Hiện trạng trang thiết bị và phương tiện làm việc của hệ truyền thông giáo dục sức khỏe thành phố Cần Thơ năm 2011

HIỆN TRẠNG TRANG THIẾT BỊ VÀ PHƯƠNG TIỆN LÀM VIỆC

CỦA HỆ TRUYỀN THÔNG GIÁO DỤC SỨC KHỎE

THÀNH PHỐ CẦN THƠ NĂM 2011

CN. Mai Anh Tuấn

Trung tâm Truyền thông GDSK Cần Thơ

Tóm tắt nghiên cứu:

Trong bối cảnh hiện nay để hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe mang lại

kiến thức, hiểu biết về các thông tin liên quan đến sức khỏe, hướng dẫn và giúp người

dân thay đổi hành vi, từ bỏ những hành vi xấu và thực hành những hành vi có lợi cho sức

khỏe thì trang thiết bị và phương tiện làm việc phục vụ cho truyền thông giáo dục sức

khỏe không chỉ cần thiết mà trong bối cảnh tình hình dịch bệnh xảy ra thường xuyên, mô

hình bệnh tật ở địa phương có nhiều phức tạp, thay đổi nên việc đầu tư trang thiết bị và

phương tiện làm việc là một cách để góp phần quan trọng truyền thông hiệu quả phòng

chống dịch ở địa phương.

1. Đặt vấn đề

Trung tâm TTGDSK TP Cần Thơ thành lập từ ngày 01/6/2006 được tách ra từ Trung

tâm Sức khỏe lao động và Môi trường Cần Thơ, được thừa hưởng cơ sở vật chất và trang

thiết bị, phương tiện truyền thông phần lớn được tạo ra từ dự án hợp tác quốc tế, dự án “Y tế

Nông thôn” trang bị một số phương tiện truyền thông cho trung tâm và mạng lưới. Tuy

nhiên, trang thiết bị qua thời gian khai thác đã bị xuống cấp và lạc hậu lại thiếu về chủng loại

so với yêu cầu nhiệm vụ. Ngoài ra, hệ truyền thông cấp quận/huyện chưa ổn định về trụ sở

và thiếu nhân sự nên phải lồng ghép, thiếu trang thiết bị; nhiều xã/phường chia tách nên các

địa phương mới này chưa được trang bị trang thiết bị truyền thông cơ bản. Thêm vào đó,

nhân sự y tế ấp hoạt động cũng hạn chế; chưa thực hiện cấp sinh hoạt phí.

Thông tin GDSK là một trong những nội dung quan trọng trong hoạt động chăm

sóc sức khỏe ban đầu. TTGDSK mang lại kiến thức, hiểu biết về các thông tin có liên

quan đến sức khỏe nhằm hướng dẫn, giúp người dân thay đổi hành vi, từ bỏ những hành

vi xấu và thực hành những hành vi có lợi cho sức khỏe. Để thực hiện các hoạt động

TTGDSK cho người dân và cộng đồng thì không thể thiếu các phương tiện, trang thiết bị

phục vụ cho công tác truyền thông như: máy vi tính, máy chiếu, máy quay phim, bàn

ghế, điện thoại,... Đây là công cụ thiết thực giúp cho các cơ sở y tế, đặc biệt là trạm y tế

sử dụng cho mục đích TTGDSK.

Ngày 07 tháng 7 năm 2010, Bộ trưởng Bộ Y tế ban hành Quyết định số 2420/QĐ-BYT

Ban hành danh mục trang thiết bị và phương tiện làm việc của các trung tâm TTGDSK.

Để có cơ sở xây dựng đề án trình cơ quan chức năng phê duyệt thực hiện Quyết

định số 2420/QĐ-BYT, cần thiết phải có cuộc khảo sát hiện trạng TTB và PTLV của

117

mạng lưới TTGDSK từ thành phố đến quận/huyện, xã/phường và mạng lưới truyền

thông viên y tế ấp (riêng mạng lưới y tế ấp sẽ loại ra không khảo sát, bởi lẽ mạng lưới

này nhân sự thường xuyên không ổn định) trên địa bàn thành phố. Đây chính là lý do tiến

hành đề tài nghiên cứu khoa học cấp cơ sở này.

2. Mục tiêu nghiên cứu

Mục tiêu chung: Xác định được hiện trạng trang thiết bị truyền thông, phương tiện làm

việc về hoạt động TTGDSK tại các tuyến cơ sở y tế trên địa bàn TP Cần Thơ năm 2011,

so sánh với chuẩn danh mục trang thiết bị và phương tiện làm việc của hệ truyền thông

do Bộ Y tế ban hành theo Quyết định 2420/QĐ-BYT.

