Tiếp cận hệ thống thông tin kế toán theo chu trình: Góc nhìn từ thực tiễn hoạt động kinh doanh tại một số công ty xăng dầu khu vực miền Trung
Chuyên mục: Tài chính – Ngân hàng - TẠP CHÍ KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH SỐ 15 (2020)
TIẾP CẬN HỆ THỐNG THÔNG TIN KẾ TOÁN THEO CHU TRÌNH:
GÓC NHÌN TỪ THỰC TIỄN HOẠT ĐỘNG KINH DOANH TẠI MỘT SỐ
CÔNG TY XĂNG DẦU KHU VỰC MIỀN TRUNG
Trần Thị Phương Thảo
Tóm tắt
Tiếp cận hệ thống thông tin kế toán theo chu trình là cách tiếp cận hướng đến các đối tượng sử dụng thông
tin kế toán. Cách tiếp cận mới này có ý nghĩa to lớn trong tổ chức hệ thống thông tin kế toán phù hợp với
điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin, đặc biệt khi các tổ chức có ứng dụng hệ thống hoạch định nguồn
lực doanh nghiệp (Enterprise Resource Planning - ERP). Nhận thức đúng bản chất của hệ thống thông tin
kế toán theo chu trình để tổ chức hệ thống thông tin kế toán hiệu quả, cung cấp thông tin hữu ích cho hoạt
động quản lý là hết sức quan trọng. Bài báo sử dụng phương pháp nghiên cứu lý thuyết để tổng hợp và hệ
thống hóa các nghiên cứu trong và ngoài nước về cách tiếp cận hệ thống thông tin kế toán theo chu trình.
Trên nền tảng lý thuyết đó, tác giả sử dụng phương pháp khảo sát thực tế tại một số công ty xăng dầu khu
vực Miền Trung để đánh giá thực trạng và đưa ra các giải pháp hoàn thiện hệ thống thông tin kế toán theo
chu trình tại những công ty trên.
Từ khóa: Hệ thống thông tin kế toán, Tiếp cận theo chu trình.
THE CYCLICAL APPROACH TO ACCOUNTING INFORMATION
SYSTEMS: PRACTICAL VIEW OF BUSINESS ACTIVITIES IN
SOME PETROLEUM COMPANIES IN THE CENTRAL REGION
Abstract
The cyclical approach to accounting information systems is an approach targeting those who use
accounting information. This new approach has great significance in the organization of accounting
information systems in terms of applying information technology, especially when Enterprise Resource
Planning (ERP) is applied. It is very important to be aware of the true nature of the cyclical accounting
information system in order to effectively organize the accounting information system and to provide
useful information for management activities. Theoretical research method is used to synthesize and
systematize domestic and foreign studies on the cyclical approach to accounting information systems. On
that theoretical basis, the author uses the survey method at some petroleum companies in the Central
region to assess the current situation and offer solutions to improve the cyclical accounting information
systems for these companies.
Key words: Accounting information system, cyclical approach.
JEL classification: G; G3
của từng hướng tiếp cận để đưa ra định hướng tổ
chức HTTTKT phù hợp cho doanh nghiệp. Các
cách tiếp cận hiện tại HTTTKT gồm cách tiếp cận
hướng đến đối tượng kế toán, cách tiếp cận theo
chu trình, cách tiếp cận theo hướng tổ chức công
tác kế toán và bộ máy kế toán, cách tiếp cận
HTTTKT với tư cách là một hệ thống thông tin.
Trong những năm gần đây, đã có nhiều
nghiên cứu tiếp cận HTTTKT theo chu trình, cách
tiếp cận này hướng đến các đối tượng sử dụng
thông tin kế toán trên cơ sở xác định rõ từng loại
thông tin kế toán cần thiết cho ai, cho bộ phận
chức năng nào trong một chu trình kinh doanh để
tổ chức ghi nhận, theo dõi báo cáo hoặc phân
quyền truy cập khai thác dữ liệu đó một cách
nhanh chóng và chính xác. Theo đó, sự phối hợp
giữa các phòng ban, bộ phận trong doanh nghiệp
diễn ra nhịp nhàng, đồng bộ theo một chu trình
chuẩn, khác với tổ chức HTTTKT theo từng phần
hành, theo dõi và cung cấp thông tin theo từng đối
1. Đặt vấn đề
Hệ thống thông tin kế toán (HTTTKT) là một
hệ thống thu thập, xử lý, tổng hợp và lưu trữ dữ
liệu nhằm cung cấp thông tin kế toán hữu ích phục
vụ cho việc lập kế hoạch, kiểm soát, phối hợp và
phân tích và ra quyết định. Tổ chức HTTTKT hiệu
quả, phát huy đầy đủ vai trò của hệ thống này
trong điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin
nhằm tạo ra những thông tin kế toán hữu ích là
một trong những mối quan tâm hàng đầu của bất
kỳ doanh nghiệp nào.
HTTTKT là một hệ thống bao gồm nhiều yếu
tố cấu thành, mỗi yếu tố có tính độc lập tương đối
nhưng có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Vì vậy,
tiếp cận tổng thể khi nghiên cứu về HTTTKT là cần
thiết, nhằm hiểu rõ mối liên giữa các yếu tố cấu
thành, tổ chức phối hợp tốt các hoạt động chức
năng trong hệ thống. Tuy nhiên, tùy thuộc vào mục
tiêu nghiên cứu có thể tiếp cận HTTTKT dưới
nhiều góc độ khác nhau, nhận diện tầm quan trọng
84
Chuyên mục: Tài chính – Ngân hàng - TẠP CHÍ KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH SỐ 15 (2020)
tượng kế toán. Điều này hoàn toàn phù hợp khi tổ
chức HTTTKT trong điều kiện ứng dụng hệ thống
hoạch định nguồn lực doanh nghiệp (ERP). Hơn
nữa, HTTTKT trong điều kiện ứng dụng ERP đòi
hỏi các bước công việc phải được thực hiện theo
qui trình đặt ra, các dữ liệu của các bộ phận chức
năng và dữ liệu kế toán phải đồng nhất. Khi đó,
thông tin kế toán không nhất thiết cập nhật hoàn
toàn bởi bộ phận kế toán mà có thể được tích hợp
từ các bộ phận liên quan khác. Như vậy, khi ứng
dụng ERP, nhiệm vụ của kế toán là kiểm tra, đối
chiếu và khai thác dữ liệu được cập nhật từ bộ
phận khác để tiếp tục xử lý chứ không phải nhập
lại chứng từ gốc do bộ phận khác chuyển đến. Vì
vậy, tổ chức HTTTKT theo chu trình là cần thiết
để tăng cường trao đổi thông tin giữa các phần
hành kế toán cũng như giữa mỗi phần hành kế toán
với các bộ phận chức năng khác của doanh
nghiệp; và có ý nghĩa quan trọng trong việc ứng
dụng ERP tại doanh nghiệp.
