Bài giảng Hành vi tổ chức - Chương 9: Quyền lực và mâu thuẫn trong nhóm

QUYỀN LỰC VÀ MÂU THUẪN

TRONG NHÓM

MỤC TIÊU CHƯƠNG 9

1. Tương phản giữa lãnh đạo và quyền lực

2. Xác định bốn dạng quyền lực cơ bản.

3. Làm rõ những nguyên nhân tạo nên tính phụ

thuộc trong mối quan hệ quyền lực.

4. Liệt kê 7 mục tiêu quyền lực

5. Định nghĩa về mâu thuẫn.

6. Phân biệt các quan điểm về mâu thuẫn theo

truyền thống, theo mối quan hệ con người và theo

quan điểm tương tác.

7. Trình bày quá trình mâu thuẫn

13–2

ĐỊNH NGHĨA QUYỀN LỰC

Quyền lực

Khả năng người A ảnh hưởng đến

hành vi của người B để từ đó,

người B hành động theo mong

muốn của người A

B

A

Phụ thuộc

Mối quan hệ của B với A

khi người A sở hữu những

thứ người B cần

13–3

Khác biệt giữa lãnh đạo và quyền lực

➢ Lãnh đạo

– Tập trung đạt được mục

➢ Quyền lực

– Sử dụng như một phương

tiêu.

tiện để đạt được mục tiêu

– Đòi hỏi mục tiêu tương

thích với người đi theo.

– Đòi hỏi sự phụ thuộc của cấp

dưới.

– Tập trung ảnh hưởng từ

trên xuống.

– Sử dụng để đạt được ảnh

hưởng ngang cấp hoặc ảnh

hưởng lên cấp trên

➢ Tập trung nghiên cứu

– Phong cách lãnh đạo và

mối quan hệ với cấp

dưới

– Mục tiêu quyền lực để đạt

được sự tuân thủ.

13–4

Các dạng quyền lực cơ bản

Quyền lực ép buộc

Quyền lực dựa trên sự lo sợ

Quyền lực khen thưởng

Tuân thủ đạt được dựa

trên khả năng phân chia

phần thưởng mà một số

người coi là có giá trị

13–5

Các dạng quyền lực cơ bản

Quyền lực hợp pháp

Quyền lực của một người có

được như là kết quả của vị trí

quyền lực trong hệ thống cấp

bậc chính thức của tổ chức

13–6

Quyền lực cá nhân

Quyền lực thông tin

Quyền lực có được nhờ sở

hữu và kiểm soát thông tin

Quyền lực chuyên gia

Ảnh hưởng dựa trên kỹ

năng và kiến thức

chuyên môn.

13–7

Quyền lực cá nhân

Quyền lực tham khảo

Ảnh hưởng dựa trên sở hữu cá nhân

những nguồn lực hoặc những đặc

tính cá nhân như mong muốn

Quyền lực lôi cuốn quần chúng

Một phạm vi của quyền lực tham

khảo dựa vào tính cách cá nhân

và phong cách giao tiếp

13–8

Quyền lực trong nhóm: liên minh

Liên minh

Những nhóm cá nhân

tạm thời kết hợp với

nhau để đạt được mục

tiêu cụ thể

13–9

Phụ thuộc: Chìa khóa đi đến quyền lực

➢ Phụ thuộc chung đòi hỏi

– Sự phụ thuộc của người B vào người A cao hơn, quyền lực của

người A đối với B sẽ lớn hơn.

– Sở hữu/kiểm soát những nguồn tài nguyên khan hiếm mà những

người khác cần sẽ giúp nhà quản lý có quyền lực.

– Truy cập được vào các nguồn tài nguyên sẽ làm giảm quyền lực

của người nắm giữ tài nguyên đó.

➢ Điều gì tạo nên sự phụ thuộc

– Tầm quan trọng của nguồn tài nguyên đối với tổ chức.

– Khan hiếm nguồn tài nguyên

– Không thể thay thế nguồn tài nguyên

13–10

Các mục tiêu sử dụng quyền lực

Các hành động cụ thể:

Mục tiêu quyền lực

• Lý lẽ

Là cách thức trong đó cá

nhân biến chuyển quyền

lực của mình thành hành

động cụ thể

• Thân thiện

• Liên minh

• Thỏa hiệp

• Quyết đoán

• Quyền lực cao hơn

• Trừng phạt

13–11

Sử dụng mục tiêu quyền lực: từ phổ biến nhất

đến ít phổ biến nhất

13–12

Mâu thuẫn (xung đột)

Định nghĩa

Xung đột là một tiến trình được bắt đầu khi bên A

nhận thấy bên B có những ảnh hưởng tiêu cực đến

những điều mà bên A quan tâm.

Các quan điểm xung đột:

• Quan điểm truyền thống

• Quan điểm quan hệ con

người

• Quan điểm “tương tác”

13–13

Các quan điểm về mâu thuẫn

Quan điểm truyền thống về mâu thuẫn

(xung đột)

Theo quan điểm này thì xung đột là có hại và

cần phải được loại bỏ

Các nguyên nhân:

• Truyền thông kém

• Thiếu cởi mở

• Không đáp ứng nhu

cầu của nhân viên

13–14

Các quan điểm về mâu thuẫn (tt)

Quan điểm quan hệ con

người về xung đột

Xung đột là kết quả tự nhiên

và không thể tránh khỏi

trong bất kỳ một nhóm nào

13–15

Các quan điểm về mâu thuẫn (tt)

Quan điểm “tương tác” về

xung đột

Quan điểm này cho rằng xung

đột không chỉ là thế mạnh trong

một nhóm mà còn hoàn toàn cần

thiết để nhóm thực hiện công

việc có hiệu quả

13–16

Xung đột chức năng và phi chức năng

Xung đột chức năng

Xung đột hỗ trợ cho mục tiêu

của nhóm và cải thiện kết

quả công việc của nhóm

Xung đột phi chức năng

Xung đột gây cản trở kết

quả công việc của nhóm

13–17

Các dạng xung đột

Xung đột nhiệm vụ

Các xung đột liên quan đến nội

dung và mục tiêu công việc

Xung đột quan hệ

Xung đột dựa trên các mối

quan hệ giữa các cá nhân

Xung đột về quy trình

Xung đột xảy ra liên quan đến công

việc cần được thực hiện như thế nào

13–18

Quá trình diễn ra xung đột

GĐ 1:

GĐ 2:

GĐ 4:

GĐ 5:

Nguyên nhâ n có Nhận thức và

thể gây xung đột cá nhâ n hó a

Hành vi

Kết quả

Xung đột

bộc lộ

Xđột

nhận

thức

Kết quả

CV của

nhóm

- Truyền

thông

Giải quyết:

• Cạnh tranh

• Hợp tác

tăng

- Cơ cấu

- Các biến

Kết quả

CV của

nhóm

cá nhân

• Thỏa hiệp

• Né tránh

• Giúp đỡ

giảm

13–19

Giai đoạn III: Hành vi

Quản lý xung đột

Sử dụng giải pháp và các kỹ

thuật để đạt được mức độ

xung đột như mong muốn

13–20