Khóa luận Thực trạng công tác kế toán thuế giá trị gia tăng và kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp tại Công ty TNHH trang trí nội thất Tiên Phát
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
KHOA KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN
----------
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN THUẾ GIÁ
TRỊ GIA TĂNG VÀ KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP
DOANH NGHIỆP TẠI CÔNG TY TNHH
TRANG TRÍ NỘI THẤT TIÊN PHÁT
VÕ THỊ LẸ
Huế, tháng 4 năm 2018
ĐẠI HỌC HUẾ
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ
KHOA KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN
----------
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN THUẾ GIÁ
TRỊ GIA TĂNG VÀ KẾ TOÁN THUẾ THU NHẬP
DOANH GHIỆP TẠI CÔNG TY TNHH
TRANG TRÍ NỘI THẤT TIÊN PHÁT
Sinh viên thực hiện
Võ Thị Lẹ
Giáo viên hướng dẫn
Th.S Tôn Thất Lê Hoàng Thiện
Lớp: K48B Kế Toán
Khóa học: 2014 – 2018
Huế, tháng 4 năm 2018
Lời Cảm Ơn
Để có thể hoàn thành bài Khóa luận tốt nghiệp cũng như hoàn thành chương trình
4 năm đại học, tôi đã nhận được rất nhiều sự quan tâm giúp đỡ từ quý thầy, quý cô của
Trường Đại học Kinh tế Huế nói chung và quý thầy cô của Khoa Kế toán – Kiểm toán
nói riêng.
Với lòng biết ơn sâu sắc nhất, tôi xin gửi lời chân thành cảm ơn tớcác thầy cô
đã tận tâm hướng dẫn tôi qua những lần học tập khi ngồi dưới ghế nhà trường, trao đổi
về lĩnh vực kế toán- kiểm toán, giúp tôi mở mang đầy đủ kiến thức để làm bài chuyên
đề, mở rộng tầm hiểu biết, hiểu sâu hơn về lĩnh vực chuyên môn để hành trang kĩ
lưỡng cho tôi sau này bước vào đời.
Đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn đến Th.S Tôn Thất Lê Hoàng Thiện đã tận tậm,
chu đáo hướng dẫn giúp tôi thực hiện khóa luận một cách hoàn thiện nhất. Nếu không
có sự hướng dẫn, giúp đỡ của thầy thì tôi nghĩ khóa luận này khó có thể mà hoàn thiện
được. Một lần nữa xin cảm ơn thầy!
Qua đây, tôi cũng cảm ơn Ban Giám Đốc Công ty TNHH Trang Trí Nội Thất Tiên
Phát đã tạo điều kiện thuậđể tôi thực tập tại Công ty. Cảm ơn các anh, chị làm việc
trong phòng Kế toán đã giúp đỡ tôi trong quá trình thực tập, thu thập số liệu.
Mặc dù đã có nhiều cố gắng để thực hiện Khóa luận một cách hoàn chỉnh nhất, song
do mới lần đầu tực tập, tìm hiểu thu thập số liệu của Công ty cũng như hạn chế về mặt
kiến thức và kinh nghiệm nên không thể tránh khỏi nhiều thiếu sót nhất định. Tôi rất mong
nhận được sự đóng góp từ quý thầy cô để bài khóa luận được hoàn chỉnh hơn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Huế, tháng 4 năm 2018
Sinh viên
Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN...................................................................................................................i
MỤC LỤC...................................................................................................................... ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT.......................................................................................v
DANH MỤC BẢNG ......................................................................................................vi
DANH MỤC BIỂU ĐỒ ................................................................................................vi
DANH MỤC BIỂU MẪU............................................................................................ vii
DANH MỤC SƠ ĐỒ................................................................................................... viii
PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ..................................................................................................1
1.1 Lý do chọn đề tài .......................................................................................................1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu..................................................................................................2
1.3 Đối tượng nghiên cứu................................................................................................2
1.4 Phạm vi nghiên cứu...................................................................................................2
1.5 Phương pháp nghiên cứu......................................................................................3
PHẦN II NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU...............................................4
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THUẾ, KẾ TOÁN THUẾ GIÁ TRỊ GIA
TĂNG VÀ THUẾ THU ẬP DOANH NGHIỆP....................................................4
1.1 Những vấn đề cơ bn về thuế ....................................................................................4
1.1.1 Khái niệm...............................................................................................................4
1.1.2 Đặc điểm ................................................................................................................5
1.1.3 Vai trò của thuế......................................................................................................5
1.1.4 Phân loại thuế.........................................................................................................8
1.2 Thuế giá trị gia tăng.................................................................................................10
1.2.1 Khái niệm.............................................................................................................10
1.2.2 Đặc điểm ..............................................................................................................10
1.2.3 Đối tượng chịu thuế, không chịu thuế, đối tượng nộp thuế GTGT .....................10
1.2.4 Căn cứ và phương pháp tính thuế ........................................................................11
1.2.4.1 Căn cứ tính thuế.................................................................................................11
