Đảm bảo chất lượng giáo dục ở Việt Nam: Những thách thức từ quá trình kép
ÀAÃM BAÃO CHÊËT LÛÚÅNG
GIAÁO DUÅC ÀAÅI HOÅC ÚÃ VIÏåT NAM:
NHÛÄNG THAÁCH THÛCÁ TÛÂ QUAÁ TRÒNH KEÁP
.
Nguyïîn Vùn Hiïåu*
TOÁM TÙÆT
Baâi viïtë nhêån diïnå nhûäng yïu cêìu, cú höiå vaâ thaách thûác cuãa cöng taác àaãm baão chêët
lûúång (ÀBCL) giaáo ducå àaåi hoåc úãViïåt Nam vúiá tû caách laâ möåt quaá trònh keáp: vûâa àaáp ûáng
nhu cêìu nguöìn nhên lûåc bêåc cao cho möåt xaä höåi àang phaát triïín theo hûúáng thõ trûúâng
hoáa, cöng nghiïåp hoaá ; vûâa àapá ûáng nhûnä g tiïu chuêín ÀBCL, ñt ra cuäng úã têìm khu vûåc, àïí
giaáo duåc àaåi hoåcViïtå Nam coá thïí höåi nhêåp vaâo khu vûåc vaâ quöëc tïë trong böëi canã h toaân cêìu
hoáa. Qua àoá, baâi viïtë àïì xuêët möåt söë giaiã phaáp hûúná g àïën viïcå ÀBCL theo hûúáng phaát
triïín bïìn vûnä g, hiïåu quaã.
1. Dêîn nhêåp
hûúáng ài àuáng nïëu khöng noái laâ hûúáng phaãi ài
nhòn tûâ sûá mïånh cuaã ÀHQG-HCM vaâ nhòn tûâ
goác àöå quanã trõ àaåi hocå . Nïìn taãng àïí hònh thanâ h
nïn vùn hoaá àùåc thuâ àoá khöng gò khaác maâ chñnh
laâ vùn hoáa chêët lûúång (VHCL), laâ hiïåu quaã mang
dêëu êën àùcå thuâ cuãa chñnh chuã thïí taåo nïn chêët
lûúång àoá - tûác cuãa chñnh ÀHQG-HCM vúái tû
caách laâ möåt chuã thïí, möåt hïå thöëng.
Trong caác kïë hoaåch chiïën lûúåc cuãa mònh,
ÀHQG-HCM cuâng caác àún võ thanâ h viïn luön
nhêën maånh àïën tñnh hiïuå quaã, àïën “vùn hoáa chêët
lûúång”. Gêìn àêy, trong Kïë hoaåch chiïnë lûúåc phaát
triïín giai àoaån 2011-2015, ÀHQG-HCM coân
nhêën maånh àïën viïåc xêy dûång “vùn hoáa àùåc thuâ
ÀHQG-HCM”, xem àoá laâ möåt trong nùm nhoám
chiïën lûúåc nhùçm triïín khai cuå thïí caác muåc tiïu
chiïën lûúåc cuãa àún võ giai àoaån 2011-2015 [4,
9-12].
Àïën lûútå mònh möîi àún võ thanâ h viïn cuãa
ÀHQG-HCM - möåt thaânh töë cuãa hïå thöëng, trong
àoá coá Trûúnâ g Àaåi hoåc Khoa hoåc Xaä höåi vaâ Nhên
vùn (ÀH KHXH&NV), cunä g laâ vaâ phaãi laâ möåt
hïå thöëng vêån haânh trïn cú súã VHCL, vûâa taåo
nïn phong caách vùn hoaá riïng, vûaâ goáp phêìn
taåo nïn phong caách chung cuãa vùn hoáa ÀHQG-
HCM thöëng nhêtë trong àa daång.
ÀHQG-HCM laâ möåt àaiå hoåc lúná , coá vai troâ
quan troång trong cöng cuöåc caãi cacá h giaáo duåc
àaåi hoåc úãViïåt Nam vaâ coá traách nhiïåm tiïn phong
trong viïåc àûa nïìn giaoá duåc àaåi hocå trong nûúác
lïn võ thïë ngang têìm khu vûåc vaâ höiå nhêåp quöëc
tïë. Xêy dûång vùn hoaá àùåc thuâ ÀHQG-HCM laâ
Tûâ goác nhòn Vùn hoáa hoåc, taác giaã àùåc biïåt
* TS., Khoa Vùn hoáa hoåc, Trûúâng ÀHKHXH&NV-ÀHQG TP.HCM.
