Mối liên quan giữa các vị trí di căn xa thường gặp và một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Mối liên quan giữa các vị trí di căn xa thường gặp

và một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng

ở bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ

Phạm Văn Luận, Nguyễn Đình Tiến, Nguyễn Minh Hải, Thi Thị Duyên, Nguyễn Xuân Dũng

Khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108

TÓM TẮT:

Mục tiêu: Đánh giá mối liên quan giữa các vị trí

di căn xa thường gặp với một số đặc điểm lâm sàng,

cận lâm sàng ở bệnh nhân ung thư phổi không tế

bào nhỏ (UTPKTBN).

Đối tượng và phương pháp nghiên cứu:

Nghiên cứu mô tả, cắt ngang 572 bệnh nhân

UTPKTBN có di căn xa vào thời điểm chẩn đoán

trong thời gian từ năm 2014 – 2020.

Kết luận: Di căn xương thường gặp nhất ở bệnh

nhân UTPKTBN, nguy cơ di căn xương cao hơn

ở nhóm có đột biến gen EGFR dương tính. Bệnh

nhân nam giới và không có đột biến gen EGFR là

những yếu tố cao có nguy cơ di căn tuyến thượng

thận, trong khi đó, nữ giới có tần suất di căn màng

phổi cao hơn.

Từ khóa: UTPKTBN có di căn xa, đột biến gen

EGFR.

Kết quả: Di căn xương gặp ở 47,4% bệnh nhân,

di căn màng phổi chiếm 30,1%, di căn phổi đối

diện 28,5%, di căn não 27,1%, tỷ lệ di căn gan và

tuyến thượng thận lần lượt là 8,2% và 8%. Tỷ lệ di

căn xương cao hơn ở bệnh nhân mang đột biến gen

EGFR(53,8%) và ở nhóm bệnh nhân này nguy cơ

có di căn xương cao gấp 1,5 lần bệnh nhân không

có đột biến gen EGFR (p<0,05). Tỷ lệ di căn tuyến

thượng thận lại cao hơn ở nhóm không có đột biến

gen EGFR(p<0,05). Nam giới và hút thuốc lá có tỷ

lệ cao di căn tuyến thượng thận với 10,2% (p<0,05)

và nguy cơ di căn tuyến thượng thận của nam giới

cao gấp 12,2 lần so với nữ giới; trong khi nữ giới gặp

di căn màng phổi cao hơn nam giới: 43,5% so với

26,1% (p<0,05).

ĐẶT VẤN ĐỀ

Ung thư phổi không tế bào (UTPKTBN)

chiếm khoảng 85% số lượng bệnh nhân được chẩn

đoán ung thư phổi, trong đó khoảng 30 – 40% bệnh

nhân nhập viện khi đã ở giai đoạn di căn xa của

bệnh[1]. Những bệnh nhân này có tiên lượng rất

xấu, thời gian sống thêm thường ngắn, thể trạng yếu

do triệu chứng tại cơ quan hô hấp hoặc các cơ quan

có ung thư di căn gây nên. UTPKTBN có thể di căn

tới bất kỳ vị trí nào trên cơ thể, tuy nhiên có một

số vị trí thường gặp nhất là não, xương, gan, tuyến

thượng thận 2 bên, phổi đối diện và màng phổi[2].

Một số nghiên cứu chỉ ra, ở bệnh nhân UTPKTBN

nói chung, tỷ lệ di căn não khoảng 30 – 50%, di căn

Ngày nhận bài: 07/09/2020

Ngày phản biện: 02/10/2020

Ngày chấp nhận đăng: 12/10/2020

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 19+20/2020

0

97

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

xương khoảng 30 – 40%[3-5]. Về mối liên quan thực thể, đánh giá toàn trạng.

giữa các vị trí di căn xa ở bệnh nhân UTPKTBN với

- Chụp CT ngực lấy đến ½ trên ổ bụng, sinh

một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng, đặc biệt thiết u phổi qua nội soi phế quản hoặc sinh thiết u

là đột biến gen EGFR đã được đề cập đến trong phổi dưới hướng dẫn của cắt lớp vi tính ngực hoặc

các nghiên cứu gần đây, họ cho rằng sự xuất hiện chọc hút dịch màng phổi làm Cell-bloc.

đột biến gen EGFR có thể là một trong các yếu tố

làm tăng nguy cơ di căn đến não, xương[4-7]. Tuy

- Chụp MRI sọ não, xạ hình xương.