Một số công ty xăng dầu khu vực Miền Trung
– những công ty mà tác giả đã khảo sát thực tế, là
những đơn vị kinh doanh bán buôn, bán lẻ xăng
dầu và kinh doanh vận tải xăng dầu bằng đường
bộ, với 51% vốn góp công ty chịu sự chi phối chủ
yếu của Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam. Cơ cấu tổ
chức của những công ty trên phức tạp gồm nhiều
chi nhánh, hệ thống cửa hàng xăng dầu nằm phân
tán trên nhiều địa bàn, thêm vào đó với sự biến
động phức tạp của giá xăng dầu hiện nay thì yêu
cầu trao đổi chia sẻ thông tin giữa kế toán tại công
ty với các chi nhánh, cửa hàng cũng như các
phòng ban nhanh chóng, kịp thời, chuẩn xác là cấp
thiết. Tuy nhiên, việc tổ chức hệ thống thông tin
kế toán tại các công ty trên vẫn còn nhiều bất cập,
vướng mắc. Để đáp ứng yêu cầu cung cấp thông
tin và kiểm soát hiệu quả hoạt động, cần có một
phần mềm phù hợp có khả năng kết nối mọi
nghiệp vụ, bộ phận trong doanh nghiệp là vấn đề
mà ban lãnh đạo các công ty quan tâm. Giải pháp
ERP là ưu tiên hàng đầu để giải quyết bài toán
trên, giúp doanh nghiệp phá vỡ được tình trạng
“nghẽn mạch” giữa các bộ phận trong quá trình
tương tác và tiếp cận thông tin.
những công việc đó chính là hoàn thiện HTTTKT
để phù hợp với việc ứng dụng ERP.
2. Tổng quan tài liệu nghiên cứu
Hiện nay , đã có nhiều tác giả nghiên cứu tiếp
cận HTTTKT theo chu trình, điều này xuất phát
từ việc nhìn nhận trong quá trình hoạt động của
một tổ chức có những công việc được lặp đi lặp
lại một cách thường xuyên, liên tục theo một
trình tự nhất định qua nhiều khâu, nhiều giai đoạn
do nhiều bộ phận, nhiều cá nhân tham gia thực
hiện. Chẳng hạn, trong doanh nghiệp sản xuất, có
thể tổ chức các hoạt động thành bốn chu trình cơ
bản là chu trình bán hàng và thu tiền, chu trình
mua hàng và thanh toán, chu trình sản xuất và tài
chính (Romney và Steinbart, 2012;Wikinson và
Cerullo, 1997). Nghiên cứu này là cơ sở để tác giả
hệ thống lý thuyết các chu trình trong cách tổ chức
HTTTKT theo chu trình.
Trong điều kiện hội nhập kinh tế hiện nay,
nhu cầu thông tin và quy mô hoạt động của doanh
nghiệp không ngừng gia tăng. Sự phát triển này
cùng với áp lực cạnh tranh ngày càng gay gắt và
yêu cầu quản lý liên tục thay đổi đã đặt ra những
thách thức không nhỏ cho HTTTKT hiện hành
chưa kịp thích ứng của doanh nghiệp. Bên cạnh
đó việc sử dụng phần mềm kế toán riêng lẻ, độc
lập với các phần mềm quản lý các bộ phận chức
năng chỉ đáp ứng được yêu cầu thông tin trong bộ
phận kế toán, còn khi cung cấp thông tin cho các
bộ phận khác thường thực hiện thủ công, hiệu quả
không cao. Vì vậy giải pháp ERP giúp đảm bảo
các hoạt động được diễn ra nhịp nhàng, nâng cao
hiệu quả khai thác và sử dụng thông tin giữa các
bộ phận. Nhưng khi ứng dụng công nghệ thông tin
nói chung và ERP nói riêng thì cần phải thay đổi
cách tiếp cận tổ chức HTTTKT, và tiếp cận
HTTTKT theo chu trình là cách tiếp cận phù hợp.
Điều này được phân tích rõ trong nghiên cứu
“Tiếp cận theo chu trình – Cơ sở năng cao hiệu
quả của hệ thống thông tin kế toán” của tác giả
Nguyễn Mạnh Toàn (2011). Nghiên cứu này tổ
chức các hoạt động thành bốn chu trình cơ bản là
chu trình bán hàng và thu tiền, chu trình mua hàng
và thanh toán, chu trình sản xuất và chu trình tài
chính. Nghiên cứu này là cơ sở để tác giả tổ chức
các chu trình và định hướng hoàn thiện HTTTKT
tại các đơn vị khảo sát.
Hơn thế nữa Tập đoàn xăng dầu Việt Nam đã
áp dụng thành công hệ thống quản trị nguồn lực
doanh nghiệp ERP, với điều kiện này, bắt đầu từ
năm 2018 Tập đoàn đã có lộ trình triển khai ERP
cho các công ty con, đơn vị trực thuộc. Nằm trong
xu thế này, việc ứng dụng hệ thống ERP là một
định hướng không xa và các công ty đã có kế hoạch
triển khai trong thời gian tới. Nhưng trước tiên để
vận hành một hệ thống hiện đại thì các công ty cần
có cuộc cải cách từ giai đoạn ban đầu và một trong
Qua các nghiên cứu trên, tác giả hệ thống hóa
các lý thuyết về HTTTKT theo chu trình nhằm
nâng cao hiểu biết về bản chất cách tiếp cận trên.
Đồng thời vì mỗi loại hình doanh nghiệp có đặc
thù kinh doanh riêng, vì vậy tác giả vận dụng vào
thực tiễn hoạt động kinh doanh của một số công
ty xăng dầu khu vực Miền Trung để tìm hiểu thực
85
Chuyên mục: Tài chính – Ngân hàng - TẠP CHÍ KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH SỐ 15 (2020)
trạng HTTTKT, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện
HTTTKT theo chu trình tại các công ty trên.
