Luận văn Phân tích hoạt động phân phối thuốc của Công ty Cổ phần Dược

BỘ Y TẾ

TRƯỜNG ĐẠI HỌC DƯỢC HÀ NỘI

NGUYỄN THỊ THANH HƯƠNG

PHÂN TÍCH HOẠT ĐỘNG

PHÂN PHỐI THUỐC CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN

DƯỢC - VẬT TƯ Y TẾ THANH HÓA NĂM 2014

LUẬN VĂN DƯỢC SỸ CHUYÊN KHOA CẤP I

CHUYÊN NGÀNH: TỔ CHỨC QUẢN LÝ DƯỢC

MÃ SỐ: CK.60720412

Người hướng dẫn khoa học:

PGS. TS Nguyễn Thị Song Hà

Nơi thực hiện: Trường Đại học Dược Hà Nội

Công ty cổ phần Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa

Thời gian thực hiện: 19/01/2015 đến 19/05/2015

HÀ NỘI 2015

LỜI CẢM ƠN

Trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn

này tôi đã nhận được sự giúp đỡ của thầy cô, đồng nghiệp, bạn bè và

những người thân.

Lời đầu tiên, tôi gửi lời chân thành cảm ơn PGS. TS Nguyễn Thị

Song Hà người đã trực tiếp hướng dẫn tận tình chu đáo chỉ bảo nhiều ý

kiến sâu sắc giúp đỡ tôi hoàn thành tốt luận văn này.

Tôi cũng xin gửi lời cảm ơn tới các thầy giáo, cô giáo bộ môn Quản

lý và Kinh tế dược, phòng Sau đại học, Ban Giám hiệu cùng toàn thể các

thầy giáo cô giáo trường đại học Dược Hà Nội đã giảng dạy, giúp đỡ và

tạo mọi điều kiện cho tôi trong suốt thời gian học tập tại trường.

Tôi cũng xin cảm ơn Ban Tổng giám đốc, Phòng Tổ chức, phòng Kế

hoạch kinh doanh, phòng Tài vụ, phòng Đảm bảo chất lượng, phòng Kế

hoạch sản xuất Công ty cổ phần Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa đã tận tình

giúp đỡ trong quá trình thu thập số liệu, thông tin đầy đủ và chính xác để

tôi thực hiện đề tài.

Cuối cùng tôi xin cảm ơn các bạn bè, đồng nghiệp và những người

thân trong gia đình đã động viên, chia sẻ những khó khăn, khích lệ và động

viên trong suốt quá trình thực hiện đề tài này.

Thanh Hóa, ngày 19 tháng 05 năm 2015

Học viên. Nguyễn Thị Thanh Hương

MỤC LỤC

LỜI CẢM ƠN

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

DANH MỤC BẢNG

DANH MỤC HÌNH

LỜI CẢM ƠN .................................................................................................

MỤC LỤC.......................................................................................................

ĐẶT VẤN ĐỀ...............................................................................................1

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN.........................................................................2

1.1. Tổng quan về hoạt động phân phối thuốc .......................................2

1.1.1. Một số khái niệm về phân phối.........................................................2

1.1.2. Phân phối thuốc.................................................................................8

1.2. Thực trạng thị trường thuốc trên thế giới và ở Việt Nam ...........11

1.2.1. Thực trạng thị trường thuốc trên thế giới........................................11

1.2.3. Thực trạng thị trường thuốc ở Việt Nam ........................................16

1.3. Một vài nét về Công ty cổ phần Dược - Vật tư Y tế Thanh Hóa.......22

1.3.1. Lịch sử hình thành và phát triển......................................................22

1.3.2. Chức năng, hoạt động của công ty..................................................22

1.3.3. Một số kết quả đạt được..................................................................23

1.3.4. Sơ đồ tổ chức của Thephaco ...........................................................24

1.3.5. Một vài nét về hoạt động phân phối thuốc tại Công ty cổ phần Dược

- Vật tư y tế Thanh Hóa.............................................................................25

CHƯƠNG 2. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU..........26

2.1. Đối tượng nghiên cứu .......................................................................26

2.2. Thời gian và địa điểm nghiên cứu......................................................26

2.3. Phương pháp nghiên cứu....................................................................26

2.3.1. Thiết kế nghiên cứu.........................................................................26

2.3.2. Tóm tắt nội dung nghiên cứu..........................................................27

2.3.3. Các biến số nghiên cứu ...................................................................28

2.3.4. Nguồn thu thập và phương pháp thu thập số liệu ...........................30

2.3.5. Phương pháp phân tích và xử lý số liệu..........................................31

CHƯƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU...................................................32

3.1. Phân tích thực trạng nguồn lực phục vụ hoạt động phân phối thuốc

của Công ty cổ phần Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa (Thephaco) năm 2014.

