Đặc điểm địa mạo thời kỳ pliocene khu vực Tây Nam trũng sâu biển Đông

PETROVIETNAM

TẠP CHÍ DẦU KHÍ

Số 5 - 2021, trang 11 - 22

ISSN 2615-9902

ĐẶC ĐIỂM ĐỊA MẠO THỜI KỲ PLIOCENE KHU VỰC TÂY NAM

TRŨNG SÂU BIỂN ĐÔNG

Đặng Văn Bát¹, Tống Duy Cương², Ngô Thị Kim Chi³

¹Tổng hội Địa chất Việt Nam

²Viện Dầu khí Việt Nam

³Đại học Mỏ - Địa chất

Email: ngothikimchi@humg.edu.vn

https://doi.org/10.47800/PVJ.2021.05-02

Tóm tắt

Bài báo giới thiệu kết quả nghiên cứu đặc điểm địa mạo thời kỳ Pliocene khu vực Tây Nam trũng sâu Biển Đông thông qua việc lập

bản đồ địa mạo tỷ lệ 1:250.000 theo nguyên tắc các bề mặt đồng nguồn gốc. Nghiên cứu cho thấy địa hình khu vực này trong các giai

đoạn Pliocene sớm, Pliocene giữa và Pliocene muộn phản ánh rõ cấu trúc của vỏ trái đất bao gồm thềm lục địa, sườn lục địa, đáy biển

sâu và đới tách giãn. Các đơn vị địa mạo trong các thời kỳ Pliocene có số lượng khác nhau bao gồm các đơn vị chính là địa hình lục địa cổ

còn sót lại và địa hình đáy biển. Trong địa hình đáy biển gồm các bề mặt nằm ngang, bề mặt đồng bằng và bề mặt sườn dốc. Các đơn vị

địa mạo trong thời kỳ Pliocene muộn đều mang tính kế thừa của các giai đoạn Pliocene sớm, Pliocene giữa. Tính kế thừa thể hiện rõ nhất

ở các núi ngầm đỉnh phẳng, các núi địa lũy tồn tại suốt trong Pliocene. Vào thời kỳ Pliocene sớm và giữa, khối lục địa cổ còn chiếm vị trí

nhất định ở góc Tây Bắc khu vực nghiên cứu. Sang đến Pliocene muộn, khối lục địa cổ lớn không còn tồn tại, khu vực bị chế ngự bởi chế độ

biển. Như vậy, Pliocene sớm và giữa là thời kỳ biển bắt đầu xâm nhập vào thềm lục địa Việt Nam. Thời kỳ Pliocene muộn, khu vực nghiên

cứu bị ngập sâu dưới đáy biển.

Từ khóa: Địa mạo, Pliocene, Tây Nam trũng sâu Biển Đông.

1. Giới thiệu

Các thành tạo địa chất Pliocene - Đệ Tứ phân bố rộng

rãi ở thềm lục địa Việt Nam cũng như ở các khu vực trũng

sâu Biển Đông, trong đó có vùng biển Tây Nam và được

gộp chung vào 1 phân vị địa tầng của hệ tầng Biển Đông

[1] và không được phân chia chi tiết.

Nhóm tác giả đã dựa trên cơ sở tài liệu của đợt khảo

sát thực địa bằng tàu khảo sát dầu khí 105 trong năm 2019.

Đây là chuyến khảo sát đầu tiên của Việt Nam để thu thập

các tài liệu địa chất, địa vật lý ở vùng trũng nước sâu Tây

Nam Biển Đông. Trên cơ sở các tài liệu địa chất nông phân

giải cao đo được, kết hợp với các tài liệu địa vật lý khác,

Viện Dầu khí Việt Nam lần đầu tiên đã xây dựng được các

bề mặt bất chỉnh hợp Pliocene dưới, giữa và trên. Những

bề mặt bất chỉnh hợp này là cơ sở địa hình quan trọng để

nhóm tác giả xây dựng bản đồ cổ địa mạo. Có thể nói, đây

là công trình đầu tiên nghiên cứu về đặc điểm cổ địa mạo

Pliocene khu vực, phục vụ cho việc định hướng tìm kiếm

các khoáng sản rắn sắt, mangan…

Việc nghiên cứu địa mạo ở khu vực Tây Nam trũng sâu

Biển Đông trong thời gian qua đã cho thấy bức tranh tổng

thể về địa hình khu vực [2, 3], song việc nghiên cứu cổ địa

mạo trong các giai đoạn Cenozoic còn rất khiêm tốn.

Gần đây, với mục đích nghiên cứu các tiền đề và dấu

hiệu tìm kiếm khoáng sản rắn, việc phân chia chi tiết các

phân vị địa tầng trong Pliocene và nghiên cứu đặc điểm

cổ địa mạo trong các giai đoạn đó trở nên cấp thiết.

2. Phương pháp nghiên cứu

- Phương pháp khảo sát thực địa: Công tác khảo sát

thực địa được nhóm tác giả thực hiện với mục đích thu

thập các tài liệu thực tế về địa chất, địa mạo. Nhóm tác

giả đã tiến hành đo địa chấn nông đa kênh thu nổ cắt qua

khu vực nghiên cứu 6 tuyến, ~ 2.000 km và thu thập mẫu

(Hình 1).

Ngày nhận bài: 13/3/2021. Ngày phản biện đánh giá và sửa chữa: 13/3 - 25/5/2021.

Ngày bài báo được duyệt đăng: 25/5/2021.

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

11

THĂM DÒ - KHAI THÁC DẦU KHÍ

- Phương pháp địa vật lý: Với số tuyến

địa vật lý ít, trên diện tích rộng, các nhà địa

vật lý ở Viện Dầu khí Việt Nam (VPI) đã liên

kết các mặt ranh giới nóc các tập chính dựa

trên 2 giếng khoan của các nhà thầu ở phần

rìa nông phía Tây của trũng Biển Đông. Bên

cạnh đó, các giếng khoan trong khu vực ở bể

Nam Côn Sơn và Tư Chính - Vũng Mây cũng

được sử dụng để có cơ sở vững chắc hơn

trong việc liên kết và minh giải. Nhờ vậy, các

bề mặt nóc Miocene giữa và trên đã được

VPI và các nhà thầu dầu khí xác định và minh

giải trong các dự án nghiên cứu trước [4, 5].

Riêng các thành tạo Pliocene trong các dự

án dầu khí thường được gộp chung với Đệ

Tứ và không chia chi tiết. Với yêu cầu của đề

tài này, các bề mặt ranh giới trong Pliocene

phải được phân chia và thành lập các bề

mặt cấu trúc cho Pliocene dưới, giữa và trên.

Để thực hiện minh giải các tầng Pliocene,

nhóm tác giả đã phân tích sự khác biệt về

đặc trưng phản xạ sóng địa chấn (tướng địa

chấn) từ đó tiến hành minh giải và liên kết

rộng trong vùng.

Mạng lưới khảo sát tuyến địa vật lý

Bãi cạn, cồn ngầm

KC09/19-D4

KC09/19-15

1,000

Điểm khảo sát đã khảo sát và số hiệu

Đường đẳng sâu và giá trị độ sâu (m)

Tuyến lấy mẫu cào và số hiệu tuyến

Tuyến khảo sát

Hình 1. Vị trí vùng nghiên cứu và sơ đồ tài liệu thực tế.

A

B

Chú thích

Đáy biển

Nóc Pliocene

Nội tầng Pliocene 2 (NT2)

Nội tầng Pliocene 1 (NT1)

Nóc Miocene trên

Nóc Miocene giữa

Đứt gãy

Trong lát cắt địa chấn đại diện cho địa

tầng Pliocene, tướng địa chấn chủ đạo là

các phản xạ song song phân lớp mỏng,

biên độ trung bình đến yếu, thể hiện môi

trường trầm tích biển sâu. Từ phân tích chi

tiết, tập địa chấn đại diện có thể được phân

chia thành 3 phân tập (Hình 2 và 3) với đặc

trưng sau:

1a: Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ; 1b: Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ; 1c: Bề mặt nằm ngang, mài mòn; 2a:

Bề mặt nằm ngang mài mòn sụt bậc, trên các độ sâu khác nhau; 2b: Bề mặt đồng bằng sụt bậc vận chuyển - tích tụ; 2c:

Bề mặt bán địa hào trên những độ sâu khác nhau; 3a: Bề mặt sườn dốc vận chuyển trên các dãy núi ngầm Tây Bắc; 3b: Bề

mặt sườn dốc kiến tạo; 3c: Bề mặt sườn dốc mài mòn của các dãy núi ngầm Tây Bắc; 4a: Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích

tụ trũng sâu tách giãn; 4b: Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ trũng sâu tách giãn; 4c: Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích

tụ trũng sâu tách giãn

+ Phân tập Pliocene trên: Phân tập này

được quan sát bởi các phản xạ sóng biên độ

trung bình đến tương đối cao, liên tục, tính

phân lớp ổn định (Hình 3).

Hình 2. Đặc trưng địa chấn khu vực Tây Nam trũng sâu Biển Đông.

+ Phân tập Pliocene giữa: Phân tập này

vẫn quan sát thấy mức độ ổn định và liên

tục tương đối cao của phản xạ địa chấn, tuy

nhiên biên độ địa chấn nhỏ hơn đáng kể so

với phân tập trên (Hình 3).

