Luận văn Bổ sung chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl trong khẩu phần ăn của lợn con (PiDu x LY) từ 7-30 ngày tuổi

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM

NGUYỄN THỊ QUYÊN

BỔ SUNG CHẾ PHẨM AXIT LACDRY VÀ BUTIPEARL

TRONG KHẨU PHẦN ĂN CỦA LỢN CON (PIDU X LY)

TỪ 7 – 30 NGÀY TUỔI

Chuyên ngành:

Chăn nuôi

Mã số:

60 62 01 05

Người hướng dẫn khoa học:

PGS.TS. Đặng Thúy Nhung

NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC NÔNG NGHIỆP - 2016

LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan số liệu, kết quả nghiên cứu trong luận văn này là hoàn toàn

trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kì công trình nghiên cứu nào khác.

Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận văn đã được cảm

ơn, mọi nguồn thông tin sử dụng trong luận văn được chỉ rõ nguồn gốc.

Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Quyên

i

LỜI CẢM ƠN

Để hoàn thành luận văn, ngoài sự cố gắng của bản thân, tôi luôn nhận được sự

quan tâm sâu sắc, tận tình chỉ bảo của cô giáo PGS.TS. Đặng Thúy Nhung bộ môn Dinh

dưỡng – Thức ăn.

Tôi xin chân thành cảm ơn tới tập thể các thầy giáo, cô giáo trong Bộ môn Dinh

dưỡng – Thức ăn cùng các thầy giáo, cô giáo khoa Chăn nuôi, Học Viện Nông Nghiệp

Việt Nam đã dạy dỗ và giúp đỡ tôi trong toàn khóa học.

Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới Ban giám đốc Công ty TNHH CJ Vina

Agri Hưng Yên: Ông Trần Xuân Dũng, Ông Kang Min Soo cũng như toàn thể anh chị

em đồng nghiệp của tôi đã tạo điều kiện tốt nhất cho tôi nghiên cứu, thực hiện đề tài.

Sự hoàn thành đề tài luận văn này có sự đóng góp quan trọng của ông Ngô

Mạnh Khương – Chủ trại lợn, toàn bộ công nhân của trại lợn đã nhiệt tình giúp đỡ tôi

trong quá trình thực tập tại Trại. Sự giúp đỡ của em sinh viên Đoàn Văn Quyết - đã hỗ

trợ cùng tôi theo dõi ngày đêm tại Trại.

Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến gia đình, bạn bè luôn ủng hộ, giúp đỡ

tôi trong suốt quá trình học tập, họ là nguồn động lực, thôi thúc tôi hoàn thành luận văn,

khuyến khích tôi tham gia nghiên cứu: Bố mẹ tôi, Chồng tôi – Anh Trần Xuân Nam,

Anh tôi – TS. Phùng Duy Quang.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Hà Nội, ngày

tháng

năm 2016

Tác giả luận văn

Nguyễn Thị Quyên

ii

MỤC LỤC

Lời cam đoan .....................................................................................................................i

Lời cảm ơn........................................................................................................................ii

Mục lục ...........................................................................................................................iii

Danh mục viết tắt.............................................................................................................vi

Danh mục bảng ...............................................................................................................vii

Danh mục hình, biểu đồ.................................................................................................viii

Trích yếu luận văn ...........................................................................................................ix

Thesis abstract..................................................................................................................xi

Phần 1. Mở đầu ............................................................................................................... 1

1.1

Tính cấp thiết của đề tài...................................................................................... 1

Mục đích của đề tài............................................................................................. 2

Ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn của đề tài............................................... 2

1.2.

1.3.

Phần 2. Tổng quan tài liệu ............................................................................................. 3

2.1. Một số đặc điểm sinh lý của lợn con .................................................................. 3

2.1.1. Đặc điểm sinh trưởng lợn con ............................................................................ 3

2.1.2. Đặc điểm về khả năng miễn dịch ở lợn con ....................................................... 3

2.1.3. Khả năng điều tiết thân nhiệt.............................................................................. 4

2.2.

Đặc điểm tiêu hóa của lợn con ........................................................................... 5

2.2.1. Các enzyme tiêu hóa........................................................................................... 6

2.2.2. Tác dụng của sữa đầu đối với lợn con................................................................ 7

2.2.3. Tập cho lợn con ăn sớm...................................................................................... 8

2.3.

Kĩ thuật chăn nuôi lợn sau cai sữa...................................................................... 9

2.3.1. Đặc điểm lợn con sau cai sữa ............................................................................. 9

2.3.2. Nuôi dưỡng lợn con sau cai sữa ......................................................................... 9

2.4.

Nhu cầu dinh dưỡng của lợn con...................................................................... 10

2.4.1. Nhu cầu năng lượng.......................................................................................... 10

2.4.2. Nhu cầu protein và axit amin............................................................................ 11

2.4.3. Nhu cầu khoáng................................................................................................ 11

2.4.4. Nhu cầu vitamin................................................................................................ 12

2.4.5. Nhu cầu nước của lợn....................................................................................... 13

2.5.

Hội chứng tiêu chảy ở lợn con.......................................................................... 14

2.5.1. Khái niệm chung về hội chứng tiêu chảy ......................................................... 14

2.5.2. Một số nguyên nhân gây tiêu chảy................................................................... 14

iii

2.5.3. Một số biện pháp phòng và trị tiêu chảy cho lợn con....................................... 16

2.6. Bổ sung axít hữu cơ trong khẩu phần đối với lợn con...................................... 16

2.6.1. Tác dụng của axit hữu cơ.................................................................................. 16

2.6.2. Cơ chế tác động của axit hữu cơ....................................................................... 17

2.7.

Giới thiệu chế phẩm axit Lacdry và Butipearl.................................................. 19

2.7.1. Chế phẩm Axit Lacdry ..................................................................................... 19

2.7.2. Chế phẩm Butipearl.......................................................................................... 20

2.8.

Tình hình nghiên cứu trong nước và ngoài nước ............................................. 21

2.8.1. Tình hình nghiên cứu trong nước ..................................................................... 21

2.8.2. Tình hình nghiên cứu ngoài nước..................................................................... 22

Phần 3. Nội dung và phương pháp nghiên cứu.......................................................... 24

3.1.