Mục tiêu cụ thể

1. Xác định được hiện trạng trang thiết bị truyền thông tại Trung tâm TTGDSK TP

Cần Thơ năm 2011, so sánh với chuẩn danh mục trang thiết bị và phương tiện làm

việc theo Quyết định 2420/QĐ-BYT.

2. Xác định được hiện trạng trang thiết bị truyền thông tại các phòng TTGDSK

quận/huyện và tại các bệnh viện trung tâm chuyên khoa trực thuộc Sở Y tế Cần Thơ

năm 2011, so sánh với chuẩn danh mục trang thiết bị và phương tiện làm việc theo

Quyết định 2420/QĐ-BYT.

3. Xác định được hiện trạng trang thiết bị truyền thông tại các trạm y tế tuyến

xã/phường/thị trấn ở Cần Thơ năm 2011, so sánh với chuẩn danh mục trang thiết bị

và phương tiện làm việc theo Quyết định 2420/QĐ-BYT.

3. Phương pháp nghiên cứu

3.1. Thiết kế nghiên cứu: Khảo sát cắt ngang mô tả và so sánh với chuẩn.

3.2. Đối tượng nghiên cứu

Dân số mục tiêu: Các cơ sở y tế trên địa bàn thành phố Cần Thơ.

Cỡ mẫu: Chọn tất cả cơ sở y tế trên địa bàn thành phố Cần Thơ, cụ thể là 122 đơn

vị. Trong đó, trung tâm truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh/thành phố có 01 đơn vị

(T4G Cần Thơ), phòng truyền thông GDSK thuộc TTYT, TTYTDP quận/huyện có 09

đơn vị, phòng tư vấn, tổ truyền thông GDSK các bệnh viện, trung tâm chuyên khoa trực

thuộc Sở Y tế TP Cần Thơ có 27 cơ sở, các trạm y tế xã/phường/thị trấn có 85 trạm.

Tiêu chí đưa vào: Chọn tất cả cơ sở y tế trên địa bàn thành phố Cần Thơ.

Tiêu chí loại ra: Cơ sở y tế ngoài công lập, phòng khám bệnh tư nhân (cá nhân).

Riêng nhân viên y tế, tổ y tế ấp/khu vực không khảo sát.

3.3. Thu thập dữ kiện

3.3.1. Phương pháp thu thập dữ kiện

Giám đốc Trung tâm TTGDSK TP Cần Thơ ra văn bản đề nghị các cơ sở y tế trên

địa bàn báo cáo hiện trạng trang thiết bị và phương tiện làm việc phục vụ cho công tác

118

truyền thông giáo dục sức khỏe tại cơ sở mình theo Mẫu khảo sát trang thiết bị và

phương tiện làm việc (Phụ lục kèm theo Quyết định số 2420/QĐ-BYT ngày 07 tháng 7

năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế), gửi về Trung tâm TTGDSK Cần Thơ tổng hợp.

3.3.2. Định nghĩa biến số

- Cơ sở y tế: là các bệnh viện (đa khoa và chuyên khoa cấp thành phố, quận/huyện),

trung tâm chuyên khoa cấp thành phố, TTYT quận/huyện, các phòng khám đa khoa

khu vực, trạm y tế xã/phường trên địa bàn thành phố Cần Thơ (trực thuộc Sở Y tế TP

Cần Thơ theo hệ dọc).

- Cơ sở y tế ngoài công lập: là bệnh viện hay Trung tâm Y tế do tư nhân thành lập, Sở

Y tế TP Cần Thơ trực tiếp quản lý về chuyên môn.

- Trang thiết bị phục vụ cho công tác TTGDSK: là những công cụ để cán bộ TTGDSK

có nó để làm ra sản phẩm truyền thông, như: máy quay phim, in sao đĩa, máy in, máy

tính,... (theo Quyết định 2420/QĐ-BYT)

- Phương tiện làm việc: là những cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt động truyền thông

giáo dục sức khỏe, như xe máy, ô tô, bàn ghế làm việc, điều hòa nhiệt độ,…(theo

Quyết định 2420/QĐ-BYT)

3.3.3. Công cụ thu thập dữ kiện: Mẫu khảo sát trang thiết bị và phương tiện làm việc

o Mẫu 1: khảo sát T4G Cần Thơ

o Mẫu 2: khảo sát TTYTDP/TTYT quận/huyện

o Mẫu 3: khảo sát bệnh viện và trung tâm chuyên khoa tuyến thành phố, bệnh

viện đa khoa quận/huyện

o Mẫu 4: khảo sát TYT

3.4. Xử lý số liệu: Nhập liệu bằng phần mềm Excel. Do thống kê đơn giản, nên không

nhất thiết sử dụng các phần mềm thống kê trong nghiên cứu.

