Bài giảng Hành vi tổ chức - Bài 5: Cơ sở hành vi của nhóm

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

Hành vi tổ chức

TS. Phạm Thị Kim Ngọc

Ngocptk-fem@mail.hut.edu.vn

Bài 5

Cơ sở hành vi của nhóm

TS. Phạm Thị Kim Ngọc

ngocptk-fem@mail.hut.edu.vn

1

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

2

Mục tiêu

Sau khi học bài này, học viên cần:

Hiểu được định nghĩa về nhóm và vì sao phải

hình thành nhóm trong tổ chức

Nhận dạng và hiểu được các yếu tố ảnh hưởng

đến hành vi của nhóm

Hiểu được phương pháp ra quyết định nhóm:

nguyên tắ

c,

đặ

c điểm, và áp d

ụ

ng

đượ

c các k

ỹ

thuật ra quyết định nhóm

3

Nội dung

Nhóm và lý do hình thành nhóm

Mô hình làm việc nhóm

Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi cá nhân

trong nhóm

Ra quyết định nhóm

2

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

4

Khái niệm và phân loại

Định nghĩa NHÓM

Hai hay nhiều cá nhân có tác động qua lại và phụ

thu

ộ

c l

ẫ

n nhau

để đạ

t

đượ

c các m

ụ

c tiêu c

ụ

th

ể

Các nhóm tồn tại để cùng hoàn thành những mục tiêu

do tổ chức đặt ra

Nhóm chỉ

Phân loại nhóm

huy

Nhóm chính

thức

Nhóm nhiệm

v

ụ

Nhóm

Nhóm lợi ích

Nhóm không

chính thức

Nhóm bạn

bè

5

Lý do hình thành nhóm

Đối với tổ chức:

-

Đưa ra quyết định chính xác hơn

Phát triển các sản phẩm dịch vụ tốt hơn

Tạo ra một lực lượng lao động khi

đơn lẻ

́ thế hơn so với làm việc

Đối với cá nhân:

-

Cảm thấy mối quan hê

nhập), được động viên đê

nhóm (thê hiện sức mạnh cua

Có thê thực hiện nhiều công việc khác nhau trong nhóm

(giảm bớt sư nhàm chán)

Thỏa mãn được các nhu cầu vê

minh va địa vị

̣

với những người khác (nhu cầu hội

hoàn thành mục tiêu chung của

tập thê

̉

̉)

-

̉

̣

̀

an toàn, quyền lực liên

̀

3

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

6

Mô hình hành vi nhóm

7

Các điều kiện bên ngoài ảnh

hưởng đến nhóm

-

Chiến lược của tổ chức

B

ộ

máy t

ổ

ch

ứ

c

Các quy định do tổ chức đề ra một cách chính thức

Nguồn lực của tổ chức

Quá trình tuyển chọn nhân sự của tổ chức

Hệ thống đánh giá thực hiện công việc và khen thưởng

Văn hóa tổ chức

Bố trí nơi làm việc

4

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

Các yếu tố nguồn lực của nhóm

8

Khả năng: tập hợp những thước đo qua đó

xác định các thành viên có thể làm được

công việc của nhóm hay không? Có hiệu quả

ở mức độ nào?

Khả năng giao tiếp cá nhân

Quản lý mâu thuẫn và giải quyết mâu thuẫn

Hợp tác giải quyết vấn đề

Thông tin liên lạc

Các yếu tố nguồn lực của

nhóm

9

Đặc tính cá nhân:

- Người có tính xã hội, cởi mở, linh động và

sáng tạo sẽ có mối quan hệ tích cực đến

năng suất, tinh thần làm việc và độ vững chắc

của nhóm

- Người có tính độc đoán, thích thống trị và

không thích tuân theo những quy định sẽ làm

giảm năng suất, tinh thần và độ vững chắc

này.

5

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

Cấu trúc của nhóm

10

- Người lãnh đạo chính thức

- Vai trò của cá nhân

- Chuẩn mực nhóm

- Địa vị cá nhân trong nhóm

- Quy mô nhóm

- Thành phần nhóm

- Tính liên kết

Ra quyết định nhóm

11

Quyết định cá nhân

Quyết định Nhóm

Nguyên tắc

Ra quyết định trong tô

̉

chức được đưa

Ra quyết định trong tổ chức được đưa ra

ra bởi 1 cá nhân

bởi một nhóm, đội hay đồng đội

Đặc điểm

+ Một số tình huống có thể ra quyết

+ Thông tin đầy đủ hơn

định theo mô hình ra quyết định hợp lý: + Tính đa dạng của các quan điểm

xác định vấn đề, xác định các tiêu chí

quyết định cân nhắc các tiêu chí, đưa

ra các phương án, đánh giá các

phương án, tính toán tối ưu và quyết

định

-Phần lớn ra quyết định dựa trên trực

giác; Giải quyết các vấn đề ở dạng

hiện dễ được nhận thấy và đưa ra

những giải pháp chấp nhận được hơn

là giải pháp tối ưu

+ Quyết định có chất lượng cao hơn

+ Dê dàng chấp nhận giải pháp

-Tốn nhiều thời gian

-Gây áp lực tuân thu

-Một hoặc một vài thành viên có tính thống

trị trong thảo luận

̃

̉

trong nhóm

- Không quy định rõ trách nhiệm

- Bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố:

nguồn lực hạn chế, tiền lệ của tổ chức,

cam kết tăng dần khi ra quyết định, lợi

ích cá nhân chi phối

Các ky

̃

thuật ra quyết định

-Ra quyết định bằng trực giác

-Ra điều kiện trong điều kiện tính hợp

lý bị giới hạn (tiêu chí và các phương

án lựa chọn, yếu tố thuộc về tổ chức,

thời gian, tiền lệ

-Động não

-Nhóm danh nghĩa

-Họp điện tư

̉

6

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

Ra quyết định nhóm

12

Động não (brainstorming):

khắc phục áp lực tuân thủ trong nhóm

Liên quan đến quy trình tập hợp ý kiến của thành

viên trong nhóm

Nguyên tắc: lãnh đạo trình bày vấn đề một cách rõ

ràng, đảm bảo các thành viên đều hiểu; với một

khoảng thời gian cho trước, các thành viên nêu ra

càng nhiều ý kiến càng tốt, không ai được phê

phán va

̀

tất cả các ý kiến nêu ra đều được ghi lại

bàn luận va phân tích

đê sau đo

̉

́

̀

Ra quyết định nhóm

13

Động não (brainstorming):

