Đề tài Tìm hiểu về tìm hiểu, mô tả, đánh giá và đề xuất để bảo tồn nhũng giá trị văn nghệ dân gian của tộc người Thái

LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NỘI VỤ NỘI  
KHOA VĂN HÓA THÔNG TIN VÀ XÃ HỘI  
TÌM HIỂU VỀ  
TÌM HIỂU, TẢ, ĐÁNH GIÁ VÀ ĐỀ XUẤT ĐỂ BẢO TỒN  
NHŨNG GIÁ TRỊ VĂN NGHỆ DÂN GIAN CỦA TỘC NGƯỜI  
THÁI.  
BÀI TẬP CÁ NHÂN  
HỌC PHẦN VĂN HÓA CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ.  
Giảng viên hướng dẫn : TS..  
Sinh viên thực hiện  
: LƯƠNG VĂN QUANG  
Nội, tháng/2017  
1
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
LỜI CAM ĐOAN  
Tôi thực hiện công trình nghiên cứu với tên đề tài: “.Tìm  
hiểu, tả, đánh giá và đề xuất để bảo tồn những giá trị văn nghệ  
dân gian của tộc người mà Anh (Chị) đã nghiên cứu. ”  
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi trong thời  
gian qua. Tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm nếu sự không trung  
thực về thông tin sử dụng trong công trình nghiên cứu này.  
Nội, ngày 26 tháng 10 năm 2017  
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
LỜI CẢM ƠN  
Tôi xin chân thành cảm ơn tới TS.Lê Thị Hiền - Giảng viên học  
phần “Phương pháp nghiên cứu khoa học” đã trang bị cho tôi nói  
riêng và lớp 1505QLVB nói chung những kiến thức, kĩ năng cơ bản  
để hoàn thành tốt đề tài nghiên cứu này.  
Tôi cũng xin cảm ơn ban quản lý và người dân địa phương ở khu  
vực xung quanh hang Co Phương đã tạo điều kiện cho tôi có thêm  
hiểu biết về di tích lịch sử thiêng liêng này.  
Tuy vậy, do kiến thức còn hạn chế nên bài nghiên cứu của tôi  
không tránh khỏi những sai sót. Rất mong nhận được sự thông cảm,  
góp ý của để bài nghiên cứu của tôi được hiệu quả và hoàn chỉnh  
hơn.  
Xin chân thành cảm ơn!  
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
STT  
Từ viết tắt  
LĐTBXH  
UBND  
Nghĩa của từ viết tắt  
Lao động thương binh và xã hội  
Ủy ban nhân dân  
1
2
3
4
5
6
- CP  
TNXP  
Nghị Định – Chính Phủ  
Thanh niên xung phong  
Thông tin điện tử  
TTĐT  
ATK  
An toàn khu  
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT  
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
MỤC LỤC  
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT  
LỜI CAM ĐOAN  
LỜI CẢM ƠN  
1.2. Lịch sử hang Co Phương........................................................8  
Tiểu kết .........................................................................................11  
Chương 2: Đặc điểm của khu di tích lịch sử hang Co Phương12  
2.1. Đặc điểm kiến trúc .................................................................12  
2.1.1. Sân đền................................................................................12  
2.1.2. Bái đường............................................................................12  
2.1.3. Cột cờ ..................................................................................13  
2.1.4. Bia tượng niệm ....................................................................13  
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
2.1.5.  
Hang........................................................................................................  
.....................14  
2.2. Vai trò.....................................................................................14  
2.2.1 Trong chiến tranh.................................................................14  
2.2.1 Trong thời bình.....................................................................15  
2.3. Tiềm năng du lịch...................................................................16  
Tiểu kết..........................................................................................16  
Tiểu kết ........................................................................................18  
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO  
PHỤ LỤC  
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
MỞ ĐẦU  
1. Lý do chọn đề tài:  
Việt Nam một đất nước bề dày lịch sử. Một đất nước đầy  
biến động, với những cuộc chiến tranh xâm lược đẫm máu. Một đất  
nước của những con người kiên cường, bất khuất, với truyền thống  
dựng nước giữ nước vẻ vang của ông cha ta từ bao đời nay. Với  
nền văn hóa mang đặc trưng của một nước châu Á, Việt Nam ta nổi  
tiếng với nhiều di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh. Trong đó, không  
thể không nhắc tới khu di tích lịch sử hang Co Phương.  