3.5. Nghiên cứu thử: Tại Phòng TTGDSK Trung tâm Y tế dự phòng quận Ninh Kiều, tại

Trạm Y tế phường An Cư để xem tính thích hợp của Mẫu khảo sát và hiệu chỉnh cho

thích hợp.

4. Kết quả nghiên cứu

4.1. Thống kê số lượng cơ sở khảo sát

Có 122 đơn vị tham gia trong phạm vi nghiên cứu trên địa bàn toàn TP Cần Thơ.

Trong đó, trung tâm TTGDSK tỉnh/thành phố có 01 mẫu (T4G Cần Thơ), phòng truyền

thông GDSK thuộc TTYT, TTYTDP quận/huyện có 09 cơ sở (08 TTYTDP gồm: Ninh

Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, Thốt Nốt, Phong Điền, Thới Lai, Vĩnh Thạnh và 01

TTYT Cờ Đỏ - xem Bảng 7), phòng tư vấn, tổ truyền thông GDSK các bệnh viện, trung

tâm chuyên khoa trực thuộc Sở Y tế TP Cần Thơ có 27 đơn vị, các trạm y tế

xã/phường/thị trấn có 85 trạm.

119

4.2. Thực trạng trang thiết bị (TTB) và phương tiện làm việc (PTLV) tại T4G Cần Thơ

Bảng 1. Thực trạng TTB và phương tiện làm việc Phòng các lãnh đạo

Thừa

% (-)

so

chuẩn

Số

TT

Đơn vị Chuẩn

Số

lượng

(+ )

Thiếu

(- )

-1

Tên TTB và PTLV

tính

cấp 4

01 Bàn ghế làm việc

02 Bàn ghế tiếp khách

03 Bàn máy vi tính

04 Máy vi tính để bàn

05 Máy vi tính xách tay

06 Máy in Laser

Bộ

03

35

03

02

01

02

33

66

-2

Cái

Người

Cái

-1

-3

-2

-1

-2

-35

-2

33

100

66

33

66

100

66

50

01

02

01

07 Điện thoại bàn

08 Tủ đựng tài liệu

09 Tủ bảo quản lưu trữ TL

10 Bàn ghế phòng họp

11 Quạt cây

01

12 Máy điều hòa nhiệt độ

-1

Nhận xét: PTLV và TTB tại Phòng các lãnh đạo - T4G Cần Thơ: Không có danh

mục PTLV và TTB đủ so với chuẩn. Có 12 loại danh mục PTLV và TTB thiếu so với

chuẩn (như: bàn ghế làm việc, bàn ghế tiếp khách, bàn máy vi tính, máy vi tính để bàn,

máy vi tính xách tay, máy in Laser, điện thoại bàn, tủ đựng tài liệu, tủ bảo quản lưu trữ

tài liệu, bàn ghế phòng họp, quạt cây, máy điều hòa nhiệt độ), chiếm tỉ lệ 100%. Trong

đó, có 02 danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so với chuẩn (như: máy vi tính xách

tay và bàn ghế phòng họp). Không có danh mục PTLV và TTB dư so với chuẩn.

Bảng 2. Thực trạng TTB và PTLV Hội trường - T4G Cần Thơ

Thừa

% (-)

so

chuẩn

Số

TT

Đơn vị

tính

Chuẩn

cấp 4

Số

lượng

(+ )

Thiếu

(- )

Tên TTB và PTLV

01 Bàn ghế hội trường

02 Ti vi màn hình mỏng

03 Projector

04 Multi Media Projector

05 Màn chiếu

06 Bảng viết di động

07 Tượng Lãnh tụ

08 Quạt trần

09 Bục phát biểu

10 Hệ thống âm thanh

Người

Cái

Bộ

Cái

Tượng

Cái

Bộ

60

01

05

01

36

-24

-1

40

100

0

100

0

100

0

01

-1

01

-5

-1

01

Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại Hội trường T4G Cần Thơ:

- Có 05 danh mục PTLV và TTB đạt so với chuẩn.

