Giảng dạy khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trong bối cảnh xây dựng các “Đại học khởi nghiệp”

Download

K IN H T Ế

X Ã H Ộ I

P -I SSN 1 8 59 -358 5 E-I SSN 26 1 5 -9 61 9

G IẢN G D Ạ Y K H Ở I N GH I Ệ P V À Đ

Ổ I M Ớ I S ÁN G TẠ O

T R O NG B I C ẢN H XÂ Y D N G C Á C “ Đ Ạ I H Ọ C K H Ở I N GH I Ệ P ”

Ố

Ự

T E A C HI NG ST AR T -UP AND I NN OV AT I ON I N CO N ST R U CT I O N O F " ST A R T- UP U NI VE R SI T I E S"

Tr ầ n Án h Ph ư ơ n g , L ê Ba Ph o n g

“ Tron g x u t h ế h ội n h ập toà n cầu v à là n só n g c ác h m ạn g

c ô n g n g h i ệp lần th ứ t ư tác đ ộn g m ạ n h m ẽ t ới m i lĩn h v ực

c ủa đ ời số n g k i n h tế - x ã h ội, n g u ồn v ốn con n g ư ời, v ố n trí

t u ệ cù n g v ớ i cô n g n g h ệ v à đ ổi m ớ i sán g t ạo tr ở t h à n h y ếu tố

T Ó M T Ắ T

T ro n g ph on g tr à o qu ố c g i a k h ởi n g h i ệ p đ an g lê n m ạn h m ẽ , gi á o dụ c V i ệt

Na m đã li ê n tụ c đư a ra n h ữ n g ch í n h sá ch n h ằ m t ăn g cư ờ n g g i ản g dạy k h ở i

n gh i ệ p v à đổ i m ới sá n g tạ o t ro n g cá c t rư ờ n g đ ại h c, ca o đ ẳn g h i ệ n n a y. Tuy

n h i ên , ch o đế n n ay, gi ả n g d ạy k h ởi n g h i ệ p v à đ ổi m ớ i sá n g t ạo t h ế n à o ch o h i ệu

qu ả v ẫn cò n là b à i to á n n a n g i ải . Tr o n g b ối cả n h n h ư v ậy , cầ n t h i ế t p h ải n gh i ên

cứ u , đá n h gi á đầy đủ v ề th ự c t rạ n g h o ạt đ ộn g gi ản g d ạy k h ởi n g h i ệp đổi m ớ i

ọ

đ ầu v à o q u an t rọ n g n h ất đ ể g iú p c ác q u ốc g i a p h át triể n b ứt

p h á. Tr on g c h i ến lư ợc p h át tri ển k i n h tế - x ã h ội của Việ t N am

g iai đ oạn đ ến n ăm 2 0 2 0 , p h át tr iển n g u ồn n h ân lực trìn h đ ộ

c ao c ù n g v ới K H & CN v à đ ổi m ới sán g t ạo đ ư ợ c co i là m ột

t ron g b a đ ột p h á ch iến lư ợc. Bên cạn h c h ức n ăn g đ à o t ạo

s á n g t ạo tr on g c á c trư ờ n g đạ i h ọ c, c o i đ ó n h ư m ộ t gi ải p h áp p h ù h ợ p n h ằ m k h ơi

dậ y t i n h th ầ n sá n g tạ o k h ởi n g h i ệp ch o n g ư ờ i t rẻ , m ột cá ch t h ứ c ứ n g ph ó h i ệu

qu ả để tạ o n ê n n h ữn g h ạ t g i ốn g t ố t, h ì n h t h à n h n ê n n h ữ n g st artu p gi á t r ị v à

n h ữ n g do a n h n gh i ệ p b ề n v ữ n g t ro n g ch ặ n g đ ư ờ n g “qu ố c g i a k h ở i n gh i ệp” của

Vi ệt N a m .

c on n g ư ời , v ai trò c ủa c ác tr ư ờn g đ ại h

q u an tr n g tron g h oạt đ ộn g n g h iên c ứu k h oa h

c ô n g n g h ệ v à h ợ p t ác v ớ i k h u v ực d oan h n g h i ệp đ ể t h ư ơ n g

m ại h ó a, ứn g d ụn g các k ết q u ả K H & CN . Trư ờ n g đ ại h c là

t h à n h t ố q u an tr n g tr on g h ệ si n h t h ái k h ởi n g h iệp v à h ệ

t h ốn g đ ổi m ới sán g tạo q u ốc g i a. Các tr ư ờ n g đ ại h c m ạn h

ọ

c n g à y c à n g trở n ên

ọ

c, p h át triển

ọ

Từ k h ó a : K h ở i n gh i ệp đổi m ới sán g t ạo, đ ại h ọc , Vi ệ t N am .

ọ

A BST RACT

p h ải là c ác c h ủ t h ể n g h i ên c ứu m ạ n h , là n g u ồn sản x u ất tri

t h ức v à c ô n g n g h ệ c h o xã h ội, c u n g c ấp ý t ư ởn g sán g tạ o d ồ i

d à o c h o các d ự án k h ở i n g h iệp , đ ó n g g ó p c h o sự g ia t ă n g tà i

sản t rí tu ệ v à n ăn g l ực trí t u ệ của các d oan h n g h iệp ” [9] . T ầm

I n th e f a st- gro w i n g sta r tu p n a ti o n , V i e tn a m ese e duca ti o n h a s con t i n u ou s ly

l au n ch e d po li c i e s to e n h an ce t e ach in g st art - up an d i n n o v at i on i n u n i v e rsi tie s

a n d col le ges . How ev e r, so fa r, t e ach in g st art- u p an d i n n o v a ti o n h ow t o b e

ef f ect i v e i s sti ll a n un s o lv a b le p ro b l em . I n su c h a co n t e xt , i t i s n e ce ss ar y t o fu l ly

res earch a n d e v a lu ate th e real i ty o f st art -u p t e ach i n g i n n ov a ti o n i n u n iv ersi ties,

co n s i d eri n g i t a s a n a ppro pri at e so lu ti o n t o aro u se cr eat i v e in n o v a ti o n spit i t f or

yo u n g pe o ple, a n e f f ect iv e w ay t o cr eat e g ood se ed s, fo r m i n g v a lu ab l e st a rt u ps

a n d s u sta i n a b l e b u si n e ss es i n t h e p at h o f " a st ar tu p n a ti o n " of Vi e tn am .

q u an tr

n g h iệp v à h ì n h t h à n h h ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp s án g t ạo

t ron g c ác tr ư ờn g đ ại h c v à cơ sở g i áo d ục, đ à o tạ o của Việt

ọ n g c ủa v ấn đ ề đ à o t ạo v ề đ ổi m ớ i sán g t ạo, k h ởi

ọ

N am đ ư ợc th ể h iện q u a m ột loạt c ác h ệ th ốn g v ăn b ản c h ín h

v ề h ỗ tr ợ v à p h át tri ển d oa n h n g h i ệp Việt N am đ ến n ăm

2 0 2 0 (N g h ị q u y ết số 3 5 /N Q -CP của C h í n h p h ủ) , h ỗ trợ h ệ

si n h t h ái k h ởi n g h iệp đ ổi m ới sá n g tạo q u ốc g i a đ ế n n ăm

2 0 2 5 (Q u y ết đ ị n h số 8 4 4 /Q Đ -T T g của T h ủ tư ớ n g Ch ín h p h ủ)

K e y w o rd s: Sta rt-u p s a n d i n n ov a ti on , u n i v er si t y, Vi e t n am .

K h o a Qu ả n lý K in h do a n h , T rư ờn g Đ ại h

E m ai l : lb p_ v n @ y a h o o .co m

ọ

c C ô n g n g h i ệ p Hà Nộ i

ỗ

ợ

ọ

ở

ệ

ế

( Qu y ết đ ị n h 1 6 6 5 /Q Đ - TT g c ủa T h ủ tư ớ n g C h í n h p h ủ) . Tu y

n h iên , t h ực t ế c h ỉ r a rằ n g , m ặc d ù n h ận t h ức r ất rõ v ai trò v à

sứ m ện h t ron g c ô n g c u ộc đ à o t ạo k h ởi n g h i ệp , đ ổ i m ới s á n g

Ng à y n h ậ n b à i : 1 1 / 0 1 / 20 1 9

Ng à y n h ậ n b à i s ử a s a u p h ả n b i ệ n : 0 3/5/ 20 1 9

Ng à y c h ấp n h ậ n đ ă n g: 2 0 / 1 2/ 20 1 9

t ạo n h ư n g các t rư ờn g đ ại h

đ ủ c ác n g u ồn lực đ ể t h ực h i ện c ó h i ệu q u ả c ác ch ín h sá ch

n à y. C ác trư ờ n g đ ại h c của Vi ệt N am n h ìn c h u n g m ới ch ỉ

c h ú tr n g v à o h oạt đ ộn g đ à o tạo m à c h ư a h oặc c h ư a có đ iều

k i ện t ập tr u n g ch o c h ức n ăn g n g h iên c ứu k h oa h c, p h át

ọ

ệ

ủ

ớ

ọ

Ở

Ầ

ọ

S ự trỗ i d ậy của c ác q u ố c g ia m ới n ổi n h ư Sin g ap ore ,

Tr u n g Qu ốc, M al aysia h ay T h ái L an đ ều c ó m ộ t đ iểm ch u n g

là s ự đ ầu tư lớ n v à o đ ổi m ới sá n g tạo. Đ â y có th ể coi là đ ộ n g

ọ

t riển cô n g n g h ệ, h ỗ trợ k h ởi n g h i ệp v à k ết n ối v ới d o an h

n g h iệp . Th ực tế t h ốn g k ê có t ới h ơ n 9 0 % d ự án k h ởi n g h iệp

lực p h át triển , b ệ p h ó n g b ứt p h á c h o các q u ốc g ia đ an g p h át đ ổi m ới sá n g t ạo của si n h v iên t ron g c ác t rư ờ n g là t h ấ t b ại.

triển n h ư V iệt N am . C h ủ t h ể t íc h cực c ủa đ ổi m ới sán g t ạo Bởi v ậy, n g h i ên c ứu v ề th ực tr ạn g g iản g d ạy k h ởi n g h iệ p v à

h iện n ay c h ín h là n g ư ời trẻ, là th ế h ệ tri t h ức trẻ t ron g c ác đ ổi m ớ i sán g t ạo tr on g c ác tr ư ờn g đ ại h

trư ờn g đ ại h c. N h ư n g là m th ế n à o đ ể k h ơ i d ậ y tiềm n ăn g t h i ết, đ ó n g g ó p tr ực t iếp v à o q u á t rì n h p h át t riển c ác “đ ạ i

c k h ởi n g h iệp ” , n ân g c ao n ăn g lực đ ổi m ớ i sán g t ạ o, t ă n g

ọ

ạ

ệ

ầ

ọ

ạ

ọ

ệ

ụ

ủ

ờ

ộ

c ư ờ n g lợ i th ế c ạn h tr an h c ủa Việt N am .

