Tỷ lệ thiếu cơ và một số yếu tố liên quan trên bệnh nhân cao tuổi đái tháo đường típ 2
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 499 - THÁNG 2 - SỐ 1&2 - 2021
1. Đào Thành (2010), “ Kết quả nghiên cứu đánh giá
đúng và đủ 17 tiêu chí) là 169 và tỷ lệ là
39,76%, số mũi tiêm không an toàn (mũi tiêm
không thực hiện ≥1 tiêu chí trong 17 tiêu chí) là
256 và tỷ lệ là 60,24%.
thực trạng tiêm an toàn tại 13 bệnh viện lựa chọn
năm 2013”, Hội Điều dưỡng Việt Nam.
2. Phạm Đức Mục ( 2005), “ Đánh giá kiến thức về
Tiêm an toàn và tần xuất rủi ro do vật sắc nhọn
đối với Điều dưỡng – Hộ sinh tại 8 Tỉnh đại diện, 6
tháng đầu năm 2005”, Kỷ yếu đề tài nghiên cứu
khoa học điều dưỡng toàn quốc lần thứ II, Hội
Điều dưỡng Việt Nam, Hà Nội, tr.224-232
3. Bộ y tế vụ khoa học và đào tạo, “ Điều dưỡng
cơ bản”, Nhà xuất bản y học, Hà Nội (2002), trang
160 – 190.
4. Bộ y tế (2012), Hướng dẫn tiêm an toàn trong các
cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, Hà Nội.
5. Phan Thị Dung (2009), Nghiên cứu khảo sát về tiêm
an toàn tại bệnh viện Việt Đức năm 2009, Hà Nội.
6. Tài liệu Hội nghị khoa học Điều dưỡng Bệnh viện
Hữu nghị Việt Đức lần thứ V, trang 23,33.
7. WHO, (2002), Department of Protection of the
Human Environment và Department of Vaccines
and Biologicals (2002), “First, do no harm”-
introducing auto-disable syringes and ensuring
injection safety in immunization systems of
developing countries, Geneva, Switzerland.
V. KẾT LUẬN
Qua kết quả khảo sát về tiêm an toàn của 85
điều dưỡng tại khoa Cấp cứu, Hồi sức và khối
Ngoại Bệnh viện 19-8 Bộ công an, năm 2014,
chúng tôi rút ra một số kết luận như sau:
- Tỷ lệ tiêm an toàn của điều dưỡng: 39,76%
- Các yếu tố liên quan:
+ Nhóm tuổi 41-50 có tỷ lệ TAT cao nhất:
75%; nhóm tuổi > 50 có tỷ lệ TAT thấp nhất:
chiếm 20%
+ Khoa Hồi sức có tỷ lệ tiêm an toàn cao
nhất: 57,5%, khoa Ngoại Tổng hợp có tỷ lệ tiêm
an toàn thấp nhất: 21,82%.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
TỶ LỆ THIẾU CƠ VÀ MỘT SỐ YẾU TỐ LIÊN QUAN
TRÊN BỆNH NHÂN CAO TUỔI ĐÁI THÁO ĐƯỜNG TÍP 2
Lâm Mỹ Hằng1, Nguyễn Văn Trí2, Nguyễn Văn Tân2,3
SUMMARY
TÓM TẮT
7
Mục tiêu: Xác định tỷ lệ thiếu cơ và khảo sát một
số yếu tố liên quan đến thiếu cơ ở bệnh nhân cao tuổi
ĐTĐ típ 2. Đối tượng và phương pháp: Thiết kế
nghiên cứu là mô tả cắt ngang trên bệnh nhân 60
tuổi có bệnh ĐTĐ típ 2 đến khám tại phòng khám
ngoại trú bệnh viện Quân Y 175 trong khoảng thꢀi
gian tꢁ tháng 11/2019 đến tháng 03/2020 thỏa các
tiêu chuẩn chọn mẫu. Kết quả: Nghiên cứu này thu
nhận 255 bệnh nhân với tuổi trung bình là 76,76±7,3
(tuổi), trong đó nam chiếm tỷ lệ 81,6%. Tỷ lệ thiếu cơ
chung trên các bệnh nhân có đái tháo đưꢀng là
22,7%. Khi phân tích logistic đa biến, chúng tôi ghi
nhận chỉ đặc điểm thꢀi gian mắc bệnh đái tháo đưꢀng
(OR= 0,37, KTC 95% 0,14 – 0,98, p=0,045) và thể
trạng (OR= 4,57, KTC 95% 2,76-7,56, p <0,001) là 2
yếu tố có liên quan với thiếu cơ. Kết luận: Thiếu cơ
chiếm tỷ lệ khoảng gần ¼ dân số ngưꢀi cao tuổi bị
đái tháo đưꢀng. Thꢀi gian bị đái tháo đưꢀng và thể
trạng là hai yếu tố có liên quan đến thiếu cơ.