Chú thích

Đáy biển

Nóc Pliocene

Nội tầng Pliocene 2 (NT2)

Nội tầng Pliocene 1 (NT1)

Nóc Miocene trên

Nóc Miocene giữa

Đứt gãy

+ Phân tập Pliocene dưới: Phân tập này

nằm dưới cùng của tập địa chấn đại diện

Pliocene. Các phản xạ phân lớp mỏng liên

tục vẫn còn quan sát thấy khá phổ biến trong

phân tập này, tuy nhiên bên cạnh đó còn có

thể gặp 1 số phản xạ dạng hỗn độn phân bố

Hình 3. Đặc trưng phân lớp địa chấn trong Miocene trên và Pliocene.

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

12

PETROVIETNAM

A

rải rác ở 1 số nơi, đặc biệt tại chân các đới

cao cục bộ và có quan hệ bất chỉnh hợp phủ

đáy (downlap) với ranh giới nóc Miocene

trên ở bên dưới. Trong khu vực nghiên cứu,

các dạng phun trào thể hiện khá rõ nét trên

tài liệu địa chấn bởi các dị thường biên độ

cao và sự thay đổi tần số theo hướng thấp

hơn tại vị trí phát hiện phun trào (Hình 4).

B

Bề mặt sườn dốc vận

Bề mặt sườn dốc

vận chuyển - tích

tụ của các dãy núi

ngầm Tây Bắc

chuyển - tích tụ của các

dãy núi ngầm Đông Nam

Núi lửa

Đứt gãy nội tầng

Bề mặt đồng

bằng tích tụ

trũng sâu

tách giãn đại

dương

bằng tích tụ

trũng sâu

tách giãn đại

dương

Trên cơ sở phân tích minh giải các tài

liệu địa chấn, VPI đã xây dựng bản đồ cấu

trúc các bề mặt Pliocene dưới, giữa, trên.

Đây là các bản đồ cấu trúc quan trọng để

nhóm tác giả sử dụng trong việc thành lập

bản đồ địa mạo.

Chú thích

Đáy biển

Đứt gãy tái hoạt động

Nóc Pliocene

Nội tầng Pliocene 1 (NT1)

Nội tầng Pliocene 2 (NT2)

Nóc Miocene trên

Nóc Miocene giữa

Đứt gãy

1a: Bề mặt sườn dốc kiến tạo, sườn lục địa; 1b: Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ; 1c: Bề mặt đồng bằng nghiêng thoải

tích tụ dạng lòng chảo rìa lục địa; 2a: Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ; 2b: Bề mặt đồng bằng lượn sóng phân bậc;

2c: Bề mặt đồng bằng nghiêng thoải tích tụ dạng lòng chảo rìa lục địa; 3a: Bề mặt nằm ngang mài mòn; 3b: Bề mặt nằm

ngang mài mòn sụt bậc, trên các độ sâu khác nhau; 3c: Bề mặt nằm ngang mài mòn sụt bậc, trên các độ sâu khác nhau.

- Phương pháp nghiên cứu địa mạo:

Để làm sáng tỏ đặc điểm địa mạo khu vực

Tây Nam trũng sâu Biển Đông, nhóm tác giả

đã áp dụng các phương pháp nghiên cứu

địa mạo như phân tích hình thái, trắc lượng

- hình thái, kiến trúc - hình thái, phân tích

các mức địa mạo và lập bản đồ địa mạo tỷ lệ

1:250.000 theo nguyên tắc các bề mặt đồng

nguồn gốc.

Hình 4. Mặt cắt tiêu biểu Tây Bắc - Đông Nam phía Bắc khu vực nghiên cứu.

Các bản đồ địa mạo đáy biển Việt Nam

được thành lập theo nguyên tắc nguồn gốc

- hình thái - động lực [6, 7], kiến trúc - hình

thái [3]. Các nguyên tắc đó đã khái quát địa

hình thành kiểu nguồn gốc - hình thái địa

hình hoặc kiểu kiến trúc - hình thái địa hình

phù hợp với bản đồ tỷ lệ nhỏ hoặc trung

bình mang tính khái quát đặc điểm địa mạo

khu vực. Song với mục tiêu xác lập các tiền

đề địa mạo để tìm kiếm khoáng sản rắn, việc

xác định các nguồn gốc bề mặt nằm ngang

dưới đáy biển, cụ thể hơn là các núi ngầm

đỉnh phẳng mà trong văn liệu địa mạo gọi

là Gaiot (Guyot) có ý nghĩa quan trọng trong

việc định hướng cho công tác tìm kiếm

khoáng sản.

b. Các bề mặt đồng bằng

Bề mặt đồng bằng phân dị trũng giữa núi ngầm.

Độ sâu 2.700 - 2.800 m

Bề mặt đồng bằng nghiêng thoải tích tụ dạng

lòng chảo rìa lục địa. Độ sâu 1.500 - 2.200 m

1. Địa hình lục địa cổ

Địa hình lục địa cổ

2. Địa hình đáy biển

a. Các bề mặt nằm ngang lượn sóng

Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ.

Độ sâu 1.700 - 1.900 m

Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ với những

lòng chảo. Độ sâu 2.200 - 3.000 m

Bề mặt mài mòn địa lũy trên các độ sâu khác nhau

Bề mặt bán địa hào trên các độ sâu khác nhau

3. Kết quả nghiên cứu

Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ trũng sâu

tách giãn. Độ sâu 3.000 m đến trên 4.000 m

Bề mặt nằm ngang mài mòn sụt bậc,

trên các độ sâu khác nhau

3.1. Đặc điểm địa mạo thời kỳ Pliocene sớm

c. Bề mặt sườn dốc

Bề mặt nằm ngang mài mòn. Độ sâu 2.100 - 2.400 m

Trên bản đồ địa mạo thời kỳ Pliocene

sớm (Hình 5) gồm các đơn vị như sau:

Bề mặt sườn dốc kiến tạo. Độ sâu 1.600 - 2.700 m

Bề mặt sườn dốc vận chuyển trên các dãy núi

ngầm Tây Bắc. Độ sâu 1.500 - 3.000 m

Bề mặt lòng chảo tích tụ. Độ sâu 2.800 - 3.360 m

Bề mặt phun trào cổ trên các độ sâu khác nhau

- Địa hình lục địa cổ

Bề mặt sườn dốc vận chuyển trên các dãy núi

ngầm Đông Nam. Độ sâu 1.500 - 3.500 m

Bề mặt phun trào trẻ trên các độ sâu khác nhau

Địa hình lục địa cổ là phần địa hình lục

Hình 5. Sơ đồ cổ địa mạo thời kỳ Pliocene sớm.

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

13

THĂM DÒ - KHAI THÁC DẦU KHÍ

địa đã được hình thành trước Pliocene. Trong khu vực

nghiên cứu nó được tồn tại dưới dạng các mảnh sót.

các bề mặt tích tụ nhỏ nằm ở độ sâu > 3.000 m phân bố ở

phía Đông Nam khu vực nghiên cứu.

(1) Mảnh sót lục địa cổ: Mảnh sót của lục địa cổ được

thể hiện bằng những vùng vắng mặt trầm tích. Ở khu vực

nghiên cứu, mảnh sót lục địa cổ có diện tích lớn ở góc phía

Tây Bắc với diện tích khoảng gần 1.200 km². Mảnh sót lục

địa ở Tây Bắc tiếp giáp với địa hình đáy biển bởi đường

diềm nằm ở độ sâu 1.600 - 1.700 m.

(7) Bề mặt phun trào cổ trên các độ sâu khác nhau:

Phân bố rải rác ở khu vực nghiên cứu. Ở góc Đông Nam,

có 3 khối phun trào, trong đó 2 khối hình tròn và 1 khối

hình chữ nhật. Diện tích mỗi khối khoảng vài chục km².

Phần trung tâm cũng gặp 3 khối phun trào cổ, trong đó

2 khối phân bố ở bề mặt địa hào sâu 1.700 - 1.800 m và 1

khối nằm độc lập bên cạnh mảnh sót lục địa cổ. Góc Tây

Nam cũng gặp 1 khối phun trào cổ nằm phủ lên bề mặt

2.300 - 2.400 m.

- Địa hình đáy biển

+ Các bề mặt nằm ngang, lượn sóng

(2) Bề mặt mài mòn địa lũy trên các độ sâu khác nhau:

Bề mặt mài mòn địa lũy lớn nhất nằm ở phía Tây vùng ng-

hiên cứu. Bề mặt bằng phẳng với diện tích khoảng 158

km², ở độ sâu 900 m. Bề mặt được giới hạn bởi 2 đứt gãy

song song phương Bắc Nam, cách nhau khoảng 11 km,

làm cho bề mặt mang tính địa lũy (Hình 5).

(8) Bề mặt phun trào trẻ trên các độ sâu khác nhau: Bề

mặt phun trào trẻ trên độ sâu > 3.000 m phân bố thành 2

khối có diện tích lớn. Một khối nằm ở trung tâm đới tách

giãn có diện tích hơn 900 km²(núi lửa Đình Trung). Một

khối phân bố ở rìa Tây Bắc đới tách giãn, nơi chuyển tiếp

từ núi ngầm Tây Bắc xuống đồng bằng tách giãn, có diện

tích khoảng hơn 1.000 km².

(3) Bề mặt bán địa hào trên các độ sâu khác nhau: Vào

thời kỳ Pliocene sớm, hoạt động của đứt gãy cũng tạo nên

các bề mặt bán địa hào trên những độ sâu khác nhau. Bề

mặt bán địa hào dễ nhận thấy ở phía Đông Nam. Bề mặt

được nổi cao ở độ sâu 800 - 840 m, có hình thái không đều,

lượn sóng đến độ sâu 1.200 m. Từ độ sâu này, các đường

đẳng sâu đan dày, sít nhau bao quanh bề mặt, tạo thành

1 sườn tương đối dốc (> 5^o) đến tận độ sâu 2.800 m. Ngoài

ra, trong khu vực còn gặp các bề mặt bán địa hào nằm rải

rác khắp nơi.

