Bài giảng Chi tiết máy - Chương 4: Truyền động đai

Chương 4. Truyền động đai

4.8 Trình tự thiết kế bộ

4.1 Khái niệm

truyền đai

chung

4.2 Vật liệu đai và kết

cấu bánh đai

4.3 Các thông số hình

học

4.6 Đường cong trượt và

hiệu suất

4.4 Vận tốc và tỉ số truyền

4.7 Tính truyền động đai

(đai dẹt, đai thang, đai

4.5 Lực và ứng suất trong

dây đai

răng)

1

Chương 4. Truyền động đai

4.1 Khái niệm chung

Truyền chuyển động và công suất giữa hai trục khá xa nhau.

1. Nguyeân lyù:

Boä truyeàn ñai laøm vieäc theo nguyeân lyù ma saùt (hoặc ăn

khớp). Boä truyeàn ñai bao goàm hai baùnh ñai: baùnh daãn 1,

baùnh bò daãn 2 ñöôïc laép leân hai truïc vaø daây ñai 3 bao quanh

caùc baùnh ñai. Taûi troïng ñöôïc truyeàn ñi nhôø vaøo löïc ma saùt

sinh ra giöõa daây ñai vaø caùc baùnh ñai. Muoán taïo ra löïc ma

saùt naøy, caàn phaûi caêng ñai vôùi löïc caêng ban ñaàu F_o.

2. Phaân loaïi:

Theo tieát dieän ngang daây ñai, ta phaân ra: ñai deït; ñai hình

thang; ñai hình löôïc; ñai troøn, ñai raêng, ñai hình luïc giaùc.

Theo kieåu truyeàn ñoäng, boä truyeàn ñai deït vaø troøn ñöôïc phaân

ra: truyeàn ñoäng giöõa caùc truïc song song cuøng chieàu, truyeàn

ñoäng giöõa caùc truïc song song ngöôïc chieàu, truyeàn ñoäng

giöõa caùc truïc cheùo nhau.

Chương 4. Truyền động đai

4.1 Khái niệm chung

3. Ưu, nhược điểm và phạm vi sử dụng

Ư

u ñieåm:

- Coù theå truyeàn ñoäng giöõa caùc truïc xa nhau (>15m).

- Laøm vieäc eâm vaø khoâng oàn nhôø vaøo ñoä deûo cuûa ñai, coù theå truyeàn ñoäng vôùi vaän toác lôùn.

- Traùnh cho caùc cô caáu khoâng coù dao ñoäng lôùn sinh ra do taûi troïng thay ñoåi nhôø vaøo tính chaát

ñaøn hoài cuûa ñai.

- Ñeà phoøng söï quaù taûi cuûa ñoäng cô nhôø vaøo söï tröôït trôn cuûa ñai khi quaù taûi.

- Keát caáu vaø vaän haønh ñôn giaûn (do khoâng caàn boâi trôn), giaù thaønh haï.

Nhöôïc ñieåm:

- Kích thöôùc boä truyeàn lôùn.

- Tyû soá truyeàn thay ñoåi do hieän töôïng tröôït ñaøn hoài cuûa ñai vaø baùnh ñai (ngoaïi tröø ñai raêng).

- Taûi troïng taùc ñoäng leân truïc vaø oå lôùn do phaûi caêng ñai vôùi löïc caêng ban ñaàu F_o

.

- Tuoåi thoï thaáp (töø 1000÷5000 giôø).

Phạm vi sử dụng:

Boä truyeàn ñai thöôøng söû duïng khi khoaûng caùch giöõa hai truïc töông ñoái xa. Coâng suaát truyeàn

khoâng quaù 50kW vaø thöôøng ñaët ôû truïc coù soá voøng quay cao. Tæ soá truyeàn ñai deït u < 5, coù boä

caêng ñai < 10, ñai thang <10, ñai hình löôïc <15, ñai raêng <20 30.