PREVALENCE AND SOME FACTORS RELATED
TO SARCOPENIA IN ELDERLY PATIENTS
WITH TYPE 2 DIABETES MELLITUS
Objective: To determine the prevalence and
investigate some factors related to sarcopenia in
elderly patients with type
2
diabetes mellitus.
Subjects and methods: research design was cross-
sectional description in patients ≥ 60 years old with
type 2 diabetes mellitus who visited the outpatient
clinic at 175 Military Hospital from November 2019 to
March 2020 with all patients who met the study
inclusion criteria. Results: This study enrolled 255
patients with an average age of 76.76 ± 7.3 (age), of
which the rate was 81.6% for men. The prevalence of
sarcopenia in elderly patients with type 2 diabetes
mellitus was 22.7%. When analyzing multivariate
logistic, we recorded only duration of diabetes mellitus
(OR = 0.37, 95% CI 0.14 - 0.98, p = 0.045) and body
mass index (OR = 4.57, 95% CI 2.76-7.56, p <0.001)
were two factors associated with sarcopenia.
Từ khóa: Thiếu cơ, ngưꢀi cao tuổi, đái tháo
đưꢀng típ 2.
Conclusion: sarcopenia accounted for nearly
a
quarter of the elderly patients with type 2 diabetes
mellitus. Diabetes duration and body mass index were
two factors related to sarcopenia.
1Bệnh viện175, TP Hồ Chí Minh
2Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh
3Bệnh viện Thống Nhất, TP Hồ Chí Minh
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Văn Tân
Email: nguyenvtan10@ump.edu.vn
Ngày nhận bài: 3/12/2020
Keywords: Sarcopenia, the elderly, type
2
diabetes mellitus.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Thiếu cơ (sarcopenia) đang trở thành một
vấn đề sức khỏe ngày càng phổ biến ở ngưꢀi
Ngày phản biện khoa học: 4/1/2021
Ngày duyệt bài: 29/1/2021
27
vietnam medical journal n01&2 - FEBRUARY - 2021
cao tuổi (NCT) và gần đây đã thu hút sự chú ý
Các bước tiến hành nghiên cứu: Nghiên
của nhiều chuyên gia. Theo đồng thuận của cứu viên giải thích rꢂ mꢃc tiêu nghiên cứu và đối
nhóm các chuyên gia Châu Âu (EWGSOP) về tượng phải đồng ý tham gia nghiên cứu (bằng
thiếu cơ thì thiếu cơ có thể được chẩn đoán dựa văn bản) mới tiến hành thu thập số liệu. Các
trên giảm khối lượng cơ kèm theo giảm chất thông tin hành chính, bệnh sử, tiền sử bản thân
lượng cơ (bao gồm sức cơ và hoạt động chức và gia đình, khám lâm sàng ghi nhận các triệu
năng của cơ) [1]. Đái tháo đưꢀng (ĐTĐ) là bệnh chứng cơ năng và thực thể theo bảng thu thập
khá phổ biến và gia tăng nhanh chóng trên toàn số liệu soạn sꢄn. Ghi nhận trị số chiều cao, cân
thế giới. Một số nghiên cứu cho thấy bệnh nhân nặng, huyết áp, HDL
- Cholesterol, LDL-
ĐTĐ típ 2 có tỷ lệ thiếu cơ cao hơn ngưꢀi bình Cholesterol, Cholesterol toàn phần, Triglyceride,
thưꢀng 1,56 lần, đặc biệt đối với ngưꢀi trên 70 đưꢀng huyết tꢅnh mạch, %HbA1c, Creatine
tuổi thì nguy cơ tăng gấp 2,0-2,3 lần. Thiếu cơ huyết thanh.
