Bài giảng Hành vi tổ chức - Chương 2: Cơ sở hành vi cá nhân - Nguyễn Văn Chương
CÁ C MӨC TIÊU CHÍ NH
1. Nhɪn biɼt nhͯng ÿɴc tính tiʀu sͭ quan tr͍ng
2. Xác ÿʈnh hai dɞng khɠ Qăng cͧa cá nhân
3. ɟnh hɉ͟ng cͧa tính cách ÿɼn công viʄc
4. Ĉʈnh hình hành vi cͧa nhͯng ngɉ͝i khác
5. Làm rõ vɢQ ÿɾ K͍c tɪp trong t͕ chͩc
6. Các nhân t͑ ɠnh hɉ͟ng ÿɼn nhɪn thͩc .
7. Rào cɠn nhɪn thͩc .
CHѬѪNG II:
&Ѫ SӢ HÀNH VI CÁ NHÂ N
8. ɟnh hɉ͟ng cͧa nhɪn thͩF ÿɼn hành vi
1
3
5
2
4
6
Nhӳng cѫ sӣ cӫa hành vi cá nhâ n
Ĉһc tí nh tiӇu sӱ
• Tu͕i tác
Ĉһc tí nh tiӇu sӱ
Tí nh cá ch
+ӑc tұp
• Gi͛i tính
• Tình trɞng gia ÿình
• S͑ ngɉ͝i nuôi dɉ͡ng
• Thâm niên công tác
Nhұn thӭc
Ĉһc tí nh tiӇu sӱ (tt)
Ĉһc tí nh tiӇu sӱ (tt)
Tuәi tá c
Gi͛i tính
Tu͕i càng l͛n, ngɉ͝i lao ÿ͙ng càng không mu͑n
thuyên chuyʀn
Có rɢt ít sͱ khác biʄt quan tr͍ng giͯa nam và nͯ
Y͛i kɼt quɠ thͱc hiʄn công viʄc
Nhân viên càng l͛n tu͕i tʆ Oʄ Yɬng mɴt có thʀ
tránh ÿɉͣc thɢp nhɉng tʆ Oʄ Yɬng mɴt không thʀ
tránh ÿɉͣc lɞi cao
Phͥ Qͯ có tʆ Oʄ Yɬng mɴt cao hɇn nam gi͛i
Tu͕i tác không ɠnh hɉ͟ng t͛i năng suɢt lao ÿ͙ng
Tu͕i tác và hài lòng v͛i công viʄc tʆ Oʄ thuɪn
1
Ĉһc tí nh tiӇu sӱ (tt)
Ĉһc tí nh tiӇu sӱ (tt)
Tình trɞng hôn nhân
Thâm niên
Thâm niên tʆ Oʄ nghʈch v͛i vɬng mɴt và thuyên chuyʀn
Nhân viên ÿã lɪp gia ÿình ít vɬng mɴt hɇn
Thâm niên góp phɤn làm tăng thêm sͱ hài lòng trong
công viʄc
Nhân viên ÿã lɪp gia ÿình có mͩc ÿ͙ thuyên
chuyʀn ít hɇn
6͑ ngɉ͝i phɠi nuôi dɉ͡ng
Nhân viên ÿã lɪp gia ÿình hài lòng v͛i công viʄc
Fͧa mình hɇn so v͛i các ÿ͓ng nghiʄp chɉa lɪp
gia ÿình
Quan hʄ ÿ͓ng biɼn giͯa s͑ ngɉ͝i phɠi nuôi dɉ͡ng v͛i
Wͷ Oʄ Yɬng mɴt và mͩF ÿ͙ hài lòng trong công viʄc
7
8
Nhұn thӭc
Nhұn thӭc – Ĉӕi tѭӧng nhұn thӭc
Nhɪn thͩc
Quá trình qua ÿó cá nhân sɬp
[ɼp và lý giɠi nhͯngɢn tɉͣng
Fɠm giác cͧa mình ÿʀ ÿɉa ra ý
nghśa cho m͙t tình hu͑ngthͱc
Wɼ Fͥ thʀ
• Hành vi con ngɉ͝i dGͱa trên
nhɪn thͩc cFͧa hK͍ Yɾ thͱc tWɼ,
khôngdGͱa trên bEɠn thân
thͱc tWɼ Fͧa n ó .
• Thɼ gi͛Li ÿɉͣc nhɪn thͩc là
thɼ gi͛i có tWɤm quan tr͍ng
ÿ͑i vY͛i hành vi.