÷

Chương 4. Truyền động đai

4.1 Khái niệm chung

4. Caùc phöông phaùp caêng ñai:

Ñònh kyø ñieàu chænh söùc caêng: baèng caùch duøng vít 2

ñaåy ñoäng cô ñieän di tröôït treân raõnh 1.

Töï ñoäng ñieàu chænh löïc caêng: nhôø khoái löôïng cuûa

ñoäng cô ñieän 1, söû duïng boä truyeàn coù baùnh caêng,

khi ñoù baùnh caêng 1 ñöôïc ñaët gaàn baùnh ñai nhoû.

Ñieàu chænh löïc caêng theo taûi troïng: Baùnh ñai 1 laép

treân caàn laéc 2, caàn laéc naøy ñoàng thôøi laø truïc quay

cuûa baùnh raêng bò daãn 3 aên khôùp vôùi baùnh raêng daãn

4.

5. Các phương pháp nối đai dẹt:



Chương 4. Truyền động đai

4.2 Vật liệu đai và kết cấu bánh đai

4.2.1 Vaät lieäu ñai

1. Ñai deït:

Ñai vaûi cao su goàm nhieàu lôùp vaûi vaø lieân keát vôùi nhau baèng cao su ñöôïc sulfua hoùa. Chieàu

roäng ñai theo tieâu chuaån: 20, 25, 30, 90, 50, 60, (65), 70, 75, 80, 100, (115), (120), 125, 150,

(175), 200, 225, 250, (275), 300, 400, 450, (550), 600 vaø ñeán 2000 caùch khoaûng 100.

Ñai sôïi boâng: tuoåi thoï vaø khaû naêng taûi thaáp hôn ñai da vaø ñai vaûi cao su.

Ñai sôïi len cheá taïo töø len deät (sôïi ngang laø sôïi vaûi) ñöôïc taåm hoãn hôïp oxit chì vaø daàu gai, khaû

naêng taûi keùm hôn caùc loaïi ñai khaùc.

Ñai vaät lieäu toång hôïp vôùi vaät lieäu neàn laø nhöïa poliamid lieân keát vôùi caùc lôùp sôïi capron.... Loaïi

ñai naøy coù ñoä beàn tónh vaø moûi raát cao, coù theå truyeàn coâng suaát 15kW, vaän toác từ 80÷100m/s vaø

ñöôøng kính baùnh ñai nhoû.

Chương 4. Truyền động đai

4.2 Vật liệu đai và kết cấu bánh đai

4.2.1 Vaät lieäu ñai

2. Ñai hình thang:

Ñai thang ñöôïc cheá taïo thaønh voøng kín, coù chieàu daøi ñai L vaø tieát dieän ñai A ñöôïc tieâu chuaån

hoùa. Theo TCVN, coù 6 loaïi tieát dieän ñai thöôøng (töø nhoû ñeán lôùn): Z, A, B, C, D, E ñoái vôùi ñai

thang thöôøng vaø ba loaïi ñai thang heïp SPZ, SPA, SPB.

Chieàu daøi L ñai theo daõy soá tieâu chuaån sau (mm): 400, 450, 500, 560, 630, 710, 800, 900, 1000,

1120, 1250, 1400, 1600, 1800, 2000, 2240, 2500, 2800, 3150, 3550, 4000, 5000, 5600, 6300,

7100, 8000, 9000, 10000, 11200, 12500, 14000, 16000, 18000...

3. Đai tròn: Ñai troøn bao goàm ñai da, ñai vaûi cao su... Bieân daïng raõnh baùnh ñai coù daïng hình

troøn hoaëc hình thang goùc 40^o.

Chương 4. Truyền động đai

4.2 Vật liệu đai và kết cấu bánh đai

4.2.2 Keát caáu baùnh ñai

Baùnh ñai coù ñöôøng kính nhoû hôn 100mm khoâng khoeùt loõm.