+ Các bề mặt đồng bằng

(9) Bề mặt đồng bằng phân dị trũng giữa núi ngầm,

độ sâu 2.700 - 2.800 m: Bề mặt phân dị trũng giữa núi

ngầm, độ sâu 2.700 - 2.800 m lớn nhất của khu vực này

nằm ở phía Bắc vùng nghiên cứu, chạy theo phương kinh

tuyến, với diện tích khoảng 781 km². Bề mặt có hình thái

lượn sóng nằm trên các đường đẳng sâu 2.700 - 2.800 m.

(10) Bề mặt đồng bằng nghiêng thoải tích tụ dạng

lòng chảo rìa lục địa, độ sâu 1.500 - 2.200 m: Bề mặt nằm

ở trung tâm phía Bắc vùng nghiên cứu, có ranh giới tiếp

giáp với lục địa ở độ sâu hiện tại 1.600 - 1.700 m và thấp

dần về phía Đông đến lòng chảo sâu 2.220 m. Diện tích

của đồng bằng khoảng 7.000 km². Trên bề mặt đồng bằng

nổi lên những bề mặt nằm ngang ở độ sâu khoảng 2.220

m. Góc phía Nam của đồng bằng nằm ở độ sâu 1.980 m

với địa hình khá bằng phẳng.

(4) Bề mặt nằm ngang mài mòn sụt bậc, trên các độ

sâu khác nhau: Bề mặt nằm ngang mài mòn sụt bậc thứ

nhất nằm ở độ sâu 1.500 - 1.700 m, phân bố ở góc Đông

Nam khu vực nghiên cứu với diện tích 20 km². Bề mặt này

về bản chất là 1 yên ngựa lớn, thoải của 2 đường đẳng sâu

1.500 m đối ngược nhau. Ngoài ra, bề mặt này còn gặp ở

trung tâm phía Nam vùng nghiên cứu, trên độ sâu 2.700

- 3.000 m, với diện tích khoảng 773 km². Bề mặt được

khống chế bởi 3 đứt gãy chạy song song theo phương

Đông Bắc - Tây Nam. Đứt gãy ở giữa đơn vị địa hình này đã

chia bề mặt địa hình thành 2 khối: khối phía Đông Nam -

địa hình sụt bậc, khối phía Tây Bắc - địa hình phân dị lượn

sóng (Hình 5).

(11) Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ, độ sâu 1.700

- 1.900 m: Tiếp giáp với rìa lục địa cổ nằm ở phía Tây vùng

nghiên cứu, với diện tích khoảng 3.618 km². Tính phân

dị lượn sóng của đồng bằng được thể hiện bằng những

đường đẳng sâu chạy song song với nhau như đường

đẳng sâu từ 1.000 - 1.400 m. Do tính phân dị của đồng

bằng, xuất hiện các rãnh xâm thực đổ về phía Đông Bắc

và Tây Nam.

(5) Bề mặt nằm ngang mài mòn, độ sâu 2.100 - 2.400

m: Nằm rải rác ở phía Bắc, phía Tây Nam và Đông Nam

vùng nghiên cứu. Ở góc Đông Nam vùng nghiên cứu tồn

tại 2 bề mặt với diện tích khá lớn. Trên các bề mặt này

cũng gặp trường núi lửa cổ. Bề mặt ranh giới của đơn vị

địa hình bao quanh và khép kín trường núi lửa này.

(12) Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ với những

lòng chảo, độ sâu 2.200 - 3.000 m: Bề mặt đồng bằng

này nằm ở góc Tây Nam khu vực nghiên cứu có diện tích

khoảng 6.730 km², từ độ sâu 2.200 m ở phía Tây Bắc, thấp

(6) Bề mặt lòng chảo tích tụ, độ sâu 2.800 - 3.360 m: Là

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

14

PETROVIETNAM

dần về phía Đông Nam đến độ sâu 3.000 m. Đồng bằng

được đặc trưng bởi các đường đẳng sâu song song và

khép kín có dạng lòng chảo ở độ sâu 2.400 - 2.500 m, tạo

nên các trũng lòng chảo có kích thước nhỏ khoảng trên

100 km². Ngoài các trũng tích tụ, ở đây còn gặp những

núi ngầm đỉnh phẳng nổi cao đến độ sâu 2.100 - 2.200 m.

Bề mặt đồng bằng bị chia cắt bởi hệ thống đứt gãy ngắn

phương Đông Bắc - Tây Nam làm thay đổi độ sâu của địa

hình. Hệ thống các canyon cũng xuất hiện làm cho quá

trình xói mòn ngầm hoạt động mạnh.

Các đường đẳng sâu chạy song song, cách đều nhau ở

phía Bắc làm cho sườn dốc được mở rộng đến 77 km.

Sau đó các đường đẳng sâu đan dày sít vào nhau làm

cho sườn bị thu hẹp. Độ dốc ở đây đạt trên 5^o. Tại đây có

1 núi lửa trẻ phủ lên trên sườn dốc. Đoạn thứ 2 là 1 sườn

hẹp Đông Bắc - Tây Nam bám theo bề mặt địa hào từ

độ sâu 2.500 - 2.940 m với độ dốc khoảng 5^o. Tiếp theo,

sườn dốc này chạy về phía Nam qua yên ngựa ở độ sâu

3.060 m để chuyển sang đoạn sườn dốc tiếp theo, gần

như theo phương Bắc - Nam.

(13) Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ trũng sâu

tách giãn, độ sâu 3.000 đến trên 4.000 m: Bề mặt này chạy

theo phương Đông Bắc - Tây Nam từ độ sâu lớn hơn 3.000

m đến trên 4.000 m. Độ sâu tăng dần từ phía Tây Nam

sang Đông Bắc. Địa hình rất thoải, chiếm diện tích lớn, đến

5.500 km². Trên bề mặt đồng bằng, 2 trường basalt trẻ bao

phủ có diện tích khá lớn. Chiều rộng của trũng tách giãn

khoảng > 100 km.

(16) Bề mặt sườn dốc vận chuyển trên các dãy núi

ngầm Đông Nam, độ sâu 1.500 - 3.500 m: Bề mặt nằm ở

góc Đông Nam vùng nghiên cứu. Ở phía Nam các đường

đẳng sâu Đông Bắc - Đông Nam chạy song song với nhau,

từ độ sâu 2.000 m xuống độ sâu 3.500 m. Ranh giới với các

đồng bằng trũng tách giãn là 1 đứt gãy dự đoán theo địa

hình theo phương Đông Bắc - Tây Nam. Ở đây cũng gặp

các hệ thống đứt gãy Đông Bắc - Tây Nam làm địa hình bị

sụt bậc.

+ Bề mặt sườn dốc

3.2. Đặc điểm địa mạo thời kỳ Pliocene giữa

(14) Bề mặt sườn dốc kiến tạo, độ sâu 1.600 - 2.700 m:

Bề mặt nằm ở phía Tây Bắc vùng nghiên cứu chuyển tiếp

từ đồng bằng ven rìa lục. Sườn dốc này không liên tục,

bao gồm 3 đoạn: Đoạn thứ nhất ở phía Bắc vùng nghiên

cứu, bề mặt sườn dốc kiến tạo chạy theo phương kinh

tuyến. Sườn nằm từ độ sâu 2.300 - 2.700 m trên khoảng

chiều rộng 11 km, độ dốc địa hình đạt 3^o. Các đường đẳng

sâu nằm sát nhau, chạy song song làm cho sườn dốc đều.

Đoạn thứ 2 ở khu vực phía Tây vùng nghiên cứu, sườn dốc

được giới hạn phía Tây là đứt gãy Đông Bắc - Tây Nam làm

cho địa hình bị sụt bậc từ độ sâu 1.700 - 1.800 m xuống

trũng sâu nhỏ khép kín của trũng tích tụ độ sâu 1.900 m.

Sườn có bề mặt bằng phẳng ở độ sâu 900 m xuống đến

độ sâu 2.500 - 2.600 m. Chiều rộng của sườn chỗ lớn nhất

đạt đến 30 km. Các đường đẳng sâu chạy song song và sít

nhau làm cho độ dốc của sườn lớn (~ 20^o). Đoạn thứ 3 nằm

ở phía Tây khu vực nghiên cứu. Ranh giới của sườn ở phía

Bắc được giới hạn bởi đường đẳng sâu 1.800 m, ranh giới

phía Nam là đường đẳng sâu 2.300 m. Các đường đẳng

sâu chạy song song, sít nhau trên khoảng 150 km, làm cho

độ dốc của sườn đạt 7^o.

Bản đồ địa mạo thời kỳ Pliocene giữa (Hình 6) bao

gồm các đơn vị như sau:

- Địa hình lục địa cổ

(1) Địa hình lục địa cổ: Địa hình lục địa cổ còn sót trong

vùng nghiên cứu tồn tại thành những khối có kích thước

khác nhau. Khối lớn nhất, cũng như các thời kỳ trước, nằm

góc Tây vùng nghiên cứu, chiếm diện tích khoảng 11.730

km². Ranh giới với đáy biển là 1 đường diềm ở độ sâu từ

1.500 - 1.800 m trên địa hình hiện tại. Ở phía Bắc, cách khối

lục địa cổ không xa (khoảng 25 km) cũng tồn tại 1 khối lục

địa cổ không lớn (diện tích khoảng 355 km²) chạy theo

phương Bắc - Nam. Như vậy, các khối lục địa cổ trong suốt

thời kỳ Pliocene đã tồn tại trong khu vực nghiên cứu.