Đối tượng, địa điểm và thời gian nghiên cứu ................................................... 24

3.1.1. Đối tượng và vật liệu nghiên cứu ..................................................................... 24

3.1.2. Địa điểm và thời gian nghiên cứu..................................................................... 24

3.2.

3.3.

Nội dung nghiên cứu ........................................................................................ 24

Phương pháp nghiên cứu .................................................................................. 25

3.3.1. Phương pháp phân tích thành phần hoá học của nguyên liệu và thức ăn

thí nghiệm......................................................................................................... 25

3.3.2. Phương pháp xây dựng công thức thức ăn hỗn hợp ......................................... 25

3.3.3. Bố trí thí nghiệm............................................................................................... 25

3.3.4. Các chỉ tiêu theo dõi ......................................................................................... 27

3.3.5. Phương pháp theo dõi các chỉ tiêu.................................................................... 27

3.3.6. Phương pháp xử lý số liệu ................................................................................ 29

Phần 4. Kết quả và thảo luận....................................................................................... 30

4.1.

Thức ăn thí nghiệm........................................................................................... 30

4.1.1. Thành phần hoá học của một số loại nguyên liệu phối hợp khẩu phần............ 30

4.1.2. Công thức thức ăn hỗn hợp cho lợn con giai đoạn 7 - 30 ngày tuổi................. 34

4.1.3. Thành phần dinh dưỡng của công thức thức ăn................................................ 35

4.1.4. Thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của thức ăn thí nghiệm ................. 36

4.2.

4.3.

pH của thức ăn hỗn hợp cho lợn giai đoạn 7 – 30 ngày ................................... 37

Ảnh hưởng của thức ăn hỗn hợp đến lợn con từ 7 - 21 ngày tuổi .................... 37

4.3.1. Ảnh hưởng của axit Lacdry và Butipearl đến khối lượng lợn con

giai đoạn 7 - 21 ngày ........................................................................................ 37

4.3.2. Sinh trưởng tuyệt đối của lợn con giai doạn từ 7 – 21 ngày tuổi ..................... 39

4.3.3. Sinh trưởng tương đối của lợn con từ 7 - 21 ngày tuổi .................................... 41

4.3.4. Lượng thức ăn thu nhận của lợn con từ 7 - 21 ngày tuổi.................................. 42

iv

4.4.

4.5.

Ảnh hưởng của việc bổ sung chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl đến

tỷ lệ mắc tiêu chảy ở lợn con giai đoạn 7 - 21 ngày tuổi.................................. 43

Ảnh hưởng của bổ sung chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl vào khẩu

phần ăn đối với lợn con giai đoạn 21 - 30 ngày tuổi .....................................45

4.5.1. Khối lượng lợn con thí nghiệm giai đoạn 21 - 30 ngày.................................... 45

4.5.2. Sinh trưởng tuyệt đối của lợn con từ 21 - 30 ngày tuổi.................................... 46

4.5.3. Lượng thức ăn thu nhận của lợn con giai đoạn 21 - 30 ngày tuổi .................... 48

4.5.4. Ảnh hưởng của việc bổ sung chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl đến

tỷ lệ tiêu chảy ở lợn con giai đoạn 21 – 30 ngày tuổi....................................... 49

4.6.

Hiệu quả của việc bổ sung Axit Lacdry, Butipearl, Axit Lacdry và

Butipearl vào khẩu phần cho lợn con giai đoạn từ 21 - 30 ngày tuổi............... 51

Phần 5. Kết luận và kiến nghị...................................................................................... 54

5.1.

5.2.

Kết luận............................................................................................................. 54

Kiến nghị .......................................................................................................... 54

Tài liệu tham khảo .......................................................................................................... 55

Phụ lục .......................................................................................................................... 59

v

DANH MỤC VIẾT TẮT

Chữ viết tắt

CPTĂ

cs

Nghĩa tiếng Việt

Chi phí thức ăn

cộng sự

ĐC

Đối chứng

FCR

Feed Conversion Ratio (Hệ số chuyển đổi giữa kg thức

ăn/kg tăng trọng) hay tiêu tốn thức ăn/kg tăng trọng

Giá trị dinh dưỡng

GTDD

KL

Khối lượng

KPCS

LxY

ME

Khẩu phần cơ sở

Landrace x Yorkshire

Metabolizable Energy (Năng lượng trao đổi)

Pietran x Duroc

PiDu

TĂHH

TB

Thức ăn hỗn hợp

Trung bình

TN

Thí nghiệm

TPDD

Thành phần dinh dưỡng

TPTĂ

VNĐ

Thành phần thức ăn

Việt Nam đồng

vi

DANH MỤC BẢNG

Bảng 2.1. Thành phần dinh dưỡng trong thức ăn Master 1011.................................... 10

Bảng 3.1. Sơ đồ bố trí thí nghiệm lợn con giai đoạn 7 - 21 ngày tuổi ......................... 26

Bảng 3.2. Sơ đồ bố trí thí nghiệm lợn con giai đoạn 21 - 30 ngày tuổi ....................... 27

Bảng 4.1. Thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của các nguyên liệu phối

hợp khẩu phần ............................................................................................. 32

Bảng 4.2. Công thức TĂ thí nghiệm cho lợn con giai đoạn 7 – 30 ngày tuổi.............. 35

Bảng 4.3. TPDD của thức ăn hỗn hợp cho lợn con giai đoạn 7 – 30 ngày tuổi........... 36

Bảng 4.4. Kết quả thành phần hóa học và giá trị dinh dưỡng của thức ăn thí nghiệm........ 36

Bảng 4.5. pH của TĂHH cho lợn thí nghiệm giai đoạn 7–30 ngày tuổi ..................... 37

Bảng 4.6. Khối lượng cơ thể lợn con giai đoạn 7 - 21 ngày tuổi ................................. 38

Bảng 4.7. Sinh trưởng tuyệt đối của lợn con giai đoạn 7 - 21 ngày tuổi...................... 40