...................................................................................................................32

3.1.1. Tổ chức mạng lưới phân phối .........................................................32

3.1.2. Nhân lực mạng lưới phân phối........................................................35

3.1.3. Cơ sở vật chất trong mạng lưới phân phối......................................37

3.1.4. Số chi nhánh, số điểm bán lẻ của Thephaco năm 2014...................38

3.1.5. Cơ cấu khách hàng của Thephaco năm 2014..................................39

3.1.6. Kinh phí phục vụ hoạt động phân phối...........................................40

3.2. Phân tích kết quả hoạt động phân phối thuốc của Công ty cổ phần

Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa (Thephaco) năm 2014 thông qua một số chỉ

tiêu.............................................................................................................41

3.2.1. Các chỉ tiêu về doanh thu................................................................41

3.2.2. Lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận........................................................47

3.2.3. Tỷ lệ hàng trả về trong quá trình lưu thông phân phối của Thephaco

năm 2014...................................................................................................48

3.2.4. Thu nhập bình quân của cán bộ công nhân viên trong mạng lưới

phân phối của Thephaco năm 2014...........................................................49

3.2.5. Nộp ngân sách Nhà nước ................................................................50

CHƯƠNG 4. BÀN LUẬN..........................................................................51

4.1. Về thực trạng nguồn lực phục vụ hoạt động phân phối thuốc của

Công ty cổ phần Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa năm 2014......................51

4.1.1. Về tổ chức mạng lưới phân phối năm 2014....................................51

4.1.2. Về nhân lực hệ thống phân phối năm 2014 ....................................52

4.1.3. Về cơ sở vật chất mạng lưới phân phối năm 2014..........................52

4.1.4. Về số chi nhánh, số điểm bán lẻ của Thephaco năm 2014.............53

4.1.5. Về cơ cấu khách hàng của Thephaco năm 2014.............................54

4.1.6. Về kinh phí phục vụ hoạt động phân phối......................................54

4.2. Về kết quả hoạt động phân phối của Công ty ty cổ phần Dược - Vật tư

y tế Thanh Hóa năm 2014 thông qua một số chỉ tiêu. ..............................55

4.2.1. Các chỉ tiêu về doanh thu................................................................55

4.2.2. Về lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận ...................................................58

4.2.3. Về tỷ lệ hàng trả về trong quá trình lưu thông phân phối của

Thephaco năm 2014..................................................................................58

4.2.4. Về thu nhập bình quân của cán bộ công nhân viên trong mạng lưới

phân phối của Thephaco năm 2014...........................................................59

4.2.5. Về nộp ngân sách Nhà nước ...........................................................60

4.3. Một số hạn chế của đề tài...................................................................60

KẾT LUẬN ................................................................................................62

KIẾN NGHỊ VÀ ĐỀ XUẤT.......................................................................64

TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................................

PHỤ LỤC 1: PHIẾU THU THẬP THÔNG TIN ...........................................

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

BHYT

: Bảo hiểm y tế

CBCNV

CN

: Cán bộ công nhân viên

: Chi nhánh

CTCP

DNTN

DT

: Công ty cổ phần

: Doanh nghiệp tư nhân

: Doanh thu

GDP

GSP

: Good distribution practice - Thực hành tốt phân phối thuốc

: Good storage practice - Thực hành tốt bảo quản thuốc

: Good Laboratory Practice - Thực hành tốt phòng kiểm nghiệm

: Good Manufactory Practice - Thực hành tốt sản xuất thuốc

: Good Pharmacy Practice - Thực hành tốt nhà thuốc

: Good Practices

GLP

GMP

GPP

GPs

HĐPP

HTPP

KHKD

LN

: Hoạt động phân phối

: Hệ thống phân phối

: Kế hoạch kinh doanh

: Lợi nhuận

SX

: Sản xuất

TCCL

: Tiêu chuẩn chất lượng

: Thanh Hoa medical materials pharmaceutical Joint stock

company (Công ty cổ phần Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa)