trư ởn g B ộ K h o a h c v à C ô n g n g h ệ (K H & CN ) Ch u N g c A n h ,

ọ

ạ

Ọ

Ệ

●

ố

P- I SSN 1 8 5 9 -3 5 8 5 E- I S SN 26 1 5- 9 6 1 9

EC ON OM I C S - S OCI ET Y

T r ên c ơ sở tổ n g h ợp , p h ân t íc h s ố liệu , p h ỏn g v ấn

t h u th ập v à h iểu c ác h oạt đ ộn g của các m ô i tr ư ờn g k in h

c h u y ên g ia, b à i v iết t ập t ru n g p h ân t íc h v à đ á n h g iá t h ực d oan h k h ác n h au . T h ứ b a, t h ực h iện h oạt đ ộn g b ằ n g cá ch

tr ạn g h iện n ay c ủ a v ấ n đ ề g iản g d ạy k h ở i n g h iệp v à đ ổi t h u n h ận c ác k ỹ n ăn g v à k iến t h ức th ô n g q u a h c t ập v à

m ớ i sá n g tạo tro n g c á c trư ờ n g đ ạ i h c , t ập tru n g v à o c ác t h í ch n g h i v ới v iệc p h ân tíc h , lập k ế h oạc h v à tr u y ền t h ô n g .

n h ân tố n h ư : c h iến lư ợ c, c ơ s ở v ậ t c h ất , k h ô n g g i an t h ực T h ứ t ư , c ác k ỹ n ăn g c ó th ể đ ư ợc áp d ụn g c h o c ác tìn h h u ố n g

ọ

n g h i ệm , n ăn g l ực g iản g v iên , .. . T ừ đ ó c h o t h ấ y , s a u n h i ều

n ỗ lự c , k h ởi n g h iệp v à đ ổ i m ới s á n g t ạo ở Vi ệt N am v ẫn c ò n

là b ứ c tr an h ảm đ ạm . Trư ớ c th ực trạ n g tr ên , b à i b áo đ ề xu ất

m ộ t số g iải p h á p n h ằ m n ân g c a o h iệu q u ả c ủa c á c n h ân tố

c ơ b ản ản h h ư ởn g tớ i q u á t rì n h g iản g d ạ y k h ở i n g h iệp đ ổi

k i n h d oan h p h ức t ạp k h ác n h au .

Đ ại h ọc k h ởi n g h iệ p : K h ởi n g h i ệp g ắn v ớ i đ ổ i m ới s án g

t ạo , g ắn v ớ i k ết q u ả c ủa c ác n g h i ên cứu v à h ì n h th à n h c ác

c ô n g n g h ệ đ ư ợ c đ ư a v à o p h ư ơ n g á n sả n x u ất v à k in h

d o an h . T ừ đ ó , t h u ật n g ữ “ đ ại h

đ ư ợ c t iếp c ận v à q u an n i ệm là m ục t iêu p h ục v ụ c h o “q u ốc

g ia k h ởi n g h i ệp ” . T h e o đ ó , “ đ ại h c k h ởi n g h i ệp ” p h ả i “đ ư a

n ộ i d u n g đ à o t ạo k h ởi n g h i ệp v à o c ác c h ư ơ n g t r ì n h g i ản g

d ạy t ại t rư ờ n g đ ại h c , m ở r ộn g c ác lo ại h ì n h đ à o t ạ o v ề

ọ c k h ởi n g h i ệp ” x u ấ t h iện v à

m ớ i sá n g tạo ở c ác trư ờ n g đ ạ i h

n g ư ời v iết m o n g m u ố n s ẽ g ó p p h ần g iú p c á c t rư ờn g đ ại

c sẽ đ ầu tư h ơ n n ữa v à c ó n h ữn g c ả i t h iện b ư ớc đ ầu

ọ c. N h ữ n g k iến n g h ị c ủa

ọ

n h ằ m g iản g d ạy tốt h ơ n n ữa n ộ i d u n g k h ở i n g h iệp v à đ ổi

m ớ i sá n g tạo c h o sin h v iên . T ừ đ ó , g iú p c ác e m si n h v i ên

đ ầy đ ủ k iến th ứ c, k ỹ n ăn g v à v ữn g v à n g t âm t h ế đ ể t rở

th à n h n h ữn g h ạt g iố n g t ố t h ìn h t h à n h n ên n h ữn g st ar t u p

g iá trị v à n h ữn g d o a n h n g h iệp b ền v ữn g t ro n g c h ặ n g

đ ư ờn g “ q u ốc g ia k h ởi n g h iệp ” v ấ t v ả n h ư n g c ũ n g tr à n đ ầy

ọ

k i ến t h ức k h ởi n g h i ệp c h o c ác b ạn t rẻ đ ể k h i m o n g m u ốn

k h ởi n g h i ệp s ẽ c ó k ỹ n ăn g , k i ến t h ức , đ ư ợ c n h ữn g n g ư ời đ ã

t h à n h c ô n g t ro n g x ã h ộ i v à c ộ n g đ ồ n g k h ởi n g h iệ p g i ú p

đ ỡ ” [1 1 ]. Đ i ều đ ó c ó n g h ĩ a là , “ đ ại h

ọ c k h ởi n g h iệp ” p h ả i

c u n g c ấp c h o n g ư ờ i h c v ề t âm t h ế ( ti n h t h ần ) k h ở i n g h iệ p ,

ọ

h i v

2 . M Ộ T S

2 . 1 . K h ở i n g h iệ p đ ổi m ới s án g t ạo v à g i áo d ục k h ởi

n g h i ệp , đ ại h c k h ở i n g h iệp

ọ

n g c ủa Vi ệt N a m .

k i ến t h ức k h ởi n g h i ệp v à k ỹ n ă n g k h ởi n g h i ệp .

Ố

K H Á I N I Ệ M CƠ BẢ N

2 . 2 . H ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp

H ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp là c ác h t h ức m ộ t q u ốc g i a h ay

m ộ t t h à n h p h ố t h i ết lập đ ể t h ú c đ ẩy h o ạt đ ộ n g k h ở i

n g h i ệp t ại đ ị a p h ư ơ n g [ 1 2 ] . T ro n g k h i đ ó , O EC D đ ịn h n g h ĩa

h ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp n h ư là “ tổ n g h ợp c ác m ố i liê n k ết

c h í n h t h ức v à p h i c h í n h t h ức g iữa c ác c h ủ t h ể k h ởi n g h iệp

( ti ềm n ăn g h o ặc h i ện t ại ) , t ổ c h ức k h ởi n g h i ệp ( c ô n g ty , n h à

đ ầu t ư m ạ o h i ểm , n h à đ ầu t ư t h i ên t h ần , h ệ t h ố n g n g â n

ọ

K h ởi n g h iệp th e o t iến g A n h là St ar-u p : là m ộ t c á n h ân

h ay m ộ t tổ c h ứ c c ủ a c o n n g ư ờ i đ a n g t ro n g q u á trì n h b ắt

đ ầu k in h d o an h , h ay c ò n g ọ i là g iai đ o ạ n đ ầ u lậ p n g h i ệp .

K h ở i n g h iệp l à l u ô n đ i t ìm m ô h ìn h k in h d o a n h m ới c ó t h ể

n h ân rộ n g ra đ ư ợ c v à lặ p lạ i đ ư ợc (St e v e B la n k ) . T h e o

T rư ơ n g G ia B ìn h , “ k h ởi n g h iệp là p h ải đ ổi m ới s án g t ạo.

h à n g ,… ) v à c ác c ơ q u an li ên q u an ( trư ờ n g đ ại h ọ c, c ác cơ

q u an n h à n ư ớc, c ác q u ỹ đ ầu t ư c ô n g ,… ) v à ti ến trì n h k h ở i

n g h i ệp ( tỉ lệ t h à n h lập d o an h n g h i ệp , số lư ợ n g d o an h

n g h i ệp c ó t ỉ lệ t ăn g t rư ở n g t ốt , số lư ợ n g c ác n h à k h ởi

n g h i ệp , … ) t ác đ ộ n g t rực t iếp đ ến m ô i t rư ờ n g k h ở i n g h iệp

t ại đ ị a p h ư ơ n g ” [1 3 ].

S tar - u p p h ả i l à k h o a h ọ c c ô n g n g h ệ, là đ iều t h ế g iới c h ư a

từ n g l à m . K h ởi n g h iệ p s án g t ạo là t ổ c h ức đ i t ìm k iếm m ộ t

m ô h ìn h k in h d o an h m ới, c ó t h ể n h â n rộ n g ra đ ư ợc v à lặp

lại đ ư ợ c . N ó i m ộ t c ác h k h á c , k h ởi n g h iệp s á n g tạ o th ì y ếu tố

s án g tạo l à q u an trọ n g số m ộ t” [6 ] .

G EM (G lob al En tr e p re n e u r s h ip M o n i to r) , m ột t ổ c h ức

t h e o d õ i h ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp t o à n c ầu

( En t r e p re n e u r s h i p e c osy s te m ) , n g h i ên c ứu 1 2 y ếu t ố t ác

đ ộ n g đ ến k h ởi n g h i ệp , đ ó là : t à i c h í n h k h ởi n g h i ệp , h ỗ t rợ

c ủa c h í n h p h ủ, t h u ế v à t h ủ t ục h à n h c h í n h , c h ư ơ n g trì n h

k h ởi n g h i ệp c ủa c h í n h p h ủ, g iáo d ục k h ởi n g h i ệp g i ai đ o ạn

G iá o d ụ c k h ởi n g h iệp : T h e o L in a n (2 0 0 4 a , tr. 1 6 3 ) , g iáo

d ụ c k h ởi n g h iệp l à t o à n b ộ n h ữn g h o ạt đ ộ n g đ à o t ạo v à

k iến tạo tro n g h ệ th ố n g g iáo d ục n h ằ m t h ú c đ ẩy p h á t t ri ển

c ủ a n h ữn g n g ư ờ i đ an g c ó ý đ ịn h t h ực h iện h à n h v i k h ởi

n g h i ệp h o ặc m ộ t số y ếu t ố ả n h h ư ởn g t ới ý đ ịn h , c h ẳ n g

h ạn n h ư n ộ i d u n g k iến t h ức k h ở i n g h iệp , p h ư ơ n g p h áp

g iản g d ạy , c ác h o ạt đ ộ n g n g o ạ i k h ó a , h o ạt đ ộ n g t rải

n g h i ệm v à tru y ền c ảm h ứn g c h o s i n h v iên .

