc công khai minh bạch trong cơ
chế, chính sách, trong hoạt động của các cơ quan,
tổ chức, đơn vị không những góp phần nâng cao
hiệu quả quản lý và sử dụng tài chính công mà còn
góp phần ngăn ngừa tham nhũng một cách hữu
hiệu. Công khai, minh bạch trong cơ chế, chính
sách, trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức, đơn
vị, tức là làm cho “dân biết” được rõ ràng cơ chế,
chính sách, các hoạt động của các cơ quan, tổ chức,
đơn vị và cán bộ, công chức trong hệ thống chính
trị để từ đó tạo dựng và củng cố niềm tin cho người
dân và thị trường.
Nguyên tắc thực hiện và áp dụng pháp luật
về trách nhiệm giải trình là bảo đảm công khai,
minh bạch, đầy đủ, kịp thời và đúng thẩm quyền;
bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tổ
chức, cá nhân.
Do đó việc quản lý và sử dụng tài chính công
phải được tuân theo luật pháp và tôn trọng các quy
luật của nền kinh tế thị trường đảm bảo công khai,
minh bạch và có hiệu quả. Lịch sử kinh tế thế giới
cho thấy rằng, khi nào các Chính phủ của các quốc
gia trên thế giới quản lý và sử dụng tài chính công
công khai, minh bạch và có hiệu quả thì các cân đối
vĩ mô của nền kinh tế quốc dân sẽ được đảm bảo,
nền kinh tế vận hành trôi chảy và phát triển bền
vững, an sinh xã hội sẽ được bảo đảm. Xuất phát
từ lợi ích quốc gia và của người dân đóng thuế, tài
chính công mặc nhiên phải được kiểm tra, giám
sát trong việc tạo lập, sử dụng các nguồn tài chính
nhà nước, các tài sản quốc gia. Chính phủ có trách
nhiệm giải trình trước Quốc hội và người dân về
quá trình tạo lập, phân bổ, sử dụng và quản lý tài
chính công của quốc gia một cách công khai, minh
bạch thường xuyên và kịp thời.
ời gian qua, các cơ quan thuộc Chính phủ
cũng đã có nhiều nỗ lực để nâng cao tính công
khai, minh bạch và thực hiện trách nhiệm giải
trình về tài chính công bởi quản lý tài chính công
nhằm hướng tới mục tiêu sử dụng hiệu quả nguồn
lực công vốn rất hạn hẹp của đất nước. Những hình
thức được thực hiện chủ yếu là công khai các chính
sách liên quan đến định mức phân bổ, định mức
chi tiêu, giao nhiệm vụ thu chi ngân sách và công
khai, phổ biến các số liệu, tài liệu liên quan đến
việc lập ngân sách hàng năm và quyết toán hàng
năm của các cấp ngân sách và đơn vị thụ hưởng
ngân sách và trả lời chất vấn trước UBTVQH và
Quốc hội.
Công khai, minh bạch là một nội dung quan
trọng mang tính đặc trưng của Nhà nước pháp
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 131 - tháng 9/2018 29
NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
Tuy nhiên, bên cạnh những mặt đã làm tốt còn
có nhiều hạn chế, bất cập và yếu kém như: tình trạng
thất thoát, lãng phí trong chi tiêu ngân sách vẫn còn
là vấn đề xã hội bức xúc. ực trạng chấp hành kỷ
luật NSNN ở nhiều nơi, nhiều chỗ còn chưa nghiêm
cả trong lĩnh vực thu - chi ngân sách. Trong lĩnh vực
thu NSNN, tình trạng kê khai thiếu số thuế phải nộp;
gian lận thương mại, chuyển giá, trốn thuế, chiếm
đoạt tiền hoàn thuế còn xảy ra ở nhiều nơi. Những
thông thoáng trong việc thay đổi cơ chế chuyển từ
tiền kiểm sang hậu kiểm và quản lý rủi ro, giúp các
doanh nghiệp được tự khai, tự nộp thuế, làm thủ tục
hoàn thuế qua mạng điện tử, hạn chế tiếp xúc trực
tiếp với cán bộ thuế, hải quan. Việc chuyển đổi cơ
chế quản lý này là phù hợp với thông lệ quốc tế, tạo
thuận lợi cho doanh nghiệp, cải thiện môi trường
đầu tư - kinh doanh. Tuy nhiên, cơ chế này cũng tạo
ra kẽ hở để cho một số đối tượng nộp thuế lợi dụng,
chiếm đoạt tiền thuế.
vay ngoài nước vượt kế hoạch; nợ đọng xây dựng
cơ bản còn lớn; chuyển nguồn lớn, thất thoát, lãng
phí vẫn còn xảy ra ở một số đơn vị. Bên cạnh đó,
một bộ phận cơ quan, đơn vị, cá nhân chưa có ý
thức chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng ngân
sách hoặc cố tình lợi dụng để tham nhũng, chiếm
đoạt tiền, tài sản của nhà nước...
