Khóa luận Hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần công thương Việt Nam chi nhánh tỉnh Quảng Bình
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
PHẦN MỞ ĐẦU
1.
Lý do chọn đề tài
Trong nền kinh tế thị trường, ngân hàng có vai trò hết sức quan trọng đối với sự
ổn định và phát triển kinh tế của đất nước. Nền kinh tế phát triển với tốc độ cao và ổn
định khi có chính sách tiền tệ đúng đắn và hệ thống ngân hàng hoạt động đủ mạnh, có
hiệu quả, có khả năng tập trung, thu hút nguồn vốn và phân bổ hợp lý vào các ngành
sản xuất kinh doanh. Với sự phát triển lâu dài và bền vững, ngân hàng Thương mại Cổ
phần Công thương Việt Nam (VIETINBANK) đã khẳng định được chổ đứng của
mình trên thị trường nói chung cũng như trong lĩnh vực ngân hàng nói riêng. Cùng với
đó, chi nhánh ngân hàng TMCP Công thương tỉnh Quảng Bình trong những năm qua
đã có những chn biến tích cực, kết quả kinh doanh ngày càng tốt và đạt được
những thành công nhất định, để lại được dấu ấn sâu sắc trong lòng khách hàng, góp
phần thúc đẩy kinh tế của tỉnh Quảng Bình phát triển trong những năm qua.
Tín dụng là một trong những hoạt động thiết yếu của ngân hàng, đem lại phần
lớn doanh thu, tín dụng ngân hàng đáp ứng nhu cầu về vốn cho nền kinh tế là người
trung gian điều hòa quan hệ cung cầu về vốn cho nền kinh tế. Ngày nay, khi mức sống
của con người ngày càng cãi thiện thì nhu cầu tiêu dùng, mua sắm, đầu tư, SXKD…
của các cá nhân cũng từng bước tăng lên vì vậy tất yếu nảy sinh nhu cầu vay vốn để
thỏa mãn các nhu cầu đó. Cũng một phần từ lý do này các ngân hàng thương mại đã
không ngừng cung cấp các sản phẩm, dịch vụ cho vay đối với đối tượng khách hàng
cá nhân để mong phát triển và chiếm lĩnh thị phần này.
Thấy được vai trò quan trọng của công tác tín dụng nói chung và tín dụng khách
hàng cá nhân đối với ngân hàng nói riêng và làm thế nào để giúp ngân hàng ngày càng
nâng cao hiệu quả công tác tín dụng, đặc biệt là tín dụng đối với nhóm khách hàng là
cá nhân trong thời gian thực tập tại ngân hàng Thương mại Cổ phần Công thương Việt
Nam chi nhánh tỉnh Quảng Bình, em đã chọn đề tài: “Hoạt động tín dụng khách
hàng cá nhân tại ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt nam chi nhánh
tỉnh Quảng Bình” làm đề tài khóa luận tốt nghiệp của mình và để nhằm tìm ra một số
giải pháp đề xuất cho hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại chi nhánh.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
1
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
2.
Mục tiêu nghiên cứu
Mục tiêu chung:
Phân tích thực trạng tín dụng và hoạt động tín dụng đối với đối tượng khách
hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quảng Bình. Từ
đó, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện hơn nữa hoạt động tín dụng đặc biệt là đối
với khách hàng cá nhân tại chi nhánh.
Mục tiêu cụ thể:
- Hệ thống lại các lý luận về NHTM và hoạt động tín dụng, quản trị tín dụng.
- Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh, hoạt động tín dụng đối với khách
hàng cá nhân của ngân hàng TMCP Công thương chi nhánh Tỉnh Quảng Bình.
- Trên cơ sluận, phân tích tình hình và nguyên nhân đề tài đưa ra một số giải
pháp nhằm hoàn thiện hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại chi nhánh ngân hàng
TMCP Công thương Tỉnh Quảng Bình.
3.
Đối tượng và phạm vghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu:
- Đề tài chủ yếu tập trung nghiên cứu hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại
ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Tỉnh Quảng Bình.
Phạm vi nghiên cứu:
- Về không gian: nghiên cứu tại chi nhánh ngân hàng TMCP Công thương Tỉnh
Quảng Bình.
- Về thời gian: đối với số liệu thứ cấp đề tài sử dụng số liệu 3 năm từ 2015 đến
2017. Đối với số liệu sơ cấp được thu thập từ ý kiến khách hàng trong thời gian từ
ngày 22 tháng 1 năm 2018 đến ngày 20 tháng 3 năm 2018.
4.
Phương pháp nghiên cứu
4.1. Phương pháp thu thập dữ liệu
4.1.1. Dữ liệu thứ cấp
- Thu thập từ các báo cáo của phòng tổ chức hành chính, phòng tổng hợp, phòng
bán lẻ, phòng kế toán.
- Từ báo cáo thường niên, báo cáo tài chính của VIETINBANK Quảng Bình qua
các năm.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
2
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
- Từ sách báo, tạp chí, internet, giáo trình, các công trình nghiên cứu, khóa luận,
chuyên đề trước đó.
4.1.2. Dữ liệu sơ cấp
- Sử dụng phương pháp quan sát, phương pháp phỏng vấn đối với cán bộ nhân
viên ngân hàng đặc biệt là cán bộ tín dụng Phòng Bán lẻ để tìm hiểu quy trình tín
dụng, các vấn đề liên quan đến hoạt động tín dụng, quản trị tín dụng, học hỏi và trao
đổi cách thức làm việc kinh nghiệm làm việc của cán bộ ngân hàng.
- Sử dụng phiếu khảo sát lấy ý kiến của nhóm khách hàng cá nhân để thu thập
thông tin ý kiến của khách hàng đối với hoạt động tín dụng tại chi nhánh bằng phương
pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản. Đối tượng khách hàng được khảo sát, lấy ngẫu
nhiên những khhàng cá nhân đã và đang làm hồ sơ tín dụng tại Chi nhánh được
lưu trữ tại phòng bán lẻ trong thời gian gần đây để phát phiếu khảo sát, sau đó thu hồi
và tiến hành tổng hợp thông tin.
- Sử dụng công thức sau ể tính kích cỡ mẫu điều tra khách hàng cá nhân:
n = Z2
1- α/2
Trong đó:
n: kích cỡ mẫu
p: tỷ lệ mẫu được lựa chọn so với tổng thể
ε: sai số cho phép = 8%
α=5% mức ý nghĩa ( độ tin cậy là 95%)
Z21-α/2= 1,96: giá trị Z tương ứng với khoảng tin cậy cho phép
Để đảm bảo kích thước mẫu đủ lớn và đủ tin cậy, nghiên cứu này chọn p = 0,5.
