Báo cáo Hiện trạng môi trường tỉnh Trà Vinh 05 năm (2011 – 2015)
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TRÀ VINH
SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
BÁO CÁO
HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG
TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM
(2011 – 2015)
(Báo cáo đã được hiệu chỉnh theo góp ý của Hội đồng nghiệm thu Dự án
Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Trà Vinh ngày 30/6/2015)
Trà Vinh, Tháng 7 năm 2015
ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH TRÀ VINH
SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
BÁO CÁO
HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG
TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM
(2011 – 2015)
Cơ quan quản lý
Cơ quan tư vấn thực hiện
SỞ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG
VIỆN NHIỆT ĐỚI
MÔI TRƯỜNG
TỈNH TRÀ VINH
Trà Vinh, Tháng 7 năm 2015
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
MỤC LỤC
CÁC Đ N V PH I H P TH C HIỆN....................................................................... vi
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT..................................................................................... vii
DANH MỤC HÌNH ..................................................................................................... viii
DANH MỤC BẢNG ........................................................................................................x
LỜI NÓI ĐẦU..................................................................................................................1
TRÍCH YẾU.....................................................................................................................2
1.1. ĐIỀU KIỆN T NHIÊN..........................................................................................................6
1.1.1. Vị trí địa lý.....................................................................................................................6
1.1.2. Điều kiện địa hình .........................................................................................................7
1.1.3. Đặc trưng khí tượng - thủy văn .....................................................................................8
1.2. HIỆN TRẠNG SỬ DỤNG ĐẤT............................................................................................11
1.3. TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN (TNTN)...............................................................................13
1.3.1. Tài nguyên nước..........................................................................................................13
1.3.2. Tài nguyên rừng...........................................................................................................16
1.3.3. Tài nguyên biển và thủy, hải sản .................................................................................17
1.3.4. Tài nguyên khoáng sản................................................................................................18
1.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG .............................................................................................................18
2.1. TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ ..................................................................................................20
2.1.1. Kết quả phát triển KTXH tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2011-2015 ...................................20
2.1.2. Về thực hiện tái cơ cấu kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng....................................25
2.2. SỨC ÉP DÂN S VÀ VẤN ĐỀ DI CƯ................................................................................26
2.2.1. Dân số..........................................................................................................................26
2.2.2. Gia tăng sức ép dân số.................................................................................................26
MÔI TRƯỜNG .............................................................................................................................27
2.3.1. Hiện trạng phát triển công nghiệp, ây dựng, năng lượng ..........................................27
2.4.1. Hiện trạng phát triển giao thông vận tải ......................................................................32
2.4.2. Áp lực của phát triển giao thông vận tải lên môi trường.............................................32
2.5.1. Hiện trạng phát triển nông, ngư nghiệp.......................................................................33
2.5.2. Ảnh hưởng đến môi trường do phát triển nông, ngư nghiệp.......................................36
2.6.1. Đặc điểm của ngành du lịch ........................................................................................37
2.6.2. Hiện trạng phát triển du lịch ở Trà Vinh .....................................................................37
2.6.3. Áp lực của phát triển du lịch lên môi trường và KTXH..............................................38
2.7. VẤN ĐỀ HỘI NHẬP QU C TẾ...........................................................................................40
2. . ĐÁNH GIÁ CHUNG .............................................................................................................41
i
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
3.1. NƯỚC MẶT...........................................................................................................................43
3.1.1. Tài nguyên nước mặt lục địa .......................................................................................43
3.1.2. Các nguồn gây ô nhiễm nước mặt lục địa ...................................................................43
3.1.3. Diễn biến ô nhiễm .......................................................................................................45
3.2. NƯỚC DƯỚI ĐẤT (NDĐ)....................................................................................................54
3.2.1. Tài nguyên NDĐ .........................................................................................................54
3.2.2. Các nguồn gây ô nhiễm NDĐ .....................................................................................57
3.2.3. Diễn biến ô nhiễm .......................................................................................................59
3.3. NƯỚC BIỂN VEN BỜ (NBVB)............................................................................................73
3.3.1. Các nguồn gây ô nhiễm nước biển ..............................................................................73
3.3.2. Diễn biến ô nhiễm .......................................................................................................75
3.4.1. Dự báo gia tăng tải lượng ô nhiễm do nước thải đô thị...............................................87