3. Vai trò của kTNN trong quản lý, sử dụng
tai chính công
Với vị trí hiến định trong Hiến pháp 2013 “Kiểm
toán nhà nước là cơ quan do Quốc hội thành lập,
hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp luật, thực
hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài chính, tài
sản công”.
Hoạt động độc lập là yếu tố then chốt để đảm
bảo ý kiến nhận xét đánh giá của KTNN là khách
quan và vô tư. KTNN hoạt động dựa trên những
đánh giá khách quan mang tính chất chuyên môn
nghề nghiệp chuyên sâu với những chuẩn mực
kiểm toán, quy trình và phương pháp khách quan,
khoa học được thiết lập từ trước gắn liền với trách
Trong lĩnh vực chi NSNN, vẫn còn tình trạng
chi sai quy định, vượt tiêu chuẩn định mức; dự
toán nhiều công trình đội vốn cao; giải ngân vốn
30 Số 131 - tháng 9/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
nhiệm giải trình, tính minh bạch và quản trị công
tốt. Hoạt động kiểm toán của KTNN theo phương
châm “ Công minh- Chính trực- Nghệ tinh- Tâm
sáng” có trách nhiệm và uy tín. Do đó, những kết
luận và kiến nghị của KTNN là đáng tin cậy. Cho
nên, thông qua hoạt động kiểm toán tài chính công
sẽ có tác dụng rất lớn để giải toả trách nhiệm cho
Chính phủ, các cơ quan thuộc Chính phủ, các đơn
vị và tổ chức có sử dụng tài chính công trước Quốc
hội và trước nhân dân.
tiêu chuẩn định mức, chế độ chi và nhận diện được
những bất cập, không phù hợp với thực tiễn hoặc
những kẽ hở trong chính sách để góp phần hoàn
thiện hệ thống chính sách, hệ thống chế độ định
mức, tiêu chuẩn chi tiêu công nhằm nâng cao hiệu
lực hiệu quả quản lý kiểm tra, kiểm soát chi tiêu
công. Kể từ khi thành lập cho đến nay, KTNN đã
kiến nghị Quốc hội, Chính phủ, các Bộ, ngành, địa
phương sửa đổi, bổ sung, hủy bỏ 822 văn bản quy
phạm pháp luật và văn bản quản lý sai quy định
hoặc không phù hợp với thực tế.
Với tư cách là cơ quan kiểm tra tài chính công
cao nhất, thông qua hoạt động kiểm toán, KTNN
góp phần quản lý điều hành có hiệu quả tài chính
công và tài sản công. KTNN không chỉ góp phần
quản lý chặt chẽ các khoản chi tiêu công chống
tham ô, lãng phí, thất thoát, mà quan trọng hơn
phải làm cho đồng tiền thuế của nhân dân được sử
dụng đúng mục đích và hiệu quả cao. KTNN kiểm
toán để kiểm soát chi tiêu công so sánh chi phí đầu
vào và kết quả đầu ra để góp phần nâng cao hiệu quả
quản lý tài chính công. KTNN từng bước đẩy mạnh
kiểm toán hoạt động để phân tích, đánh giá hiệu
quả kinh tế, xã hội trong sử dụng nguồn lực công,
nhất là các dự án đầu tư, các chương trình mục tiêu
quốc gia. KTNN góp phần ngăn ngừa rủi ro, răn đe
phòng ngừa sai phạm để nâng cao hiệu quả trong
chi tiêu công khi thực hiện kiểm toán trước “tiền
kiểm” và “hậu kiểm” các khoản chi tiêu công. Kiểm
toán trước có lợi ích là ngăn ngừa những thiệt hại
ngay trước khi nó xảy ra, tránh lãng phí nguồn lực;
còn “hậu kiểm” để chỉ rõ trách nhiệm của các cơ
quan, cá nhân liên quan trong việc vi phạm đến chế
độ, chính sách quản lý tài chính công.