3. Những nội dung cơ bản về tổ chức hệ thống
thông tin kế theo chu trình
Mỗi doanh nghiệp có thể khác nhau về ngành
nghề, lĩnh vực kinh doanh tuy nhiên hoạt động chủ
yếu trong doanh nghiệp đều tổ chức thành bốn chu
trình cơ bản gồm chu trình doanh thu, chu trình cung
ứng, chu trình chuyển đổi và chu trình tài chính.
* Chu trình doanh thu
Hai chức năng chính của chu trình doanh thu
là bán hàng và thu tiền. Chu trình này liên quan
đến bốn phân hệ: nhận đặt hàng, gửi hàng, lập hóa
đơn và thu tiền. Mục tiêu chủ yếu của chu trình
doanh thu là phối hợp nhịp nhàng và hiệu quả giữa
các bộ phận trong việc bán hàng, theo dõi thanh
toán và thu tiền khách hàng. Trong chu trình
doanh thu liên quan đến mối quan hệ mật thiết
giữa hệ thống thông tin bán hàng thuộc phòng
kinh doanh và hệ thống thông tin kế toán thuộc
phòng kế toán. Để thực hiện đồng bộ các giai đoạn
trong chu trình doanh thu đòi hỏi phải có sự phối
hợp đồng bộ giữa bộ phận bán hàng, giao hàng,
thủ kho, kế toán hàng tồn kho, kế toán thanh toán
và kế toán tổng hợp. Nếu có sự gián đoạn hoặc
không đồng bộ sẽ dẫn đến sai sót trong việc ghi
nhận, phản ánh doanh thu và thu tiền gây mất thời
gian và thất thoát trong quá trình thống kê doanh
thu, số tiền thu từ việc bán hàng cũng như công nợ
khách hàng.
được xem như chiếc cầu nối giữa chu trình cung
ứng và chu trình doanh thu. Chức năng chính của
chu trình chuyển đổi là hạch toán chi phí sản xuất
trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh.
Trong doanh nghiệp thương mại chu trình chuyển
đổi tương đối đơn giản so với doanh nghiệp sản
xuất. Hệ thống kế toán chi phí trong quá trình tiêu
thụ hàng hóa: chi phí giá vốn hàng bán, chi phí
lương nhân viên, khấu hao tài sản cố định, kế toán
thanh toán, kế toán hàng tồn kho, thủ kho và các
chi phí bằng tiền khác…Để thực hiện tốt các chức
năng trên đòi hỏi các bộ phận có liên quan như bộ
phận nhân sự, kế toán tài sản cố định, kế toán
thanh toán, kế toán hàng tồn kho và các bộ phận
khác có liên quan khác phải phối hợp chặt chẽ.
* Chu trình tài chính
Chức năng của chu trình tài chính là huy
động vốn và sử dụng vốn có hiệu quả. Vì vậy, hệ
thống thông tin kế toán trong chu trình tài chính
có nhiệm vụ ghi nhận tất cả các hoạt động liên
quan đến việc huy động vốn cũng như theo dõi,
cung cấp thông tin về tình hình và sự biến động
của từng loại tài sản, phục vụ công tác quản lý,
bảo vệ và sử dụng hiệu quả tài sản của doanh
nghiệp. Các hoạt động trong chu trình tài chính
bao gồm: huy động vốn, đầu tư xây dựng, mua
sắm tài sản cố định và hệ thống kế toán tổng hợp
– lập báo cáo tài chính. Để thực hiện tốt chu trình
tài chính, đòi hỏi phải loại trừ được các bút toán
trùng trong công tác kế toán, tính toán và cập nhật
số dư các tài khoản đồng thời kết chuyển dữ liệu
trên tài khoản tổng hợp. Xử lý tốt các vấn đề đó
chu trình tài chính trong doanh nghiệp sẽ phát huy
hiệu quả tối đa.
* Chu trình cung ứng
Chức năng chính của chu trình cung ứng là
mua hàng và thanh toán tiền cho nhà cung cấp.
Chu trình này liên quan đến các phân hệ : mua
hàng, nhận hàng, theo dõi thanh toán và chi tiền.
Mục tiêu của chu trình là tạo điều kiện thuận lợi
cho việc mua hàng và thanh toán cho nhà cung cấp
khi phát sinh nhu cầu về nguyên liệu vật liệu, hàng
hóa và dịch vụ. Chức năng của tài chính kế toán
trong chu trình mua hàng và thanh toán là tham
gia quản lý và kiểm soát hàng tồn kho, hạch toán
chi tiết và tổng hợp hàng tồn kho, theo dõi các
khoản phải trả nhà cung cấp, cung cấp thông tin
liên quan đến quá trình mua hàng và thanh toán.
Yêu cầu đặt ra đối với hoạt động cung ứng là phải
cung ứng đầy đủ và kịp thời tất cả vật tư, hàng
hóa, dịch vụ để đảm bảo hoạt động của doanh
nghiệp không bị gián đoạn, đồng thời không để
tồn kho quá mức cần thiết gây ứ đọng vốn và làm
tăng các khoản chi phí bảo quản.
4. Phương pháp nghiên cứu
Bài viết sử dụng tổng hợp các phương pháp
nghiên cứu:
- Phương pháp nghiên cứu tại bàn (desk
study): Trên cơ sở dữ liệu nguồn (dữ liệu thu thập
từ những tài liệu có liên quan) và các dữ liệu thứ
cấp (dữ liệu đã được xử lý qua các công trình
nghiên cứu, bài viết…), tác giả rút ra một số vấn
đề lý luận liên quan đến nội dung nghiên cứu của
bài viết.
- Phương pháp phân tích, đánh giá thực trạng:
dựa trên kết quả khảo sát thực tế bằng hình thức
phỏng vấn chuyên sâu để đưa ra những quan điểm,
đánh giá và đề xuất các giải pháp thực thi. Tác giả
tiến hành khảo sát tại 01 công ty xăng dầu trên địa
bàn Tỉnh Quảng Ngãi và 02 công ty xăng dầu tại
Thành phố Đà Nẵng.