3.4.2. Dự báo gia tăng tải lượng ô nhiễm do nước thải công nghiệp ....................................88
3.4.3. Dự báo gia tăng tải lượng ô nhiễm do canh tác nông nghiệp ......................................90
3.4.4. Dự báo gia tăng tải lượng ô nhiễm do NTTS ..............................................................90
3.4.5. Dự báo gia tăng tải lượng ô nhiễm do chăn nuôi ........................................................92
3.4.6. Dự báo gia tăng tải lượng ô nhiễm do khai thác khoáng sản ......................................93
3.5. ĐÁNH GIÁ CHUNG .............................................................................................................94
4.1. CÁC NGUỒN GÂY Ô NHIỄM KHÔNG KHÍ .....................................................................95
4.1.1. Cấu trúc và thành phần môi trường khí quyển ............................................................95
4.1.2. Nguồn phát sinh chất ô nhiễm không khí....................................................................95
4.1.3. Phân loại các chất ô nhiễm không khí.........................................................................96
4.1.4. Các chất ô nhiễm trong khí quyển...............................................................................97
4.1.5. Các nguồn phát sinh chất thải ô nhiễm không khí ở Trà Vinh....................................99
4.2. DIỄN BIẾN Ô NHIỄM ........................................................................................................100
4.2.1. Thời gian, vị trí quan tr c, quy chu n đánh giá.........................................................100
giai đoạn 2011-2015............................................................................................................108
4.3.1. Dự báo ô nhiễm khí thải công nghiệp........................................................................114
4.3.2. Dự báo ô nhiễm khí thải do phát triển đô thị.............................................................116
4.3.3. ĐÁNH GIÁ CHUNG ........................................................................................................117
5.1. CÁC NGUỒN GÂY Ô NHIỄM ĐẤT..................................................................................119
5.2. HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG ĐẤT..................................................................................120
5.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG ...........................................................................................................124
6.1. HIỆN TRẠNG VÀ DIỄN BIẾN ĐA DẠNG SINH HỌC ...................................................125
6.1.1. Hệ sinh thái rừng ngập mặn.......................................................................................125
6.1.2. Hệ sinh thái vùng cửa sông - ven biển.......................................................................126
6.1.3. Hệ sinh thái trên cạn..................................................................................................128
ii
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
6.2. NGUYÊN NHÂN GÂY SUY THOÁI ĐDSH.....................................................................129
6.2.1. Khái niệm suy thoái đa dạng sinh học.......................................................................129
6.2.2. Nguyên nhân gây suy thoái đa dạng sinh học ...........................................................129
6.3. ẢNH HƯỞNG CỦA SUY THOÁI ĐDSH..........................................................................132
6.4. D BÁO MỨC ĐỘ DIỄN BIẾN SUY THOÁI ĐDSH ......................................................132
6.5. ĐÁNH GIÁ XU HƯỚNG BIẾN ĐỔI ĐDSH......................................................................134
7.1. NGUỒN PHÁT SINH CHẤT THẢI....................................................................................136
7.1.1. Chất thải r n sinh hoạt...............................................................................................136
7.1.2. Chất thải r n công nghiệp..........................................................................................136
7.1.3. Chất thải r n y tế........................................................................................................136
7.1.4. Chất thải nguy hại......................................................................................................137
7.2.1. Chất thải r n sinh hoạt...............................................................................................138
7.2.2. Chất thải r n công nghiệp..........................................................................................139
7.2.3. Chất thải r n y tế........................................................................................................140
7.2.4. Chất thải nguy hại......................................................................................................141
CÁC CTR ĐÔ TH VÀ CÔNG NGHIỆP...................................................................................141
7.3.1. Gia tăng chất thải r n sinh hoạt .................................................................................141
7.3.2. Gia tăng chất thải r n công nghiệp ............................................................................142
7.3.3. Gia tăng chất thải r n y tế..........................................................................................144
7.3.4. Gia tăng chất thải r n từ hoạt động chăn nuôi...........................................................145
7.3.5. Gia tăng chất thải r n từ NTTS .................................................................................146
7.3.6. Phát triển đô thị .........................................................................................................147
7.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG ...........................................................................................................147
.1. KHÁI QUÁT VỀ TAI BIẾN MÔI TRƯỜNG.....................................................................148
8.2. TAI BIẾN THIÊN NHIÊN...................................................................................................149
.2.1. Lũ lụt .........................................................................................................................149
.2.2. Hạn mặn.....................................................................................................................149
.2.4. Lốc oáy ....................................................................................................................151
.2.5. Triều cường ...............................................................................................................152
8.3. S C MÔI TRƯỜNG........................................................................................................153
.3.1. Cháy rừng ..................................................................................................................153