120

- Có có 05 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 50%.

- Không có danh mục PTLV và TTB dư so với chuẩn.

Bảng 3. Thực trạng TTB và PTLV của phòng TC-HC - T4G Cần Thơ

Thừa

Đơn

vị

tính

% (-)

so

chuẩn

Số

TT

Chuẩn

cấp 4

Số

lượng

(+ )

Thiếu

(- )

Tên TTB và PTLV

01 Bàn, ghế làm việc

02 Bàn ghế tiếp khách

03 Bàn máy vi tính

04 Máy vi tính bàn

05 Máy in Laser

06 Điện thoại bàn

07 Tủ đựng tài liệu

08 Tủ lưu trữ hồ sơ

09 Máy FAX

Bộ

03

01

02

01

02

03

01

02

01

03

02

01

02

01

-1

33

0

Bộ

Cái

0

-1

-2

-1

50

67

100

0

10 Máy photocopy

11 Máy ảnh KTS

12 Quạt trần

01

03

-1

+1

-1

-3

100

+50

100

13 Bảng viết di động

14 Máy phát điện

15 Xe Ô tô

16 Xe gắn máy

Kệ sắt chứa các tài liệu

17

Cái

04

01

-3

75

truyền thông

18 Máy sấy

Cái

01

02

01

-1

-2

100

0

19 Máy hút ẩm

20 Phương tiện phòng, chữa cháy Bộ

21 Máy hủy tài liệu Cái

-1

100

Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại P. Tổ chức – Hành chính T4G Cần Thơ:

- Có 07 danh mục PTLV và TTB đạt so với chuẩn.

- Có 13 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 61,90%. Trong

đó, 09 danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so với chuẩn.

- Ngoài ra, P. Tổ chức – Hành chính có 01 danh mục PTLV và TTB thừa so với

chuẩn là quạt trần.

121

Bảng 4. Thực trạng TTB và PTLV của phòng GDSK-KTNN T4G Cần Thơ

Thừa

(+ )

lượng Thiếu

Đơn

vị

tính

% (-)

so

chuẩn

Số

TT

Chuẩn

cấp 4

Số

Tên TTB và PTLV

(- )

01 Bàn ghế làm việc

02 Tủ đựng tài liệu

03 Tủ bảo quản thiết bị, TL

04 Điện thoại bàn

05 Máy tính bàn

06 Quạt trần

07 Máy in Laser đen, trắng

08 Máy in Lase màu

09 Bàn ghế tiếp khách

10 Máy Scanner

Bộ

Cái

Bộ

07

03

04

01

05

02

01

04

01

-3

-1

-2

-1

43

100

75

100

20

04

01

50

100

Cái

Máy quay DV Cam hoặc HD

Cam

12 Máy quay Camera KTS

13 Máy ảnh KTS

11

Cái

02

03

0

Cái

01

-1

+2

100

+200

Bàn trộn âm thanh

- Amly - loa kiểm tra

14

Bộ

01

-1

100

15 Bộ dàn đèn chiếu sáng

16 Hệ thống dựng hình phi tuyến

Bộ

01

02

-1

100

50

01

Đầu đọc băng DV Cam, HD

Cam

17

Cái

01

0

Đầu DVD kiểm tra tín hiệu từ

đĩa hình

19 Mê ga phone – loa cầm tay

18

Cái

02

03

02

-2

100

0

03

Ổ cứng lưu trữ dữ liệu

500 Gb – 1Tb

Tivi kiểm tra tín hiệu hình ảnh

chuẩn

20

-2

100

21

Cái

02

100

22 Đài Cassette 2 cửa băng

23 Máy ghi âm KTS chuyên dụng

Cái

01

02

-1

-2

100

Bộ âm thanh - Loa nén

Truyền thông lưu đông

24

Bộ

01

-1

100

25 Máy ảnh KTS chuyên dụng

26 Máy ảnh KTS 7-10M

27 Tủ hút ẩm bảo quản thiết bị

28 Máy tính xách tay

29 Projector

30 Màn chiếu lưu động

Cái

01

02

01

0

-2

-1

100

Trang Website (PTTB Trang

Website)

31

Bộ

01

-1

100

Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại P. GDSK-KTNN T4G Cần Thơ: Có 04 danh

mục PTLV và TTB đạt so với chuẩn. Có 26 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn,

122

chiếm tỉ lệ 83, 87%. Trong đó, 21 danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so với chuẩn.