* Chu trình chuyển đổi
Chu trình chuyển đổi là quá trình biến đổi các
yếu tố đầu vào trở thành đầu ra của doanh nghiệp
86
Chuyên mục: Tài chính – Ngân hàng - TẠP CHÍ KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH SỐ 15 (2020)
Nội dung khảo sát tổ chức HTTTKT theo chu trình
Tìm hiểu thực trạng tổ chức HTTTKT tại doanh nghiệp, nhu cầu sử dụng thông
Mục tiêu khảo sát
Đối tượng khảo sát
tin kế toán của các bộ phận chức năng, cũng như sự cần thiết cung cấp thông tin
kế toán xuất phát từ nhu cầu này.
Các cấp quản lý các bộ phận: Phòng kinh doanh kỹ thuật, Phòng Tổ chức tổng
hợp, Các cửa hàng xăng dầu, Xí nghiệp vận tải và nhân viên Phòng Kế toán – Tài
chính.
Phương pháp phỏng vấn chuyên sâu, trực tiếp được thực hiện vào thời điểm thích
hợp với người tham gia phỏng vấn.
Trong quá trình phỏng vấn tác giả thực hiện ghi chép nội dung phỏng vấn và tổng
hợp kết quả phỏng vấn
- Đối với mỗi chu trình của hoạt động kinh doanh, với công việc được phân công
anh/chị hãy mô tả nhiệm vụ của mình trong chu trình đó? Sự kết nối giữa các bộ
phận liên quan đến chu trình đó như thế nào?
- Đối với bộ phận, công việc của mình, Anh/chị hãy cho biết nhu cầu thông tin
của bộ phận mình là gì và Anh/chị có nhu cầu sử dụng thông tin kế toán hay
không? (cần thông tin kế toán gì và mục đích sử dụng thông tin đó).
- Anh/chị có ý kiến như thế nào về hệ thống thông tin kế toán và thực trạng cung
cấp thông tin kế toán hiện nay?
Phương pháp khảo sát
Câu hỏi khảo sát
Hoạt động kinh doanh chính của một số công
ty xăng dầu khu vực Miền Trung là hoạt động kinh
doanh xăng dầu, trong đó chu trình doanh thu và
chu trình cung ứng là hai chu trình chính. Thêm
vào đó, từ kết quả khảo sát tác giả nhận thấy tổ
chức thông tin theo chu trình doanh thu và chu
trình cung ứng tại các doanh nghiệp còn nhiều tồn
tại. Vì vậy, bài viết tập trung phân tích hạn chế và
đề xuất định hướng hoàn thiện hai chu trình trên.
5. Kết quả khảo sát và thảo luận
toán nội bộ) do nhà cung cấp xuất, sau đó và
chuyển hàng đến địa điểm người mua yêu cầu,
khách hàng xác nhận nhận hàng trực tiếp trên hóa
đơn. Lái xe chuyển hóa đơn GTGT (liên 2) về
phòng kinh doanh nhập liệu vào máy, liên 3 làm
căn cứ tính cước vận chuyển nội bộ. Phòng kinh
doanh sẽ xuất hóa đơn cho khách hàng và cập nhật
vào phần mềm, định kỳ dữ liệu hàng hóa xuất bán
sẽ được chuyển về phòng kế toán.
* Đối với bán lẻ
Công ty có hai phương thức bán lẻ cho khách
hàng trực tiếp tại cửa hàng xăng dầu : bán lẻ trực
tiếp cho người tiêu dùng, thu tiền ngay và bán lẻ
công nợ cho khách hàng mua nhiều lần, thu tiền
một lần theo giá bán trên hợp đồng đã ký kết. Cửa
hàng thực hiện bán, xuất hóa đơn cho khách hàng,
tổng hợp giao dịch rồi gửi về văn phòng công ty
hạch toán. Đối với khách hàng mua lẻ không lấy
hóa đơn thì các cửa hàng đến cuối ngày dựa trên
sổ giao ca viết hóa đơn cho lượng bán còn lại sau
khi trừ lượng bán đã xuất hóa đơn. Cuối tháng,
cửa hàng gửi các báo cáo (Cân đối tiền, Báo cáo
công nợ…) về Công ty để kiểm tra đối chiếu.
Do đặc trưng của xăng dầu dễ bay hơi, trong
quá trình vận chuyển cũng như xuất, nhập xăng tại
bồn bể nên việc theo dõi hao hụt được thực hiện
thường xuyên, vào cuối tháng. Kế toán tại cửa
hàng xăng dầu dựa vào báo cáo nhập xuất cuối
tháng và tỷ lệ hao hụt xăng dầu do công ty qui định
để xác định lượng hao hụt xăng dầu trong tháng.
Ngoài dữ liệu chi tiết bán hàng thì mỗi cửa
hàng xăng dầu tự theo dõi trên phần mềm ACESS,
cuối tháng chuyển dữ liệu một lần về phòng kế
toán kiểm tra, đối chiếu.
5.1. Đối với chu trình doanh thu
* Đối với bán buôn
Khách hàng của công ty là các đơn vị có nhu
cầu mua xăng dầu chính với khối lượng lớn. Công
ty cung cấp hàng hóa và thu tiền như hợp đồng đã
ký kết giữa hai bên. Việc giao hàng cho khách được
thực hiện theo phương thức giao hàng thẳng, giá
bán áp dụng cho từng khách hàng. Theo phương
thức này công ty mua hàng của các công ty thành
viên trực thuộc tập đoàn như: Công ty xăng dầu khu
vực V,Công ty Xăng dầu Thừa Thiên Huế, Quảng
Trị…sau đó tiến hành bán thẳng cho khách hàng
mà không cần nhập qua kho công ty, chuyển thẳng
đến địa điểm theo yêu cầu của khách hàng. Tất cả
các công việc từ nhận đơn đặt hàng đến khi hợp
đồng kinh tế được ký kết và triển khai do phòng
kinh doanh đảm nhận. Việc phê chuẩn các điều
kiện thanh toán sẽ phụ thuộc vào thông tin công nợ
do phòng kế toán cung cấp. Căn cứ vào các thông
tin trên hợp đồng như thời gian giao hàng, địa điểm
giao hàng, chủng loại hàng hóa, Phòng kinh doanh
thông báo Xí nghiệp vận tải điều lái xe đi nhận và
giao hàng. Lái xe đến nhận hàng kèm Hóa đơn
GTGT (liên 2 giao cho người mua, liên 3 thanh
87
Chuyên mục: Tài chính – Ngân hàng - TẠP CHÍ KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH SỐ 15 (2020)
* Nhận xét về tổ chức thông tin kế toán trong
chu trình doanh thu
* Quy trình mua vật tư, phụ tùng, săm lốp,
bình điện và thanh toán
Thông tin danh mục như khách hàng, nhà
cung cấp,…không được khai báo ở mức chung
toàn công ty, mà được khai báo riêng theo từng
đơn vị dẫn đến khó khăn trong việc tổng hợp
thông tin chung. Ví dụ việc xác định công nợ của
1 khách hàng có giao dịch với tất cả các cửa hàng
xăng dầu thuộc công ty phải tổng hợp thủ công,
không quản lý được hạn mức công nợ khách hàng.