ii
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
1.2.4.2 Phương pháp tính thuế.......................................................................................13
1.2.5 Khấu trừ thuế GTGT............................................................................................14
1.2.5.1 Nguyên tắc khấu trừ thuế GTGT đầu vào........................................................14
1.2.5.2 Điều kiện khấu trừ thuế GTGT đầu vào ..........................................................15
1.2.6 Kê khai, nộp thuế, hoàn thuế GTGT....................................................................15
1.2.7 Nội dung kế toán thuế GTGT ..............................................................................17
1.2.7.1 Kế toán thuế GTGT đầu vào .............................................................................17
1.2.7.2 Kế toán thuế GTGT đầu ra...............................................................................18
1.3 Thuế thu nhập doanh nghiệp ...................................................................................19
1.3.1 Đối tượng nộp thuế, đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế GTGT................20
1.3.2 Căn cứ và phương pháp tính thuế TNDN ............................................................21
1.3.3 Kê khai, quyết toán, nộp thuế TNDN...................................................................24
1.3.4 Kế toán thuế TNDN..............................................................................................25
1.4 Tính mới của đề tài và tổng hợp các đề tài có liên quan.........................................26
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN THUẾ TẠI CÔNG TY
TNHH TRANG TRÍ NỘI THẤT TIÊPHÁT........................................................28
2.1 Giới thiệu về Công ty TNHH trang Trí Nội Thất Tiên Phát ...................................28
2.1.1 Lịch sử hình thành và phátriển của công ty .......................................................28
2.1.2 Chức năng và nhiệm của công ty ....................................................................29
2.1.3 Tổ chức bộ máy uản lý của công ty....................................................................30
2.1.4 Tổ chức bộ máy kế toán .......................................................................................31
2.1.4.1 Sơ đồ bộ máy kế toán ........................................................................................31
2.1.4.2 Tổ chức vận dụng chế độ kế toán......................................................................32
2.1.5 Tình hình nguồn lực tại công ty trong giai đoạn 2015- 2017...............................35
2.1.5.1 Tình hình lao động của công ty trong 3 năm 2015-2017 ..................................35
2.1.5.2 Tình hình tài sản nguồn vốn của công ty...........................................................37
2.1.5.3 Tình hình kết quả kinh doanh của công ty ........................................................40
2.2 Thực trạng công tác kế toán thuế GTGT tại công ty TNHH TTNT Tiên phát..............43
2.2.1 Chứng từ sử dụng .................................................................................................43
2.2.2 Tài khoản sử dụng ................................................................................................43
iii
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
2.2.3 Sổ kế toán sử dụng................................................................................................44
2.2.4 Hóa đơn GTGT ....................................................................................................45
2.2.5 Hạch toán thuế GTGT ..........................................................................................46
2.2.6 Kê khai, khấu trừ, nộp thuế GTGT.......................................................................62
2.3 Thực trạng kế toán thuế TNDN...............................................................................67
2.3.1 Chứng từ sử dụng .................................................................................................67
2.3.2 Tài khoản sử dụng ................................................................................................67
2.3.3 Sổ kế toán sử dụng................................................................................................68
2.3.4 Thuế TNDN tạm tính và thuế TNDN phải nộp....................................................68
2.3.4.1 Thuế TNDN tạm tính.........................................................................................68
2.3.4.2 Thuế TNDN Phải nộp........................................................................................69
2.3.6 Kê khai và nộp thuế..............................................................................................72
2.4 Quản lý thuế tại doanh nghiệp.................................................................................76
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC KẾ TOÁN
THUẾ TẠI CÔNG TY TNHH TRANG TRÍ NỘI THẤT TIÊN PHÁT .......................83
3.1 Nhận xét và đánh giá công tác kế tothuế tại công ty TNHH Trang Trí Nội Thất
Tiên Phát........................................................................................................................83
3.1.1 Ưu điểm..............................................................................................................84
3.1.2 Nhược điểm .....................................................................................................84
3.2 Một số phương páp nhằm hoàn thiện công tác thuế tại Công ty TNHH TTNT
Tiên Phát........................................................................................................................86
PHẦN III: KẾT LUẬN...............................................................................................88