Thephaco

TNHH

MTV

: Trách nhiệm hữu hạn một thành viên

WHO

WTO

: World Health Organization -Tổ chức Y tế thế giới

: Worrld Trade Organnization - Tổ chức Thương mại Thế giới

DANH MỤC BẢNG

Bảng

1.1

Tên bảng

Các phương thức phân phối

Trang

4

Dự báo mức tăng trưởng hàng năm thị trường dược

phẩm một số nước năm 2012-2017

11

1.2

20 công ty có doanh thu cao nhất năm 2014

Các biến số nghiên cứu của đề tài

12

28

35

1.3

2.1

3.1

Cơ cấu nhân lực theo trình độ và giới tính năm 2014

Cơ sở vật chất trong mạng lưới phân phối của Thephaco

năm 2014

37

38

40

41

3.2

3.3

3.4

3.5

Tổng số chi nhánh, số điểm bán lẻ của Thephaco

năm 2014

Cơ cấu khách hàng của Thephaco năm 2014

Kinh phí phục vụ cho hoạt động phân phối của

Thephaco năm 2014

Doanh thu theo nhóm hàng phân phối của Thephaco

năm 2014

42

3.6

Doanh thu bán hàng sản xuất của Thephaco năm 2014

43

45

3.7

3.8

Doanh thu bán hàng sản xuất khu vực nội tỉnh của

Thephaco năm 2014

Doanh thu bán hàng sản xuất khu vực ngoại tỉnh

của Thephaco năm 2014

46

47

3.9

Lợi nhuận và tỷ suất lợi nhuận của Thephaco năm 2014

3.10

Tỷ lệ hàng phân phối của Thephaco bị trả về năm 2014

Thu nhập bình quân/ tháng của CBCNV năm 2014

48

49

50

3.11

3.12

3.13

Mức nộp và tỷ lệ nộp ngân sách Nhà nước của

Thephaco năm 2014

DANH MỤC HÌNH

Hình

1.1

Tên hình

Sơ đồ kênh phân phối tổng quát

Trang

6

Mô hình mạng lưới phân phối thuốc theo khuyến cáo

của WHO

14

24

1.2

1.3

Sơ đồ bộ máy tổ chức Công ty cổ phần Dược - VTYT

Thanh Hóa

Tóm tắt nội dung nghiên cứu

27

32

34

2.1

3.1

3.2

Sơ đồ tổ chức mạng lưới phân phối của Thephaco

Sơ đồ mạng lưới phân phối theo phương thức phân phối

Biểu đồ tỷ lệ lao động theo trình độ trong mạng lưới

phân phối

36

42

3.3

3.4

3.5

Biểu đồ tỷ lệ lao động theo giới tính trong mạng lưới

phân phối

Biểu đồ cơ cấu doanh thu theo nhóm hàng phân phối

năm 2014

Biểu đồ cơ cấu doanh thu bán hàng sản xuất của Thephaco

năm 2014

44

46

3.6

3.7

Biểu đồ cơ cấu doanh thu bán hàng sản xuất khu vực

ngoại tỉnh của Thephaco năm 2014

ĐẶT VẤN ĐỀ

Trong môi trường của nền kinh tế thị trường, các nhà sản xuất phải

tự mình đảm nhận công tác tiêu thụ sản phẩm. Tuy nhiên có rất ít trường

hợp nhà sản xuất có thể bán trực tiếp tất cả các sản phẩm của mình đến tận

tay người tiêu dùng cuối cùng mà thường phải thông qua các tổ chức trung

gian như các chi nhánh, các nhà bán buôn, các nhà bán lẻ, … Tức là phải

thiết lập nên một mạng lưới và chính sách phân phối nhằm đảm bảo chuyển

giao sản phẩm của doanh nghiệp từ khâu sản xuất sang khâu tiêu thụ và

tiêu thụ được sản phẩm.

Mạng lưới phân phối có một vai trò vô cùng quan trọng quyết định

đến thành quả kinh doanh của doanh nghiệp. Để xây dựng và phát triển

mạng lưới phân phối thành công, đòi hỏi mỗi doanh nghiệp phải dày công

nghiên cứu tâm lý hành vi, thói quen mua sắm của người tiêu dùng để từ đó

tìm ra phương án tối ưu cho doanh nghiệp. Trong lĩnh vực dược phẩm,

phân phối thuốc càng có vai trò quan trọng do thuốc là một loại hàng hóa

đặc biệt, có ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng và sức khỏe người sử dụng.