K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦97
têm àùæc vaâ uãng höå quan àiïím VHCL vaâ àõnh
hûúáng xêy dûång vùn hoáa àùåc thuâ cuãa ÀHQG-
HCM. Tuy nhiïn coá thïí thêëy àêy laâ hûúáng ài
khöng dïî daâng, búãi àïí hònh thaânh nïn möåt phong
caách vùn hoáa àoâi hoãi rêtë nhiïìu thúiâ gian, nhiïìu
nöî lûåc vaâ trong böëi caãnh hiïån nay, VHCL - nïìn
taãng cuãa sûå hònh thaânh vùn hoáa àùcå thuâ, phaãi
àûúåc xaä höåi thûâa nhênå thöng qua kiïím àõnh chêët
lûúång vúái caác tiïu chñ khaá cao. Àêy laâ àiïìu thûåc
sûå khoá khùn, laâ thaách thûác àöëi vúiá caác cú súã
giaáo duåc, caác àún võ coá töí chûác àaoâ taåo úã Viïåt
Nam trong àiïìu kiïån àêët nûúác àang trong quaá
trònh cöng nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoaá vaâ phaãi nöî
lûåc àïí höåi nhêåp vúái caác tiïu chñ coá tñnh chuêín
mûåc, trûúác tiïn laâ cuãa khu vûåc vaâ sau nûäa laâ cuãa
quöëc tïë.
hònh cuãa sûå chuyïín tiïpë (in transition) tûâ nïìn
giaáo duåc àaåi hoåc nùång vïì bao cêëp sang nïìn giaáo
duåc gùæn vúiá kinh tïë thõ trûúâng; tûâ möåt nïìn giaáo
duåc àaåi hocå coá tñnh tûå trõ, kheáp kñn sang möåt nïìn
giaáo duåc àaåi hoåc coá tñnh liïn thöng, hûúáng àïën
àaåt chuêín khu vûåc vaâ quöëc tïë.
Trong quaá trònh keáp naây, giaáo duåc àaåi hoåc
Viïåt Nam àaä coá nhûäng nöî lûåc lúán, nhêët laâ tûâ
möëc khúãi àêìu Thiïn niïn kyã múái. Trong Chiïën
lûúåc phaát triïín giaáo duåc 2001-2010doThuã tûúáng
Chñnh phuã phï duyïåt vaâo thaáng 12/2001, cöng
taác thanh tra giaáo ducå vaâ ÀBCL giaáo duåc thöng
qua viïåc töí chûác vaâ chó àaåo hïå thönë g kiïím àõnh
chêët lûúång àûúåc àùåc biïåt chuá troång1. Trûúác àoá,
cöng taác nayâ cuäng bûúcá àêìu àûúåc chuá yá. Nùm
1999 Trung têm Àaãm baoã chêët lûúnå g àaâo taåo
vaâ Nghiïn cûáu phaát triïín giaáo ducå trûåc thuöåc
ÀHQG-HN àaä àûúåc giao nhiïåm vuå nghiïn cûáu
vïì kiïím àõnh giaáo duåc àaåi hoåc úã cêëp àöå toaân
quöëc vaâ àïën 2002 Trung têm naây vïì cú baãn àaä
xêy dûång xong Böå tiïu chñ àaánh giaá chêët lûúång
giaáo duåc-àaâo taåo úã bêåc àaåi hoåc, àûúåc UÃy ban
Khoa hoåc Nhaâ nûúác thöng qua2. Cuäng tûâ nùm
2002 Böå GD&ÀT àaä thanâ h lêåp Phonâ g Kiïím àõnh
chêët lûúnå g vaâ möåt nùm sau àoá thanâ h lêåp Cuåc
Khaão thñ vaâ Kiïím àõnh chêët lûúnå g. Cuöëi nùm
2004, Böå trûúãng Böå GD&ÀT ban hanâ h Quy àõnh
taåm thúâi vïì kiïím àõnh chêët lûúång trûúâng àaåi hoåc,
trong àoá xaác àõnh roä “Kiïím àõnh chêët lûúång
trûúâng àaiå hoåc laâ hoatå àöång àaánh giaá bïn ngoaâi
nhùçm cöng nhêån trûúâng àaåi hoåc àaáp ûáng muåc
tiïu àaâo taåo àïì ra”3
2. Böëi caãnh, àöång lûåc
Chêët lûúång hùèn laâ vênë àïì àûúåc àùåt ra tûâ rêët
lêu, khi coá möëi quan hïå tûúng taác giûäa saãn xuêët
vaâ sûã duång, tiïu duâng; thêåm chñ ngay tûâ khi coá
trao àöíi haâng hoáa, vêåt phêím úã daång xa xûa nhêët.