Quy trình:

-

Tập hợp một nhóm

Thông báo ro vấn đê

Các thành viên trong nhóm đưa ra ý kiến một cách tư

Các ý tưởng đều được tôn trọng va ghi chép lại

Xem xét đê lựa chọn ý tưởng kha thi va thực hiện

̃

̀ và mục đích cần đạt được

̣

do

̀

̉

̀

Đặc điểm:

- Sô

́

l

ượ

ng các ý t

ưở

ng quan tr

ọ

ng h

ơ

n ch

ấ

t l

ượ

ng các ý t

ưở

ng

-

Không được phép phê pháp khi người khác đưa ra ý kiến

Những ý tưởng mới lạ phải được khuyến khích

Ý kiến mới có thê

̉

được phát triển trên cơ sở ý kiến trước

Khuyến khích mọi người tham gia chư

́

không bắt buộc

7

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

Ra quyết định nhóm

Nhóm định danh:

14

Hạn chế sự thảo luận trong quá trình ra quyết định

Các thành viên trong nhóm vẫn gặp mặt như các cuộc họp truyền

thống nhưng lại làm việc một cách độc lập

Nguyên tắc:

-

Trước khi thảo luận, mỗi thành viên viết ra giấy những ý tưởng

của mình liên quan đến vấn đê cần giải quyết

̀

-

Từng thành viên trình bày ý tưởng của mình, các ý kiến được ghi

chép lại

-

Nhóm tiến hành thảo luận va

Mỗi thành viên trong nhóm sắp xếp thư

kiến nào có thư hạng cao nhất sẽ là quyết định cuối cùng

̀

đánh gia

́

các ý tưởng được nêu

́

tự ưu tiên trong nhóm. Ý

́

Ra quyết định nhóm

15

Họp điện tư

̉

Phương pháp mới nhất trong việc ra quyết định

Kết hợp giữa phương pháp sư

nghê tin học

Các thành viên thảo luận với nhau trên mạng máy tính

̉ dụng nhóm định danh và công

̣

Nguyên tắc:

-

Vấn đê

Các thành viên đánh câu tra

Những bình luận cá nhân, tổng sô

m

ộ

t màn hình to trong phòng

Đặc điểm: trung thực, nhanh, người tham gia phát biểu ý kiến có

thê được giấu tên, tránh tình trạng lạc đê, tán gẫu, cho phép

những người tham gia đồng thời nêu ra ý kiến của mình.

̀

được nêu ra cho tất cả mọi người

lời của mình lên màn hình máy tính

phiếu bầu,.. được phóng lên

̉

́

̉

̀

8

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

Ra quyết định nhóm

16

Các tiêu chí hiệu quả

Kỹ thuật ra quyết định nhóm

Động não

Nhóm danh Họp điện tư

̉

nghĩa

Sô

́

lượng ý tưởng

Trung bình

Cao

Chất lượng của ý tưởng Trung bình

Cao

cao

Tốc đô

̣

ra quyết định

Trung bình

-

Trung bình

cao

Cam kết với giải pháp

đưa ra

Trung bình

Nguy cơ xung đột cá

nhân

Thấp

Trung bình

Thấp

thấp

Tăng cường sự gắn kết Cao

giữa các thành viên

trong nhóm

Tóm lược bài 5

17

Hành vi của nhóm thể hiện qua kết quả thực hiện công

việc và sự hài lòng của các thành viên trong nhóm sẽ

phụ thuộc vào nhiều yếu tố

Cấu trúc nhóm sẽ góp phần định hình và dự báo hành vi

của nhóm

Quy trình làm việc của nhóm sẽ ảnh hưởng đến kết quả

công việc và sự hài lòng của các thành viên

Mức độ phức tạp hay đơn giản của nhiệm vụ mà nhóm

đảm nhận cũng tác động đến hành vi của nhóm

Việc ra quyết định nhóm có những điểm mạnh và những

hạn chế so với ra quyết định cá nhân. Có thể áp dụng

một số kỹ thuật ra quyết định nhóm để giảm bớt những

nhược điểm này

9

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT

Mar. 2012, Ngoc PTK

4/26/2012

Câu hỏi ôn tập bài 5

Nhóm được phân loại như thế nào? Cho ví dụ minh họa

18

Tại sao các cá nhân tham gia vào nhóm

Trình bày

ư

u

đ

i

ể

m và h

ạ

n ch

ế

c

ủ

a tính liên k

ế

t nhóm.

Cho ví dụ minh họa

Hành vi của cá nhân thay đổi như thế nào khi họ là

thành viên của nhóm

Phân tích ưu nhược điểm của quyết định nhóm so với

quyết định cá nhân

Kỹ thuật động não là gì và nó ảnh hưởng như thế nào

đến việc ra quyết định nhóm

Để tăng hiệu quả của quá trình ra quyết định nhóm, các

nhà quản lý cần phải làm gì?

10

Bài giảng Hành vi tổ chức - Bài 5: Cơ sở hành vi của nhóm - Phạm Thị Kim Ngọc