Bảng 4.8. Sinh trưởng tương đối của lợn con giai đoạn 7 - 21 ngày tuổi .................... 41

Bảng 4.9. Lượng thức ăn thu nhận của lợn con giai đoạn 7 - 21 ngày tuổi ................. 43

Bảng 4.10. Tỷ lệ tiêu chảy của lợn con thí nghiệm giai đoạn 7 - 21 ngày tuổi.............. 44

Bảng 4.11. Khối lượng cơ thể lợn con giai đoạn từ 21 - 30 ngày tuổi........................... 45

Bảng 4.12. Sinh trưởng tuyệt đối của lợn con giai đoạn 21 - 30 ngày tuổi.................... 47

Bảng 4.13. Lượng thức ăn thu nhận của lợn con giai đoạn 21 - 30 ngày tuổi ............... 49

Bảng 4.14. Tỷ lệ tiêu chảy ở lợn con thí nghiệm giai đoạn 21 – 30 ngày tuổi............... 50

Bảng 4.15. Hiệu quả bổ sung chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl đối với lợn con

giai đoạn 21 - 30 ngày tuổi .......................................................................... 52

vii

DANH MỤC HÌNH, BIỂU ĐỒ

Hình 2.1.

Hình 2.2.

Vi khuẩn bệnh bị ức chế hoạt động ở pH thấp ....................................... 18

Cơ chế tiêu diệt vi khuẩn bệnh của axít hữu cơ....................................... 19

Biểu đồ 4.1. Khối lượng lợn con thí nghiệm giai đoạn 7 - 21 ngày tuổi ..................... 39

Biểu đồ 4.2. Sinh trưởng tuyệt đối của lợn 7-21 ngày................................................. 41

Biểu đồ 4.3. Sinh trưởng tương đối của lợn con giai đoạn 7-21 ngày......................... 42

Biểu đồ 4.4. Khối lượng lợn con giai đoạn 21 - 30 ngày tuổi...................................... 46

Biểu đồ 4.5. Sinh trưởng tuyệt đối của lợn con giai đoạn 21 – 30 ngày tuổi............... 47

Biểu đồ 4.6. So sánh hiệu quả của việc bổ sung Axit Lacdry và Butipearl................. 53

viii

TRÍCH YẾU LUẬN VĂN

Tên tác giả: Nguyễn Thị Quyên

Tên Luận văn: Bổ sung chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl trong khẩu phần

ăn của lợn con (PiDu x LY) từ 7 – 30 ngày tuổi.

Ngành: Chăn Nuôi

Mã số: 60.62.01.05

Tên cơ sở đào tạo: Học viện Nông nghiệp Việt Nam

Mục đích nghiên cứu

Xác định hiệu quả của việc bổ sung chế phẩm Axit Lacdry, Butipearl, Axit

Lacdry và Butipearl trong khẩu phần ăn của lợn con (PiDu x LY) từ 7 - 30 ngày tuổi.

Phương pháp nghiên cứu

Nội dung chính

- Nội dung 1: Ảnh hưởng của việc bổ sung chế phẩm Axit Lacdry, Butipearl,

Axit Lacdry và Butipearl đối với khả năng phòng tiêu chảy của lợn giai đoạn từ 7 - 30

ngày tuổi.

- Nội dung 2: Ảnh hưởng của việc bổ sung chế phẩm Axit Lacdry, Butipearl, Axit

Lacdry và Butipearl đến pH của thức ăn hỗn hợp của lợn giai đoạn từ 7 - 30 ngày tuổi.

- Nội dung 3: Ảnh hưởng của việc bổ sung chế phẩm Axit Lacdry, Butipearl,

Axit Lacdry và Butipearl đến khả năng thu nhận và hệ số chuyển hóa thức ăn của lợn

con giai đoạn từ 7 - 30 ngày tuổi.

- Nội dung 4: Ảnh hưởng của mức bổ sung chế phẩm Axit Lacdry, Butipearl, Axit

Lacdry và Butipearl đối với khả năng sinh trưởng của lợn giai đoạn từ 7 - 30 ngày tuổi.

- Nội dung 5: Hiệu quả chăn nuôi của việc bổ sung chế phẩm Axit Lacdry,

Butipearl, Axit Lacdry và Butipearl trong thức ăn cho lợn con giai đoạn từ 7 - 30 ngày tuổi.

Nguyên vật liệu

- Lợn con (PiDu x LY) từ 7 - 30 ngày tuổi tại trại khách hàng của Công ty

TNHH CJ Vina Agri Hưng Yên.

- Chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl do Tập đoàn Kemin sản xuất và phân phối

bởi Công ty TNHH Thương Mại Dịch Vụ Nông Tiến.

Phương pháp nghiên cứu

- Xác định thành phần hóa học, thành phần dinh dưỡng của thức ăn thí nghiệm

sản phẩm Master 1011 do Công ty TNHH CJ Vina Agri Hưng Yên sản xuất dành cho

lợn con giai đoạn từ 7 đến 30 ngày tuổi.

- Tiến hành bố trí thí nghiệm: Thí nghiệm chia làm 2 giai đoạn.

ix

+ Giai đoạn 1: Đối với lợn con theo mẹ: Chọn 60 lợn nái nuôi con (trung bình là

11 lợn con/nái) chia làm 4 lô: 1 lô đối chứng (ĐC), 3 lô thí nghiệm (TN): lô TN1, lô

TN2, lô TN3. Mỗi lô thí nghiệm gồm 5 lợn nái và thí nghiệm được lặp lại 3 lần (5 nái x

4 lô x 3 lần lặp lại).