- Xét nghiệm đột biến gen EGFR.

nhiên, đây là vấn đề còn nhiều bàn cãi khi cũng có Phương pháp đánh giá:

nghiên cứu không thấy mối liên quan này[3],[8].

- Đánh giá di căn não bằng MRI sọ não theo tiêu

Các vị trí di căn khác như thượng thận, gan, phổi chuẩn Kondziolka D (2007).

đối diện hay màng phổi còn ít được đề cập. Vì vậy,

- Đánh giá di căn xương khi có tăng hoạt tính

mục tiêu nghiên cứu của chúng tôi là đánh giá mối phóng xạ ở xương trên hình ảnh xạ hình xương, với

liên quan giữa các vị trí di căn xa thường gặp với một điều kiện đã loại trừ yếu tố nhiễu (gãy xương, mổ

số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng ở bệnh nhân cũ…).

UTPKTBN.

- Hội chẩn cùng với các bác sỹ chẩn đoán hình

ảnh khi đánh giá di căn hạch rốn phổi, trung thất và

di căn phổi đối diện, di căn gan, tuyến thượng thận

bằng CT ngực, ½ trên ổ bụng.

ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

Đối tượng nghiên cứu

572 bệnh nhân chẩn đoán xác định là

- Đánh giá giai đoạn bệnh theo phân loại giai

UTPKTBN giai đoạn IV khi mới vào viện lần đầu, đoạn UTPKTBN phiên bản 7, 2010.

điều trị tại Khoa Nội Hô hấp - Bệnh viện Trung

- Xét nghiệm đột biến gen EGFR bằng phương

ương Quân đội 108 từ năm tháng 8 năm 2014 đến pháp kẹp peptide trên hệ thống ABI 7500 FAST.

tháng 8 năm 2020. ời điểm bệnh nhân được Xử lý số liệu

lựa chọn vào nghiên cứu cùng thời điểm làm xét

nghiệm đột biến gen EGFR.

Phương pháp nghiên cứu:

Phương pháp nghiên cứu

Số liệu được xử lý bằng phần mềm SPSS 22.0.

Yếu tố nguy cơ được đánh giá bằng phương trình

hồi quy Logistic cho biến nhị phân.

Mô tả, cắt ngang.

Các bước tiến hành

KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU

Một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng của

- u thập các triệu chứng về tiền sử, cơ năng, nhóm bệnh nhân nghiên cứu:

Bảng 1. Một số đặc điểm chung của nhóm bệnh nhân nghiên cứu:

Đặc điểm

Tuổi trung bình

≥60

Số lượng (n=572)

63,57 10,53 (29 - 95 )

Tỷ lệ (%)

387

177

8

67,7

30,9

1,4

40 – 59

< 40

Nam

Nữ

441

131

77,1

22,9

Giới

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 19+20/2020

98

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

374

198

65,4

Có

Không

34,6

Hút thuốc

Số bao- năm

25,38 6,65

Tuổi trung bình của bệnh nhân nghiên cứu là 63,57 tuổi, thấp nhất 29 tuổi, cao nhất 95 tuổi, trong đó

đa số (67,7%) có độ tuổi trên 60 với. Tỷ lệ nam/nữ khoảng 3,5/1. 65,4 % bệnh nhân có tiền sử hút thuốc

với trung bình 25,38 bao- năm.

Bảng 2. Kết quả phân týp mô bệnh học và đặc điểm đột biến gen EGFR

Mô bệnh học

Ung thư biểu mô tuyến

Ung thư biểu mô vảy

Ung thư biểu mô tế bào lớn

UTPKTBN chưa phân týp

Ung thư biểu mô tuyến-vảy

Tỷ lệ đột biến gen EGFR

Số lượng

Tỷ lệ (%)

80,1

3,1

1,2

15,4

0,2

458

18

7

88

1

238

334

41,6

58,4

Dương tính

Âm tính

Tổ n g

572

100%

Vị trí đột biến gen

exon 18

exon 19

exon 21

exon 20-21

exon 20

2

138

93

3

0,8

58

39,1

1,3

2

0,8

Tổ n g

238

100%

Týp ung thư biểu mô tuyến chiếm chủ yếu với hợp xảy ra đột biến kép tại exon 20 (T790M) và

80%, trong khi đó các týp mô bệnh học khác chiếm exon 21, ở exon 18 và 20, mỗi vị trí có 2 bệnh nhân

tỷ lệ thấp. Đột biến gen EGFR dương tính gặp ở mang đột biến gen EGFR.