Khi đó kích thước mẫu tối đa sẽ là :
n = Z2
=
= 151
1- α/2
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
3
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
4.2.
Phương pháp nghiên cứu, xử lý tài liệu
- Nghiên cứu các tài liệu thu thập được trong quá trình thực tập tại ngân hàng để
chắt lọc nội dung cần thiết cho đề tài.
- Thông qua các tài liệu khác như giáo trình, sách báo, internet… để tổng hợp cơ
sở lý luận.
- Sau khi đã thu thập được số liệu tiến hành phân tích, so sánh, đối chiếu, tổng
hợp thông tin để đánh giá và tìm ra biện pháp nhằm nâng cao hiểu quả hoạt động tín
dụng đối với khối khách hàng cá nhân tại ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam
chi nhánh Quảng Bình.
- Xử lý và tính toán các số liệu thu thập được liên quan đến đề tài nghiên cứu
tiến hành trên mnh với phần mền EXCEL.
4.3. Phương pháp phân tích số liệu
- Phương pháp so sánh để phân tích đặc điểm, tính chất của hoạt động tín dụng
làm cơ sở để đề xuất các giháp nhằm nâng cao công tác tín dụng khách hàng cá
nhân tại chi nhánh VIETINBANK Quảng Bình.
- Phương pháp thống kê mô tả để mô tả những đặc tính của dữ liệu thu thập được
nhằm phân tích các đặc trưng của hoạt động tín dụng tại NHTM.
- Phương pháp dãy số biến động theo thời gian để phân tích biến động và nêu lên
xu thế biến động của các chỉ tiêu liên quan đến hoạt động tín dụng qua đó làm căn cứ
để dự đoán mức độ ảnh hưởng của các chỉ tiêu đó đến chất lượng tín dụng tại chi
nhánh.
- Đối với số liệu thu thập được từ bảng hỏi khách hàng được tính toán và xử lý
bằng phần mền EXCEL, sử dụng các phương pháp so sánh; phân tích; tổng hợp; thống
kê mô tả để nắm bắt được thông tin cơ bản của khách hàng, đánh giá chất lượng dịch
vụ tín dụng tại chi nhánh, qua đó có thêm những đề xuất cho chi nhánh.
- Ngoài ra các phương pháp trên còn được xử dụng trong đề tài để thấy được tình
hình hoạt động kinh doanh của chi nhánh trong thời gian qua và đề xuất phương
hướng hoạt động trong thời gian tới.
5.
Kết cấu khóa luận
Nội dung bài khóa luận tốt nghiệp gồm 3 phần:
PHẦN 1: ĐẶT VẤN ĐỀ
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
4
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
PHẦN 2: NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
Chương 1: Cơ sở lý luận về hoạt động tín dụng tại ngân hàng thương mại
Chương 2: Thực trạng hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng
TMCP Công thương Việt Nam chi nhánh Quảng Bình (Vietinbank Quảng Bình)
Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện hoạt động tín dụng khách hàng cá
nhân tại ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam chi nhánh Quảng
Bình
PHẦN 3: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
5
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
NỘI DUNG VÀ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG TẠI NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1.
Tổng quan về ngân hàng thương mại
1.1.1. Khái niệm về ngân hàng thương mại
Có rất nhiều khái niệm về NHTM và ở mỗi quốc gia khác nhau hình thành một
khái niệm khác nhau.
Ở Việt Nam, theo Luật các tổ chức tín dụng số 47/2010/GH12 năm 2010, NHTM
được định nghĩa ư sau: Ngân hàng thương mại là loại hình ngân hàng được thực
hiện tất cả các hoạt động ngân hàng và các hoạt động kinh doanh khác theo quy định
của Luật này nhằm mục tiêu lợi nhuận.
Để làm rõ hơn về định nghĩa trên, Luật này còn định nghĩa:
Ngân hàng là loại hình tổ chức tín dụng có thể được thực hiện tất cả các hoạt
động ngân hàng theo quy định của Luật này. Theo tính chất và mục tiêu hoạt động,
các loại hình ngân hàng bao gồm: ngân hàng thương mại, ngân hàng chính sách, ngân
hàng hợp tác xã.
Tổ chức tín dụng là doanh nghiệp thực hiện một, một số hoặc tất cả các hoạt
động ngân hàng. Tổ chức tín dụng bao gồm: ngân hàng, tổ chức tín dụng phi ngân
hàng, tổ chức tài chính vi mô và quỹ tín dụng nhân dân.
Hoạt động ngân hàng là việc kinh doanh, cung ứng thường xuyên một hoặc một
số các nghiệp vụ: nhận tiền gửi, cấp tín dụng, cung ứng dịch vụ thanh toán qua tài
khoản.
Như vậy, NHTM phân biệt một cách rõ ràng với các TCTD phi ngân hàng khác.
NHTM cũng là một tổ chức tín dụng như những TCTD khác nhưng nó thực hiện toàn
bộ các hoạt động của ngân hàng như nhận tiền gửi, thanh toán... mà các TCTD phi
ngân hàng không có.
1.1.2. Đặc điểm kinh doanh của ngân hàng thương mại
Trong giáo trình Tín dụng-Ngân hàng, Phan Thị Cúc (2008) có chỉ ra các đặc
điểm kinh doanh của ngân hàng thương mại như sau:
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
6
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
- Vốn và tiền vừa là phương tiện kinh doanh, vừa là mục đích kinh doanh, vừa là
đối tượng kinh doanh.
Các NHTM hoạt động dựa trên một phần vốn tự có và nguồn vốn từ huy động,
thực hiện hai hình thức hoạt động là kinh doanh tiền tệ và dịch vụ ngân hàng. Ngân
hàng huy động nguồn tiền nhàn rỗi từ nền kinh tế để thực hiện cấp tín dụng và các
dịch vụ khác. Hoạt động kinh doanh NHTM là hình thức kinh doanh kiếm lời, theo
đuổi mục tiêu lợi nhuận là chủ yếu
- Ngân hàng kinh doanh chủ yếu bằng vốn của người khác.