Tuy nhiïn, tûâ viïåc quan têm vaâ nhêån thûác vïì
chêët lûúång àïën viïåc coá nhûäng phûúng phaáp, caách
thûác vaâ cöng cuå àïí ào àacå vaâ àõnh lûúnå g hoáa giaá
trõ möåt caách khaách quan laâ caã möåt quaá trònh, gùæn
vúái tiïën böå khoa hoåc cöng nghïå cuäng nhû gùæn
vúái möåt cêëp àöå quan hïå tûúng tacá nhêët àõnh.
Àiïìu naây rêët àuáng vúiá lônh vûåc giaáo duåc - àaâo
taåo, nhêët laâ àaâo taåo úã bêåc àaåi hoåc, khi chêët lûúång
saãn phêím àaâo taåo luön laâ vêën àïì àûúåc àùåc biïåt
quan têm nhûng laåi khöng dïî gò ào àaåc, lûúång
hoáa.
ÚÃ Viïåt Nam nhêån thûcá vaâ yïu cêuì vïì kiïím
àõnh chêët lûúång giaáo ducå àaåi hoåc cunä g chó àûúåc
àùåt ra gùæn vúái nhûäng tiïën böå vaâ nhûäng nhu cêìu
xaä höåi khi àêët nûúác chuyïín tûâ nïnì kinh tïë kïë
hoaåch hoáa têåp trung sang nïìn kinh tïë thõ trûúâng
àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa.Tuy nhiïn quaá trònh
trïn cuäng chûa hùèn àuã sûác thuác àêyí nhû möåt xu
thïë têët yïëu, nïëu khöng gùæn vúái quaá trònh höåi nhêåp
ngaây caâng maånh meä cuaã Viïåt Nam vaâo khu vûåc
vaâ quöëc tïë trong böië caãnh toanâ cêìu hoaá .
Viïåc ban haânh quy àõnh naây àaánh dêëu bûúác
ngoùåt trong viïåc Viïtå Nam hûúáng àïën xêy dûnå g
möåt nïìn giaáo duåc àaåi hoåc coá chêtë lûúång trong
böëi caãnh toaân cêìu hoáa vaâ àaánh giaá chêët lûúång
giaáo duåc theo nhûäng tiïu chñ khoa hocå nhêët àõnh
àöìng thúâi triïín khai cöng taác naây trïn phaåm vi
toaân quöëc, trûúác hïët laâ úã hai àaåi hoåc quöëc gia:
ÀHQG-HN vaâ ÀHQG-HCM.
Àaáng chuá yá laâ khöng àúåi àïën khi trúã thaânh
thaânh viïn (thûá 150) cuãa WTO vaâo thaáng 1/2007
Viïåt Nam múiá coá nhûäng chuã trûúng, nhûäng quyïët
saách vïì giaoá duåc noái chung, vïì giaáo duåc àaåi hoåc
noái riïng, hûúáng theo caác nguyïn tùcæ cuãa Hiïåp
Coá thïí noái àêy laâ quaá trònh keáp vaâ giaáo duåc
àaåi hoåc Viïåt Nam vêîn àang úã giai àoaån àêìu cuãa
quaá trònh naây vúái nhûnä g àùåc trûng coá tñnh àiïín
98♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N
àõnh chung vïì thûúng maiå vaâ dõch vu4å , möåt hiïåp
àõnh thuöåc Töí chûác Thûúng maåi Thïë giúái ra àúâi
nùm 1995 göìm caác nguyïn tùæc vïì thûúng maåi
dõch vuå trïn phaåm vi toanâ cêìu, trong àoá coá lônh
vûåc giaáo duåc. Viïåt Nam laâ nûúác chêu AÁ àêìu tiïn
vaâ khaá súám cho pheáp thaânh lêåp trûúâng àaåi hoåc
quöëc tïë vúái 100% vöën nûúác ngoaâi, khaá súám trûúác
khi laâ thaânh viïn WTO. Àaåi hocå RMIT àûúåc
thaânh lêåp taåi TP.HCM nùm 2000 laâ möåt minh
chûáng tiïu biïíu.