+ Giai đoạn 2: Đối với lợn con sau cai sữa (từ 21-30 ngày): Chọn 360 lợn con (PiDu

x LY) sau cai sữa đồng đều về khối lượng từ các lần thí nghiệm. Lợn con từ lô ĐC, TN1,

TN2, TN3 được phân vào 4 lô tương ứng lô ĐC, TN1, TN2 và TN3. Trong đó:

Lô ĐC: Sử dụng KPCS với mức bổ sung kháng sinh 0,1% Colistine

Lô TN1: Sử dụng KPCS + 0,3% Axit Lacdry

Lô TN2: Sử dụng KPCS + 0,1% Butipearl

Lô TN3: Sử dụng KPCS + 0,15% Axit Lacdry + 0,05% Butipearl

Sau đó tiến hành theo dõi các chỉ tiêu: Khối lượng lợn con 7, 14, 21, 30 ngày

tuổi (kg/con), tiêu tốn thức ăn giai đoạn 7 - 21 và 21 – 30 ngày tuổi (g/con), tỉ lệ tiêu

chảy giai đoạn 7 - 21 và 21 – 30 ngày tuổi (%).

Kết quả chính và kết luận

Kết quả chính

- Bổ sung 0,15% Axit Lacdry và 0,05% Butipearl vào khẩu phần lợn con tập ăn từ

7 – 30 ngày tuổi đã cho khối lượng cơ thể lợn con lúc 30 ngày tuổi cao nhất (7,86 kg/con).

Sự sai khác có ý nghĩa thống kê ( P < 0,05).

- Bổ sung 0,15% Axit Lacdry và 0,05% Butipearl vào khẩu phần lợn con tập ăn từ

7 – 30 ngày tuổi đem lại hiệu quả sử dụng thức ăn tốt nhất, giai đoạn từ 21 đến 30 ngày

tuổi là 1,13 kg thức ăn/kg tăng khối lượng.

- Bổ sung 0,15% Axit Lacdry và 0,05% Butipearl vào khẩu phần lợn con tập ăn từ

7 – 30 ngày tuổi tỷ lệ lợn con mắc tiêu chảy thấp nhất theo 2 giai đoạn lần lượt là:

21,21% và 16,67%.

- Sử dụng các chế phẩm Axit Lacdry với mức bổ sung là 0,3%, và bổ sung kết

hợp 0,15% Axit Lacdry + 0,05% Butipearl cho lợn con giai đoạn 7 - 30 ngày thu được

hiệu quả chăn nuôi lợn cao hơn khi sử dụng kháng sinh 0,1% Colistine.

Kết luận

- Đề nghị sử dụng công thức thức ăn hỗn hợp có bổ sung thêm 0,15% Axit

Lacdry + 0,05% Butipearl trên đàn lợn con theo mẹ và lợn con sau cai sữa đưa vào sản

xuất tại nhà máy Công ty TNHH CJ Vina Agri Hưng Yên để phục vụ cho nhu cầu phát

triển kinh doanh.

x

THESIS ABSTRACT

Master candidate: Nguyen Thi Quyen

Thesis title: Supplement Lacdry Acid and Butipearl product on (PiDu x LY)

piglet dietary from 7 to 30 days old.

Major: Animal Science

Educational organization: Vietnam National University of Agriculture

(VNUA)

Code: 60.62.01.05

Research Objectives: Assessing the effect of Lacdry Acid, Butipearl, Lacdry

Acid and Butipearl supplements on (PiDu x LY) piglet diet from 7 to 30 days old.

Materials and Methods

Five main contents

- Contents 1: The effect of Lacdry Acid, Butipearl, Lacdry Acid and Butipearl

supplements on the diarrhea preventation of (PiDu x LY) piglet from 7 to 30 days old.

- Contents 2: The effect of Lacdry Acid, Butipearl, Lacdry Acid and Butipearl

supplements on pH index of (PiDu x LY) piglet feed from 7 to 30 days old.

- Contents 3: The effect of Lacdry Acid, Butipearl, Lacdry Acid and Butipearl

supplements on the feed intake and feed conversation rate of (PiDu x LY) piglet from 7

to 30 days old.

- Contents 4: The effect of Lacdry Acid, Butipearl, Lacdry Acid and Butipearl

supplements on the growth of (PiDu x LY) piglet from 7 to 30 days old.

- Contents 5: The efficiency of Lacdry Acid, Butipearl, Lacdry Acid and

Butipearl supplements on (PiDu x LY) piglet feed from 7 to 30 days old.

Materials

- PiDu x LY piglet from 7 to 30 days old on customer’s farm of CJ Vina Agri

Hưng Yen Co.Ltd.

- Lacdry Acid and Butipearl products were produced by Kemin Corporation &

been distribution by Nong Tien Trading Co.Ltd.

Methods

- To determine chemical & nutrition ingredients of test feed. It is Master 1011

product which was produced for piglets from 7 to 30 days old phase by CJ Vina Agri

Hung Yen Co.Ltd.

xi

- Test Arrangement: This test divide two phases.

+ 1^stphase: For nursery piglet: choose 60 sows (average 11 suckling

piglets/sow), they was divided to 4 groups: 1 control group, 3 test groups: 1^st, 2^nd, 3^rd

group. Each group included 5 sows and 3 replications (5 sows x 4 groups x 3

replications).

+ 2^ndphase: For weaning piglet (21-30 days old): choose 360 piglets, they have

same feature, weight from 1^stphase. Piglet on 2^ndphase was divided on each group

same 1^stphase: control group, 1^sttest group, 2^ndtest group, 3^rdtest group. Detail:

Control group: Using basic dietary at 0,1% Colistine antibiotic supplement.

1^stgroup: Using basic dietary + 0,3% Lacdry Acid.

2^ndgroup: Using basic dietary + 0,1% Butipearl.

3^rdgroup: Using basic dietary + 0,15% Lacdry Acid + 0,05% Butipearl.

After that tracking some index include: weight of piglet at 7, 14, 21, 30 day old

(kg/head), FCR in two phases: 7-21 & 21-30 day old (gram/head), the rate of diarrhea in

two phases: 7-21 & 21-30 day old (%).

Main findings and conclusions

Main findings

- Supplement 0,15% Lacdry Acid and 0,05% Butipearl on (PiDu x LY) piglet

diet from 7 to 30 days old has the best affect to weight of piglet at 30 days old (7,86

kg/head) ( P < 0,05).