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................90
PHỤ LỤC
iv
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
CSKD
DN
Cơ sở kinh doanh
Doanh nghiệp
GTGT
HHDV
HTKK
NSNN
PS
Giá trị gia tăng
Hàng hóa, dịch vụ
Hỗ trợ kê khai
Ngân sách nhà nước
Phát sinh
SXKD
TK
Sản xuất kinh doanh
Tài khoản
TNDN
TNHH
TSCĐ
TTNT
Thu nhập doanh nghiệp
Trách nhiệm hữu hạn
Tài sản cố định
Trang Trí Nội Thất
v
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1 Tình hình lao đông tại công ty TNHH TTNT Tiên Phát từ năm 2015-2017.35
Bảng 2.2 Tình hình tài sản, nguồn vốn của công ty TNHH TTNT Tiên Phát qua 3 năm
2015-2017......................................................................................................................37
Bảng 2.3 Tình hình kết quả kinh doanh của công ty TNHH TTNT Tiên Phát qua 3 năm
2015-2017......................................................................................................................41
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1 Tình hình tài sản của công ty qua 3 năm 2015-2017.................................38
Biểu đồ 2.2 Tình hình nguồn vốn của công qua 3 năm 2015-2017 ..............................39
vi
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
DANH MỤC BIỂU MẪU
Biểu số 2.1: Hóa đơn GTGT số 2389............................................................................47
Biểu số 2.2 Hóa đơn GTGT số 895...............................................................................48
Biểu số 2.3: Hóa đơn GTGT số 6369............................................................................50
Biểu số 2.4 Hóa đơn GTGT số 776144........................................................................51
Biểu số 2.5 Trích bảng kê HHDV mua vào...................................................................52
Biểu số 2.6 Trích sổ chi tiết TK 1331 ...........................................................................53
Biểu số 2.7 Trích sổ cái TK 1331..................................................................................54
Biểu số 2.8 Hóa đơn GTGT đầu ra số 701....................................................................56
Biểu số 2.9 Hóa đơn GTGT số 716...............................................................................57
Biểu số 2.10 Hóa đơn GTGT số 736.............................................................................58
Biểu 2.11 Trích bảng kê HHDV bán ra........................................................................59
Biểu số 2.12 Trích chi tiết TK 33311.......................................................................60
Biểu số 2.13 Trích sổ cái TK 3331................................................................................61
Biểu số 2.14 Tờ khai thuế GTGT Quý 4/2017..............................................................63
Biểu số 2.15 Sổ chi tiết T11 ..................................................................................71
Biểu số 2.16 Sổ chi tiếTK 3334 ..................................................................................72
Biểu số 2.17 Tờ khai quyết toán thuế TNDN năm 2017...............................................73
Biểu số 2.18 Phụ lục kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh.......................................75
Biểu số 2.19 Tờ khai thuế GTGT chính thức của quý 4 năm 2016 ..............................77
Biểu 2.20 Tờ khai thuế bổ sung cho tờ khai quý 4 năm 2016.......................................79
Biểu 2.21 Bản giải trình khai bổ sung, điều chỉnh ........................................................81
vii
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Quy trình hạch toán thuế GTGT đầu vào.....................................................18
Sơ đồ 1.2: Quy trình hạch toán thuế GTGT đầu ra .......................................................19
Sơ đồ 1.3: Quy trình hạch toán kế toán thuế TNDN hiện hành ....................................26
Sơ đồ 2.1: Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý của công ty TNHH TTNT Tiên Phát ..........30
Sơ đồ 2.2: Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán tại công ty TNHH TTNT Tiên Phát ............31
Sơ đồ 2.3: Sơ đồ ghi sổ kế toán dạng tổng quát ............................................................34
Sơ đồ 2.4: Sơ đồ ghi sổ kế toán về thuế GTGT............................................................44
viii
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
1.1 Lý do chọn đề tài
PHẦN I ĐẶT VẤN ĐỀ
Trong điều kiện hiện nay, khi nền kinh tế nước ta đang dần hội nhập với nền
kinh tế thế giới, Nhà nước ta cũng có những thay đổi về chính sách kinh tế vĩ mô, các
chính sách quản lý nhằm tác động đến cung, cầu, giá cả, việc làm,....nhằm mục đích
tạo môi trường kinh doanh ổn định và phát triển. Trong đó, chính sách thuế được coi là
một cung cụ quan trọng để điều tiết vĩ mô nền kinh tế.
Kế toán với chức năng giúp chủ doanh nghiệp trong công tác tổ chức kế toán,
thống kê nhằm cung cấp những thông tin về hoạt động kinh tế tài chính của doanh
nghiệp một cách đầy đủ kịp thời. Kế toán thuế là công cụ quản lý và điều hành nền
kinh tế, nó có vai trò quan trọng đối với Nhà nước nói chung và doanh nghiệp nói
riêng. Việc tổ chức hạch toán kế toán của doanh nghiệp có nhiều khâu quan trọng,
trong đó công tác tổ chức thuế, kế toán thuế GTGT và kế toán thuế TNDN là một phần
hành kế toán quan trọng trong hệ thống kế toán của mỗi doanh nghiệp. Thực hiện tốt
kế toán thuế sẽ giúp cho doanh nghiệp c định đúng số thuế GTGT và thuế TNDN
phải nộp vào ngân sách nhà nước từ đó doanh nghiệp có kế hoạch chủ động nộp thuế,
thực hiện nghĩa vụ đối với nhà nước, tránh được tình trạng chậm trễ trong công việc
tính toán thuế dẫn đến tìnạng chậm nộp thuế ảnh hưởng mối quan hệ giữa doanh
nghiệp với cơ quan Nnước.
