›
›

Bài giảng Hóa sinh đại cương - Chương 6: Carbohydrate

Download
Chƣơng 6: CARBOHYDRATE  
6.1. ĐẠI CƢƠNG VỀ CARBOHYDRATE  
6.1.1. Định nghĩa  
- Là các polyhydroxy aldehyde hay ketone, hay các h/chất khi  
bị th/phân cho ra những chất trên.  
- Không phải mọi carbohydrate có công thức c/tạo là  
(CH2O)n, một số chứa cả N, P, hay S).  
- Thuật ngữ “saccharide”: “sakchron” (tiếng Hy Lạp) = “đường”  
6.1.2. Chức năng sinh học  
- Cung cấp dinh dưỡng, năng lượng  
- Dự trữ năng lượng (glycogen, tinh bột)  
- Thành phần cấu tạo của tế bào  
- Th/phần c/tạo của một số chất có h/tính s/học (nucleotide,  
coenzyme)  
6.1.3. Phân loại  
- Monosaccharide  
- Oligosaccharide  
- Polysaccharide  
6.2. CÁC MONOSACCHARIDE  
6.2.1. Định nghĩa  
- Là carbohydrate đơn giản nhất (đường đơn), có 2 nhóm  
OH, dạng aldehyde hay ketone  
- Theo số C được gọi là: triose (3C), tetrose (4C), pentose  
(5C), hexose (6C), …  
Các aldose:  
Triose (3C)  
Pentose (5C)  
Tetrose (4C)  
Hexose (6C)  
Ketotriose  
(3C)  
Các ketose:  
Ketotetrose  
(4C)  
Ketopentose  
(5C)  
Ketohexose  
(6C)  
6.2.2. Đồng phân quang học  
Ở đ/vật và th/vật, các đường đơn chỉ tồn tại ở hàng D.  
6.2.3. Cấu trúc dạng vòng  
- Đường đơn có thể tồn tại ở  
dạng mạch thẳng hoặc vòng.  
6.2.4. Dẫn xuất của đƣờng đơn  
- Dẫn xuất amin hóa (Amino sugars):  
Dẫn xuất của đƣờng  
- Rượu đường (Sugar alcohol):  
Các dẫn xuất của đƣờng đơn:  
- Acid đường  
- Các dẫn xuất phosphoryl hóa (Sugar phosphates):  
Một số dẫn suất của hexose có vai trò sinh học quan trọng  
6.2.5. Một số monosaccharide quan trọng  
- Triose: D-glyceraldehyde và dihydroxyacetone là những  
SPTG của chuyển hóa carbohydrate.  
- Pentose: Ribose và deoxyribose là 2 pentose quan trọng  
th/gia c/tạo nucleic acid.  
- Hexose: là đường gặp nhiều nhất trong cơ thể SV.  
D-glucose: phổ biến nhất trong tự nhiên, là th/phần c/tạo  
nhiều loại oligosaccharide và polysaccharide.  
Có mặt khắp các dịch và mô bào trong cơ thể đ/vật, là cơ  
chất ch/hóa chủ yếu của carbohydrate ở người và đ/vật.  
D-fructose:  
Có nhiều trong quả chín.  
Cùng với glucose, fructose là SPTG của nhiều con đường  
TĐC q/trọng (đường phân, chu trình pentose, … )  
Trong cơ thể thường tồn tại dưới dạng β-D-fructofuranose.  
D-galactose: là th/phần c/tạo của lactose (đường sữa)  
6.3. OLIGOSACCHARIDE  
6.3.1. Định nghĩa  
Có từ 2-20 đường đơn nối với nhau bằng l/kết glycoside  
6.3.1. Các oligosaccharide phổ biến  
- Maltose: nhiều trong mầm lúa,  
kẹo mạch nha, ... ít ở dạng tự do,  
chủ yếu tạo thành khi th/phân  
t/bột và khi hạt nảy mầm.  
Cấu tạo từ 2 D-glucose nối bằng  
l/k glycoside (C1-C4).  
Có OH tại C1 tự do là một  
đường có tính khử.  
Maltose  
- Lactose: tạo thành từ D-galactose và một D-glucose.  
Cũng là disaccharide có tính khử do nhóm OH ở C1 của  
glucose ở tr/thái tự do.  
- Saccharose (sucrose): có nhiều trong củ cải đường, mía  
Hai đường đơn nối với nhau bằng l/kết 1,2-glycoside.  
Không có tính khử.  
Động vật không t/hợp được. Là SPTG của quang hợp, trong  
cơ thể thực vật là dạng v/c đường từ lá về các bộ phận khác.  
6.4. POLYSACCHARIDE  
- Hợp chất cao phân tử, có trên 20 gốc monosac.  
- Còn gọi là glycan, khác nhau về đ/vị c/tạo, độ dài của mạch  
và độ phân nhánh.  
- Không có vị ngọt, không tạo thành d/dịch thật khi tan trong  
nước, chỉ tạo ra d/dịch keo.  
- Trong cơ thể s/vật, chủ yếu giữ vai trò cấu trúc hoặc dự trữ.  
- Khác với protein: không có PTL đặc trưng (do khác về cơ chế  
STH). Protein được t/hợp theo khuôn mẫu (mRNA) với trình tự  
và độ dài xác định. STH polysaccharide không theo khuôn mẫu,  
chương trình STH polysaccharide do bản chất của enzyme xúc  
tác và không có điểm kết thúc đặc trưng trong q/trình tổng hợp.  
- Có 2 loại: thuần và tạp  
Polysaccharide thuần (homopolysaccharide)  
Polysaccharide tạp (heteropolyssaccharide).  
Một loại  
monose không  
phân nhánh  
Hai loại  
monose không  
phân nhánh  
Hai loại monose  
phân nhánh  
Một loại monose  
phân nhánh  
6.4.1. Polysaccharide thuần  
- Chỉ chứa 1 loại đ/vị c/tạo duy nhất  
- Một số đóng vai trò dự trữ các gốc đường đơn để c/cấp  
nhiên liệu cho cơ thể (tinh bột, glycogen)  
Cellulose và chitin là yếu tố cấu trúc của thành t/bào th/vật  
và vỏ cứng của côn trùng, giáp xác.  
Tải về để xem bản đầy đủ
pdf 80 trang yennguyen 16/04/2022 1340
Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Bài giảng Hóa sinh đại cương - Chương 6: Carbohydrate", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

  • pdfbai_giang_hoa_sinh_dai_cuong_chuong_6_carbohydrate.pdf