trên bệnh nhân ĐTĐ típ 2 cao tuổi làm tăng
Huyết áp được đo bằng máy đo huyết áp tự
nguy cơ bị té ngã, rối loạn vận động, nguy cơ động BPBIO 170 của hãng Medisol. Chiều cao,
gãy xương, rối loạn chuyển hóa, giảm chất lượng cân nặng: chiều cao được đo bằng sóng siêu âm
cuộc sống, tăng tỷ lệ nhập viện và tử vong [2]. Inbody Inlab, cân nặng được đo bằng cân
Hiện tại, trong nước chưa có nghiên cứu về thiếu Inbody Dial cũa hãng Medisol. Khối lượng cơ
cơ trên bệnh nhân cao tuổi đái tháo đưꢀng típ 2. được tính theo công thức nhân trắc; lực bóp tay:
Do đó, nhận thấy tầm quan trọng và cần thiết dꢃng cꢃ đo là áp lực kế cầm tay điện tử Jamar
của vấn đề này nên chúng tôi thực hiện nghiên 5030J1, đơn vị đo tính bằng kilogam (kg).
cứu này tại bệnh viện quân Y 175 nhằm xác định Nghiên cứu viên cho bệnh nhân ngồi trên ghế,
tỷ lệ thiếu cơ và khảo sát một số yếu tố liên khuỷu tay gấp 90 so với cẳng tay, yêu cầu bệnh
quan đến thiếu cơ ở bệnh nhân cao tuổi ĐTĐ típ 2.
nhân bóp tꢁ tꢁ và hết sức trong vòng 3 giây,
thực hiện cả ở hai tay, kết quả là trị số trung
bình lực bóp tay lớn nhất ở tay phải và trái. Tốc
độ đi bình thưꢀng trong 6m: cho bệnh nhân đi
bộ 10 m, với tốc độ nhanh nhất có thể trong giới
hạn an toàn và tính tốc độ trong khoảng tꢁ 2m
đến 8m. Tính thꢀi gian theo đơn vị giây và vận
tốc theo đơn vị mét/giây (m/s).
II. ĐỐITƯỢNGVÀPHƯƠNGPHÁPNGHIÊNCỨU
2.1. Đối tượng: Tất cả bệnh nhân 60 tuổi
có bệnh lý ĐTĐ típ 2 đến khám tại phòng khám
ngoại trú bệnh viện Quân Y 175 trong khoảng
thꢀi gian tꢁ tháng 11/2019 đến tháng 03/2020
thỏa các tiêu chuẩn chọn mẫu bao gồm bệnh
nhân 60 tuổi, được chẩn đoán ĐTĐ típ 2 dựa
theo tiêu chuẩn của Hiệp Hội đái tháo đưꢀng
Hoa Kỳ (ADA) 2019, đồng ý tham gia nghiên
cứu; chúng tôi loại ra khỏi nghiên cứu các
trưꢀng hợp sau: bệnh nhân đang trong giai đoạn
cấp tính của bệnh lý cơ xương khớp, đang mắc
các bệnh như di chứng tai biến mạch máu não
(yếu, liệt vận động chi), bệnh nhược cơ, khuyết
tật chi, suy tim nặng, bệnh tâm thần, xơ gan,
bệnh phổi mạn, bệnh thận mạn giai đoạn cuối,
ung thư giai đoạn tiến xa.
Định nghꢅa các biến số trong nghiên cứu:
- Chẩn đoán xác định thiếu cơ khi có giảm
khối lượng cơ kèm với giảm tốc độ đi bộ hoặc
giảm sức cơ [3]. Phân loại các giai đoạn thiếu cơ
là biến liên tꢃc gồm 3 giá trị tiền thiếu cơ (chỉ
giảm khối lượng cơ), thiếu cơ (giảm khối lượng
cơ kèm với giảm tốc độ đi bộ hoặc giảm sức cơ),
thiếu cơ nặng (giảm khối lượng cơ kèm với giảm
tốc độ đi bộ và giảm sức cơ). -Tình trạng dinh
dưỡng là biến thứ tự, được đánh giá dựa trên
bảng đánh giá tình trạng dinh dưỡng theo MNA,
gồm có 3 giá trị dinh dưỡng bình thưꢀng (12 -
14 điểm), có nguy cơ suy dinh dưỡng (8 - 11
điểm), bị suy dinh dưỡng (0 - 7 điểm). Đái tháo
đưꢀng được định nghꢅa theo tiêu chuẩn của ADA
2019. Các biến số khác như tăng huyết áp, rối
loạn lipid máu, hoạt động chức năng cơ bản
hàng ngày (ADL), hoạt động chức năng sinh
hoạt hàng ngày (IADL) được định nghꢅa theo các
tiêu chuẩn mới nhất hiện nay.