Trong chiến tranh, đây căn cứ và là điểm trung chuyển lương  
thực, vũ khí của quân ta lên Thượng Lào và Tây Bắc phục vụ cho  
chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954. Vào 3 giờ chiều ngày 2/4/1953,  
máy bay giặc Pháp thay nhau thả bom khốc liệt. 3 chiếc máy bay đã  
thả 3 quả bom xuống khu vực xã Phú Lệ, nhưng đau đớn nhất trong vụ  
xả bom kinh hoàng vào chiều hôm đó một trong 3 quả bom găm  
thẳng vào sườn núi Pù Bó rồi nổ tung. Cả một sườn núi đá rầm rầm tụt  
xuống chân núi, cửa ra vào duy nhất của hang Co Phường bị những  
phiến đá liền khối như gian nhà bít kín. Lúc này, trong hang có dân  
công hỏa tuyến của Thiệu Nguyên, huyện Thiệu Hóa, mới lên nhận  
nhiệm vụ bảo vệ tuyến đường 15A đi Vạn Mai, tỉnh Hòa Bình.Trong  
ngày định mệnh đó, trong hang có 12 người nhưng 1 đã may mắn  
sống sót do đang ra sông gánh nước.  
Để tưởng nhớ tới công ơn của những người đã mãi mãi nằm  
trong hang sâu,người dân địa phương và chính quyền địa phương đã  
bảo vệ lập chùa để thờ cúng tưởng nhớ tới người đã hi sinh vì dân  
tộc. Chính quyền huyện Quan Hóa cũng đã nhiều văn bản đề nghị  
1
 
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
công nhận di tích lịch sử cách mạng cấp tỉnh. Năm 2012, hang Co  
Phương được UBND tỉnh Thanh Hóa xếp hạng di tích lịch sử cấp tỉnh.  
Tôi là sinh viên chuyên nghành quản văn hóa , tự nhận thấy cần  
phải có trách nhiệm nghĩa vụ giúp nền văn hóa, lịch sử Việt Nam  
được bảo tồn, phát triển để sánh vai với các cường quốc năm châu.  
Khu di tích lịch sử này có ví trí gần địa phương tôi sinh sống nên  
tiện cho việc quan sát, tìm hiểu và giúp chúng tôi hoàn thành đề tài  
này một cách dễ dàng.  
Chính bởi những lý do trên nên tôi đã quyết định tìm hiểu đề tài  
này.  
2. Đối tượng nghiên cứu phạm vi nghiên cứu:  
Đối tượng nghiên cứu: Khu di tích lịch sử hang Co Phương.  
Phạm vi nghiên cứu:  
- Về không gian: Khu di tích lịch sử hang Co Phương  
- Về thời gian: Trong chiến tranh, đây căn cứ và là điểm trung  
chuyển lương thực, vũ khí của quân ta lên Thượng Lào và Tây Bắc  
phục vụ cho chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954. Trong thời bình nơi  
đây nơi yên nghĩ của những người con kiên trung của đất nước, là  
nơi tưởng nhớ công lao của các anh ,các chị với tổ quốc.  
3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu:  
Mục tiêu: Hoàn thành đề tài nghiên cứu: “Tìm hiểu về khu di tích  
lịch sử hang Co Phương tại Phú Lệ, huyện Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.  
Nhiệm vụ nghiên cứu:  
- Cơ sở luận về di tích và khái quát về di tích.  
- Đặc điểm của khu di tích hang Co Phương.  
2
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
+ Tìm hiểu về các đặc điểm.  
+ Tìm hiểu về vai trò.  
+ Tìm hiểu về tiềm năng du lịch.  