Việc xét duyệt đơn hàng do phòng kinh
doanh thực hiện, nếu muốn biết công nợ khách
hàng nào đó tại một thời điểm bất kỳ thì phòng
kinh doanh phải đợi thông tin phòng kế toán báo
gây chậm trễ, ảnh hưởng đến việc đánh giá và
phản hồi thông tin lại cho khách hàng.
Quá trình trao đổi thông tin hàng hóa và tiền
giữa cửa hàng xăng dầu và công ty bị chậm trễ và
chưa đầy đủ. Văn phòng chỉ theo dõi hàng hóa,
tiền hàng trên sổ sách, khi muốn biết tiền hàng,
hàng hóa thực tế tại các cửa hàng thì phải kiểm kê.
Xăng dầu nhập, xuất do phòng kinh doanh, cửa
hàng xăng dầu theo dõi nhập liệu riêng, đến cuối
tháng dữ liệu mới chuyển về phòng kế toán. Hiện
nay, chính sách giá xăng dầu thay đổi theo giá thế
giới, 15 ngày sẽ điều chỉnh tăng giảm, chỉ cần thay
đổi ngày xuất bán trên hóa đơn tại các thời điểm
giá xăng dầu tăng giảm liên tục, gây thất thu cho
công ty. Thêm vào đó, tại các cửa hàng xăng dầu
các vòi bơm chưa tích hợp với phần mềm, việc
kiểm kê/giao nhận giữa các ca bán hàng tại cửa
hàng thực hiện thủ công. Mặc khác, lúc nhập hàng
từ lái xe, cửa hàng ký xác nhận lượng hàng trực
tiếp trên hóa đơn GTGT của nhà cung cấp, sau đó
theo dõi thủ công vào sổ riêng, chứ không có biên
bản giao nhận làm căn cứ lập phiếu nhập kho.
Tại cửa hàng xăng dầu, chỉ phát sinh hao hụt
dự trữ, công ty có quy định về định mức hao hụt
cho từng loại hàng, tuy nhiên hàng tháng cửa hàng
tự tính thủ công và báo cáo. Vì vậy, tại văn phòng
công ty, kế toán thương mại phải tính toán một lần
nữa lượng hao hụt để ghi nhận giá vốn
Khi bộ phận có yêu cầu đề nghị mua vật tư,
phụ tùng…Cán bộ Phòng Kinh doanh kỹ thuạt lập
tờ trình, trình lên lãnh đạo công ty xét duyệt. Sau
khi xét duyệt, nhân viên Phòng kinh doanh sẽ tiến
hành khảo giá, ký hợp đồng và đặt hàng. Nếu
trường hợp tạm ứng trước cho người bán, hợp
đồng và phiếu đề nghị tạm ứng được chuyển về
phòng kế toán để thanh toán. Sau khi hàng về,
nhân viên mua hàng nhận và bàn giao cho bộ phận
đề xuất. Sau đó chuyển toàn bộ chứng từ lên
phòng kế toán. Quy trình mua hàng trên thường
áp dụng cho các loại vật tư, phụ tùng giá trị nhỏ,
không thường xuyên. Đối với vật tư là xăm lốp,
bình điện, đầu năm, nhân viên Phòng kỹ thuật đi
khảo giá, ký hợp đồng với nhà cung cấp. Hàng
tháng, dựa vào định mức, số km đã chạy thực tế,
cán bộ kỹ thuật tự cân đối tiến hành đặt xăm lốp,
bình điện. Việc theo dõi nhập xuất được giao cho
một nhân viên chuyên trách theo dõi dựa trên định
mức từng xe, hàng tháng, nhân viên tổng hợp
chứng từ xuất xăm lốp từng loại xe, hóa đơn mua
vào chuyển về phòng kế toán hạch toán.
* Nhận xét về tổ chức thông tin kế toán trong
chu trình cung ứng
Trong quy trình mua xăng dầu và thanh toán,
phòng kế toán cũng không theo dõi tức thời công
nợ phải trả hiện tại của nhà cung cấp mà đợi dữ
liệu phòng kinh doanh cung cấp vào cuối tháng.
Vì vậy, dễ xảy ra trường hợp chuyển thừa tiền cho
nhà cung cấp.
Việc mua vật tư, cấp vật tư chưa được kiểm
soát chặt chẽ, hầu như khoán hết việc mua vật tư
cho cán bộ chuyên trách phòng kinh doanh kỹ
thuật, dữ liệu cuối tháng mới chuyển về phòng kế
toán. Do đó bộ phận kế toán không thể theo dõi
kịp thời lượng săm lốp mua vào, xuất cấp cho lái
xe có đúng thực tế hay không và cũng gặp khó
khăn trong việc quản lý chi phí phát sinh. Dữ liệu
giữa các phòng ban chồng chéo, không hiệu quả
và công việc phòng kế toán dồn về cuối tháng.
Đánh giá chung: Các phần mềm ứng dụng
tại văn phòng công ty và các cửa hàng xăng dầu
triển khai từ lâu, đều lạc hậu. Phần mềm kế toán
công ty đang sử dụng là phần mềm offline, cài đặt
riêng cho từng đơn vị, cấu trúc dữ liệu riêng, theo
định kỳ cuối tháng mới chuyển dữ liệu về văn
phòng công ty tổng hợp. Vì vậy, cơ sở dữ liệu
chưa đồng nhất toàn công ty mà rời rạc theo từng
đơn vị, văn phòng công ty không thể sử dụng
thông tin của các đơn vị trực thuộc một cách
nhanh chóng, chính xác. Ngược lại, đơn vị cấp
5.2. Đối với chu trình cung ứng
*Quytrìnhmuahànghóaxăngdầuvàthanhtoán
Đầu năm, công ty sẽ ký hợp đồng nguyên tắc
với nhà cung cấp về việc mua bán xăng dầu. Căn
cứ vào khả năng kinh doanh của từng cửa hàng
xăng dầu hoặc có đơn hàng bán buôn, phòng kinh
doanh lập yêu cầu mua hàng gửi các nhà cung cấp.