2.2. Phương pháp nghiên cứu
Thiết kế nghiên cứu: Mô tả cắt ngang, chọn
mẫu thuận tiện, không xác suất.
Cỡ mẫu được tính theo công thức:
p 1 p
n Z12 /2
d2
Trong đó: n: cỡ mẫu tối thiểu; Z (1- /2) =
1,96 với nguy cơ sai lầm α = 0,05 và khoảng tin
cậy 95%; p: tỷ lệ thiếu cơ ở bệnh nhân ĐTĐ típ
2 ở một nghiên cứu tiến hành tại Trung Quốc là
14,8% [3], chọn p = 0,148; d: sai số cho phép,
chọn d = 0,05; như vậy, cỡ mẫu ít nhất là 194
bệnh nhân.
Xử lý thống kê: Các số liệu được nhập và xử
lý bằng phần mềm SPSS 20.0. Biến định tính
được trình bày dưới dạng tỷ lệ phần trăm, kiểm
định sự khác biệt thống kê bằng phép kiểm chi
28
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 499 - THÁNG 2 - SỐ 1&2 - 2021
bình phương. Biến định lượng được trình bày
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
dưới dạng số trung bình (± độ lệch chuẩn), kiểm
định sự khác biệt của các tỷ lệ bằng test chi bình
phương và so sánh giá trị trung bình giữa 2
nhóm theo t-test, mức khác biệt có ý nghꢅa
thống kê với p < 0,05.
Trong thꢀi gian nghiên cứu tꢁ tháng 11/2019
đến tháng 03/2020, chúng tôi đã thu thập được
255 bệnh nhân, với tuổi trung bình 76,76±7,3
(tuổi), trong đó nam chiếm tỷ lệ 81,6%. Đối
tượng nghiên cứu chủ yếu là quân nhân chiếm
hơn 2/3 dân số nghiên cứu, nhóm còn lại là ngưꢀi
dân không phải quân nhân với tỷ lệ 26,3%. Ngoài
ra, các đặc điểm chung khác của dân số nghiên
cứu được chúng tôi trình bày trong bảng 1.
Y đức nghiên cứu: Nghiên cứu này được
thông qua Hội đồng đạo đức trong nghiên cứu Y
sinh học của Đại học Y dược Thành Phố Hồ Chí
Minh theo quyết định số 637/ĐHYD-HĐĐĐ,
tháng 11 năm 2019.
Bảng 1. Đặc điểm chung của các đối tượng nghiên cứu
Đặc điểm
Tần số (n) Tỷ lệ (%)
60 - 69
171
63
67,1
24,7
8,2
Tuổi
70 - 79
80
21
Tuổi trung bình (TB ± ĐLC)
76,76 ± 7,3
Nam
Nữ
208
47
227
28
81,6
18,4
89
Giới
Còn vợ/ chồng
Tình trạng
hôn nhân
Tình trạng
gia đình
Độc thân/ góa/ ly dị
11
Sống chung gia đình
243
12
255
0
95,3
4,7
100
0
Sống một mình
Thành phố Hồ Chí Minh
Nơi sinh sống
Khác
Quân nhân
188
67
73,7
26,3
21,6
5,5
Đối tượng
Dân
Nhân viên văn phòng
55
Nông dân, công nhân, lái xe, tạp vꢃ, hộ lý
Tham mưu, sở chỉ huy, hậu cần, cꢃc tài chính, tòa án
Nghề khác (bác sꢅ, điều dưỡng, kỹ thuật, nhà báo…)
14
Nghề nghiệp
155
31
48
207
2
60,7
12,2
18,8
81,2
0,8
Có
Không
Mù chữ
Cấp 1
Cấp 2
Cấp 3
Đại học
Sau đại học
Có
Hút thuốc
4
28
84
106
31
199
56
1,6
11
32,9
41,6
12,2
78
Trình độ học
vấn
Đa bệnh
Đa thuốc
Không
Có
Không
22
163
92
63,9
36,1
Bệnh nhân có thể trạng béo phì chiếm tỷ lệ rất cao 45,9%, thể trạng gầy chiếm tỷ lệ thấp nhất
1,5%, thể trạng trung bình 23,5%. Suy giảm chức năng cơ bản hàng ngày (ADL) chiếm tỷ lệ rất thấp
0,8% (n=2), suy giảm IADL 5,4% (n=13). Số bệnh nhân có chế độ dinh dưỡng bình thưꢀng chiếm
đa số 90,5% (n=231), có nguy cơ suy dinh dưỡng hoặc bị suy suy dinh dưỡng chiếm tỷ lệ không
đáng kể với lần lượt là 7,5% và 2% (bảng 2).
