Kỹ năng để làm việc theo nhóm hiệu quả
PHẦN 1: CÁC KỸ NĂNG CẦN THIẾT TRONG HỌC TẬP, LÀM VIỆC NHÓM
CỘNG TÁC TRONG HỌC TẬP
Cộng tác trong học tập là một quá trình làm việc theo nhóm, mỗi thành viên đóng góp và
giúp đỡ nhau để cùng đạt được một mục đích chung. Lớp học chính là một môi trường lý
tưởng để rèn luyện kỹ năng làm việc theo nhóm mà sẽ rất cần cho bạn trong cuộc sống
sau này.
có trách nhiệm:
•
•
•
Phát triển và cùng chia sẻ một mục đích chung
Đóng góp ý kiến vào việc giải quyết vấn đề, đặt ra các câu hỏi hay tìm giải pháp
Tham gia, nỗ lực làm việc để hiểu quan điểm của các thành viên khác, cũng như ý
kiến của họ. Mỗi thành viên đều có quyền yêu cầu người khác phải trình bày ý
kiến, phát biểu và đóng góp.
•
•
Có trách nhiệm với các thành viên khác và họ cũng có trách nhiệm đối với bạn
Quyền lợi và nghĩa vụ gắn liến chặt chẽ với mọi người và ngược lại
Điều gì tạo nên một nhóm làm việc hiệu quả?
•
Các hoạt động của nhóm nên bắt đầu cho các thành viên làm quen, và hiểu rõ
cách thức làm việc của cả nhóm. Người hướng dẫn cũng có thể bắt đầu bằng việc
đưa ra các gợi ý cho thảo luận mà không cần phải áp đặt câu trả lời cho cả đội,
đặc biệt với những đội gặp khó khăn khi làm việc cùng nhau.
Nhóm gồm 3 đến 5 người. nếu nhóm có đông người hơn thì sẽ khó quản lý và
giao công việc
Các nhóm dưới chỉ định của giáo viên thì sẽ hiệu quả hơn nhóm tự chỉ định lẫn
nhau
Các thành viên có sự đa dạng trong kỹ năng, kiến thức, kinh nghiệm
•
•
•
o
Mỗi thành viên sẽ có khả năng đóng góp riêng cho toàn đội
o Các thành viên không chỉ chịu trách nhiệm đóng góp trong sở trường của
mình mà còn có thể giúp các thành viên khác tìm hiểu thêm về lĩnh vực
đó.
o Thành viên nào gặp khó khăn hoặc còn chưa thoải mái khi làm việc trong
nhóm nên được các thành viên khác động viên, giúp đỡ.
o
việc học. tăng thêm các phương thức giải quyết vấn đề tăng thêm chi tiết
để cân nhắc
•
Đóng góp của mỗi người cho công việc phải được thống nhất.
o Các nhận xét nội bộ nên được giữ kín, và đó là cách khác tốt để đánh giá
ai đang đóng góp hoặc không đóng góp.
o Nhóm có quyền “sa thải” các cá nhân không tích cực đóng góp nếu sau
khi mọi biện pháp khuyên can đều không thành. (cá nhân đó hoàn toàn có
quyền xin vào một nhóm khác nếu nhóm đó nhận)
o
Một thành viên cũng có quyền bỏ nhóm nếu như họ cảm thấy họ làm phần
lớn công việc trong khi người khác không làm hoặc không giúp đỡ.
(Người này sẽ dễ dàng tìm được nhóm khác hoan nghênh đóng góp của
họ)
•
Chia sẻ trách nhiệm, và cả nhóm nên thống nhất trách nhiệm, nguyên tắc làm
việc. Điều đó bao gồm:
1. 1. Nghĩa vụ phải tham gia, chuẩn bị trước các buổi họp, và phải đến đúng giờ
chỉ trích cá nhân.
3. 3. Có trách nhiệm chia sẻ công việc và hoàn thành công việc đúng thời hạn. Và đôi khi,
bạn cũng cần phải làm những công việc mà bạn có ít kinh nghiệm, cảm thấy chưa chuẩn
bị đầy đù hay thậm chí còn có người trong nhóm có khả năng làm tốt hơn bạn. Hãy chấp
nhận thử thách đó, nhưng cũng đừng ngại để cho mọi người trong nhóm biết là bạn cần
sự giúp đỡ, huấn luyện, hay thôi không làm được mà xin làm việc khác.
Quá trình:
Xem thêm ở mục Hướng dẫn làm chuyên đề theo nhóm
•
•
•
Đặt ra các mục tiêu, xem xét mức độ thường xuyên, và phương tiện để các bạn
liên lạc với nhau, đánh giá công việc, quyết định và giải quyết vấn đề.
Xem các nguồn lực, nhất là xem ai có khả năng hướng dẫn, kiểm tra, đưa ra lời
khuyên cho nhóm kể cả khả năng phân xử nếu nhóm có mâu thuẫn.
Lên lịch tổng kết, báo cáo công việc, và thảo luận tiến độ công việc cũng như trục
trặc nếu có.
Các nhóm gặp khó khăn khilàm việc với nhau nên gặp giáo viên để trình bày hoàn cảnh
của nhóm.
của Richard M. Felder, North Carolina State University & Rebecca Brent, East Carolina
University
************************************************************************
**************
NGHE CHỦ ĐỘNG
Nghe chủ động và hiệu quả là một thói quen, cũng giống như là nền tảng của việc giao
tiếp.