Bên cạnh nguồn vốn tự có của ngân hàng, chiếm tỷ trọng lớn nhất và giữ vai trò
quan trọng nhất trong hoạt động của NHTM là nguồn vốn huy động. Nguồn vốn này
được ngân hàng hút từ các cá nhân, tổ chức trong nền kinh tế. Ngân hàng có quyền
sử dụng nguồn vốn này để đầu tư kiếm lời nhưng phải chịu trách nhiệm hoàn trả cả
vốn gốc và tiền lãi tương ứng cho khách hàng.
- Khách hàng của ngân ng bao gồm nhiều đối tượng khác nhau và hoạt động
trong nhiều lĩnh vực, ngành nghề khác nhau.
Hoạt động của NHTM hướng đến tất cả các đối tượng, thành phần kinh tế hoạt
động trong mọi lĩnh vực và ngành nghề khác nhau. Bất kỳ nhu cầu nào phát sinh như
gửi tiền, vay vốn hay sử dụng các dịch vụ thanh toán, thẻ,... của ngân hàng đều được
đáp ứng đầy đủ dựa trên các nguyên tắc hoạt động
- Trong quá trình kinh doanh, các ngân hàng có mối quan hệ hết sức chặt chẽ với
các ngân hàng trong và ngoài nước. Người ta gọi hiện tượng này là tính liên kết trong
hệ thống ngân hàng.
Hệ thống các NHTM được đặt dưới sự quản lý, giám sát chặt chẽ của NHNN,
nên tất cả các hoạt động của ngân hàng đều phải tuân theo sự điều chỉnh của NHNN.
Bên cạnh đó, do nhu cầu trao đổi, thanh toán giữa các khách hàng khác ngân hàng nên
trong hệ thống ngân hàng cần có sự liên kết hoạt động, hỗ trợ lẫn nhau. Đồng thời,
khách hàng của ngân hàng cũng có thể là một ngân hàng khác, vì vậy mối quan hệ
giữa các ngân hàng càng chặt chẽ.
Ngoài ra, với xu hướng hội nhập quốc tế, hợp tác toàn cầu, nhu cầu giao lưu, hợp
tác càng được mở rộng từ đó hệ thống ngân hàng trong nước cũng ngày càng liên kết
với các ngân hàng nước ngoài.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
7
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
- Các sản phẩm ngân hàng có quan hệ chặt chẽ với nhau, không thể tách riêng
từng sản phẩm hay nhóm sản phẩm để đánh giá kết quả và hiệu quả kinh doanh.
Trong nội bộ một ngân hàng, các sản phẩm ngày càng được đa dạng, phong phú.
Tuy nhiên, các sản phẩm luôn có mối quan hệ chặt chẽ, từ sản phẩm huy động đến cho
vay, các dịch vụ thẻ,... Sản phẩm của ngân hàng phát triển theo hướng bổ sung cho
nhau, ngày càng hoàn thiện, không loại trừ lẫn nhau. Khi một sản phẩm mới ra đời thì
các sản phẩm trước đây vẫn được duy trì sử dụng một cách hiệu quả.
1.1.3. Chức năng của ngân hàng thương mại
Với tính chất đặc biệt của ngân hàng là kinh doanh tiền tệ, Phan Thị Cúc (2008)
chỉ ra: NHTM có các chức năng cơ bản: chức năng trung gian tín dụng (trung gian tài
chính), chức năung gian thanh toán (thủ quỹ của khách hàng) và chức năng tạo
tiền.
1.1.3.1.
Chức năng trung gian tín dụng
Khi thực hiện chức nătrung gian tín dụng, NHTM là cầu nối giữa những
người có vốn tạm thời dư thừa và những người có nhu cầu về vốn. Ngân hàng hoạt
động khai thác các khoản vốn tạm thời nhàn rỗi trong nền kinh tế để hình thành nên
quỹ cho vay cung ứng tín dụng cho nền kinh tế.
Trong nền sản xuất hàng hóa phát triển, chức năng trung gian tín dụng của ngân
hàng đóng vai trò hết sức quan trọng, tạo lợi ích cho các chủ thể tham gia kinh doanh
và lợi ích chung của nền kinh tế.
- Đối với người gửi tiền: Họ được hưởng lãi suất tiền gửi, các khoản tiền gửi
được đảm bảo an toàn, được sử dụng các dịch vụ thanh toán tiện lợi.
- Đối với người vay tiền: Họ sẽ được thỏa mãn nhu cầu về vốn kinh doanh, nhu
cầu về chi tiêu, thanh toán mà không phải tiêu tốn nhiều chi phí sức lực, thời gian...
- Đối với ngân hàng: Được hưởng chênh lệch về lãi suất giữa lãi suất tiền gửi và
lãi suất tiền vay, được hưởng hoa hồng môi giới...
- Đối với nền kinh tế: Thông qua chức năng trung gian tín dụng làm thúc đẩy
kinh tế tăng trưởng vì đáp ứng nhu cầu về vốn, đảm bảo cho quá trình hoạt động sản
xuất kinh doanh một cách liên tục và mở rộng quy mô sản xuất. Biến vốn không hoạt
động thành vốn hoạt động, kích thích quá trình luân chuyển vốn, thúc đẩy sản xuất
kinh doanh.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
8
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
Bên cạnh các hoạt động về tín dụng, các ngân hàng còn thực hiện dịch vụ tài
chính như bảo lãnh, chiết khấu,... từ đó biến NHTM trở thành trung gian tài chính và là
trung gian tài chính quan trọng nhất.
1.1.3.2.
Chức năng trung gian thanh toán
Đây là chức năng quan trọng của NHTM. Ngân hàng đứng ra làm trung gian để
thực hiện các khoản giao dịch thanh toán giữa các khách hàng, giữa người mua và
người bán... Khi nó thực hiện yêu cầu của khách hàng trích tiền từ tài khoản tiền gửi
để thanh toán tiền hàng hóa, dịch vụ, hoặc nhập một khoản tiền vào tài khoản tiền gửi
từ việc bán hàng hóa thì nó hiển nhiên trở thành thủ quỹ của khách hàng.
Nhờ thực hiện chức năng này cho phép làm giảm bớt khối lượng tiền mặt lưu
hành, tăng khối g thanh toán bằng chuyển khoản. Điều này làm giảm bớt chi phí
cho xã hội về in tiề, vận chuyển, bảo quản tiền tệ, tiết kiệm nhiều chi phí về giao
dịch, thanh toán.
