Đánh giá sự biến đổi thành phần phóng xạ môi trường trong hoạt động khai thác, chế biến quặng đồng khu mỏ Sin Quyền, tỉnh Lào Cai
Khoa học Tự nhiên
Đánh giá sự biến đổi thành phần phóng xạ môi trưꢀng
trong hoạt động khai thác, chế biến quặng đồng
khu mỏ Sin Quyền, tỉnh Lào Cai
Nguyễn Văn Dũng1*, Trịnh Đình Huấn2, Đào Đình Thuần1
1Khoa Môi trường, Trường Đại học Mỏ - Địa chất
2Liên đoàn Địa chất Xạ - Hiếm
Ngày nhận bài 24/2/2020; ngày chuyển phản biện 26/2/2020; ngày nhận phản biện 20/3/2020; ngày chấp nhận đăng 3/4/2020
Tóm tắt:
Mỏ đồng Sin Quyền được đưa vào khai thác từ năm 1992 trên diện tích 140 ha, với trữ cấp 121 được đánh giá là
650.000 tấn, sản lượng kim loại ước tính 10.000 tấn/năm. Hiện nay mỏ được cấp phép mở rộng quy mô khai thác
ở khu Đông và khu Tây với diện tích là 210 ha, tổng trữ lượng khoảng 55 triệu tấn quặng đồng, hàm lượng quặng
trung bình 2,52%, hàm lượng urani trong quặng đồng từ 25÷120 ppm, hàm lượng thori khoảng 3÷15 ppm. Mỏ đang
được khai thác với khối lượng đất đá hàng năm 8,1 triệu m3, hai dây chuyền chế biến với sản lượng khoảng 1,5 triệu
tấn quặng nguyên khai. Bài báo trình bày kết quả nghiên cứu sự gia tăng các thành phần phóng xạ môi trưꢀng do
hoạt động khai thác, chế biến quặng đồng tại khai trưꢀng, xưởng tuyển, bãi thải và phát tán các chất phóng xạ đến
môi trưꢀng xung quanh; đồng thꢀi đề xuất các giải pháp phòng ngừa, giảm nhꢁ ảnh hưởng tác hại ô nhiễm phóng
xạ đối với cán bộ, công nhân tham gia sản xuất và khu vực dân cư lân cận.
Từ khóa: khai thác chế biến quặng đồng, mỏ Sin Quyền, thành phần phóng xạ môi trưꢀng.
Chỉ số phân loại: 1.5
Khu quặng nằm ở phía bắc sườn đông bắc của dãy Hoàng
Liên Sơn thuộc tỉnh Lào Cai, hữu ngạn sông Hồng, ngay
sát biên giới Việt - Trung, cách sông Hồng 1-3 km, về phía
đông nam 25 km có thành phố Lào Cai. Khu vực mỏ có địa
hình phân cắt với 3 dạng: cao, trung bình, thấp. Địa hình đồi
núi kéo dài theo hướng tây bắc - đông nam. Đặc điểm khí
hậu trong vùng có 2 mùa rõ rệt: mùa khô bắt đầu từ tháng 10
đến tháng 4 năm sau, mùa mưa từ tháng 5 đến tháng 9 [3-6].
Mở đầu
Các mỏ quặng đồng thường chứa các chất phóng xạ tự
nhiên như urani, thori, kali. Trong quá trình khai thác, chế
biến, đất phủ bị bóc tách, quặng được thu gom, làm giàu,
nghiền tuyển, các chất phóng xạ được tích tụ trong tinh
quặng và phát tán ra môi trường xung quanh, làm gia tăng
hàm lượng và liều chiếu xạ tại khai trường, xưởng tuyển,
bãi thải và khu vực dân cư lân cận. Hoạt động khai thác, chế
biến quặng đồng có chứa các chất phóng xạ còn được gọi là
“công việc bức xạ”. Muốn đánh giá ảnh hưởng môi trường
phóng xạ của “công việc bức xạ” theo giá trị gia tăng của
liều chiếu xạ và đề xuất các biện biện pháp can thiệp giảm
thiểu tác hại của phóng xạ, vấn đề cấp thiết là cần làm sáng
tỏ các nguyên nhân gây ra sự phát tán các chất phóng xạ,
hàm lượng chiếu xạ [1, 2].