.3.2. Sự cố tràn dầu............................................................................................................153
.3.3. Sự cố hóa chất............................................................................................................154
.3.4. Mưa a it.....................................................................................................................154
.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG ...........................................................................................................155
.1. TỔNG QUAN VỀ BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU............................................................................157
9.2.1. Diễn biến của BĐKH khu vực ĐBSCL.....................................................................159
9.2.2. Diễn biến của BĐKH tại Trà Vinh ............................................................................168
.3. CÁC TÁC ĐỘNG ĐẾN MÔI TRƯỜNG DO BĐKH .........................................................171
iii
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
.3.1. Tác động của BĐKH và NBD đến môi trường tự nhiên ...........................................171
.3.2. Tác động đến kinh tế .................................................................................................176
.3.3. Tác động đến xã hội ..................................................................................................179
.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG ...........................................................................................................179
10.1.1. Tác động do ONMT nước .......................................................................................181
10.1.2. Tác động do ONMT không khí ...............................................................................183
10.1.3. Tác động do ONMT đất...........................................................................................184
10.1.4. Tác động do suy thoái ĐDSH..................................................................................184
10.1.5. Tác động do ô nhiễm từ chất thải r n ......................................................................185
10.2.1. Tác động do ONMT nước .......................................................................................185
10.2.2. Tác động do ONMT không khí ...............................................................................186
10.2.3. Tác động do ONMT đất...........................................................................................186
10.2.4. Tác động do suy thoái ĐDSH..................................................................................186
10.2.5. Tác động do ô nhiễm từ chất thải r n ......................................................................186
10.3.1. Tác động do ONMT nước .......................................................................................186
10.3.2. Tác động do ONMT không khí ...............................................................................187
10.3.3. Tác động do ONMT đất...........................................................................................187
10.3.4. Tác động do suy thoái ĐDSH..................................................................................187
10.3.5. Tác động do ô nhiễm từ chất thải r n ......................................................................187
11.1.1. Về cơ cấu tổ chức quản lý môi trường ....................................................................189
11.1.2. Về mặt thể chế, chính sách......................................................................................190
11.1.3. Về mặt tài chính, đầu tư công tác BVMT................................................................191
11.1.4. Về các hoạt động giám sát, quan tr c, cảnh báo ONMT.........................................194
11.1.5. Về nguồn lực, sự tham gia của cộng đồng...............................................................195
11.1.6. Đánh giá chung........................................................................................................196
11.2. NHỮNG TỒN TẠI, THÁCH THỨC.................................................................................199
11.2.1. Về cơ cấu tổ chức quản lý môi trường ....................................................................199
11.2.2. Về mặt thể chế, chính sách......................................................................................199
11.2.3. Về mặt tài chính, đầu tư công tác BVMT................................................................199
11.2.4. Về các hoạt động giám sát, quan tr c, cảnh báo ONMT.........................................200
11.2.5. Về nguồn lực, sự tham gia của cộng đồng...............................................................200
12.2. CÁC CHÍNH SÁCH TỔNG THỂ......................................................................................201
12.2.1. Nhóm chính sách liên quan đến động lực................................................................201
12.2.2. Nhóm chính sách liên quan đến các ngành, các l nh vực........................................202
12.2.3. Nhóm chính sách liên quan đến hiện trạng ONMT.................................................204
12.2.1. Giải pháp về cơ cấu tổ chức quản lý môi trường.....................................................206
12.2.3. Giải pháp về mặt tài chính, đầu tư cho BVMT .......................................................207
iv
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
12.2.6. Các giải pháp về công nghệ và kỹ thuật ..................................................................209
12.2.7. Các dự án ưu tiên.....................................................................................................210
KẾT LUẬN – KIẾN NGH ......................................................................................... 215
13.1. KẾT LUẬN ........................................................................................................................215
13.2. KIẾN NGH ........................................................................................................................216
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................... 217
v
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
DANH SÁCH NHỮNG NGƯỜI THAM GIA BIÊN SOẠN
Cơ quan
công tác
TT
Họ và tên
Học vị
Chuyên môn
1. Lê Anh Kiên
Tiến s
Thạc s
Công nghệ Hóa
Viện NĐMT
Viện NĐMT
2. Trịnh Đình Bình
Hóa phân tích
3. Vương Quang Việt Tiến s
Công nghệ môi trường Viện NĐMT
4. Nguyễn Kim Yến
5. Nguyễn Thị Thơm
6. Cấn Thế Việt
Thạc s
Quản lý môi trường
Viện NĐMT
Viện NĐMT
Viện NĐMT
Viện NĐMT
Cử nhân Quản lý môi trường
Thạc s
Quản lý môi trường
Quản lý môi trường
7. Hoàng T. Thúy An
Kỹ sư
C C N V H I H TH C HIỆN
- Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn,