- Địa hình đáy biển

+ Các bề mặt nằm ngang

(2) Bề mặt mài mòn địa lũy, độ sâu 900 - 1.000 m: Bề

mặt nằm ở phía Tây vùng nghiên cứu, chạy theo phương

kinh tuyến, có chiều dài 20 km, chiều rộng trên dưới 10

km, nằm trên độ sâu 800 - 900 m và được khống chế bởi 2

đứt gãy song song. Đứt gãy làm cho cánh phía Tây bị sụt

bậc, địa hình thấp hẳn từ 800 - 900 m xuống đến 1.700 m.

(15) Bề mặt sườn dốc vận chuyển trên các dãy núi

ngầm Tây Bắc, độ sâu 1.500 - 3.000 m: Đây là sườn dốc

của các dãy núi ngầm Tây Bắc, là nơi vận chuyển vật liệu

xuống đồng bằng lượn sóng tích tụ tách giãn. Sườn dốc

này gồm 2 đoạn và được phân tách nhau bởi bề mặt bán

địa hào ở độ sâu 2.700 - 2.900 m. Đoạn phía Bắc chạy từ

góc Đông Bắc của tờ bản đồ từ độ sâu 2.800 - 4.320 m.

(3) Bề mặt bán địa hào tại độ sâu khác nhau: Vào thời

kỳ Pliocene giữa có thể ghi nhận các bề mặt bán địa hào

như sau: Bề mặt bán địa hào thứ 1 nằm ở trung tâm vùng

nghiên cứu. Bề mặt bán địa hào có diện tích khoảng 403

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

15

THĂM DÒ - KHAI THÁC DẦU KHÍ

(4) Bề mặt nằm ngang mài mòn sụt bậc,

độ sâu 1.700 m: Bề mặt phân bố ở góc Đông

Nam khu vực nghiên cứu. Bề mặt bị 3 đứt

gãy song song theo phương Đông Bắc - Tây

Nam cắt qua làm cho bị sụt bậc từ độ sâu

1.500 - 1.700 m xuống 2.000 m. Ba đứt gãy

đã làm cho địa hình tạo các thành khối khác

nhau. Đứt gãy sát phía Đông làm cho cánh

Đông Nam được nâng cao nhất đến độ sâu

600 m với đỉnh tròn nhỏ sườn. Cánh Tây Bắc

bị tụt sâu xuống 1.700 - 1.800 m tạo nên bề

mặt địa hào lượn sóng - đây là khối bị sụt sâu

nhất. Về phía Tây, vượt qua đứt gãy, địa hình

lại là 1 đồi ngầm tròn, sườn rất dốc độ cao

đến -600 m. Sau đó, vượt qua đứt gãy thứ 3,

địa hình lại bị sụt bậc và hạ thấp đến độ sâu

1.800 - 2.000 m để hòa nhập với sườn ngầm

của các dãy núi ngầm Đông Nam (Hình 6).

1. Địa hình lục địa cổ

Địa hình lục địa cổ

b. Các bề mặt đồng bằng phân dị

Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ. Độ sâu 1.800 - 1.900 m

(5) Bề mặt nằm ngang mài mòn, độ sâu

1.200 - 1.700 m: Đây là những bề mặt nằm ở

phía Tây vùng trên đồng bằng tích tụ lòng

chảo. Phần lớn chúng bám theo rìa lục địa

cổ với độ sâu từ 1.200 - 1.700 m. Độ sâu tăng

dần từ diềm lục địa Tây Nam, nơi có độ sâu

bề mặt khoảng 1.200 m, đến độ sâu 1.500 m

và cuối cùng ở góc Đông Bắc, độ sâu khoảng

1.600 m. Các bề mặt đỉnh đều có hình bán

tròn. Trên bề mặt đồng bằng cũng gặp 1 vài

đỉnh nằm ngang hình tròn trên độ sâu 1.550

m, 1.750 m. Ở góc Đông Nam của vùng ng-

hiên cứu cũng gặp 1 bề mặt ở độ sâu 1.500

m có hình oval chạy theo phương Đông Bắc

- Tây Nam.

2. Địa hình đáy biển

a. Các bề mặt nằm ngang

Bề mặt đồng bằng lượn sóng phân bậc.

Độ sâu 1.900 - 2.700 m

Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ. Độ sâu 2.200 - 2.300 m

Bề mặt đồng bằng sụt bậc vận chuyển - tích tụ. Độ sâu

2.600 - 3.450 m

Bề mặt mài mòn địa lũy. Độ sâu 900 - 1.000 m

Bề mặt bán địa hào trên độ sâu khác nhau

Bề mặt nằm ngang mài mòn sụt bậc.

Độ sâu 1.700 m

Bề mặt nằm ngang mài mòn.

Độ sâu 1.200 - 1.700 m

Bề mặt nằm ngang lượn sóng mài mòn.

Độ sâu 1.800 - 2.200 m

Bề mặt lượn sóng mài mòn.

Độ sâu 2.800 - 3.000 m

Bề mặt đồng bằng tích tụ trũng sâu tách giãn đại dương

c. Các bề mặt nằm nghiêng

Bề mặt sườn dốc kiến tạo. Độ sâu 2.200 - 2.800m

Bề mặt sườn dốc vận chuyển - tích tụ của các dãy núi

ngầm Tây Bắc. Độ sâu 2.200 - 2.800 m

Bề mặt sườn dốc vận chuyển - tích tụ của các dãy núi

ngầm Đông Nam. Độ sâu 1.500 - 3.000 m

Bề mặt phun trào cổ trên các độ sâu khác nhau

Bề mặt phun trào trẻ trên độ sâu > 3.000 m

Hình 6. Sơ đồ cổ địa mạo thời kỳ Pliocene giữa.

km²được khống chế bởi đứt gãy Đông Bắc - Tây Nam. Biên độ dịch

chuyển khoảng 650 m. Phía Tây Nam của bề mặt bán địa hào thứ 1 là

bề mặt sụt bậc bán địa hào thứ 2 được khống chế bởi đứt gãy Đông

Bắc - Tây Nam. Biên độ dịch chuyển của đứt gãy khoảng 400 m. Bề mặt

bán địa hào thứ 3 nằm ở phía Tây vùng nghiên cứu. Bề mặt nằm trên

độ sâu khoảng 800 m bị đứt gãy theo phương Bắc Đông Bắc - Nam Tây

Nam cắt qua làm sụt bậc địa hình xuống đến độ sâu 1.800 - 1.900 m.

Biên độ dịch chuyển thẳng đứng của đứt gãy gần đến nghìn mét. Bề

mặt địa hào thứ 4 nằm ở gần phía Bắc của bản đồ. Bề mặt bị đứt gãy

Đông Bắc - Tây Nam cắt qua, cánh Tây Bắc được nâng lên đến độ sâu

khoảng 2.600 m, sau đó từ độ sâu 2.700 m trở xuống địa hình trở nên

dốc hơn, hòa nhập với sườn dốc khu vực. Ở cánh Đông Nam, địa hình

bị sụt bậc xuống tới độ sâu 3.000 m. Ở góc Đông Nam vùng nghiên

cứu, tồn tại 2 đứt gãy Đông Bắc - Tây Nam liền nhau tạo nên bề mặt

bán địa lũy có diện tích tương đối lớn - bề mặt thứ 5 - khoảng 1.842

km². Về bản chất, đây cũng là 1 bề mặt nằm ngang bị phá hủy bởi hệ

thống đứt gãy làm địa hình bị xê dịch.

(6) Bề mặt nằm ngang lượn sóng mài

mòn, độ sâu 1.800 - 2.200 m: Bề mặt phân

bố ở trên đồng bằng phía Tây Nam bản đồ.

Tại đây gặp tới 3 - 4 bề mặt, trong đó bề mặt

lớn nhất với diện tích khoảng 480 km². Bề

mặt chạy theo phương Đông Bắc - Tây Nam.

Phía Tây Nam của bề mặt này cũng tồn tại

1 bề mặt nằm ngang với bề mặt đỉnh trùng

với núi lửa cổ nằm ở độ sâu khoảng 1.900 m.

Bề mặt chạy gần như theo phương vĩ tuyến

với sườn dốc về phía Đông và thoải về phía

Tây. Bề mặt được khép kín ở đường đẳng

sâu 2.000 m với diện tích khoảng 295 km².

Ở phía Bắc của đỉnh này cũng tồn tại 1 vòm

tròn, sườn dốc nâng cao đến độ sâu 1.800

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

16

PETROVIETNAM

- 1.900 m. Giữa chúng là 1 bề mặt nằm ngang ở độ sâu

2.300 m. Tại trung tâm phía Bắc bản đồ cũng gặp ít nhất 3

bề mặt nằm ở độ sâu 1.800 - 2.200 m.

rìa lục địa. Phía Bắc đồng bằng gặp những trũng sâu lớn

có hình thù méo mó, độ sâu đến trên 2.000 m. Phía Nam

bề mặt đồng bằng gặp trũng sâu khép kín ở độ sâu 1.900

m. Hoạt động xâm thực của các dòng ngầm ở đây cũng

xảy ra mạnh, điển hình nhất là dòng ngầm lớn ở phía Bắc.