Công ty cổ phần Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa là một trong những

doanh nghiệp cổ phần có doanh thu lớn nhất và đóng thuế thu nhập doanh

nghiệp lớn nhất cả nước. “Phát triển bền vững”, “Chất lượng - Niềm tin” là

mục tiêu xuyên suốt quá trình hoạt động và phát triển của Công ty. Chất

lượng sản phẩm công ty ngày càng được khẳng định trên thị trường, thương

hiệu Thephaco ngày càng được nhiều người tiêu dùng biết đến.

Hiện nay thị trường dược phẩm đã có nhiều thay đổi và càng ngày

càng cạnh tranh gay gắt. Với mong muốn góp phần vào hoàn thiện trong tổ

chức và quản lý hệ thống phân phối phù hợp với quy mô mở rộng doanh

1

nghiệp phục vụ định hướng phát triển lâu dài và ổn định của công ty, chúng

tôi thực hiện đề tài “Phân tích hoạt động phân phối thuốc của Công ty cổ

phần Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa (Thephaco) năm 2014”.

Đề tài được tiến hành với 2 mục tiêu sau:

1. Phân tích thực trạng nguồn lực phục vụ hoạt động phân phối thuốc

của Công ty cổ phần Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa năm 2014.

2. Phân tích kết quả hoạt động phân phối thuốc của Công ty cổ phần

Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa năm 2014 thông qua một số chỉ tiêu.

Từ đó đưa ra một số ý kiến đề xuất nhằm hoàn thiện, nâng cao hiệu

quả, tính chuyên nghiệp của mạng lưới phân phối tại Công ty.

CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN

1.1. Tổng quan về hoạt động phân phối thuốc

1.1.1. Một số khái niệm về phân phối

 Phân phối

2

Phân phối là hoạt động liên quan đến điều hành tổ chức, vận chuyển,

phân phối hàng hóa từ nơi sản xuất đến người tiêu dùng, trong một quốc

gia hay ở các nước, các khu vực trên thế giới [1].

Xây dựng chính sách phân phối để đưa hàng hóa và dịch vụ kịp thời

từ nơi sản xuất đến nơi tiêu dùng, đảm bảo sự ăn khớp giữa cung và cầu

trên thị trường.

Chính sách phân phối có vai trò vô cùng quan trọng trong chính sách

marketing. Một chính sách phân phối hợp lý sẽ giúp hoạt động kinh doanh

an toàn hơn, tăng cường khả năng liên kết trong kinh doanh, giảm sự cạnh

tranh và làm cho quá trình lưu thông hàng hóa nhanh, hiệu quả và phát triển

thị trường tiêu thụ [1].

 Phương thức phân phối

Có 2 phương pháp phân phối phổ biến: phương pháp phân phối trực

tiếp và phương pháp phân phối gián tiếp [1]. Các công ty thường sử dụng

cả hai phương pháp phân phối trực tiếp và gián tiếp song song với nhau để

tận dụng các ưu điểm và hạn chế các nhược điểm của mỗi phương pháp.

Bảng 1.1. Các phương thức phân phối [1]

PHƯƠNG

THỨC PHÂN

PHỐI

Trực tiếp

Gián tiếp

4

Phân phối trực tiếp từ người sản

xuất đến người tiêu dùng không

qua trung gian

Phân phối hàng hóa

Đặc điểm

qua hệ thống trung gian

Sơ đồ

- Nhà sản xuất tiếp xúc trực tiếp

với khách hàng không qua trung

gian

- Người sản xuất nắm vững được

các biến động thị trường, chủ - Có thể chia sẻ rủi ro

động đưa ra các quyết định về trong kinh doanh

hoạt động phân phối, kiểm tra,

giám sát chặt chẽ hoạt động phân

phối.

Ưu điểm

- Lợi nhuận bị chia sẻ

- Doanh nghiệp phải chia sẻ

- Doanh nghiệp khó

nguồn vốn cho các hoạt động

kiểm soát hoạt động

Nhược điểm

phân phối và phải tự chịu rủi ro

phân phối trên thị

nên rất tốn kém

trường

 Kênh phân phối

Có rất nhiều quan điểm và định nghĩa khác nhau về kênh phân phối.