Bảng 2. Đặc điểm lâm sàng của dân số nghiên cứu
Đặc điểm
Tần số (n) Tỷ lệ (%)
Gầy
4
60
74
117
1,5
23,5
29
Trung bình
Thꢁa cân
Béo phì
Thể trạng
45,9
29
vietnam medical journal n01&2 - FEBRUARY - 2021
6 điểm
< 6 điểm
8 điểm
253
2
242
13
231
19
5
99,2
0,8
94,9
5,1
90,5
7,5
2
ADL
IADL
< 8 điểm
Tình trạng dinh dưỡng bình thưꢀng (12 - 14 điểm)
Có nguy cơ suy dinh dưỡng (8 - 11 điểm)
Bị suy dinh dưỡng (0 - 7 điểm)
Tình trạng dinh
dưỡng (MNA)
Tỷ lệ thiếu cơ chung trên các bệnh nhân có đái tháo đưꢀng là 22,7%. Khi phân tích trên các tiêu
chí thành phần của thiếu cơ thì nhóm bệnh nhân có giai đoạn thiếu cơ nặng chiếm tỷ lệ thấp nhất
4,7%, hai nhóm còn lại bao gồm tiền thiếu cơ và thiếu cơ có tỷ lệ lần lượt là 16,5%, 18%.
Bảng 3. Mối liên quan giữa thiếu cơ và tất cả các đặc điểm
Đặc điểm
Tuổi (TB ± ĐLC)
Thiếu cơ
73,45±8,75
20(11,7)
23(36,5)
15(71,4)
49(23,6)
9(19,1)
Không thiếu cơ
65,97±5,84
151(88,3)
40(63,5)
p
<0,001
60-69
70-79
≥80
Nam
Nữ
Nhóm tuổi
<0,001
n(%)
6(28,6)
159(76,4)
38(80,9)
Giới, n(%)
0,52
Dân tộc, n(%)
Địa chỉ, n(%)
Kinh
TP Hồ Chí Minh
Nhân viên văn phòng
58(22,7)
58(22,7)
9(16,4)
197(77,3)
197(77,3)
46(83,6)
1,00
1,00
Nông dân, công nhân, lái xe,
2(16,7)
12(83,3)
tạp vꢃ, hộ lý
Nghề nghiệp
0,6
n(%)
Tham mưu, sở chỉ huy, hậu
cần, cꢃc tài chính, tòa án
Khác
38(24,5)
117(75,5)
9(29)
44(23,4)
14(20,9)
0(0)
22(71)
144(76,6)
53(79,1)
2(100)
Quân nhân
Dân
Mù chữ
Đối tượng, n(%)
Hoc vấn, n(%)
0,67
0,25
Cấp 1
Cấp 2
Cấp 3
1(25)
3(75)
11(39,3)
19(22,6)
19(17,9)
8(25,8)
7(25)
51(22,5)
55(22,6)
3(25)
11(22,9)
47(22,7)
4(26,7)
48(22)
6(27,3)
31(18,5)
27(31)
11(30,6)
47(21,5)
2(18,2)
56(23)
8(10,4)
50(28,1)
47(21,7)
10(50)
17(60,7)
65(77,4)
87(82,1)
23(74,2)
21(75)
176(77,5)
188(77,4)
9(75)
37(77,1)
160(77,3)
11(73,3)
170(78)
16(72,7)
137(81,5)
60(69)
25(69,4)
172(78,5)
9(81,8)
Đại học
Sau đại học
Độc thân, góa, ly dị
Còn vợ/chồng
Sống với gia đình
Sống một mình
Có
Hôn nhân, n(%)
Gia đình, n(%)
Thuốc lá, n(%)
0,76
0,74
0,98
Không
Tự chăm sóc
Vợ/chồng
Con
Chăm sóc, n(%)
0,8
Có
Không
Có
Không
Có
Không
<5 năm
≥5 năm
Vận động, n(%)
Té ngã, n(%)
0,02
0,23
Gãy xương, n(%)
0,71
188(77)
69(89,6)
128(71,9)
170(78,3)
10(50)
Thꢀi gian mắc bệnh đái
tháo đưꢀng, n(%)
0,002
Thuốc viên
Insulin
Thuốc viên và insulin