Lái xe tới kho tới kho lấy hàng (nhận Hóa đơn
GTGT), chở hàng về cửa hàng hặc giao thẳng cho
khách hàng (xác nhận giao hàng). Phòng kinh
doanh nhập liệu hàng mua vào, cân đối báo số tiền
cần phải thanh toán báo cho phòng kế toán.
88
Chuyên mục: Tài chính – Ngân hàng - TẠP CHÍ KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH SỐ 15 (2020)
dưới cũng chưa truy cập được các dữ liệu liên
quan đến văn phòng công ty.
luồng quy trình từ hợp đồng, đặt hàng xuất hàng,
hóa đơn…dữ liệu được tích hợp với kế toán công
nợ phải thu nhằm quản lý giá bán buôn, đơn đặt
hàng, khách hàng.
Qua khảo sát, tác giả cho rằng HTTTKT theo
chu trình tại một số công ty xăng dầu khu vực
Miền Trung vẫn chưa hoàn chỉnh để sẵn sàng ứng
dụng ERP. Vì vậy, chuẩn hóa qui trình kinh doanh
là công việc trước hết để hoàn thiện HTTTKT tại
các công ty trên.
* Quy trình kiểm soát tín dụng
Đối với quy trình kiểm soát tín dụng trong
quản lý bán hàng, trong quá trình thực hiện đàm
phán ký kết hợp đồng với khách hàng, phòng
nghiệp vụ kết hợp với Phòng kế toán xác định hạn
mức tín dụng cho khách hàng. Sau khi ký hợp
đồng, phòng nghiệp vụ khai báo hạn mức tín dụng
vào hệ thống. Khác với hệ thống hiện nay, công ty
theo dõi riêng, phòng nghiệp vụ đợi thông tin từ
phòng kế toán báo về để xét duyệt.
Tác giả kiến nghị đối với quy trình khai báo
dữ liệu khách hàng, thông tin khách hàng nên
được quản lý tập trung bằng cách khi có yêu cầu
tạo mới khách hàng, toàn bộ thông tin sẽ được đưa
về văn phòng công ty để khai báo. Trường hợp có
tồn tại trên hệ thống thì tiếp tục thực hiện các
nghiệp vụ như bình thường. Nếu không tồn tại, gửi
thông tin khách hàng, hạn mức tín dụng theo mẫu
về văn phòng công ty để tạo mới hoặc cập nhật
thông tin nếu có thay đổi. Việc này đảm bảo tính
chính xác của thông tin, tránh trùng lặp và dễ dàng
quản lý.
6. Kiến nghị
6.1. Đối với chu trình doanh thu
Tác giả đưa ra quy trình khai báo dữ liệu
khách hàng và quy trình kiểm soát tín dụng nhằm
quản lý tập trung thông tin và là cơ sở để chuẩn
hóa quy trình doanh thu bán buôn xăng dầu
* Quy trình bán buôn xăng dầu
Tác giả đưa ra quy trình khai báo dữ liệu
khách hàng và quy trình kiểm soát tín dụng nhằm
quản lý tập trung thông tin và là cơ sở để chuẩn
hóa quy trình doanh thu bán buôn xăng dầu
* Qui trình khai báo dữ liệu khách hàng, hạn
mức tín dụng
Trong hoạt động bán buôn xăng dầu, tác giả
kiến nghị thay vì phòng kinh doanh xuất hóa đơn
GTGT như hiện nay chuyển cho phòng kế toán
kiểm tra, xuất cho khách hàng bán buôn. Trong
quy trình này, xác định rõ được trách nhiệm từng
bộ phận, ghi nhận giao dịch xuất, bán hàng theo
Bảng 1: Quy trình bán buôn xăng dầu
Mô tả chi tiết
Tên công
Bộ phận
việc
thực hiện
Đầu vào
Thực hiện
Đầu ra
Đầu năm, Phòng kinh doanh phối hợp với các
phòng có liên quan thực hiện đàm phán, ký kết
hợp đồng, tùy theo từng khách hàng phân loại Hợp đồng
hạn mức tín dụng.Trong hợp đồng đầy đủ các đã ký kết
thông tin loại hàng, điều khoản thanh toán, địa
điểm giao hàng…
Phòng
Kinh
doanh kỹ
thuật
Ký kết hợp
đồng
Hợp đồng
Tạo mã
khách
hàng/Khai
báo dữ liệu
Phòng
Kinh
doanh kỹ
thuật
Kiểm tra khách hàng đã có trên hệ thống hay
chưa, nếu không thì tạo mẫu lấy thông tin để Mã khách
Mẫu khai báo
thông tin khách
hàng
khai báo khách hàng mới, hạn mức tín dung
áp dụng
hàng
Phòng
Kinh
doanh kỹ
thuật
Khi khách hàng gửi yêu cầu giao hàng, tổ bán
hàng tạo đơn đặt hàng tham chiếu từ hợp đồng
đã ký. Các thông tin trên đơn đặt hàng như
mặt hàng, số lượng, ngày giao hàng…
Hệ thống sẽ kiểm tra hạn mức tín dụng của
khách hàng dựa trên thông tin hợp đồng, dữ
liệu công nợ cập nhật từ phòng kế toán. Nếu
tín dụng vượt quá hạn mức thì hệ thống sẽ
thông báo, gửi đến cấp thẩm quyền phê duyệt
Cấp thẩm quyền phê duyệt đơn đặt hàng, các
thông tin cập nhật bao gồm tờ trình, lý do phê
duyệt…
Nhận yêu cầu
giao hàng từ
khách hàng
Đơn đặt hàng
Phòng
Kinh
doanh kỹ
thuật
Kiểm tra tín
dụng
Cập nhật tờ
trình và phê
duyệt đơn
hàng
Phòng
Kinh
doanh kỹ
thuật
Đơn đặt
hàng đã
phê duyệt
89
Chuyên mục: Tài chính – Ngân hàng - TẠP CHÍ KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH SỐ 15 (2020)
Bảng 2: Quy trình bán buôn xăng dầu
Mô tả chi tiết
Tên công
Bộ phận
thực hiện
Phòng
việc
Đầu vào
Thực hiện
Đầu ra
Căn cứ các đơn đặt hàng đã phê duyệt, Phòng Đơn đặt
Đặt hàng với
nhà cung cấp doanh kỹ
Kinh
kinh doanh đặt hàng với nhà cung cấp
hàng gửi
nhà cung
cấp
thuật
Phòng
kinh
Điều động
doanh, Xí
Phòng kinh doanh gửi thông tin cho Xí nghiệp
vận tải điều phối xe đến kho của nhà cung cấp,
nhận hàng, chuyển thẳng đến khách hàng
Xác nhận
phương tiện
Lệnh vận
chuyển
vận tải
nghiệp
vận tải
Hóa đơn GTGT Lái xe giao hàng cho khách hàng, sau khi đã
của nhà cung ký xác nhận đã nhận hàng vào lệnh vận
cấp, Lệnh vận chuyển. Lái xe nộp lệnh vận chuyển, hóa đơn
Giao và nhận
Lái xe
hàng
chuyển có ký
xác nhận nhận
hàng
GTGT về văn phòng công ty.