9
Nhұn thӭc – Ĉӕi tѭӧng nhұn thӭc
Nhұn thӭc – Ĉӕi tѭӧng nhұn thӭc
IX
2
<Ӄu tӕꢀҧnh hѭӣng ÿӃn nhұn thӭc
Quá trì nh nhұn thӭc
Cá c yӃu tӕ nҵm trong chӫ thӇ nhұn thӭc
Thá i ÿӝ
Ĉӝng cѫ
/ӧi í ch
Mong ÿӧi
Kinh nghiӋm
Thɼ gi͛i khách quan
(Môi trɉ͝ng)
Thɼ gi͛L ÿɉͣc nhɪn
thͩc (Thͱc tɼ)
Cá c yӃu tӕ trong tì nh huӕng :
Thӡi gian
%ӕ trí nѫi làm viӋc
Nhɪn thͩc
6ҳp xӃp mӕi quan hӋ xã hӝi
Cá c yӃu tӕ nҵm trong ÿӕi tѭӧng nhұn thӵc
6ӵ khá c lҥ
Hoàncҧnh
6ӵ gҫn gNJi
6ӵ tѭѫng tӵ
6ӵ chuyӇn ÿӝng
Các tín
hiʄu
&ɠm
giác
Nhɪn
thͩc
Â
m thanh
Chú ý
Quy mô
13
15
17
14
Chúng ta kɼt
luɪn rɮng…
Nhұn thӭc con ngѭӡi
Thuyɼt quy kɼt
Cá nhân này
FŸng thɉ͝ng
than phiɾn ͟
nhͯng nhà hàng
khác này (sͱ
……………………
…………………..
(Nguyên nhân
bên trong)
Thuyɼt quy kɼt
Cá nhân này
thɉ͝ng than
phiɾn ͟ nhà
hàng này (sͱ
nhɢt quán cao)
Nhͯng ngɉ͝i
khác không than
phiɾn (sͱ nhɢt
trí thɢp)
Quan sát hành vi cͧa m͙t cá
nhân, chúngta c͑ Jɬng xác ÿʈnh
xem liʄu hành vi ÿó xuɢt phát tͫ
nguyên nhân bên trong hay bên
ngoài và sͱ xác ÿʈnh ÿó còn phͥ
thu͙c vào 3 yɼu t͑
riêng biʄt thɢp)
Nhͯng ngɉ͝i
khác cŸng
than phiɾn (sͱ
nhɢt trí cao)
Cá nhân này
không than phiɾn
͟ nhͯng nhà
hàng khác (sͱ
riêng biʄt cao)
…………………
…………………
………………..
(Nguyên
Cá nhân này
thɉ͝ng than
phiɾn ͟ nhà
6ͱ nhɢt trí: Phɠn ͩng cùng m͙t cách nhɉ nhͯng ngɉ͝i khác
trong cùng m͙t tình hu͑ng
6ͱ nhɢt quán: Phɠn ͩng cùng m͙t cách trong m͍i th͝i ÿLʀm
6ͱ riêng biʄt: Cho thɢy các hành vi khác nhau trong các tình
hu͑ng khác nhau
hàng này (sͱ
nhân bên
ngoài)
nhɢt quán cao)
16
/ӛi và sai lӋch trong quy kӃt
/ӛi và sai lӋch trong quy kӃt (tt)
Các l͗i quy kɼt cɇ Eɠn
Xu hɉ͛ng cá nhân sɺ quy kɼt
các thành công cͧa h͍ do yɼu
W͑ bên trong trong khi ÿy ÿ͕
thͫa nhͯng thɢt bɞi do yɼu t͑
bên ngoài
Xu hɉ͛ng hɞ thɢp các yɼu tô
bên ngoài và ÿɾ cao sͱ ɠnh
Kɉ͟ng cͧa các yɼu t͑ bên
trong khi nhɪn xét hành vi
Fͧa cá nhân
18
3
Nhӳng thiӃu só t khi ÿá nh giá ngѭӡi khá c(tt)
Nhӳng thiӃu só t khi ÿá nh giá ngѭӡi khá c
9ѫꢀÿNJa cҧ nҳm (rұp khuô n)
6ӵ phiӃn diӋn (hào quang)
6ӵ tѭѫng ÿӗng giҧꢀÿӏnh
Ĉá nh giá mӝt ai ÿó dӵa vào
nhұn thӭc cӫa chúng ta vӅ
nhó m mà ngѭӡi ÿó là thành
viên
Khi kӃt luұn ҩn tѭӧng chung vӅ
Pӝt ngѭӡi dӵa trên mӝt ÿһc
tí nh duy nhɢt.