41,6% bệnh nhân, chủ yếu đột biến xảy ra tại exon Đặc điểm di căn xa ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu

19 với 58%, exon 21 (L858R) là 39,1%,3 trường Tỷ lệ các vị trí di căn xa thường gặp

Bảng 3. Tỷ lệ các vị trí di căn xa thường gặp

Vị trí di căn xa

Số lượng

271

Tỷ lệ (%)

47,4

Di căn xương

Di căn màng phổi

Di căn phổi đối diện

172

30,1

163

28,5

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 19+20/2020

0

99

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Di căn não

155

47

27,1

8,2

8

Di căn gan

Di căn tuyến thượng thận

46

Di căn xương chiếm 47,4%, tiếp theo là di căn màng phổi với 30,1%, di căn phổi đối diện chiếm 28,5%,di

căn não 27,1%, trong khi đó, tỷ lệ di căn gan và tuyến thượng thận thấp nhất, lần lượt là 8,2% và 8%.

Mối liên quan giữa một số yếu tố lâm sàng, cận lâm sàng và vị trí di căn

Bảng 4,5. Một số yếu tố liên quan với di căn xương

Yếu tố

Giới

Hút thuốc

Vị trí u

trái

Mô bệnh học

Đột biến gen

Không

Tu yến

nam

nữ

Có không Phải

có

không

Di căn xương

tuyến

Có

Không

P

46,7

53,3

49,6

50,4

46,5

53,5

49

51

49,9

50,1

43,9

56,1

48

52

44,7

55,3

53,8

46,2

42,8

57,2

>0,05

95% C.I.for EXP(B)

Lower Upper

=0,01

B

p

OR

Giới

,025

-,020

-,210

,054

,428

,935

,940

,226

,801

,015

1,025

,980

,567

,583

,577

,694

1,087

1,852

1,648

1,139

1,605

2,167

Hút thuốc

Vị trí u

,811

Mô bệnh học

Đột biến gen

1,055

1,535

Ở bệnh nhân có đột biến gen EGFR tỷ lệ di căn xương là53,8%, cao hơn có ý nghĩa thống kê so với bệnh

nhân không có đột biến gen EGFR (p=0,01). Bệnh nhân có đột biến gen EGFR, nguy cơ xuất hiện di căn

xương cao gấp 1,5 lần bệnh nhân không có đột biến gen EGFR (p=0,015, khoảng tin cậy 95%: 1,087 –

2,167). Không thấy mối liên quan giữa di căn xương với các đặc điểm khác.

Bảng 6. Một số yếu tố liên quan với di căn não

Giới

Hút thuốc

Vị trí u

Mô bệnh học

Không

Đột biến gen

Yếu tố

nam

nữ

Có không Phải

Tr á i Tu yến

có

không

Di căn não

tuyến

Có

28,3

71,7

22,9

77,1

27,8

72,2

25,8

74,2

25,5

74,5

>0,05

29,6

27,5

72,5

25,4

25,6

74,4

28,1

71,9

Không

P

70,4

74,6

>0,05

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 19+20/2020

100

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

Không thấy mối liên quan có ý nghĩa thống kê giữa các đặc điểm lâm sàng, cận liên quan với tình trạng

di căn não.

Bảng 7,8. Một số yếu tố liên quan với di căn tuyến thượng thận 2 bên

Giới

Hút thuốc

Vị trí u

Mô bệnh học

Không

Đột biến gen

Yếu tố

thượng thận

nam

nữ

có không Phải

Tr á i Tu yến

có

không

tuyến

Có

10,2

89,8

0,8

10,2

89,8

4

7,0

93

9,6

90,4

7,2

11,4

3,4

11,4

88,6

Không

P

99,2

96

92,8

88,6

96,6

<0,05

>0,05

<0,05

95% C.I.for EXP(B)

Lower Upper

B

p

OR

Giới

2,502

-,069

,250

,021

,876

,428

,008

,352

12,202

,933

1,456

,394

,692

,157

,359

102,228

2,213

2,383

,762

Hút thuốc

Vị trí u

1,284

,345

Đột biến gen

Mô bệnh học

-1,063

-,330

,719

1,440

Có mối liên quan giữa giới tính, tiền sử hút thuốc và tình trạng đột biến gen EGFR với di căn tuyến

thượng thận. Trong đó, nhóm bệnh nhân nam giới có nguy cơ xuất hiện di căn tuyến thượng thận cao gấp

12,2 lần so với nữ giới (p=0,021, khoảng tin cậy 95%: 1,456 – 102,228), còn bệnh nhân có đột biến gen

EGFR dương tính có tỷ lệ di căn tuyến thượng thận thấp hơn nhóm còn lại(p=0,008).