Công ty TNHH Trang Trí Nội Thất Tiên Phát là một công ty thương mại, hoạt
động mua bán diễn ra nhiều, trong những năm vừa qua, hoạt động kinh doanh của
công ty TNHH Trang Trí Nội Thất Tiên Phát luôn đạt hiệu quả cao. Đó là nhờ sự nỗ
lực không ngừng của ban lãnh đạo cùng các nhân viên trong công ty. Bên cạnh đó là
do công tác kế toán của công ty đều tuân thủ theo đúng những quy định của Bộ tài
chính, đặc biệt là trong kế toán về thuế nói chung và thuế GTGT, thuế TNDN nói
riêng, khi có bất kỳ một sự sửa đổi nào về luật thuế GTGT hay luật thuế TNDN, công
ty đều thực hiện đúng theo các Thông tư hướng dẫn và làm theo những hướng dẫn mới
nhất của cơ quan thuế. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm đạt được, công tác kế toán
thuế của công ty vẫn còn một số hạn chế như cách sắp xếp bộ máy kế toán, việc tổ
1
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
chức, sử dụng chứng từ, sổ sách và việc quản lý sử dụng chi phí hợp lý, cần phải khắc
phục để công tác kế toán của công ty ngày càng hoàn thiện, đồng thời giúp cho việc
thực hiện nghĩa vụ đối với Ngân sách nhà nước của công ty được tốt hơn.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, sau quá trình thực tập tại công ty TNHH Trang
Trí Nội Thất Tiên Phát, được tìm hiểu thực tiễn công tác kế toán tại công ty, đi sâu nghiên
cứu công tác kế toán thuế mà cụ thể là thuế GTGT và thuế TNDN, kết hợp với những
kiến thức đã học tại trường em đã chọn đề tài “Thực trạng công tác kế toán thuế GTGT
và kế toán thuế TNDN tại Công ty TNHH Trang Trí Nội Thất Tiên Phát” cho khóa
luận tốt nghiệp của mình.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu tổng quát: Tổng hợp các vấn đề lý luận liên quan đến thuế từ đó khảo
sát tình hình thực tế áp dụng các chuẩn mực kế toán thuế GTGT và thuế TNDN để đưa
ra phương hướng hoàn thiện công tác thuế tại doanh nghiệp.
Mục tiêu cụ thể:
- Tổng hợp các vấn đề lý luận liên quan đến thuế, kế toán thuế GTGT và kế toán
thuế TNDN
- Tìm hiểu thực trạng công tác kế toán thuế GTGT, kế toán thuế TNDN tại công
ty TNHH Trang Trí Nội Thất Tin Phát
- Thông qua tìm hiểề thực trạng để nhận xét, đánh giá và đưa ra một số giải
pháp nhằm hoàn thiện ông tác thuế tại công ty TNHH Trang Trí Nội Thất Tiên Phát
1.3 Đối tưng nghiên cứu
Đề tài tập trung tìm hiểu công tác thuế GTGT và thuế TNDN tại công ty TNHH
Trang Trí Nội Thất Tiên Phát bao gồm các sổ sách kế toán, tài khoản sử dụng và
phương pháp kế toán, các tờ khai thuế được áp dụng.
1.4 Phạm vi nghiên cứu
Phạm vi về không gian: Đề tài được thực hiện tại công ty TNHH Trang Trí Nội
Thất Tiên Phát.
Phạm vi về thời gian: Số liệu về nhân sự, tài chính của Công ty TNHH Trang Trí
Nội Thất Tiên Phát trong 3 năm 2015-2017
2
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
Phạm vi nội dung nghiên cứu: Công tác kế toán thuế GTGT và kế toán thuế TNDN.
1.5 Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu:
- Phương pháp nghiên cứu, tham khảo tài liệu: tham khảo tài liệu ở thư viện
trường, các tài liệu có liên quan đến đề tài như giáo trình kế toán thuế GTGT và thuế
TNDN, các thông tư, thông tin trên internet, tạp chí và các tài liệu kế toán khác…
được thực hiện hệ thống hóa các cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu.
- Phương pháp phỏng vấn trực tiếp: Phương pháp này được sử dụng để thu thập
thông tin về tình hình doanh nghiệp, về công tác kế toán thuế GTGT, thuế TNDN cũng
như làm rõ những thắc mắc trong quá trình thu thập thông qua việc trao đổi trực tiếp
với kế toán trưởng và kế toán phần hành khác. Phương pháp này được thực hiện
thường xuyên trong suốt quá trình thực tập tại đơn vị.
Phương pháp xử lý số liệu:
- Phương pháp so sánh, đối chiếu, tổng hợp để xử lý và phân tích số liệu: So
sánh, phân tích tình hình lao động, tài sản - nguồn vốn, kết quả kinh doanh. Tiến hành
xử lý, tổng hợp số liệu đối chiếu lý thuyết với thực tế để đưa ra nhận xét về công tác
kế toán thuế GTGT, thuế TDN tại công ty.