Nghe chủ động có nghĩa là tập trung vào người bạn đang lắng nghe, cho dù đó là cuộc
nói chuyện trong nhóm hay là chỉ có 2 người, để hiểu được họ đang nói điều gì. Là người
nghe, bạn nên tự mình có thể nhắc lại bằng từ ngữ của mình những gì họ vừa nói. Điều
đó không có nghĩa là bạn đồng ý với tất cả những gì họ nói, mà chỉ có nghĩa là bạn thực
sự hiểu họ đang nói gì.
Điều gì ảnh hưởng đến việc lắng nghe?
Bạn nghĩ thế nào về vấn
đề đang thảo luận? Vấn
đề này có mới mẻ với bạn
hay là bạn đã có nhiều
kiến thức, kinh nghiệm
trong lĩnh vực này? Vấn
đề này có khó hiểu không,
hay là nó rất đơn giản?
Vấn đề này có quan trọng
với bạn không hay chỉ là
thảo luận cho vui?
Người nói có kinh
nghiệm hay là lúng túng?
Có "tín hiệu" không lời
nào từ phía người nói hay
không? Họ hay suy nghĩ
theo kiểu gì? Lời nói có
thể hiện sự cá tính, thông
minh… hay đáng sợ
không?
Không gian có thuận lợi
cho việc nghe họ nói
không? hay việc tương
tác, trao đổi với người nói?
có sự phân tán làm mất tập
trung không?
Thông tin có được minh
họa bởi hình ảnh hay ví
dụ gì không? Có dùng
phương tiện kỹ thuật để
minh họa không? Các
khái niệm có được trình
bày kèm ví dụ không?
Những yếu tố ở trên là tác động ngoại cảnh. Còn bây giờ: là chủ yếu ở bạn, là trung
tâm, và là người nghe
Hãy chuẩn bị một thái độ tích cực
Tập trung sự chú ý của bạn vào nội dung câu chuyện Hãy ngừng ngay tất cả các hoạt
động không liên quan để hướng sự chú ý của bạn vào người nói hoặc chủ đề đang được
thảo luận.
· Nhẩm lại trong đầu xem những gì bạn đã biết về vấn đề này Sắp xếp trước những
kiến thức liên quan để sau đó có thể phát triển thêm sau (ví dụ: bài giảng lần trước, một
chương trình TV bạn đã xem, trang web, kinh nghiệm thực tế…)
· Tránh sự mất tập trung Chọn chỗ ngồi gần người nghe Tránh các nguồn gây mất tập
trung (vị trí cửa sổ, bà hàng xóm nói nhiều, tiếng ồn…)
· Cảnh giác với sự xúc động quá Nén cảm xúc hoặc tham gia nghe từ từ cho đến khi
bạn kìm nén được cảm xúc
· Bỏ những định kiến của bạn sang một bên Nên nhớ bạn ở đó để học những gì người
khác muốn nói, chứ không phải ngược lại.
Nghe một cách chủ động
· Tập trung vào người đang nói Theo dõi và cố gắng hiểu người và đặt mình vào hoạt
cảnh của họ Lắng nghe với đôi tai, và kể cả với đôi mắt và các giác quan khác
· Lưu ý: những ngôn ngữ không cần lời Hãy để cuộc tranh luận đi theo diễn biến của
nó. Đừng đồng ý hay bất đồng vội, mà hãy cho dòng suy nghĩ tiếp tục
· Tham gia: Chủ động trước các câu hỏi Sử dụng các động tác (ví du: ngả người về phía
trước) để khích lệ và ra dấu sự chú ý của bạn với người nói
Các hoạt động sau đó:
Trong nhómCho người nói thời
gian để người nói sắp xếp lại thông
Một đối một
Cho người nói có thời gian
và không gian nghỉ một lát
trong khi nói lâu Bày tỏ lòng
biết ơn với họ vì đã chia sẻ
và đối thoại Kiểm tra xem
bạn đã hiểu chưa
tin đã nói Lúc Hỏi-ĐápKhi đặt
câu hỏi· Trình bày nhanh sự hoan
nghênh của bạn với người nghe·
Tóm tắt điểm mấu chốt· Đặt câu
hỏi Khi trình bày một quan điểm
· Trình bày nhanh sự hoan
nghênh của bạn với người nghe ·
Trình bày ngắn gọn ýliên quan ·
Trình bày quan điểm của bạn,
nhận xét… · Hoan nghênh nhận
xét Sau đó · Lấy thông tin liên lạc
information để tiện liên lạc sau này
· Có nhã ý mời bạn bè/đồng
· Thử nhắc lại những
ý quan trọng để khẳng
định xem bạn có hiểu
thật sự chưa và tiếp
tục cuộc nói chuyện.
· Tóm tắt các ý chính
nghiệp.. tiếp tục tham gia thảo luận
· Đặt câu hỏi để cả
hai cùng hiểu rõ hơn
Tiếp tục mạch câu chuyện:
· Thử nói qua các
kinh nghiệm của bạn
để bày tỏ là bạn đang
thích thú với câu
chuyện (phản hồi)
· Dịch sau khi bạn
cảm thấy bạn đã nắm
bắt được nội dung
· Áp dụng vào tình
huống khác
************************************************************************
**************
SẮP XẾP VÀ LÀM VIỆC CÁC DỰ ÁN THEO NHÓM
Một cách giải thích khác:
hiệu quả và chắc chắn hơn. Đánh giá chính là ở kết quả của cả nhóm.