- Supplement 0,15% Lacdry Acid and 0,05% Butipearl on (PiDu x LY) piglet

diet from 7 to 30 days old has the best affect to FCR index, FCR of piglet on 21-30 day

old phase is the lowest 1,13 kg feed/kg gain weight in 3th test group.

- Supplement 0,15% Lacdry Acid and 0,05% Butipearl on (PiDu x LY) piglet

diet from 7 to 30 days old has the best affect to diarrhea preventaion. The rate of

diarrhea is the lowest in 3th test group: 21,21% (1^stphase) and 16,67% (2^ndphase).

- Supplement 0,3% Lacdry Acid and supplement 0,15% Lacdry Acid + 0,05%

Butipearl on (PiDu x LY) piglet feed from 7 to 30 days old have more effeciency than

using 0,1% Colistine antibiotic.

Conclusions

- Submit ideal to CJ Vina Agri Hung Yen Co.Ltd: using basic dietary and

additional 0,15% Lacdry Acid + 0,05% Butipearl on nursery and weaning piglet feed.

xii

PHẦN 1. MỞ ĐẦU

1.1 TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI

Hiện nay, chăn nuôi lợn ở nước ta đóng vai trò quan trọng trong việc cung

cấp thực phẩm cho người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Bởi vậy, nâng cao

năng suất trong chăn nuôi lợn giúp đáp ứng nhu cầu thực phẩm và nâng cao thu

nhập cho người chăn nuôi.

Trong chăn nuôi lợn, nuôi dưỡng và chăm sóc lợn con rất quan trọng. Lợn

con được chăm sóc tốt sẽ giúp cho việc chăn nuôi lợn thịt thuận lợi, lợn thịt phát

triển nhanh, ít bệnh tật và tăng cao hiệu quả kinh tế cho người chăn nuôi. Tuy

nhiên, hệ tiêu hóa của lợn con mới sinh chưa phát triển hoàn thiện, axit trong dạ

dày chưa được tiết ra nên khả năng tiêu hóa và hấp thu các chất dinh dưỡng cũng

hạn chế, do đó, cơ thể lợn con dễ bị các vi khuẩn xâm nhập và gây bệnh. Vì vậy,

để phòng chống bệnh đường tiêu hóa và giúp lợn con hấp thu tốt các chất dinh

dưỡng người chăn nuôi cần nghiên cứu và tìm ra các chế phẩm bổ sung vào thức

ăn tập ăn cho lợn con nhằm giảm tỷ lệ tiêu chảy và hỗ trợ tiêu hóa hấp thu các

chất dinh dưỡng ở lợn con.

Năm 1940, kháng sinh được sử dụng rộng rãi trong chăn nuôi với mục

đích điều trị, phòng bệnh và kích thích tăng trọng cho lợn con. Tuy nhiên, việc

lạm dụng kháng sinh trong chăn nuôi đã gây ra sự kháng kháng sinh ở vi khuẩn

và ảnh hưởng đến môi trường. Theo Trần Văn Hào và cs. (2009) trong những

năm gần đây ở các nước trên thế giới cũng như ở Việt Nam, việc dùng các loại

kháng sinh thông thường để điều trị bệnh mang lại hiệu quả không cao hoặc một

số loại thuốc kháng sinh hoàn toàn không có tác dụng.

Ở nước ta, việc cấm sử dụng kháng sinh bổ sung trong thức ăn đã và đang

từng bước được quan tâm. Chính vì vậy, Bộ Nông nghiệp và PTNT đã ra quyết

định số 54/2002/QĐ/BNN quy định về việc cấm sản xuất, nhập khẩu, lưu thông

và sử dụng 18 loại kháng sinh và hóa chất trong sản xuất và kinh doanh thức ăn

chăn nuôi. Đồng thời theo xu hướng chung của thế giới cùng với tiến trình ra

nhập WTO, việc hạn chế và tiến tới hoàn toàn không sử dụng kháng sinh trong

thức ăn chăn nuôi ở nước ta là một xu thế tất yếu.

Các nghiên cứu gần đây cho thấy có rất nhiều phương pháp tăng khả năng

tiêu hóa và hấp thu các chất dinh dưỡng, phòng ngừa tiêu chảy trên lợn con như:

sử dụng probiotic, axit hữu cơ, thảo dược, kháng thể,.... Trong đó, sử dụng axit

1

hữu cơ được coi là một giải pháp hiệu quả. Gần đây, hai chế phẩm axit hữu cơ:

Axit Lacdry và Butipearl do Tập đoàn Kemin – Mỹ sản xuất đã được khuyến cáo

bổ sung trong khẩu phần thức ăn chăn nuôi để tăng năng suất vật nuôi và ngăn

ngừa tiêu chảy cho lợn con. Để hiểu rõ tác dụng của hai chế phẩm trên, chúng tôi

tiến hành nghiên cứu đề tài: “Bổ sung chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl trong

khẩu phần ăn của lợn con (PiDu x LY) từ 7 – 30 ngày tuổi”.

1.2. MỤC ĐÍCH CỦA ĐỀ TÀI

- Xác định hiệu quả của việc bổ sung chế phẩm Axit Lacdry, Butipearl,

Axit Lacdry và Butipearl trong khẩu phần ăn của lợn con (PiDu x LY) từ 7 - 30

ngày tuổi.

1.3. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ Ý NGHĨA THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI

1.3.1. Ý nghĩa khoa học

- Trên cơ sở nghiên cứu thực hiện đề tài, chúng tôi đánh giá được chất

lượng của một số loại nguyên liệu thức ăn để phối hợp thức ăn cho lợn con từ 7-

30 ngày tuổi và dựa vào kết quả nghiên cứu, có thể đánh giá ảnh hưởng của việc

bổ sung chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl vào trong khẩu phần của lợn con từ 7

- 30 ngày tuổi.

1.3.2. Ý nghĩa thực tiễn

- Trên cơ sở nghiên cứu thực hiện đề tài, chúng tôi có thể khuyến cáo, đề

nghị về việc cần thiết sử dụng chế phẩm Axit Lacdry và Butipearl vào trong khẩu

phần của lợn con từ 7 - 30 ngày tuổi trên đàn lợn con theo mẹ và lợn con sau cai

sữa đưa vào sản xuất tại nhà máy Công ty TNHH CJ Vina Agri Hưng Yên để

phục vụ cho nhu cầu phát triển kinh doanh.