- Phương pháp kế toán: Thu thập các chứng từ kế toán để chứng minh cho các
nghiệp vụ kinh tế đã xảra tại doanh nghiệp; ghi nhận, hạch toán theo các tài khoản
đối ứng vào sổ toán có liên quan từ đó đối chiếu khớp đúng giữa sổ kế toán và
chứng từ cũng như phân tích, xử lý số liệu sử dụng trong phần thực trạng kế toán thuế
GTGT và thực trạng kế toán thuế TNDN.
3
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
PHẦN II NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ THUẾ, KẾ TOÁN THUẾ GIÁ
TRỊ GIA TĂNG VÀ THUẾ THU NHẬP DOANH NGHIỆP
1.1Những vấn đề cơ bản về thuế
1.1.1 Khái niệm
Thuế ra đời là mang tính tất yếu gắn liền với sự tồn tại của nhà nước. Như chúng
ta đã biết, mỗi nhà nước muốn tồn tại thì phải có một nguồn vật chất nhất định để duy
trì sự tồn tại và thực hiện chức năng của nhà nước. Nguồn vật chất đó hình thành từ
nhiều hoạt động khác nhau nhưng hoạt động chủ yếu vẫn là hoạt động thu thuế. Việc
thu thuế tạo ra một nguồn thu tài chính lớn cho nhà nước, qua đó nhà nước có thể tồn
tại và thực hiện chức năng của mình.
Cho đến nay trong các sách báo kinh tế trên thế giới vẫn chưa có thống nhất tuyệt
đối về khái niệm thuế. Đứng trên các gđộ khác nhau theo các quan điểm của các
nhà kinh tế khác nhau thì có các định nghĩa về thuế khác nhau.
Theo nhà kinh tế học Gason Jeze trong cuốn “Tài chính công” đưa ra một định
nghĩa tương đối cổ điển về uế: “Thuế là một khoản trích nộp bằng tiền, có tính chất
xác định, không hoàn ả trực tiếp do các công dân đóng góp cho nhà nước thông qua
con đường quyền lực nhằm bù đắp những chi tiêu của nhà nước”
Trên góc độ phân phối thu nhập: “Thuế là hình thức phân phối và phân phối lại
tổng sản phẩm xã hội và thu nhập quốc dân nhằm hình thành các quỹ tiền tệ tập trung
của nhà nước để đáp ứng các nhu cầu chi tiêu cho việc thực hiện các chức năng,
nhiệm vụ của nhà nước”.
Trên góc độ kinh tế học: “Thuế là một biện pháp đặc biệt, theo đó nhà nước sử
dụng quyền lực của mình để chuyển một phần nguồn lực tư sang khu vực công nhằm
thực hiện các chức năng kinh tế – xã hội của nhà nước”.
Vậy từ những quan điểm trên có thể định nghĩa về thuế như sau:
4
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
Thuế là khoản đóng góp bắt buộc mà mỗi tổ chức, cá nhân phải có nghĩa vụ đóng
góp cho nhà nước theo luật định để đáp ứng nhu cầu chi tiêu cho việc thực hiện các
chúc năng, nhiệm vụ của nhà nước.
1.1.2 Đặc điểm
- Tính pháp lý:
Thuế là một công cụ tài chính có tính pháp lý cao, được quyết định bởi quyền lực
chính trị của nhà nước và quyền lực ấy được thể hiện thông qua các quy định cần thiết về
phạm vi, hình thức và các thủ tục, các quy trình pháp lý liên quan đến nghĩa vụ nộp thuế.
- Tính bắt buộc:
Tính bắt buộc là thuộc tính cơ bản vốn có của thuế, nó phân biệt thuế với các
hình thức huy động tài chính khác của ngân sách nhà nước. Đặc điểm này vạch rõ nội
dung kinh tế của thuế là những quan hệ tiền tệ được hình thành một cách khách quan
và có ý nghĩa xã hội đặc biệt, việc động viên mang tính chất bắt buộc của Nhà nước.
Theo nhà kinh tế học Joseph E. Stiglitz: “Thuế khác với đa số những khoản
chuyển giao tiền từ người này sang người kia: Trong khi tất cả những chuyển giao đó
là tự nguyện thì thuế là bắt buộc”
- Tính không hoàn trả trực tiếp:
Khác với khoản vay, phí và lệ phí, thuế không hoàn trả trực tiếp cho người nộp
thuế, tuy nhiên, một phần ế được hoàn trả gián tiếp cho người nộp thuế thông qua
các khoản phúc lợi xã ội. Sự không hoàn trả trực tiếp được thể hiện ở cả trước và sau
khi thu thuế.
Trước khi u thuế, Nhà nước không hề cung ứng trực tiếp một dịch vụ nào cho
người nộp thuế. Sau khi thu thuế, Nhà nước cũng không có sự bồi hoàn trực tiếp nào
cho người nộp thuế bởi vì kết quả của việc sử dụng các thu nhập từ thuế chủ yếu là các
sản phẩm công cộng.