- Đưa ra một số giải pháp bảo tồn khu di tích lịch sự hang Co  
Phương.  
4. Lịch sử nghiên cứu vấn đề:  
Di tích lịch sử- cách mạng cũng một phương tiện trực quan  
trong dạy học ở trường phổ thông, nghiên cứu về vấn đề này đã có  
nhiều tài liệu nước ngoài và trong nước nói đến.  
Hiện nay chưa có tác giả nào nghiên cứu về đề tài này. Để hoàn  
thành đề tài này tôi đã tham khảo qua sách lịch sử địa phương, trang  
TTĐT tỉnh Thanh Hóa.... tình hình thực tiễn. Để trong bài nghiên cứu  
này tôi sẽ làm rõ hơn về khu di tích lịch sử hang Co Phương tại Phú  
Lệ, huyên Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa.  
5. Phương pháp nghiên cứu:  
Để thực hiện để tài này tôi đã sử dụng các phương pháp nghiên  
cứu sau:  
- Phương pháp tổng hợp luận.  
- Phương pháp thu thập và nghiên cứu tài liệu.  
- Phương pháp quan sát thực tế.  
6. Đóng góp của đề tài:  
- Kết quả đạt được của đề tài có thể trở thành tư liệu nghiên cứu  
và tham khảo cho các bài nghiên cứu khác.  
- Cung cấp thêm nhiều thông tin và giải pháp để bảo tồn và phát  
triển di tích.  
7. Cấu trúc của đề tài:  
3
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục viết tắt, danh mục tài liệu  
tham khảo phụ lục đề tài gồm có 03 chương sau:  
Chương 1: Cơ sở luận về di tích và khái quát về di tích .  
Chương 2: Đặc điiểm của khu di tích lịch sử hang Co Phương.  
Chương 3: Giải pháp bảo tồn khu di tích lịch sử hang Co  
Phương.  
4
 
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
Chương 1  
CƠ SỞ LUẬN VỀ DI TÍCH VÀ KHÁI QUÁT VỀ KHU DI  
TÍCH .  
1.1 Cơ sở luận:  
1.1.1 Khái niệm:  
- Trước khi tìm hiểu khái niệm về di tích, phải hiểu về di tích  
lịch sử cách mạng.  
Theo quy định của Luật di sản văn hóa được Quốc hội Nước  
Cộng hòa xã hội Chủ nghĩa Việt Nam, khóa X, kì họp thứ 9, thông  
qua ngày 29/6/2001, Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật di sản  
văn hóa năm 2009 thì di sản văn hóa bao gồm di sản văn hóa phi vật  
thể và di sản văn hóa vật thể, sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị  
lịch sử, văn hóa, khoa học được lưu truyền từ thế hnày qua thế hệ  
khác.  
- “Di tích là dấu vết của quá khứ còn lưu lại trong lòng đất hoặc  
trên mặt đất có ý nghĩa về mặt văn hóa và lịch sử".".[1,Tr34]  
- “Di tích lịch sử - văn hoá là công trình xây dựng, địa điểm và  
các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó có  
giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học”.[3,Tr42 ]  
- “Di tích cách mạng - kháng chiến một bộ phận cấu thành hệ  
thống các di tích lịch sử - văn hoá, tuy nhiên, nó có những điểm khác  
với các di tích tôn giáo tín ngưỡng như đình, đền, chùa, miếu… ở chỗ:  
đó những địa điểm cụ thể, công trình kiến trúc có sẵn (nhà ở, đường  
phố…), những công trình được con người tạo nên phù hợp với mục  
đích sử dụng (địa đạo, hầm mật…) gắn liền với những sự kiện cụ  
thể, nhân vật lịch sử cụ thể trở thành di tích.”  