(7) Bề mặt lượn sóng mài mòn, độ sâu 2.800 - 3.000

m: Bề mặt phân bố ở 3 khu vực. Khu vực thứ nhất nằm ở

phía Bắc kéo dài theo phương kinh tuyến với độ sâu 2.800

m. Ranh giới phía Tây của bề mặt là 1 sườn dốc đều (3^o),

chuyển tiếp từ bề mặt sườn dốc núi ngầm 1.900 - 2.000

m xuống. Khu vực thứ 2 phân bố bề mặt này ở trung tâm

phía Nam vùng nghiên cứu. Tại đây, bề mặt này gồm

nhiều đỉnh nhỏ, vòm tròn khép kín ở độ sâu từ 2.300 m

đến 2.800 - 2.900 m tạo nên những đồi núi ngầm. Chúng

được sắp xếp thành hàng theo 2 phương: Đông Bắc - Tây

Nam và Tây Bắc - Đông Nam. Khu vực thứ 3 phân bố bề

mặt lượn sóng mài mòn - xâm thực ở độ sâu 2.300 - 3.000

m gặp ở phía Đông Nam vùng nghiên cứu. Tại đây các

đỉnh tròn đa số nằm ở độ sâu 2.700 - 2.800 m đến 3.000 m.

Các đỉnh tròn phân bố có xu hướng theo phương Đông

Bắc - Tây Nam.

(11) Bề mặt đồng bằng lượn sóng phân bậc, độ sâu

1.900 - 2.700 m: Đơn vị địa hình này nằm ở phía Bắc vùng

nghiên cứu, chạy theo phương kinh tuyến. Phía Tây đồng

bằng tiếp giáp với tiểu lục địa và đồng bằng lượn sóng

tích tụ, độ sâu 1.800 - 1.900 m bởi đường diềm ở độ sâu

khoảng 1.900 m. Từ đây, các đường đẳng sâu chạy song

song, gần cách đều nhau đến độ sâu 2.200 m làm cho sườn

địa hình dốc đều khoảng 4^o. Đến độ sâu khoảng 2.300 m

địa hình trở nên bằng phẳng, tạo thành 1 bậc tương đối

bằng phẳng ở độ sâu 2.300 - 2.350 m.

(12) Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ, độ sâu 2.200

- 2.300 m: Bề mặt nằm ở góc Tây Nam vùng nghiên cứu

với diện tích khoảng 5.300 km², tính lượn sóng của đồng

bằng này phức tạp, được thể hiện bằng những đường

đẳng sâu song song, đan dày. Phía Tây Nam đồng bằng

gặp các trũng tích tụ khép kín trên độ sâu 2.350 m. Nổi

lên trên mặt đồng bằng là những bề mặt bằng phẳng ở

độ sâu 2.000 m, 2.200 m. Đồng bằng được giới hạn xung

quanh là các sườn của các dãy núi ngầm.

(8) Bề mặt phun trào cổ tại các độ sâu khác nhau: Bề

mặt phân bố rải rác ở khu vực nghiên cứu. Ở góc Đông

Nam, có 3 khối phun trào, trong đó 2 khối hình tròn và 1

khối hình chữ nhật. Diện tích mỗi khối khoảng vài chục

km². Ở phần trung tâm cũng gặp 3 khối phun trào cổ,

trong đó 2 khối phân bố ở bề mặt địa hào sâu 1.700 - 1.800

m và 1 khối nằm độc lập bên cạnh mảnh sót lục địa cổ.

Góc Tây Nam vùng nghiên cứu cũng gặp 1 khối phun trào

cổ nằm phủ lên bề mặt 2.300 - 2.400 m.

(13) Bề mặt đồng bằng sụt bậc vận chuyển - tích tụ, độ

sâu 2.600 - 3.450 m: Bề mặt đồng bằng nằm ở phía Nam

khu vực nghiên cứu, chạy theo phương Tây Nam lên Đông

Bắc, chuyển tiếp xuống đồng bằng tách giãn. Tính sụt bậc

ở đây được thể hiện bằng các đường đẳng sâu từ 2.600 -

3.450 m, song song với nhau theo phương Tây Bắc - Đông

Nam và cách khá đều nhau, độ dốc của sườn đạt 3 - 5^o. Từ

đường đẳng sâu 3.350 m địa hình sụt bậc xuống 1 bề mặt

tương đối bằng phẳng đến đường đẳng sâu 3.450 m. Trên

bề mặt đồng bằng gặp đứt gãy theo phương Đông Bắc

- Tây Nam làm cho các đường đẳng sâu xung quanh đứt

gãy cũng bị biến dạng.

(9) Bề mặt phun trào trẻ trên độ sâu > 3.000 m: Bề mặt

phân bố thành 2 khối có diện tích lớn. Một khối nằm ở

trung tâm đới tách giãn có diện tích hơn 900 km². Đây là

núi lửa ĐìnhTrung cổ. Bề mặt bằng phẳng của núi lửa được

giới hạn bằng đường đẳng sâu 3.600 - 3.650 m chiếm nửa

diện tích phía Tây. Phía Đông là 1 sườn dốc đều (độ dốc

> 15^o) từ 3.650 m xuống đến độ sâu 3.800 m. Các đường

đẳng sâu phương kinh tuyến làm cho núi lửa cũng chạy

theo phương này. Một khối phân bố ở rìa Tây Bắc đới tách

giãn, nơi chuyển tiếp từ núi ngầm Tây Bắc xuống đồng

bằng tách giãn có diện tích khoảng hơn 1.000 km².

(14) Bề mặt đồng bằng tích tụ trũng sâu tách giãn đại

dương, độ sâu 3.350 - 4.400 m: Bề mặt chiếm diện tích

lớn (khoảng 7.320 km²) ở phía Đông khu vực nghiên cứu.

Được bắt đầu bằng đường đẳng sâu 3.450 m, các đường

đẳng sâu chạy song song, cách đều nhau đến đường đẳng

sâu 3.650 m. Từ đường đẳng sâu này xuống đến độ sâu

4.400 m, địa hình lại dốc đều, tạo thành 1 sườn thoải với

góc dốc < 1^o. Trên bề mặt đồng bằng, các trường basalt

trẻ phủ rộng lớn.

+ Các bề mặt đồng bằng phân dị

(10) Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ, độ sâu 1.800

- 1.900 m: Đơn vị địa mạo này nằm phía Tây vùng nghiên

cứu, bám sát rìa lục địa cổ ở độ sâu từ 1.800 - 1.900 m có

diện tích khoảng 5.200 km². Ranh giới với rìa lục địa là 1

đường diềm uốn cong nằm trên độ sâu từ 1.500 m. Ở đây

cũng gặp các bề mặt nằm ngang nhô cao, cao nhất là bề

mặt 800 - 900 m và các bề mặt 1.500 - 1.700 m bám theo

+ Các bề mặt nằm nghiêng

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

17

THĂM DÒ - KHAI THÁC DẦU KHÍ

(15) Bề mặt sườn dốc kiến tạo, độ sâu 2.200 - 2.800 m: Các bề mặt

phân bố ở phía Tây vùng nghiên cứu, có độ sâu lớn từ 2.200 - 2.800

m. Độ dốc của các sườn tương đối đồng đều, trung bình khoảng 1 -

6^o, phương phát triển chung của sườn chủ yếu là Đông Bắc - Tây Nam.

Đường diềm chạy xung quanh sườn trên độ sâu khoảng 1.600 - 1.800

m, có nơi xuống đến 2.000 m, bị sụt bậc xuống sườn có độ sâu lớn hơn.

Sườn dốc về phía Đông Nam, các dòng vật liệu di chuyển từ đồng bằng

xuống đáy đại dương qua hệ thống sườn này. Trên sườn gặp các bề mặt

nằm ngang nổi cao đến 1.800 - 2.000 m. Các hoạt động phun trào cổ rải

rác gặp trên sườn dốc kiến tạo, tạo thành những trường basalt nhỏ trên

những độ sâu khác nhau.

nhiều đoạn. Từ Bắc xuống Nam có thể chia

thành những đoạn khác nhau. Đoạn lớn

nhất, sườn dốc được chuyển từ bề mặt nằm

ngang ở độ sâu 2.800 m xuống đến 4.100 m.

Sườn dốc đều (độ dốc > 5^o) bao quanh lấy

khối núi lửa trẻ. Phía Nam khối núi lửa trẻ,

sườn dốc hơn. Các đường đẳng sâu từ 3.000

- 4.000 m đan dày nhau như chạy vuông góc

đâm vào khối núi lửa trẻ. Đoạn tiếp theo

sườn dốc chạy về phía Đông Nam và chia

thành 2 nhánh: 1 nhánh uốn cong về phía

Tây và 1 nhánh tiếp tục về phía Đông Nam.

(16) Bề mặt sườn dốc vận chuyển - tích tụ của các dãy núi ngầm Tây

Bắc, độ sâu 2.200 - 2.800 m: Bề mặt có địa hình rất phức tạp và chia cắt

(17) Bề mặt sườn dốc vận chuyển - tích

tụ của các dãy núi ngầm Đông Nam, độ

sâu 1.500 - 3.000 m: Bề mặt sườn dốc của

các dãy núi ngầm đổ về phía Tây Bắc, vận

chuyển - tích tụ, độ sâu 1.500 - 3.000 m nằm

ở góc Đông Nam vùng nghiên cứu với diện

tích khoảng 4.400 km². Được bắt đầu bằng

những bề mặt nằm ngang ở độ sâu 1.500 -

1.700 m, các bề mặt sườn dốc cắm về phía

Đông Bắc bởi những đường đẳng sâu chạy

song song thấp dần đến độ sâu 3.000 m. Xen

vào những sườn dốc đó là những bề mặt

nằm ngang nằm ở độ sâu khác nhau (1.800

- 2.000 m, 2.200 - 2.500 m và 2.800 - 3.000

m). Các hệ thống đứt gãy chạy theo phương

Đông Bắc - Tây Nam làm cho các đường

đẳng sâu bị xê dịch. Tại đây cũng gặp những

trường phun trào cổ.