'Ӊ dàng phá n quyӃt vӅ
ngѭӡi khá c nӃu ta cho rҵng
Kӑ giӕng ta
6ӵ tѭѫng phɠn
'Ӊ dàng phá n quyӃt vӅ
ngѭӡi khá c nӃu ta so sánh
Kӑ v͛i nhóm tɉɇng phɠn
hoàn toàn
19
20
Ĉá nh giá tí nh cá ch
Tí nh cá ch
Tí nh cá ch là dҥng tѭѫng ÿӕi әn ÿӏnh cӫa tәng thӇ cá c
cá ch thӭc trong ÿó mӝt cá nhâ n phҧn ӭng và tѭѫng
tá c vӟi mô i trѭӡng cӫa cá nhâ n ÿó
1. Phҧn ӭng (tѭѫng tá c) cӫa cá nhâ n vӟi trá ch nhiӋm và
nghƭa vө mà hӑꢀÿҧm nhiӋm
2. Phҧn ӭng (tѭѫng tá c) vӟi nhӳng ngѭӡi xung quanh
3. Phҧn ӭng (tѭѫng tá c) vӟi chí nh bҧn thâ n mì nh
¾
¾
¾
Ĉһc ÿLӇm cӫa tí nh cá ch:
Ĉӝc ÿá o, riêng có , cá biӋt
7ѭѫng ÿӕi әn ÿӏnh
Ĉѭӧc thӇ hiӋn mӝt cá ch có hӋ thӕng trong hành vi,
hành ÿӝng cӫa cá nhâ n ÿó
¾
ThӇ hiӋn xu hѭӟng cӫa hành vi
21
22
Cá c yӃu tӕ xá c ÿӏnh tí nh cá ch
Nhӳng tí nh cá ch chӫ yӃu ҧnh hѭӣng ÿӃn OB
1. Di truyɾn
2. Môi trɉ͝ng:
9ăn hóa dân t͙c
ĈLɾu kiʄn s͑ng
Theo phҭm chҩt cá nhâ n
Tí nh tӵ chӫ
Thӵc dөng
Ĉӏnh hѭӟng thành tӵu
Ĉӝc ÿoá n
Cách thͩc giáo dͥc (chuɦn mͱc gia ÿình…)
Chҩp nhұn rӫi ro
23
24
4
Tí nh tӵ chӫ
Theo phҭm chҩt cá nhâ n : Cá c loҥi khí chҩt
Thʀ hiʄn mͩc ÿ͙ qua ÿó
cá nhân tin rɮng h͍ làm
chͧ s͑ phɪn cͧa mình
+ɉ͛ng n͙i
ĈLɾm tśnh
ĈLɾm ÿɞm, bình tśnh, tͱ tin, &ăng thɰng, dʂ bʈ kích
tin cɪy, thích ͩng, lɞnh
nhɞt, nhút nhát, bɺn lɺn
Ɉu tɉ
7ͱ chͧ cao
Cá nhân tin rɮng h͍ kiʀm soát
ÿɉͣc nhͯng gì xɠy ra v͛i mình
ÿ͙ng, không ͕n ÿʈnh,
Q͓ng hɪu, xã h͙i, phͥ
thu͙c
Linh hoɞt
ĈLɾm ÿɞm,bình tśnh, tͱ
tin,tin cɪy, thích ͩng, n͓ng
Kɪu, xã h͙i, phͥ thu͙c.
Sôi n͕i
7ͱ chͧ thɢp
Cá nhân tin rɮng nhͯng gì xɠy ra v͛i
mình chʆꢀÿɉͣc kiʀm soát b͟i các yɼu
W͑ bên ngoài nhɉ may mɬn, cɇ h͙i
&ăng thɰng, dʂ Eʈ kích
ÿ͙ng, không ͕Q ÿʈnh,
Oɞnh nhɞt,nhút nhát, bɺn
Oɺn.
+ɉ͛ng ngoɞi
25
26
28
30
Chӫ nghƭa thӵc dөng
Tí nh tӵ chӫ-KӃt quҧ nghiên cӭu
0ͩc ÿ͙ qua ÿó m͙t cá nhân thͱc tɼ, giͯ
khoɠng cách tình cɠm và tin rɮng m͍i viʄc
ÿɾu có thʀ chͩng minh
Ngѭӡi tӵ chӫ thҩp í t hài lò ng vӟi cô ng viӋc, tӍ lӋ vҳng
Pһt cao, í t toàn tâ m toàn ý vào cô ng viӋc. Tuy nhiên
chӏu tuâ n thӫ và nghe theo sӵ chӍꢀÿҥo. Thí ch hӧp vӟi
nhӳng cô ng viӋc có tí nh thѭӡng nhұt.