Thuốc điều trị đái tháo
đưꢀng, n(%)
0,004
1(5,6)
17(94,4)
30
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 499 - THÁNG 2 - SỐ 1&2 - 2021
Bình thưꢀng
47(20,3)
10(52,6)
1(20)
184(79,7)
9(47,4)
Dinh dưỡng, n(%)
Thể trạng, n(%)
Nguy cơ suy dinh dưỡng
0,006
Suy dinh dưỡng
4(80)
Gầy
Bình thưꢀng
Thꢁa cân
Béo phì
Có
3(75)
1(25)
33(55)
27(45)
<0,001
21(28,4)
7(6)
53(71,6)
110(94)
115(81)
82(72,6)
100(75,2)
74(82,2)
23(71,9)
119(76,3)
78(78,8)
129(78,2)
42(77,8)
26(72,2)
156(78,4)
41(73,2)
122(74,8)
75(81,5)
2(100)
27(19)
Tăng huyết áp, n(%)
Mức đưꢀng huyết, n(%)
Rối loạn lipid máu, n(%)
Mức HbA1C, n(%)
0,11
0,35
0,64
0,74
Không
Tốt
Chấp nhận được
Kém
31(27,4)
33(24,8)
16(17,8)
9(28,1)
37(23,7)
21(21,2)
36(21,8)
12(22,2)
10(27,8)
43(21,6)
15(26,8)
41(25,2)
17(18,5)
0(0)
Có
Không
Tốt
Chấp nhận được
Kém
Có
Không
Có
Không
Có
Không
Có
Không
Đa bệnh, n(%)
Đa thuốc, n(%)
0,41
0,22
Giảm ADL, n(%)
Giảm IADL, n(%)
1,00
58(22,9)
11(68,8)
47(19,7)
195(77,1)
5(31,2)
192(80,3)
<0,001
Chú thích: TB: trung bình, ĐLC: độ lệch chuẩn
nghiên cứu khác về ĐTĐ trên NCT cũng ghi nhận
Khảo sát về mối liên quan giữa thiếu cơ với kết quả tương tự, như kết quả nghiên cứu của
một số yếu tố khác, chúng tôi đã ghi nhận và tác giả Ken Sugimoto [5] và Tanaka [6]. Ngược
trình bày trong bảng 3. Khi phân tích logistic đa lại, một vài nghiên cứu khác lại cho kết quả tuổi
biến, chúng tôi ghi nhận chỉ có 2 yếu tố là thꢀi trung bình thấp hơn chúng tôi. Cꢃ thể, theo
gian mắc bệnh đái tháo đưꢀng (OR= 0,37, KTC nghiên cứu của tác giả Foon Yin Fung [7] ghi
95% 0,14 – 0,98, p=0,045) và thể trạng (OR= nhận tuổi trung bình của dân số nghiên cứu là
4,57, KTC 95% 2,76-7,56, p <0,001) là có liên 68,3±5,66 tuổi, sự khác biệt có thể do địa điểm
quan với thiếu cơ (bảng 4).
Bảng 4. Mối liên quan thiếu cơ và tất cả các
đặc điểm qua phân tích hồi quy logistic đa biến
nghiên cứu khác nhau.
Tỷ lệ thiếu cơ chung trong nghiên cứu của
chúng tôi là 22,7%. Kết quả này tương tự với
nghiên cứu của tác giả Tanaka [6] có tỷ lệ thiếu
cơ là 25,5%. Sự khác biệt có thể do đối tượng
nghiên cứu của tác giả Gariballa là tất cả các
bệnh nhân trong khoa cấp cứu có hay không có
bệnh nền đều đưa vào nghiên cứu, trong khi
chúng tôi chỉ chọn các bệnh nhân bị ĐTĐ típ 2.