5

Theo quan điểm của các nhà quản trị học: Kênh phân phối là một tổ

chức hệ thống các quan hệ với các doanh nghiệp và cá nhân bên ngoài để

quản lý các hoạt động phân phối tiêu thụ sản phẩm nhằm thực hiện các mục

tiêu trên thị trường doanh nghiệp [7].

Kênh phân phối có thể được coi là con đường đi của sản phẩm từ

người sản xuất đến người tiêu dùng (hoặc người sử dụng cuối cùng). Nó

cũng được coi như dòng chuyển quyền sở hữu các hàng hóa khi chúng

được mua bán qua các tổ chức và cá nhân khác nhau [7].

Theo một định nghĩa khác: Kênh phân phối là chuỗi các công ty độc

lập liên quan đến quá trình đưa hàng hóa từ nơi sản xuất đến người tiêu

dùng [1].

Các kênh phân phối tạo nên dòng chảy sản phẩm từ người sản xuất

đến người mua cuối cùng. Tất cả những tổ chức, cá nhân tham gia vào kênh

phân phối được gọi là các thành viên của kênh. Những thành viên nằm giữa

nhà sản xuất và người tiêu dùng cuối cùng (nếu có) được gọi là các trung

gian phân phối [36].

Chức năng cơ bản nhất của tất cả các kênh phân phối là giúp doanh

nghiệp đưa sản phẩm đến người tiêu dùng với đúng mức giá họ có thể mua,

đúng chủng loại họ cần, đúng thời gian, địa điểm mà họ yêu cầu. Kênh

phân phối là con đường mà hàng hóa được lưu thông từ nhà sản xuất đến

người tiêu dùng. Nhờ có mạng lưới kênh phân phối mà khắc phục được

những khác biệt về thời gian, địa điểm và quyền sở hữu giữa người sản

xuất và người tiêu dùng các hàng hóa dịch vụ [19].

 Các loại kênh phân phối

Kênh phân phối trực tiếp: kênh cấp 0

6

Kênh phân phối gián tiếp: Kênh cấp 1,2,3 ... cấp n có độ dài ngắn

khác nhau, số lần hàng hóa qua tay trung gian càng nhiều thì kênh phân

phối càng dài, cấp kênh càng lớn [1].

Kênh cấp 0

Kênh cấp 1

Kênh cấp 2

Kênh cấp n

Nhà sản xuất

Nhà bán buôn

………

Nhà bán lẻ

Người tiêu dùng

Hình 1.1. Sơ đồ kênh phân phối tổng quát [1]

Hiện tại các doanh nghiệp thường sử dụng kênh phân phối hỗn hợp.

Việc sử dụng kênh phân phối hỗn hợp tạo nên sức mạnh cạnh tranh thành

công trong hệ thống phân phối nhờ kết hợp những ưu điểm của từng loại

kênh, đáp ứng tối đa phục vụ thỏa mãn nhu cầu của người tiêu dùng.

Để lựa chọn kênh phân phối thích hợp, các doanh nghiệp căn cứ vào

một số yếu tố như đặc điểm doanh nghiệp, đặc điểm sản phẩm, đặc điểm

người tiêu dùng, đặc điểm địa lý…[1].

7

 Tổ chức kênh phân phối

Là việc thiết lập cơ cấu tổ chức sao cho hoạt động cung ứng sản

phẩm và dịch vụ cho khách hàng có hiệu quả, đồng thời đạt được những

mục tiêu về doanh số và lợi nhuận đã đề ra.

Tùy vào tình hình cụ thể trong từng giai đoạn, các công ty có thể tổ

chức kênh phân phối thành các nhóm theo sản phẩm, theo nhóm khách

hàng, theo khu vực địa lý, theo mục tiêu cụ thể … [23].

1.1.2. Phân phối thuốc

 Phân phối thuốc

Phân phối thuốc là việc phân chia và di chuyển, bảo quản thuốc từ

kho của cơ sở sản xuất thuốc hoặc từ trung tâm phân phối cho đến người sử

dụng hoặc đến các điểm phân phối bảo quản trung gian hoặc giữa các điểm

phân phối, bảo quản trung gian bằng các phương tiện vận chuyển khác

nhau [2].

 Thực hành tốt phân phối thuốc

“Thực hành tốt phân phối thuốc” - GDP là viết tắt của Good

Distribution Practice - là một phần của công tác bảo đảm chất lượng toàn

diện để bảo đảm chất lượng thuốc được duy trì qua việc kiểm soát đầy đủ

tất cả các hoạt động liên quan đến quá trình phân phối thuốc.