Khi ñöôøng kính baùnh ñai lôùn, duøng baùnh ñai khoeùt loõm, coù loã

hoaëc laøm nan hoa (4÷6 nan) ñeå giaûm bôùt khoái löôïng.

Vaønh baùnh ñai hình thang vaø hình löôïc ñöôïc caét raõnh coù kích

thöôùc töông öùng vôùi kích thöôùc tieát dieän cuûa ñai.

Ñoái vôùi ñai deït, vaønh baùnh ñai coù theå maët truï, maët gaáp khuùc, maët

loài (ñeå traùnh ñai khoûi bò tuoät khoûi baùnh ñai), ta khoeùt caùc raõnh

voøng coù tieát dieän hình tam giaùc hoaëc hình chöõ nhaät ñeå thoaùt

khoâng khí trong vuøng tieáp xuùc giöõa ñai vaø baùnh ñai.

Ñoái vôùi boä truyeàn ñai troøn, baùnh ñai ñöôïc khoeùt raõnh nöûa ñöôøng

troøn coù baùn kính baèng baùn kính daây ñai.

Caùc baùnh ñai neân laép coâng xoân ñeå deã thay theá daây ñai.

Chương 4. Truyền động đai

4.3 Các thông số hình học

Caùc thoâng soá hình hoïc chuû yeáu boä truyeàn ñai bao goàm: a, α₁. Ñoái

vôùi boä truyeàn ñai coù truïc chuyeån ñoäng song song cuøng chieàu:

α₁= p

-

β

(rad) = 180^o

–

β

(độ).

α₁= p - (d₂- d₁)/a (rad) = 180^o– 57.(d₂- d₁)/a (độ

α₁= p – d₁.(u- 1)/a (rad) = 180^o– 57.d₁.(u - 1)/a (độ

)

Chieàu daøi ñai ñöôïc xaùc ñònh nhö sau:

L = 2a.cos(

/2) + α₁^.d₁/2 + (2π – α₁).d₂/2

L = 2a +

.(d₁+ d₂)/2 + (d₂– d₁)²/(4a) (mm)

β

p

Ñoái vôùi ñai deït, ta caét daây ñai theo chieàu daøi vöøa tính vaø coäng theâm

moät khoaûng 100÷400mm ñeå noái daây ñai.

Chieàu daøi ñai thang choïn theo tieâu chuaån. Sau ñoù ta phaûi tính laïi

khoaûng caùch truïc a, mm:

trong ñoù:

k = L – p.(d₁+ d₂)/2; Δ = (d₂– d₁)/2

Chương 4. Truyền động đai

4.4 Vận tốc và tỉ số truyền

Vaän toác voøng treân caùc baùnh ñai (m/s):

- Treân baùnh daãn:

v₁=

v₂=

p

. d₁.n₁/60000

. d₂.n₂/60000

- Treân baùnh bò daãn:

trong ñoù: d₁, d₂- ñöôøng kính baùnh daãn vaø baùnh bò daãn, mm; n₁.n₂- soá voøng quay baùnh daãn vaø

baùnh bò daãn, vg/ph.

Do söï tröôït ñaøn hoài giöõa ñai vaø baùnh ñai neân v₁> v₂vaø:



v₂= v₁(1 - )

ξ

trong ñoù

ξ

laø heä soá tröôït töông ñoái, phuï thuoäc vaøo taûi troïng, ξ = 0,01÷0,02.