Đặc điểm địa chất của khu vực gồm các hệ tầng: hệ tầng
Suối Chiềng (PPsc), hệ tầng Sin Quyền (PP-MPsq), hệ tầng
Bản Nguồn (D1bn), hệ tầng Cha Pả (NPcp), hệ tầng Bản Páp
(D1-2bp) (hình 1) [5, 6].
Tại khu mỏ đồng Sin Quyền đã phát hiện và khoanh nối
được 20 thân quặng đồng đạt chỉ tiêu công nghiệp. Các thân
quặng có dạng thấu kính, kéo dài theo phương tây bắc -
đông nam cắm về phía đông bắc với góc dốc >70o. Quặng
có dạng đặc xít hoặc xâm tán, thành phần khoáng vật quặng
gồm: magnetit, pirutin, chancopirit, orthit, đôi khi có vàng
tự sinh. Khoáng vật thứ sinh có axurrit, borit, caprit, limonit.
Các khoáng vật tạo thành hai tổ hợp xâm tán trong đá [5, 6]:
Bài báo trình bày kết quả nghiên sự biến đổi các thành phần
phóng xạ môi trường do hoạt động khai thác, chế biến quặng
đồng tại mỏ Sin Quyền và đưa ra các biện pháp giảm thiểu tác
hại của phóng xạ đến môi trường và sức khỏe con người.
Đặc điểm địa chất - khoáng sản và tình hình khai thác, chế
biến quặng đồng mỏ Sin Quyền
+ Tổ hợp quặng đồng - sắt - đất hiếm, khoáng vật của
dạng quặng này gồm có: magnetit, chalcopyrit, octit… Hàm
lượng đồng trung bình trong dạng quặng này từ 0,3÷4,5%,
Đặc điểm địa chất - khoáng sản
Mỏ đồng Sin Quyền nằm ở huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, hàm lượng sắt nghèo (từ 15÷20%), hàm lượng đất hiếm biến
có tọa độ địa lý 22037’20’’ vĩ Bắc, 103045’50’’ kinh Đông. đổi tương đối lớn (từ 0,4÷1,5%).
*Tác giả liên hệ: Email: dungvnhumg@gmail.com
62(8) 8.2020
8
Khoa học Tự nhiên
Assessment of changes
of environmental radioactive
components in copper mining
and processing at Sin Quyen mine,
Lao Cai province
Van Dung Nguyen1*, Dinh Huan Trinh2,
Dinh Thuan Dao1
1Faculty of Environment, Hanoi University of Mining and Geology
2Geological Division on Radioactive and Rare Earth Elements
Received 24 February 2020; accepted 3 April 2020
Abstract:
The Sin Quyen copper mine in the area of 140 ha has
been exploited and processed since 1992. Ore reserve
at 121 level was evaluated to be 650,000 tons and
estimated annual copper production was about 10,000
tons per year. Currently, mining licence was approved
for extending in the East and the West zones on the area
of 210 ha. The total copper ore reserve was estimated to
be 55 million tons with average ore content of 2.52%,
uranium content in copper ore varies from 25 to 120
ppm, thorium content varies from 3 to 15 ppm. Mine
has been extracting with annual volume of rocks and
soils equivalent to 8.1 million cubic meters and two
production lines with about 1.5 million tons of crude
ore. In this paper, the authors presented the increasing
results of the enviromental radioactive components due
to copper mining and processing activities in the mining
sites, sifting units, and dumping sites which disseminated
radioactive elements into the surrounding environment.
Additionally, the prevention and mitigation solutions
for radioactive pollution for workers and staffs involved
in the mining activities as well as for people in adjacent
residential areas were also proposed.
Hình 1. Bản đồ địa chất khoáng sản khu vực khảo sát.
+ Tổ hợp quặng đồng - đất hiếm, dạng quặng này gồm
các khoáng vật: chalcopyrit, pyrotin, octit… Hàm lượng
đồng trong dạng quặng này biến đổi từ 0,1÷4,7%; hàm
lượng đất hiếm <1%. Trong quặng nguyên sinh đồng đã
phát hiện các nguyên tố phóng xạ như urani, thori… hàm
lượng cao. Hàm lượng U3O8 đạt 0,005÷0,265%; hàm lượng
ThO2 đạt 0,006÷0,03%.