Sở Công thương, Sở Giao thông vận tải, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng,
và Xã hội, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch, Sở Thông tin và Truyền thông
- Chi cục Bảo vệ môi trường, Cục Thống kê, Chi cục TL&PCLB, Trung
tâm Khí tượng thủy văn
- Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố; Ban quản lý Khu kinh tế
- Phòng Tài nguyên và Môi trường các huyện, thành phố, Trung tâm Kỹ
thật Tài nguyên Môi trường, Phòng Quản lý Tài nguyên và Biển, Trung tâm Dự
báo Khí tượng thủy văn, Phòng Cảnh sát PCCC và Cứu nạn cứu hộ, Công ty
TNHH MTV Công trình Đô thị Trà Vinh
vi
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
ATNĐ
BĐKH
BVMT
CN - TTCN
CNH - HĐH
CTNH
CTR
Áp thấp nhiệt đới
Biến đổi khí hậu
Bảo vệ môi trường
Công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp
Công nghiệp hoá - Hiện đại hoá
Chất thải nguy hại
Chất thải r n
CTYT
ĐBSCL
ĐDSH
ENSO
GDP
Chất thải y tế
Đồng bằng sông Cửu Long
Đa dạng sinh học
El Niño, La Nina và Southern Osillation
Tổng sản ph m quốc nội - Gross Domestic Product
Hệ sinh thái
HST
HTMT
HTX
Hiện trạng môi trường
Hợp tác ã
KCN
Khu công nghiệp
KHKT
KKT
Khoa học kỹ thuật
Khu kinh tế
KTQG
KTXH
KVVB
LMLM
MTV
Kỹ thuật quốc gia
Kinh tế ã hội
Khu vực ven bờ
L mồm, long móng
Một thành viên
NBD
Nước biển dâng
NBVB
NĐMT
NN&PTNT
NSNN
NTTS
QCVN
QPPL
TBNN
TCVN
THT
Nước biển ven bờ
Nhiệt đới môi trường
Nông nghiệp và phát triển nông thôn
Ngân sách nhà nước
Nuôi trồng thu sản
Quy chu n Việt Nam
Quy phạm pháp luật
Trung bình nhiều năm
Tiêu ch n Việt Nam
Tổ hợp tác
TNHH
TNMT
TNTN
VSMT
XLNT
Trách nhiệm hữu hạn
Tài nguyên và Môi trường
Tài nguyên thiên nhiên
Vệ sinh môi trường
Xử lý nước thải
vii
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
DANH MỤC HÌNH
Hình 1.1. Bản đồ hành chính tỉnh Trà Vinh .....................................................................6
Hình 2.2. Diễn biến giá trị sản uất công nghiệp 2011-2013.........................................28
Hình 2.5. Diễn biến giá trị sản uất của ngành trồng trọt ..............................................34
Hình 2.6. Giá trị sản uất của ngành chăn nuôi .............................................................35
Hình 2.7. Giá trị sản uất lâm nghiệp phân theo ngành .................................................35
Hình 2. . Diện tích rừng phân theo loại rừng.................................................................35
Hình 3.1. Vị trí quan tr c môi trường nước mặt tỉnh Trà Vinh......................................48
Hình 3.2. Diễn biến giá trị pH qua các năm 2011-2015.................................................50
Hình 3.14. Diễn biến giá trị pH qua các năm 2011-2015 ..............................................64
Hình 3.23. Diễn biến giá trị E. Coli qua các năm 2011-2015 ........................................66
Hình 3.26. Diễn biến giá trị pH qua các năm 2011-2015...............................................78
viii
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
(kịch bản B2) ............................................................................................................... 160
(kịch bản B2) ............................................................................................................... 161
ix
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
DANH MỤC BẢNG
Bảng 1.4. Hiện trạng sử dụng đất năm 2013 ..................................................................12
Bảng 2.1. Diện tích và dân số ở tỉnh Trà Vinh năm 2013..............................................26
Bảng 2.3. Giá trị sản uất nông, lâm thủy sản 2011-2015 .............................................33
Bảng 3.1. Các điểm quan tr c nước mặt năm 2011........................................................45
Bảng 3.5. Các vị trí quan tr c NDĐ năm 2011 ..............................................................59
Bảng 3.9. Các vị trí quan tr c NBVB giai đoạn 2011-2015...........................................75
đoạn 2011-2015..............................................................................................................77
2011-2015.......................................................................................................................77
năm 2011-2015 (Quí I)...................................................................................................84
năm 2011-2015 (Quí I) (tt).............................................................................................85
Bảng 3.14. Diện tích và sản lượng nuôi cá da trơn ........................................................91
Bảng 3.15. Hệ số phát thải nước thải trong chăn nuôi ...................................................92
Bảng 4.1. Các nguồn thải ra các chất ô nhiễm đặc trưng ...............................................96
Bảng 4.2. Nguồn gốc và thành phần của bụi..................................................................97
đoạn 2011-2015........................................................................................................... 105
tỉnh Trà Vinh (2011-2015 (Quí I)) .............................................................................. 109
x
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
tỉnh Trà Vinh (2011-2015 (Quí I)) (tt) ........................................................................ 110
Bảng 7.1. Nguồn phát sinh và thành phần chất r n..................................................... 137
Bảng 7.2. Thống kê các cơ sở y tế có lò đốt rác.......................................................... 140
Bảng .2. Bảng độ mặn cao nhất từ năm 2011-2014 .................................................. 150
Bảng 9.3. Nước biển dâng (cm) theo kịch bản B2 ...................................................... 162
Bảng .10. Tốc độ biến đổi (cm/năm) của mực nước ................................................. 171
17 /QĐ-TTG ............................................................................................................. 193
2010-2015.................................................................................................................... 198
xi
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
LỜI NÓI ẦU
Việc kết hợp hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với mục tiêu công bằng và
tiến bộ ã hội, phát triển con người và bảo vệ môi trường (BVMT) là nền tảng
cơ bản cho sự phát triển bền vững của một địa phương. Song song với quá trình
phát triển kinh tế ã hội, các quá trình khai thác đã và đang gây ra những áp lực
lên môi trường, đe dọa sức khỏe cộng đồng và làm uất hiện nhiều nguy cơ gây
suy thoái và ô nhiễm môi trường. Công tác quan tr c và giám sát chất lượng môi
trường tại tỉnh Trà Vinh đã được thực hiện từ nhiều năm nay do Trung tâm Kỹ
thuật Tài nguyên Môi trường và Chi cục Bảo vệ môi trường đảm nhiệm. Từ kết
quả quan tr c môi trường hằng năm có thể đưa ra những dự đoán và giải pháp
ử lý kịp thời về hiện trạng môi trường của Tỉnh.