ọ

ụ

ở

ệ

ạ

ọ

c h u y ển g iao n g h i ên cứu v à p h át t ri ển ( R& D) , h ạ t ầ n g p h á p

lu ậ t, sự n ăn g đ ộ n g t h ị t rư ờ n g n ội đ ị a, g án h n ặn g v à s ự g ia

n h ập t h ị t rư ờ n g n ộ i đ ị a, c ơ sở h ạ t ần g v à c h u ẩn m ực v ăn

h ó a x ã h ộ i. Ở đ ây , c h ú n g t a q u an t âm t ới g iáo d ục k h ởi

T h e o Sou itaris (2 0 0 7) , đ à o tạ o k h ởi n g h iệp là q u á tr ìn h

h ọ c tập n ắm b ắt n ội d u n g k iến th ức v ề tin h th ần k h ởi n g h iệp

m à s in h v iên th u đ ư ợc th ô n g q u a các p h ư ơ n g p h á p g i ản g

d ạy p h ù h ợp . Jo h an n iss o n (1 991 ) đ ề xu ấ t m ột s ự p h ân loại

k h ái n iệm v ớ i n ăm m ức đ ộ h ọ c h ỏi t ừ g iá o d ục d oa n h n h ân :

T ại s a o d o an h n h ân h à n h đ ộn g (g iá trị, đ ộ n g c ơ ) , n h ữn g g ì

c ầ n p h ải l à m (k iến th ức) , là m th ế n à o đ ể th ực h iện n ó (k h ả

n ăn g , k ỹ n ăn g ) , ai n ên b iết k ỹ n ă n g xã h ộ i, m ạn g lư ới ) v à c u ối

c ù n g là h à n h đ ộn g (k in h n g h iệm v à trực g iác ) . T h e o Re n g i ah

(2 0 1 5 ) , n ội d u n g c h ư ơ n g trìn h đ à o tạ o k h ởi n g h iệp b ao g ồm :

T h ứ n h ất, p h ân tíc h cá c c h iến lư ợc k in h d o a n h t h ô n g q u a

v iệc t h u th ập k iến th ức c ụ t h ể v ề k h ái n iệm b a n đ ầu , n h ư là

c ô n g cụ p h ân tíc h ch o c ác tìn h h u ốn g k in h d o an h . T h ứ h ai ,

n g h i ệp g iai đ o ạn sa u tr u n g h

t rư ờ n g đ ại h c .

3 . V A I TR Ò C A CÁC TR Ư Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C TR ON G H Ệ SI N H

TH Á I Đ I M Ớ I SÁ N G T Ạ O V À K H Ở I N G H I Ệ P QU C G IA

ọ c , h ay c ụ t h ể h ơ n l à t ạ i c ác

ọ

Ủ

Ổ

Ố

T rên t h ế g iới , t ừ đ ầu t h ế k ỷ 2 1 , c ù n g v ớ i h o ạt đ ộ n g đ à o

t ạo v à n g h i ên c ứu , c h ức n ăn g c h u y ển g iao c ô n g n g h ệ đ ư ợc

c ác tr ư ờn g đ ại h ọ c n g h i ên c ứu t iên t iến p h át t ri ển rấ t m ạn h

m ẽ. Ở đ ó , sở h ữu t rí tu ệ đ ư ợ c q u ản lý r ất h i ệu q u ả . Cô n g

n g h ệ đ ư ợ c t h ư ơ n g m ại h ó a. Văn h ó a k h ởi n g h i ệp d ựa trên

đ ổ i m ớ i sá n g t ạo đ ư ợ c t h i ết lập . Về t h ực c h ấ t, đ ó l à c ác đ ạ i

●

K IN H T Ế

X Ã H Ộ I

P -I SSN 1 8 59 -358 5 E-I SSN 26 1 5 -9 61 9

ọ

c s án g n g h iệp (E n tre p re n e u ria l U n iv e rs ity ) h o ặc đ ại h

ọ

đ ư ợc t h ể h iện ở n h ữn g đ iểm c h ín h n h ư sau : (1 ) T in h t h ần

d oan h n h ân v à tr u yền cảm h ứn g ; cu n g c ấp n h ân l ực ch ất

đ ịn h h ư ớn g đ ổ i m ới s án g t ạo (In n o v at io n - d ri v e n

U n iv e rs ity ) . Tại th ờ i đ iểm h iện n ay , c ác n ư ớc v à đ ặ c b iệt đ ối lư ợn g c ao, đ ó n g g ó p v à o sự g i a t ăn g t à i sả n trí tu ệ v à n ăn g

v ới n ư ớc ta, m ô h ìn h đ ạ i h c đ ịn h h ư ớn g đ ổ i m ới s án g t ạ o lực trí t u ệ ch o c ác d oan h n g h iệp . (2 ) H ợp tác v ới d o an h

đ an g đ ư ợ c q u an tâm v à là m ộ t lựa c h n t ất y ếu , là sự p h át n g h iệp v à n ắm b ắt n h u c ầu t h ị tr ư ờ n g , đ ư a sả n p h ẩm d ịc h v ụ

ọ

tr i ển v à c h u ẩn b ị c ần t h iết đ ể t h íc h ứn g v ới C ác h m ạ n g

c ô n g n g h iệp 4 . 0 (C M CN 4 . 0 ) . T h e o m ô h ìn h n à y , c á c t rư ờ n g

t ừ trư ờ n g đ ại h ọ c ra b ên n g oà i v à t h ư ơ n g m ại h ó a.

T ại Vi ệt N a m , C h í n h p h ủ đ ã b an h à n h c ác v ăn b ản q u a n

ọ n g v ề h ỗ t rợ v à p h át t ri ển d o an h n g h i ệp Vi ệt N a m đ ến

đ ại h

c ầ u đ ổ i m ớ i sá n g tạo .

T h e o Fou n d e r In stitu te (Vư ờ n ư ơ m d o an h n g h i ệp k h ởi h ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp đ ổ i m ớ i sá n g t ạo q u ốc g i a đ ến

n g h iệp v à tổ c h ức h ỗ t rợ k h ởi n g h iệp đ ư ợc t h à n h lập n ăm n ăm 2 0 2 5 (Q u y ết đ ị n h số 8 4 4 / Q Đ - TT g c ủa Th ủ t ư ớ n g Ch ín h

2 0 0 7 , c ó v ăn p h ò n g ở 90 th à n h p h ố trên t h ế g iới v ới tỉ lệ c ác p h ủ) v à h ỗ t rợ h c si n h , si n h v i ên k h ởi n g h i ệp đ ế n n ăm

d oan h n g h iệp tố t n g h iệp v ẫ n h o ạt đ ộ n g đ ến n ay là 8 9 % ) , 2 0 25 ( Qu y ết đ ị n h số 1 6 65 / Q Đ - TT g c ủa T h ủ t ư ớ n g Ch ín h

K h ởi n g h iệp đ ổi m ớ i sá n g t ạo có b a g ia i đ o ạ n c h ín h là h ìn h p h ủ) . C ác v ăn b ản n à y đ ều n h ấn m ạ n h t ầm q u an t r n g c ủa

t h à n h ý tư ởn g ; p h át t riển sả n p h ẩ m v à tă n g t rư ở n g . Tr on g cả v ấn đ ề đ à o t ạo v ề đ ổ i m ớ i sá n g t ạo , k h ởi n g h i ệp v à h ìn h

q u á trìn h n à y, trư ờ n g Đ ại h c đ ều đ ó n g v ai trò q u an tr n g t h à n h h ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp sá n g t ạo t ro n g c ác t rư ờ n g

đ ại h c v à c ơ sở g iáo d ục , đ à o t ạo c ủa Vi ệt N a m . N g à y 0 4 -

ọ c d ù ở tần g n à o c ũ n g c ầ n p h ải đ ịn h h ư ớn g t h e o y êu

t r

n ăm 2 0 2 0 (N g h ị q u y ết số 3 5 / N Q - C P c ủa C h í n h p h ủ” , h ỗ trợ

ọ

th ú c đ ẩy k h ở i n g h iệp đ ổi m ới sá n g t ạo. Đ ặc b iệt, g i ai đ oạn

đ ầu tiên , g iai đ oạn h ìn h t h à n h ý tư ở n g đ ư ợc coi là h ạt n h ân

ọ

0 5 -2 0 1 7 , T h ủ t ư ớ n g C h í n h p h ủ đ ã b an h à n h Ch ỉ t h ị s ố

1 6 / CT -T T g v ề v iệc t ăn g c ư ờ n g n ă n g l ực ti ếp c ậ n c u ộc C M CN

4 .0 . S au đ ó m ộ t n g à y , Bộ tr ư ởn g Bộ G i áo d ục & Đ à o t ạ o

c ủa h ệ s in h th ái k h ở i n g h iệp sá n g tạ o, cá c trư ờn g đ ại h

ọ c có

v ai tr ò đ ặc b iệt h ơ n c ả. Ở g ia i đ o ạ n n à y , cá c g iản g v iên đ ó n g

v ai trò l à n h ữn g n g ư ời tru y ền c ảm h ứn g , cu n g cấ p th ô n g tin , ( G D & Đ T ) k ý C ô n g v ăn số 1 8 9 1 /BG D Đ T -G DĐ H g ử i c ác

g iới th iệu n h ữn g th à n h c ô n g , đ iển h ìn h , k in h n g h iệm , h ỗ trợ t rư ờ n g đ ại h c , c ao đ ẳn g v ề n h i ệm v ụ đ à o t ạo n g u ồ n n h â n

ọ

p h át triển đ ội n h ó m t h ô n g q u a t h ú c đ ẩy h ợp tác liên n g à n h

tro n g si n h v iên . G iai đ oạ n đ ầ u tiên c ũ n g là g ia i đ o ạn tr u y ền

lực c ó k h ả n ăn g t h í c h ứn g v ớ i c u ộ c C M CN 4 .0 . C ó t h ể t h ấy

v i ệc tă n g c ư ờ n g c ơ h ội t ro n g t h ờ i đ ại C M C N 4 .0 đ a n g l à v ấn

lử a, tạo tin h th ầ n , tâm t h ế k h ởi n g h iệp ch o sin h v iên , t h ú c đ ề đ ư ợc n h à n ư ớc t a r ất q u an t âm . Bộ G iá o d ục & Đ à o t ạ o

đ ẩy sin h v iên k h ao k h át tạ o ra g iá trị c h o xã h ội th on g q u a c ũ n g đ ã t h à n h lập Ba n soạ n t h ảo, n g h i ên c ứu v ề m ô h ìn h

đ ại h

ọ

c 4 .0 v à n h an h c h ó n g t ri ển k h ai đ ể n ân g c ao c h ấ t

c , g ó p p h ần t h ực h i ện m ục t iê u đ ế n

đ ổi m ới sán g tạo; d ạy ch o sin h v iên b iết k iên trì đ i t ới th à n h

c ô n g v à sẵ n sà n g c h ấp n h ậ n rủi ro.

lư ợ n g g iáo d ục đ ại h

ọ

n ăm 2 0 2 5 Vi ệt N a m t rở t h à n h q u ốc g ia k h ởi n g h i ệp .