Tình hình khai thác, chế biến
Từ năm 1992 mỏ đồng Sin Quyền được Nhà nước cấp
phép khai thác trên diện tích 140 ha, với trữ lượng cấp 121
là 650.000 tấn, hàm lượng quặng trung bình là 2,52%, trữ
lượng kim loại đồng khoảng 10.000 tấn. Giai đoạn hiện nay,
mỏ được khai thác với quy mô lớn (theo Giấy phép khai
thác số 3102/GP-ĐCKS ngày 26/12/2001), khai trường
được phân thành hai khu Đông và Tây với diện tích 210 ha,
tổng trữ lượng khoảng 55 triệu tấn quặng đồng, khối lượng
đất đá được bóc hàng năm trên 8,1 triệu m3 và khai thác trên
1,5 triệu tấn quặng nguyên khai.
Keywords: copper mining and processing, enviromental
radioactive components, Sin Quyen mine.
Classification number: 1.5
Quặng nguyên khai được đập, sàng, nghiền với độ mịn
cấp hạt đạt 0,074 mm (chiếm 65%), nồng độ bùn quặng
chiếm 32,5%, trong đó công nghệ tuyển nổi được sử dụng
để thu hồi phần lớn khoáng vật đồng với tinh quặng hàm
lượng cao (đạt 75.000 tấn/năm) [6].
Hoạt động khai thác và chế biến quặng đồng thường
chứa một lượng nhỏ chất phóng xạ, nên khi quặng được đào
bới, đất phủ bị bóc tách… sẽ làm cho các chất phóng xạ phát
9
62(8) 8.2020
Khoa học Tự nhiên
tán ra môi trường xung quanh, đặc biệt trong môi trường trong đó:
nước, không khí. Do đó, việc nghiên cứu đánh giá sự biến
- Hn là liều chiếu ngoài gây bởi bức xạ gamma, được
tính như sau:
đổi thành phần môi trường phóng xạ trong hoạt động khai
thác, chế biến quặng ở khu vực này là cần thiết, nhằm tăng
cường quản lý nhà nước về hoạt động khai thác khoáng sản
và bảo vệ môi trường.
Hn (mSv/năm) = 8.760×H
(2)
- Ht là liều chiếu trong gây bởi khí phóng xạ radon trong
môi trường không khí được tính theo công thức sau:
Phương pháp nghiên cứu
Ht (mSv/năm) = 0,047×Rn
(3)
Để đánh giá sự biến đổi các thành phần môi trường
phóng xạ, nhóm nghiên cứu đã sử dụng tổ hợp phương pháp
sau [7-9]:
Kết quả và thảo luận
Trên cơ sở xử lý tổng hợp các kết quả khảo sát suất liều
- Phương pháp đo suất liều chiếu xạ gamma tại các khu bức xạ gamma, khí phóng xạ radon, phân tích các mẫu đất,
nước, bụi và mẫu lương thực tại khu vực nghiên cứu, đưa
ra kết quả sau:
vực khai trường, xưởng tuyển, hồ thải, bãi thải bằng thiết bị
đo xạ DKS-96.
- Đo nồng độ khí phóng xạ radon (222Rn) bằng thiết bị
RAD-7.
Sự biến đổi suất liều gamma và khí phóng xạ trong
khai thác quặng đồng
Các hoạt động khai thác, chế biến quặng đồng đã làm
phát tán các chất phóng xạ tới môi trường trong khu mỏ và
vùng lân cận. Kết quả khảo sát thành phần suất liều gamma
và nồng độ khí radon tại khu khai thác được biểu diễn trên
hình 3.
- Thu thập, xử lý và phân tích các mẫu bằng hệ phổ kế
gamma bán dẫn HPGe để xác định hoạt độ riêng của các
đồng vị phóng xạ 226Ra, 238U, 232Th, 40K trong các mẫu đất,
nước, lương thực (gạo, ngô) và bụi.
Sơ đồ vị trí khảo sát được trình bày ở hình 2.
Từ đồ thị cho thấy, khu vực đá vây quanh tại khai trường
có giá trị suất liều gamma từ 0,11÷0,73 mSv/h (giá trị suất
liều gamma trước khai thác từ 0,1÷0,5 mSv/h) [5, 9], tại
thân quặng suất liều gamma biến thiên từ 0,8÷1,8 mSv/h
(giá trị suất liều gamma trước khai thác từ 0,5÷0,9 mSv/h)
[5, 9], có vị trí đạt cực đại 2,21 mSv/h. Nồng độ khí radon
tại đá vây quanh có giá trị từ 8÷35 Bq/m3, tại thân quặng
nồng độ khí radon biến thiên từ 18÷145 Bq/m3, trung bình
45 Bq/m3.
Hình 2. Sơ đồ vị trí khảo sát khu vực nghiên cứu.