Thêm vào đó, góp phần y nhanh tốc độ luân chuyển Tiền – Hàng. Hầu hết các
khoản giao dịch thanh toán qua ngân hàng có giá trị lớn, phạm vi thanh toán không chỉ
bó hẹp từng khu vực, địa phương mà còn lan rộng trong phạm vi cả nước và phát triển
trên phạm vi quốc tế. Như vậy, các mối quan hệ kinh tế xã hội được thực hiện trên cả
bình diện quốc nội lẫn quốc tế. Điều này không những thúc đẩy kinh tế xã hội trong
nước phát triển mà còn thúc đẩy các quan hệ kinh tế thương mại và tài chính tín dụng
quốc tế phát triển.
Các chức năng của NHTM có mối quan hệ mật thiết với nhau, bổ sung, hỗ trợ
cho nhau. Trong đó, chức năng trung gian tín dụng là cơ bản tạo cơ sở cho việc thực
hiện chức năng thanh toán. Đồng thời NHTM thực hiện tốt chức năng trung gian
thanh toán sẽ làm tăng nguồn vốn tín dụng, mở rộng quy mô hoạt động của ngân
hàng.
1.1.3.3.
Chức năng tạo tiền
Thông qua hoạt động nhận tiền gửi, cho vay và thực hiện thanh toán, các NHTM
tạo ra một khối lượng tiền tệ là Bút tệ cho nền kinh tế, đây là thành phần lớn của khối
tiền tệ trong nền kinh tế hiện nay.
Một ngân hàng sau khi nhận một món tiền gửi, trên tài khoản tiền gửi của khách
hàng tại ngân hàng sẽ có số dư. Với số tiền này, sau khi đã để lại một khoản dự trữ bắt
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
9
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
buộc, ngân hàng có thể sử dụng bằng cách đem đi đầu tư, cho vay từ đó nó sẽ chuyển
sang vốn của người khác, ngân hàng khác. Số tiền ban đầu của khách hàng gửi tiền tại
ngân hàng không mất đi, mà thông qua NHTM đã tạo thêm một khoản tiền mới cho
nền kinh tế.
Kết hợp giữa chức năng trung gian thanh toán và trung gian tín dụng tạo cho
NHTM có khả năng tạo ra tiền ghi sổ thể hiện trên tài khoản tiền gửi của khách hàng
tại NHTM. Từ một khoản tiền gửi ban đầu qua nghiệp vụ cho vay dưới hình thức
chuyển khoản đã làm cho số dư trên tài khoản tiền gửi trong hệ thống NHTM tăng lên.
Khối lượng tiền do các NHTM tạo ra có ý nghĩa kinh tế to lớn, nó mở ra những
điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của quá trình sản xuất, đáp ứng nhu cầu sử dụng
tiền của xã hội bạnh lượng tiền do NHTW phát hành.
1.1.4. Các hoạt độnchủ yếu của NHTM
Ngân hàng thương mại luôn có những hoạt động đa dạng, phức tạp và luôn thay
đổi để bắt kịp với sự thay đổhóng mặt của nền kinh tế. Theo Hồ Diệu (2001), giáo
trình Tín dụng ngân hàng, NHTM có những hoạt động chính sau:
1.1.4.1.
Hoạt động huy động vốn
Khái niệm
Huy động vốn là việc các NHTM sử dụng các phương thức khác nhau nhằm thu
hút các nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi trong xã hội để phục vụ cho mục đích kinh doanh
của mình.
Ý nghĩa
Huy động vốn không chỉ mang ý nghĩa là một trong những hoạt động chủ yếu và
quan trọng nhất của NHTM mà còn có ý nghĩa quan trọng không kém đối với bản
thân khách hàng.
- Đối với ngân hàng
Hoạt động huy động vốn giúp ngân hàng tạo được nguồn vốn dồi dào, chất
lượng đảm bảo cho hoạt động của ngân hàng. Bên cạnh đó, thông qua hoạt động huy
động vốn, có thể đánh giá được uy tín và độ tín nhiệm của khách hàng đối với ngân
hàng.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
10
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
- Đối với khách hàng
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
Thông qua việc gửi tiền tại ngân hàng, khách hàng có thể tăng thêm thu nhập từ
tiền lãi nhận được. Đây có thể coi là một kênh đầu tư an toàn đối với khách hàng.
Đồng thời, với nguồn vốn dồi dào từ công tác huy động, ngân hàng dễ dàng đáp ứng
kịp thời nhu cầu về vốn để thực hiện các hoạt động kinh doanh của mình.
Mặt khác, ngân hàng được coi là nơi cất giữ tiền an toàn đối với khách hàng. Khi
gửi tiền vào ngân hàng, mọi người không phải lo lắng, cảnh giác như khi cất tiền ở
nhà. Hơn nữa thông qua đó, khách hàng sẽ hiểu rõ hơn về ngân hàng, có nhiều cơ hội
để tiếp cận với các dịch vụ của ngân hàng.
Các hình thức huy động vốn
Nền gửi
Huy động vốn ằng tiền gửi là hình thức huy động vốn thường xuyên, được thực
hiện qua các chủ thể: tổ chức kinh tế, dân cư, kho bạc Nhà nước, các tổ chức tín dụng
khác.
Nhận tiền gửi từ các tổ chức kinh tế
Tiền gửi của các tổ chức kinh tế là số tiền tạm thời nhàn rỗi phát sinh trong quá
trình sản xuất kinh doanh của họ được gửi tại ngân hàng.
Tiền gửi của các tổ chức kinh tế gồm: một bộ phận vốn tiền tệ tạm thời nhàn rỗi
được giải phóng ra khỏi quá trình luân chuyển vốn nhưng chưa có nhu cầu sử dụng
(Vốn lưu động); hoặc sử dụng cho mục tiêu định sẵn vào một thời điểm nhất định (các
quỹ, quỹ đầu tư phát triển, quỹ đầu tư tài chính, quỹ phúc lợi, quỹ khen thưởng ...).
Các tổ chức kinh tế gửi tiền ở ngân hàng dưới các hình thức: tiền gửi không kỳ
hạn hay tiền gửi thanh toán và tiền gửi có kỳ hạn, tiền gửi ký quỹ.
Nhận tiền gửi từ dân cư
Tiền gửi của dân cư là một bộ phận thu nhập của dân cư gửi tại ngân hàng bao
gồm các loại như sau:
- Tiền gửi thanh toán: ngân hàng thực hiện mở tài khoản các nhân phục vụ cho
nhu cầu nhận và chuyển tiền của chủ tài khoản. Ngược lại, ngân hàng cũng huy động
được nguồn vốn dưới dạng tiền gửi có tính chất không kỳ hạn và sử dụng nó vào các
hoạt động kinh doanh khác của mình.