Báo cáo hiện trạng môi trường 5 năm được thực hiện nhằm tổng kết số liệu
về quan tr c chất lượng môi trường, đánh giá diễn biến chất lượng môi trường,
sự tác động qua lại giữa phát triển kinh tế ã hội và môi trường và tình hình
công tác bảo vệ môi trường. Báo cáo còn dự báo diễn biến môi trường trong
tương lai và đề uất các chính sách và biện pháp đáp ứng nhằm giải quyết các
vấn đề môi trường.
Trà Vinh là một tỉnh có vị trí địa lý đặc biệt của vùng Đồng bằng sông Cửu
Long (ĐBSCL) với hai nhánh sông lớn chính của hệ thống sông Mê kông đổ ra
biển là sông Hậu và sông Cổ Chiên. Trong nhiều năm gần đây, kinh tế ã hội
phát triển dẫn đến môi trường bị tác động rất lớn. Sự phát triển công nghiệp,
nông nghiệp, ây dựng và du lịch đem lại lợi ích thiết thực cho ã hội nhưng đã
tác động đáng kể đến môi trường. Ô nhiễm môi trường nước, không khí, đất đã
ảnh hưởng trực tiếp đến sinh thái môi trường, tác động hệ thực vật, động vật và
ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Nhận thức rõ điều đó, trong những
năm gần đây, Tỉnh đã có các chính sách và chiến lược thực thi công tác bảo vệ
môi trường kết hợp tuyên truyền giáo dục nâng cao nhận thức bảo vệ môi trường
trong nhân dân, đồng thời thanh tra ử phạt nghiêm ngặt các vi phạm trong công
tác bảo vệ môi trường.
Báo cáo này là tư liệu hữu ích để hỗ trợ các đơn vị chức năng trong công
tác quản lý và bảo vệ môi trường.
1
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
TRÍCH YẾU
Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2011-2015 được
ây dựng theo phương pháp phân tích mô hình DPSIR, với D: động lực – phát
triển kinh tế ã hội, nguyên nhân sâu a của biến đổi môi trường P: áp lực – các
nguồn thải trực tiếp gây ô nhiễm và suy thoái môi trường S: hiện trạng – sự
biến đổi chất lượng của các thành phần môi trường như đất, nước, không khí I:
tác động – tác động của ô nhiễm môi trường đối với sức khỏe cộng đồng, kinh tế
ã hội và hệ sinh thái R: đáp ứng – các giải pháp bảo vệ môi trường.
Cơ sở pháp lý
- Điều và Điều 101 Luật bảo vệ môi trường 2005 thông qua ngày
29/11/2005 và có hiệu lực từ ngày 01/7/2006;
- Nghị quyết 41-NQ/TW của Bộ chính trị (khoá IX) ngày 15/11/2004 về
“Bảo vệ môi trường trong thời kỳ đ y mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nước”;
- Quyết định số 1216/QĐ-TTg ngày 05/ /2012 của Thủ tướng Chính phủ
về việc Phê duyệt Chiến lược bảo vệ môi trường Quốc gia đến năm 2020, tầm
nhìn đến năm 2030;
- Quyết định số 166/QĐ-TTg ngày 21/01/2014 của Thủ tướng Chính phủ
về việc ban hành kế hoạch thực hiện Chiến lược bảo vệ môi trường Quốc gia
đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030;
- Thông tư số 08/2010/TT-BTNMT ngày 18/3/2010 của Bộ Tài nguyên và
Môi trường quy định việc xây dựng Báo cáo môi trường quốc gia, Báo cáo tình
hình tác động môi trường của ngành, l nh vực và Báo cáo hiện trạng môi trường
cấp tỉnh;
- Công văn số 58/TCMT-QTMT ngày 20/1/2014 của Tổng cục Môi trường
về việc xây dựng Báo cáo hiện trạng môi trường cấp tỉnh giai đoạn 2011-2015.
Mục tiêu của báo cáo
Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Trà Vinh 05 năm (2011-2015) cung cấp
các thông tin về hiện trạng và diễn biến môi trường của Tỉnh, nguyên nhân gây ô
nhiễm và tác động của chúng tới sức khỏe con người, kinh tế xã hội (KTXH), hệ
sinh thái (HST) và môi trường tự nhiên,… phục vụ cho báo cáo tổng thể về môi
trường, đảm bảo các mục tiêu sau:
- Phản ánh trung thực, chính xác về điều kiện tự nhiên, tốc độ phát triển
KTXH, quá trình đô thị hóa (ĐTH), công nghiệp hóa (CNH) và hiện đại hóa
(HĐH) nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn Tỉnh.
- Đánh giá tổng thể về hiện trạng, diễn biến môi trường do các hoạt động
của con người đến môi trường và ngược lại.