Nguyên tắc “Thực hành tốt phân phối thuốc” áp dụng đối với các cơ

sở tham gia vào quá trình phân phối thuốc trên lãnh thổ Việt Nam, bao gồm

các cơ sở sản xuất, kể cả cơ sở sản xuất sản phẩm trung gian, sản xuất

thành phẩm thuốc, cơ sở cung cấp, xuất nhập khẩu, phân phối, bán buôn,

các cơ sở vận chuyển, các đại lý giao nhận, các cơ sở đầu mối bảo quản,

phân phối thuốc của các chương trình y tế quốc gia [2].

8

Việc tuân thủ đúng các nguyên tắc của “Thực hành tốt phân phối

thuốc” là góp phần duy trì ổn định chất lượng sản phẩm trong quá trình lưu

thông trên thị trường, giúp hệ thống đảm bảo chất lượng được củng cố bền

vững.

Nội dung nguyên tắc “thực hành tốt phân phối thuốc” quy định một

số nội dung cơ bản sau đây [2].

- Quy định về tổ chức và quản lý

Cơ sở phân phối thuốc phải có tư cách pháp nhân, có một cơ cấu tổ

chức thích hợp, được phân công nhiệm vụ rõ ràng.

- Quy định về nhân sự

Bố trí đủ nhân sự để tiến hành tất cả các nhiệm vụ thuộc trách nhiệm

của cơ sở phân phối và đáp ứng các yêu cầu sau:

+ Có trình độ chuyên môn phù hợp với chủng loại mặt thuốc phân

phối, được đào tạo về các yêu cầu của "Thực hành tốt phân phối thuốc", về

các quy định của pháp luật liên quan, và đủ khả năng đáp ứng các yêu cầu

đó.

+ Có đủ khả năng và kinh nghiệm phù hợp với trách nhiệm được

giao để bảo đảm thuốc được bảo quản, phân phối đúng cách.

- Quy định về quản lý chất lượng

Tất cả các thuốc phải được lưu hành hợp pháp, và phải được mua, cung

cấp cũng như bán, giao hàng, gửi hàng bởi các cơ sở sản xuất, kinh doanh

dược hợp pháp, đáp ứng các quy định của pháp luật.

- Quy định về cơ sở, kho tàng và bảo quản

Tất cả các cơ sở phân phối thuốc phải có các điều kiện kho tàng,

phương tiện bảo quản thuốc tuân thủ theo đúng các nguyên tắc "Thực hành

9

tốt bảo quản thuốc" (GSP). Kho phải có các khu vực bảo quản, khu vực

nhận và xuất hàng, khu vực lấy mẫu, điều kiện và yêu cầu trong bảo quản,

nhận hàng, quay vòng hàng tồn kho và kiểm soát các dược phẩm quá hạn.

- Quy định về phương tiện vận chuyển và trang thiết bị

+ Tất cả các phương tiện vận chuyển, trang thiết bị được sử dụng

trong bảo quản, phân phối và xử lý thuốc phải thích hợp với mục đích sử

dụng và phải bảo vệ được thuốc tránh các điều kiện có thể ảnh hưởng xấu

đến độ ổn định, tính toàn vẹn của bao bì, thuốc và phòng tránh việc nhiễm

bẩn.

+ Trong quá trình vận chuyển, nếu có các yêu cầu về điều kiện bảo

quản đặc biệt (ví dụ về nhiệt độ và độ ẩm cụ thể), thì phải bảo đảm các điều

kiện đó, có kiểm tra, theo dõi và lưu hồ sơ.

- Quy định về thu hồi sản phẩm và sản phẩm bị loại, bị trả về

Phải thiết lập một hệ thống, bao gồm cả quy trình bằng văn bản, để

thu hồi nhanh chóng và có hiệu quả những thuốc được xác định hoặc nghi

ngờ là có khiếm khuyết, và chỉ định rõ người chịu trách nhiệm thu hồi.

Sản phẩm bị loại bỏ và những sản phẩm bị trả lại cho nhà phân phối

phải được nhận dạng phù hợp và được xử lý theo một quy trình, trong đó ít

nhất phải có việc giữ các sản phẩm đó ở khu vực biệt trữ nhằm tránh lẫn

lộn và ngăn ngừa việc tái phân phối cho tới khi có quyết định về biện pháp

xử lý. Điều kiện bảo quản áp dụng cho thuốc bị loại bỏ hoặc trả về phải

được duy trì trong suốt quá trình bảo quản và vận chuyển cho tới khi có

quyết định sau cùng.