3.3. Đặc điểm địa mạo thời kỳ Pliocene

muộn

1. Địa hình lục địa cổ

Bề mặt lục địa cổ

b. Các bề mặt đồng bằng

Bề mặt đồng bằng lượn sóng tích tụ.

Độ sâu 1.400 - 2.000 m

2. Địa hình đáy biển

a. Bề mặt đồng bằng nằm ngang, hơi nghiêng

Bản đồ địa mạo thời kỳ Pliocene muộn

(Hình 7) gồm các đơn vị như sau:

Bề mặt đồng bằng phân dị của các đồi núi ngầm và các

trũng nhỏ. Độ sâu 1.750 - 2.700 m

Bề mặt hơi nghiêng, tích tụ thềm lục địa cổ

Pliocene muộn. Độ sâu 200 - 400 m

Bề mặt đồng bằng lòng chảo tích tụ.

Độ sâu 1.500 - 2.200 m

- Địa hình lục địa cổ

Bề mặt nghiêng, vận chuyển - tích tụ, thềm

lục địa. Độ sâu 400 - 700 m

Bề mặt đồng bằng phân dị chia cắt mạnh

của các đồi núi ngầm. Độ sâu 2.500 - 3.000 m

(1) Bề mặt lục địa cổ: Đây là những lục

địa cổ còn sót lại ở các giai đoạn địa chất

trước Pliocene. Những lục địa cổ này được

phân bố ở góc Đông Nam vùng nghiên cứu

bằng những mảnh sót với kích thước không

lớn khoảng 52 km²nằm trên độ sâu đáy biển

khác nhau: 1.900 m, 3.000 m. Các lục địa cổ

này cũng là nơi bắt đầu của các đường đẳng

sâu tỏa đi các hướng khác nhau. Các lục địa

cổ được cấu tạo bởi đá gốc có tuổi trước

Pliocene.

Bề mặt bán địa hào trên những độ sâu khác

nhau

Bề mặt đồng bằng phân dị tích tụ, trũng sâu tách giãn đại

dương. Độ sâu 3.500 - 4.300 m

Bề mặt nằm ngang mài mòn.

Độ sâu 900 - 1.000 m

Bề mặt đồng bằng phân bậc tích tụ đuôi trũng sâu tách

giãn. Độ sâu 2.500 - 3.300m

Bề mặt nằm ngang, mài mòn.

Độ sâu 1.500 - 1.750 m

c. Các bề mặt nằm nghiêng.

Bề mặt sườn dốc kiến tạo, sườn lục địa.

Độ sâu 700 - 1.800 m

Bề mặt nằm ngang - mài mòn.

Độ sâu trên 2.500 m

Bề mặt sườn dốc mài mòn của các dãy núi ngầm Tây Bắc.

Độ sâu từ 2.100 đến trên 3.000 m

Bề mặt phun trào cổ trên các độ sâu

khác nhau

Bề mặt sườn dốc mài mòn của các dãy núi ngầm Đông

Nam. Độ sâu 2.300 - 3.500 m

Bề mặt phun trào trẻ trên các độ sâu

khác nhau

Hình 7. Sơ đồ cổ địa mạo thời kỳ Pliocene muộn.

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

18

PETROVIETNAM

- Địa hình đáy biển

phương kinh tuyến với diện tích khoảng gần 200 km²; bề

mặt đỉnh 900 m gồm 3 chỏm được liên hệ với nhau bởi

2 yên ngựa ở độ sâu khoảng 1.700 m. Bề mặt thứ 2 nằm

về phía Đông Bắc bề mặt thứ 1, chạy theo phương Đông

Bắc - Tây Nam, trùng với phương cấu trúc chung của vùng;

bề mặt đỉnh 900 m, kéo dài gồm 3 chỏm, nối với nhau bởi

1 yên ngựa. Bề mặt thứ 3 nằm ở gần trung tâm của vùng

nghiên cứu, phía Nam khối vi lục địa có bề mặt đỉnh hình

tròn. Ở phía Đông bề mặt này tồn tại các bề mặt phun trào

cổ tạo thành 1 chuỗi chạy liên tiếp nhau theo phương Tây

Bắc - Đông Nam. Phía Đông Nam tờ bản đồ, bề mặt 900 m,

tồn tại dưới dạng 2 chỏm hình tròn có kích thước không

lớn, khoảng 20 km². Hai chỏm này được nối với nhau bởi 1

yên ngựa nằm ở độ sâu 1.400 m.

+ Bề mặt đồng bằng nằm ngang, hơi nghiêng

(2) Bề mặt hơi nghiêng, tích tụ thềm lục địa cổ Plio-

cene muộn, độ sâu 200 - 400 m: Bề mặt nằm ở góc Tây

Bắc vùng nghiên cứu, có diện tích khoảng hơn 6.000 km².

Trên bản đồ, đồng bằng được thể hiện bằng các đường

đẳng sâu 250 m, 300 m, 350 m và 400 m, chạy song song

với nhau theo phương kinh tuyến. Khoảng cách của các

đường đẳng sâu thưa dần từ Tây sang Đông, làm cho bề

mặt đồng bằng hơi nghiêng (độ dốc < 1^o) và thoải dần.

Ranh giới phía Đông của đường đồng bằng được giới hạn

bằng đường đẳng sâu 400 m. Bề mặt này có thể coi là

thềm trong của thời kỳ Pliocene muộn.

(3) Bề mặt nghiêng, vận chuyển - tích tụ, thềm lục địa,

độ sâu 400 - 700 m: Bề mặt cũng thuộc thềm lục địa cổ

Pliocene nằm ở phía Đông của bề mặt hơi nghiêng, tích tụ

thềm lục địa cổ Pliocene, độ sâu 200 - 400 m. Đồng bằng

được giới hạn bởi các đường đẳng sâu từ 400 - 700 m chạy

song song với nhau theo phương kinh tuyến. Khoảng

cách của các đường đẳng sâu tương đối đều nhau, cách

nhau khoảng 5 km. Điều đó làm cho bề mặt đồng bằng

dốc hơn (độ dốc > 1^o) so với đồng bằng hơi nghiêng ở

phía trong. Phía Đông đồng bằng tồn tại 1 trũng khép kín,

kéo dài theo phương Đông Bắc - Tây Nam trên độ sâu 600

m. Đồng bằng được giới hạn ở phía Đông bằng đường

diềm sụt bậc xuống sườn lục địa ở độ sâu 700 m. Có thể

coi bề mặt này là thềm ngoài của thời kỳ Pliocene muộn.

(6) Bề mặt nằm ngang, mài mòn, độ sâu 1.500 - 1.750

m: Đơn vị địa hình này phân bố rải rác ở khu vực nghiên

cứu. Tại trung tâm phía Bắc tờ bản đồ gặp 2 bề mặt nằm

ngang, mài mòn, độ sâu 1.500 - 1.700 m. Bề mặt phía Tây

chạy theo phương kinh tuyến với diện tích khoảng 780

km², 2 bề mặt đỉnh nổi cao ở độ sâu 1.400 - 1.500 m. Bề

mặt phía Nam hình oval chạy theo phương Đông Bắc - Tây

Nam, bề mặt đỉnh nằm ở độ sâu 1.400 m. Bề mặt phía Bắc

hình tròn ở độ sâu 1.500 m. Hai bề mặt này nối với nhau

bằng 1 yên ngựa ở độ sâu 1.500 m. Cũng từ yên ngựa này,

1 rãnh xói ngầm xuất hiện, đổ về phía Đông. Phía Đông

Nam của bề mặt tồn tại 1 trường núi lửa cổ bao phủ với

diện tích 55 km². Bề mặt phía Đông nằm ở độ sâu khoảng

1.500 m chạy theo phương kinh tuyến. Bề mặt là 1 vòm

phun trào cổ. Bao quanh vòm phun trào là các đường

đẳng sâu khép kín xuống đến 2.050 m, tạo thành 1 đồi

ngầm. Phía Nam khu vực này, tồn tại bề mặt nhỏ, bề mặt

đỉnh hình tròn nằm ở độ sâu 1.700 m. Ở phía Tây Nam

bản đồ, tồn tại 1 bề mặt nằm ngang hình oval chạy theo

phương Đông Bắc - Tây Nam. Bề mặt đỉnh nằm ở độ sâu

1.750 m. Nằm chếch về phía Tây Nam của bề mặt này là bề

mặt ở độ sâu 1.700 - 1.750 m của 1 khối phun trào cổ. Các

đường đẳng sâu từ 1.800 - 1.900 m khép kín tạo thành 1

núi ngầm theo phương Đông Bắc - Tây Nam. Khu vực góc

Đông Nam của tờ bản đồ cũng gặp các bề mặt nằm ngang

ở độ sâu 1.500 m.

(4) Bề mặt bán địa hào trên những độ sâu khác nhau:

Khác với giai đoạn trước, vào thời kỳ Pliocene muộn, hoạt

động đứt gãy đã trở nên yếu hơn nên các bề mặt bán địa

hào đã trở nên ít hơn. Có thể ghi nhận các bề mặt đó như

sau: Tại khu vực trung tâm phía Nam vùng nghiên cứu tồn

tại 2 đứt gãy gần nhau. Đứt gãy thứ nhất nằm ở phía Nam

theo phương Đông Bắc - Tây Nam. Biên độ dịch chuyển

của đứt gãy đạt đến 400 - 700 m. Đứt gãy thứ 2 nằm ở phía

Bắc, cũng theo phương Đông Bắc - Tây Nam. Biên độ dịch

chuyển của đứt gãy khoảng 400 - 500 m. Phía Đông Nam

khu vực nghiên cứu tồn tại 4 bề mặt địa hào nhỏ. Đứt gãy

chạy theo phương Đông Bắc - Tây Nam. Các đường đẳng

sâu vuông góc với đứt gãy làm cho địa hình bị sụt bậc từ

Tây Nam lên Đông Bắc.