Trong khu vực khảo sát, nhóm tác giả xác định tổng liều
tương đương chiếu xạ gây bởi bức xạ gamma và khí phóng
xạ radon trong không khí theo công thức sau [8, 9]:
Hình 3. Giá trị suất liều gamma và khí radon trên tuyến khu vực
mỏ đồng.
H (mSv/năm) = Hn + Ht
(1)
62(8) 8.2020
10
Khoa học Tự nhiên
Bảng 3. Kết quả phân tích mẫu nước.
Kết quả khảo sát cho thấy tại khu vực bãi thải giá trị suất liều
gamma biến thiên từ 0,06÷0,35 mSv/h, trung bình 0,22 mSv/h.
Hoạt độ phóng xạ riêng (Bq/kg)
Tổng hoạt độ (Bq/l)
Số hiệu
mẫu
226Ra
238U
232Th
40K
α
β
Tại khu vực hồ thải nước, giá trị suất liều gamma biến thiên từ
0,5÷1,4 mSv/h, trung bình 0,9 mSv/h, tại khu vực hồ thải có giá
trị suất liều gamma cao là do quá trình tuyển quặng, hàm lượng
các chất phóng xạ trong đuôi quặng chưa được xử lý nên các chất
phóng xạ được tích tụ lại trong lớp bùn của hồ thải.
MN.SQ1
MN.SQ2
MN.SQ3
MN.SQ4
MN.SQ5
MN.SQ6
MN.SQ7
MN.SQ8
MN.SQ9
MN.SQ10
1,409±0,212
2,445±0,342
0,442±0,012
1,456±0,541
0,325±0,023
1,578±0,786
0,989±0,013
1,674±0,765
0,974±0,032
0,786±0,023
0,437±0,012
0,467±0,015
0,824±0,045
0,567±0,023
2,332±0,867
0,135±0,002
0,432±0,012
0,833±0,032
0,489±0,021
0,548±0,034
0,236±0,013
0,432±0,021
0,156±0,003
0,673±0,032
0,098±0,001
0,352±0,011
0,124±0,002
0,174±0,003
0,128±0,002
0,278±0,002
0,436±0,031
0,732±0,036
0,565±0,024
0,378±0,017
0,125±0,003
0,145±0,002
0,365±0,002
0,437±0,003
0,146±0,002
0,098±0,001
0,07
0,05
0,04
0,09
0,08
0,09
0,27*
0,23*
0,19*
0,17*
0,16
0,27
0,27
0,34
0,47
0,29
1,92*
1,65*
1,81*
1,54*
Đặc điểm phân bố hàm lượng các chất phóng xạ trong mẫu đất
Kết quả phân tích các mẫu đất đá bao gồm mẫu quặng, chất
thải sau tuyển cho thấy hầu hết các mẫu đều có hàm lượng (hoạt độ
phóng xạ riêng) của urani 238Utừ 8,5÷175,21 Bq/kg, trung bình 78,8
Bq/kg. Hàm lượng 232Th trong các mẫu quặng đồng không đáng kể
(từ 3,9÷15 Bq/kg), trung bình 8,18 Bq/kg (bảng 1).
*:Tổng hoạt độ alpha, beta vượt quá tiêu chuẩn cho phép.
Kết quả cho thấy hàm lượng urani, đặc biệt là radi trong
các mẫu nước của khu mỏ đồng Sin Quyền cao hơn so với
các khu vực khác ngoài khu mỏ. Hàm lượng radi của các
mẫu nước lấy từ moong khai thác quặng đồng, nước thải
xưởng tuyển cao gấp gần 2 lần so với các mẫu nước ở ngoài
khu mỏ. Kết quả đo tổng hoạt độ alpha, bêta cho thấy các
mẫu nước tại khai trường, hồ thải thì tổng hoạt độ alpha,
bêta đều lớn hơn tiêu chuẩn cho phép (a<0,1 Bq/l; b<1,0
Bq/l) [1, 11].
Bảng 1. Kết quả phân tích mẫu đất.