- Tiền gửi tiết kiệm: mục đích của nguồn tiền gửi này là an toàn và sinh lợi.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
11
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
+ Tiền gửi tiết kiệm không kỳ hạn: là loại tiền gửi tích luỹ, không mang tính
giao dịch mà khách hàng có thể rút bất kỳ lúc nào.
+ Tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn: là loại tiền gửi mang tính truyền thống của ngân
hàng và chiếm tỷ trọng lớn trong các loại tiền gửi của ngân hàng.
Phát hành giấy tờ có giá
Giấy tờ có giá là chứng nhận của tổ chức tín dụng phát hành để huy động vốn
trong đó xác nhận nghĩa vụ trả nợ một khoản tiền trong một thời hạn nhất định, điều
kiện trả gốc và lãi, các điều khoản cam kết khác của tổ chức tín dụng với người mua.
Thể hiện là các kỳ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ tiền gửi ngân hàng...
Huy động vốn bằng phát hành giấy tờ có giá là hình thức huy động không
thường xuyên. Nn vốn huy động gắn liền với mục đích nhất định của tổ chức huy
động. Vì vậy, khi thc hiện hình thức huy động này, ngân hàng cũng cần có kế hoạch
huy động hết sức cụ thể, xác định rõ các nội dung như: quy mô vốn cần huy động; loại
tiền huy động, đối tượng huộng, thời hạn huy động, thời gian phát hành, lãi suất,
cách thức trả lãi và nợ gốc...
Đi vay, huy động tiền gửi của ngân hàng khác
Ngoài hình thức nhận tiền gửi và phát hành giấy tờ có giá, các NHTM còn có thể
huy động vốn thông qua việc đi vay từ các tổ chức tín dụng khác trong và ngoài nước
hoặc vay NHNN dưới hình thức tái chiết khấu các giấy tờ có giá. Đây là hình thức huy
động không thường xuyên và mang tính nhất thời.
Hiện nay, hệ thống ngân hàng có sự liên kết rất chặt chẽ với nhau. Các NHTM
thực hiện mở tài khoản tại các NHTM khác để phục vụ cho mục đích thanh toán,
chuyển tiền, nhận tiền,... hoặc để lấy lãi. Vì vậy, ngân hàng có thể tạm thời sử dụng
nguồn vốn này khi cần thiết.
1.1.4.2.
Hoạt động tín dụng
NHTM được cấp tín dụng cho các tổ chức, cá nhân dưới các hình thức như cho
vay, chiết khấu thương phiếu và giấy tờ có giá khác, bảo lãnh, cho thuê tài chính và
các hình thức khác theo quy định của NHNN. Trong đó, hoạt động cho vay là hoạt
động quan trọng và chiếm tỷ trọng lớn nhất.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
12
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
Cho vay
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
Cho vay là một chức năng kinh tế hàng đầu của các ngân hàng, nó hổ trợ cho các
doanh nghiệp, cá nhân và các cơ quan Chính phủ tạo ra sức sống cho nền kinh tế.
Đồng thời thông qua các khoản cho vay của ngân hàng, thị trường sẽ có thêm thông
tin về hiệu quả sử dụng vốn vay của khách hàng, mang lại cho ngân hàng một nguồn
thu lớn về lãi tiền vay. Thu nhập từ hoạt động cho vay chiếm 1/2 đến 2/3 tổng thu
nhập của ngân hàng.
Có hai loại hình cho vay. Đó là cho vay trực tiếp, đây là loại hình tín dụng
truyền thống và phổ biến của NHTM. Và cho vay gián tiếp, là một khoản vay được
thực hiện duới các hình thức: chiết khấu chứng từ có giá hoặc mua lại các chứng từ nợ
thương mại theo thuận giữa ngân hàng với các khách hàng, bao thanh toán.
Cho thê tài chính
Cho thuê tài chính là loại hình nghiệp vụ tín dụng trung dài hạn mới hình thành
và phát triển từ những thập nn 60 của thế kỷ XX. Đây là loại hình tài trợ dưới hình
thức cho thuê máy móc thiết bị theo yêu cầu của người đi thuê và được thực hiện qua
công ty con của NHTM (Công ty cho thuê tài chính).
Bảo lãnh ngân hàng
Bảo lãnh ngân hàng là tín dụng bằng chữ ký, nhờ chứng thư bão lãnh của ngân
hàng mà người được bảo lãnh có thể được ký kết hoặc thực hiện các hợp đồng kinh tế,
thương mại, hợp đồng tài chính một cách thuận lợi.
Bảo lãnh có rủi ro vì ngân hàng bảo lãnh buộc phải thực hiện nghĩa vụ của mình
(ngân hàng bảo lãnh phải đứng ra trả tiền thay cho người được bảo lãnh). Trong hoạt
động kinh tế, thương mại, tài chính, các chứng thư bảo lãnh của ngân hàng đều rất có
uy tín, được tin tưởng không những trong phạm vi một nước mà cả trên phạm vi quốc
tế.
Hoạt động đầu tư
NHTM là một tổ chức kinh tế, ngoài việc thực hiện nghiệp vụ tín dụng còn được
quyền thực hiện các nghiệp vụ đầu tư tạo ra lợi nhuận ngày càng nhiều càng tốt.
Đầu tư của ngân hàng có thể được phân thành hai nhóm lớn. Đầu tư trực tiếp, là
hình thức ngân hàng bỏ vốn đầu tư trực tiếp, quản lý và sử dụng nguồn vốn của mình
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
13
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
để tạo ra lợi nhuận. Đầu tư tài chính (đầu tư chứng khoán), là hình thức đầu tư linh
hoạt, nguời đầu tư có thể dể dàng thay đổi danh mục đầu tư theo hướng có lợi.
1.1.4.3.
Các hoạt động khác
Ngoài hai hoạt động cơ bản là huy động vốn và sử dụng vốn thì NHTM cũng
thực hiện các dịch vụ trung gian cho khách hàng của mình. Các dịch vụ này được coi
là hoạt động trung gian bởi vì khi thực hiện các hoạt động này ngân hàng không đứng
vai trò là con nợ hay chủ nợ mà đứng ở vị trí trung gian để thỏa mãn nhu cầu khách
hàng về dịch vụ mà khách hàng cần, trên cơ sở đó ngân hàng thu phí dịch vụ.