Ngoài ra, P. GDSK-KTNN có 01 danh mục PTLV và TTB thừa so với chuẩn là máy ảnh

KTS.

Bảng 5. Thực trạng TTB và PTLV của phòng KH-TC - T4G Cần Thơ

Thừa (+

Đơn

vị

tính

Số

TT

Chuẩn

cấp 4

Số

)

% (-) so

Tên TTB và PTLV

lượng Thiếu (- chuẩn

)

01 Bàn, ghế làm việc

02 Bộ bàn ghế tiếp khách

03 Bàn máy vi tính

04 Máy tính bàn

05 Máy tính xách tay

06 Máy in laser

07 Máy ảnh KTS

08 Máy đánh chữ điện tử

09 Quạt trần

10 Tủ bảo quản tài liệu

11 Két sắt

Bộ

03

01

02

01

02

01

03

04

+1

-1

+2

+33

100

+100

0

+100

0

100

0

50

0

100

04

01 (PI)

02

Cái

+1

0

-1

01

02

01

-1

12 Máy đếm tiền

13 Tủ đựng tài liệu

-1

-3

Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại P. Kế hoạch – Tài chính T4G Cần Thơ: Có

04 danh mục PTLV và TTB đạt so với chuẩn; Có 05 danh mục PTLV và TTB thiếu so

với chuẩn, chiếm tỉ lệ 38, 46%. Trong đó, 04 danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so

với chuẩn. Ngoài ra, P. Kế hoạch – Tài chính, có 04 danh mục PTLV và TTB thừa so với

chuẩn là bàn ghế làm việc, bàn máy vi tính, máy vi tính bàn và máy in laser.

4.3. Thực trạng TTB và PTLV TTYTDP/TTYT tuyến quận/huyện TP Cần Thơ

Bảng 6. Thực trạng TTB và PTLV tại TTYTDP/TTYT 9 quận/huyện TP Cần Thơ

Thừa (+

Đơn

Số

TT

Chuẩn

cấp 4

Số

)

% (-) so

Tên TTB và PTLV

Phòng làm việc

vị

tính

lượng Thiếu (- chuẩn

)

I

01 Bàn ghế làm việc

02 Bàn ghế tiếp khách, họp

03 Bàn máy vi tính

04 Điện thoại bàn

05 Quạt cây

06 Quạt treo tường

Bộ

05x9=45

01x9=9

02x9=18

01x9=9

02x9=18

01x9=9

02x9=18

01x9=9

03x9=27

01x9=9

8

4

7

3

1

2

6

2

6

2

0

-37

-5

-11

-6

-17

-7

-12

-7

82

56

61

67

94

78

67

78

100

Cái

07 Máy vi tính bàn

08 Máy vi tính xách tay

09 Tủ đựng tài liệu lưu trữ

10 Tủ đựng tài liệu tra cứu

11 Bảng viết di động

-21

-7

-9

123

Thừa (+

Đơn

vị

tính

Số

TT

Chuẩn

cấp 4

Số

)

% (-) so

Tên TTB và PTLV

lượng Thiếu (- chuẩn

)

Phương tiện, trang thiết bị

tác nghiệp

II

Tủ nhiều ngăn đựng các ấn

phẩm truyền thông

02 Tủ sách, TLTK

Đài Cassette hai cửa băng, ổ

đĩa CD, USB

01

Cái

03x9=27

01x9=9

2

4

6

-25

-5

93

56

67

03

02x9=18

-12

04 Ti vi từ 21’’- 32”

05 Đầu CD

Cái

01x9=9

03x9=27

6

7

-3

-20

33

74

Bộ âm thanh - Loa nén, phát

06 thanh tuyên truyền, truyền

thông tại chỗ và lưu động

07 Mê ga phon (loa cầm tay)

08 Projector

09 Màn chiếu hình

10 Tủ hút ẩm

11 Máy ảnh kỹ thuật số

12 Máy ghi âm KTS

13 Máy quay Camera KTS

14 Xe gắn máy

Bộ

01x9=9

3

-6

67

Cái

03x9=27

01x9=9

02x9=18

4

3

0

3

0

-23

-6

-9

-6

-9

-18

85

67

100

67

100

Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại tại phòng truyền thông GDSK thuộc TTYT,

TTYTDP quận/huyện (8 TTYTDP gồm: Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, Thốt

Nốt, Phong Điền, Thới Lai, Vĩnh Thạnh và 01 TTYT Cờ Đỏ) trên địa bàn TP Cần Thơ:

Có 25 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 100%. Trong đó, có 05

danh mục PTLV và TTB thiếu hoàn toàn so với chuẩn.