1.1.3 Vai trò của thuế
Thuế không chỉ đơn thuần là một nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước mà
thuế còn gắn liền với các vấn đề về sự tăng trưởng kinh tế, về sự công bằng trong phân
phối và sự ổn định xã hội. Trong phạm vi nghiên cứu sẽ xem xét thuế với các vai trò
cơ bản của nó là: tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước, kích thích tăng trưởng kinh tế
5
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
và điều chỉnh thu nhập.
Tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước
Là vai trò đầu tiên của thuế. Mỗi một loại thuế mà nhà nước ban hành đều nhằm vào
mục đích là tạo nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Trong nền kinh tế thị trường vai trò
này của thuế càng nổi bậc bởi thuế là nguồn thu chủ yếu của ngân sách nhà nước.
Vai trò tạo nguồn thu của thuế xuất phát từ yêu cầu và quyền lực của nhà nước
đối với xã hội. Nhà nước với quyền lực chính trị có thể ban hành các loại thuế với các
mức thuế suất tuỳ ý. Tuy nhiên, khi xét về mục đích lâu dài khi định ra các loại thuế,
thuế suất, đối tượng chịu thuế chính phủ không chỉ đơn thuần thỏa mãn nhu cầu tăng
thu của ngân sách nhà nước, mà phải thỏa mãn đồng thời yêu cầu tăng trưởng kinh tế
và điều chỉnh thu nhập. Việc đáp ứng cả ba yêu cầu đó đòi hỏi chính phủ phải tính
toán, cân nhắc kỹ lưỡng khi ban hành các loại thuế, bởi vì nguồn thu của thuế bắt
nguồn từ thu nhập quốc dân, khả năng động viên của thuế phụ thuộc chủ yếu vào phát
triển của sản xuất, hiệu quả của sản xuất.
Như vậy, tạo nguồn thu cho ngân ch nhà nước là vai trò cơ bản của thuế. Tuy
nhiên để phát huy tốt vai trò này cần phải đặt thuế trong mối quan hệ với tăng trưởng
kinh tế và thực hiện công bằng xã hội, bởi vì chính sự tăng trưởng kinh tế và thực hiện
công bằng xã hội là cơ sở tại và phát triển của thuế.
Vai trò kích thích tăng trưởng kinh tế
Là vai trò ông kém phần quan trọng bởi vì chính sách thuế ảnh hưởng trực tiếp
đến thu nhập, giá cả, quan hệ cung cầu, cơ cấu đầu tư và đến sự phát triển hoặc suy
thoái của một nền kinh tế.
Trong nền kinh tế thị trường nhà nước sử dụng công cụ thuế để điều tiết sản xuất
và thị trường nhằm xác lập một cơ cấu kinh tế hợp lý; có những ngành kinh tế tác động
đến sự tăng trưởng kinh tế (kinh tế công cộng) nhưng lại không được các nhà đầu tư
thuộc các thành phần kinh tế quan tâm vì lợi nhuận không cao, cần có sự đầu tư của nhà
nước. Điều này đòi hỏi phải huy động thuế một tỷ lệ tương đối cao đối với một số ngành
có điều kiện thuận lợi trong những thời kỳ nhất định và một tỷ lệ thuế tương đối thấp đối
6
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
với những ngành kém thuận lợi nhằm tạo cơ sở hạ tầng cho nền kinh tế. Đồng thời, việc
phân biệt thuế suất đối với từng loại sản phẩm, ngành hàng tự nó đã góp phần điều chỉnh
giá cả, quan hệ cung cầu và hướng dẫn các nhà đầu tư bỏ vốn vào đầu tư những sản
phẩm, ngành hàng theo đúng định hướng của nhà nước và việc ưu đãi thuế đối với một
số mặt hàng, ngành nghề cũng góp phần kích thích tăng trưởng kinh tế.
Nhìn chung trong quá trình cải cách hệ thống thuế của nước ta nhà nước đã chú
trọng xác lập đúng đắn mối quan hệ giữa các loại thuế, xác định hợp lý các đối tượng
chịu thuế, thuế suất và chế độ miễn giảm cho nên hệ thống thuế hiện hành đã phát huy
tác dụng trong việc khuyến khích đầu tư, phát triển những ngành sản xuất kinh doanh
có lợi cho nền kinh tế, hướng dẫn sản xuất và tiêu dùng, thực hiện chính sách thu hút
vốn đầu tư nước ngoài, bảo vệ và phát triển sản xuất hàng hóa trong nước và tạo điều
kiện cho hàng hóa trong nước xâm nhập, cạnh tranh được với thị trường thế giới.
Vai trò điều tiết thu nhập, thực hiện công bằng xã hội
Trong nền kinh tế thị trường, nếu không có sự can thiệp của nhà nước, để thị
trường tự điều chỉnh thì sự phân phối của cải và thu nhập sẽ mang tính tập trung rất
cao tạo ra hai cực đối lập nhau: một thu số người sẽ giàu có lên nhanh chóng, còn
cuộc sống của đại bộ phận dân chúng ở mức thu nhập thấp. Thực tế, sự phát triển của
một đất nước là kết quả nỗ lực ủa cả một cộng đồng, sẽ không công bằng nếu không
chia xẻ thành qủa phát triểkinh tế cho mọi người. Bởi vậy cần có sự can thiệp của
nhà nước vào qúa trìnphân phối thu nhập, sự can thiệp này đặc biệt hiệu qủa bằng
cách sử dụng công cụ thuế.