- Làm cơ sở đánh giá các chính sách, quy định về môi trường đã tác động
2
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
đến công tác quản lý nhà nước về môi trường của Tỉnh giai đoạn 2011-2015 và
là cơ sở giúp cho cơ quan quản lý thực thi việc bảo vệ, quản lý môi trường của
tỉnh thông qua công tác kiểm tra, thanh tra các hoạt động liên quan đến môi
trường nhằm ngăn ngừa, khống chế nguy cơ suy thoái môi trường, sự cố môi
trường.
hương pháp thực hiện
- Phương pháp thu thập thông tin: Thu thập các thông tin tư liệu liên quan
đến nội dung của dự án về điều kiện tự nhiên, KTXH, hiện trạng chất lượng môi
trường, hoạt động bảo vệ môi trường, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, nuôi
trồng thủy sản,…
- Phương pháp kế thừa: Kế thừa chọn lọc các kết quả nghiên cứu của các đề
tài, dự án có liên quan, kế thừa chọn lọc các kết quả quan tr c chất lượng môi
trường, các số liệu liên quan đến các nguồn xả thải, thủy văn dòng chảy, các loại
bản đồ có liên quan,…
- Phương pháp thống kê xử lý số liệu kinh tế xã hội, số liệu quan tr c,…
- Phương pháp lấy ý kiến góp ý chuyên gia, cơ quan quản lý địa phương
- Phương pháp phân tích mô hình DPSIR.
Phạm vi báo cáo
Số liệu, thông tin về hiện trạng, quy hoạch phát triển kinh tế xã hội, niên
giám thống kê, số liệu quan tr c, quản lý và bảo vệ môi trường sử dụng trong
báo cáo thuộc địa bàn tỉnh Trà Vinh giai đoạn 2011-2015.
ối tượng phục vụ
- Các cơ quan quản lý nhà nước về môi trường, các cơ quan, ban ngành liên
quan các cấp (tỉnh, khu vực, nhà nước).
- Các nhà nghiên cứu khoa học, sinh viên, người dân trong tỉnh và khu vực.
Bố cục của báo cáo
Báo cáo được được thực hiện theo Thông tư số 08/2010/TT-BTNMT ngày
18/3/2010 của Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định việc xây dựng Báo cáo
môi trường quốc gia, Báo cáo tình hình tác động môi trường của ngành, l nh vực
và Báo cáo hiện trạng môi trường cấp tỉnh và được trình bày trong 12 chương
như sau:
- Chương I, Tổng quan về điều kiện tự nhiên của tỉnh Trà Vinh, trình bày
điều kiện địa lý tự nhiên, đặc trưng khí hậu và hiện trạng sử dụng đất thuộc
phạm vi tỉnh Trà Vinh.
- Chương II, Sức ép của phát triển KTXH đối với môi trường, trình bày
khái quát tình hình phát triển và cơ cấu phân bổ các ngành, l nh vực, đánh giá
vai trò và tác động của tăng trưởng kinh tế đến đời sống ã hội và môi trường
Sức ép dân số và vấn đề di cư, khái quát tác động của gia tăng dân số và di dân
lên môi trường Khái quát về diễn biến các hoạt động ngành (công nghiệp, ây
3
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
dựng - năng lượng, giao thông vận tải, nông nghiệp, du lịch và hội nhập quốc
tế), dự báo tốc độ phát triển, đánh giá mức độ tuân thủ và tác động do phát triển
của các ngành lên môi trường tại tỉnh Trà Vinh.
- Từ chương III đến chương V trình bày các động lực và các áp lực đối với
từng thành phần môi trường (nước, không khí, đất). Trong các chương này, mỗi
thành phần môi trường được phân tích nguồn gốc các áp lực, thực trạng ô nhiễm
và các tác động do ô nhiễm gây ra. Trên cơ sở đó đưa ra những dự báo đối với
vấn đề ô nhiễm từng thành phần trong thời gian tới.
- Chương VI, Thực trạng đa dạng sinh học (ĐDSH), trình bày hiện trạng
ĐDSH tại tỉnh Trà Vinh, nhận định các nguyên nhân gây suy thoái đa dạng
ĐDSH. Đánh giá về thực trạng quản lý ĐDSH tại địa phương.
- Chương VII, Quản lý chất thải r n, trình bày các nguồn phát sinh, công
tác thu gom và ử lý chất thải r n đô thị và công nghiệp, nông thôn, chất thải r n
trong hoạt động sản uất nông nghiệp, CTR y tế. Đánh giá mức độ thực hiện
chiến lược BVMT đối với CTR trên địa bàn tỉnh Trà Vinh.
- Chương VIII, Tai biến thiên nhiên và sự cố môi trường, giới thiệu về cơ
chế gây áp lực đến môi trường, thống kê tác động và đánh giá hậu quả do tai
biến thiên nhiên và sự cố môi trường đến con người, hoạt động phát triển KTXH
và môi trường sinh thái. Đánh giá mức độ thực hiện các mục tiêu đề ra để kh c
phục/phòng ngừa đối với các quá trình này.
