Khóa luận Đánh giá mức độ ô nhiễm đất do tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật tại xã Đức Chính, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh

ĐẠI HC THÁI NGUYÊN  
TRƯỜNG ĐẠI HC NÔNG LÂM  
PHAN TUẤN VŨ  
Tên đề tài:  
“ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ Ô NHIỄM ĐẤT DO TỒN DƯ HÓA CHẤT BO  
VTHC VT TẠI XÃ ĐỨC CHÍNH, THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU, TNH  
QUẢNG NINH”  
KHÓA LUN TT NGHIỆP ĐẠI HC  
Hệ đào tạo  
Chuyên ngành  
Khoa  
: Chính quy  
: Kinh Tế Tài Nguyên Thiên Nhiên  
: Môi Trường  
Khóa  
: 2015 2019  
Thái Nguyên, năm 2019  
ĐẠI HC THÁI NGUYÊN  
TRƯỜNG ĐẠI HC NÔNG LÂM  
PHAN TUẤN VŨ  
Tên đề tài:  
“ĐÁNH GIÁ MỨC ĐỘ Ô NHIỄM ĐẤT DO TỒN DƯ HÓA CHẤT BO  
VTHC VT TẠI XÃ ĐỨC CHÍNH, THỊ XÃ ĐÔNG TRIỀU, TNH  
QUẢNG NINH”  
KHÓA LUN TT NGHIỆP ĐẠI HC  
Hệ đào tạo  
Chuyên ngành  
Lp  
: Chính quy  
: Kinh Tế Tài Nguyên Thiên Nhiên  
: K47-KTTNTN  
Khoa  
: Môi Trường  
Khóa  
: 2015 2019  
Giảng viên hướng dn : TS. Trn ThPhả  
Thái Nguyên, năm 2019  
 
i
LI CẢM ƠN  
Kết thúc bốn năm học tp, nghiên cu và rèn luyện trong mái trường  
đại hc, bản thân em đã tiếp thu được nhiu kiến thc bích vchuyên môn  
và khoa học. Trong đợt thc tp tt nghiệp này em đã tiến hành nghiên cu và  
viết đề tài với tiêu đề “Đánh giá mức độ ô nhiễm đất do tồn dư hóa chất bo  
vthc vt tại xã Đức Chính, Thị xã Đông Triều, tnh Qung Ninh.”. Trong  
thi gian thc tp và làm báo cáo tt nghip, em xin chân thành cảm ơn cô  
giáo TS Trn ThPhđã tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em hoàn thành đề tài  
này. Bên cạnh đó, em cũng xin cảm ơn các cán bộ Vin KThut và Công  
Nghệ Môi Trường đã tạo điều kiện cho em được đi thực tp và nghiên cu đề  
tài. Nhân dịp này em cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thy giáo,  
cô giáo trường Đại hc Nông Lâm Thái Nguyên, những người đã trực tiếp  
ging dy, truyền đạt nhng kiến thc bổ ích cho em, đó chính là những nn  
tảng cơ bản, nhng hành trang vô cùng quý giá cho snghiệp tương lai của  
em sau này. Trong quá trình thc tập và làm báo cáo, vì chưa có kinh nghiệm  
thc tế và thi gian hn hp nên không thtránh khi nhng thiếu sót. Kính  
mong nhận được sgóp ý, nhn xét tphía các thy, cô và các bạn để khóa  
luận này được hoàn thiện hơn.  
Em xin chân thành cảm ơn !  
Thái Nguyên, ngày tháng năm 2019  
Sinh viên  
Phan Tuấn Vũ  
iv  
DANH MC CÁC CHVIT TT  
TT  
1
T, cm tviết tt  
T, cm từ đầy đù  
BVTV  
BTN  
DP  
Bo vthc vt  
Bt thấm nước  
Thuc phun bt  
Thuc sa  
2
3
4
EC  
5
H
Thuc dng ht  
 
v
MC LC  
1.3 Yêu cu của đề tài ......................................... Error! Bookmark not defined.  
 