Ngày nay, do nhu cầu phát triển của nền kinh tế đòi hỏi hoạt động dịch vụ ngân
hàng càng mở rộng về số lượng và chất lượng. Các ngân hàng đầu tư trang thiết bị, cơ
sở vật chất, áp các công nghệ tiên tiến vào hoạt động ngân hàng, thực hiện tốt
khâu thanh toán khôg dùng tiền mặt như ủy nhiệm thu, ủy nhiệm chi, thanh toán séc,
thanh toán bù trừ, thực hiện chuyển tiền qua mạng máy tính, thực hiện thanh toán
bằng thẻ tín dụng... từ đó, góhần làm tăng thu nhập cho ngân hàng. Đồng thời, vẫn
duy trì các nghiệp vụ ngân hàng truyền thống, thông qua việc đa dạng hóa các hoạt
động, các NHTM có thể vừa tăng thu nhập vừa có thể cạnh tranh với các định chế tài
chính phi ngân hàng trong lĩnh vực cung ứng các sản phẩm tài chính.
1.2.
Những vấn đề chung về tín dụng ngân hàng
1.2.1. Khái niệm của tín dụng ngân hàng
Theo Hồ Diệu (2001), giáo trình “Tín dụng ngân hàng” định nghĩa: Tín dụng
ngân hàng là giao dịch tài sản giữa Ngân hàng với bên đi vay (là các tổ chức kinh tế,
cá nhân trong nền kinh tế) trong đó ngân hàng chuyển giao tài sản cho bên đi vay sử
dụng trong một thời gian nhất định theo thỏa thuận và bên đi vay có trách nhiệm hoàn
trả vô điều kiện cả vốn và lãi cho ngân hàng khi đến hạn thanh toán.
1.2.2. Bản chất của tín dụng ngân hàng
Về bản chất, tín dụng là một công cụ của NHTM trong việc thực hiện chức năng
trung gian tài chính trong quá trình vận hành vốn của nền kinh tế. Yếu tố tất yếu trong
việc tồn tại, hình thành và sử dụng nguồn vốn cho vay xuất phát từ sự cần thiết khách
quan trong việc:
- Giải quyết mâu thuẫn giữa việc tạo lập thường xuyên một nguồn vốn tạm thời
nhàn rỗi trong chu kỳ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, sử dụng ngân sách quốc
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
14
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
gia và ngân sách gia đình với việc sử dụng nguồn vốn đó một cách tối ưu để phục vụ
sản xuất kinh doanh.
- Đảm bảo quá trình luân chuyển vốn một cách liên tục trong điều kiện nền kinh
tế vận hành trên cơ sở hoạt động của nhiều doanh nghiệp, nhiều ngành với chu kỳ luân
chuyển vốn khác nhau.
- Đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp và nền kinh tế.
1.2.3. Chức năng của tín dụng ngân hàng
Chức năng tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ:
Tín dụng thu hút đại bộ phận tiền tệ nhàn rỗi trong nền kinh tế và phân phối lại
vốn đó dưới hình thức cho vay nhờ đó điều hòa vốn tín dụng từ nơi thừa vốn đến nơi
thiếu vốn. Sự đia mang tính chất tạm thời và phải trả lãi.
Việc phân phốlại vốn tiền tệ dưới hình thức tín dụng được thực hiện bằng hai
cách: phân phối trực tiếp và gián tiếp.
Phân phối trực tiếp là ệc phân phối vốn từ nơi chủ thể có vốn tạm thời chưa
sủ dụng sang chủ thể trực tiếp sủ dụng vốn đó cho sản xuất kinh doanh và tiêu dùng.
Phương pháp này được thực hiện trong quan hệ tín dụng thương mại và việc phát hành
trái phiếu của các công ty…
Phân phối gián tiếp là việc thực hiện thông qua các tổ chức tài chính trung gian
như ngân hàng, công ty tài chính…
Chức năng tiết kiệm tiền mặt:
Hoạt động tín dụng ngày càng mở rộng và phát triển đa dạng trong nền kinh tế
thị trường hiện nay, từ đó đã thúc đẩy việc mở rộng thanh toán không dùng tiền mặt
và thanh toán bù trừ giữa các đơn vị kinh tế. Điều này sẽ làm giảm được khối lượng
giấy bạc lưu thông, làm giảm được chi phí lưu thông giấy bạc ngân hàng, đồng thời
cho phép nhà nước điều tiết một cách linh hoạt khối lượng tiền tệ nhằm đáp ứng kịp
thời nhu cầu tiền tệ cho sản xuất và lưu thông hàng hóa phát triển.
Chức năng kiểm soát các hoạt động của nền kinh tế:
Trong việc thực hiện chức năng tập trung và phân phối lại vốn tiền tệ nhằm phục
vụ yêu cầu tái sản xuất, tín dụng có khả năng phản ánh một cách tổng hợp và nhạy bén
tình hình hoạt động của nền kinh tế, do đó tín dụng còn được coi là một trong những
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
15
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
công cụ quan trọng của nhà nước để kiểm soát, thúc đẩy quá trình thực hiện các chiến
lược phát triển kinh tế.
Mặt khác, trong khi thực hiện chức năng tiết kiệm tiền mặt, gắn liền với việc
phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong nền kinh tế, tín dụng có thể phản ánh
và kiểm soát quá trình phân phối sản phẩm quốc dân trong nền kinh tế.
1.2.4. Vai trò của tín dụng ngân hàng
Tín dụng ngân hàng là cầu nối giữa cung và cầu về vốn trong nền kinh tế:
Trong xã hội luôn có người thừa vốn cần đầu tư và người thiếu vốn muốn đi vay.
Song những người này khó có thể trực tiếp gặp nhau hoặc có thể gặp nhau thì chi phí
cao và không kịp thời. Hoạt động tín dụng của các ngân hàng thương mại đã thỏa mãn
những lo lắng đa những người có vốn và đáp ứng nhu cầu của những người cần
vốn, có nghĩa là các ngân hàng thương mại đứng ra làm trung gian nhận tiền gửi từ tất
cả các thành phần kinh tế và cho vay lại các đơn vị, cá nhân trong nền kinh tế.
Tín dụng ngân hàng công cụ mạnh mẽ để thúc đẩy quá trình tập trung và
điều hòa vốn trong nền kinh tế.
Các NHTM đã thu hút được hầu hết các nguồn tiền nhàn rỗi về tay mình và từ
đó đáp ứng được nhu cầu về vốn ngày càng tăng của nền kinh tế. Nhờ đó đã góp phần
cung ứng và điều hòa vốn trong từng doanh nghiệp và toàn bộ nền kinh tế, tạo cho quá
trình sản xuất được tiến hành một cách trôi chảy đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn cố
định, vốn lưu động, bổ sung tăng cường tài sản cố định làm cho quá trình sản xuất
được tuần hoàn, thúc đẩy sản xuất lưu thông, tăng tốc độ chu chuyển vốn tiền tệ trong
xã hội, góp phần thúc đẩy quá trình tái sản xuất mở rộng, tạo điều kiện thuận lợi cho
nền kinh tế phát triển bền vững.