“Thực hành tốt phân phối thuốc” là một phần của công tác bảo đảm

chất lượng thuốc theo quan điểm Quản lý chất lượng toàn diện (Total

10

Qualtity Management). Bộ Y tế với chiến lược áp dụng đồng bộ 5 GPs bao

gồm:

- “Thực hành tốt sản xuất thuốc” - GMP.

- “Thực hành tốt phòng kiểm nghiệm” - GLP.

- “Thực hành tốt bảo quản thuốc” - GSP.

- “Thực hành tốt phân phối thuốc” - GDP.

- “Thực hành tốt nhà thuốc” - GPP.

nhằm đảm bảo chất lượng thuốc tốt nhất đến tay người sử dụng,

giảm tỷ lệ thuốc giả và thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng [5].

1.2. Thực trạng thị trường thuốc trên thế giới và ở Việt Nam

1.2.1. Thực trạng thị trường thuốc trên thế giới

Ngành dược thế giới bắt đầu phát triển từ những năm 20 của thế kỷ

trước. Thụy Sĩ, Đức và Ý là những nước đầu tiên phát triển công nghiệp

dược, tiếp sau đó là Anh, Mỹ, Bỉ, Hà Lan,…Qua nhiều thập kỷ phát triển,

môi trường sản xuất và kinh doanh dược phẩm có nhiều thay đổi, hoạt động

mua bán sáp nhập trên quy mô toàn cầu làm một số tập đoàn dược phẩm

khổng lồ thống trị thị trường dược thế giới và kiểm soát nền công nghiệp

dược toàn cầu.

Dân số toàn tầu tăng nhanh, nhất là lứa tuổi trên 60, cùng môi trường

sống bị ô nhiễm là nguyên nhân chủ yếu làm gia tăng nhu cầu về thuốc

men chăm sóc sức khỏe con người, tác động tới tổng giá trị tiêu thụ thuốc

trên toàn thế giới [24].

 Tổng doanh thu tiêu thụ thuốc trên thế giới

11

Giai đoạn 2004 - 2013, tổng doanh thu tiêu thụ thuốc trên thế giới

tăng trưởng bình quân 5,8%/năm từ mức 455 tỷ USD năm 2004 lên mức

717 tỷ USD năm 2013. Giai đoạn 2014 - 2018, theo ước tính của

EvaluatePharma, mức tiêu thụ thuốc toàn cầu sẽ gần chạm ngưỡng 900 tỷ

USD vào năm 2018 [17].

 Tăng trưởng hàng năm thị trường dược phẩm một số nước 2012-2017

Giai đoạn 2012-2017, tăng trưởng hàng năm của thị trường dược phẩm

ở các nước có công nghiệp dược phát triển sẽ chậm lại, bình quân khoảng 1%

- 4%, đáng lưu ý là Pháp và Tây Ban Nha dự kiến sẽ tăng trưởng âm. Nhóm

các quốc gia có công nghiệp dược đang phát triển sẽ có tốc độ tăng trưởng

mạnh mẽ do chi tiêu cho dược phẩm của người dân các nước này hiện còn

khá thấp. Trong đó, Trung Quốc dẫn đầu với mức tăng trưởng 15% - 18%

điều này sẽ làm cho Trung Quốc có tổng giá trị tiêu thụ thuốc đứng thứ nhì

thế giới, chỉ sau Mỹ trong vài ba năm tới; Ấn Độ sẽ có mức tăng trưởng từ

11% -14%.

Tương lai thị trường dược phẩm khu vực Đông Nam Á đầy hứa hẹn,

Singapore sẽ có mức tăng trưởng hàng năm là 9,3%, sẽ là trung tâm thương

mại dược phẩm quan trọng thế giới, kết nối khu vực này với phía Tây [24].

Bảng 1.2. Dự báo mức tăng trưởng hàng năm thị trường dược phẩm

một số nước 2012-2017

Nguồn: FPTS, IMS Health.

Trong đó:

12

Luận văn Phân tích hoạt động phân phối thuốc của Công ty Cổ phần Dược - Vật tư y tế Thanh Hóa năm 2014