ông qua báo cáo quyết toán NSNN hàng
năm, Quốc hội, Chính phủ, HĐND các cấp có
thêm thông tin đáng tin cậy để xem xét, đánh giá
công tác quản lý, điều hành ngân sách của Chính
phủ và Ủy ban nhân dân các cấp. Những thông
tin từ báo cáo kiểm toán quyết toán NSNN cùng
với ý kiến thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội,
HĐND, cũng như ý kiến giải trình thuyết minh của
Chính phủ, UBND là cơ sở quan trọng để Quốc
hội, HĐND thảo luận, quyết định các cơ chế, chính
sách và giải pháp phù hợp nhằm thực hiện thắng
lợi mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội,
góp phần tích cực nâng cao hiệu quả quản lý điều
hành NSNN trong từng giai đoạn cụ thể
Những kết luận, kiến nghị của KTNN ở tầm vĩ
mô mang tính hệ thống sẽ là căn cứ khoa học thực
tiễn để cho Chính phủ, Quốc hội, Hội đồng nhân
dân các cấp, các Bộ, Ngành điều chỉnh các quyết
sách của mình đối với nền kinh tế, xử lý kịp thời
những sai phạm, các mất cân đối trong việc thu chi
và sử dụng tài chính công nói riêng và hoạt động
nền kinh tế nói chung.
Tổng hợp kết quả kiểm toán từ khi thành lập
năm 1994 cho đến năm 2017, KTNN đã phát hiện
và kiến nghị xử lý về tài chính 317.799 tỷ đồng, chủ
yếu là tăng thu và giảm chi NSNN, ghi thu - ghi chi
để quản lý qua NSNN.
Như là một phần không thể thiếu của quản trị
quốc gia, Kiểm toán nhà nước thực hiện chức năng
của mình theo quy định của pháp luật, đảm bảo
chức năng giám sát, kiểm tra, đánh giá, và đưa ra
những kiến nghị về chính sách vĩ mô của quốc gia.
Do đó, KTNN phải tạo được niềm tin, sự trung
thực, khách quan và sẽ tiếp tục đóng góp vào việc:
Quan trọng hơn, thông qua hoạt động kiểm
toán, KTNN có điều kiện xem xét đánh giá chính
sách, các văn bản quy phạm pháp luật, hệ thống
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 131 - tháng 9/2018 31
NGHIEÂN CÖÙU TRAO ÑOÅI
toán và chỉ ra những trách nhiệm liên quan, qua
đó tăng cường tính minh bạch hơn nữa. ông qua
việc công bố công khai kết quả kiểm toán, cử tri và
người dân cả nước và các tổ chức trong hệ thống
chính trị có điều kiện để giám sát việc thực hiện
kiến nghị của KTNN đồng thời trở thành một áp
lực xã hội đối với những cá nhân và tổ chức quản lý
và sử dụng tài chính công hiệu lực và hiệu quả hơn.
- Bảo vệ nền dân chủ và pháp quyền bằng cách
nâng cao tính minh bạch, giữ vững trật tự, chống
lại việc lạm dụng quyền lực. Trong một số trường
hợp, KTNN đóng vai trò cố vấn bằng các kiến nghị
về thay đổi hoàn thiện hệ thống pháp luật. KTNN
có thể giúp nâng cao niềm tin giữa Nhà nước và
người dân bằng cách thúc đẩy Chính phủ mở cửa
và người dân được đóng góp ý kiến nhiều hơn nữa.
- Nâng cao hiệu quả quản trị bằng cách kiểm tra
và đánh giá các hoạt động của Chính phủ, chỉ ra
những yếu kém, tồn tại cần khắc phục. KTNN đưa
ra những kiến nghị mang tính độc lập và khách
quan, khuyến khích Chính phủ tăng cường kiểm
soát hơn nữa. KTNN cũng thúc đẩy việc sử dụng
hợp lý các nguồn lực nhằm nâng cao hiệu quả
trong quản lý, phân bổ, sử dụng tài chính công.