4.4. Thực trạng TTB và PTLV trung tâm chuyên khoa, bệnh viện tuyến thành phố và

bệnh viện đa khoa quận/huyện TP Cần Thơ

Bảng 7: Thực trạng TTB và PTLV tại 27 trung tâm chuyên khoa, bệnh viện tuyến

thành phố và bệnh viện đa khoa quận/huyện

Thừa

Đơn

vị

tính

% (-)

so

chuẩn

Số

TT

Chuẩn cấp

Số

lượng

(+ )

Thiếu

(- )

Tên TTB và PTLV

Phòng tư vấn

4

I

Bàn ghế làm việc cho cán

bộ tư vấn

Ghế ngồi cho các đối tượng

đến tư vấn

Có góc truyền thông tại

phòng tư vấn

01

Bộ

01x27 =27

05x27=135

33

+6

+22

13

02

03

Cái

117

-18

Bộ

01x27 =27

19

16

-8

30

04 Điện thoại bàn

Cái

-11

41

124

Thừa

(+ )

Thiếu

(- )

Đơn

vị

tính

% (-)

so

chuẩn

Số

TT

Chuẩn cấp

Số

lượng

Tên TTB và PTLV

4

05 Quạt treo tường

06 Quạt cây

07 Tủ sách, TLTK

08 Đài Cassette 2 cửa băng

09 Ti vi từ 21”- 32”

10 Đầu DVD

Cái

01x27 =27

28

14

17

7

17

12

+1

+4

48

37

74

37

56

-13

-10

-20

-10

-15

II

Tổ truyền thông

03 →

05x27

01 Bàn ghế làm việc

Bộ

36

-99

73

=81→135

02 Bàn máy vi tính

03 Máy vi tính

Bộ

Cái

02x27=54

17

21

12

9

13

8

-37

-33

-15

-18

-14

-19

-21

-15

-13

-22

-18

-13

69

61

56

67

52

70

78

56

48

81

67

48

02x27=54

01x27 =27

04 Máy in Laser

05 Điện thoại bàn

06 Tủ lưu trữ tài liệu

07 Tủ tài liệu tra cứu

08 Bảng viết di động

09 Quạt cây

10 Quạt treo tường

11 Máy ghi âm KTS

12 Máy ảnh KTS

13 Ti vi từ 21”- 32”

6

12

14

5

9

14

Đài Cassette hai cửa băng

có ổ đĩa CD

15 Đầu DVD

Bộ âm thanh - Loa nén,

14

Cái

01x27 =27

7

-20

-15

74

56

12

16 phát thanh tuyên truyền tại

Bộ

01x27 =27

17

-10

37

chỗ và lưu đông

17 Mê ga phon (loa cầm tay)

18 Máy vi tính xách tay

19 Projector

Cái

02x27=54

01x27 =27

8

11

-46

-19

-16

85

70

59

20 Màn chiếu hình

Nhận xét: Phương tiện làm việc và TTB tại 27 TTYT chuyên khoa tuyến thành phố và

bệnh viện đa khoa tuyến quận/huyện trên địa bàn TP Cần Thơ: Có 28 danh mục PTLV

và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 93,33%. Ngoài ra, có 02 danh mục PTLV và TTB

thừa so với chuẩn là bàn ghế làm việc tư vấn và quạt treo tường.

125

4.5. Thực trạng TTB và PTLV TYT xã/phường/thị trấn TP Cần Thơ

Bảng 8. Thực trạng TTB và PTLV tại 85 TYT xã/phường

Thừa

Đơn

vị

tính

% (-)

so

chuẩn

Số

TT

Chuẩn

cấp 4

Số

lượng

(+ )

Thiếu

(- )

Tên TTB và PTLV

01 Máy tính bàn

02 Máy in Laser

03 Máy điện thoại bàn

04 Bàn, ghế tư vấn

Cái 01x85=85

87

67

70

69

+2

-18

-15

-16

+2

21

18

19

Bộ

01x85=85

10 → 15

=850→

1.275

Ghế ngồi truyền thông trực

tiếp

05

Cái

572

-703

55

06 Kệ đựng tài liệu TT

07 Ti vi từ 21”- 32”

08 Đầu CD

Cái 01x85=85

43

48

38

1

-42

-37

-47

-84

49

44

55

99

09 Máy ảnh kỹ thuật số

04x85

=340

01x85=85

10 Mê ga phôn (Loa cầm tay)

11 Tăng âm, loa nén, micro

Cái

54

-286

84

Bộ

33

3

-52

-82

61

96

12 Tủ hút ẩm bảo quản thiết bị Cái 01x85=85

Đài Cassette 2 cửa băng, ổ

đĩa CD, USB

14 Bảng viết di động

15 Góc TTGDSK

13

Cái 01x85=85

49

-36

42

15

47

-70

-38

82

45

Bộ

01x85=85

Nhận xét: PTLV và TTB tại 85 TYT xã/phường/thị trấn trên địa bàn TP Cần Thơ: - Có