Bảng 9,10. Một số yếu tố liên quan với di căn màng phổi

Giới

Hút thuốc

Vị trí u

trái

Mô bệnh học

Đột biến gen

Yếu tố

Không

Tu yến

Nam

nữ

Có không Phải

có

không

màng phổi

tuyến

Có

26,1

73,9

43,5

56,5

27

73

35,9

64,1

29

71

31,3

68,7

29,7

70,3

31,6

68,4

33,6

66,4

27,5

72,5

Không

P

<0,05

>0,05

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 19+20/2020

0

101

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

95% C.I.for EXP(B)

B

p.

OR

Lower

Upper

,723

Giới

-,997

,281

,126

,165

-,151

,004

,373

,507

,390

,516

,369

1,324

1,134

1,180

,860

,188

,713

,782

,809

,546

Hút thuốc

Vị trí u

2,459

1,643

1,720

1,355

Đột biến gen

Mô bệnh học

Giới tính có liên quan đến tình trạng di căn màng cứu hiện nay, khi týp biểu mô tuyến đang ngày càng

phổi ở bệnh nhân UTPKTBN với p< 0,05, trong đó chiếm ưu thế ở bệnh nhân UTPKTBN. Nghiên cứu

nữ giới có nguy cơ di căn màng phổi cao hơn nam của Tamura và cs năm 2014 thấy týp biểu mô tuyến

giới p= 0,004, khoảng tin cậy 95%: 0,188 – 0,723.

chiếm 74,5%, biểu mô vảy 22,2%[3]. Kết quả trong

Khi đánh giá các đặc điểm lâm sàng, cận lâm nghiên cứu này tỷ lệ ung thư biểu mô vảy thấp có

sàng liên quan đến di căn gan và phổi đối diện, thể được lý giải do một tỷ lệ không nhỏ bệnh nhân

chúng tôi không thấy có sự khác biệt có ý nghĩa ở dạng UTPKTBN chưa phân týp tế bào.

thống kê giữa các nhóm có đặc điểm lâm sàng khác

Về đột biến gen EGFR, tỷ lệ bệnh nhân có đột

nhau liên quan đến tình trạng di căn phổi đối diện biến gen EGFR dương tính là 41,6%, chủ yếu đột

và di căn gan ở bệnh nhân UTPKTBN.

biến xảy ra tại exon 19 với 58%, exon 21 (L858R)

là 39,1%. Có 3 trường hợp xảy ra đột biến kép tại

exon 20 (T790M) và exon 21, còn ở exon 18 và 20,

BÀN LUẬN

Trong nghiên cứu của chúng tôi, tuổi trung bình mỗi vị trí có 2 bệnh nhân mang đột biến gen EGFR.

của bệnh nhân là 63,57 tuổi, thấp nhất 29 tuổi, cao Các nghiên cứu về tỷ lệ đột biến gen EGFR hiện nay

nhất 95 tuổi, tuổi hay gặp nhất là bệnh nhân có độ cho thấy, ở người châu Á có khoảng 30 – 50% bệnh

tuổi trên 60 với 67,7%. Phần lớn bệnh nhân có tiền nhân xuất hiện đột biến gen này và đột biến gen

sử hút thuốc chiếm 64,1%, với trung bình 25,38 EGFR xảy ra chủ yếu là đột biến xóa đoạn ở exon 19

bao – năm. Kết quả này phù hợp với các nghiên cứu và đột biến điểm L858R ở exon 21[9].

trong nước và trên ế giới, tuổi càng cao nguy cơ

Ung thư phổi hay UTPKTBN có thể di căn đến

mắc ung thư phổi càng tăng, cũng như đa số bệnh bất cứ vị trí nào trên cơ thể người bệnh, trong đó các

nhân ung thư phổi nói chung và UTPKTBN nói vị trí di căn xa thường gặp là xương, não, phổi đối

riêng có liên quan đến tiền sử hút thuốc[1-3]. Tuy diện, màng phổi, tuyến thượng thận 2 bên và gan.