- Chương IX, Biến đổi khí hậu và các ảnh hưởng, trình bày đánh giá diễn
biến vấn đề BĐKH ở Trà Vinh và các ảnh hưởng tới KTXH, môi trường sinh
thái, con người.
- Chương X, Tác động của ô nhiễm môi trường (ONMT), trình bày các
đánh giá về tác động của ô nhiễm đất, nước, không khí đối với sức khỏe con
người, đến sự phát triển KTXH và các hệ sinh thái.
- Chương XI, Thực trạng công tác quản lý môi trường (QLMT), đánh giá
tính hiệu quả và đầy đủ của các chính sách, quy định liên quan trực tiếp đến tất
cả các thành phần môi trường đề cập ở các chương trước. Đánh giá về công tác
QLMT của tỉnh Trà Vinh trong giai đoạn 2011-2015. Nêu lên những vấn đề đã
làm được và những vấn đề cần lưu ý trong công tác QLMT hiện nay.
- Chương XII, Các chính sách và giải pháp BVMT, dựa vào việc đánh giá
những việc đã làm được, những tồn tại và thách thức trong công tác BVMT
trong Chương XI để đưa ra các nhóm vấn đề cần ưu tiên giải quyết, từ các vấn
đề tổng thể và cụ thể, từ đó ác định vấn đề tập trung ưu tiên hơn trong công tác
quản lý và BVMT. Đề uất các giải pháp hiệu quả để nâng cao chất lượng và
BVMT trên địa bàn tỉnh Trà Vinh.
- Cuối cùng là phần kết luận và các kiến nghị liên quan.
Báo cáo hiện trạng môi trường tỉnh Trà Vinh 05 năm (2011-2015) được
tổng hợp từ 12 nhóm chuyên đề (36 chuyên đề) tương ứng với 12 chương nêu
4
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
trên, tài liệu đóng góp ý kiến tại Hội thảo tổ chức ngày 15/6/2015 từ các cơ quan
quản lý địa phương và ý kiến góp ý của các chuyên gia cơ sở.
Thời điểm thực hiện báo cáo từ tháng 3 đến tháng 6 năm 2015, niên giám
thống kê năm 2014 chưa phát hành, do đó các số liệu về khí tượng được trình
bày theo chuỗi số liệu 05 năm từ 2009-2013, các số liệu kinh tế xã hội được tổng
hợp chủ yếu trong giai đoạn 2011-2013 theo Niên giám thông kê năm 2013 và
một số số liệu được cập nhật đến 2015 (nếu có) từ các sở, ban, ngành của cơ
quan quản lý địa phương.
Các số liệu quan tr c chất lượng nước mặt, nước dưới đất, nước biển ven
bờ và chất lượng môi trường không khí được tổng hợp từ các Báo cáo quan tr c
môi trường tỉnh Trà Vinh các năm từ 2011 đến quý I năm 2015 theo yêu cầu của
đề cương đã được phê duyệt. Số liệu quan tr c môi trường hàng năm do Trung
tâm Kỹ thuật Tài nguyên và Môi trường tỉnh Trà Vinh lập kế hoạch và triển khai
thực hiện theo tháng, quý, năm (tùy đối tượng quan tr c) và phân theo mùa mưa,
mùa khô, trung bình năm khá nhiều, do đó để Báo cáo được ng n gọn và súc
tích, các số liệu trình bày trong Báo cáo hiện trạng môi trường 05 năm sẽ thể
hiện bằng số liệu trung bình năm trong các chương từ chương III đến chương V,
tuy nhiên phần nhận xét sẽ tham chiếu chi tiết từ các Báo cáo hiện trạng môi
trường hàng năm đế đánh giá được sát và chi tiết hơn.
5
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
Chương I. TỔNG QUAN IỀU KIỆN T NHIÊN
1.1. IỀU KIỆN T NHIÊN
Q y hoạch tổ thể phát triể KTXH tỉ h Tr i h
i iá th tỉ h Tr i h x ất bả thá 6/2014)
1.1.1. Vị trí địa lý
Tỉnh Trà Vinh nằm ở phía Đông Nam của vùng ĐBSCL, nằm giữa 2 con
sông lớn là sông Cổ Chiên và Sông Hậu, tọa độ địa lý từ o31’5’’ đến 10o04’5’’
v độ B c và 105o57’16’’ đến 106o36’04’’ kinh độ Đông. Phía B c giáp với tỉnh
V nh Long, phía Đông và Đông B c giáp tỉnh Bến Tre bởi sông Cổ Chiên, phía
Tây và Tây Nam giáp với tỉnh Sóc Trăng bởi sông Hậu, phía Đông giáp biển
Đông với hơn 65 km bờ biển.
Hình 1.1. Bản đồ hành chính tỉnh Trà Vinh
Đến nay, tỉnh Trà Vinh có 0 đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc, gồm
thành phố Trà Vinh và 07 huyện, có 105 đơn vị hành chính cấp ã. Diện tích tự
nhiên 234.115,53 ha, dân số 1.027.500 người, chiếm 5,76% diện tích và 5,7 %
dân số vùng ĐBSCL.