Các ÿLɾu kiʄn ÿʀꢀÿɞt tính thͱc dͥng cao :
7ɉɇng tác trͱc tiɼp
Thiɼu vɬng các chʆ Gɨn, các luɪt lʄ
Ít chú tr͍ng ÿɼn cɠm xúc
Ngѭӡi tӵ chӫ cao thí ch hӧp vӟi cá c vӏ trí quҧn lý
hoһc chuyên gia, nhӳng cô ng viӋc ÿò i hӓi sӵ sá ng
Wҥo và ÿӝc lұp. TӍ lӋ vҳng mһt thҩp. DӉ tӯ bӓ cô ng
viӋc nӃu thҩy khô ng phù hӧp.
27
Chӫ nghƭa thӵc dөng-KӃt quҧ nghiên cӭu
Ĉӝc ÿoá n
0ӭc ÿӝ cá nhân thích lҩy mình
làm thѭӟc ÿo giá trӏ, áp ÿһt ÿӕi
Yӟi ngѭӡi khác
Ngѭӡi có tí nh thӵc dөng cao thí ch hӧp
Yӟi nhӳng cô ng viӋc ÿàm phá n.
Làm viӋc có năng suҩt cao trong ÿLӅu
kiӋn có phҫn thѭӣng cho sӵ chiӃn
thҳng
Phù hӧp vӟi công viӋc ÿòi hӓi sӵ
tuân thӫ luұt lӋ mӝt cách chһt chӁ
29
5
Chҩp nhұn rӫi ro
Ĉӏnh hѭӟng thành tӵu
¾ Ngѭӡi quҧn lý chҩp nhұn rӫi ro cao
Ĉһc ÿLӇm cá nhân luôn muӕn vѭӧt qua
các khó khăn trӣ ngҥi nhҵm theo ÿXәi
viӋc ÿѭa ra các giҧi pháp tӕt hѫn.
¾ Ngѭӡi quҧn lý chҩp nhұn rӫi ro thҩp
¾ Ngѭӡi quҧn lý có thiên hѭӟng chҩp nhұn rӫi ro
Phù hӧp vӟi công viӋc bán hàng, quҧn trӏ,
Yұn ÿӝng viên thӇ thao.
Không phù hӧp vӟi công viӋc trong dây
chuyӅn sҧn xuҩt, giám sát.
31
32
Khҧ năng
1ăng lӵc trí tuӋ
0͙t ngɉ͝i có thʀ thͱc hiʄn nhͯng
nhiʄm vͥ khác nhau cͧa công viʄc
thì ÿɉͣc coi là có khɠ năng
1ăng lͱc nhɪn thͩc :
1ăng lͱc tính toán
1ăng lͱc thͱc tɼ :
Khɠ Qăng thành thɞo trong
viʄc giɠi quyɼt các vɢQ ÿɾ
Fͧa cu͙c s͑ng
1ăng lͱc ngôn ngͯ
7͑F ÿ͙ Fɠm nhɪn
Trí tuʄ
Khɠ năng thͱc hiʄn các hoɞt
ÿ͙ng trí óc
7ɉ duy quy nɞp
7ɉ duy suy diʂn
Thʀ chɢt
0ɉ͝ng tɉͣng không gian
Khɠ năng này giúp con ngɉ͝i có thʀ thͱc hiʄn
ÿɉͣc nhͯng công viʄc ÿòi h͏i thʀ lͱc, khéo léo,
Trí nh͛
Vͩc mɞnh và nhͯngÿɴc tính tɉɇng tͱ
33
34
Phù hӧp giӳa khҧ năng-cô ng viӋc
1ăng lӵc thӇ chҩt
<ɼu t͑ Vͩc mɞnh :
• Sͱ Gɸo dai
Phù hͣp
khɠ năng-
công viʄc
• Sͩc mɞnh thân thʀ
• Sͩc mɞnh c͑ ÿʈnh
• Sͩc mɞnh bùng n͕
Khɠ năng cͧa
nhân viên
Yêu cɤu vɾ KN
Fͧa công viʄc
<ɼu t͑ Qăng ÿ͙ng :
• Tɤm v͛i
Ĉ͙ linh hoɞt
Các yɼu t͑ khác :
• Ph͑i hͣp cɇ thʀ
• Cân bɮng
• Sͩc chʈu ÿͱng
35
36
6
Quá trì nh hӑc tұp ÿӇ phá t triӇn bҧn thâ n
+͍c tɪp
+ӑc tұp
+ӑc tұp là bҩt cӭ sӵ thay ÿәi trong hành vi
mà ÿLӅu này xҧy ra nhѭ là kӃt quҧ cӫa
nhӳng kinh nghiӋm
Ñöôïc
höôùng daãn
Traûi
nghieäm
Baét chöôùc
.ɼt quɠ K͍c tɪp :
Bao hàm thay ÿ͕i
Diʂn ra thɉ͝ng xuyên
.ɼt hͣp thay ÿ͕i hành vi
Có ÿɉͣc nh͝ kinh nghiʄm
Trҧi nghiӋm là hì nh thӭc hӑc tұp hiӋu
quҧ nhҩt ÿӇ phá t triӇn bҧn thâ n.