2

PHẦN 2. TỔNG QUAN TÀI LIỆU

2.1. MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH LÝ CỦA LỢN CON

2.1.1. Đặc điểm sinh trưởng lợn con

Trong giai đoạn này lợn con sinh trưởng rất nhanh, tầm vóc và thể trọng

tăng dần theo tuổi. Từ lúc sơ sinh đến lúc cai sữa, khối lượng cơ thể của lợn con

tăng từ 10 - 12 lần. So với các gia súc khác, tốc độ sinh trưởng của lợn con tăng

nhanh hơn gấp nhiều lần. Các cơ quan trong cơ thể lợn con cũng thay đổi và tăng

lên nhanh chóng. Hàm lượng nước giảm dần theo tuổi, vật chất khô tăng dần, các

thành phần hóa học trong cơ thể của lợn thay đổi nhanh chóng.

Lợn con có tốc độ sinh trưởng nhanh và không đồng đều qua các giai

đoạn. Tốc độ sinh trưởng nhanh nhất là ở 21 ngày tuổi đầu, sau đó có phần giảm

xuống do lượng sữa của lợn mẹ bắt đầu giảm và hàm lượng hemoglobin trong

máu lợn con giảm. Ở lợn con, tốc độ sinh trưởng của các cơ bắp phát triển mạnh

do đó cần cho lợn tập ăn sớm để sớm hoàn thiện hệ tiêu hóa, hấp thu giúp lợn có

thể phát triển khối lượng nhanh tăng tỷ lệ nạc ở giai đoạn đầu.

Một đặc điểm quan trọng nhất của lợn con theo mẹ là sản lượng sữa mẹ

tăng dần từ khi mới đẻ ra tới ngày thứ 15. Tại thời điểm này sản lượng sữa cao

nhất và ổn định cho tới ngày thứ 20 và sau đó giảm dần cho tới ngày thứ 60 là ở

mức thấp nhất. Nhu cầu dinh dưỡng của lợn con ngày càng tăng, trong khi đó sữa

mẹ sau 3 tuần tuổi giảm đi rõ rệt, dẫn tới lợn con thiếu dinh dưỡng nếu như

không có thức ăn bổ sung thêm.

2.1.2. Đặc điểm về khả năng miễn dịch ở lợn con

Khả năng miễn dịch của lợn con trong giai đoạn 7 - 21 ngày tuổi phụ

thuộc hoàn toàn vào lượng kháng thể hấp thu được từ sữa mẹ. Trong sữa đầu của

lợn mẹ có hàm lượng γ -globulin cao. Tuy nhiên, lượng γ -globulin sữa đầu biến

đổi rất nhanh trong vòng 24 giờ: từ 50% xuống còn 27%. Vì vậy cho lợn con bú

sữa đầu trong vòng 24h sau sinh là rất quan trọng. Những lợn con không được bú

sữa đầu có sức đề kháng kém và tỷ lệ mắc bệnh cao. Sau 1 tháng tuổi hệ thống

miễn dịch của lợn con mới hoàn thiện, có khả năng sinh tạo kháng thể chống lại

một số bệnh.

Lợn con mới đẻ trong máu không có γ -globulin nhưng sau khi bú sữa có

chứa hàm lượng γ -globulin cao, khi đó hàm lượng kháng thể trong máu tăng lên

3

một cách nhanh chóng. Lợn con sau 3 - 4 tuần tuổi hàm lượng γ -globulin giảm

xuống, đến 5 tháng tăng lên (trong 100 ml máu có 65 mg globulin). Ngoài ra, hệ

vi sinh vật trong đường ruột (microflora) của lợn con cũng là hệ thống ngăn ngừa

các nhân tố gây bệnh xâm nhập vào đường ruột.

2.1.3. Khả năng điều tiết thân nhiệt

Cơ thể lợn con thường sinh ra nhiệt năng. Nhiệt năng có thể thải ra môi

trường xung quanh; ngược lại, thay đổi nhiệt độ môi trường có thể ảnh hưởng

trực tiếp hoặc gián tiếp tới sự sinh nhiệt và tỏa nhiệt của cơ thể. Do đó lợn con rất

nhạy cảm với sự thay đổi của khí hậu bên ngoài, dễ bị lạnh và phát sinh bệnh,

nhất là bệnh ỉa phân trắng. Lợn con lúc mới sinh có khả năng điều hòa thân nhiệt

kém nguyên nhân chủ yếu do lợn con mới sinh có lớp mỡ dưới da mỏng, lượng

glycogen dự trữ trong cơ thể thấp, hệ thần kinh điều khiển quá trình điều tiết thân

nhiệt chưa ổn định. Khi nuôi lợn con ở nhiệt độ khác nhau thì sinh trưởng của lợn

con sẽ khác nhau. Ở nhiệt độ 28⁰C, lợn con có khả năng sinh trưởng nhanh nhất

và ở nhiệt độ 11⁰C lợn con có khả năng sinh trưởng chậm nhất.

Lợn con mới sinh ra khả năng điều tiết thân nhiệt chủ yếu phụ thuộc vào

nhiệt độ chuồng nuôi và tuổi lợn con. Nhiệt độ cao hay thấp đều ảnh hưởng tới

quá trình điều tiết thân nhiệt của lợn con. Nhiệt độ bên ngoài có ảnh hưởng trực

tiếp đến sự tỏa nhiệt và tốc độ sinh trưởng của lợn con. Nhiệt độ được coi như là

một chỉ tiêu ảnh hưởng lớn đến đặc điểm, chức năng của cơ quan điều tiết nhiệt

của lợn con. Nếu nhiệt độ thấp lợn con mất nhiều nhiệt và có thể dẫn tới chết. Vì

vậy, trong tuần lễ đầu thân nhiệt của lợn con hoàn toàn phụ thuộc vào nhiệt độ

của môi trường. Ở hai ngày đầu, nhiệt độ môi trường nuôi từ 5 – 6⁰C lợn con có

thể chết do lạnh và mất nhiệt. Sau 3 tuần tuổi, khả năng điều hòa thân nhiệt của

lợn con có thể ổn định để đáp ứng với môi trường bình thường bên ngoài. Nhiệt

độ thích hợp cho lợn con ở tuần 1 là 32⁰C, tuần 2 là 28⁰C, tuần 3 là 26⁰C.