nhiên, kết quả này cũng cho thấy xu hướng trẻ hóa Trong nghiên cứu này chúng tôi thấy, vị trí di căn

độ tuổi bệnh nhân ung thư phổi với 8 bệnh nhân xa chiếm tỷ lệ nhiều nhất là di căn xương với 47,4%,

chiếm 1,4% số bệnh nhân có độ tuổi dưới 40.

tiếp theo là di căn màng phổi chiếm 30,1%, di căn

Phân tích đặc điểm mô bệnh học chúng tôi thấy phổi đối diện 28,5%,di căn não 27,1%, trong khi đó,

nhóm mô bệnh học gặp nhiều nhất là ung thư biểu tỷ lệ di căn gan và tuyến thượng thận thấp, lần lượt là

mô tuyến chiếm tỷ lệ 80,1%, tỷ lệ các týp ung thư 8,2% và 8%. Các nghiên cứu trên thế giới cho thấy,

khác rất thấp: biểu mô vảy 3,1%, tế bào lớn 1,2%, tỷ lệ di căn não ở bệnh nhân UTPKTBN chiếm

ung thư biểu mô tuyến-vảy 0,2%, UTPKTBN chưa khoảng 10 – 15% ở thời điểm được chẩn đoán và

phân týp 15,4%. Kết quả này tương tự với các nghiên khoảng 40 – 50% khi bệnh tiến triển[10], di căn

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 19+20/2020

102

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

xương chiếm tỷ lệ khoảng từ 13 – 40% các trường 22%)[8]. Ngược lại, Mitra và Shin báo cáo rằng đột

hợp[6]. Trong nghiên cứu của mình, Tamura và biến gen EGFR làm tăng nguy cơ di căn não ở nhóm

cộng sự thấy tỷ lệ các vị trí di căn lần lượt là di căn bệnh nhân UTPKTBN [5],[7].

màng phổi màng ngoài tim 38,3%, xương 34,3%,

phổi 32,1%, não 28,4%, thượng thận 16,8% và gan tiền sử hút thuốc và đột biến gen EGFR có liên

13,4%[3].

quan đến tình trạng di căn tuyến thượng thận với

Về di căn tuyến thượng thận 2 bên, giới tính,

Về vấn đề đánh giá mối liên quan giữa các vị trí p< 0,05. Trong đó, nam giới có tỷ lệ di căn tuyến

di căn xa với một số đặc điểm lâm sàng và cận lâm thượng thận 10,2% cao hơn nữ giới (0,8%), người

sàng, chúng tôi đi phân tích đa biến giữa các vị trí di có tiền sử hút thuốc có di căn tuyến thượng thận

căn này với các yếu tố giới tính, tiền sử hút thuốc, cao hơn người không có tiền sử hút thuốc với tỷ

phân loại mô bệnh học, vị trí khối u bên phải, bên lệ lần lượt là 10,2% và 4%, ngược lại, bệnh nhân có

trái và theo tình trạng đột biến gen EGFR.

đột biến gen EGFR dương tính, tỷ lệ bệnh nhân

Với di căn xương, chúng tôi cho thấy, ở bệnh có di căn tuyến thượng thận là 3,4% thấp hơn so

nhân di căn xương, tỷ lệ đột biến gen EGFR là với nhóm không có đột biến gen 11,4%( p<0,05).

53,8%, cao hơn có ý nghĩa thống kê so với nhóm Đặc biệt khi phân tích bằng hồi quy logistic chúng

không có đột biến gen EGFR (p<0,05). Tiếp tục tôi thấy, giới tính nam có nguy cơ xuất hiện di căn

phân tích bằng phương trình hồi quy tuyến tính, tuyến thượng thận cao gấp 12,2 lần so với nữ giới

chúng tôi thấy rằng, bệnh nhân có đột biến gen (p=0,021, khoảng tin cậy 95%: 1,456 – 102,228).