14 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 93,33%. Ngoài ra, có 01 danh

mục PTLV và TTB thừa so với chuẩn là máy vi tính bàn.

5. Bàn luận

Theo kết quả nghiên cứu cho thấy thực trạng TTB và PTLV của hệ TTGDSK thành

phố Cần Thơ gồm: T4G Cần Thơ và 9 quận/huyện (Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng,

Phong Điền, Ô Môn, Thới Lai, Cờ Đỏ, Thốt Nốt, Vĩnh Thạnh), 27 trung tâm chuyên khoa

tuyến thành phố và bệnh viện đa khoa quận/huyện, 85 TYT xã/phường/thị trấn “trang thiết

bị phục vụ cho hoạt động TTGDSK còn thiếu về số lượng”. Riêng, T4G Cần Thơ, đến thời

điểm hiện nay, trong số 66 danh mục PTLV và TTB được khảo sát so với 14 danh mục TTB

và trụ sở hoạt động được Trung tâm TTGDSK Trung ương khảo sát tại 13 tỉnh/thành năm

2004 thì có các danh mục bị giảm (như: xe ô tô, xe máy), có các danh mục TTB và PTLV

tăng thêm (như: máy laptop, máy quay camera DV cam), nhưng nhìn chung các danh mục

TTB và PTLV vẫn tương tự như nhận định của năm 2004 là “còn thiếu về số lượng và yếu

về chất lượng”, chưa đáp ứng được nhu cầu hoạt động.

Nhân lực, TTB và PTLV của T4G Cần Thơ từ năm 2011 so với 2004: thời điểm

2004, nhân lực của T4G Cần Thơ chỉ là một phòng GDSK nhỏ với 4 – 5 cán bộ, thì nay

126

là một T4G với nhân lực 14 biên chế. TTB và PTLV lại lạc hậu (các TTB và PTLV sử

sụng từ 2005 đến nay chủ yếu là do dự án “Y tế nông thôn cấp”), so với quy định thì

TTB và PTLV thiếu, một số TTB và PTLV chưa đồng bộ để khai thác, như: máy ghi âm

maran, loa pin cầm tay,…

TTYY/TTYTDP tuyến quận/huyện, năm 2010 mới thành lập đồng bộ phòng GDSK

trên 9 quận/huyện, do thành mới thành lập nên TTB và PTLV của tuyến này cũng chưa

đáp ứng cho nhu cầu truyền thồng phòng chống dịch bệnh của địa phương.

Các bệnh viện, trung tâm chuyên khoa tuyến thành phố và bệnh viện đa khoa

quận/huyện, tổ truyền TTGDSK được thành lập nhưng hầu như TTB và PTLV chưa

được đầu tư đủ so với chuẩn, các TTB và PTLV chủ yếu được các cơ sở này đầu tư phục

vụ cho công tác truyền thông trực tiếp hoặc lưu động, các TTB và PTLV để phục vụ

chung chưa có đầu tư riêng cho hoạt động TTGDSK.

Tuyến xã/phường/thị trấn, thì đã thành lập được phòng GDSK, có cán bộ phụ trách,

nhưng TTB và phương tiện phụ vụ cho hoạt động này cũng thiếu rất nhiều so với chuẩn.

6. Kết luận

- Có 122 cơ sở y tế thuộc 03 tuyến (thành phố, quận/huyện, xã/phường) được khảo

sát, đạt tỉ lệ 100%.

- So với Quyết định số 2420/QĐ-BYT, cơ sở y tế cả 03 tuyến đều còn rất thiếu

PTLV và TTB phục vụ cho hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe.