Thân nhiệt của lợn con sau khi đẻ khoảng 38⁰C, sau 10 ngày tăng từ 39,5 -

39,7⁰C và giữ ở mức đó. Trong thời gian này, thân nhiệt lợn con có thể biến động

trên dưới 1⁰C. Độ ẩm cũng là một yếu tố có ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng

điều hòa thân nhiệt của lợn con. Nếu độ ẩm cao thì lợn con dễ bị mất nhiệt và có

thể bị cảm lạnh. Độ ẩm thích hợp cho lợn con ở nước ta là 65 - 70%. Khả năng

thích nghi của lợn con đối với môi trường bên ngoài còn kém do đó khả năng

sinh trưởng và phát triển của lợn con bị hạn chế và dễ nhiễm bệnh dẫn đến tỷ lệ

nuôi sống thấp. Trong chăn nuôi, chúng ta thường sử dụng một số biện pháp kỹ

thuật để hạn chế những tác động của các yếu tố nói trên đối với lợn con, nhằm

4

nâng cao hiệu quả chăn nuôi cũng như điều hòa nhiệt độ và ẩm độ ở tiểu khí hậu

chuồng nuôi thích hợp với lợn con.

2.2. ĐẶC ĐIỂM TIÊU HÓA CỦA LỢN CON

Bộ máy tiêu hóa của lợn con phát triển nhanh nhưng chưa hoàn thiện về

chức năng. Trong thời gian bú sữa khối lượng cũng như dung tích của bộ máy

tiêu hóa tăng lên rất nhanh. Theo Braude (1979) thì chiều dài ruột non tăng lên

gấp 5 lần, dung tích bộ máy tiêu hóa tăng lên 40 - 50 lần và chiều dài ruột già

tăng lên 40 - 50 lần. Tuyến tụy của lợn con ở 30 ngày tuổi tăng lên gấp 4 lần,

khối lượng của gan tăng gấp 3 lần so với khi sơ sinh. Dạ dày lúc đầu chỉ nặng 6 –

8g và chứa được 35 – 50g sữa, nhưng chỉ sau 3 tuần đã tăng gấp 4 lần và 60 ngày

tuổi đã nặng 150g và chứa được 700 – 1000g sữa. Từ lúc sinh lợn con đã có khả

năng phân giải protein, cụ thể: đầu tiên là chymosin phân giải kết tủa sữa, khi lợn

con lớn lên thì pepsin tiến hành phân giải protein.

Khi có dấu hiệu sinh thì dạ dày lợn sẽ phát triển nhanh hơn các bộ phận

khác trong cơ thể. Sau khi lợn con sinh được 1 tuần, khối lượng dạ dày lớn hơn 2

lần lúc mới sinh. Sau khi lợn con sinh 24 tiếng, khả năng tiết các chất trong dạ

dày tăng gấp 2 lần, và khoảng 1 - 3 ngày sau tăng thêm 2 lần.

Mật độ của các tế bào tổ chức dạ dày, thành dạ dày có khả năng tiết các

chất men được gia tăng. Khi 7 ngày tuổi khả năng tiết các chất phân giải protein

tăng gấp 9 lần và gia tăng nhanh đạt đến mức cần thiết để phân giải protein.

Việc phát triển niêm mạc ruột và sự phân hóa của tế bào tạo ra các dạng

khác nhau về hình thái và theo thời gian. Các nhung mao được hình thành từ

màng nhầy ruột non gọi là tế bào nguyên thủy được chia ra từ các phần tế bào

tăng lên tại các khe vi nhung mao trên ruột.

Khi bào thai phát triển nhung mao được sản sinh và hoàn thiện các chức

năng. Quá trình hấp thu các axit amin được tăng dần trong quá trình mang thai và

tăng nhanh nhất vào thời điểm trước khi đẻ. Tương tự, việc hấp thụ và tiêu hóa

chất bột đường được hình thành trước khi sinh. Sau khi nhung mao và tế bào ruột

được phân hóa việc hấp thụ axit amin đóng vai trò quan trọng trong việc phát

triển của dạ dày và ruột.

Các enzyme cũng được hình thành trong ruột trước khi lợn con được sinh

ra. Các enzyme hoạt tính trong tuyến tụy cũng dần gia tăng trong quá trình mang

thai. Elastase II và chymotrypsin được tăng nhiều nhất trong cuối kì mang thai.

5

Ruột già là nơi hấp thụ nước và chất điện giải, được hoàn thiện ngay từ

lúc lợn con mới sinh. Khi mới sinh cơ quan tiêu hóa ở trạng thái vô khuẩn, nếu ta

đưa vào các vi sinh vật có lợi sẽ giúp các vi khuẩn ruột già hoạt động tốt hơn.

Khả năng tiêu hóa của lợn con rất hạn chế. Dịch vị của lợn con dưới một

tháng tuổi hoàn toàn không có axít HCl ở dạng tự do, vì lượng axít này tiết ra ít

và nó nhanh chóng liên kết với các niêm dịch. Vì thiếu HCl tự do trong dạ dày

nên hệ vi sinh vật dễ lên men gây nên hiện tượng ỉa chảy ở lợn con. pH trong dạ

dày lợn con thay đổi theo ngày tuổi; cụ thể: 7 ngày tuổi là 2,8; 10 ngày tuổi là 2,8

- 3,1; 19 ngày tuổi là 2,4 - 2,7; 45 ngày tuổi là 1,0 – 1,8.