1998 )
LÀM GÌ
AI
THẾ NÀO
KHI
NÀO
Tự giới thiệu: sở
thích, kinh nghiệm
Tất cả
Buổi
gặp lần
1
Phân công công
việc ghi chép, thư
ký.. để ghi chép lại
nội dung các cuộc
họp
Tất cả
· Được quyết định bởi cả
nhóm· Các yếu tố cần cân
Buổi
gặp lần
nhắc:tự nguyện, kinh nghiệm, 1
nguyện vọng,· Cách thông báo
các báo cáo cuộc họpo Xem
các báo cáo để theo dõi tiến độ
công việc
Xem cách thức cả Tất cả
nhóm sẽ liên lạc với
nhau
· Gặp trực tiếp: thời gian, địa Buổi
điểm· Danh sách số điện thoại gặp lần
và thời gian thuận tiện để gọi· 1
Địa chỉ email
Tóm tắt các mục
Tất cả
Gợi ý:· Từng thành viên tự
Buổi
tiêu
thảo ra từ 2-3 mục tiêu chính.· gặp lần
Cả nhóm so sánh, và từ đó
1
quyết định
Quyết định quá
trình và cách đạt
· Các chương trình lên lịch
(Gantt, Critical Path, PERT)·
được mục đích
Các chương trình hỗ trợ trình
bày (Word, PowerPoint, etc. )·
Các bước thực hiện· Lịch làm
việc và hạn cụ thể· Chia nhóm
nhỏ
Nếu sau khi đã chia nhỏ, mà
nhóm vẫn còn đông người:
hãy bắt đầu lại các bước
trên!
Nghiên cứu, tìm
thông tin
· Trong thư viện· Về lĩnh vực·
Các nguồn khác
Phân tích/Tìm hiểu
· Kiểm tra thường xuyên· Lên
kế hoạch cho những chỗ
trống· Kêu gọi sự giúp đỡ nếu
cần
Lên khung sản
· Mở đầu/Ý chính· Chủ đề nhỏ
phẩm
Viết/thảo văn
· Mở bài· Thân bài· Kết luận
bản/bài nói
Các tài liệu và sắp
xếp
Kiểm tra
Xem xét và đánh
· Sản phẩm· Quá trình· Ai
giá
tham gia
Tóm tắt
Tập lại bài nói
Trình bày sản
phẩm cuối cùng
Ăn mừng nào!!!
Nguyên tắc của làm chuyên đề theo nhóm
Học nhóm, hoặc làm việc theo nhóm cần sự chia sẻ thông tin, nguồn lực và thống nhất về
phương thức thực hiện. Nhóm nào làm việc hiệu quả thường biết kết hợp các yếu tố này.
Tuy nhiên, từng nhóm hoặc từng cá nhân làm việc sẽ hiệu quả chỉ khi họ luôn sẵn sàng
chia sẻ và tôn trọng các thành viên khác trong nhóm.
Làm việc trong nhóm dựa trên sự tôn trọng và khích lệ lẫn nhau..
Thường thì tính sáng tạo thường mơ hồ. Các ý tưởng là vô cùng quan trọng với thành
công của dự án, chứ không phải là tính cách cá nhân. Sức mạnh của một nhóm là ở khả
năng thực hiện và phát triển các ý tưởng mà từng thành viên đem lại.
Mâu thuẫn có thể là sự mở rộng của sự sáng tạo. Để giái quyết mâu thuẫn, mọi người
luôn phải tổn trọng ý kiến của nhau. Nói cách khác, làm dự án theo nhóm mang tính chất
cộng tác, hơn là cạnh tranh.
Hai mục tiêu chính trong làm dự án theo nhóm là:
•
•
Học được gì? Các tài liệu, thông tin cũng như quá trình làm việc
Sán phẩm cuối cùng: bài báo cáo viết, trình bày miệng, hay là các sản phẩm có
hình ảnh, âm thanh khác…
Vai trò của người hướng dẫn/giáo viên:
•
Đôi khi, nhóm có đạt được thành công hay không là phụ thuộc rất nhiềuvào sự
mạch lạc trong giải thích yêu cầu đề bài, dự án cũng như tiêu chí đưa ra từ phía
thầy cô giáo. Công việc của nhóm là giải nghĩa các hướng dẫn đó và thống nhất
cách giải quyết vấn đề.
•
Quá trình công việc sẽ chỉ có hiệu quả khi thầy cô hướng dẫn trong quá trình. Dự
án làm theo nhóm không đơn giản như việc học theo nhóm. Các sinh viên cần
nắm rõ và chuẩn bị kỹ càng cho dự án. Các dự án cần được xây dựng sao cho
không thành viên nào trong nhóm bỏ qua nỗ lực công việc của các thành viên
khác.
Tính điểm:
•
•
Khen thưởng thường là điều không thể thiếu được cho quá trình, các thành viên
nhận được phần thưởng của mình từ những gì họ đóng góp cho dự án.
Các động lực khác (như điểm số…) có thể được chấm điểm dựa trên sự tiến bộ,
trái ngược với cách tính điểm một cách tương đối. Thường thì tính điểm tương đối
thì cách đánh giá với những thành viên không đạt hiệu quả cao. Đánh giá dựa trên
tiến bộ của toàn đội và của cá nhân. Tuy nhiên, phương pháp này có thể gây hậu
quả không hay khi mà những thành viên bị điểm thấp sẽ bị coi là "bỏ đi" và không
ai chú ý đến họ nữa.
Hiểu nhanh và hiểu chậm?