Đồng thꢀi, khi so sánh với kết quả nghiên cứu
của tác giả tác giả Lara Bianchi [8] thì kết quả
của chúng tôi thấp hơn. Theo nghiên cứu của tác
giả Lara Bianchi [8] tại khoa Lão và khoa Cấp
Cứu ở Italy ghi nhận tỷ lệ thiếu cơ trong dân số
nghiên cứu là 34,75%. Sự khác biệt này có thể
do đối tượng nghiên cứu của chúng tôi và các
tác giả không giống nhau, chúng tôi là các bệnh
nhân ổn định ngoại trú, các tác giả trên là các
bệnh nhân đang có tình trạng bệnh cấp tính phải
nhập viện điều trị nội trú.
Đặc điểm
Tuổi
Nhóm tuổi
Vận động
OR KTC 95%
p
0,88
0,72
0,64
0,78-1,00 0,68
0,17-2,99 0,65
0,27-1,5
0,3
Thꢀi gian mắc bệnh
đái tháo đưꢀng
Thuốc điều trị đái
tháo đưꢀng
Dinh dưỡng
Thể trạng
0,37
0,14-0,98 0,045
1,00
0,48-2,08 0,99
1,63
4,57
1,93
0,61-4,37 0,33
2,76-7,56 <0,001
0,39-9,56 0,42
Giảm IADL
IV. BÀN LUẬN
Tuổi trung bình trong dân số nghiên cứu của
chúng tôi là 76,76 ± 7,3 tuổi. Kết quả này tương
tự với nghiên cứu của tác giả Maria Rosaria Rizzo
và cộng sự [4] ở 80 bệnh nhân cao tuổi mắc
bệnh ĐTĐ tại Italy với tuổi trung bình của dân số
nghiên cứu là 76,2 ± 5,4 tuổi. Ngoài ra, một số
Khi phân tích mối liên quan giữa thiếu cơ và
các đặc điểm nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy
31
vietnam medical journal n01&2 - FEBRUARY - 2021
tuổi càng cao thì nguy cơ, số lượng bệnh nhân phù hợp.
thiếu cơ càng tăng. Tuy nhiên, khi phân tích
logistic đa biến thì tuổi không liên quan với thiếu
cơ. Kết quả này khác với các nghiên cứu trước đó
có thể do cỡ mẫu của chúng tôi chưa đủ lớn. Vận
động là yếu tố có liên quan với thiếu cơ qua phép
kiểm chi bình phương (p<0,05), tương tự với kết
khác, trong nghiên cứu của tác giả Ken Sugimoto
[5] khi phân tích về các thuốc điều trị ĐTĐ của
nhóm dân số nghiên cứu, kết quả cho thấy dùng
insulin là yếu tố có liên quan với thiếu cơ. Khi
phân tích logistic đa biến, chúng tôi ghi nhận thꢀi
gian mắc bệnh ĐTĐ và thể trạng là hai yếu tố có
liên quan với thiếu cơ. Kết quả này cũng tương tự
với các nghiên cứu của các tác giả Ken Sugimoto,
Foon Yin Fung đều kết luận thể trạng là yếu tố có
liên quan với thiếu cơ [5, 7].
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Cruz-Jentoft AJ, Baeyens JP, Bauer J M, et
al (2010). Sarcopenia: European consensus on
definition and diagnosis: Report of the European
Working Group on Sarcopenia in Older People. Age
Ageing, 39 (4): 412-23.
2. Wang T, Feng X, Zhou J, et al (2016). Type 2
diabetes mellitus is associated with increased risks
of sarcopenia and pre-sarcopenia in Chinese
elderly. Scientific reports, 6.
3. Chen L. K, Liu l. K, Woo J, et al (2014).
Sarcopenia in Asia: consensus report of the Asian
Working Group for Sarcopenia. J Am Med Dir
Assoc, 15 (2): 95-101.
4. Maria RR, Michelangela B, Ilaria F, at el
(2016). Sarcopenia in Elderly Diabetic Patients:
Role of Dipeptidyl Peptidase 4 Inhibitors. JAMDA,
17: 896-901.
5. Ken S, Yasuharu T, Hiroshi I, at al (2019).
Hyperglycemia in non-obese patients with type 2
diabetes is associated with low muscle mass: The
Multicenter Study for Clarifying Evidence for
Sarcopenia in Patients with Diabetes Mellitus. J
Diabetes Investig, 10: 1471–1479.