Hoạt độ phóng xạ riêng (Bq/kg)
Số hiệu
mẫu
226Ra
238U
232Th
40K
MĐ.SQ1
MĐ.SQ2
MĐ.SQ3
MĐ.SQ4
MĐ.SQ5
MĐ.SQ6
MĐ.SQ7
MĐ.SQ8
MĐ.SQ9
MĐ.SQ10
9,80±0,52
12,50±1,56
4,30±0,21
11,80±1,23
8,60±0,76
35,30±3,56
28,10±3,21
25,67±2,14
31,62±3,12
15,68±1,23
18,20±2,12
24,30±2,34
8,50±1,11
4,80±0,26
3,90±0,34
5,80±0,56
6,80±0,67
7,50±1,01
12,62±1,12
15,45±1,23
8,63±0,78
7,62±0,74
8,64±1,02
2,30±0,32
4,50±0,42
1,60±0,12
5,70±0,46
2,70±0,21
1,90±0,13
4,98±0,35
6,80±0,65
1,50±0,11
3,90±0,24
37,50±3,24
15,20±1,23
174,96±12,35
168,51±12,21
117,61±10,12
175,21±13,24
47,97±5,34
Kết quả phân tích các mẫu nước tại các hộ dân và sông
Hồng cho thấy, hiện tại chưa phát hiện được các yếu tố bất
thường ở các mẫu nước, cần có biện pháp quản lý chặt chẽ
để hạn chế nước thải chảy ra sông Hồng.
Kết quả phân tích cũng cho thấy, nếu quặng càng giàu (hàm
lượng đồng càng lớn) thì hoạt độ hàm lượng urani càng cao [6, 10].
Đặc điểm phân bố các chất phóng xạ trong các mẫu
bụi (sol khí)
Đặc điểm phân bố hàm lượng các chất phóng xạ trong mẫu
lương thực
Tại khu vực mỏ đồng Sin Quyền đã lấy 5 mẫu bụi tại các
khu vực khai trường, bãi thải, xưởng tuyển và khu dân cư.
Kết quả phân tích được đưa ra trong bảng 4.
Kết quả phân tích các mẫu lương thực, bao gồm các mẫu gạo
(LT.SQ1, LT.SQ2), và các mẫu ngô (LT.SQ3, LT.SQ4, LT.SQ5)
được lấy tại các hộ dân trồng ở khu vực mỏ đồng Sin Quyền và
vùng lân cận được đưa ra trong bảng 2.
Bảng 4. Kết quả phân tích mẫu bụi.
Hoạt độ phóng xạ (Bq/kg)
Số hiệu
mẫu
226Ra
238U
232Th
137Cs
7Be
40K
Bảng 2. Kết quả phân tích mẫu lương thực.
0,000454
±0,000065
0,002330
±0,000786
0,000095
±0,000012
0,000031
0,001870
0,003410
±0,000564
MB.01
MB.02
MB.03
MB.04
MB.05
Hoạt độ phóng xạ riêng (Bq/kg)
Số hiệu
mẫu
±0,000009 ±0,000436
0,000037 0,003940
±0,000007 ±0,000765
0,000028 0,002940
±0,000005 ±0,000876
0,000022 0,006860
±0,000004 ±0,000897
0,000040 0,000970
±0,000008 ±0,000078
226Ra
238U
232Th
40K
0,000316
±0,000017
0,004730
±0,000897
0,000950
±0,000097
0,004320
±0,000768
LT.SQ1
LT.SQ2
LT.SQ3
LT.SQ4
LT.SQ5
2,43±0,23
3,53±0,31
3,94±0,42
2,34±0,13
1,61±0,08
4,51±0,34
9,34±0,54
7,05±0,42
13,22±0,97
17,72±1,23
2,42±0,12
5,13±0,36
1,59±0,08
2,62±0,15
2,70±0,11
63,24±5,67
40,05±4,34
45.54±5,12
11,96±1,23
35,49±4,23
0,000316
±0,000016
0,000526
±0,000088
0,000349
±0,000065
0,006430
±0,000978
0,000364
±0,000076
0,006760
±0,000984
0,000097
±0,000011
0,002810
±0,000876
0,000452
±0,000087
0,006780
±0,000978
0,000248
±0,000054
0,002090
±0,000898
Từ bảng 2 cho thấy tất cả các mẫu đều có hàm lượng các nguyên
tố phóng xạ 238U, 232Th, 40K, 226Ra nằm trong giới hạn an toàn cho
phép (theo tiêu chuẩn của IAEA và Việt Nam) [1, 11].