EGFR nguy cơ xuất hiện di căn xương cao gấp 1,5 Kết quả trong nghiên cứu này tương tự nghiên cứu

lần bệnh nhân không có đột biến gen EGFR với của Kuijpers và cộng sự, ở bệnh nhân có đột biến

p=0,015, khoảng tin cậy 95%: 1,087 – 2,167. Chúng gen EGFR dương tính, tỷ lệ di căn tuyến thượng

tôi không thấy có mối liên quan giữa các yếu tố lâm thận là 7,5%, thấp hơn so với bệnh nhân không có

sàng, cân lâm sàng khác với tình trạng di căn xương. đột biến gen EGFR[8], nhưng chúng tôi chưa thấy

Kết quả này tương tự kết quả của Kuijpers và cộng vấn đề liên quan giữa di căn tuyến thượng thận với

sự, ở bệnh nhân đột biến gen EGFR dương tính, các yếu tố lâm sàng, cận lâm sàng khác được nói

tỷ lệ di căn xương là 53,8%, OR 2,55 (khoảng tin đến trong các nghiên cứu trước đây.

cậy 95%: 1,80 – 3,62)[8]. Về di căn não, chúng tôi

Di căn màng phổi hoặc di căn gây tràn dịch

không thấy có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa màng phổi ác tính cũng chiếm một tỷ lệ cao ở

các yếu tố được khảo sát đối với nguy cơ di căn não bệnh nhân UTPKTBN giai đoạn di căn xa. Chúng

ở nhóm bệnh nhân nghiên cứu. Ở bệnh nhân có tôi thấy giới tính và tiền sử hút thuốc có liên quan

đột biến gen EGFR dương tính, tỷ lệ có di căn não đến tình trạng di căn màng phổi ở bệnh nhân

là 25,6%, thấp hơn so với nhóm bệnh nhân không UTPKTBN trong nghiên cứu này, trong đó nữ giới

có đột biến gen EGFR (28,1%). Kết quả này tương có tỷ lệ di căn màng phổi(43,5%) cao hơn nam giới

tự kết quả nghiên cứu của Tamura và cs khi không (26,1%), người không có tiền sử hút thuốc có tỷ lệ

thấy có mối liên quan nào đến khả năng di căn não di căn màng phổi (35,9%) cao hơn người hút thuốc

ở bệnh nhân UTPKTBN[3]. Trong nghiên cứu của (27%) với p< 0,05. Tuy nhiên, khi phân tích logistic

mình Kuijpers và cộng sự cũng thấy ở bệnh nhân chỉ thấy mối liên quan về giới tính đối với di căn

có đột biến gen EGFR, tỷ lệ di căn não thấp hơn màng phổi(p=0,004). Cũng trong nghiên cứu này

nhóm không có đột biến gen EGFR (12,5% so với chúng tôi thấy, tỷ lệ đột biến gen EGFR ở nhóm di

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 19+20/2020

0

103

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

căn màng phổi là 33,6% cao hơn so với nhóm không sàng ở 572 bệnh nhân ung thư phổi không tế bào

có di căn màng phổi (27,5%), nhưng sự khác biệt nhỏ giai đoạn IV chúng tôi thấy: Di căn xương gặp

không có ý nghĩa thống kê. Trong nghiên cứu của ở 47,4% bệnh nhân, di căn màng phổi chiếm 30,1%,

Kuijpers và cộng sự, tác giả thấy cũng rằng, ở bệnh di căn phổi đối diện 28,5%,di căn não 27,1%, tỷ lệ

nhân có đột biến gen EGFR dương tính, tỷ lệ di căn di căn gan và tuyến thượng thận lần lượt là 8,2%

màng phổi là 37,5% cao hơn nhóm còn lại chiếm tỷ và 8%. Tỷ lệ di căn xương cao hơn ở bệnh nhân có

lệ 24,1%[8]. Tuy nhiên chúng tôi chưa thấy có tác đột biến gen EGFR: 53,8% và ở bệnh nhân có đột

giả nào phân tích về mối liên quan giữa giới tính với biến gen EGFR nguy cơ xuất hiện di căn xương

tỷ lệ di căn màng phổi. Có thể giải thích rằng, nữ cao gấp 1,5 lần bệnh nhân không có đột biến gen

giới có di căn màng phổi nhiều hơn cũng liên quan EGFR (p<0,05), nhưng tỷ lệ di căn tuyến thượng

đến đột biến gen EGFR thường chiếm tỷ lệ cao hơn thận lại cao hơn ở nhóm không có đột biến gen

ở giới tính này.

EGFR(p<0,05). Nam giới và hút thuốc lá có tỷ lệ

cao di căn tuyến thượng thận (p<0,05), trong đó,

nguy cơ di căn tuyến thượng thận của nam giới cao

KẾT LUẬN

Đánh giá mối liên quan giữa các vị trí di căn xa gấp 12,2 lần so với nữ giới; trong khi nữ giới gặp di

thường gặp với một số đặc điểm lâm sàng, cận lâm căn màng phổi cao hơn nam giới (p<0,05).