Phòng tài
Xuất hóa đơn chính kế
toán
Lệnh vận chuyển kèm xác nhận đã nhận hàng
của khách hàng là cơ sở để kế toán xuất hóa
đơn
Hóa đơn
GTGT
Đối với khách hàng mới phải thanh toán trước
khi giao hàng, còn đối với khách hàng truyền
Phiếu thu/ Giấy thống thì tùy theo hạn mức tín dụng của từng
Phòng tài
chính kế
Phiếu thu/
Giấy báo
có
Thu tiền
báo có
khách hàng. Khi khách hàng thanh toán, kế
toán công nợ căn cứ chứng từ khai báo vào hệ
thống, ghi nhận giảm công nợ
toán
Nguồn: Tác giả tổng hợp
* Quy trình bán lẻ xăng dầu
phòng công ty quản lý kịp thời lượng hàng, công
nợ khách hàng của từng cửa hàng. Sau khi chuẩn
hóa từng khâu chi tiết, tác giả mô tả quy trình bán
lẻ và thu tiền như sau:
Tác giả hoàn thiện từng khâu nhập hàng, xuất
hàng tại cửa hàng xăng dầu, là cơ sở để cửa hàng
xăng dầu có chứng từ nhập xuất, đồng thời văn
Bảng 3: Quy trình bán lẻ xăng dầu
Mô tả chi tiết
Bộ phận
thực hiện
Tên công việc
Đầu vào
Thực hiện
Đầu ra
Nhận yêu cầu mua
hàng từ cửa hàng
xăng dầu
Cửa hàng xăng dầu yêu cầu mua hàng,
các thông tin trên chứng từ gồm mặt
hàng, số lượng, ngày giao…
Phòng kinh doanh
kỹ thuật
Yêu cầu mua
hàng
Tổ bán hàng căn cứ vào yêu cầu mua
hàng, tạo đơn đặt hàng. Các thông tin
trên đơn đặt hàng bao gồm mặt hàng,
số lượng, ngày giao…
Phòng kinh doanh
kỹ thuật
Tạo đơn đặt hàng
Đơn đặt hàng
Phòng kinh doanh phối hợp phòng kế
toán để theo dõi lượng hàng tồn, định
mức của từng cửa hàng xăng dầu để
xét duyệt đơn đặt hàng
Phòng kinh doanh
kỹ thuật/Phòng kế
toán
Đơn đặt
hàng đã
xét duyệt
Phê duyệt đơn
hàng
Căn cứ các đơn đặt hàng đã phê duyệt,
Đơn đặt
Đặt hàng với nhà Phòng Kinh doanh
Phòng kinh doanh đặt hàng với nhà hàng gửi
cung cấp
kỹ thuật
cung cấp
nhà cung
cấp
Phòng kinh doanh gửi thông tin cho Xí
Xác nhận phương nghiệp vận tải điều phối xe đến kho Lệnh vận
Phòng
kinh
Điều động vận tải doanh, Xí nghiệp
vận tải
tiện
của nhà cung cấp, nhận hàng, chuyển
thẳng đến khách hàng
chuyển
90
Chuyên mục: Tài chính – Ngân hàng - TẠP CHÍ KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH SỐ 15 (2020)
Bảng 4: Quy trình bán lẻ xăng dầu
Mô tả chi tiết
Bộ phận
Tên công việc
thực hiện
Đầu vào
Thực hiện
Đầu ra
Hóa đơn GTGT Lái xe giao hàng cho khách hàng, sau
của nhà cung cấp, khi đã ký xác nhận đã nhận hàng vào
Lệnh vận chuyển lệnh vận chuyển. Lái xe nộp lệnh vận
Giao và nhận hàng Lái xe
có ký xác nhận
nhận hàng
chuyển, hóa đơn GTGT về văn phòng
công ty.
Hàng ngày, xuất bán hàng cho khách
hàng, xuất hóa đơn cho khách hàng,
cuối ngày tổng hợp xuất hóa đơn cho
lượng hàng bán lẻ còn lại không lấy
Hóa đơn
GTGT,
Báo cáo
Bán lẻ tại cửa Cửa hàng xăng
hàng xăng dầu
dầu
hóa đơn. Lập báo cáo bán hàng và nộp bán hàng
tiền về công ty
Căn cứ vào hóa đơn GTGT, Báo cáo
bán hàng, kế toán ghi nhận doanh thu
và công nợ của cửa hàng xăng dầu
Căn cứ số tiền cửa hàng xăng dầu nộp
về kế toán ghi nhận vào hệ thống,
giảm trừ công nợ của hàng xăng dầu,
sau đó chuyển báo có về cửa hàng
xăng dầu
Ghi nhận công nợ
cửa hàng xăng dầu
Hóa đơn GTGT,
Báo cáo bán hàng
Phòng kế toán
Thu tiền cửa hàng Phòng tài chính kế
xăng dầu nộp về toán
Giấy báo có,
Phiếu thu
Nguồn: Tác giả tổng hợp
Trong quy trình mua vật tư, thiết bị tác giả hệ
6.2. Đối với chu trình cung ứng
Trong quy trình mua hàng hóa xăng dầu, tác
giả kiến nghị các công ty nên có sự phân chia các
bước công việc rõ ràng, trách nhiệm của các bộ
phận tham gia. Khi ứng dụng ERP, thông tin chia
sẻ giữa các bộ phận dễ dàng hơn, phòng kế toán có
thể theo dõi giá trị hàng hóa mua vào từ phòng kinh
doanh để cân đối thanh toán cho nhà cung cấp.