Tyû soá truyeàn cuûa boä truyeàn ñai:

u = n₁/n₂= v₁.d₂/v₂.d₁= d₂/[d₁.(1 -

nhoû neân ta coù theå laáy gaàn ñuùng:

d₂/d₁

ξ

)]

Tuy nhieân vì giaù trò

ξ

u

≈

Chương 4. Truyền động đai

4.5 Lực và ứng suất trong dây đai

1. Löïc taùc duïng leân ñai

F₀- löïc caêng ban ñaàu;

F₁, F₂- löïc caêng treân nhaùnh chuû ñoäng vaø nhaùnh bò ñoäng;

F_t= 2T₁/d₁- löïc voøng hay coøn goïi laø taûi troïng coù ích, ta coù:

(F₁– F₂) = F_t

Döôùi taùc duïng cuûa löïc caêng khi chòu taûi, neáu nhaùnh caêng giaõn ra bao nhieâu, nhaùnh chuøng cuõng

co laïi baáy nhieâu, ta suy ra:

F₁= F₀+ F_t/2 ;

F₂= F₀- F_t/2 ;

F₀= σ₀

A

trong ñoù σ₀laø öùng suaát caêng ñai ban ñaàu, MPa.

Phöông trình Ôle khi tính ñeán löïc caêng phuï F_v(F_v=

(F₁- F_v) / (F₂- F_v) = e^fα

ρ

.A.v²= q_m.v²) do löïc ly taâm:

F₁= F_t.e^fα/(e^fα– 1) + F_v;

F₂= F_t/(e^fα– 1) + F_v;

F₀= F_t.(e^fα+1)/[2.(e^fα– 1)] + F_v

trong ñoù: α- goùc tröôït vaø giaù trò lôùn nhaát seõ baèng goùc oâm α₁, f - heä soá ma saùt, q_m- khoái löôïng

cuûa 1m daây ñai, kg/m. Trong tröôøng hôïp ñai thang, ta thay theá f bôûi f ’= f / sin( /2)

γ

Chương 4. Truyền động đai

4.5 Lực và ứng suất trong dây đai

2. Löïc taùc duïng leân truïc vaø oå

Löïc caêng treân caùc nhaùnh ñai seõ taùc duïng leân truïc vaø oå:

F_r= 2.F₀.sin(α₁/2)

Khi tính löïc taùc duïng leân truïc ta thöôøng nhaân theâm 1,5 vaøo F₀khi ñoù:

F_r

≈

3.F₀.sin(α₁/2)

3. ÖÙng suaát sinh ra trong ñai

-

Ứ

ùng suaát do löïc caêng ban ñaàu:

σ₀= F₀/ A

σ_t= F_t/ A

ùng suaát coù ích sinh ra trong ñai:

ng suaát keùo treân nhaùnh caêng: σ₁= F_t/ A + F₀/ (2.A)

ng suaát keùo treân nhaùnh chuøng:

ng suaát do löïc caêng phuï gaây neân: σ_v= F_v/ A =

σ₂= F_t/ A - F₀/ (2.A)

ρ

.v².10^-6

-

Ứ

ng suaát uoán σ_utuaân theo ñònh luaät Hooke: σ_u= ε.E = δ.E/d

trong ñoù: ε = y/r - ñoä giaõn daøi töông ñoái cuûa thôù ñai ngoaøi cuøng, y = δ/2 - khoaûng caùch töø

ñöôøng trung hoøa ñeán thôù ñai ngoaøi cuøng (ñoái vôùi ñai deït), ñoái voái ñai thang y = y₀, E - moâ ñun

ñaøn hoài; r - baùn kính cong cuûa ñöôøng trung hoøa r

≈

d/2 vaø:

σ_uE = 2.y₀.E/d

=

ε

Chương 4. Truyền động đai

4.5 Lực và ứng suất trong dây đai

ÖÙng suaát lôùn nhaát sinh ra trong ñai treân nhaùnh caêng taïi ñieåm daây ñai baét ñaàu

tieáp xuùc baùnh ñai nhỏ:

σ_max

σ_min

=

σ₁+ σ_v

σ₂+ σ_v

+

=

σ_u1

σ₀

=

σ₀

σ_t/2 + σ_v

+

σ_t/2 + σ_v

+

σ_u1

-

σ_t= 2.σ₀(e^fα- 1) / (e^fα+ 1)