- Tuyến thành phố tại Trung tâm TTGDSK TP Cần Thơ, khảo sát 66 danh mục TTB

và PTLV, có 40 danh mục TTB và PTLV hoàn toàn không có so với chuẩn của một

đơn vị cấp 4 mà Bộ Y tế ban hành (chiếm tỉ lệ 61%). Có 05 danh mục TTB và

PTLV thừa so với chuẩn như là: quạt trần bố trí ở Phòng Tổ chức – Hành chính,

máy ảnh KTS ở Phòng GDSK-KTNN; bàn ghế làm việc, bàn máy vi tính, máy vi

tính bàn và máy in laser ở Phòng Kế hoạch – Tài chính. Tuy nhiên, cũng có 20 danh

mục TTB và PTLV của trung tâm hiện nay đạt so với chuẩn.

- Tuyến quận/huyện tại phòng TTGDSK thuộc TTYT, TTYTDP quận/huyện có 09

mẫu (08 TTYTDP gồm: Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ô Môn, Thốt Nốt,

Phong Điền, Thới Lai, Vĩnh Thạnh và 01 TTYT Cờ Đỏ), có 25 danh mục PTLV và

TTB thiếu so với chuẩn, chiếm tỉ lệ 100%.

- Tại phòng tư vấn, tổ TTGDSK các bệnh viện, trung tâm chuyên khoa trực thuộc Sở

Y tế TP Cần Thơ có 27 mẫu, có 28 danh mục PTLV và TTB thiếu so với chuẩn,

chiếm tỉ lệ 93,33%.

- Tuyến xã/phường/thị trấn, có 85 mẫu, 14 danh mục PTLV và TTB thiếu so với

chuẩn, chiếm tỉ lệ 93,33%.

- Có một danh mục PTLV và TTB hiện có ở các cơ sở y tế mà theo Quyết định số

2420/QĐ-BYT chưa đề cập như: đường truyền nối mạng Internet (trong 122 cơ sở y

tế được khảo sát, thì trừ tuyến xã/phường/thị trấn chưa được trang bị đầy đủ).

127

7. Kiến nghị

Qua kết quả khảo sát, bàn luận và kết luận thực trạng trang thiết bị và phương tiện

làm việc của hệ TTGDSK TP.Cần Thơ năm 2011, tác giả xin kiến nghị:

- Trung tâm TTGDSK TP Cần Thơ xây dựng đề án trình cơ quan chức năng phê

duyệt thực hiện theo Quyết định số 2420/QĐ-BYT trong năm 2012 để hoạt động

truyền thông của toàn thành phố (từ thành phố đến quận/huyện, xã/phường/thị trấn)

theo lộ trình đến năm 2015 có đủ trang thiết bị và phương tiện làm việc.

- Mặc dù không khảo sát PTLV và TTB ban đầu của mạng lưới truyền thông viên y

tế ấp, nhưng khi xây dựng đề án T4G Cần Thơ thống kê số lượng truyền thông viên

y tế ấp đang hoạt động để trang bị PTLV và TTB theo chuẩn của Quyết định số

2420/QĐ-BYT để trình cơ quan chức năng phê duyệt.

- Riêng các bệnh viện, các trung tâm chuyên khoa thuộc Sở Y tế TP Cần Thơ các cơ

sở y tế trực thuộc Bộ Y tế, trực thuộc Quân khu IX, các cơ sở y tế ngoài công lập,

T4G Cần Thơ dự thảo văn bản trình Sở Y tế TP Cần Thơ đề nghị các cơ sở này tự

trang bị đủ PTLV và TTB phục vụ cho công tác TTGDSK theo chuẩn của Quyết

định số 2420/QĐ-BYT.

Tài liệu tham khảo

1. Quyết định số 2420/QĐ-BYT ngày 07 tháng 7 năm 2010 của Bộ trưởng Bộ Y tế

2. Phụ lục kèm theo Quyết định số 2420/QĐ-BYT ngày 07 tháng 7 năm 2010 của

Bộ trưởng Bộ Y tế

3. Giáo dục sức khỏe, Tổ chức Y tế Thế giới, 2006

4. Khóa học về Các Kỹ năng Truyền thông Giáo dục sức khỏe, Trung tâm Truyền

thông Giáo dục sức khỏe Trung ương, năm 2007

5. Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe Trung ương, Dự án Y tế Nông thôn

“Thực trạng công tác truyền thông giáo dục sức khỏe tại 13 tỉnh Dự án Y tế

Nông thôn”, năm 2004, Kỷ yếu các đề tài nghiên cứu khoa học về truyền thông

giáo dục sức khỏe giai đoạn 2001 – 2010, Nhà Xuất bản Khoa học và Kỹ thuật

Hà Nội, năm 2010

128