•
Người hiểu nhanh thường giúp và chỉ cho các thành viên còn gặp khó khăn. Khi
chỉ cho những người khác, chính là chúng ta cũng học để hiểu sâu hơn. Đôi khi,
những câu hỏi đơn giản sẽ khiến chúng ta nhìn lại vấn đề dưới cách nhìn mới mẻ
hơn. Khi giải thích, chúng ta sẽ hiểu sâu hơn.
•
Có thể coi như người gặp khó khăn lại "dạy" lại người đã hiểu!
************************************************************************
*******************
GIA SƯ
Gia sư có thể truyền kinh nghiệm, kiến thức và sự động viên. Họ không phải là người
đưa ra đáp án, mà là những hướng dẫn bạn tìm ra câu trả lời. Thử thách của bạn là phải
tập trung vào bài tập với các kiến thức đã được cung cấp.
Gia sư không có trách nhiệm phải tìm hiểu nguyên do vì sao học sinh học không vào
vì việc này là ngoài nhiệm vụ gia sư và phải được thực hiện bởi một chuyên gia tư vấn.
Nếu có vấn đề nghiêm trọng, thì từ chối là cách tốt nhất.
Cách mẹo khi bạn làm gia sư:
Để trở thành một gia sư tốt, bạn cần được huấn luyện: Huấn luyện về kiến thức cũng
như phương pháp gia sư
Xác định và tuyên bố rõ ràng với học sinh những gì bạn yêu cầu: Bạn yêu cầu học
sinh phải học tập như thế nào? về giáo viên? Hay người thân thiết với học sinh (bạn cùng
lớp, khoa, trường, gia đình…)
Đề ra các nguyên tắc mà tuân thủ các nguyên tắc đó Viết ra giấy, dán lên tường, và
làm theo! Nguyên tắc là cần thiết, nhưng phải được cả người học và người dạy thống
nhất. Và đồng thời, các nguyên tắc cần được công bằng và hiệu lực. Nguyên tắc sẽ giúp
tránh được những sự cố không cần thiết.
Biết rõ về khả năng cũng như hạn chế của mình, và những kỹ năng hoặc kiến thức bạn
có thể dùng để gia sư. Một phần thưởng của việc làm gia sư là cơ hội được sử dụng và áp
dụng những gì bạn đã học
Tìm hiểu về học viên Tìm hiểu điểm mạnh và khó khăn của học viên. Với điều kiện nào
thì họ học vào nhất? hay không học được? (Đừng bao giờ nghĩ rằng thói quen học của tất
cả mọi người đều như nhau, hoặc đều giống như bạn)
Thành lập mối quan hệ và tin tưởng.
· · Lưu ý những điểm khác biệt giữa bạn và người học. Không phải là bạn đang cố
gắng thay đổi học sinh, mà là dựa vào sức học của họ để hướng dẫn họ học tốt hơn. Vì
bạn có nhiều kinh nghiệm hơn học sinh, nên bạn sẽ cần phải thích nghi và tìm giải pháp.
· · Cởi mở và thật lòng Chế giễu hay hạ mình sẽ đều không có hiệu quả. Bạn làm gia sư
không phải để khoe mẽ, mà là để giúp đỡ người khác.
· · Đừng ngại nói cho học sinh biết nếu như bạn và học sinh đó không thể hợp nhau
được. Hoặc là một người dạy khác sẽ có thể hiệu quả hơn. Mục đích là để giúp, chứ
không phải là để chịu đựng lẫn nhau.
Bảo đảm rằng học sinh biết là thời gian đầu, rất khó đạt được thành công ngay lập
tức Học là một quá trình có cả những lần bạn chưa thành công. Đó không phải là thất bại
vì tất cả những gì bạn làm đều để hoàn thành nhiệm vụ một cách đúng nhất. Học và giải
quyết vấn đề là bao gồm cả một thời gian mày mò. tìm kiếm để đi đến thành công.
Buổi học:
Lắng nghe để tìm hiểu khó khăn thực sự Kiểm tra xem học sinh đã dành thời gian và
công sức chuẩn bị bài chưa
Đánh giá tình hình Cân nhắc đến các mục đích thực tế, lâp ra các nguyên tắc
Sử dụng câu hỏi để giải quyết vấn đề
Trình bày hoặc ví dụ các quá trình tương tự
Đừng ngại nói thẳng nếu như bạn không biết rõ điều gì đó Bạn có thể giới thiệu học
sinh tìm đến các nguồn khác nhau, kể cả hỏi thầy cô. Bạn cũng có thể tận dụng cơ hội
này coi như để học thêm, tìm hiểu thêm và sau đó trả lời sau, chính bạn lúc đó cũng học
mà!
Đưa ra các nhận xét tích cực, dùng cách nói động viên Tìm thành công, củng cố các
nỗ lực của học sinh để cả những thành công đơn giản
Tóm tắt và ôn lại để học sinh sẽ theo các giờ sau
Ăn mừng thành công nào!