σ_max

=

σ_te^fα/ (e^fα- 1) + σ_v

+

σ_u1

σ_max= (1000P₁/vA). e^fα/ (e^fα- 1) +

ρ

.v².10^-6+

δ.E/d₁

Ñoái vôùi ñai thang:

σ_max= (1000P₁/vA). e^fα/ (e^fα- 1) +

.v².10^-6+ 2.y₀.E/d₁

khi taêng σ₀thì tuoåi thoï cuûa ñai giaûm, do ñoù ta haïn cheá σ₀

:

Ñoái vôùi ñai thang σ₀≤ 1,5MPa; Ñoái vôùi ñai deït σ₀≤ 1,8MPa

vaø giaù trò cho pheùp cuûa σ_tkhoâng ñöôïc vöôït quaù 2,0÷2,5MPa.

Chương 4. Truyền động đai

4.6 Đường cong trượt và hiệu suất

2. Ñöôøng cong tröôït vaø hieäu suaát

Khaû naêng laøm vieäc cuûa boä truyeàn ñai ñaëc tröng

bôûi ñöôøng cong tröôït vaø hieäu suaát. Treân truïc tung

laø heä soá tröôït töông ñoái ξ (%) vaø hieäu suaát η.

Treân truïc hoaønh laø taûi troïng, ñaëc tröng bôûi heä soá

keùo φ:

φ

= F_t/ (2.F₀) = σ_t/ (2.σ₀) = (e^fα- 1) / (e^fα+ 1)

Ñöôøng bieåu dieãn quan heä giöõa

ñöôøng cong tröôït.

ξ

vaø

φ

goïi laø

Khi 0 ≤ φ ≤ φ₀, vôùi φ₀laø heä soá keùo tôùi haïn, trượt đàn hồi. Hieäu suaát boä truyeàn taêng leân vaø ñaït

giaù trò lôùn nhaát khi φ = φ₀

.

Neáu taêng F_tñeå φ > φ₀, ñai seõ tröôït trôn töøng phaàn heä soá

truyeàn giaûm xuoáng nhanh.

ξ

taêng caøng nhanh, hieäu suaát boä

Neáu φ ≥ φ_maxthì seõ xaûy ra hieän töôïng tröôït trôn hoaøn toaøn. Tyû soá φ_max/ φ₀ñoái vôùi caùc loaïi ñai

nhö sau:

Chương 4. Truyền động đai

4.7 Tính truyền động đai

1. Caùc daïng hoûng:

Boä truyeàn ñai coù caùc daïng hoûng sau: Ñöùt ñai do moûi; Noùng do ma saùt; tröôït trôn.

2. Khaû naêng laøm vieäc vaø chæ tieâu tính:

Caùc tieâu chuaån veà khaû naêng laøm vieäc cuûa boä truyeàn ñai laø: Khaû naêng keùo (traùnh hieän töôïng

tröôït trôn); Tuoåi thoï ñai (haïn cheá söï hoûng ñai do moûi).

Chæ tieâu tính:

- Ñoái vôùi boä truyeàn ñai thang, ñai nhieàu cheâm, tính toaùn ñai theo ñoä beàn moûi vaø khaû naêng keùo.

- Ñoái vôùi boä truyeàn ñai deït, tính theo khaû naêng keùo vaø sau ñoù kieåm tra ñoä beàn moûi baèng soá

voøng chaïy cuûa ñai trong moät giaây:

i = v/L

trong ñoù: v - vaän toác voøng, m/s; L - chieàu daøi ñai, m.

ñoái vôùi ñai hình thang i

≤

3÷5 s^-1;

ñai deït i

≤

10÷20 s^-1.

Ñeå traùnh xaûy ra hieän töôïng tröôït trôn giöõa ñai vaø baùnh ñai heä soá keùo phaûi thoûa maõn ñieàu kieän:

σ_t/ (2.σ₀≤ φ₀σ_t= F_t/ A 2.σ₀φ₀= [σ_t

φ

=

)

;

≤

.