4. Đề xuất một số giải pháp nhăm tăng cường
hiệu quả hoạt động của kTNN trong việc quản lý
va sử dụng tai chính công
Với mục tiêu nâng cao năng lực hoạt động, hiệu
lực pháp lý, chất lượng và hiệu quả hoạt động của
KTNN như một công cụ hữu hiệu của Nhà nước
trong kiểm tra, giám sát quản lý và sử dụng tài chính,
tài sản công; xây dựng KTNN có trình độ chuyên
nghiệp cao, từng bước hiện đại, trở thành cơ quan
kiểm tra tài chính công có trách nhiệm và uy tín, đáp
ứng yêu cầu của sự nghiệp đổi mới, hội nhập quốc tế
và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 phù hợp với các
thông lệ và chuẩn mực quốc tế. Cùng với tinh thần
đó và nhằm tăng cường hiệu quả của KTNN trong
việc quản lý và sử dụng tài chính công, chúng tôi đề
nghị tiến hành một số giải pháp sau đây:
- KTNN đóng một vai trò quan trọng trong
cuộc chiến chống tham nhũng và gian lận ở cả cấp
quốc gia và quốc tế. KTNN với những kinh nghiệm
được đúc rút từ thực tiễn kiểm toán, một mặt tăng
cường tính minh bạch, mặt khác đưa ra những
sáng kiến mới về chống tham nhũng.
- Bảo vệ lợi ích quốc gia, bằng cách sử dụng tính
độc lập, khả năng dự báo và năng lực chuyên môn
để cung cấp thông tin kịp thời, khách quan và đáng
tin cậy, chỉ ra những rủi ro tiềm tàng về kinh tế và
xã hội ảnh hưởng đến đất nước.
ứ nhất, hoàn thiện hệ thống pháp luật để tăng
cường địa vị pháp lý và giá trị lợi ích hoạt động của
KTNN trong giám sát tài chính công theo tinh thần
của Hiến pháp năm 2013.
- úc đẩy việc cải thiện đời sống của người dân
bằng cách kiểm tra chặt chẽ việc sử dụng nguồn
vốn và các dự án của Chính phủ, đảm bảo đạt được
mục tiêu đề ra, nhằm cải thiện cuộc sống người
dân và quyền bình đẳng cho tất cả mọi người, kể cả
các nhóm dễ bị tổn thương nhất trong xã hội.
Để bảo đảm hiệu lực và hiệu quả hoạt động của
KTNN và tính nghiêm minh của pháp luật đòi hỏi
phải hoàn thiện hệ thống pháp luật và đảm bảo sự
tương thích giữa các luật liên quan đến địa vị pháp
lý của KTNN được hiến định trong Hiến pháp năm
2013 “Kiểm toán nhà nước là cơ quan do Quốc hội
thành lập, hoạt động độc lập và chỉ tuân theo pháp
luật, thực hiện kiểm toán việc quản lý, sử dụng tài
chính, tài sản công”; Sửa đổi, bổ sung để hoàn thiện
Luật KTNN 2015 với Luật tổ chức Quốc hội, Luật
Ngân sách nhà nước, Luật Khiếu nại, Luật xử lý vi
phạm hành chính, Luật Phòng, chống tham nhũng;
- Tăng cường tính minh bạch và trách nhiệm
thông qua việc kiểm toán và công khai kết quả
kiểm toán nhằm thúc đẩy trách nhiệm giải trình,
đồng thời khuyến khích Chính phủ và các tổ chức
thực hiện đầy đủ trách nhiệm của mình nhằm sử
dụng hiệu quả các nguồn lực. KTNN cung cấp cho
xã hội và người dân những thông tin đã được kiểm
32 Số 131 - tháng 9/2018 NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
soát chất lượng kiểm toán. Mỗi cán bộ, kiểm toán
viên phải không ngừng học tập, nâng cao trình
độ chuyên môn, cập nhật kiến thức, chính sách
mới trong thực tiễn, thường xuyên rèn luyện đạo
đức nghề nghiệp, tác phong, ứng xử với các đơn
vị được kiểm toán để hoàn thành tốt chức năng,
nhiệm vụ được giao. KTVNN phải làm chủ CNTT,
CMCN 4.0 để ứng dụng Internet vạn vật (IoT) và
khai thác thế giới số trong hoạt động kiểm toán
và công nghệ fintech (công nghệ chuyên xử lý dữ
liệu lớn liên quan đến tiền).
Luật ực hành tiết kiệm, chống lãng phí; Luật
Giám định tư pháp, Luật Tố cáo...