Cuäng trïn tinh thêìn cuãa Hiïåp àõnh chung vïì
thûúng maåi vaâ dõch vu,å trong cöng trònh nghiïn
cûáu thuöåc Viïån nghiïn cûáu quöëc tïë vïì quy hoaåch
giaáo duåc5 àïì taâi GATS vaâ giaáo duåc àaiå hoåc: viïåc
cêìn thiïët phaãi coá nhûäng chñnh saách phuâ húpå 6,
Varghese [6] àaä têåp trung phên tñch nhûäng taác
àöång cuãa GATS àöëi vúái caác hïå thönë g giaáo duåc
quöëc gia úã caác nûúác àang phaát triïín maâ Viïåt
Nam laâ möåt trong nhûäng trûúâng húpå tiïu biïuí .
Trong cöng trònh naây, tacá giaã ghi nhênå sûå chuyïín
biïën cuãa Viïåt Nam tûâ nïìn kinh tïë têåp trung
(centrally-planned system) sang nïnì kinh tïë thõ
trûúâng àõnh hûúáng xaä höåi chuã nghôa (socialist
market economy) cuäng nhû dêëu êën cuaã sûå chuyïín
biïën theo hûúáng naây trong lônh vûåc giaáo duåc tûâ
nhûäng nùm 1980. Taác giaã cuäng ghi nhêån sûå múã
röång àaáng kïí cuãa giaoá duåc àaåi hocå úã Viïåt Nam
trong thêåp niïn 1990, nhòn tûâ sûå àa daång cuãa
caác loaåi hònh (types) trûúâng àaåi hocå vaâ nhòn tûâ
lûúång àùng kyá àêìu vaoâ . Theo nhaâ nghiïn cûáu
naây, vúái chûúng trònh caiã caách giaáo duåc úã Viïåt
Nam, con söë àùng kyá àêuì vaâo àaåi hoåc seä tùng
gêëp nhiïìu lêìn vaâo nùm 2020 [7, 12].
giaã nïu trïn vûâa coá nhiïuì thuêån lúiå vûâa coá nhiïìu
thaách thûác: Thuêån lúåi keáp vaâ cuäng àöìng thúâi laâ
thaách thûác keáp.
3. Thaách thûác cuãa quaá trònh keáp
Nhòn tûâ cacá quan hïå bïn trong, coá thïí thêëy
giaáo duåc àaåi hoåcViïåt Nam àaä vaâ àang àûáng trûúác
nhûäng thacá h thûác lúná vïì àaáp ûáng nhu cêìu cuãa xaä
höåi: nhu cêuì àûúåc hoåc àaåi hoåc cuãa ngûúâi dên vaâ
nhu cêìu àûúåc sûã duång nguöìn nhên lûåc coá chêët
lûúång cao. Nhùçm àaáp ûná g nhu cêìu hoåc àaåi hocå ,
Nhaâ nûúác àaä taåo nïn löå trònh phaáp lyá khaá röång
cho viïåc múã trûúâng àaåi hoåc, kïët quaã laâ chó trong
khoaãng 11 nùm tûâ 1998-2009 úã nûúcá ta àaä coá
307 trûúâng àaåi hoåc, cao àùèng àûúcå thaânh lêåp
múái; riïng hai nùm 2010-2011 àaä coá khoaãng 20
trûúâng àaiå hoåc àûúcå thaânh lêåp trïn cú súã nêng
cêëp caác trûúâng cao àùèng hoùåc thaânh lêåp múái vaâ
nhiïìu trûúâng àaåi hocå àang trong quaá trònh xem
xeát cho thaânh lêåp. Vïì ngaânh hoåc, nùm 2009 caã
nûúác coá hún 4.300 nganâ h hoåc thò nùm 2010 con
söë naây àaä nhaãy lïn hún 4.500 ngaânh hoåc7. Bïn
caånh viïåc àaáp ûáng nhu cêuì ngûúâi hoåc vïì söë lûúång,
viïåc múã trûúâng àaåi hocå aâo aåt (vúiá mûác bònh quên
12 trûúâng/möåt nùm trong thêåp niïn gêìn àêy) dêîn
àïën viïåc thaã loãng trong quaãn lyá, chêtë lûúång suát
keám, vñ duå nhû nhûäng bêët cêåp trong tuyïín sinh
vaâ àaâo taåo úã caác trûúâng àaåi hoåc, cao àùèng ngoaâi
cöng lêåp trïn baáo chñ8. Khöng chó caác trûúâng
ngoaâi cöng lêåp, caác àaiå hoåc cöng lêpå cuäng gùåp
nhûäng thacá h thûác lúán trong viïåc ÀBCL quaãn lyá
vaâ töí chûcá àaâo taåo theo yïu cêìu cuãa àaâo taåo hoåc
chïë tñn chó (HCTC) vöën coân khaá múái úãViïåt Nam,
nhêët laâ àaoâ taåo gùæn vúái nhûäng nhu cêìu xaä höåi
ngaây möåt phong phuá, àa daång vïì nguöìn nhên
lûåc trònh àöå cao.