Kết quả phân tích các mẫu bụi tại khu xưởng tuyển, khai trường,
bãi thải và khu dân cư cho thấy: hàm lượng các chất phóng xạ trong
các mẫu bụi tăng không đáng kể, chưa vượt tiêu chuẩn an toàn cho
phép [1, 11].
Đặc điểm phân bố hàm lượng các chất phóng xạ trong
mẫu nước
Tại khu vực mỏ đồng Sin Quyền đã lấy 10 mẫu nước ở
các khu vực khai trường, hồ thải, suối Ngòi Phát, sông Hồng,
nước sinh hoạt của các hộ dân sinh sống gần khu vực nhà
máy. Kết quả phân tích được đưa ra trong bảng 3.
Nồng độ phóng xạ cꢀa khí Radon trong môi trường không khí
Kết quả xử lý tài liệu thu thập và khảo sát tại khu vực cho thấy,
nồng độ khí phóng xạ radon trong không khí trước khai thác từ
11
62(8) 8.2020
Khoa học Tự nhiên
4,5÷120 Bq/m3, giá trị lớn nhất đạt 190 Bq/m3; kết quả khảo sát
nồng độ khí radon sau khai thác nằm trong khoảng 25÷235 Bq/
m3, giá trị lớn nhất đạt 300 Bq/m3. Nồng độ khí phóng xạ radon
sau khai thác được trình bày ở hình 4. Kết quả cho thấy, khu vực
có nồng độ khí radon cao chủ yếu tập trung tại khai trường, nơi
đang khai thác quặng đồng và tại một số lỗ khoan phục vụ công
tác nổ mìn.
Kết luận
Bài báo đã khái quát tình hình khai thác, chế biến quặng đồng
và đưa ra kết quả đánh giá sự biến đổi thành phần môi trường
phóng xạ do khai thác, chế biến quặng trong khu vực mỏ Sin
Quyền, tỉnh Lào Cai. Nhìn chung, trong hoạt động khai thác và chế
biến quặng đồng có làm phát tán các chất phóng xạ vào môi trường
đất, nước… Tuy nhiên, sự biến đổi các thành phần môi trường chủ
yếu tập trung tại khu vực khai trường, hồ thải với hàm lượng chất
phóng xạ trong các mẫu thu thập đều vượt tiêu chuẩn cho phép, các
vị trí khác ngoài khu vực khai trường và hồ thải có các thành phần
phóng xạ môi trường nằm trong giới hạn cho phép.
Trong khu vực khảo sát cũng có sự thay đổi thành phần liều
lượng của liều gamma và khí phóng xạ. Tuy nhiên, sự thay đổi chỉ
xảy ra tại khai trường, xưởng tuyển và hồ thải, còn khu vực bên
ngoài và dân cư lân cận sự thay đổi gần như không đáng kể.
Hình 4. Biểu đồ tần suất nồng độ phóng xạ khí Rn sau khai thác.
Từ kết quả nghiên cứu tại mỏ đồng Sin Quyển cho thấy, để
giảm thiểu tác động xấu và phát triển ngành khai thác bền vững,
cần tăng cường quản lý và đảm bảo các hoạt động khoáng sản là
hợp pháp, đúng quy trình, quy định. Vấn đề này cũng rất quan
trọng để tăng cường kiểm tra và giám sát các hoạt động khoáng sản
ở các địa phương, coi trọng việc nâng cao nhận thức và vai trò của
cộng đồng trong bảo vệ môi trường.
Đánh giá giá trị liều tương đương bức xạ gamma
Qua các kết quả xử lý tài liệu khảo sát môi trường phóng xạ
khu vực nghiên cứu theo các công thức (1), (2) và (3), đã xây dựng
được bản đồ hiện trạng và phân vùng ô nhiễm phóng xạ khu vực
mỏ đồng Sin Quyền (hình 5).
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1] Bộ Khoa học và Công nghệ (2012), Thông tư số 19/2012 quy định về kiểm
soát và bảo đảm an toàn bức xạ trong chiếu xạ nghề nghiệp và chiếu xạ công chúng.