37
39
41
38
40
42
Cá c thuyӃt hӑc tұp (tt)
Cá c thuyӃt hӑc tұp
Thuyɼt h͍c tɪp xã h͙i
Con ngɉ͝i có thʀ h͍c tɪp thông qua quan
sát hoɴc bɮng kinh nghiʄm trͱc tiɼp
Thuyɼt ÿLɾu kiʄn c͕ꢀÿLʀn
0͙t dɞng ÿLɾu kiʄn trong ÿó cá nhân phɠn ͩng v͛i
nhͯng kích thích. Kích thích này tɞo ra nhͯng phɠn
ͩng không gi͑ng nhͯng phɠn ͩng thông thɉ͝ng
Khái niʄm quan tr͍ng
Quá trình chú ý
Quá trình tái hiʄn
Quá trình thͱc tɪp
Quá trình cͧng c͑
Thuyɼt ÿLɾu kiʄn hoɞt ÿ͙ng:
0͙t dɞng ÿLɾu kiʄn trong ÿó con ngɉ͝i
K͍c tɪp mong mu͑n nhɪn ÿɉͣc khen
thɉ͟ng và tránh các hình phɞt
Ĉʈnh dɞng hành vi
Chѭѫng trì nh cӫng cӕ
&ͧngc͑ liên tͥc
Ĉʈnh dɞng hành vi
Hành vi mong mu͑n ÿɉͣc cͧng
F͑ m͗i lɤn khi hành vi ÿɉͣc thʀ
hiʄn
&ͧng c͑ có hʄ th͑ng tͫng bɉ͛c theo thͩ tͱ
giúp ÿɉa cá nhân ÿɼn gɤn hɇn v͛i phɠn ͩng
nhɉ mong mu͑n
&ͧngc͑ không liên tͥc
Khái niʄm quan tr͍ng
Hành vi mong mu͑n ÿɉͣc cͧng c͑
thɉ͝ngxuyên ÿͧꢀÿʀ hành vi ÿɉͣc lɪp
Oɞi ÿúng giá trʈ. Nhɉng không cͧng c͑
P͗i khi hành vi này ÿɉͣc thʀ hiʄn
&ɤn có cͧng c͑ꢀÿʀ thay ÿ͕i hành vi
Phɤn thɉ͟ng hiʄu quɠ hɇn các hình thͩc khác
Th͝i hɞn ÿʀ cͧng c͑ꢀɠnh hɉ͟ng ÿɼn t͑c ÿ͙ và tính
Eɾn vͯng cͧa h͍c tɪp
7
Chѭѫng trì nh cӫng cӕ (tt)
Chɉɇngtrình khoɠngth͝i gian c͑ꢀÿʈnh
Khen thɉ͟ngÿɉͣc thͱc hiʄn trong
khoɠngth͝i gian ÿ͓ng nhɢt
XIN CҦM ѪN SӴ CHÚ
Ý LҲNG NGHE !
Chɉɇngtrình khoɠngth͝i gian
thay ÿ͕i
Khen thɉ͟ngÿɉͣc bɬt ÿɤu sau
Gͱa trên s͑ lɉͣng không ÿ͕i
Fͧa các phɠn ͩng
43
44
8
Bạn đang xem tài liệu "Bài giảng Hành vi tổ chức - Chương 2: Cơ sở hành vi cá nhân - Nguyễn Văn Chương", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bai_giang_hanh_vi_to_chuc_chuong_2_co_so_hanh_vi_ca_nhan_ngu.pdf