Nhớ lưu lại các ghi chép để sau này tiện theo dõi
Xem thêm
phạm, City College of San Francisco
************************************************************************
*******************
GIẢI QUYẾT TRANH CÃI
Cách để giải quyết tranh cãi một cách êm thấm nhất là để cả 2 bên:
· Làm việc với nhau một cách tự nguyện
· Hợp tác giải quyết vấn đề
· Dưới sự hướng dẫn của một người có kinh nghiệm
Quá trình sau nên được thực hiện dưới sự hướng dẫn của một người có kinh
nghiệm. Cùng với đối phương đến một nơi riêng tư:
· Thu thập thông tin: tìm vấn đề mấy chốt và đừng luận tội Tập trung vào vấn đề, chứ
không phải ai đã gây ra lỗi Không luận tội, bới móc, hay gọi tên để cãi nhau
· Mỗi bên đều phải nói rõ quan điểm của mình và xem điều đó ảnh hưởng đến họ như thế
nào; Những người khác lắng nghe một cách tập trung và tôn trọng, nhất là không được
ngắt ngang
· Mỗi bên lần lượt nhắc lại hoặc nói rõ quan điểm của phía bên kia đúng với cách phía
bên kia nghĩ (thói quen thứ 5 của Franklin Covey: "Thử học cách hiểu người khác trước
khi muốn người khác hiểu mình")
· Tất cả mọi người nên cố gắng nhìn vấn đề từ các quan điểm khác, ngoài quan điểm của
2 bên
· Các bên suy nghĩ, bàn bạc để tìm ra những điểm chung, ý kiến trung hòa nhất, các
phương án sáng tạo hơn….
· Mỗi bên tự nguyện làm những gì mình có thể để giải quyết mâu thuẫn.
· Một thương lượng chính thức nên được vạch ra và thống nhất giữa 2 bên;
· Nên theo dõi quá trình thường xuyên
· Nếu thành công, nên có phần thưởng hoặc mọi người cùng ăn mừng
Giải quyết mâu thuẫn giữa 2 bên nên là một quá trình tự nguyện:
· Phản ánh giá trị của trường nếu được áp dụng cho cả trường
· Được thầy cô đem ra làm mẫu và làm theo
· Sẽ thất bại nếu như chỉ được coi là việc của học sinh
Mỗi bên cần phải thẳng thắn nói lên quan điểm của mình, và cũng cần được tôn trọng khi
họ trình bày quan điểm, cảm thấy sự quan trọng của cả 2 phía. Chính vì vậy, bên nào
cũng phải tôn trọng và lắng nghe phía bên kia, và cố gắng hiểu họ, cùng làm hợp tác làm
việc để tìm ra giải pháp trung hòa nhất, có lợi cho cả 2 bên.
Nếu vẫn không giải quyết được mâu thuẫn, nhờ một người thứ 3, trung gian hòa giải;
hoặc "cưỡng chế" (người trung gian hòa giải sẽ đưa ra giải pháp)
Giáo dục là một môi trường thuận lợi để học giải quyết các vấn đề và các phương pháp
hòa giải mâu thuẫn. Cho dù mâu thuẫn là một tình huống trong lớp học hay là một tình
huống tình cảm thật ngoài đời, thì việc học cách giải quyết vấn đề và cùng hợp tác để tìm
được hướng giải quyết phù hợp sẽ giúp bạn có được các kỹ năng mà sau này bạn hoàn
toàn có thể áp dụng vào các tình huống, trường hợp khác. Việc rèn luyện sẽ giúp bạn:
· Chấp nhận sự khác nhau
· Học cách phản bác ý kiến của người
khác mà không phải căng thẳng hay gây
sự
· Nhận ra những lợi ích cả hai
bên
· Trau dồi kỹ năng thuyết
phục
· Tạo sự tự tin trước những tình huống bạn
có thể thắng
· Tăng khả năng lắng nghe
· Phá bỏ vòng quay
· Nhận ra/ Chấp nhận và từ từ giải quyết
sự tức giận và các trạng thái tình cảm khác
· Giải quyết vấn đề!
Tài liệu được lấy từ "Hướng dẫn giải quyết mâu thuẫn," Trường Friends School of
Minnesota, tháng 6 năm 2002.
Xem thêm: Conflict Negotiation: Skills Checklist Umbreit, M.S. 1995. Conflict
Negotiation: Skills Checklist. St. Paul, MN: Center for Restorative Justice &
Peacemaking, trường Đại học Minnesota.
Deutsch, Morton & Coleman, Peter T., Handbook of Conflict Resolution: Theory and
Practice, tháng 4 2000, Jossey-Bass
************************************************************************
*******************
NHÓM TRUNG GIAN HÒA GIẢI
Trung gian hoà giải nhóm vừa là một chương trình và một quá trình
Khi một nhóm sinh viên cùng lứa tuổi giúp giải quyết mâu thuẫn giữa hai người hoặc hai
nhóm nhỏ, đó gọi là trung gian hoà giải nhóm. Quá trình này đã tỏ ra có hiệu quả ở các
trường học trên nước Mỹ, và đang thay đổi cách mà các sinh viên nhìn nhận và giải quyết
xung đột trong cuộc sống của họ. Thay đổi bao gồm: cải thiện lòng tự trọng, kĩ năng nghe
và suy nghĩ có tính phê bình, cải thiện môi trường học, giảm áp dụng biện pháp kỷ luật và
Quá trình này phải do hai bên tự nguyện:
Người trung gian hoà giải không quyết định mà chủ yếu tìm đến một giải pháp cho cả hai
cùng “thắng cuộc” để tránh rắc rối thêm. Những nhà quản lý chuyên trách vấn đề kỷ luật
luôn kết hợp những chiến lược hoà giải trong quá trình giải quyết xung đột.
Các kiểu xung đột thường gặp:
đồn đại đưa chuyện
ẩu đả mức độ nhẹ
trục trặc trong quan hệ cá nhân
Lừa và ăn cắp
đối đầu về sắc tộc và văn hoá
Viết vẽ bậy, xúc phạm
Tranh cãi trong và ngoài lớp học
Những vấn đề nghiêm trọng hơn cần có những người trung gian chuyên nghiệp, vì
vậy không thích hợp với kiểu trung gian hoà giải. Những trường hợp này bao gồm: lạm
dụng tình dục, hành hung, tự tử, sở hữu vũ khí, dùng ma tuý, và những vấn đề có liên
quan đến luật pháp.