(7) Bề mặt nằm ngang - mài mòn, độ sâu trên 2.500 m:

Ở khu vực nghiên cứu, các bề mặt nằm ngang mài mòn

ở độ sâu trên 2.500 m không nhiều. Bề mặt diện tích lớn

nhất khoảng 200 km², nằm ở trung tâm vùng nghiên cứu.

Bề mặt đỉnh hình tròn, nằm ở độ sâu 2.800 m. Các đường

đẳng sâu bao quanh bề mặt đến 3.100 m tạo nên 1 núi

ngầm trên ranh giới giữa sườn núi ngầm Tây Bắc với trũng

sâu đại dương. Một bề mặt nằm ngang mài mòn nữa nằm

(5) Bề mặt nằm ngang mài mòn, độ sâu 900 - 1.000 m:

Các bề mặt này là những bề mặt ngang, lượn sóng nổi lên

ở dưới đáy biển, phân bố ở phần trung tâm và góc Đông

Nam của tờ bản đồ. Ở phần trung tâm ghi nhận 3 bề mặt

nằm ngang nổi lên cao trên các dãy núi ngầm đáy biển. Bề

mặt thứ 1 nằm ở phía Tây khu vực nghiên cứu và chạy theo

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

19

THĂM DÒ - KHAI THÁC DẦU KHÍ

trên độ sâu 2.500 m gặp ở phía Tây Nam của vùng. Bề mặt

đỉnh hình oval, nằm trên độ sâu 2.450 m.

phân dị ở phía Bắc với các dãy núi ngầm ở độ sâu từ 1.800

- 2.000 m. Đồng bằng thấp dần từ Tây sang Đông. Lòng

chảo trung tâm có địa hình trũng được giới hạn bởi các

trũng khép kín ở độ sâu 1.950 m, 2.150 m. Trũng lòng chảo

được định hướng theo phương Đông Bắc - Tây Nam.

(8) Bề mặt phun trào cổ trên các độ sâu khác nhau: Bề

mặt phân bố rải rác ở khu vực nghiên cứu. Ở góc Đông

Nam, có 3 khối phun trào lớn, trong đó 2 khối hình tròn và

1 khối hình oval theo phương Đông Bắc - Tây Nam. Diện

tích mỗi khối khoảng vài chục km². Phần phía Bắc của bản

đồ cũng gặp 2 khối phun trào cổ, nằm trong đơn vị địa

hình số 5 (bề mặt nằm ngang mài mòn, độ sâu 1.500 -

1.700 m). Góc Tây Nam cũng gặp 1 khối phun trào cổ nằm

phủ lên bề mặt 1.850 m.

(13) Bề mặt đồng bằng phân dị chia cắt mạnh của các

đồi núi ngầm, độ sâu 2.500 - 3.000 m: Đơn vị địa hình này

phân bố ở phía Đông Nam vùng nghiên cứu. Đây là đơn

vị địa hình bị chia cắt mạnh mẽ nhất bởi các đứt gãy tạo

thành những bề mặt bán địa hào ở độ sâu 2.000 m, 2.500

m và thậm chí xuống tới 3.150 m. Ở đây ngoài các bề mặt

nhỏ nhô lên cao đến độ sâu 2.000 m, 2.500 - 2.600 m còn

gặp các trũng sâu nhỏ đến 2.800 - 2.900 m. Địa hình có xu

thế phát triển theo phương Đông Bắc - Tây Nam. Tại đây

cũng gặp nhiều khối basalt cổ.

(9) Bề mặt phun trào trẻ trên các độ sâu khác nhau: Bề

mặt phun trào trẻ trên độ sâu khác nhau phân bố thành

2 khối có diện tích lớn. Một khối nằm ở trung tâm đới

tách giãn có diện tích hơn 900 km². Một khối phân bố ở

rìa Tây Bắc đới tách giãn, nơi chuyển tiếp từ núi ngầm Tây

Bắc xuống đồng bằng tách giãn, có diện tích khoảng hơn

1.000 km².

(14) Bề mặt đồng bằng phân dị tích tụ, trũng sâu tách

giãn đại dương, độ sâu 3.500 - 4.300 m: Bề mặt đồng bằng

này chiếm diện tích lớn (khoảng 8.500 km²) ở phía Đông

vùng nghiên cứu. Đồng bằng chạy theo phương Đông

Bắc - Tây Nam. Ranh giới phía Tây Bắc tiếp giáp với dãy núi

ngầm phía Đông Bắc bằng 1 đường diềm ở độ sâu 3.500

m, sụt bậc từ sườn dốc chuyển sang địa hình bằng phẳng.

Ranh giới phía Đông Nam được giới hạn bằng đường đẳng

sâu 3.500 m, chuyển tiếp từ sườn dốc xuống bề mặt đồng

bằng. Địa hình thấp dần về phía Đông Bắc. Các đường

đẳng sâu từ 3.600 - 4.300 m chạy gần như song song và

gần nhau làm cho địa hình trở nên dốc và sâu hơn. Đường

đẳng sâu 4.300 m tạo nên 1 lòng chảo sâu đến 4.450 m. Ở

giữa đáy nổi lên 1 khối núi lửa trẻ, núi lửa Đình Trung.

+ Các bề mặt đồng bằng

(10) Bề mặt đồng bằng lượn sóng - tích tụ, độ sâu

1.400 - 2.000 m: Bề mặt phân bố ở phía Tây khu vực nghiên

cứu với diện tích khoảng 6.583 km². Đồng bằng chạy theo

phương Đông Bắc - Tây Nam. Ranh giới phía Đông Bắc là 1

đường diềm với sườn lục địa ở độ sâu 1.600 - 1.650 m. Phía

Tây Nam, đồng bằng tiếp xúc với bề mặt nằm ngang mài

mòn ở độ sâu 900 m. Đồng bằng có chiều sâu tăng dần từ

Tây Nam lên Đông Bắc. Những đường đẳng sâu lượn sóng

đã tạo nên tính lượn sóng của đồng bằng.

(11) Bề mặt đồng bằng phân dị của các đồi núi ngầm

và các trũng nhỏ, độ sâu 1.750 - 2.700 m: Đơn vị địa hình

này phân bố ở phía Bắc vùng nghiên cứu, phát triển theo

phương kinh tuyến. Các đường đẳng sâu sau khi khép

kín tạo nên đồi núi ngầm ở độ sâu khoảng 1.900 m thì

phát triển thành các đường đẳng sâu kéo dài, liên hệ với

nhau tạo thành những sườn ngầm từ 1.900 - 2.700 m. Các

sườn ngầm được chia cắt bởi các rãnh xâm thực, có độ

dốc khoảng 5^o. Ranh giới phía Tây là đường diềm ở độ sâu

1.800 - 2.000 m, tiếp giáp với đồng bằng lượn sóng tích

tụ. Ranh giới phía Đông tiếp giáp với sườn dốc của các

dãy núi ngầm ở độ sâu khoảng 2.700 m và 1 khối basalt

trẻ. Trên bề mặt địa hình tồn tại những trường basalt cổ,

những mảnh sót lục địa cổ.

(15) Bề mặt đồng bằng phân bậc tích tụ đuôi trũng

sâu tách giãn, độ sâu 2.500 - 3.300 m: Bề mặt này là đuôi

trũng sâu tách giãn, địa hình ở đây khác hẳn với địa hình

của đới tách giãn. Các đường đẳng sâu từ 2.500 - 3.300 m

song song với nhau và cắt ngang qua, gần như vuông góc

với đới tách giãn, làm cho địa hình phân bậc. Vì lý do đó,

nhóm tác giả đã tách thành 1 đơn vị địa mạo riêng. Hình

thái các đường đẳng sâu tạo thành sườn tương đối thoải

(độ dốc < 1^o) làm cho địa hình dốc theo phương từ Tây

Nam lên Đông Bắc. Góc Đông Nam của đới tách giãn tồn

tại đứt gãy chạy theo phương Đông Bắc - Tây Nam tạo nên

địa hình bán địa hào ở độ sâu 2.500 - 2.800 m, 2.900m. Bên

cạnh các đứt gãy là khối phun trào cổ.

+ Các bề mặt nằm nghiêng

(12) Bề mặt đồng bằng lòng chảo tích tụ, độ sâu 1.500

- 2.200 m: Bề mặt này nằm ở góc Tây Nam khu vực ng-

hiên cứu với diện tích khoảng 5.400 km². Bề mặt được giới

hạn bởi đường diềm bao quanh sườn lục địa, đồng bằng

(16) Bề mặt sườn dốc kiến tạo, sườn lục địa, độ sâu 700

- 1.800 m: Đơn vị địa hình này phân bố ở phía Tây khu vực

nghiên cứu, chuyển tiếp từ thềm lục địa ở độ sâu 700 m

xuống đáy biển ở độ sâu 1.500 m. Sườn dốc kiến tạo chạy

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

20

PETROVIETNAM

theo phương Đông Bắc - Tây Nam. Ở khu vực Tây Nam,

sườn dốc kiến tạo được mở rộng đến độ sâu 1.800 m. Ranh

giới phía Tây của sườn dốc kiến tạo là 1 đường diềm nằm ở

độ sâu từ 400 - 700 m bao quanh thềm lục địa chuyển tiếp

từ bề mặt tương đối bằng phẳng của thềm xuống sườn

dốc. Ranh giới phía Đông là 1 đường diềm nằm ở độ sâu

từ 1.400 - 1.650 m bao quanh sườn lục địa. Chiều rộng của

bề mặt sườn dốc khoảng 14 - 30 km, độ dốc trung bình

của sườn khoảng 2 - 4^o. Địa hình bề mặt sườn phức tạp,

xuất hiện nhiều canyon, khe rãnh xâm thực mài mòn chảy

từ thềm lục địa cắt qua sườn. Điều này làm cho quá trình

động lực ngoại sinh xảy ra ở trên sườn khá mạnh mẽ. Trên

bề mặt sườn dốc, 1 số nơi tồn tại những bậc địa hình nằm

ngang, bằng phẳng ở độ sâu 900 m.