Với các sắc thuế như: Thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế thu
nhập… theo hướng thuế đánh cao vào những hàng hóa dịch vụ cao cấp, người có thu
nhập cao nhằm điều tiết bớt thu nhập của các doanh nghiệp, cá nhân có thu nhập cao.
Đồng thời thuế đánh thấp vào những hàng hóa dịch vụ cần thiết cho đại bộ phận dân
chúng. (Ví dụ: thuế tiêu thụ đặc biệt thuế suất 75% đối với rượu từ 40 độ trở lên, thuế
suất 15% đối với rượu thuốc. Bia chai, bia hộp, bia tươi thuế suất 75% trong khi bia
hơi thuế suất là 30% …). Như vậy, việc quy định về đối tượng chịu thuế, thuế suất
từng ngành hàng như trên bên ngoài như là một sự cưỡng chế nhưng bên trong nhằm
điều chỉnh những quan hệ xã hội nhất định.
7
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
Mặt khác, những nhà doanh nghiệp cũng không thể suốt đời phục vụ cho mục
đích tăng trưởng kinh tế nếu thu nhập của họ bị chia xẻ một cách vô lý. Đây là mâu
thuẩn cơ bản trong nền kinh tế thị trường mà chính sách thuế của chính phủ phải giải
quyết. Thực ra, vẫn có một mối quan hệ phụ thuộc để tồn tại giữa nhà kinh doanh và
người lao động. Tức là, có một giới hạn phân phối lại mà ở đó độ nhạy cảm về tăng
trưởng bị hạn chế, các nhà kinh doanh sẳn sàng đóng góp một phần thu nhập cho xã
hội mà không làm suy giảm sự tăng trưởng của họ. Chính sách thuế phải xác định
được khung giới hạn đó thông qua phản ứng của doanh nghiệp đối với thuế suất từng
loại thuế và có sự điều chỉnh cho phù hợp.
1.1.4 Phân loại thuế
Phân loại theo phương thức đánh thuế
Đây là cách phân loại truyền thống đã hình thành từ rất lâu, các sắc thuế thường
được chia thành thuế trực thu và thuế gián thu. Sự phân loại này phụ thuộc vào đối
tượng chịu thuế, mối quan hệ giữa người nộp thuế và Nhà nước.
- Thuế trực thu là loại thuế đánh trực tiếp vào thu nhập của tổ chức kinh tế hoặc
của cá nhân (đánh trực tiếp vào người nộp thuế) như thuế thu nhập, thuế đánh vào của
cải, thuế đánh vào đối tượng thường trú. Đối với thuế trực thu thì người nộp thuế cũng
chính là người chịu thuế. à nước áp dụng loại thuế này nhằm điều tiết, động viên
trực tiếp vào thu nhập của người có thu nhập. Tức người thực hiện hành vi nộp thuế
phải trích một phần từ ính thu nhập của mình để nộp cho Nhà nước mà không thể
chuyển nghĩa vang cho người khác.
- Thuế gián thu là loại thuế đánh vào việc tiêu thụ các hàng hóa, dịch vụ và được
xác định là một khoản cấu thành trong giá cả hàng hóa, dịch vụ. Qua đó, mối quan hệ
giữa người chịu thuế và Nhà nước được thể hiện một cách gián tiếp. Trong mối quan
hệ này, khoản thuế gián thu sẽ được chuyển cho người tiêu dùng gánh chịu và khoản
thuế gián thu này được doanh nghiệp thu hộ cho Nhà nước, người nộp thuế và người
chịu thuế khác nhau, hay nói cách khác doanh nghiệp nộp thuế hộ, người tiêu dùng là
người chịu thuế, các loại thuế gián thu hiện hành như: thuế Giá trị gia tăng, thuế Tiêu
thụ đặc biệt, thuế Xuất nhập khẩu…
Phân loại theo đối tượng đánh thuế
8
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
Với cách phân loại này, hệ thống thuế được chia thành 3 loại: thuế đánh vào hàng
hóa, dịch vụ (thuế tiêu dùng); thuế đánh vào thu nhập và thuế đánh vào tài sản.
- Thuế đánh vào hàng hóa, dịch vụ: là các loại thuế có cơ sở đánh thuế là các
loại hàng hóa, dịch vụ. Các loại thuế đánh vào hàng hóa, dịch vụ được tính vào giá bán
nên về thực chất là loại thuế do người tiêu dùng gánh chịu, loại thuế này cho phép mọi
người tự do lựa chọn hàng hóa, quyết định tiêu dùng để chịu thuế cao hay thấp tùy ý
thích và túi tiền của mình. Các loại thuế đánh vào hàng hóa, dịch vụ được thể hiện
dưới các sắc thuế như: thuế Giá trị gia tăng, thuế Tiêu thụ đặc biệt…
- Thuế đánh vào thu nhập: là các loại thuế có cơ sở đánh thuế là phần thu nhập
kiếm được. Thu nhập được hình thành từ nhiều nguồn như: tiền lương, tiền công, hoạt
động sản xuất kinh doanh… do thu nhập được thể hiện ở nhiều dạng nên thuế thu nhập
cũng có nhiều loại: thuế thu nhập cá nhân, thuế thu nhập doanh nghiệp.