]

Chương 4. Truyền động đai

4.7 Tính truyền động đai

3. Tính đai theo tuổi thọ

:

Giaù trò cuûa öùng suaát coù ích phaûi thoûa maõn ñieàu kieän döôùi ñaây ñeå traùnh hoûng do moûi:

σ_t= (σ_max

-

σ_v

-

σ_u1).(e^fα- 1) / e^fα

= [σ_r.(10⁷/ N_E)^1/m-

δ

.E/d₁-

.v².10^-6] .(e^fα- 1) / e^fα

ρ

trong đó

:

N_E= 2.3600.i.L_h,

i = v/L laø soá voøng chaïy cuûa ñai trong moät giaây

L_h= (σ_r

/ ờ)

σ_max)^m.10⁷/ (2.3600.i) (gi

Giôùi haïn moûi cuûa caùc loaïi ñai coù giaù trò nhö sau:

Chương 4. Truyền động đai

4.7 Tính truyền động đai

4. Tính đai theo khả năng kéo:

a. Tính toaùn ñai deït:

Đ

eå traùnh hieän töôïng tröôït trôn, ta söû duïng coâng thöùc:

σ_t= F_t/ A

≤

2.σ₀.φ₀= [σ_t]

trong ñoù: F_t= 1000.P₁/v vôùi P₁laø coâng suaát boä truyeàn, (kW); A = b.δ, vôùi b laø chieàu roäng ñai,

mm; δ - chieàu daøy ñai, mm; [σ_t] - öùng suaát coù ích cho pheùp, MPa.

Bieåu thöùc tính chieàu roäng ñai b nhö sau:

b

≥

F_t/

ÖÙng suaát coù ích cho pheùp [σ_t] ñoái vôùi boä truyeàn ñai deït:

σ_t] = [σ_t]₀C_αC_vC₀C_r

δ

.[σ_t] = 1000.P₁/ ( .v.[σ_t]) ; Giaù trò b ñöôïc choïn theo tieâu chuaån.

δ

[

trong ñoù [σ_t]₀laø öùng suaát coù ích cho pheùp tìm ñöôïc baèng con ñöôøng thöïc nghieäm khi u = 1, v =

10m/s, taûi troïng eâm, boä truyeàn naèm ngang.

C_α

-

heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng cuûa goùc oâm ñai, tính theo coâng thöùc:

C

_α= 1 – 0,003 (180^o

–

α₁), vôùi α₁tính baèng ñoä.

C_v- heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng cuûa vaän toác, tính baèng coâng thöùc:

C_v= 1 – c_v(0,01v²– 1).

C₀- heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng cuûa vò trí boä truyeàn vaø phöông phaùp caêng ñai. Khi boä truyeàn coù

boä caêng ñai ñöôïc ñieàu chænh töï ñoäng thì C₀= 1.

C_r- heä soá cheá ñoä laøm vieäc, tính ñeán aûnh höôûng cuûa söï thay ñoåi theo chu kyø cuûa taûi troïng ñeán

tuoåi thoï ñai (khi laøm vieäc hai ca: giaûm 0,1; ba ca: giaûm 0,2).

Chương 4. Truyền động đai

4.7 Tính truyền động đai

4. Tính đai theo khả năng kéo:

b. Tính toaùn ñai thang:

Coâng thöùc tính ñai thang theo ñoä beàn moûi vaø khaû naêng keùo nhö sau:

σ_t= F_t/ z.A₁

≤

[σ_t] ;

(A = z.A₁, vôùi Z laø soá daây ñai; A₁laø dieän tích maët caét ngang cuûa moät sôïi daây ñai), töø ñaây suy ra:

F_t/ (A₁.[σ_t]) = 1000.P₁/ ([σ_t].v. A₁) = P₁/ [P]

P₁/ [P]

Z

≥



Z

≥

trong ñoù giaù trò [P] xaùc ñònh khi thí nghieäm ñai theo khaû naêng keùo vaø tuoåi thoï:

[P] = [P₀].C_α.C_u.C_L.C_z.C_r.C_v.