Tín dụng ngân hàng góp phần thúc đẩy quá trình luân chuyển hàng hóa, luân
chuyển tiền tệ, điều tiết khối lượng tiền trong lưu thông và kiểm soát lạm phát:
Thông qua hoạt động tín dụng, khối lượng tiền tệ trong lưu thông sẽ tăng lên khi
thực hiện cho vay và ngược lại sẽ giảm xuống khi thực hiện hoạt động thu nợ, do đó
sẽ góp phần điều tiết khối lượng tiền trong toàn bộ nền kinh tế và kiểm soát được lạm
phát.
Tín dụng ngân hàng tạo điều kiện để phát triển kinh tế với các nước:
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
16
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
Thông qua các hình thức như nhận ủy thác đầu tư, mở và thanh toán thư tín
dụng, bảo lãnh hàng hóa xuất nhập khẩu, chuyển tiền nhanh đi các nơi… tín dụng
ngân hàng đã trực tiếp tham gia trong quan hệ thanh toán quốc tế, các hoạt động xuất
nhập khẩu hàng hóa, tài trợ cho các hoạt động sản xuất, xuất nhập khẩu, đổi mới công
nghệ và ứng dụng khoa học kỹ thuật và sản xuất trong nước thúc đẩy sản xuất trong
nước phát triển nhằm phục vụ tốt cho tốt cho hoạt động xuất nhập khẩu góp phần tăng
trưởng kinh tế và mở ra giao lưu giữa nước ta với các nước trên thế giới, tăng cường
mối quan hệ tốt đẹp giữa nước ta với các nước trên thế giới.
1.2.5. Phân loại tín dụng
Bài giảng Nghiệp vụ ngân hàng thương mại, Lê Thẩm Dương (2006) phân loại
tín dụng theo cáu thức sau:
Căn cứ vào mục đích cho vay: Cho vay sản xuất kinh doanh công thương
nghiệp, cho vay tiêu dùng cá nhân, cho vay chuyển nhượng vốn bất động sản, cho vay
sản xuất nông nghiệp, cho vainh doanh xuất nhập khẩu…
Căn cứ vào hình thức đảm bảo: Cho vay có tài sản đảm bảo dựa trên cơ sở bảo
đảm tiền vay như thế chấp, cầm cố, bảo lãnh của bên thứ 3 và cho vay không có tài
sản đảm bảo dựa trên uy tín của khách hàng.
Căn cứ vào thời hạn tín dụng: Cho vay ngắn hạn (Có thời hạn đến 12 tháng),
cho vay trung hạn (Có thời hạn trên 12 tháng đến 60 tháng), cho vay dài hạn (Có thời
hạn trên 60 tháng).
Căn cứ vào phương thức cho vay: Cho vay theo hạn mức tín dụng, cho vay
theo hạn mức thấu chi, cho vay theo món.
1.3.
Hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại
1.3.1. Các vấn đề cơ bản về hoạt động tín dụng của ngân hàng thương mại
Phần lớn doanh thu của các NHTM thường đến từ hoạt động tín dụng vì vậy mà
chú trọng đến hoạt động tín dụng là một vấn đề quan trọng tất yếu của mỗi một
NHTM.
Các doanh nghiệp nói chung và các NHTM nói riêng đều hoạt động hướng tới
mục tiêu tồn tại và phát triển an toàn, bền vững nâng cao năng lực cạnh tranh của bản
thân mình. Do vậy mà hoạt động tín dụng luôn xoay quanh các mục tiêu:
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
17
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
Tăng trưởng bền vững lợi nhuận: Muốn tồn tại thì kinh doanh phải trang trải đủ
chi phí và tích lũy lợi nhuận để mở rộng kinh doanh và tạo lợi thế cạnh tranh. Hoạt
động tín dụng là nghiệp vụ kinh doanh mang lợi nhuận lớn nhất của NHTM, đòi hỏi
các NHTM phải có chính sách quản trị tín dụng phù hợp với điều kiện kinh tế của xã
hội và bản thân mình để có đủ sức cạnh tranh đặc biệt trong thời buổi cơ chế thị trường
cạnh tranh đầy khốc liệt.
Gắn phát triển thị phần với kiểm soát tín dụng, hạn chế rủi ro: Tập trung đầu
tư phát triển thị phần mà không có sự kiểm soát hay không thể kiểm soát được không
những không có lãi mà còn không thu được vốn đầu tư, thua lỗ và hơn nữa có thể dẫn
đến phá sản. Vì lợi nhuận đa phần từ tín dụng nên rủi ro cơ bản bao trùm dẫn đến sự
suy yếu của các TM cũng ở hoạt động tín dụng. Vậy nên muốn tồn tại phải cạnh
tranh, phát triển tuy hiên phải có hoạt động quản trị thật tốt để hạn chế tối đa các rủi
ro.
1.3.2. Công cụ thực hiện hođộng tín dụng của ngân hàng thương mại
1.3.2.1.
Công cụ trực tiếp
Hạn mức tín dụng: Để đạt được mục tiêu phát triển lành mạnh và an toàn,
NHTM lựa chọn khách hàng và xác định hạn mức tín dụng đối với họ. Hạn mức tín
dụng là số tiền tối đa mà khách hàng được ngân hàng cung cấp. Tùy theo những thông
tin khách hàng đã cung cấp và được ngân hàng xác minh như tài sản bảo đảm, thu
nhập thường xuyên, mức độ ổn định của thu nhập, nghĩa vụ trả nợ với những món nợ
đang có cùng mức độ khả tín mà ngân hàng sẽ tính toán ra hạn mức này. Ngân hàng
cũng sẽ theo dõi các lịch sử tín dụng và từ đó có sự điều chỉnh hạn mức thích hợp cho
khách hàng.
Tiêu chuẩn cấp tín dụng: NHTM quy định các điều kiện cấp tín dụng có tính
bắt buộc đối với khách hàng vay vốn. Các tiêu chuẩn này phải phù hợp với các điều
kiện cấp tín dụng do NHNN qui định nhằm duy trì sự an toàn và những trật tự ổn định
trên thị trường tín dụng. NHTM thường đưa ra các tiêu chuẩn cấp tín dụng có tính
chặt chẽ hơn qui định chung của NHNN.