Tỉnh Trà Vinh nằm giữa 2 sông Cổ Chiên và sông Hậu, một mặt giáp biển
Đông (dài 65 km), có 2 cửa sông (Cung Hầu và Định An) là 2 cửa sông quan
trọng của vùng ĐBSCL thông thương qua biển Đông với cả nước và quốc tế
Trà Vinh còn có hệ thống đường quốc lộ 53, 54 và 60 qua Tỉnh, nối Trà Vinh
với các tỉnh khác trong vùng và ngoài vùng. Những điều kiện đó tạo cho Trà
Vinh có nhiều lợi thế trong giao lưu kinh tế và giao thương với các tỉnh khác, vị
6
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
BÁO CÁO HIỆN TRẠNG MÔI TRƯỜNG TỈNH TRÀ VINH 05 NĂM (2011 – 2015)
thế quan trọng về kinh tế và quốc phòng đối với vùng ĐBSCL.
1.1.2. iều kiện địa hình
Trà Vinh có địa hình đồng bằng ven biển với đặc trưng kiến tạo là địa hình
chia thành các vùng trũng đan en các giồng cát chạy xuyên suốt theo hình vòng
cung và song song với bờ biển.
- Các khu vực phía B c của Tỉnh nằm trong vùng nước ngọt và có địa hình
tương đối bằng phẳng.
- Các khu vực phía Nam ven biển của Tỉnh địa hình có dạng sóng, xen kẹp
là giồng cát hình cánh cung do gió biển tạo thành.
Các vùng trũng nằm xen kẹp với các giồng cát cao, xu thế độ dốc chỉ thể
hiện trên từng cánh đồng. Cao trình phổ biến của Tỉnh khoảng 0,4-1,0 m, chiếm
66% diện tích đất tự nhiên.
- Địa hình cao nhất (>4 m) gồm đỉnh các giồng cát phân bố ở Nhị Trường,
Long Sơn (Cầu Ngang) Ngọc Biên (Trà Cú) Long Hữu (Duyên Hải).
- Địa hình thấp nhất (<0,4 m) tập trung tại các cánh đồng trũng Tập Sơn,
Ngãi Xuyên (Trà Cú), Thanh Mỹ, cánh đồng Ôcàđa (Châu Thành) Mỹ Hòa, Mỹ
Long, Hiệp Mỹ (Cầu Ngang) Long V nh (Duyên Hải).
Địa hình đồng bằng với các cao độ khác nhau, nên việc đầu tư cải tạo đồng
ruộng, ây dựng các công trình thủy lợi khá tốn kém.
Có thể chia vùng Trà Vinh thành 3 tiểu khu như sau:
- Phía B c sông Cần Chông - Láng Thé cao độ trung bình khoảng 0,7 m.
- Vùng Nam sông Cần Chông - Láng Thé đến đoạn cuối Tỉnh lộ 36 là vùng
đồng bằng xen kẹp với các tuyến giồng cát trung bình 2-3 m, cao độ đồng bằng
0,5-0,75 m.
- Vùng Duyên Hải là vùng ngập mặn, đất đai đang được bồi đ p, cao độ địa
hình khoảng 0,75-1,0 m.
Từ sự phân bố địa hình nêu trên, có thể rút ra một số nhận ét như sau:
- Địa hình khá phức tạp của Trà Vinh đã hình thành nên nền sản xuất đa
dạng và phong phú như màu, lương thực, thực ph m, cây ăn trái phát triển trên
các giồng cát. Cây lúa chiếm ưu thế ở các vùng trung bình - thấp, một số vùng
trũng ven sông, cửa biển có thể nuôi tôm nước lợ và nước mặn.
- Sự phân c t của các giồng cát làm cho việc thực hiện các công trình dẫn
nước ngọt gặp khó khăn, tiêu thoát nước mưa hạn chế và gây ngập úng cho các
vùng trũng kẹp giữa giồng khi có mưa lớn.
Nhìn chung, địa hình thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp trong khoảng 0,6-
1,0 m. Cao trình này thích hợp cho việc tưới tiêu tự chảy, ít bị hạn cũng như
không bị ngập úng về mùa mưa. Riêng đối với rừng ở Duyên Hải, cao trình 0,4-
1,0 m là dạng địa hình thích hợp cho sự phát triển của hầu hết các loại cây rừng
ngập mặn có giá trị như Đước, Lá, M m,...
7
Cơ quan tư vấn thực hiện: VIỆN NHIỆT ĐỚI MÔI TRƯỜNG
57A Trương Quốc Dung, quận Phú Nhuận, Tp. Hồ Chí Minh
Tải về để xem bản đầy đủ
232 trang
30/03/2022
5220
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Báo cáo Hiện trạng môi trường tỉnh Trà Vinh 05 năm (2011 – 2015)", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- bao_cao_hien_trang_moi_truong_tinh_tra_vinh_05_nam_2011_2015.pdf