Z

≥

P₁/ [P] .C_α.C_u.C_L.C_z.C_r.C_v

[P₀] - coâng suaát coù ích cho pheùp, xaùc ñònh baèng thöïc nghieäm; C_v- heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng cuûa

vaän toác: C_v= 1 – 0,05(0,01v²– 1); C_α

heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng cuûa goùc oâm ñai, ñöôïc xaùc ñònh

baèng coâng thöùc: C_α= 1,24.(1 – e ^{α /110}), α₁tính baèng ñoä; C_u- heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng cuûa tyû

-

1

soá truyeàn u (tra b

L₀- chieàu daøi ñai thöïc nghieäm, mm; L - chieàu daøi thaät cuûa ñai, mm; C_z- heä soá xeùt ñeán söï aûnh

höôûng cuûa söï phaân boá khoâng ñeàu taûi troïng giöõa caùc daây ñai (tra b ng); C_r- heä soá xeùt ñeán aûnh

höôûng cuûa cheá ñoä taûi troïng (tra b ng).

ả

ng); C_L- heä soá xeùt ñeán aûnh höôûng cuûa chieàu daøi ñai L: C_L= (L/ L₀)^1/6; vôùi

ả

Chương 4. Truyền động đai

4.8 Trình tự thiết kế bộ truyền đai

1. Trình tự tính toán bộ truyền đai dẹt:

Thoâng soá ñaàu vaøo: Coâng suaát P₁, kW; Soá voøng quay n, vg/ph; Tæ soá truyeàn u. Tính toaùn thieát keá

boä truyeàn ñai deït theo caùc böôùc:

1- Choïn daïng ñai vaø vaät lieäu ñai tuøy theo ñieàu kieän laøm vieäc.

2- Ñònh ñöôøng kính baùnh ñai nhoû theo coâng thöùc Savôrin:

d₁= (1100÷1300) (P₁/ n₁)^1/3; trong ñoù: P₁- coâng suaát, kW; n₁- soá voøng quay, vg/ph.

Hoaëc tìm d₁theo moâmen xoaén T (Nmm): d₁= (5,2÷6,4).(T₁)^1/3, mm;

Choïn d₁theo caùc baûng tieâu chuaån sau: 40, 45, 50, 56, 63, 71, 80, 90, 100, 110, 125, 140, 160,

180, 200, 225, 250, 280, 320, 360, 400, 450, 500, 560, 630, 710, 800, 900, 1000, 1250, 1400,

1600, 1800, 2000.

3. Tính v₁vaø kieåm tra coù phuø hôïp khoâng. Neáu khoâng thì thay ñoåi ñöôøng kính baùnh ñai nhoû.

4. Choïn heä soá tröôït töông ñoái ξ. Sau ñoù tính d₂theo coâng thöùc:

vaø choïn tieâu chuaån nhö d₁. Tính chính xaùc tæ soá truyeàn u.

5. Xaùc ñònh khoaûng caùch truïc a theo keát caáu hoaëc theo chieàu daøi L_minL_min= v/(3÷5) (tröôøng

hôïp boä truyeàn ñai hôû); L_min= v/(8÷10) (tröôøng hôïp coù baùnh caêng ñai):

u = d₂/[d₁.(1 - )]

ξ

:

trong ñoù:

k = L – p.(d₁+ d₂)/2; Δ = (d₂– d₁)/2

Kieåm nghieäm khoaûng caùch truïc a theo ñieàu kieän:

a

≥

2(d₁+ d₂): tröôøng hôïp boä truyeàn ñai hôû;

(d₁+ d₂): tröôøng hôïp boä truyeàn coù baùnh caêng ñai.