Roä raângViïåt Nam àaä vaâ àang coá nhûäng thuêån
lúåi vaâ nhûäng cú höåi lúná àïí phaát triïín giaáo duåc
àaåi hoåc theo hûúáng hiïnå àaåi hoáa, khu vûåc hoáa vaâ
quöëc tïë hoáa. Tuy nhiïn, nhû àaä noiá trïn, Viïåt
Nam laâ möåt trong nhûäng trûúâng húpå àiïín hònh
cuãa caác nûúác àang phatá triïín vaâ àang trong quaá
trònh chuyïín tiïëp tûâ kinh tïë kïë hoacå h têåp trung
sang kinh tïë thõ trûúâng trong böëi canã h toaân cêìu
hoáa. Àöëi vúái caác nûúác àang phaát triïín nhû Viïåt
Nam, quaá trònh keáp (the dual process) nhû taác
Nhòn tûâ nhûäng taác àönå g coá tñnh ngoaåi sinh,
àïí höåi nhêpå khu vûåc vaâ quöëc tïë, giaáo duåc àaåi
hoåc Viïåt Nam chõu aáp lûåc vö cuâng lúán. Àoá laâ
phaãi xêy dûnå g löå trònh vaâ phaãi nhanh choáng thûåc
hiïån àïí súmá àaåt àûúåc, hoùåc coá nhûnä g cú súã giaáo
duåc àaåi hocå súám àaåt àûúåc chuêín khu vûåc, cuå thïí
laâ àaáp ûná g àûúåc Böå tiïu chuêín AUN-QA cuãa
Maång lûúái caác trûúâng àaåi hoåc Àöng Nam AÁ
4. GATS: General Agreement on Trade in Services.
5. IIEP, thuöåc UNESCO.
6. GATS and higher education: the need for regulatory policies.
K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦99
(ASEAN University Network). Nhûnä g khoá khùn
trong viïåc tûå àaánh giaá vaâ múâi àaná h giaá ngoaâi
(tûác kiïím àõnh chêët lûúnå g) cêëp chûúng trònh giaáo
duåc (CTGD) theo Böå Tiïu chuêní AUN-QA úã
ÀHQG-HCM trong thúâi gian qua laâ àiïìu thêëy
roä. Nïëu söët ruöåt vïì sûå àaåt chuêín vaâ bùçng moåi
caách àïí “àaåt chuêín” kiïím àõnh, khöng ai daám
chùæc rùçng seä khöng coá nhûäng hiïnå tûúång tiïu
cûåc, chaåy theo veã ngoaiâ hún laâ phatá triïín bïìn
vûäng, àuáng chuêín tûâ nöåi lûåc.
Chêët lûúång giaáo duåc àûúåc kïët tinh vaâ thïí hiïån
úã saãn phêím giaáo duåc. Cacá nïìn giaáo duåc tiïn tiïën
àïìu nïu cao triïët lyá giaoá duåc lêëy ngûúâi hoåc laâm
trung têm, tûác bùçng moiå caách nhùmç phaát huy cao
nhêët nùng lûåc cuãa ngûúiâ hoåc vaâ thöng qua àoá àaáp
ûáng àûúåc nhu cêìu xaä höiå . Giaáo ducå Viïåt Nam noái
chung, giaáo duåc àaåi hocå Viïåt Nam noiá riïng, cunä g
nïu cao tinh thêìn lêëy ngûúâi hoåc lamâ trung têm vaâ
chuáng ta hùèn khöng ai nghi ngúâ vïì quyïët têm
hiïån thûåc hoáa quan niïmå trïn.Tuy nhiïn, àùåt trong
möëi quan hïå vúái vùn hoáa ÀBCL àaoâ taåo nhùçm
àaáp ûáng nhu cêìu ngûúâi hoåc vaâ nhu cêuì xaä höåi múái
thêëy tûâ quan niïåm àïën thûåc tïë, tûâ lyá tûúãng àïën
hiïån thûåc laâ möåt khoaãng caách khaá xa vúâi.