ABSTRACT

Relationship between commont distant metasetasis with some characteristics of clinical and para-

clinical in non-small cell lung cancer patients

Purpose: To evaluate the relationship between commont distant metastasis with someclinical and

paraclinical characteristics in non-small cell lung cancer patients. Patients and methods: describe, cross-

section 572 non-small cell lung cancer patients who have metastase at initial diagnosis in the period of

6 years from 2014 to 2020. Result: Bone metastase was 47.4%, pleural metastase: 30.1%, other lung

metastase: 28.5%, brain metastase: 27.1%, liver and adrenal grands metastase were 8.2% and 8%,

respectively. e ratio of bone metastase was higher in the patients who have EGFR mutations, because

it accouted for 53.8% (p<0.05) and in patients EGFR mutations positive, the risk of bone metastase was

1.5 time higher than patients EGFR negative. e percentage of adrenal grands metastase was higher in

patients EGFR negative(p<0.05). Furthermore, adrenal grands metastase was met in male and smoker

with 10.2%(p<0.05) and malewas a risk factor to increase 12.2 time of adrenal grands compare female.

Female has pleural metastase (43.5%) more than male(26.1%) (p<0.05).

Conclusion: Bone metastase was the most common of distand metastasis in non-small cell lung cancer

and it was higher than in patients with EGFR mutations. Maleand EGFR mutations negativecan to raise the

risk of adrenal grandsmetastase, whereas, female has a higher rate of pleural metastase than male.

Key word: metastase in non-small cell lung cancer, EGFR mutations.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. NCCN Guideline Insights, Non – Small Cell Lung Cancer, version 3.2020, feature updates to the

NCCN Guidelines.

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 19+20/2020

104

NGHIÊN CỨU LÂM SÀNG

2. D.Plancard, S.Popat, K.Kerr et al (2018), Metastatic non-small cell lung cancer: ESMO clinical

practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up, Annals of Oncology 29 (Supplement 4): iv 192

– iv237.

3. Tomohiro Tamura, Koichi Kurishima, Kensuke Nakazawa et el (2015), Specciﬁc organ metastase

and survival in metastatic non-small cell lung cancer, Molecular and clinical oncology, volume 3, pp217 – 221.

4. Wenting Ni, Wenxing Chen, Yin Lu (2018), Emerging ﬁnding into molecular mechanism of brain

metastase, Cancer Medicine, volume 7, pp 3820 – 3833.

5. Dong-Yeop Shin, Im Il Na, Cheol Hyeon Kim et al (2014), EGFR mutation and Brain metastasis in

Pulmonary Aenocarcinomas, J orac Oncol, 9: 195 -199.

6. Gustavo Telles da Silva, Anke Bergmann, Luiz Claudio Santos uler (2019), Incidence and risk

factor for bone metastasis in non-small cell lung cancer, Asian Pac J cancer Prev, volume 20 (1), pp 45 – 51.

7. Devarati Mitra, Yu-Hui Chen, Richard Li et al (2019), EGFR mutant locally advanced non-small cell

lung cancer is at increased risk of brain metastasis, Clinical and Translational Radiation Oncology, volume

18, pp 32 – 38.

8. C.C.H.J. Kuilpers, L.E.L. Hendriks, J.L. Derks et al (2018), Association of molecular status and

metastatic organs at diagnosis in patients with stage IV non Squamous non-small cell lung cncer, Lung

cancer, volume 121, pp 76 – 81.

9. Yuankai Shi, Joseph Siu-Kie Au, Sumitra ongprasert, et all (2014),A Prospective, Molecular

Epidemiology Study of EGFR mutations in Asian patients with Advanced Non – Small Cell Lung Cancer

of Adenocarcinoma hiaatology (PIONEER), Journal of oracic Oncology, 9 (2): 154-162.

10. Masaki Hanibuchi, Sun-Jin Kim, Isaiah J. Fidler et al (2014), e molecular biology of lung cancer

brain metastasis: an overview of current comprehensions and future perspective, e Journal of medicine

Investigation, volume 61, pp 241 – 253.

|

TẠP CHÍ NỘI KHOA VIỆT NAM SỐ 19+20/2020

0

105