Cơ cấu bộ máy quản lý tín dụng: Các NHTM liên tục mở rộng mạng lưới chi
nhánh, nhân sự để có thể bao quát được tất cả các khu vực, tăng cường phát triển các
gói sản phẩm dịch vụ cho phù hợp với nhu cầu vay vốn của khách hàng.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
18
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
1.3.2.2. Công cụ gián tiếp
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
Lãi suất: Là tỷ lệ mà theo đó tiền lãi được người vay trả cho việc sử dụng tiền
mà họ vay từ người cho vay. Cụ thể, lãi suất là phần trăm tiền gốc phải trả cho một số
lượng nhất định của thời gian mỗi thời kỳ. Các mục tiêu lãi suất là một công cụ quan
trọng của chính sách tiền tệ và được tính tới khi sử lý các biến số như đầu tư, lạm phát
và thất nghiệp. Đây là công cụ phổ biến được sử dụng trong hoạt động tín dụng của
các NHTM.
Tỷ lệ dự trữ bắt buộc: Là một quy định của NHTW về tỷ lệ giữa tiền mặt và
tiền gửi mà các NHTM bắt buộc phải tuân thủ để đảm bảo tính thanh khoản. Các ngân
hàng có thể giữ tiền mặt cao hơn hoặc bằng tỷ lệ dự trữ bắt buộc nhưng không được
phép giữa tền mhơn tỷ lệ này. Nếu thiếu hụt tiền mặt các NHTM phải vay thêm
tiền mặt, thường là tNHTW để đảm bảo tỷ lệ dự trữ bắt buộc.
Dự trữ thanh toán: Là khối lượng tiền mặt tối thiểu NHTM phải duy trì tại kho
tiền của mình để đảm bảo khnăng chi trả cho khách hàng. Cơ chế hoạt động giống
như dự trữ bắt buộc. Bản thân NHTM sử dụng công cụ dự trữ bắt buộc và dự trữ
thanh toán để điều tiết tín dụng tại các chi nhánh của mình.
1.3.3. Các hình thức bảo đảm tín dụng của ngân hàng thương mại
1.3.3.1.
Giới thiệu chung về các hình thức bảo đảm tín dụng
Bảo đảm tín dụng hay còn gọi là bảo đảm tiền vay là việc TCTD áp dụng các
biện pháp nhằm phòng ngừa rủi ro, tạo cơ sở kinh tế và pháp lý để thu hồi được các
khoản nợ đã cho khách hàng vay. Để đảm bảo tiền vay thực sự hiệu quả đòi hỏi giá trị
bảo đảm phải lớn hơn nghĩa vụ được bảo đảm, tài sản dùng làm bảo đảm nợ vay phải
tạo ra được ngân lưu (Phải có giá trị và phải có thị trường tiêu thụ), có đầy đủ cơ sở
pháp lý để người cho vay có quyền xử lý tài sản dùng làm bảo đảm tiền vay.
1.3.3.2.
Các hình thức bảo đảm tín dụng
Theo Nghị định số 178/1999/NĐ-CP ngày 29/12 năm 1999 của Chính phủ về
việc bảo đảm tiền vay của các tổ chức tín dụng: bảo đảm tín dụng có thể thực hiện
bằng nhiều cách, bao gồm đảm bảo bằng tài sản thế chấp, bảo đảm bằng tài sản cầm
cố, bảo đảm bằng tài sản hình thành từ vốn vay, bảo đảm bằng hình thức bảo lãnh của
bên thứ ba.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
19
Đại học Kinh tế Huế
Khóa luận tốt nghiệp
Bảo đảm bằng tài sản thế chấp:
GVHD: PGS.TS: Nguyễn Thị Minh Hòa
- Thế chấp bằng bất động sản.
- Thế chấp bằng quyền sử dụng đất.
Bảo đảm bằng tài sản cầm cố:
- Tài sản hữu hình như xe cộ, máy móc, hàng hóa, vàng bạc,… và các loại tài
sản khác.
- Tiền trên tài khoản tiền gửi hoặc tiền tệ.
- Giấy tờ có giá như cổ phiếu, trái phiếu, tín phiếu, thương phiếu.
- Quyền tài sản phái sinh từ quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp, các quyền
phái sinh từ tài sản khác.
- Lợi tức vyền phát sinh từ tài sản cầm cố.
Bảo đảm bằng tài sản hình thành từ vốn vay:
- Chính phủ, thủ tướng Chính phủ quyết định giao cho ngân hàng cho vay đối
với khách hàng và đối tượng y.
- Ngân hàng cho vay trung, dài hạn với các dự án đầu tư phát triển sản xuất, kinh
doanh, dịch vụ, đời sống nếu khách hàng vay và tài sản hình thành từ vốn vay đáp ứng
được các điều kiện khách hàng vay có tín nhiệm, có khả năng tài chính để trả nợ, có
dự án đầu tư khả thi.
Bảo đảm bằng hình thức bão lãnh:
- Bảo lãnh bằng tài sản của bên thứ ba là việc bên thứ ba cam kết với bên cho
vay về việc sử dụng tài sản thuộc sở hữu của mình để thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay
cho bên đi vay, nếu không thực hiện hoặc không thể hiện đúng nghĩa vụ trả nợ.
- Bảo lãnh bằng tín chấp của tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội là biện pháp bảo
đảm tiền vay trong trường hợp cho vay không có bảo đảm bằng tài sản, theo đó tổ
chức đoàn thể chính trị - xã hội tại cơ sở bằng uy tín của mình bảo lãnh cho bên đi
vay.
1.4.
Quy trình tín dụng căn bản của ngân hàng thương mại [9]
Khái niệm: Quy trình tín dụng là bảng tổng hợp, mô tả công việc của ngân
hàng từ khi tiếp nhận hồ sơ vay vốn của một khách hàng cho đến khi quyết định cho
vay, giải ngân, thu nợ và thanh lý hợp đồng tín dụng.
SVTH: Hoàng Mạnh Đức_K48-QTKD(Đông Hà)
20
Tải về để xem bản đầy đủ
86 trang
04/04/2022
7760
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Khóa luận Hoạt động tín dụng khách hàng cá nhân tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần công thương Việt Nam chi nhánh tỉnh Quảng Bình", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- khoa_luan_hoat_dong_tin_dung_khach_hang_ca_nhan_tai_ngan_han.pdf