Saãn phêím giaáo duåc, cuäng nhû sanã phêím cuãa
nhiïìu lônh vûåc khaác, luön laâ kïët quaã töíng húåp
cuãa rêët nhiïìu àiïìu kiïån. Nïëu khöng chuã àöång
àûúåc möåt söë àiïìu kiïån cöët loäi thò sanã phêím khöng
thïí hoaân chónh, khöng thïí àaãm baão chêët lûúång
cuãa àêìu ra. Xin nïu möåt vñ duå. Chêët lûúång tuyïín
sinh àêìu vaâo luön àoáng vai troâ quan troång trong
viïåc goáp phêìn àaâo taåo nïn nhûäng sanã phêím giaáo
duåc coá chêët lûúång, nhûng phêìn nhiïuì caác trûúnâ g
àaåi hoåc úã Viïåt Nam khöng coá àûúåc nhiïìu nguöìn
àêìu vaâo chêët lûúång. Nïnì taãng ngoaiå ngûä laâ möåt
vñ duå. Ngoaåi ngûä vûâa laâ möåt cöng cuå àïí sinh
viïn hoåc têåp, thu lûúåm àûúåc kiïën thûác nhiïìu
nguöìn, vûâa laâ nùng lûåc cêìn phaãi coá khi ra trûúâng
àïí àaáp ûáng àûúåc nhu cêuì xaä höåi nhûng àêy laåi laâ
àiïím yïëu cuãa böå phêån khöng nhoã hocå sinh, sinh
viïn Viïåt Nam. Giaáo ducå Viïåt Nam àïën nay vêîn
coân nùång vïì tûâ chûúng vaâ giaãng dayå ngoaåi ngûä
úã bêåc hoåc phöí thöng vêîn chûa àûúcå chuá tronå g
hoùåc chûa coá phûúng phaáp àaâo taoå hiïåu quaã.
Vêåy, liïåu giaáo duåc àaåi hoåc Viïåt Nam hiïån
nay coá thêåt sûå àaãm baão àûúåc chêët lûúång àaâo taåo
úã mûác cao nhùçm àaáp ûná g nhu cêìu cuãa möåt xaä
höåi àang ngaây caâng phatá triïín theo hûúáng cöng
nghiïåp hoáa, hiïån àaåi hoáa vaâ höåi nhêåp quöëc tïë
khi chñnh noá vêîn coân chûa thêåt sûå coá nöåi lûåc vaâ
chûa thïí chuã àöång àûúcå nhiïìu mùtå gùæn vúái yïu
cêìu ÀBCL úã mûác chuêín khu vûåc?Trònh àöå ngoaåi
ngûä àêìu vaâo chó laâ mötå trong nhûnä g trûúâng húåp
tiïu biïíu, coân bao nhiïu àiïìu kiïån maâ möåt nûúác
àang phaát triïín nhû Viïåt Nam khoá thïí àaáp ûáng
àûúåc nhû vïì cú súã vêåt chêët, trao àöií chuyïn gia,
trònh àöå quaãn lyá giaáo duåc, trònh àöå cuãa àöåi nguä
tham gia àaâo taåo vaâ phuåc vuå àaoâ taåo,...
Thay lúâi kïët
Tûâ nhûäng àiïìu nïu trïn, theo taác giaã, àïí àaãm
baão cho giaoá duåc àaåi hoåc Viïåt Nam àaåt àïën möåt
trònh àöå chêët lûúång nhêët àõnh thò cêìn phaãi coá
têìm nhòn, coá kïë hoaåch, coá löå trònh nhû chuáng ta
àaä laâm, nhûng trïn hïtë vêîn laâ nhòn thùèng vaâo
thûåc traång, vaâo nöåi lûcå hiïån coá vaâ bùæt àêìu thûåc
hiïån nghiïm tuác tûâ nhûnä g viïåc tûúnã g chûâng nhû
rêët nhoã.