- Thuế đánh vào tài sản: là các loại thuế có cơ sở đánh thuế là giá trị tài sản của
người chịu thuế như: nhà cửa, đất đai, chứng khoán.
Ý nghĩa của việc phân loại thuế
Trong hoạt động lập pháp
- Phân loại thành thuế trực thu và thuế gián thu sẽ giúp các nhà lập pháp tìm ra
những phương thức điều tiết riêg, xây dựng được các sắc thuế phù hợp với mục đích
điều tiết, phản ánh được phvi tác động của sắc thuế đó.
- Để đảm bảo tíh công bằng điều tiết thu nhập thì cần gia tăng các loại thuế trực
thu nhưng đề đảm bảo nguồn thu ổn định cho ngân sách nhà nước thì lại cần gia tăng
các loại thuế gián thu. Vấn đề là phải làm sao để cân bằng được lợi ích của nhà nước
và người nộp thuế.
Trong công tác tổ chức hành thu
Việc phân loại thuế có ý nghĩa trong việc tổ chức thu thuế. Với mỗi loại thuế sẽ xác
định được phạm vi người nộp thuế, nguyên tắc đánh thuế, đối tượng tính thuế, căn cứ tính
thuế, cách thức tính thuế,...từ đó có biện pháp thu thuế phù hợp. Qua đó phân định thẩm
quyền của các cơ quan ban hành thu thuế từ đó có biện pháp quản lý thu thuế hiệu quả.
Trong nhận thức của đối tượng nộp thuế và người chịu thuế, trốn thuế
9
SVTH: Võ Thị Lẹ
Khóa luận tốt nghiệp
Đối với loại thuế trực thu sẽ dễ gây phản ứng từ phía người nộp thuế hoặc dễ xảy ra
tình trạng trốn, lậu thuế, còn đối với loại thuế gián thu thì người nộp thuế không có gánh
nặng về thuế việc nộp thuế sẽ như một phần tất yếu khi sử dụng hàng hóa, dịch vụ.
1.2 Thuế giá trị gia tăng
1.2.1 Khái niệm
Theo quy định tại Điều 2, Luật thuế GTGT số 13/2008/QH12 của Quốc hội ban
hành ngày 03/06/2008:
“Thuế GTGT là thuế tính trên giá trị tăng thêm của hàng hóa dịch vụ phát sinh
trong quá trình từ sản xuất lưu thông đến tiêu dùng”
Như vậy, ta có thể hiểu: thuế GTGT là thuế tính trên phần giá trị mới được tạo ra
(giá trị tăng thêm) trong quá trình SXKD. Nếu trong quá trình SXKD không tạo ra giá
trị tăng thêm cho sản phẩm thì tổ chức, DN không phải nộp thuế GTGT.
Thuế GTGT được đánh giá là một sắc thuế tiên tiến của Nhà nước ta, đã khắc
phục được hiện tượng thuế chồng lên thuế của thuế doanh thu.
1.2.2 Đặc điểm
- Thuế tiêu dùng nhiều giai đoạn: Thuế đánh vào tất cả các giai đoạn từ sản xuất,
lưu thông đến tiêu dùng, nhỉ đánh vào giá trị tăng thêm.
- Tính trung lập: Thuế không chịu ảnh hưởng bởi kết quả kinh doanh của người
nộp thuế, không phải là ếu tố của chi phí mà đơn thuần là một khoản cộng thêm vào
giá bán cho ngưcung cấp hàng hóa dịch vụ.
- Thuế gián thu: Đối tượng nộp thuế là tổ chức, cá nhân SXKD và người chịu
thuế là người tiêu dùng.
- Lũy thoái so với thu nhập: Dù người có thu nhập cao hay thấp đều chỉ chịu một
mức thuế giống nhau nếu mua cùng một loại HHDV.
1.2.3 Đối tượng chịu thuế, không chịu thuế, đối tượng nộp thuế GTGT
Đối tượng chịu thuế
Hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam là
đối tượng chịu thuế GTGT, trừ các đối tượng không chịu thuế
10
SVTH: Võ Thị Lẹ
Tải về để xem bản đầy đủ
113 trang
04/04/2022
5480
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Khóa luận Thực trạng công tác kế toán thuế giá trị gia tăng và kế toán thuế thu nhập doanh nghiệp tại Công ty TNHH trang trí nội thất Tiên Phát", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- khoa_luan_thuc_trang_cong_tac_ke_toan_thue_gia_tri_gia_tang.pdf