Bổ sung, làm rõ phạm vi, đối tượng, nhiệm vụ
của KTNN; quy định đầy đủ đơn vị được kiểm toán
bảo đảm bao quát hết nhiệm vụ của KTNN đối với
việc kiểm tra, kiểm soát mọi nguồn lực tài chính
công, tài sản công; theo đó, về đối tượng kiểm toán
và đơn vị được kiểm toán, cần bổ sung vào Luật việc
kiểm toán thuế, đất đai, khoáng sản...; khắc phục sự
chồng chéo, trùng lặp trong hoạt động thanh tra,
kiểm toán; nghĩa vụ của đơn vị được kiểm toán và
tổ chức cá nhân có liên quan trong việc cung cấp
thông tin, tài liệu để thực hiện kiểm toán theo yêu
cầu của KTNN và Kiểm toán viên nhà nước...
Ngoài ra KTNN cần phải tiến hành những việc
sau đây:
- Tăng cường việc kiểm toán ngay từ khâu lập
kế hoạch tài chính công, nhằm mục đích nhắc nhở
cảnh báo các cơ quan hành pháp và lập pháp đánh
giá những kịch bản hoặc dự báo có thể xảy ra trong
trung và dài hạn liên quan đến các chu kỳ phát
triển của nền kinh tế, việc trả nợ, các chương trình
mục tiêu quốc gia và những cam kết khác như an
sinh xã hội, trợ cấp hưu trí, giáo dục và chăm sóc
sức khỏe cũng như phòng chống thiên tai, biến đổi
khí hậu hay các cú sốc tài chính...
ứ hai, hoàn thiện tổ chức bộ máy của KTNN
nhằm nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động
kiểm toán.
Hoàn thiện và phát triển bộ máy phù hợp với
chức năng nhiệm vụ được giao có đủ năng lực kiểm
toán trên cơ sở phát triển các đơn vị KTNN khu
vực và các đơn vị KTNN chuyên ngành. Từng bước
hoàn thiện cơ cấu bộ máy cấp phòng của các đơn
vị bởi đây là đơn vị chuyên môn chủ lực, nơi triển
khai và thực thi nhiệm vụ kiểm toán. Sắp xếp, củng
cố lại các đơn vị tham mưu thuộc bộ máy điều hành
theo hướng giảm khâu trung gian theo tinh thần cải
cách hành chính của Đảng và Nhà nước; đảm bảo có
bộ máy tham mưu gọn nhẹ, một đơn vị không thực
hiện quá nhiều chức năng, nhiệm vụ, góp phần tăng
cường hiệu quả hoạt động của KTNN.
- KTNN cần phải tiến hành kiểm toán dự toán
ngân sách hàng năm để có ý kiến với Chính phủ,
Quốc hội về tính đúng đắn khả thi của dự toán
cũng như việc phân bổ nguồn lực một cách công
bằng, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước. Bằng
kết quả và kinh nghiệm kiểm toán hàng năm, khi
kiểm toán dự toán, Kiểm toán nhà nước sẽ đưa ra
được ý kiến về bảng dự toán do các cơ quan chuyên
môn của Chính phủ lập. Đây là các ý kiến về mặt
chuyên môn, khách quan và không bị tác động bởi
các yếu tố cũng như trường phái chính trị;
ứ ba, không ngừng nâng cao trình độ chuyên
môn, nghiệp vụ và bản lĩnh nghề nghiệp của đội
ngũ kiểm toán viên nhằm từng bước nâng cao chất
lượng hoạt động kiểm toán để KTNN trở thành
một tổ chức giám sát tài chính công có trách nhiệm
và uy tín.
- KTNN tham gia ý kiến trong quá trình Chính
phủ thảo luận dự toán NSNN trước khi trình Quốc
hội. Bằng kinh nghiệm và kết quả kiểm toán quyết
toán ngân sách, thông tin thụ thập được từ kết quả
tham gia với các bộ quản lý tài chính tổng hợp, các
bộ, cơ quan trung ương và các địa phương, KTNN
Xây dựng đội ngũ cán bộ công chức, kiểm
toán viên có trình độ chuyên môn nghiệp vụ,
nắm vững các chuẩn mực, quy trình, phương
pháp kiểm toán và đẩy mạnh các biện pháp kiểm
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN Số 131 - tháng 9/2018 33
7 trang
19/04/2022
1180
Bạn đang xem tài liệu "Nâng cao chất lượng quản lý, sử dụng tài chính công và vai trò của kiểm toán nhà nước", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- nang_cao_chat_luong_quan_ly_su_dung_tai_chinh_cong_va_vai_tr.pdf