Nhûäng nùm qua, nhiïìu trûúâng àaåi hoåc úã nûúác
ta àaä chuyïní sang hònh thûác àaâo taoå tñn chó. Nhòn
tûâ goác àöå quaãn trõ àaiå hoåc, àêy laâ sûå chuyïín
hûúáng, cuäng laâ sûå vêån àöång coá tñnh têët yïëu nhùçm
àaáp ûáng àûúåc caác yïu cêìu cuãa quy trònh keáp
nïu trïn. Tuy nhiïn coá thïí thêëy àaâo taåo theo
HCTC úã àaiå hoåc Viïåt Nam àïën nay vêîn chó laâ
bûúác àêìu vaâ coân khöng ñt luáng tuáng vò chûa höåi
àuã àiïìu kiïnå , tûâ cú súã vêtå chêët, trònh àöå quaãn lyá,
CTGD, àïën nguöìn lûåc con ngûúâi – caã tûâ phña
ngûúâi àaâo taåo lêîn àöëi tûúång àûúåc àaâo taåo. Cêìn
bùæt àêìu hanâ h trònh chêtë lûúång vaâ ÀBCL tûâ chñnh
nhûäng yïu cêìu cú baãn nhêët cuãa HCTC vaâ phaãi
tûâ nhûäng àiïìu kiïån hiïnå coá cuãa cú súã àaâo taåo àïí
vaåch ra löå trònh vaâ tiïu chñ phuâ húpå . Cêìn àùåc
biïåt quan têm àïnë cöng tacá kiïím soaát chêët lûúång
nöåi böå, thûcå chêët laâ giuáp quanã lyá, giaám saát vaâ
àaánh giaá viïåc thûåc thi caác tiïu chñ àïì ra tûâ goác
àöå quaãn trõ àaåi hoåc.Trïn cú súã àoá múiá coá thïí noái
àïën àaná h giaá ngoaâi, àïën kiïím àõnh chêët lûúång
àñch thûcå theo chuêní quöëc gia hay khu vûcå .
Thûá nûäa, cêìn xaác àõnh ÀBCL giaoá duåc khöng
phaãi laâ mötå viïcå cuãa chó riïng möåt ai maâ laâ tracá h
nhiïåm cuãa tûâng ngûúâi trong cú súã giaáo duåc-àaâo
taåo. Haäy bùtæ àêìu tûâ viïcå möåt giaãng viïn àïën lúáp
àuáng giúâ, thûåc hiïån àuná g nöåi quy vïì giúâ giêëc vaâ
khoa hoåc, nghiïm minh trong giaãng daåy vaâ àaánh
giaá kïët quaã hoåc têåp. Dïî daäi hoùåc thiïëu khoa hoåc
trong kiïím tra, àaánh giaá rêët dïî dêîn àïën hoåc haânh
thiïëu nghiïm tuác vaâ têët nhiïn chêët lûúnå g hoåc têpå
khöng cao. Mùåt khaác, cêìn tùng cûúnâ g hún nûäa
100♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N
viïåc lêëy yá kiïën cuãa ngûúâi hoåc vaâ àêíy maånh cöng
taác tû vêën hoåc têåp, giupá ngûúâi hocå coá nhiïìu khaã
nùng lûåa choån, khöng chó úã viïåc lûåa choån mön
hoåc maâ coân caã viïåc chonå ngûúâi daåy mön hoåc àoá.
Coá nhû vêåy, chêët lûúång giaãng daåy múái coá thïí
ngaây caâng theo hûúáng chêët lûúång vaâ àuáng vúái
tinh thêìn “lêëy ngûúiâ hoåc laâm trung têm”.
Cuäng cêìn traánh töí chûác quaãn ly,á giaãng daåy
vaâ àaánh giaá möåt caách hònh thûác. Taác giaã baâi viïët
thûúâng tûå hoãi liïåu coá cêìn phaãi töí chûác àaánh giaá
möåt luêån vùn thaåc sô vúiá àêìy àuã ban bïå nhû vöën
vêîn diïîn ra caác cú súã àaoâ taoå àaåi hocå vaâ sau àaåi
hoåc úã nûúác ta, dïình danâ g àïën mûác nhúä buöíi àaná h
giaá naâo khöng coá hoùcå coá ñt ngûúâi ài dûå thò thêåt
laâ amã àaåm vaâ nhaåt nheäo. Taåi sao möåt höiå àöìng
chêëm luêån vùn thaåc sô vaâ caã luênå aán tiïën sô vúái
kïët quaã àûúåc baão mêåt cho àïën phuát cuöëi thò àêìu
buöíi vêîn laâ nhûnä g hoa laâ hoa àïí chúâ tùång cho
tên thaåc sô vaâ tên tiïën sô!