đẳng sâu 2.350 m và kết thúc ở đường đẳng sâu 3.500 m.

Độ dốc của sườn đạt 14^o. Bề mặt sườn bị chia cắt bởi các

rãnh ngầm mang vật liệu di chuyển về phía Tây Bắc, đổ về

trũng sâu tách giãn.

4. Kết luận

Kết quả nghiên cứu về đặc điểm địa mạo thời kỳ Plio-

cene khu vực Tây Nam trũng sâu Biển Đông có thể rút ra

kết luận sau:

- Địa hình khu vực trũng sâu Tây Nam Biển Đông

trong các giai đoạn Pliocene sớm, Pliocene giữa và Pliocene

muộn phản ánh rõ cấu trúc của vỏ trái đất bao gồm thềm

lục địa, sườn lục địa, đáy biển sâu và đới tách giãn.

- Các đơn vị địa mạo trong các thời kỳ Pliocene có số

lượng khác nhau bao gồm các đơn vị chính là địa hình lục

địa cổ còn sót lại và địa hình đáy biển. Trong địa hình đáy

biển gồm các bề mặt nằm ngang, các bề mặt đồng bằng

và các bề mặt sườn dốc.

(17) Bề mặt sườn dốc mài mòn của các dãy núi ngầm

Tây Bắc, độ sâu từ 2.100 m đến trên 3.000 m: Bề mặt chiếm

diện tích lớn (7.539 km²) của trung tâm vùng nghiên cứu,

có độ sâu từ 2.100 m đến trên 3.000 m. Có thể chia sườn

dốc thành những đoạn sau đây: Đoạn phía Bắc, sườn có

độ dốc nhỏ nhất (khoảng ~ 1^o), các đường đẳng sâu từ

3.050 - 4.000 m song song với nhau theo phương kinh

tuyến; từ độ sâu 3.300 m trở xuống, các đường đẳng sâu

đan dày hơn, làm cho độ dốc lớn hơn. Đoạn trung tâm,

sau khi vượt qua khối phun trào, các đường đẳng sâu từ

2.000 m xuống 3.550 m đan dày làm cho sườn trở nên dốc

nhất (độ dốc 10^o). Các rãnh xâm thực chia cắt vuông góc

với sườn làm cho địa hình càng phức tạp. Sau đó đoạn

sườn được mở rộng nhất, với chiều rộng khoảng ~ 60 km

từ đường đẳng sâu 2.200 m đến 3.200 m. Tại khoảng độ

sâu 2.800 - 2.850 m phát hiện khoảng không gian tương

đối bằng phẳng, 2 đường đẳng sâu cách xa nhau, tạo nên

trũng sâu cục bộ. Đoạn phía Nam bề mặt sườn dốc được

tách làm 2 nhánh chạy theo phương Đông Bắc - Tây Nam.

Nhánh phía Tây là sườn dốc của bề mặt đồng bằng lượn

sóng tích tụ độ sâu 1.400 - 2.000 m và bề mặt nghiêng vận

chuyển, tích tụ thềm lục địa với các đường đẳng sâu từ

2.200 m xuống 2.600 - 2.800 m, độ dốc đạt ~ 10^o. Nhánh

phía Đông là sườn dốc giữa bề mặt bán địa hào với bề mặt

đồng bằng phân bậc từ độ sâu 2.400 m đến độ sâu 2.850

m, độc dốc khoảng 7^o.

- Các đơn vị địa mạo trong thời kỳ Pliocene muộn

đều mang tính kế thừa của các giai đoạn Pliocene sớm,

Pliocene giữa. Tính kế thừa thể hiện rõ rệt nhất ở các

núi ngầm đỉnh phẳng, các núi địa lũy tồn tại suốt trong

Pliocene.

- Vào thời kỳ Pliocene sớm và giữa, khối lục địa cổ

còn chiếm vị trí nhất định ở góc Tây Bắc khu vực nghiên

cứu. Sang đến Pliocene muộn địa hình lục địa cổ chỉ còn là

dạng các mảnh sót lục địa cổ ở phía Đông Nam. Như vậy,

thời kỳ Pliocene muộn, khu vực nghiên cứu bị ngập sâu

dưới đáy biển.

Lời cảm ơn

Nghiên cứu này được hoàn thành với sự hỗ trợ của

các tác giả tham gia Đề tài cấp Nhà nước KC.09.30/16-20.

Tài liệu tham khảo

[1] Nguyễn Hiệp và nnk, Địa chất và tài nguyên Dầu

khí Việt Nam. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, 2007.

[2] Lê Đức An, “Đặc điểm về địa mạo đáy biển quần

đảo Trường Sa và các vùng kế cận”, Tuyển tập các công trình

nghiên cứu về điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên

vùng quần đảo Trường Sa. Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ

thuật, 1998.

(18) Bề mặt sườn dốc mài mòn của các dãy núi ngầm

Đông Nam, độ sâu 2.300 - 3.500 m: Bề mặt nằm ở phía

Đông Nam vùng nghiên cứu là đơn vị địa hình chuyển

tiếp từ bề mặt địa hình phân dị chia cắt mạnh của các

đồi núi ngầm từ độ sâu 3.000 m đến độ sâu 3.500 m của

trũng sâu tách giãn. Bề mặt sườn chạy theo phương

Đông Bắc - Tây Nam mở rộng về phía Đông Bắc và thu

hẹp về phía Tây Nam. Sườn dốc được bắt đầu từ đường

[3] Nguyễn Thế Tiệp, "Nghiên cứu cấu trúc địa chất

vùng biển nước sâu (> 200 m nước) Nam Việt Nam là cơ sở

khoa học để tìm kiếm Tài nguyên khoáng sản liên quan". Đề

tài cấp Nhà nước KC09-18/06-10, 2010.

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

21

THĂM DÒ - KHAI THÁC DẦU KHÍ

[4] Trịnh Xuân Cường và nnk, "Tiềm năng dầu khí bể

Tư Chính Vũng Mây", thuộc Dự án“Đánh giá tiềm năng dầu

khí trên vùng biển và thềm lục địa Việt Nam”, Viện Dầu khí

Việt Nam, 2013.

[6] Đặng Văn Bát, "Xây dựng bản đồ địa mạo vùng

Đông Nam thềm lục địa Việt Nam, phục vụ chiến lược phát

triển kinh tế và xây dựng công trình biển, tỷ lệ 1:250.000". Đề

tài nhánh KC09-09-07, 2004.

[5] Nguyễn Anh Đức và nnk, "Tiềm năng dầu khí bể

Phú Khánh", thuộc Dự án “Đánh giá tiềm năng dầu khí

trên vùng biển và thềm lục địa Việt Nam”, Viện Dầu khí Việt

Nam, 2013.

[7] Vũ Văn Phái, Đặng Văn Bào, Bản đồ địa mạo biển

nông ven bờ 0 - 30 m nước Việt Nam tỷ lệ 1:500.000, 2001.

[8] Lê Đức An, Đặc điểm về địa mạo khu vực Trường Sa

và Tư Chính - Vũng Mây tỷ lệ 1:250.000, 2004.

PLIOCENE MORPHOLOGICAL CHARACTERISTICS OF THE EAST SEA’S

SOUTHWESTERN DEEP DEPRESSION

Dang Van Bat¹, Tong Duy Cuong², Ngo Thi Kim Chi³

¹Vietnam Union of Geological Sciences

²Vietnam Petroleum Institute

³Hanoi University of Mining and Geology

Email: ngothikimchi@humg.edu.vn

Summary

Pliocene morphological characteristics of the East Sea’s southwestern deep depression at the scale of 1:250,000 based on co-originated

surfaces are presented in this paper. The study shows that the morphological characteristics of the study area in the Early, Middle and Late

Pliocene reflect a clear structure of the Earth’s crust and consist of continental shelf, continental slope, deep sea floor and depression zone.

The main morphological units in the Pliocene include the paleo-morphological continent and morphological sea floor. The morphological

sea floor consists of horizontal surfaces, plane surfaces and slope surfaces. The morphological units in the Late Pliocene inherit features of the

Early and Middle ones. Their inheritance is most visible on the guyots and the horst mountains existing throughout the Pliocene period. In

the Early and Middle Pliocene, the paleo-continent mass distributed in a limited area in the north-west corner of the study area. In the Late

Pliocene, the paleo-continental mass disappeared and the whole study area was dominated by the sea. Hence, the Early and Middle Pliocene

were the period of transgression into the Vietnam continent. In the Late Pliocene, the study area was submerged in the deep sea.

Key words: Morphology, Pliocene, East Sea’s south-western deep depression.

DẦU KHÍ - SỐ 5/2021

22