5
     
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
- Việt Nam, 1 di tích khi đủ các điều kiện sẽ được công nhận  
theo thứ tự: di tích cấp tỉnh, di tích cấp quốc gia và di tích quốc gia  
đặc biệt. Tính đến năm 2014, Việt Nam có hơn 40.000 di tích, thắng  
cảnh trong đó hơn 3.000 di tích được xếp hạng di tích quốc gia và  
hơn 7.000 di tích được xếp hạng cấp tỉnh. Mật độ số lượng di tích  
nhiều nhất ở 11 tỉnh vùng đồng bằng sông Hồng với tỷ lệ chiếm  
khoảng 70% di tích của Việt Nam. Trong số di tích quốc gia có 62 di  
1.1.2 Phân loại di tích:  
Căn cứ Điều 4 Luật di sản văn hoá, Điều 14 Nghị định số  
92/2002/NĐ-CP ngày 11/11/2002 của Chính phủ Việt Nam quy định  
chi tiết thi hành một số điều của Luật Di sản văn hoá, các di tích được  
phân loại như sau:  
1.1.2.1 Di tích lịch sử - văn hoá:  
Di tích lịch sử - văn hoá là công trình xây dựng, địa điểm và  
các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia thuộc công trình, địa điểm đó có  
giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học. Di tích lịch sử - văn hóa phải một  
trong các tiêu chí sau đây:  
Công trình xây dựng, địa điểm gắn với sự kiện lịch sử tiêu biểu  
trong quá trình dựng nước giữ nước. Các di tích tiêu biểu thuộc  
Công trình xây dựng, địa điểm gắn với thân thế sự nghiệp  
của anh hùng dân tộc, danh nhân của đất nước. Các di tích tiêu biểu  
6
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
Công trình xây dựng, địa điểm gắn với sự kiện lịch sử tiêu biểu của  
các thời kỳ cách mạng, kháng chiến. Các di tích tiêu biểu thuộc loại  
Điệp, Hành cung Lâm, Khu rừng Trần Hưng Đạo...  
Năm 2010, di tích lịch sử chiếm 51.2% số di tích được xếp hạng.  
Các di tích này không những có giá trị lịch sử văn hóa mà còn  
mang lại những giá trị lớn trên phương diện kinh tế, nhất là kinh tế du  
lịch.  
1.1.2.2 Di tích kiến trúc nghệ thuật:  
Di tích kiến trúc nghệ thuật là công trình kiến trúc nghệ thuật, tổng  
thể kiến trúc đô thị đô thị có giá trị tiêu biểu trong các giai đoạn  
phát triển nghệ thuật kiến trúc của dân tộc. Quần thể các công trình  
kiến trúc hoặc công trình kiến trúc đơn lẻ có giá trị tiêu biểu về kiến  
trúc, nghệ thuật của một hoặc nhiều giai đoạn lịch sử. Các di tích tiêu  
Năm 2010, di tích kiến trúc nghệ thuật chiếm 44.2% tổng số di tích  
được xếp hạng.  
1.1.2.3 Di tích khảo cổ:  
Di tích khảo cổ những địa điểm khảo cổ có giá trị nổi bật đánh  
dấu các giai đoạn phát triển của các văn hoá khảo cổ. Các di tích tiêu  
7
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
biểu thuộc loại này như Hoàng thành Thăng Long, hang Con Moong,  
Năm 2010, di tích khảo cổ chiếm 1.3% các di tích được xếp  
hạng.  
1.1.2.4. Di tích thắng cảnh:  
Di tích thắng cảnh (danh lam thắng cảnh) là cảnh quan thiên  
nhiên hoặc địa điểm sự kết hợp giữa cảnh quan thiên nhiên với  
công trình kiến trúc có giá trị lịch sử, thẩm mỹ, khoa học. Danh lam  
thắng cảnh phải một trong các tiêu chí sau đây:  
Cảnh quan thiên nhiên hoặc địa điểm sự kết hợp giữa cảnh quan  
thiên nhiên với công trình kiến trúc có giá trị thẩm mỹ tiêu biểu.  
Các di tích quốc gia đặc biệt tiêu biểu thuộc loại này như 4 danh  
Khu vực thiên nhiên có giá trị khoa học về địa chất, địa mạo, địa  
nhiên chứa đựng những dấu tích vật chất về các giai đoạn phát triển  
của Trái Đất. Các di tích tiêu biểu thuộc loại này như vịnh Hạ  
1.1.2.5. Di tích lịch sử cách mạng:  
Di tích cách mạng - kháng chiến một bộ phận cấu thành hệ  
thống các di tích lịch sử - văn hoá, tuy nhiên, nó có những điểm khác  
với các di tích tôn giáo tín ngưỡng như đình, đền, chùa, miếu… ở chỗ:  
8
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
đó những địa điểm cụ thể, công trình kiến trúc có sẵn (nhà ở, đường  
phố…), những công trình được con người tạo nên phù hợp với mục  
đích sử dụng (địa đạo, hầm mật…) gắn liền với những sự kiện cụ  
thể, nhân vật lịch sử cụ thể trở thành di tích. Loại hình di tích này  
rất đa dạng, phong phú, có mặt ở khắp mọi nơi, khó nhận biết, đồng  
thời cũng rất dễ bị lãng quên, dễ biến dạng theo mục đích sử dụng,  
theo thời tiết và theo thời gian. Bởi vậy các di tích này vừa khó bảo  
tồn vừa khó phát huy tác dụng nếu không được quan tâm đặc biệt.  
Một số di tích lịch sử cách mạng như: Chiến khu Tân Trào, Chiến khu  
Lộc...  
1.1.2.5 Phân cấp di tích:  
Căn cứ vào giá trị lịch sử, văn hoá, khoa học, di tích lịch sử - văn  
hoá, danh lam thắng cảnh (gọi chung là di tích) được chia thành:  
Di tích nằm trong danh mục kiểm kê di sản văn hóa.  
Di tích cấp tỉnh là di tích có giá trị tiêu biểu của địa phương. Chủ  
tịch Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định xếp hạng di tích cấp tỉnh.  
Di tích quốc gia là di tích có giá trị tiêu biểu của quốc gia. Bộ Văn  
Nam) quyết định xếp hạng di tích quốc gia.  
Di tích quốc gia đặc biệt là di tích có giá trị đặc biệt tiêu biểu của  
quốc gia. Thủ tướng Chính phủ quyết định xếp hạng di tích quốc  
gia đặc biệt; quyết định việc đề nghị Tổ chức Giáo dục, Khoa học  
Văn hoá của Liên hợp quốc xem xét đưa di tích tiêu biểu của  
Việt Nam vào Danh mục di sản thế giới. Di tích quốc gia đặc biệt ở  
9
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
Việt Nam được xếp hạng các đợt đầu gồm: Cố đô Hoa , Di tích  
Trong trường hợp di tích đã được xếp hạng mà sau đó đủ căn cứ  
xác định là không đủ tiêu chuẩn hoặc bị huỷ hoại không có khả năng  
phục hồi thì người thẩm quyền quyết định xếp hạng di tích nào có  
quyền ra quyết định huỷ bỏ xếp hạng đối với di tích đó.  
1.2 Lịch sử hang Co Phương.  
Đã 64 năm qua kể từ ngày định mệnh máy bay Pháp gầm rú trên  
bầu trời huyện Quan Hóa rồi thả bom xuống hang Co Phường ( Bản  
Sại - xã Phú Lệ) khiến tảng đá trên vách núi đổ xuống bịt kín cửa  
hang, chôn vùi 11 dân công hỏa tuyến cho tới bây giờ.  
Hơn nửa thế kỷ trôi qua, hang Co Phương với rêu phong, cỏ dại  
mọc xung quanh, cảnh vật hoang sơ dường như vẫn không thay đổi,  
cửa hang vẫn chỉ một hốc đá bởi những phiến đá bịt kín lối vào  
hang. Lá cờ Tổ quốc được treo trang trọng trên nóc của hang như một  
sự tri ân đối với những liệt sĩ đã khuất.  
10  
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
Chúng tôi trở về thăm hang Co Phường, nơi đã chôn vùi 11 liệt sĩ  
dân công hỏa tuyến ngày ấy vào một ngày giữa tháng 7. Cái ngày lịch  
sử định mệnh đớn đau ấy vẫn còn ám ảnh nguyên vẹn trong tâm trí  
của những cụ già bản Sại dù cho thời gian có đi qua.  