Chi phí bao gồm tài liệu, vật dụng, địa điểm dành cho trung gian, đào tạo, hỗ trợ của
đồng nghiệp, không gian làm việc, khen thưởng.
Dưới đây sẽ tóm tắt:
•
•
Quá trình bắt đầu chương trình trong nhà trường
Các bước tiến hành trong một buổi trung gian hoà giải
Bắt đầu chương trình trong nhà trường
Quá trình lên kế hoạch là hết sức quan trọng: Nền tảng của việc trung gian hoà giải là
làm cho sinh viên có them sức mạnh, vì vậy sinh viên đóng vai trò quan trọng trong tất cả
các bước phát triển cũng như tiến hành.
Sinh viên thành lập ban lãnh đạo bao gồm một lien lạc viên giàu kinh nghiệm, được
tôn trọng, và một số giáo viên, chuyên viên đáng tin cậy. Ban lãnh đạo này có thể được
phân công hoặc tự đảm nhận. Ban này sẽ:
•
Nghiên cứu nền tảng của việc trung gian hoà giải, hệ thống các bước giải quyết
xung đột và giữ kỷ luạt trong nhà trường
•
Thiết kế và xuất bản chương trình hành động cho chương trình giải quyết
xung đột, bao gồm nội dung khái quát, truyền thông, đào tạo, thực hành, kiểu
mẫu, và đánh giá.
Mục đích là nhằm hướng dẫn các nhóm trung gian hoà giải trong cộng đồng trường học,
tạo ra một khối hợp sức thống nhất cùng giải quyết vấn đề theo một chương trình dựa
trên tinh thần hoà bình.
Ban lãnh đạo sẽ tìm kiếm sự hỗ trợ từ lãnh đạo trường, bao gồm các nhóm, khối trong
trường cùng thực thi biện pháp này (gồm cả giáo viên lẫn nhà quản lý)
•
Ban lãnh đạo đảm nhận trách nhiệm lâu dài: chuẩn bị các cuộc họp, thực hành
kỹ năng hoà giải, nghiên cứu về bạo lực, nguyên nhân và cách phòng ngừa.
Người liên lạc đóng vai trò trung gian giữa các nhóm, bao gồm: ban lãnh đạo, tập thể
sinh viên, nhà quản lý, phụ huynh, chuyên viên đào tạo mời bên ngoài. Nhiệm vụ chính
bao gồm:
•
•
•
Phát triển một nhóm người lớn trọng điểm trong trường học để thực hiện và làm
mẫu cho các hoạt động hoà giải.
Giám sát việc lựa chọn, đào tạo, khuyến khích, củng cố nâng cao trình độ cho
người hoà giải.
Đóng vai trò hoà giải để hỗ trợ việc thực hiện và khởi đầu cho các chương trình
hoà giải.
•
•
•
Lập bảng thoả ước cho người được hoà giải và bên trọng tài hoà giải.
Chọn và lên lịch cho các nhân viên hoà giải trong từng trường hợp.
Lưu giữ hồ sơ và thường xuyên thông báo cho mọi người trong chương trình qua
thư tin, mạng…
•
•
Tự cập nhật với các tài liệu và nghiên cứu có liên quan
Năng nổ trong việc vượt qua trở ngại về thái độ hoặc cơ chế trong nhà trường,
thiết lập và duy trì nhóm hỗ trợ, bao gồm nhóm phụ huynh.
Lựa chọn người trung gian hoà giải:
•
•
•
•
Người trung gian phải đại diện cho nhiều nhóm trong trường về mặt văn hoá, giới
tính, hành vi, học vấn, quan hệ xã hội, chủng tộc.
Quá trình lựa chọn phải được thông báo rộng rãi và bao gồm thư giới thiệu cũng
như thư tự giới thiệu.
Người được chọn phải sẵn sang tiếp tục nâng cao kỹ năng, hợp tác với đồng
nghiệp và hướng dẫn nhân viên mới.
Việc từ chối cần phải được diễn đạt một cách tế nhị để làm sao cho sinh viên đó
không cảm thấy bị xa lánh.
Trước tiên cần thiết lập “kinh nghiệm” Người trung gian hoà giải cần phải được đào
tạo và giám sát bởi vì họ thường thiếu sự từng trải và kinh nghiệm cả trong việc điều
chỉnh mâu thuẫn và kỹ năng đàm phán.
Các chiến lược bao gồm tự đóng vai, học hỏi từ chính các tình huống cụ thể. Nếu có thể,
nên tổ chức hội thảo ngoài trường học để hạn chế tối đa những yếu tố ảnh hưởng bất lợi.
Những yếu tố chính trong các buổi hoà giải: Mục đích là giảm thiểu sự bất bình và để
các bên cùng chấp nhận giải pháp đưa ra.
Bên tranh cãi sẽ điền vào bảng câu hỏi trước khi tham gia buổi hoà giải trình bày
những nguyên tắc cơ bản, hứa sẽ cùng giải quyết mâu thuẫn, nói sự thực, nghe ý kiến của
người khác một cách tôn trọng và không ngắt lời.
Bên tranh cãi gặp gỡ hoà giải viên để xem hai bên có hoà hợp không và đảm bảo rằng
không có tranh chấp về quyền lợi.
Người hoà giải:
•
•
Gặp bên tranh cãi và giải thích rõ việc họ co quyền tiết lộ những chi tiết có
liên quan trong buổi hoà giải và hỏi xem họ có muốn tiếp tục hay không
Giải thích các bước hoà giải: dùng kỹ năng nghe và giao tiếp để giúp bạn giải
quyết xung đột, bất đồng trước khi họ lên cơn nóng giận và đánh mất khả năng
suy nghĩ trong tình huống của mình.
•
Giải thích rõ ràng các câu hỏi trước khi bắt đầu.
Trong buổi hoà giải, bên tranh cãi phải:
•
•
Giới thiệu bản thân
Mỗi người lần lượt kể chuyện của mình cho người hoà giải nghe tập trung vào
vấn đề, không nói ai làm gì, trong khi người kia tập trung nghe và không ngắt lời.
Hai bên tranh cãi đổi vai: mỗi bên kể lại chuyện của bên kia theo như họ hiểu và
không nhất thiết phải đồng ý với nội dung kể.
•
Người hoà giải:
•
Tóm tắt ý và cảm xúc của hai bên nhằm mục đích thẩm định và nêu ý đồng ý
với các chi tiết. Thảo luận các vấn đề và giúp hai bên thấy rằng sẽ rất khó giải
quyết vấn đề nếu họ tiếp tục mất bình tĩnh và giữ thái độ hậm hực.
Hỏi hai bên xem họ có giải pháp gì không. Ghi lại các ý hoặc bắt đầu suy nghĩ
mà không bình luận gì.
Thảo luận về các giải pháp đánh dấu vào các giải pháp mà cả hai bên cùng đồng
ý.
•
•
Người tranh cãi:
•
•
Quyết định cách giải quyết tốt nhất
Chọn giải pháp dự bị tốt nhất.
Người cùng hoà giải:
•
•
Thẩm định các thoả hiệp với các bên đảm bảo rằng không có ai ngân ngại nói ra
bất đồng.
Viết biên bản thoả thuận dùng từ mà hai bên nói ra.
Người cùng hoà giải và bên tranh cãi:
•
•
Ký biên bản
Thống nhất quá trình theo dõi Đảm bảo rằng mọi bên đều giữ lời và cùng giám
sát việc thực hiện thoả thuận.
Người hoà giải cảm ơn các bên đã tham gia và đã cho phép họ có dịp được giúp hai
bên.
Tiêu chuẩn cư xử của hoà giải viên
Cohen, Richard, Implementing a Peer Mediation Program, CREnet—The Conflict
Resolution Education Network, 6/20/02
Bài viết này dựa trên ebook "Cẩm nang và chiến lược dành cho học tập" do Nguyễn
Trung Hiếu soạn thảo dựa trên Dự án được lập và duy trì bởi Joe Landsberger như
một trang web giáo dục. Những lời khuyên trong cuốn cẩm nang này được sử dụng
rộng rãi cho các học sinh sinh viên trên toàn nước Mỹ và trên thế giới. Được dịch
(Thành Phố Hồ Chí Minh).
PHẦN 2: HIỆU QUẢ LÀM VIỆC NHÓM TỪ KINH
NGHIỆM CỦA MỘT CỰU SINH VIÊN
NGUYỄN VĂN HOÀNG – Cựu SV K03 – Đại học Khoa học tự nhiên TPHCM
Có đôi khi bạn nghĩ rằng “mình học ở trường chẳng được bao nhiêu, khi đi làm thì
chẳng áp dụng được gì”, thật sự điều này đúng hay không? Suy nghĩ của bạn, và
cách làm của bạn sẽ quyết định phần lớn điều này. Học trong trường, cách học hiện
đặt câu hỏi rằng:
1. Bạn đã làm bài tập của thầy cô như thế nào?
2. Các bạn học nhóm (nhóm 2-3 người để làm đồ án thực hành, lý thuyết) các bạn đã
phân công công việc, phân bố thời gian (schedule) như thế nào?
3. Các bạn có kiểm tra tiến độ làm việc của mình không?
4. Các bạn có các quy định để làm việc không? (ví dụ như cách viết code, cách trao đổi,
thảo luận) .
Với cách làm việc hiện tại các bạn thấy mình có được những thuận lợi và khó khăn gì?
Dưới đây là các câu trả lời của mình thôi – (có thể không đúng tất cả) trong quá trình
mình đã học ở trường và mình tin rằng một phần lớn các bạn cũng có thể tương tự mình
- Phần lớn, các bài tập của thầy cô thì đợi “nước ngâp chân” rồi mới nhảy nên chất lượng
bài làm kém, làm mang tính đối phó nhiều hơn là học hỏi, cách học chủ động.
- Khi học nhóm thì hầu như công việc chỉ có 1 hoặc 2 người “ôm” cho cả nhóm vì ít có
thời gian gặp mặt, ít có thời gian trao đổi và chủ yếu là làm theo ý người “ôm” và nếu có
phân thì cũng rất ít khi phân đều, chia thời gian gần như không hợp lý, hoặc có hợp lý thì
không làm được và đến vài ngày cuối thức “căng mắt” ra để làm cho kịp deadline.
- Kiểm tra tiến độ làm việc thì có nhưng ít quan tâm, chỉ hỏi nhau để biết đang làm đến
đâu và làm như thế nào để còn biết mà “vấn đáp”.
- Quy định làm việc nhóm thì nghe ghê quá, nhưng mà hầu hết ít có nhóm nào quy định,
kết quả là cuối cùng code 2-3 người thôi nhưng mà thời gian để ghép bài thì vất vả, cách
viết code không đồng nhất nhìn rất lộn xộn, viết xong gặp bug thì debug “mỏi mắt” mới
ra, xong là dẹp luôn chứ không dám xem lại.