G iai đ o ạn th ứ 2 , k h i d oa n h n g h iệp có s ản p h ẩ m , d ịc h v ụ,

n h à trư ờ n g c ần cu n g c ấp n h ữn g k iến th ức cơ b ả n cần th iết

v ề k in h d o an h n h ư lu ật p h áp , t h u ế, k ế to án c h o đ ến h ỗ trợ

n ơ i là m v iệc c h o c ác n h à s án g lập d oa n h n g h iệp . Đ ối v ới g iai

đ oạn th ứ b a, k h i h ệ s in h t h ái có n h iều d o an h n g h i ệp k h ở i

n g h iệp p h át triển tốt, trư ờn g đ ạ i h ọ c c ầ n đ ó n g v ai t rò ti ên

p h o n g c u n g c ấp n h ữ n g tà i n ăn g k in h d o a n h , n g u ồ n lực ch ất

lư ợn g tố t v ớ i tư d u y, k ỹ n ăn g v à trải n g h iệm h ữu ích đ ể

Đ ể là m tốt v ai t rò c ủa m ì n h tron g p h on g tr à o “Q u ốc g ia

k h ở i n g h iệp ” , c ác tr ư ờn g đ ại h

k h ở i n g h i ệp ” . T h e o TS. N g u yễn Q u ân , n g u yên Bộ trư ởn g Bộ

K h oa h c v à Cô n g n g h ệ, t h ì “K h ởi n g h i ệp - đ ó là g i ai đ o ạn

ọ c cũ n g cần tr ở t h à n h “Đ ại h ọ c

ọ

sớm n h ất tron g v ò n g đ ờ i c ủa m ỗi d oa n h n g h i ệp k h i n g ư ời

sán g lập ra n ó h i ện t h ực h ó a ý t ư ởn g k i n h d oa n h c ủa m ìn h ” .

“ Qu ốc g i a k h ởi n g h i ệp c h í n h là q u ốc g i a d ám đ ầu t ư c h o

h o ạt đ ộ n g đ ầu t ư m ạo h iểm , c h ấp n h ận rủi ro tr on g h o ạt

đ ộn g sản x u ất k i n h d oan h , sẵ n sà n g đ ầu tư c h o n h ữn g ý

t ư ởn g sá n g t ạo c h o d ù k h ô n g đ ảm b ảo ch ắc ch ắn n ó sẽ

d oan h n g h iệp tăn g tr ư ởn g b ền v ữn g . Trư ờn g đ ại h

c h ủ th ể q u a n tr n g c ủa k h ởi n g h iệp v à đ ổi m ới s án g t ạo. Vai

trò của trư ờn g đ ại h c tron g đ ổ i m ới sá n g tạ o v à k h ởi n g h iệp

ọ

ộ

ọ

ả

ặ

ể

ủ

ộ

ạ

ụ

ặ

ể

T rư ớ c 1 9 80

G iáo d ục 1 . 0

G i áo dụ c

1 9 80

Giá o d ục 2 .0

ụ

ể

ụ

ạ

ứ

ạ

ị

ạ

(

)

(

)

(

)

Xu yê n n gà n h

(

)

C ô n g n gh ệ

T rìn h đ ộ k ỹ th u ậ t s ố

G i ản g d ạy

G i ấy + Bú t

Ng ư ời tị n ạn k ỹ t h u ật số

Mộ t c h i ề u

PC + L a pt op

Dâ n n h ậ p cư k ỹ t h u ật số

H ai ch i ều

I n t ern e t + Th i ết b ị d i đ ộn g

Ng ư ời b ả n địa k ỹ t h u ật số

Nh i ều c h iề u

I n t ern e t k ết n ố i v ạn v ậ t

Cô n g dâ n k ỹ t h u ật s ố

ọ

Đ ả m b ả o ch ấ t l ư ợ n g

T rư ờ n g

C h ất lư ợ n g h

ọ

ậ

Ch ất lư ợn g g iả n g dạ y

Mô h ì n h k ết h ợ p off li n e v à on l in e

N g ư ời l ao đ ộn g có t r i t h ứ c

Đ BCL t h e o lu ậ t quy địn h

M ạn g l ư ới, h ệ t h ố n g

Đ BCL t h e o n gu y ên tắ c

H ệ si n h t h ái

ầ

ờ

ộ

ỹ

ờ

ồ

ế

ạ

ứ

ờ

ạ

ở

ệ

(

ồ

ứ

ụ

ạ

ọ

ạ

ổ

ạ

ọ

ố

ồ

)

ạ

Ọ

Ệ

●

ố

P- I SSN 1 8 5 9 -3 5 8 5 E- I S SN 26 1 5- 9 6 1 9

EC ON OM I C S - S OCI ET Y

th à n h c ô n g ” . Th ực c h ất c ủa “q u ốc g ia k h ởi n g h iệp ” v ới đ ặc c h

trư n g l à d ám đ ầu tư c h o h oạ t đ ộ n g đ ầ u tư m ạ o h iểm , ch ấp c on đ ư ờ n g g ian k h ổ, lựa c h

n h ận rủi ro tron g h oạ t đ ộ n g s ản xu ấ t k in h d oa n h , s ẵn sà n g

ọ

n c on đ ư ờn g k i n h d oan h đ ể k h ởi n g h iệp là lựa c h

n sự r ủi r o c ao, lựa c h

đ ư ờ n g đ ầy t h ách đ ố; son g là sự lựa ch

đ ầu tư c h o n h ữn g ý tư ở n g sá n g t ạo th ì lại đ ò i h ỏi n g à n h g i áo k i ến t h ức k h ởi n g h iệp , “đ ại h c k h ởi n g h iệp ” p h ải c u n g c ấp

d ục - đ à o tạo p h ải g ó p p h ần v à g iú p c h o q u á trì n h k h ở i v à g i ú p c h o n g ư ời h c n h ữn g k iến t h ức cơ b ản v ề k h ởi

n g h iệp g ắn v ớ i đ ổi m ới s án g tạ o, g ắ n v ới k ết q u ả c ủa c ác n g h iệp m à ở đ ây, q u an tr n g n h ất là k i ến t h ức v ề m ộ t h ệ

n g h iên cứu v à h ìn h t h à n h các c ô n g n g h ệ đ ư ợc đ ư a v à o si n h t h ái k h ởi n g h iệp s án g t ạo v ới m ột số t h à n h p h ần c ơ b ản

p h ư ơ n g án sả n xu ất v à k in h d o a n h . T ừ đ ó , t h u ậ t n g ữ “đ ại h là : N h à n ư ớc (N h à n ư ớ c đ ó n g v ai tr ò q u an t r n g tro n g v iệc

k h ởi n g h iệp ” xu ất h iện v à đ ư ợc tiếp cậ n v à q u a n n iệm là m ục b an h à n h cơ c h ế ch ín h sác h , t ạo h à n h lan g p h áp lý t h u ậ n lợi

ọ

n m ột

ọ n c on

ọ

n đ ầy tr ách n h iệm . Về

ọ

tiêu p h ục v ụ c h o “q u ốc g ia k h ởi n g h iệp ” .

đ ể x ây d ựn g t h à n h c ô n g H ệ si n h t h ái k h ởi n g h iệp s án g tạ o) ;

c ác n h ó m “st art -u p ” (đ ây c h í n h là c ác d oa n h n g h iệ p k h ởi

n g h iệp sán g t ạo) ; c ác n h à đ ầu t ư (c ác q u ỹ sẽ t h ay m ặt n h à

đ ầu t ư q u ản lý n g u ồn v ốn , sử d ụn g đ ội n g ũ t ư v ấn p h áp lý v à

t ư v ấn k in h d oan h , đ ảm b ảo q u yền lợ i c h o n h à đ ầ u t ư v à

c ù n g c h i a sẻ lợi n h u ận cũ n g n h ư r ủi ro) ; các c ơ sở ư ơ m t ạo

d oan h n g h iệp sá n g tạo (đ ây đ ư ợc h iểu là n ơ i t ạo ra c ác d ịch

v ụ h ỗ tr ợ các d oan h n g h i ệp k h ởi n g h i ệp sán g t ạo tro n g q u á

t rì n h h oạt đ ộn g ) . Việc c u n g cấp v à đ à o tạo k iến t h ức k h ởi

T h e o G S. TS N g u y ễn Qu ý T h a n h , H iệu trư ởn g trư ờ n g Đ ại

ọ

c G iáo d ục: K h i c h u y ển đ ổi că n b ả n t ừ t h iết c h ế g i áo d ục

tru y ền th ố n g san g n ền g iáo d ục tư ơ n g lai (g iá o d ục 4 .0 ) ,

trư ờn g đ ại h c th e o m ô h ìn h m ới có n h ữn g đ ặc trư n g m ớ i

n h ư sa u : (1 ) T h ứ n h ất, n ếu n h ư t r n g t âm c ủa g iáo d ục tr u y ền

th ốn g l à “d ạy d ỗ” , h c “đ ể là m v iệc ” h ay g ần đ ây là h c đ ể

ọ

“ tạo t ri th ức m ới” , th ì n ền g iá o d ục 4.0 h ư ớ n g đ ến v iệc xây

tạo r a n h ữn g n g ư ờ i s án g t ạo v à t ạo lập g iá trị. (2 ) T h ứ h a i,

tro n g m ột g iáo d ục 4.0 , c ác ch ư ơ n g trìn h m an g tín h li ên

n g à n h san g xu yên n g à n h n h iều h ơ n . Xu ất h iện n h ữn g

n g à n h đ à o tạo m ới g iá p ra n h g iữa c ác lĩn h v ực . Ran h g iớ i

p h ân lo ại tru y ền th ố n g của k h o a b ị m ờ đ i rấ t n h iều . (3 ) T h ứ

b a, cô n g n g h ệ g iáo d ục c h u y ển đ ổi từ “b ú t v à g iấy” tr on g

tru y ền th ốn g , h ay d ù n g “m áy tín h cá n h ân ” , g ần đ ây là “đ i ện

th oại v à in te rn e t” đ ể s an g k ỷ n g u yên “v ạ n v ậ t k ết n ối” .

(4 ) Th ứ tư , v ề n ăn g l ực s ố h ó a (Dig it al L ite ra cy) , đ ội n g ũ g i áo

n g h iệp là r ất q u an tr ọ n g v ì m u ốn tr ở t h à n h “q u ốc g ia k h ởi

n g h iệp ” , v i ệc tạo lập v à v ận h à n h H ệ si n h t h ái k h ởi n g h iệp

v ớ i c ác th à n h p h ần n h ư trên là đ iều b ắt b u ộc v à k h ô n g d ễ

d à n g , n h ất là k h i c h ú n g ta cò n đ an g c h ập c h ữn g b ư ớc v à o

n ền k i n h tế th ị tr ư ờ n g ” . Đ i liền v ới đ ó , c ác k ỹ n ăn g m à “đ ạ i

h ọ c k h ởi n g h i ệp ” c ần đ à o t ạo là , k ỹ n ăn g n ền tản g (k iến th ức

v à h i ểu b iết c h u y ên m ô n sâu ) , k ỹ n ăn g c ứn g ( k iến t h ức v à k ỹ

n ăn g t h ực h à n h t h ực t ế) , k ỹ n ăn g m ềm (b i ết tổ c h ức, h ợp t ác,

g iao ti ếp , t iếp t h ị, là m v iệc n h ó m ... ) , k ỹ n ăn g tr í t u ệ ( th iế t l ập

v à tạo ý t ư ở n g , t h ay đ ổi tư d u y v à tầm n h ì n , x ây d ự n g c h iến

lư ợc k in h d oa n h , h oạt đ ộn g ...) , k ỹ n ăn g h ội n h ập q u ốc tế

( k iến t h ức h ội n h ập v à k ỹ n ăn g g i ao t iếp b ằ n g n g oạ i n g ữ) ...

v iên v à n g ư ời h ọ c từ c h ỗ “s ợ v à trố n t rá n h ” s ố h ó a , s an g t iếp

c ậ n n ó n h ư n h ữn g n g ư ời “sơ k h ai” , rồi t h à n h n g ư ời “ th à n h

th ạo ” . Th ế n h ư n g , tron g k ỷ n g u y ên của n ền g iá o d ục 4 .0 , cả

g iáo v iên v à h ọ c sin h đ ều trở t h à n h n h ữn g “c ô n g d ân số”

4 . TH

S Á N G T Ạ O TR ON G C Á C TR Ư Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C

T ại t h ờ i đ i ểm h i ện n ay , c ác n ư ớc v à đ ặc b iệ t đ ố i v ớ i

n ư ớc t a, m ô h ì n h đ ại h c đ ị n h h ư ớn g đ ổ i m ớ i s án g t ạ o

đ an g đ ư ợ c q u an t âm v à là m ộ t lựa c h n t ất y ếu , là s ự p h á t

t ri ển v à c h u ẩn b ị c ần t h i ết đ ể t h í c h ứn g v ớ i C M C N 4.0 . T h e o

m ô h ì n h n à y , c ác t rư ờ n g đ ại h c d ù ở t ần g n à o c ũ n g c ần

p h ải đ ị n h h ư ớn g t h e o y êu c ầu đ ổ i m ớ i sá n g t ạo . Đ ây l à m ô

h ì n h đ ại h c sá n g n g h i ệp t h ô n g m i n h v ớ i 7 đ ặc t rư n g v ề

Ự C TR Ạ N G G I Ả N G D Ạ Y K H Ở I N G H I Ệ P V À Đ Ổ I M Ớ I

(d ig ital citize n ) . (5 ) T h ứ n ăm , v iệc g iả n g d ạy c ũ n g th ay đ ổi

c ă n b ản . N ếu n h ư tron g m ô h ìn h g iáo d ục c ổ đ iển v iệc g i ản g

d ạy m ột c h iều rất p h ổ b iến t h ì tro n g c ác g iai đ o ạn sa u n à y,

v iệc d ạy h

n g ư ời h c) , m à là tư ơ n g t ác n h iều c h iều (n h iều n g ư ời h

n h iều g iáo v iên ) th ô n g q u a sự k ết n ối v ạn v ậ t. (6 ) T h ứ s áu , v ề

k h u ô n v iên , trư ờ n g h c sẽ k h ô n g b ị đ ó n g k h u ô n tro n g m ột

ọ

c k h ô n g c h ỉ là tư ơ n g t ác h a i c h iều (g iáo v iên -

ọ

c -

ọ

k h u ô n v iên v ật lý, m à h o ạt đ ộ n g th ô n g q u á m ột h ệ si n h th ái

m ở r ộn g , k ết n ối v ạn v ật, k h ô n g b ị g iới h ạn b ởi k h ô n g g i an

v à th ời g ian . Do đ ó , k h á i n iệm v ề g iả n g đ ư ờn g , p h ò n g th í

n g h iệm , th ực h à n h cũ n g sẽ có n h iều t h a y đ ổ i. (7 ) T h ứ b ảy,

s ản p h ẩm c ủa n ền g iá o d ục 4.0 h ư ớn g đ ến v iệc k h ô n g p h ải

c h ỉ là đ à o tạo ra n h ữn g lao đ ộn g là n h n g h ề, n h ữn g c ô n g

n h ân trí th ức , m à n ền g iá o d ục đ ó p h ả i đ à o t ạo ra n h ữn g

n g ư ời sán g tạo v à sán g n g h iệp [1 0 ].

ọ

đ à o t ạo đ ị n h h ư ớn g k h ởi n g h i ệp ; v ề n g h i ên c ứu h à n l âm

đ ị n h h ư ớn g v à k ết h ợp đ ổ i m ớ i sá n g t ạo ; v ề h o ạt đ ộ n g đ ổ i

m ớ i sá n g t ạo t ro n g h ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp ; v ề đ ạ i h

t h ô n g m i n h d ựa t rên k h oa h c d ữ li ệu v à c ô n g n g h ệ k ỹ

t h u ật số ; v ề c ơ c h ế t ự c h ủ đ ại h c c ao tr on g m ối q u a n h ệ

ọ c

ọ

v ớ i c ơ q u an q u ản lý v à d oa n h n g h i ệp ; v ề q u á t rì n h q u ố c tế

h ó a t ro n g b ối c ản h t oà n c ầu v à đ ổ i m ớ i sá n g t ạ o; v à đ ặ c

b iệt là đ ặ c t rư n g v ề sự p h át tr iển h à i h ò a g iữa m ục t iê u v ốn

T h e o m ô h ìn h n à y, “đ ại h

d u n g đ à o tạo k h ởi n g h iệp v à o c ác ch ư ơ n g trìn h g iả n g d ạy tại

trư ờn g đ ại h c, m ở rộn g c ác lo ại h ìn h đ à o t ạo v ề k iến t h ức

ọ c k h ởi n g h iệp ” p h ải đ ư a n ội

h ó a t à i sả n t ri t h ức , g ia t ăn g g iá t rị k i n h t ế c ủa đ ạ i h ọ c v ới

ọ

v i ệc t ạo r a g iá t rị c ộ n g h ư ởn g c h o d o an h n g h i ệp v à c ộn g

đ ồ n g . T h e o đ ó , t in h t h ần k h ởi n g h i ệp , t in h t h ần đ ổ i m ới

sá n g t ạo p h ải đ ư ợc t h ấm n h u ần v à o t ất c ả c ác b ên liên

q u an ( lã n h đ ạo , g iản g v i ên , n g ư ờ i h ọ c v à n g ư ờ i sử d ụn g l ao

đ ộ n g ) , t ất c ả c ác h o ạt đ ộn g ( đ à o t ạo, n g h i ên c ứu , h ợp t ác

q u ốc t ế, t rá c h n h i ệm c ộ n g đ ồ n g ) v à t oà n b ộ c h ỉ n h t h ể đ ạ i

k h ởi n g h iệp ch o c ác b ạ n trẻ đ ể k h i m o n g m u ố n k h ởi n g h iệp

s ẽ có k ỹ n ăn g , k iến th ức , đ ư ợc n h ữn g n g ư ời đ ã t h à n h c ô n g

tro n g xã h ội v à c ộ n g đ ồ n g k h ởi n g h iệp g iú p đ ỡ. Đ iều đ ó có

n g h ĩa là , “đ ại h ọ c k h ởi n g h iệp ” p h ải c u n g cấp ch o n g ư ời h ọ c

v ề tâm th ế (tin h th ần ) k h ởi n g h iệp , k iến t h ức k h ởi n g h iệp v à

k ỹ n ăn g k h ở i n g h iệp . Về tâ m th ế (tin h th ần ) k h ởi n g h i ệp , “đ ại

ọ

c là m ộ t h ệ s in h t h ái k h ở i n g h i ệp .

h ọ c k h ở i n g h iệp ” p h ải là m c h o n g ư ời h ọ c h iểu đ ư ợc: lựa

1 2 9

●

K IN H T Ế

X Ã H Ộ I

P -I SSN 1 8 59 -358 5 E-I SSN 26 1 5 -9 61 9

N h ận th ứ c c ủ a c ác t rư ờn g đ ạ i h

ọ

c đ a n g đ ư ợ c t h ay đ ổ i h ư ớn g đ i n à o là t ốt . N h ữn g c ặp m e n t or - m e n t e e ( n g ư ời

m ộ t c ác h tíc h c ực . Bả n t h â n trư ờ n g đ ều n h ậ n ra sứ m ện h

đ ư ợ c c ố v ấn ) n ổ i ti ến g n h ư S te v e J ob s - M a rk Z u ck e r b e rg

c ủ a m ìn h l à p h ả i v ậ n h à n h n h ư m ộ t t ổ c h ức c ó t ín h c h ấ t h ay W arr e n Bu ffe t t - Bi ll G at e s đ ều là n h ữn g v í d ụ v ề m ố i

k h ởi n g h iệp v à đ ổ i m ới s án g t ạo c ũ n g n h ư t h a m g ia v à o q u an h ệ m e n t orsh ip b ền v ữn g , lâu d à i v à p h i l ợi n h u ậ n .

v iệ c tạo ra h ệ sin h t h á i đ ổ i m ới s án g t ạo k h ở i n g h i ệp c h o T ro n g q u an h ệ m e n t ori n g , c ả h ai đ ều coi tr

q u ố c g ia. Các trư ờn g c ô n g Vi ệt N am c ó n h u c ầ u m ạ n h m ẽ h ệ, h

c h ỏ i lẫn n h au v à c h i a sẻ. N g ư ờ i m e n t or c ó l ú c là

tr o n g v iệc c ải th iệ n c h ư ơ n g t rì n h đ à o t ạo t h e o h ư ớn g đ á p n g ư ờ i d ẫn đ ư ờ n g , k ể c h o m e n t e e n h ữn g t rả i n g h iệm c ủa

ứ n g m ạn h m ẽ h ơ n n h ữn g đ ò i h ỏ i c ủa n g ư ờ i h c v à c ủa t h ị m ì n h v à c ó t h ể có n h ữn g g ợi ý, lờ i k h u y ên n h ỏ. Tu y n h iên ,

tr ư ờ n g . H b ắt đ ầu trở t h à n h n h ữn g t ổ c h ức c ó tín h c h ấ t đ ể là m t ốt v ai tr ò M e n t or, k h ô n g p h ải là v i ệc d ễ. K h ô n g có

k h ởi n g h iệp , tức l à c ở i m ở v ới n h ữn g k h ả n ăn g m ới v à n ắ m

n h i ều g iản g v i ên v ừ a t h am g ia h o ạt đ ộ n g k i n h d o an h v ừ a

lấy c ác c ơ h ội m ới n h ằ m t ạo ra c á c g iá t rị m ới. Cá c trư ờ n g tư g iản g d ạy t ro n g c ác t rư ờ n g đ ại h

c . C h í n h v ì v ậy , g i ản g

th ì b ản th â n h đ ã l à c ác d o a n h n g h iệp c ó t ín h c h ất k h ởi v i ên t h ư ờn g í t t iếp x ú c t h ực t iễn . C ác g iản g v i ên đ ạ i h

n g h i ệp : h v ận h à n h d ựa t rên n g u ồ n v ố n t ư n h â n , t h à n h t h ư ờn g h i ểu b iết v ề k i n h d o an h c h u n g c h u n g v à rấ t k h ó

c ô n g đ ạt đ ư ợc h ay rủi ro p h ải g án h c h ịu lu ô n p h ụ t h u ộc đ ư a r a n h ữn g đ ị n h h ư ớn g t ốt c h o si n h v i ên v ề v ấ n đ ề t h ực

ọ n g m ố i q u an

ọ

ọ c

ọ

v à o n ăn g lự c n ắm b ắt c ơ h ộ i v à th íc h ứn g c ủa c h ín h h

T u y n h iên , từ n h ậ n t h ức đ ến h à n h đ ộ n g là m ộ t k h oản g

c á c h . Các h tổ c h ứ c h o ạt đ ộ n g c ủa t rư ờn g đ ạ i h c Vi ệt N am

v ố n n h ấn m ạn h v à o h o ạt đ ộ n g đ à o t ạo t h a y v ì n g h i ên c ứ u ,

v à tr on g n g h iên c ứ u k h o a h c t h ì h ầu n h ư c h ỉ n h ấn m ạ n h

v iệ c tạo ra tri th ức v ớ i k ết q u ả là c á c b à i b á o k h o a h c t h ay

v ì v iệc ứn g d ụn g tri t h ức v à o t h ực t ế s ản xu ấ t k in h d o an h

v ới n h ữn g h ìn h th ứ c k h á c n h ư b ằ n g p h át m in h s án g c h ế,

h ợp đ ồ n g c h u y ển g i ao c ô n g n g h ệ,. . . b á o c á o k ết q u ả k h ảo

ọ

t iễn c ần g iải q u y ết tr on g k i n h d o an h . C ũ n g c h í n h v ì t h iếu

sự t ư ơ n g t ác v ớ i t h ị tr ư ờn g v à k i n h d oa n h t h ực t iễ n , v i ệc

g iản g v iên tr u y ền c ảm h ứn g đ ể s i n h v i ên k h ở i n g h iệ p v à h ỗ

t rợ k ết n ố i c ác n g u ồ n lực đ ể c ác ý t ư ở n g k i n h d o an h t ro n g

si n h v i ên c ó t h ể p h át tr iển v ư ơ n x a k h ô n g h i ệu q u ả . Đ ó là

c h ư a k ể đ ến , v i ệc c ải ti ến g iáo tr ìn h g iản g d ạy d iễn ra c h ậ m

c h ạ p , đ an g đ ẩy n h à t rư ờ n g , g iản g v i ên v à o t h ế “ k h ô n g n ó i

c h u n g m ộ t n g ô n n g ữ v ớ i t h ị t rư ờ n g ” . C h ẳn g h ạn , t rà o l ư u

ọ

k h ởi n g h i ệp t in h g

( BM C ) đ ư ợ c đ à o t ạo t ại r ất n h i ều t rư ờ n g t rên t h ế g i ới th ì

h i ện n ay m ớ i lác đ á c đ ư ợ c đ ư a v à o m ộ t số t rư ờ n g đ ạ i h c ở

ọ n t h e o m ô h ì n h k i n h d o an h Can v a s

s át h o ạt đ ộ n g k h o a h

g iáo d ục đ ại h c g iai đ o ạ n 20 1 1 -2 0 1 6 c ủa m ột n h ó m

n g h i ên c ứ u đ ộ c l ập đ ư ợ c trìn h b à y t ại h ộ i n g h ị c h o t h ấy ,

k h u v ực c ác trư ờn g đ ạ i h c đ ó n g g ó p h ơ n 1 /2 (5 0 ,0 8 % )

ọ c c ô n g n g h ệ (K H & CN ) t ại 1 4 2 c ơ sở

ọ

Vi ệt N a m t ừ n ỗ lực b an đ ầu c ủa d ự án Đ ố i t ác Đ ổ i m ới s án g

t ạo Vi ệt N a m Ph ần L a n ( IPP) . Bu s i n e ss M od e l C an v a s ( BM C )

là m ộ t m ô h ì n h k i n h d o an h d o A le x an d e r O st re r W a ld e r v à

Yv e s Pi g n e u r đ ã sá n g t ạo r a. N h ữn g c ô n g ty lớ n h à n g đ ầu

t h ế g iới n h ư G oo g le , F ac e b ook , G E, P& G v à N e s tl é đ ề u sử

d ụn g C an v as đ ể q u ản lý c h i ến lư ợ c v à t ạo r a n h ữ n g đ ộ n g

lực t ăn g t rư ở n g m ớ i, t ro n g k h i đ ó n h ữn g n h à k h ở i n g h iệp

t rẻ lại sử d ụn g t ro n g v i ệc t ạo d ựn g m ộ t m ô h ìn h k in h

d o an h p h ù h ợp .

ọ

tổ n g số n h ân l ực K H & C N c ủa c ả n ư ớc , g iai đ o ạ n 2 0 1 1 - 2 0 1 5 ,

tổ n g số sả n p h ẩ m K H & C N c ủa k h ối c á c t rư ờn g đ ại c h i ếm

h ơ n 2 / 3 tro n g c ả n ư ớc . T u y n h iên , n g u ồ n t h u t ừ N CK H v à

c h u y ển g iao k h o a h ọ c v à c ô n g n g h ệ c ò n rấ t t h ấ p so v ớ i

tổ n g n g u ồ n th u c ủ a n h à t rư ờn g . C ác t rư ờn g s ố n g b ằ n g số

lư ợn g đ ề tà i c h ứ c h ư a s ố n g b ằ n g s ản p h ẩ m c ủa đ ề t à i .

T h iếu h ụt n g u ồ n lực v à p h ư ơ n g t iện c ũ n g n h ư c ác

c h u y ên g ia k in h n g h iệm là m c h o c á c t rư ờn g đ ạ i h ọ c k h ô n g

th ể p h á t tri ển m ạn h m ẽ v à đ ồ n g b ộ c á c h o ạt đ ộ n g n g h i ên

c ứ u sá n g tạo . Đ ồ n g t h ờ i, v iệc c â n b ằ n g g iữa n g h iên c ứu v à

g iản g d ạy c ũ n g trở t h à n h m ộ t v ấ n đ ề n an g iải c ủa c á c

tr ư ờ n g đ ại h

g iáo d ục / th ú c đ ẩy k h ởi n g h iệp v à đ ổ i m ới s án g t ạo là h ạ n

c h ế; th iế u q u y h o ạc h đ ầ u t ư t r n g t âm , t r n g đ i ểm h ệ

ọ c . N g u ồ n k in h p h í d à n h c h o c á c h o ạt đ ộ n g

ọ

th ố n g c ơ sở v ật c h ấ t p h ục v ụ n g h iên c ứu v à đ à o t ạo; h o ạt

đ ộ n g xã h ộ i h ó a n g u ồ n lực đ ầ u t ư c h o K H & C N c ò n r ất h ạn

c h ế; n h ữn g rà o c ản p h áp lý tro n g s ự t h a m g ia c ủa t ư n h ân

tr o n g c ác h o ạt đ ộ n g k h ở i n g h iệp , t ro n g v iệc xử lý v ấn đ ề

q u yền sở h ữ u trí tu ệ, . ..

H ìn h 1 . M ô h ì n h k in h do an h Ca n v a s (B MC )

M ộ t v ấn đ ề q u an tr

t h ực n g h i ệm c h o si n h v i ên t ại c ác tr ư ờn g đ ại h

ọ

n g n ữa là v i ệc t h i ếu k h ô n g g i an

c . K h ô n g

Q u á trì n h đ à o tạo k h ở i n g h iệp đ ổ i m ới s án g t ạo đ ò i h ỏ i

m ỗ i g iản g v iên l à m ộ t m e n to rs (c ố v ấ n k h ở i n g h i ệp ) .

M e n t o r l à n g ư ờ i đ ư a ra n h ữn g đ ịn h h ư ớn g , g iới th iệu cơ

h ộ i, v à h ỗ trợ c h o n g ư ờ i k h ởi n g h iệp t h à n h c ô n g . H ơ n cả

m ộ t n g ư ờ i b ạn , m ộ t c ố v ấ n , M e n t or lắ n g n g h e n h ữ n g b ă n

k h oă n c ủ a b ạn v ề n h ữn g v ấ n đ ề c ủa d o a n h n g h i ệp , c h o

b ạn l ời k h u yên từ n h ữn g k in h n g h iệm , k iến t h ức c h u y ên

ọ

g ian t h ực n g h i ệm ( tên t iến g A n h “m a k e r s p ac e ” ) l à n h ữn g

x ư ở n g c h ế t ác q u y m ô n h ỏ d à n h c h o c ác sả n p h ẩ m m ẫu

t h ử n g h i ệm . Đ â y đ ư ợ c x e m là “ b à đ ỡ ” c h o c ác d ự á n k h ở i

n g h i ệp li ên q u an đ ến c h ế t ạo, sả n x u ất. T S N g u y ễn T h ị M ỹ

H ư ơ n g , Ph ó G iá m đ ốc Ph ụ tr ác h Vi ện N g h i ên c ứu v à đ à o

t ạo Vi ệt - A n h ( VN U K ) “ K h ô n g g ian t h ực n g h i ệm c ó v ai t rò

m ô n c ủ a h ọ . Ở g iai đ o ạ n đ ầ u c ủa k h ở i n g h iệp , M e n t o r là

r ất q u an t r

c ò n q u an t r

ọ

n g đ ố i v ớ i h ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp , t h ậm ch í

n g h ơ n c ả k h ô n g g ian là m v i ệc c h u n g ( c o -

n g ư ời c h ia sẻ n h ữn g s u y n g h ĩ đ a n g rố i lên tro n g đ ầu , đ ặt

n h ữ n g c âu h ỏ i g iú p d o a n h n h â n k h ở i n g h iệp t ự n h ận ra

ọ

Tạp ch í K H OA H Ọ C V À C Ô NG N GH Ệ ● Số 5 5 .2 0 1 9

P- I SSN 1 8 5 9 -3 5 8 5 E- I S SN 26 1 5- 9 6 1 9

EC ON OM I C S - S OCI ET Y

w o r k in g sp ac e ) . L ý d o là v ì k h ở i n g h iệp k h ô n g c h ỉ d ựa v à o

H iện t ại , k h ởi sự d o an h n g h i ệp t ừ c ác k ết q u ả n g h iên

c ô n g n g h ệ, m à c ò n d ựa v à o c h ế t ạo v à s ản xu ấ t” . N h ư n g đ ể c ứu c ủa t r ư ờ n g đ ại h ọ c c ó t h ể đ ư ợ c c h i a t h à n h h ai m ô h ì n h :

c ó đ ư ợc m ộ t k h ô n g g ian t h ực n g h iệm là b à i t o án n an g iải st ar t - u p , v à sp in - offs. D ù c ò n c ó n h i ều đ ị n h n g h ĩa k h á c

v ới h ầu h ết c ác trư ờn g . T h ực t ế là , t h e o ô n g T rần D u y T ạo - n h au , n h ư n g t h e o c á c h h i ểu p h ổ b i ến [2 ] , v ớ i d oa n h n g h iệ p

C ục t rư ở n g Cục Cơ s ở v ậ t c h ất , t h iết b ị t rư ờn g h

c h ơ i t rẻ e m , so v ớ i t iêu c h u ẩn t h iết k ế t rư ờn g đ ạ i h

8 5 m ² /si n h v iên ) , c ó đ ến trên 5 0 % s ố trư ờ n g đ ạ i h

ọ

c v à đ ồ st ar t - u p , c ác đ ồn g c h ủ s ở h ữu d oan h n g h i ệp t h ư ờ n g đ ến t ừ

c (5 5 - b ên n g oà i t rư ờ n g đ ại h c , v à đ ặc b iệt h k h ô n g s ở h ữu

c , c ao c ô n g n g h ệ x u ất p h át t ừ t rư ờ n g đ ại h c , m à ti ếp c ậ n v ớ i n ó

ọ

đ ẳn g ở m ức d ư ớ i c h u ẩn . Bìn h q u â n d iện tíc h đ ấ t ch o m ột t h ô n g q u a h o ạt đ ộ n g c h u y ển g iao q u y ền sở h ữu t rí t u ệ

sin h v iên đ ại h c, cao đ ẳn g h iện rất th ấp (35,7m ²/sin h v i ên ) . ( lic e n si n g ) . T ro n g k h i đ ó , n ếu t rư ờ n g đ ại h c c ù n g v ớ i c ác

Th e o k h ảo sát n à y (ở g ầ n 20 0 trư ờn g đ ại h c, cao đ ẳn g ) , k h u n h à k h oa h c đ an g s ở h ữu b ằ n g sá n g c h ế v ề c ô n g n g h ệ m à

c tập của sin h v iên h ầu h ết tro n g tìn h trạ n g lạc h ậu v à

xu ố n g cấp n g h iêm tr n g . N h iều trư ờn g đ ại h c c ô n g lập v ẫn

p h ải th u ê cơ sở b ên n g oà i là m n ơ i h c tập h oặc b ắt sin h v iên

c tăn g c a d o th iếu g iản g đ ư ờn g . Đ ại d iện Đ ại h c M ỏ - Đ ị a n g h i ệp sp i n - offs v ớ i sự t h am g ia c h ủ đ ộ n g v à v ai t rò q u an

ch ất cũ n g ch o b iết k h ô n g ch ỉ th iếu p h ò n g h c, trư ờ n g n à y t r n g c ủa t rư ờ n g đ ại h c v à đ ặc b iệt là b ản t h ân n h à k h o a

cò n k h ô n g có p h ò n g ch u yên d ù n g p h ục v ụ cô n g t ác ch ấm c , n h ữn g c h u y ên g i a c ô n g n g h ệ, n g ư ờ i h iểu h ơ n a i h ế t v ề

th i, h ộ i th ảo q u ốc tế; các p h ò n g h c, g iản g đ ư ờn g h ầu n h ư “ đ ứa c o n ” c ủa m ì n h sẽ n ân g c ao t ỷ lệ t h à n h c ô n g c ủa v i ệc

k h ô n g có p h ư ơ n g tiện k ỹ th u ật (m áy tín h , m áy ch iếu , v id e o...) . t h ư ơ n g m ạ i h ó a sả n p h ẩm n g h i ên c ứu k h oa h c . Do a n h

Th e o Bộ G iáo d ục v à Đ à o tạ o, n ăm 20 1 7, k h ảo sát tron g số n g h i ệp sp i n - offs t ạo r a m ô i tr ư ờn g lý t ư ở n g đ ể s i n h v i ên , v à

5 .5 7 2 p h ò n g th í n g h iệm của các trư ờn g đ ại h c, cao đ ẳn g , c h ỉ đ ặc b i ệt là n g h i ên c ứu si n h t h am g i a c ác h o ạt đ ộn g R& D , v à

có 2 2,5 % p h ò n g th í n g h iệm có th iết b ị tốt, 1 9% p h ò n g t h í đ ư ợ c đ à o t ạo b ổ su n g c ác k ỹ n ăn g t h ực t iễn c ần t h iết , đ ể

n g h iệm có c ô n g n g h ệ h iện đ ại, c h ủ y ếu c ủa các trư ờ n g đ ại sa u n à y c ó t h ể c h í n h h c ũ n g sẽ là n h ữn g h ạt n h â n k h ở i

ọ

m u ố n m ì n h t ự x ây d ựn g v à p h át tr iển d o an h n g h iệp ( “tự

k h ởi n g h i ệp ” ) đ ể t h ư ơ n g m ạ i h ó a k ết q u ả n g h i ên c ứu k h oa

ọ

h ọ c t h ì t a c ó m ô h ì n h d o an h n g h i ệp “sp i n -of fs” . Do a n h

ọ

c đ ầu n g à n h . N h iề u p h ò n g t h í n g h iệm , xư ởn g t h ực h à n h

n g h i ệp sá n g t ạo c h o x ã h ộ i. T h êm v à o đ ó , sự t h à n h c ô n g

của c ác trư ờ n g đ ại h

ọ

c, c ao đ ẳ n g h iện n ay m ới đ áp ứ n g đ ư ợ c c ủa h o ạt đ ộ n g sp i n o ff sẽ m a n g lại t h êm t h u n h ậ p c h o

k h oản g 4 0 % n h u c ầu của sin h v iên . Các trư ờn g đ ại h

đ ẳn g đ ều n h ìn n h ận tìn h trạn g th iết b ị th í n g h iệm , th ực h à n h

của h đ an g “rất th iếu v à rất yếu ” . Với t h ực trạ n g cơ sở v ật c ó t rì n h đ ộ c ao , p h ục v ụ c h o m ục t iêu p h át tr iển l âu d à i v à

ch ất c ò n h ạn c h ế, v iệc xây d ựn g đ ư ợc m ột k h u t h ực n g h iệm b ền v ữn g . C u ối c ù n g , c âu c h u y ện t h à n h c ô n g c ủa c ác

ch o sin h v iên k h ởi n g h iệp là m ột v ấn đ ề k h ô n g d ễ d à n g v ới sp i n o ff c ò n t h ể h i ện m ộ t p h ần t rá c h n h i ệm g iải t rì n h c ủa

các trư ờn g đ ại h c, đ ặc b iệt là trư ờn g cô n g lậ p . c ác t rư ờ n g đ ại h c đ ố i v ớ i sự đ ầu t ư c ủa x ã h ộ i, v à q u a đ ó ,

t h u h ú t t h êm đ ư ợ c n g u ồ n lực x ã h ộ i h ó a v à o p h át t ri ể n c ác

ọ

c, cao n h ữn g n g ư ờ i t h a m g i a, q u a đ ó tạ o đ i ều k i ện c h o t rư ờn g đ ạ i

ọ

c t h u h ú t v à “ g i ữ c h â n ” c ác g iản g v i ên , c ác n h à k h o a h

ọ c

ọ

T h ác h th ức l ớn n h ất m à c ác t r ư ờ n g đ ại h c p h ải đ ối m ặ t

ọ

c ơ sở g iáo d ục đ ại h ọ c t rì n h đ ộ c ao , v ớ i đ ị n h h ư ớn g n g h iên

c ứu r õ n ét, v à l à t ru n g t âm c ủa đ ổi m ớ i sá n g t ạo.

là b a b ên l iên q u an là t rư ờn g đ ạ i h c , n h à n ư ớc v à g iớ i

ọ

d o an h n g h iệp v ẫn c ò n đ a n g t ác h rờ i. T ro n g k h i đ ó , v i ệc

th ú c đ ẩy l iên k ết v ớ i d o a n h n g h iệp c ó v a i t rò q u y ết đ ị n h tớ i

C ần k h u y ến k h íc h c ác tr ư ờn g đ ại h c , đ ặc b iệ t l à c ác

ọ

t rư ờ n g k h ối k ỹ t h u ật v à c ô n g n g h ệ, d à n h k h ô n g g i an t h ích

đ án g c h o h o ạt đ ộ n g ư ơ m t ạo c ô n g n g h ệ, x ư ở n g t h iết k ế

c h ế t ạo c ủa si n h v i ên , h ỗ t rợ h o ạt đ ộ n g k h ởi n g h iệp s án g

t ạo c ủa si n h v i ên n ăm c u ối v à c ựu si n h v i ên . Việ c h ìn h

t h à n h h ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệp đ ổ i m ớ i sá n g t ạo t ro n g c ác

m ứ c đ ộ v à h iệu q u ả t h a m g ia c ủa t rư ờn g đ ại h

s i n h t h ái k h ở i n g h iệp . S ự h ợp tá c g iữa c á c tr ư ờ n g đ ại h

c á c d o an h n g h iệp c h ư a t h ực s ự p h át t riển v ì đ ạ i b ộ p h ận

d o an h n g h iệp V iệt N am ở q u y m ô v ừ a, n h ỏ v à s i êu n h ỏ,

n h u c ầu n g h iên c ứ u c h ư a p h ải là b ức t h iết , k in h p h í n g h i ên

c ứ u lạ i c h ư a d ồ i d à o .

ọ

c tr on g h ệ

c v à

ọ

t rư ờ n g đ ại h

t rư ở n g C h u N g

ọ

c là x u t h ế t ất y ếu c ần q u an t âm t h ú c đ ẩ y. Bộ

c A n h c h o r ằ n g : “ Bên c ạn h c ác n g u ồ n l ực

ọ

5 . M Ộ T S

K H Ở I N G H I Ệ P V À Đ

Ố

G IẢ I PH Á P N Â N G C A O H I Ệ U QU Ả G IẢ N G D Ạ Y

I M Ớ I SA N G TẠ O TR ON G CÁC

t à i c h í n h , h o ạt đ ộ n g k h ởi n g h i ệp sá n g t ạo c ần đ ư ợc h ỗ t rợ

b ởi h ạ t ần g k ỹ t h u ật c ứn g v à m ềm t h u ận lợ i. Đ ó l à c á c

k h ô n g g ian là m v i ệc c h u n g , h ạ t ần g c ô n g n g h ệ t h ô n g tin

In t e r n e t , t h ô n g t in v à c ơ sở d ữ li ệu , m ạ n g lư ớ i v à q u a n h ệ

đ ố i t ác , đ ặc b iệt là đ ộ i n g ũ c ác n h à c ố v ấn , h u ấn lu y ện v i ên ,

t ư v ấn k h ởi n g h i ệp , p h át t ri ển t h ị t rư ờ n g v à k ết n ố i đ ầ u tư

t ro n g n ư ớ c , n ư ớc n g oà i. Ch ín h s ác h c ủa N h à n ư ớ c c ầ n q u an

t âm h ỗ t rợ c ác đ ơ n v ị c u n g c ấp d ị c h v ụ, h ạ t ần g v à đ à o t ạ o

h u ấn lu y ện c h o k h ởi n g h i ệp đ ổ i m ớ i sá n g t ạo . Vi ệc k ết n ố i

d o an h n g h i ệp k h ởi n g h i ệp v ớ i c ác v i ện n g h i ên c ứ u , t rư ờ n g

Ổ

TR Ư Ờ N G Đ Ạ I H Ọ C, CA O Đ Ẳ N G

Đ ể b ắt k ịp v ớ i xu h ư ớn g p h át t ri ển h iện đ ạ i, c á c t rư ờ n g

ạ

ọ

c V iệt N a m c ần đ ư ợc tra n g b ị đ ủ n ăn g lực đ ể t ăn g

c , p h át t riể n c ô n g

ờ

ạ

ộ

ứ

ọ

n g h ệ v à c h u y ển g iao c ô n g n g h ệ, h ìn h t h à n h c á c v ư ờn ư ơ m

( in cu b a t ors ) v à đ ơ n v ị t h ú c đ ẩ y k in h d o a n h ( b u sin e ss

a cc ele r a t or s) đ ể n u ô i d ư ỡ n g c á c ý t ư ởn g s án g t ạo v à c ác

d o an h n g h iệp k h ởi n g u ồ n (s p i n -o ff s) , k h ở i n g h iệp ( sta r t -

)

ầ

ứ

ợ

ứ

ọ

ạ

ọ

ệ

ớ

ấ

ầ

g ó i g ắn v ới n ăn g lự c c ủa trư ờ n g v à c a m k ết đ ầ u ra, tr on g đ ó

tập tru n g h ỗ trợ xây d ựn g c á c c h ư ơ n g t rì n h n g h iên c ứu

th e o đ ịn h h ư ớ n g ư u t iên , đ ặ c b iệt c ầ n tă n g c ư ờn g tự c h ủ đ ể

t ác c ủa N h à n ư ớc v à c ác đ ơ n v ị h ỗ t rợ k h ởi n g h iệp c ô n g

lập .” A n h T rầ n H ữu Đ ức - G iá m đ ốc F PT Ve n t u re s c ũ n g c h o

r ằ n g : đ i ểm yếu “ c ốt t ử ” c ủa k h ở i n g h i ệp sá n g t ạ o Việ t là

t h i ếu k i n h n g h i ệm t h ực t ế. Vì v ậy , c ần p h ải t ạ o ra m ô i

ạ

ộ

ự

ẩ

ứ

ọ

●

K IN H T Ế

X Ã H Ộ I

P -I SSN 1 8 59 -358 5 E-I SSN 26 1 5 -9 61 9

[8] . Đ ặn g Ng

ọ

c Din h , 20 1 8. T h ú c đẩ y k h ởi n gh i ệ p đổi m ới sá n g tạo: Mộ t s ố

tr ư ờ n g th ử n g h iệm đ ể c á c k h ởi n g h iệp s án g t ạo c ó c ơ h ội

đá n h g i á v à đề xu ấ t c h í n h sá ch . J S TPM T ập 7, S ố 1 .

ọ

x át liên tục . Có th ể xây d ựn g “v ư ờn ư ơ m ” t ại trư ờn g đ ại

c , n ơ i sin h v iên v à c ác b ạ n t rẻ đ ư ợ c h ư ớ n g d ẫn v à có đ i ều

ọ

[9] . Ngu y ễn Qu â n - n gu y ên Bộ t r ư ởn g Bộ K h oa h ọ c v à Cô n g n gh ệ . V i ệt Nam

k iện th ử n g h iệm ý tư ởn g c ủa m ìn h ; t ừ đ ó , t ự đ á n h g i á đ ư ợc

k h ả n ăn g th à n h c ô n g c ũ n g n h ư đ ộ rủi r o k h i t riển k h ai t h ực

tế. Đ ây c ũ n g l à q u á t rì n h g iú p c á c b ạ n t rẻ t íc h lũ y đ ư ợc

n h iều k i n h n g h iệm q u ý b áu .

c ó tr ở th à n h Q u ốc g i a k h ở i n g h i ệ p? . T h eo M ost /T ạp ch í K h oa h ọ c v à Cô n g n gh ệ

V i ệt N a m .

[1 0 ] . Ngu y ễn Qu ý T h a n h , 20 1 8. N h ữ n g đặ c trư n g m ới c ủa tr ư ờn g đ ại h ọ c

tr on g n ền gi á o dụ c 4.0 . B áo G iá o dụ c v à th ời đ ạ i, số 9.

B ê n c ạn h v iệc xây d ựn g k h ô n g g ian t h ực n g h iệm , c ác

tr ư ờ n g c ũ n g c ần l ư u t âm t ới v iệc xây d ựn g k h ô n g g i an là m

v iệ c c h u n g c h o c ác n h ó m k h ở i n g h iệp t ại c á c t rư ờ n g đ ại

[1 1 ] . T rần V ă n T ù n g - T h ứ t r ư ởn g Bộ K h o a h ọ c v à C ô n g n g h ệ . Đ ể k h ởi n gh i ệ p

tạ i Vi ệ t N am k h ô n g p h ả i l à ph o n g tr à o . Dẫ n t h eo T h a n h H à , T uổi t r ẻ On l i n e 1 9-6

20 1 6 ( h tt p :// k h o i n gh i ept r e.v n /) .

h ọ c ( Co -w o rk in g sp ac e ) ; p h ò n g t h í n g h iệm ; t ri ển k h ai :

[1 2] . I sen b e r g, Da n ie l. “ Wh a t an En t r e pr e n e u rsh i p E co sy stem Act u all y Is ” .

E n t re pr en e u r sh i p .

n g h i ên c ứ u th ử n g h iệm c ô n g n g h ệ, t h ử n g h iệm th ị

tr ư ờ n g . . . Các n h ó m k h ở i n g h iệp n à y c ó t h ể b a o g ồm cả

th ầy c ô , d o an h n g h iệ p n g o à i t rư ờn g (t h a m g ia v ới t ư c ác h

c ố v ấn - g ó p c ả tà i c h ín h c h o s ản xu ấ t t h ử . . . ) . H ỗ t rợ x ây

d ự n g ý tư ở n g k h ởi n g h iệp đ ổ i m ới s án g t ạo ; xây d ựn g đ ề

án k i n h d o an h k h ả t h i v ới b a g iai đ o ạ n p h át triển : h ì n h

th à n h ý tư ở n g , p h át tri ển s ản p h ẩm v à t ăn g tr ư ởn g ./ .

[1 3] . M ason , C. & Brow n , R. , 20 1 4. En tr e p ren e u ri al E co sy ste m s an d Gr o w th

O ri e n te d E n tr e p ren e u rsh i p . OE CD, (p. 5) . T h e H a gu e.

A U TH OR S I N FO R MATI O N

Tr an A n h P h u o n g , Le Ba P h on g

F acu l ty of B u sin e ss Ad m i n is tr a t ion , Ha n oi U n iv ersit y o f I n du st r y

T ÀI LIỆ U T HA M K H ẢO

[1 ] . Đ ề á n Hỗ tr ợ h ệ si n h t h ái k h ởi n g h i ệ p đ ổi m ới sá n g t ạo q u ốc gi a đế n

n ăm 2 0 25 (Q uyế t đị n h s ố 844/Q Đ-T T g n g à y 1 8/ 5/2 0 1 6) .

[2 ] . Yu m i k o Ham an o , 20 1 1 . Co m m er c i al i za ti on Pr oc edur e s: Li c en si n g , Spi n -

o ff s an d St art -u p s, WI PO R egi on al F or u m on U n i v e rsi t y - I n du str y Co l l a b ora ti on to

Pr o m ote Te ch n o l ogy Tra n s fer . Han o i , V i e t n am , N ov e m b e r 4t h - 7t h , 20 1 1 .

[3 ] . I an A . Ma xw e ll , 20 1 3. Wh y U n i v e rsi ti e s ar e th e Worst Sh ar eh o l de rs for

S p in - o ut Com p an i es. T h e I P St ra te g y Jo u r n al , 31 Ja n u ar y 20 1 3.

[4 ] . F .p. D ruck e r, 20 1 1 . T in h th ầ n doan h n h â n k h ở i n g h i ệ p v à s ự đổi m ới .

NX B Trẻ.

[5 ] . N g uyễ n Đ ặ n g Tu ấ n Mi n h . K h ở i n g h i ệ p 2 0 1 6 : Mộ t v à i g ó c n h ìn v à g ợ i ý.

h t t p: // T i a san g.co m .v n /

[6 ] . T h e sai g o n ti m es .v n .

[7 ] . Ph a n N a m . Vi ệ t N am Q u ố c g i a K h ở i n gh i ệ p, c ần th ê m n h ữ n g gì ?.

h t t p: // k h oi n g h i ept re. v n /

Tạp ch í K H OA H Ọ C V À C Ô NG N GH Ệ ● Số 5 5 .2 0 1 9

1 3 2

7 trang yennguyen 18/04/2022 1660

Download

Bạn đang xem tài liệu "Giảng dạy khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trong bối cảnh xây dựng các “Đại học khởi nghiệp”", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

giang_day_khoi_nghiep_va_doi_moi_sang_tao_trong_boi_canh_xay.pdf