Ngày ấy, địa phận xã Phú Lệ nơi trung chuyển lương thực, vũ  
khí cho chiến dịch Thượng Lào, Điện Biên Phủ. Lực lượng TNXP  
được huy động về đây xẻ núi làm đường, tham gia vận chuyển lương  
thực, vũ khí phục vụ chiến trường. Đây địa bàn vô cùng quan trọng  
bởi tuyến đường 15A chạy qua xã Phú Lệ huyết mạch giao thông  
đặc biệt đối với việc vận chuyển quân, khí, lương thực phục vụ cho  
Điện Biên Phủ Thượng Lào.  
Phủ Lệ luôn là địa bàn bị thực dân Pháp đánh phá ác liệt nhất.  
Quân Pháp trú ở đồn Co Lương ( Hòa Bình, cách địa điểm này 8km ).  
Chúng thường xuyên mở các cuộc càn quét sang Thanh Hóa nhằm cắt  
đứt tuyến đường vận chuyển quân lương cho chiến dịch Điện Biên  
Phủ.  
Tại Phủ Lệ có hang Co Phương ( Còn gọi là hang Co Phường  
theo tiếng Thái hay hang cây khế theo tiếng Kinh) là một hang núi do  
thiên nhiên kiến tạo trong lòng núi đá của dãy Pù Bo. Núi có chiều dài  
60m, rộng 40m gồm các phiến đá lớn chồng xếp lên nhau, xung quanh  
núi là đồi đất. Hang có diện tích khoảng 18-20m2, nơi cao nhất của  
hang là 4m, càng đi sâu vào bên trong hang càng hẹp.  
Vào những năm chống thực dân Pháp, hang Co Phường không chỉ  
trạm quân lương mà còn là nơi trú quân của bộ đội, TNXP và dân  
công hỏa tuyến. Lương thực, thực phẩm khí ngoài việc chuyển  
bộ bằng xe đạp thồ còn được vận chuyển bằng đường ngược sông Mã.  
11  
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
Tới khu vực Phú Lệ, dòng sông cạn, thuyền đi lại khó khăn được  
chuyển lên bờ chuyển bộ. Đường 15A đoạn qua Phú Lệ, nơi cầu  
Phú Lệ, cầu Vạn Mai thường bị máy bay giặc Pháp ném bom, bắn  
phá. Để đảm bảo giao thông, đoạn đường này luôn có lực lượng  
TNXP, dân công hỏa tuyến đảm nhiệm để giữ vững giao thông thông  
suốt.  
Sau khi nhận nhiệm vụ trên, ngày 6/3/1953, huyện Thiệu Hóa đã  
tổ chức 3 trung đội dân công, mỗi trung đội biên chế 45 người lên  
Quan Hóa làm đường cầu Phú Lệ. Từ ngày 17-30/3, đoàn dân công  
huyện Thiệu Hóa tổ chức đan sọt, gánh đá làm đường Vạn Mai. Ngày  
31/3, đơn vị dân công huyện Thiệu Hóa được Ban chỉ huy công  
trường điều về làm cầu Phú Lệ.  
Vào 3 giờ chiều ngày 2/4/1953, máy bay giặc Pháp thay nhau thả  
bom khốc liệt. 3 chiếc máy bay đã thả 3 quả bom xuống khu vực xã  
Phú Lệ, nhưng đau đớn nhất trong vụ xả bom kinh hoàng vào chiều  
hôm đó một trong 3 quả bom găm thẳng vào sườn núi Pù Bó rồi nổ  
tung. Cả một sườn núi đá rầm rầm tụt xuống chân núi, cửa ra vào duy  
nhất của hang Co Phường bị những phiến đá liền khối như gian nhà  
bít kín.  