Àöëi vúái cú súã àaâo taoå , kiïím àõnh chêët lûúång
laâ yïu cêìu bùæt buöåc, coá tñnh têët yïëu trong öín
àõnh vaâ phaát triïín; böå phêån ÀBCL cuãa cú súã
àaâo taåo cênì phöí biïën sêu röång vaâ thûúâng xuyïn
nhiïåm vuå ÀBCL àïën tûnâ g caá nhên trong cú súã
àaâo taåo sao cho úã hoå trúã thaânh yá thûác thûúâng
trûåc, thanâ h möåt kiïuí nhêån thûác vïìVHCL, thaânh
möåt phêím chêët khöng thïí thiïëu cuaã ngûúâi laâm
cöng taác àaâo taåo.
Ngoaâi ra, cêìn kïët húpå Böå Tiïu chuêín cuãa Böå
GD&ÀT vaâ BöåTiïu chuêní AUN-QA àïí thûåc hiïån
töët viïåc quaãn lyá àaâo taoå vaâ phaát triïín theo hûúná g
ÀBCL. Böå Tiïu chuêní cuãa Böå GD&ÀT thñch
húåp vúái viïcå töí chûác bïn trong, tûå àaná h giaá, laâm
cú súã cho àaná h giaá ngoaiâ ; trong khi àoá, Böå Tiïu
chuêín AUN-QA rêët thñch húåp àöëi vúiá caác àún võ,
tûâ cêëp böå mön trúã lïn trong viïåc xêy dûång chiïën
lûúåc phaát triïín phuâ húåp.
TAÂI LIÏåU THAM KHAÃO
2. Böå GD&ÀT (2004), Quy àõnh taåm thúâi vïì kiïím àõnh chêtë lûúång trûúnâ g àaåi hoåc, http://vanban.moet.gov.vn.
3. Böå GD&ÀT (2007), Quy àõnh vïì tiïu chuêín àaánh giaá chêët lûúnå g giaáo duåc trûúâng àaåi hoåc, http://
vanban.moet.gov.vn.
4. ÀHQG-HCM (2010), Kïë hoaåch chiïën lûúåc (baãn toám tùtæ ). Nxb. Àaiå hoåc Quöcë gia TP.HCM.
5. Ngo Doan Dai, “Higher Education Accreditation – Situation in Vietnam and the United States’ and Japan’s
Experience, http://www.ired.edu.vn.
6. N.V. Varghese (2007), GATS and higher education: the need for regulatory policies, www.unesco.org/iiep/
publications.pubs.htm.
7. Nguyïîn Tiïën (2012), “Àaåi hoåc, cao àùèng ngoaâi dên lêåp úã TP.HCM: Nhûäng bêtë cêåp dêìn löå roä”, http://
8. Trûúâng ÀH KHXH-NV, ÀHQG-HCM (2011), Taâi liïåu têåp huêën tûå àaánh giaá cêëp chûúng trònh giaoá duåc theo Böå
tiïu chuêín AUN-QA (Lûu haânh nöåi böå).
SUMMARY
Quality Assurance in Higher Education in Vietnam:
Challenges from the Dual Process
.
Dr. Nguyen Van Hieu
This paper identifies the requirements, opportunities and challenges of the quality
assurance of higher education in Vietnam as a dual process: satisfying the need of
highly-educated human resource for a developing country which follows market-oriented
and industrialization-oriented direction as well as meeting the quality standards of
higher education, at least at the regional level, so that theVietnamese's higher education
can integrate into its region as well as the world in the context of globalization. The
article also presents some solutions to quality assurance of higher education inVietnam
in the direction of its sustainable development and efficiency.
K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦101
5 trang
16/04/2022
3700
Bạn đang xem tài liệu "Đảm bảo chất lượng giáo dục ở Việt Nam: Những thách thức từ quá trình kép", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- dam_bao_chat_luong_giao_duc_o_viet_nam_nhung_thach_thuc_tu_q.pdf