Khả năng tiêu hóa protein của lợn con tùy thuộc vào lượng axít tự do ở

trong dạ dày và sau 3 tuần tuổi thì lợn con có khả năng này. Tuyến tụy bắt đầu

hoạt động trong thời kỳ bào thai và bào thai càng lớn hoạt động tuyến tụy càng

tăng lên, dịch tụy cũng được phân tiết tăng lên theo tuổi.

2.2.1. Các enzyme tiêu hóa

Lợn có tỷ lệ nạc càng cao trong thân thịt thì có lượng enzyme tiêu hóa

protein càng cao so với lợn có tỷ lệ nạc thấp. Trong dịch tụy của lợn lớn có tới 15

enzyme để tiêu hóa các chất song ở lợn con chỉ có 2 enzyme là chymotrypsin và

lipase. Sau một tuần tuổi, lợn con có thêm một số enzyme tiêu hóa như: trypsin

và amylase. Hoạt tính của các enzyme cũng tăng dần theo tuổi của lợn con, cụ

thể: từ 1 - 28 ngày tuổi enzyme trypsin tăng gấp 20 lần, amylase gấp 30 lần, các

enzyme như: chymotrypsin, protease, amylase, elastase, carboxypolypeptidase

cũng tăng dần theo tuổi của lợn con. Hàm lượng vật chất khô ở trong dịch tụy

cũng tăng dần lên theo tuổi của lợn con. Dịch ruột do 2 tuyến bruner và liberkun

tiết ra chứa đầy đủ các enzyme tiêu hóa nhưng ở lợn con chưa có enzyme lactase,

các enzyme tiêu hóa khác có hàm lượng rất thấp không đủ khả năng để tiêu hóa

các thức ăn. Dịch mật của lợn con trong các tuần tuổi đầu còn hạn chế, khả năng

nhũ tương hóa mỡ của lợn con chưa có.

+ Enzyme amylase và maltase có ở trong nước bọt từ khi lợn con mới đẻ

ra nhưng hoạt tính còn thấp tăng dần ở 4 - 6 tuần tuổi, do đó khả năng tiêu hoá

tinh bột của lợn con còn kém, chỉ tiêu hoá được khoảng 50% lượng tinh bột ăn

vào. Sau 3 tuần tuổi, enzyme amylase và maltase mới có hoạt tính mạnh nên khả

năng tiêu hoá tinh bột của lợn con tốt hơn. Hoạt tính của enzyme amylase bắt đầu

thể hiện ở ngày tuổi thứ 7 sau khi sinh nhưng không đáng kể và tăng dần theo

tuổi, hoạt tính của enzyme maltase tăng 1,5 lần từ 7 - 28 ngày tuổi.

6

+ Saccharase: Đối với lợn con dưới 2 tuần tuổi enzyme saccharase hoạt

tính còn thấp; vì vậy, nếu cho lợn con ăn đường saccharose thì rất dễ bị ỉa chảy.

Lợn con dưới 3 tuần tuổi chỉ có một số enzyme tiêu hóa có hoạt tính mạnh

như: trypsin, catepsine, lactase, lipase và chymosine.

+ Trypsin: Là enzyme tiêu hóa protein của thức ăn. Ở thai lợn 2 tháng tuổi

trong chất chiết đã có enzyme trypsin, thai càng lớn hoạt tính của enzyme trypsin

càng cao. Khi lợn con mới đẻ ra hoạt tính của enzyme trypsin dịch tụy rất cao để

bù đắp lại khả năng tiêu hoá kém của enzyme pepsin dạ dày.

+ Catepsine là enzyme tiêu hoá protein trong sữa. Đối với lợn con ở 3 tuần

tuổi đầu, catepsine có hoạt tính mạnh sau đó giảm dần.

+ Lactase: Có tác dụng tiêu hoá đường lactose trong sữa. Enzyme này có

hoạt tính mạnh ngay từ khi lợn con mới đẻ ra và tăng cao nhất ở tuần tuổi thứ 2,

sau đó hoạt tính của enzyme giảm dần.

+ Lipase và chymotrypsin: Hai enzyme này có hoạt tính mạnh trong 3

tuần đầu và sau đó hoạt tính giảm dần (Võ Trọng Hốt và cs., 2000).

Tóm lại, khả năng tiêu hóa thức ăn trong 3 tuần đầu của lợn con còn rất

hạn chế do thức ăn ăn vào có hàm lượng dinh dưỡng cao nhưng các enzyme tiêu

hóa ở thời kì này có hoạt tính kém không đủ để phân giải, tiêu hóa thức ăn. Vì

vậy, thời kì này lợn con dễ bị tiêu chảy, do đó cần có các biện pháp nâng cao tỷ

lệ tiêu hóa, hấp thu ở giai đoạn này như: cho tập ăn sớm, bổ sung thêm men tiêu

hóa, axit hữu cơ, cho ăn thức ăn dễ tiêu, nên bổ sung vi khuẩn phân giải đường

lactose để giúp cho chức năng tiêu hóa được tốt hơn.

2.2.2. Tác dụng của sữa đầu đối với lợn con

Vai trò của sữa đầu đối với lợn con rất quan trọng. Vì vậy, lợn con được

cho bú sữa đầu càng sớm càng tốt và kết hợp tập cho lợn con có phản xạ trong

khi bú để nâng cao sản lượng sữa mẹ. Protein trong sữa đầu cao hơn sữa thường

và chủ yếu là γ-globulin. Trong 25% protein sữa đầu có γ-globulin (34,06%), α-

globulin (12,7%), albumin (11,48%), các chất dinh dưỡng khác như: vitamin D

gấp 3 lần, vitamin A gấp 9 lần, vitamin E gấp 3 lần, vitamin C gấp 9 lần so với

sữa thường, và có MgSO₄có thể tham gia tẩy nhẹ đường ruột lợn con sau khi đẻ.

Nếu lợn con được bú sữa đầu đầy đủ trong vòng 24 tiếng sau khi sinh

thì dạ dày, tuyến tụy, ruột non sẽ phát triển nhanh. Sự phát triển này phụ thuộc

vào sự phát triển của bề mặt nhung mao, vi nhung mao (microvilli) và chịu

7