Đồng đội và nhân dân đã dùng mọi cách nhưng ngày đó công cụ  
thô sơ, chỉ là búa, cuốc, xẻng, xà beng nên việc phá một tảng đá lấp  
cửa hang Co Phường một điều không tưởng và sau đó đành bất lực,  
không có cách nào cứu những người mắc kẹt trong hang. 11 người của  
tiểu đội dân công xã Thiệu Nguyên, huyện Thiệu Hóa đang trú ẩn  
trong hang bị mắc kẹt trong đó cho đến chết. Cái ngày định mệnh ấy  
đã chôn vùi 11 dân công hỏa tuyến tại hang Co Phường hơn nửa thế  
12  
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
kỷ qua. Các anh chị đã ngã xuống lúc chỉ mới 18, đôi mươi và có  
những người chưa lập gia đình. Họ đã mãi mãi nằm lại trong lòng đất,  
cuộc đời của những liệt sĩ TNXP ở đây cũng giống như câu chuyện  
của 10 cô gái Đồng Lộc hay "hang Tám Cô" vậy. Họ những người  
đã góp xương máu làm nên chiến thắng lịch sử 30/4/1975.  
Nỗi ám ảnh vẫn còn hằn trong đôi mắt của cụ Văn Nhậm,  
người con của bản Sại. Năm nay cụ Nhậm cũng đã ngoài 90 tuổi rồi  
thế nhưng nhắc về cái ngày định mệnh ấy, đôi mắt cụ nhìn xa xăm,  
giọng cụ khắc khoải: “Sau tiếng nổ rung trời, tôi thấy xung quanh trở  
nên hoang tàn, cảnh tượng hãi hùng, chỉ thấy xác người và máu tràn  
lan khắp một vùng. Nơi hang Co Phương tiếng kêu la thảm thiết,  
nhiều người dân tập trung tìm cách cứu các anh chị nhưng vọng vì  
khối đá quá lớn. Người dân chỉ còn cách đưa thức ăn qua máng luồng  
rồi đưa vào hang nhưng lẽ không thành. Khoảng 10 ngày sau thì  
không còn thấy tiếng kêu la nữa. Dân làng hiểu rằng, các anh chị đã ra  
đi rồi”.  
Đến nay số lượng chính xác về số người chết kẹt trong hang Co  
Phường vẫn chưa được tìm hiểu chính xác. Tuy nhiên theo những cụ  
cao niên trong bản thì có khoảng hơn 50 người thiệt mạng ở ctrong  
và ngoài hang, bao gồm TNXP, dân công và người dân xã Phú Lệ.  
Trong số người chết nói trên, hiện tại đã có 16 TNXP đã được Nhà  
nước công nhận liệt sỹ.  
Ngày nay, phương án di dời tảng đá lớn để tìm hài cốt liệt sĩ ở  
hang Co Phường đã được đề cập tuy nhiên do việc tìm được hài cốt và  
xác định danh tính sẽ gặp nhiều khó khăn thế thân nhân các liệt sĩ  
13  
LƯƠNG VĂN QUANG – YOUTUBE : MƯỜNG CA DA  
đã thống nhất giữ nguyên vị trí những người đã yên nghỉ trong lòng  
hang.  
Tiểu kết  
Các nội dung trong chương 1tôi đã trình bày cơ sở luận về di  
tích và khái quát về di tích như: Cơ sở luận, khái niệm, phân loại, di  
tích lịch sử cách mạng, phân cấp di tích, lịch sử hang Co Phương. Để  
có thêm những kiến thức về di tích,đặc biệt về khu di tích hang Co  
Phương, hơn nữa nền tảng để tìm hiểu về thực trạng của khu di tích  
lịch sử hang Co Phương được đề cập ở chương 2.  
14  
Tải về để xem bản đầy đủ
docx 40 trang yennguyen 31/03/2022 5360
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Đề tài Tìm hiểu về tìm hiểu, mô tả, đánh giá và đề xuất để bảo tồn nhũng giá trị văn nghệ dân gian của tộc người Thái", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

  • docxde_tai_tim_hieu_ve_tim_hieu_mo_ta_danh_gia_va_de_xuat_de_bao.docx