≥

Chương 4. Truyền động đai

4.8 Trình tự thiết kế bộ truyền đai

1. Trình tự tính toán bộ truyền đai dẹt:

6. Sau khi xaùc ñònh a (hoaëc cho tröôùc a), ta tính L: L = 2a + p

.(d₁+ d₂)/2 + (d₂– d₁)²/(4a)).

Taêng chieàu daøi ñai L leân moät khoaûng 100÷400mm ñeå noái ñai.

7. Kieåm tra i cuûa ñai trong 1 giaây, neáu khoâng thoûa ta taêng khoaûng caùch truïc a vaø tính laïi L vaø i.

8. Tính goùc oâm ñai α₁cuûa baùnh ñai nhoû theo coâng thöùc:

α₁= 180^o– 57.(d₂- d₁)/a (độ

)

hoaëc:

α₁= 180^o– 57.d₁.(u - 1)/a (độ

khi caàn thieát taêng goùc oâm ñai thì ta taêng khoaûng caùch truïc a hoaëc söû duïng baùnh caêng ñai.

9. Choïn tröôùc chieàu daøy tieâu chuaån cuûa ñai theo ñieàu kieän:

₁/δ ≥ 25 ñoái vôùi ñai da; d₁/δ ≥ 30 ñoái vôùi ñai vaûi cao su.

10. Tính caùc heä soá C_i, tính chieàu roäng b cuûa ñai theo coâng thöùc:

F_t/ .[σ_t] = 1000.P₁/ ( .v.[σ_t])

vaø choïn b theo giaù trò tieâu chuaån.

)

δ

d

b

≥

δ

11. Choïn chieàu roäng B cuûa baùnh ñai theo chieàu roäng b tieâu chuaån.

12. Xaùc ñònh löïc taùc duïng leân truïc theo coâng thöùc:

F_r= 2.F₀.sin(α₁/2)

F_r3.F₀.sin(α₁/2)

vaø löïc caêng ñai ban ñaàu theo ñieàu kieän:

[σ₀].b.δ ≥ F₀

F_t.(e^fα+1)/[2.(e^fα– 1)]

hoaëc:

≈

≥

Chương 4. Truyền động đai

4.8 Trình tự thiết kế bộ truyền đai

2. Trình tự tính toán bộ truyền đai thang:

Thoâng soá ñaàu vaøo: coâng suaát P₁, kW, soá voøng quay n, vg/ph vaø tæ soá truyeàn u. Tính toaùn thieát

keá boä truyeàn ñai thang theo caùc böôùc sau:

1- Choïn daïng ñai (tieát dieän ñai) theo coâng suaát P₁vaø soá voøng quay n₁theo ñoà thò;

2- Tính ñöôøng kính baùnh ñai nhoû d₁

≈

1,2.d_minvôùi d_mincho trong baûng (d₁laø ñöôøng kính baùnh

ñai tính theo lôùp trung hoøa cuûa ñai, coøn ñöôïc goïi laø ñöôøng kính tính toaùn). Choïn d₁theo giaù trò

tieâu chuaån (mm): 63, 71, 80, 90, 100, 112, 125, 140, 160, 180, 200, 224, 250, 280, 315, 355,

400, 450, 500, 560, 630, 710, 800, 900, 1000. Tính v₁theo coâng thöùc: v₁=

neáu v₁> 25m/s thì choïn d₁nhoû hôn hoaëc duøng ñai thang heïp.

p. d₁.n₁/60000,

3- Choïn heä soá tröôït töông ñoái vaø tính d₂theo coâng thöùc:

u = d₂/[d₁.(1 -

ξ

)] hoaëc:

u = d₂/ d₁

vaø choïn theo giaù trò tieâu chuaån (chieàu daøi ñai xaùc ñònh theo lôùp trung hoøa cuûa ñai).

4- Khoaûng caùch truïc a cho tröôùc theo keát caáu hoaëc choïn sô boä khoaûng caùch truïc a theo ñöôøng

kính d₂: