Bài giảng Hành vi tổ chức - Chương 5: Động viên người lao động

W W W . P R E N H A L L . C O M / R O B B I N S

ĐỘNG VIÊN NGƯỜI LAO ĐỘNG

Kết thúc chương này chúng ta có thể:

1. Trình bày quy trình động viên.

2. Mô tả bậc thang nhu cầu của Maslow.

3. Giới thiệu học thuyết X, học thuyết Y.

4. Trình bày học thuyết hai nhân tố.

5. Làm sáng tỏ học thuyết mong đợi.

6. Giải thích những lý thuyết động viên đương

thời

7. Ứng dụng lý thuyết động viên vào thực tiễn

6–2

Định nghĩa động viên

Động viên

Là một quá trình cố gắng hết

mình để đạt được mục tiêu của tổ

chức trong điều kiện một số nhu

cầu được thỏa mãn.

Các yếu tố chủ yếu

1. Cố gắng

2. Mục tiêu của tổ chức

3. Nhu cầu cá nhân

6–3

QUÁ TRÌNH ĐỘNG VIÊN

o Nhu cầu không được

thỏa mãn

o Áp lực

o Nỗ lực

o Tìm kiếm hành vi

o Thỏa mãn nhu cầu

o Giảm áp lực

6–4

Lý thuyết bậc thang nhu cầu

Có 5 bậc thang nhu cầu-sinh lý,

an toàn, xã hội, tự trọng và tự thể

hiện mình; mỗi nhu cầu khi được

thỏa mãn thì con người sẽ hướng

đến nhu cầu cao hơn

Nhu cầu tự thể hiện mình

Mong muốn trở thành một

người mà mình có khả năng

6–5

Bậc thang nhu cầu của Maslow

Nhu cầu bậc cao

Nhu cầu bậc thấp

Các nhu cầu được

thoả mãn từ bên

trong; nhu cầu xã

hội, được tôn trọng

và tự hoàn thiện

Các nhu cầu được

thoả mãn từ bên

ngoài; nhu cầu sinh

lý và an toàn

6–6

Học thuyết X và học thuyết Y (Douglas McGregor)

Học thuyết X

Giả định rằng nhân viên không thích làm

việc, lười biếng, vô trách nhiệm và phải

bị cưỡng bức để làm việc

Học thuyết Y

Giả định rằng nhân viên thích làm

việc,sáng tạo, có trách nhiệm và có thể

biết cách tự làm việc

6–7

Áp dụng học thuyết X và Y

X

Hệ thống khen thưởng

Y

Phụ thuộc vào

cấp độ tổ chức

Mọi người như

nhau

Lợi ích bổ sung

Địa vị

Nhiều

Ít

Ra quyết định

Ban lãnh đạo

quyết định

Gần với phân

công hành động

Kế hoạch khen thưởng

Chia phần

Lợi nhuận cho

nhóm và tổ chức

6–8

Học thuyết hai nhân tố (Frederick Herzberg)

Học thuyết hai nhân tố

Nhân tố nội tại liên quan đến hài

lòng trong công việc trong khi

nhân tố bên ngoài đi đôi với bất

mãn trong công việc

Nhân tố duy trì

Các yếu tố như chính sách của

công ty, quản lý, giám sát và mức

lương. Khi các yếu tố này phù hợp,

người lao động sẽ không bất mãn

6–9

Nhân tố dẫn đến bất mãn

của người lao động

Nhân tố ảnh hưởng đến

hài lòng trong công việc

của người lao động

E X H I B I T

6-3

6–10

Yếu tố động viên

Công việc có thách thức hạn chế

và cơ hội hạn chế để đạt được

thành tựu và thăng tiến

Công việc có thách thức và cơ

hội để đạt được thành tựu và

thăng tiến

Không hài lòng

Hài lòng

Yếu tố duy trì

Công việc với mức lương, lợi

ích cao; an toàn trong công

việc, điều kiện làm việc thuận

lợi

Công việc với mức lương, lợi ích

thấp; an toàn trong công việc

kém, điều kiện làm việc không

thuận lợi

Không còn bất mãn

Bất mãn

6–11

Học thuyết ERG (Clayton Alderfer)

Học thuyết ERG

Có 3 nhóm nhu cầu chính yếu:

tồn tại (E), quan hệ (R) và

phát triển (G)

Khái niệm:

Nhiều nhu cầu có thể

được thực hiện cùng một

lúc

Nhu cầu chính yếu

Tồn tại: liên quan đến những

yêu cầu vật chất cơ bản

Nếu nhu cầu bậc cao

không thể thực hiện, thì

mong muốn thoả mãn

nhu cầu bậc thấp sẽ gia

tăng

Quan hệ: mong muốn thiết

lập các mối quan hệ với xã

Phát triển: mong muốn phát

triển bản thân

6–12

Học thuyết nhu cầu của David McClelland

Nhu cầu thành tựu

Nhu cầu liên minh

Cố gắng hết mức để đạt

Mong muốn có các mối

được thành công trong mối

quan hệ gần gũi và thân

quan hệ với các tiêu chuẩn

thiện với mọi người

Nhu cầu quyền lực

nPow

Nhu cầu làm cho những

người khác cư xử theo

cách này chứ không phải

cách khác

nAch

nAff

6–13

Học thuyết thiết lập mục tiêu (Edwin Locke)

Lý thuyết này cho rằng những mục

tiêu cụ thể và khó khăn, có phản hồi

kết quả thực hiện sẽ làm tăng năng

suất.

Tự tin vào khả năng của bản

thân

Cá nhân có lòng tin rằng

mình có khả năng thực hiện

một nhiệm vụ được giao.

6–14

Học thuyết mong đợi

Sức mạnh hướng đến hành động theo một cách

nào đó và hành động này sẽ đi kèm với một kết

quả và hành động này cũng dựa trên độ hấp

dẫn của chính kết quả đó mang lại cho cá nhân

E X H I B I T

6-8

6–15

Mục tiêu

cá nhân

O-G

Mong đợi

E-P

P-O

Khen

thưởng

Nỗ lực

Kết quả thực

hiện

Khen

thưởng

Khen

thưởng

6–16

➢ Kỳ vọng E-P: nhân viên có cảm thấy rằng nếu họ cố

gắng thì họ có thể thực hiện tốt công việc hay không?

➢ Kỳ vọng P-O: Nhân viên có cảm thấy được khen thưởng

nếu họ thực hiện tốt công việc hay không?

➢ Kỳ vọng O-G: nhân viên có thích những phần thưởng

nhận được khi thực hiện tốt công việc hay không?

6–17

Học thuyết mong đợi

➢ Nhiều nhân viên cảm thấy không được động

viên. Sau đây là những cảm nhận của họ về

động viên. Các anh chị hãy dựa trên học thuyết

kỳ vọng để cho biết vấn đề liên quan đến mối

quan hệ nào: kỳ vọng về nỗ lực-thực hiện công

việc (E-P); kỳ vọng về thực hiện công việc-phần

thưởng đạt được (P-O); kỳ vọng về phần thưởng

đạt được-mục tiêu cá nhân (O-G).

6–18

1. Nam làm việc với mức lương 20.000đ/h. Nếu anh làm

việc tốt thì hình ảnh và tên của anh sẽ được nêu trên

bảng Nhân viên tiêu biểu hàng tháng của công ty. Nam

tốt nghiệp PTTH và anh ta có cảm nhận rằng nếu tên

anh ta được ghi trên bảng, đồng nghiệp sẽ chế diễu anh

ta.

Kỳ vọng E-P

Kỳ vọng P-O

Kỳ vọng O-G

1. Hằng là một nhân viên xã hội vì cô muốn thay đổi thế

giới. Cô làm việc với những đứa trẻ từ những gia đình

không bình thường và cô có thể thay đổi cuộc sống của

chúng nếu cô có đủ thời gian. Nhưng công việc này rất

khó khăn- ngân sách của chính phủ cắt giảm và nhân

viên ở phòng công tác xã hội rất ít. Công việc của Hằng

quá tải, cô chỉ có thể dành 5 phút/tuần để gọi điện cho

một số đứa trẻ mà anh ta được giao quản lý.

Kỳ vọng E-P

Kỳ vọng P-O

Kỳ vọng O-G

6–19

3. Liên chấp nhận một công việc tại công ty phát triển phần

mềm máy tính vì công ty này cho cô nhiều cơ hội thăng

tiến. Tuy nhiên sau một thời gian làm việc, cô ta cảm

thấy rằng những người nhân viên giỏi đã không được

thăng tiến.

Kỳ vọng E-P

Kỳ vọng P-O

Kỳ vọng O-G

4. Mai là một nhân viên mới đến làm việc tại công ty và

mong muốn được sếp tôn trọng. Cô ta biết rằng sếp

thường khen ngợi những người làm việc tốt nhưng ông

ta lại luôn chỉ trích cô. Cô không biết ông ta mong đợi gì

ở cô.

Kỳ vọng E-P

Kỳ vọng P-O

Kỳ vọng O-G

6–20