Hạn chế của nghiên cứu: đây là nghiên cứu
quan sát, cỡ mẫu còn nhỏ và phần lớn bệnh nhân
trong nghiên cứu là nam giới nên phần nào chưa
phản ánh hết được tính đại diện cho dân số
chung. Qua kết quả nghiên cứu này, có thể gợi ý
cần các nghiên cứu toàn diện hơn trong tương lai.
6. Tanaka S, Kamiya K, Hamazaki N, et al
(2017). Utility of SARC-F for Assessing Physical
Function in Elderly Patients With Cardiovascular
Disease. J Am Med Dir Assoc, 18 (2): 176-181.
7. Foon YF, Yi Ling EK,
Rahul M (2019).
V. KẾT LUẬN
Prevalence of and factors associated with
sarcopenia among multi-ethnic ambulatory older
Asians with type 2 diabetes mellitus in a primary
care setting. BMC Geriatrics, 19: 122.
Thiếu cơ chiếm tỷ lệ khoảng gần ¼ dân số
ngưꢀi cao tuổi bị đái tháo đưꢀng típ 2. Thꢀi gian
bị đái tháo đưꢀng và thể trạng là hai yếu tố có
liên quan đến thiếu cơ. Kết quả này gợi ý cần
phải tầm soát thiếu cơ trên bệnh nhân cao tuổi
bị đái tháo đưꢀng típ 2 để có hướng can thiệp
8. Lara Bianchi, Stefano Volpato (2016). Muscle
dysfunction in type 2 diabetes: a major threat to
patient’s mobility and independence. Acta
Diabetologic, 53: 879–889.
ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ ĐIỀU TRỊ CỦA VIÊN NANG TAVINGA
TRÊN BỆNH NHÂN PHÌ ĐẠI LÀNH TÍNH TUYẾN TIỀN LIỆT
Phạm Khắc Linh1, Đào Nguyên Mạnh1, Trần Thanh Tuấn1,
Quách Thị Quỳnh1, Nguyễn Việt Nam2, Phạm Ngọc Quang1, Lê Văn Quang1
chứng rối loạn tiểu tiện đã được cải thiện rꢂ rệt, điểm
TÓM TẮT
8
trung bình IPSS trung bình giảm tꢁ 17,62 ± 7,42
Mục tiêu: Đánh giá tác dꢃng của chế phẩm
Tavinga trên bệnh phì đại lành tính tuyến tiền liệt.
Đối tượng và phương pháp: 56 bệnh nhân được
chẩn đoán phì đại lành tính tuyến tiền liệt được điều
trị bằng chế phẩm Tavingavới liều 3 viên/lần x 2 lần x
60 ngày. Kết quả: Sau 2 tháng điều trị, các triệu
xuống còn 4,84 ± 3,75; Điểm chất lượng cuộc sống
QoL trung bình giảm tꢁ 3,90 ± 0,47 xuống còn 1,70 ±
0,35; lưu lượng nước tiểu trung bình tăng tꢁ 4,26 ±
2,65ml lên 8,76 ± 2,97ml; thể tích nước tiểu tồn dư
giảm tꢁ 35,34 ± 12,86ml xuống còn 14,51 ± 10,29ml;
kích thước thể tích tuyến tiền liệt trung bình giảm
trung bình 13,82m3. Sức khỏe bệnh nhân được cải
thiện như ăn ngủ tốt, tiêu hóa cải thiện, tinh thần
thoải mái, chức năng sinh lý được cải thiện. Không
thấy có biến đổi các chỉ số sinh hóa, huyết học và các
tác dꢃng không mong muốn của sản phẩm sau 2
tháng sử dꢃng chế phẩm Tavinga. Kết luận: Chế
phẩm Tavinga có tác dꢃng cải thiện rối loạn tiểu tiện
rꢂ rệt trên bệnh nhân phì đại lành tính tuyến tiền liệt.
1Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga
2Bệnh viện TƯQĐ 108
Chịu trách nhiệm chính: Phạm Khắc Linh
Email: bslinhndvn@gmail.com
Ngày nhận bài: 18/11/2020
Ngày phản biện khoa học: 12/1/2021
Ngày duyệt bài: 25/1/2021
32
6 trang
14/04/2022
2140
Bạn đang xem tài liệu "Tỷ lệ thiếu cơ và một số yếu tố liên quan trên bệnh nhân cao tuổi đái tháo đường típ 2", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- ty_le_thieu_co_va_mot_so_yeu_to_lien_quan_tren_benh_nhan_cao.pdf