[2] Bộ Khoa học và Công nghệ - Bộ Tài nguyên và Môi trường (2012), Thông tư
liên tịch quy định về đảm bảo an toàn bức xạ trong thăm dò, khai thác, chế biến quặng
phóng xạ.
[3] Bộ Công Thương (2011), Quy hoạch chi tiết thăm dò, khai thác, chế biến và sꢀ
dụng quặng phóng xạ giai đoạn đến 2020, có xꢁt đến năm 2030.
[4] Đoàn Văn Tam (2014), Nghiên cứu sự biến đổi môi trường phóng xạ do hoạt
động khai thác, chế biến khoáng sản khu vực mỏ đồng Sin Quyền - Bát Xát - Lào Cai,
Luận văn thạc sỹ, Trường Đại học Mỏ - Địa chất.
[5] Đỗ Đình Toát, Lê Khánh Phồn (2001), Báo cáo kết quả thực hiện dự án
“Nghiên cứu xác định hàm lưꢂng xạ, mức độ ô nhiꢃm của chúng đối vꢄi môi trường,
sức khỏe cộng đồng, đề xuất các giải pháp phòng tránh giảm nhꢅ thiệt hại ꢆ một số khu
vực dân cư và khai thác mỏ trên địa bàn tỉnh Lào Cai.
Hình 5. Sơ đồ phân vùng môi trường phóng xạ khu vực nghiên cứu.
[6] Lê Quốc Trung và nnk (2005), Đề án thăm dò nâng cấp trữ lưꢂng và thăm dò
khai thác năm 2007 và 2008 trong giai đoạn sản xuất mỏ đồng Sin Quyền - Lào Cai,
Công ty mỏ tuyển đồng Sin Quyền - Lào Cai.
Từ bản đồ phân vùng ô nhiễm phóng xạ khu vực Sin Quyền
cho thấy [1,10]:
[7] Bộ Khoa học và Công nghệ (2012), Tiêu chuẩn Việt Nam: TCVN 9415:2012
- Điều tra, đánh giá địa chất môi trường-phương pháp xác định liều tương đương.
- Giá trị tổng liều tương đương bức xạ của khu vực mỏ đồng
Sin Quyền biến thiên trong khoảng từ 3,2÷10,5 mSv/năm; diện
tích khu vực cần có các biện pháp kiểm soát bức xạ là 88,78 ha
với tổng liều tương đương từ 3,2÷6,0 mSv/năm; diện tích khu vực
cần có các hành động can thiệp để kiểm soát sự gia tăng tổng liều
tương đương bức xạ (>6,0 mSv/năm) là 5,47 ha, tập trung ở diện
tích phân bố các thân quặng đồng được thăm dò và các khu vực lân
cận, không gần các khu vực dân cư.
[8] Bộ Khoa học và Công nghệ (2012), Tiêu chuẩn Việt Nam: TCVN9416:2012 -
Điều tra, đánh giá địa chất môi trường - phương pháp khí phóng xạ.
[9] Trần Anh Tuấn và nnk (2012), Báo cáo tổng kết đề tài khoa học và công nghệ
cấp bộ Nghiên cứu cơ sꢆ khoa học để xác định khu vực có mức chiếu xạ tự nhiên có khả
năng gây hại cho con người để tiến hành khảo sát, đánh giá.
[10] Nguyễn Phương và nnk (2015), Báo cáo tổng kết đề tài khoa học và công
nghệ cấp bộ Nghiên cứu đánh giá ảnh hưꢆng của phóng xạ đến môi trường tại một số
mỏ khoáng sản và đề xuất giải pháp phòng ngừa (mã số B2013-02-15).
- Nồng độ khí phóng xạ radon: khu vực có nồng độ radon từ
30÷100 Bq/m3 có diện tích 12,14 ha; khu vực có nồng độ >100 Bq/
m3 có diện tích 1,24 ha.
[11] UNSCEAR (2000), Sources and effects of ionizing radiation, United
Nations Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation, New York.
62(8) 8.2020
12
5 trang
16/04/2022
1260
Bạn đang xem tài liệu "Đánh giá sự biến đổi thành phần phóng xạ môi trường trong hoạt động khai thác, chế biến quặng đồng khu mỏ Sin Quyền, tỉnh Lào Cai", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- danh_gia_su_bien_doi_thanh_phan_phong_xa_moi_truong_trong_ho.pdf