Tại sao lại có kết quả như trên, các bạn có để ý không? Thật ra do các bạn học quá nhiều
môn, một môn thì có khối lượng công việc khá nhiều nên hết “bôn ba” môn này các bạn
phải “lăn lộn” với môn khác nên rất mệt, dẫn đến tình trạng này không có gì lạ, Nhưng
nếu các bạn sắp xếp một tí sẽ ổn thôi.
Không thể phủ nhận rằng với cách làm việc của chúng ta hiện nay thì việc tạo ra những
khoảng thời gian linh hoạt để có thể luân chuyển nhiều project là khá tốt nhưng nếu xét ở
góc độ chất lượng thì khó có thể nhóm nào cũng đạt chất lượng ở mọi project hơn nữa
cách làm việc đó sẽ gây khó cho chúng ta rất nhiều khi chúng ta thật sự làm việc tại môi
trường công ty với nhiều ràng buộc.
Ở công ty, chúng ta làm việc như thế nào (đây là một vài ý kiến của mình khi mình đã đi
làm ở 2 công ty và thời gian cũng được 1 năm rồi, chắc hẳn có phần đúng, và cũng có
một phần chủ quan).
- Cách làm việc thường xuyên là họp tiến độ trong team hàng tuần, hoặc định kỳ.
- Nếu có vấn đề thì thảo luận trước rồi làm việc sau, đó là nguyên tắc thống nhất mọi
quan điểm chung trước khi làm việc.
- Sau khi hoàn thành xong một phần việc nào đó, gởi mail và thông báo cho các thành
viên khác biết tiến độ công việc của mình, và có thể xem chi tiết công việc của mình.
- Lên kế hoạch – Schedule – cho toàn nhóm làm việc, thống nhất và tuân thủ theo đúng
schedule để đảm bảo công việc được thực hiện đúng tiến độ.
- Đưa ra một luật viết code – coding rule – và mọi thành viên phải tuân thủ theo để code
được thống nhất, dễ hiệu chỉnh, đọc lại và nâng cấp.
Có khá nhiều thuận lợi đó là: Công việc sẽ diễn ra tốt và đúng nếu như tuân theo đúng
schedule, nếu có khó khăn gặp phải mọi người sẽ cùng thảo luận để giải quyết vấn đề.
Công việc của mọi người sẽ đảm bảo và có trách nhiệm với công việc của mình, ai cũng
phải làm việc,… Việc review lại sẽ dễ dàng.
Tuy vậy cũng có nhiều khó khăn: Tuân thủ coding rule, schedule là điều khó, đòi hỏi phải
làm việc nghiêm túc, có tính kỷ luật. Việc thảo luận cũng có nhiều khó khăn để thống
nhất quan điểm với nhau vì một vấn đề có nhiều cách để giải quyết.
Với những thực tại, ưu điểm, khuyết điểm chúng ta khoan hãy nói cách nào tốt hơn, cách
nào hay hơn mà chúng ta hãy hướng đến cách làm khoa học hơn.
1. Hãy tập thói quen làm việc nào luôn có schedule cho công việc đó vì khi có schedule
bạn sẽ biết mình phải làm cái gì và làm sao để làm được nó. Hơn nữa bạn sẽ kiểm soát
được công việc của mình, nếu dự định sai bạn vẫn có cơ hội để ước lượng và định lại cho
hợp lý và có kinh nghiệm cho lần sau.
2. Liên lạc hiệu quả cũng là một trong những điều rất quan trọng để có thể hòan thành tốt
công việc. hiện tại thì các bạn có rất nhiều cách liên lạc trong đó có thể tham khảo tạo ra
các diễn đàn mã nguồn mở nếu như việc liên lạc email khó khăn với các bạn. Điều này sẽ
giúp cho mọi người nắm công việc của nhau tốt hơn ai hết.
3. Quản lý công việc và thời gian như thế nào là một vấn đề rất lớn và cũng rất khó,
nhưng nếu làm được các bạn sẽ sử dụng thời gian vô cùng hiệu quả, các bạn có thể bàn
với nhau để gặp nhau, phân chia công việc theo module, theo cụm chức năng,… để dễ
làm việc với nhau.
4. Điều quan trọng hơn nữa là các quy tắc phát triển code – Coding Rule – sẽ giúp các
bạn quản lý source tốt, view lại code, phát triển tử code có sắn, nâng cấp các chức năng
và đừng quên phải viết các tài liệu đi cùng để lần sau có thể hiểu tính logic của những cái
đã làm là gì. Các bạn có thể đề nghị Khoa hỗ trợ Visual Source Safe để học cách làm việc
nhóm phát triển thực thụ, điều này mình không rõ khoa có hỗ trợ được không nữa.
5. Còn một vấn đề cuối cùng mà có lẽ các bạn cũng quan tâm trong nhóm, đó là có khả
năng báo cáo tốt đều này chứng tỏ các bạn nắm việc trong nhóm tốt và luôn tham gia
nhóm.
Chỉ một vài điều mình rút ra sau thời gian đi làm, nhưng mình nghĩ có thể giúp cho các
bạn một phần trong việc xem xét cách làm việc và định hướng một cách làm việc gần với
thực tế tại công ty, doanh nghiệp. Chúc các bạn thành công.
18 trang
07/04/2022
6980
Bạn đang xem tài liệu "Kỹ năng để làm việc theo nhóm hiệu quả", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- ky_nang_de_lam_viec_theo_nhom_hieu_qua.doc