thống hóa các bước rõ ràng cho từng bộ phận, từng
công việc. Để kiểm tra xác nhận việc giao hàng
tác giả kiến nghị công ty nên bổ sung Biên bản
bàn giao giữa bộ phận kinh doanh (mua hàng) với
bộ phận có nhu cầu, chứng từ này là căn cứ để kế
toán kiểm tra và quản lý chi phí hợp lý. Sau khi
chuẩn hóa, tác giả mô tả quy trình mua xăng dầu,
vật tư như sau
Bảng 5: Quy trình mua xăng dầu, vật tư thiết bị
Mô tả chi tiết
Thực hiện
Tên công
Bộ phận thực
hiện
việc
Đầu vào
Đầu ra
Phiếu yêu Các bộ phận có nhu cầu gửi yêu cầu đến phòng
Yêu cầu mua Bộ phận có nhu
cầu mua
kinh doanh kỹ thuật để trình duyệt
hàng
cầu
hàng
Xét duyệt tờ trình về yêu cầu hàng hóa, vật tư
Tờ
trình đã
được
Xét duyệt
yêu cầu mua đạo,Phòng kinh
Ban lãnh
Tờ trình
hàng
doanh
duyệt
Lựa chọn
nhà cung cấp doanh kỹ thuật
Phòng kinh
Phòng kinh doanh kỹ thuật tham khảo giá, chất
lượng phù hợp trình ý kiến của ban lãnh đạo
Ký kết hợp đồng mua vật tư kèm với các điều
kiện giá cả, thanh toán
Hợp
đồng
đã ký
kết
Ký kết hợp
đồng
Phòng kinh
doanh kỹ thuật
91
Chuyên mục: Tài chính – Ngân hàng - TẠP CHÍ KINH TẾ & QUẢN TRỊ KINH DOANH SỐ 15 (2020)
Bảng 6: Quy trình mua xăng dầu, vật tư thiết bị
Mô tả chi tiết
Thực hiện
Tên công
Bộ phận thực
hiện
việc
Đầu vào
Đầu ra
Kiểm tra mã nhà cung cấp đã tồn tại chưa, khai Mã nhà
Tạo mã nhà
cung cấp
Phòng kinh
doanh kỹ thuật
báo mới nếu chưa có thông tin
cung
cấp
Phòng kinh
doanh kỹ thuật
Đơn đặt
hàng
Lập đơn đặt hàng gồm các thông tin vật tư, số
lượng, chủng loại, thời gian giao…
Đặt hàng
Khi nhà cung cấp giao hàng, nhân viên phòng
kinh doanh kiểm tra hàng, xác nhận hàng hóa.
Biên bản Sau đó lập phiếu giao vật tư và chuyển vật tư cho
giao hàng các bộ phận có nhu cầu. Toàn bộ chứng từ gồm
tờ trình, hợp đồng, Hóa đơn, Biên bản bàn giao,
Phòng kinh
doanh kỹ
thuật/Các bộ
phận liên quan
Nhận hàng
Phiếu giao nhận được chuyển về Phòng kế toán
Căn cứ vào bộ chứng từ kế toán theo dõi tình hình
Hóa đơn, nhập xuất tồn vật tư, kế toán thanh toán tiến hành
biên bản chi trả tiền cho nhà cung cấp. Toàn bộ chứng từ
Thanh toán
Phòng kế toán giao nhận, được chuyển cho kế toán tổng hợp ghi nhận chi
Phiếu phí. Phòng kinh doanh căn cứ vào dữ liệu trên
nhập kho điều phối việc cung ứng vật tư thiết bị đảm bảo
đúng định mức quy định.
Nguồn: Tác giả tổng hợp
Qua khảo sát tác giả đánh giá thực trạng
cải tiến chu trình doanh thu và chu trình cung ứng,
giúp các công ty hoàn thiện HTTTKT, tạo điều
kiện cho việc triển khai hệ thống ERP sau này
được thuận lợi và đạt hiệu quả cao hơn.
HTTTKT theo chu trình tại một số công ty xăng
dầu khu vực Miền Trung còn những hạn chế, bất
cập tồn tại. Những giải pháp tác giả đề xuất nhằm
TÀI LIỆU THAM KHẢO
[1]. Alzoubi. (2011). The effectiveness of the accouting information systems under the ERP. Research
Journal of Finance and Accouting.
[2]. Công ty Cổ phần Tin Học Viễn Thông Petrolimex. (2013). Hệ thống quản lý cửa hàng xăng dầu
EGAS.
[3]. Nguyễn Mạnh Toàn. (2011). Tiếp cận theo chu trình – Cơ sở năng cao hiệu quả của hệ thống thông
tin kế toán. Tạp chí Kế toán & Kiểm toán, số 05/2011.
[4]. Nguyễn Mạnh Toàn, Huỳnh Thị Hồng Hạnh. (2011). Giáo trình Hệ thống thông tin kế toán, Nhà
Xuất bản Tài chính.
[5]. Romney M.B, Steinbart P.J. (2012). Accounting Information Systems, 12th edition, Prentice Hall.
[6]. Trần Thị Thanh Thúy. (2011). Tình hình ứng dụng ERP và sự tác động của ERP đến tổ chức
hệ thống thông tin kế toán tại các doanh nghiệp Việt Nam. Luận văn Thạc sĩ kinh tế, Đại học Kinh
tế Thành phố Hồ Chí Minh.
[7]. Wikinson J.W., Cerullo M.J. (1997). Accounting Information Systems, 3rd edition, John Wiley &
Sons, Inc.
Thông tin tác giả:
Ngày nhận bài: 09/12/2020
Ngày nhận bản sửa: 20/12/2020
Ngày duyệt đăng: 30/12/2020
1. Trần Thị Phương Thảo
-Đơn vị công tác: Trường Đại học Tài Chính Kế toán
92
9 trang
19/04/2022
3260
Bạn đang xem tài liệu "Tiếp cận hệ thống thông tin kế toán theo chu trình: Góc nhìn từ thực tiễn hoạt động kinh doanh tại một số công ty xăng dầu khu vực miền Trung", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- tiep_can_he_thong_thong_tin_ke_toan_theo_chu_trinh_goc_nhin.pdf