vi  
3.4.2. Phương pháp quan trắc, kho sát thực địa Error! Bookmark not defined.  
4.3.1 Phân vùng ô nhim..................................... Error! Bookmark not defined.  
4.3.2 Khối lượng đất ô nhim cn x.............. Error! Bookmark not defined.  
1
Phn I  
Mở Đầu  
1.1 Tính cp thiết của đề tài  
Vit Nam là mt quc gia phát triển đi lên từ nông nghip. Trong sut  
chiu dài phát trin ca dân tc, nông nghiệp luôn là ngành có đóng góp tích  
cc trong phát trin kinh tế - xã hi của đất nước. Hoá chất BVTV đóng vai  
trò quan trng trong phát trin nông nghiệp đối với nước ta, hóa cht BVTV  
được sdng trong vic phòng trdch hi bo vcây trng, phòng chng st  
rét và quân đội... Trong những năm của thp k60 - 90 do shiu biết vhóa  
cht BVTV còn hn chế, chcoi trng vmt tích cc ca nó là phòng và dit  
dch hi và xem nhẹ công tác môi trường, công tác qun lý còn lng lo nên  
để li nhiu kho, nền kho, địa điểm lưu giữ hóa cht BVTV. Do lâu ngày  
không được chú ý đề phòng các bao bì đựng hoá cht BVTV bvhóa cht  
BVTV ngm vào nn kho, ngấm vào đất hoặc do điều kiện mưa, lụt đã làm  
phát tán ra môi trường các loi hóa cht BVTV gây ô nhiễm môi trường. Bên  
cạnh đó, khi một sloi hóa cht BVTV bcm sdụng vào đầu những năm  
90, mt số nơi đã chôn các loại hóa cht này xuống đất gây ô nhiễm đất, nh  
hưởng đến nguồn nước và môi trường xung quanh. Trong những năm gần đây  
đã có nhiều đơn thư của người dân và các địa phương về vấn đề ô nhim môi  
trường ti các khu vc này. Các loi hóa cht tồn lưu này chủ yếu là các loi  
hoá chất độc hi thuc nhóm cht hữu cơ khó phân huỷ trong môi trường, hay  
còn gi là các chất POP theo Công ước Stockholm vcác cht hữu cơ khó  
phân hủy như: DDT, Lindan, Endrin, Dieldrin…  
Theo kết quả điều tra, thng kê ca Bộ Tài nguyên và Môi trường và  
báo cáo ca y ban nhân dân các tnh, thành phtrc thuộc Trung ương về  
các điểm tồn lưu do hóa chất BVTV tính đến tháng 6 năm 2015 trên địa bàn  
   
2
toàn quốc có 1.562 điểm tồn lưu do hóa chất BVTV ti 46 tnh, thành phố  
trc thuộc Trung ương, căn cứ theo QCVN 54:2013/BTNMT ca BTài  
nguyên và Môi trường về ngưỡng xlý hóa cht BVTV hữu cơ theo mục đích  
sdụng đất thì hiện có hàng trăm điểm ô nhim tồn lưu do hóa chất BVTV có  
mức độ ri ro cao gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng và đặc bit nghiêm  
trng, ảnh hưởng đến môi trường và sc khe cộng đồng.  
Ngun: Dán xây dựng năng lựng nhm loi bhóa cht bo vthc vt  
Pop tồn lưu tại Vit Nam Tng cục Môi Trường 2015”  
Để đánh giá đầy đủ hơn về mức độ ô nhim do hóa chất BVTV, em đã  
thành lập đề tài “ Đánh giá mức độ ô nhiễm đất do tồn dư hóa chất bo vệ  
thc vt tại xã Đức Chính, Thị xã Đông Triều, tnh Qung Ninh”  
1.2 Mục đích của đề tài  
Thông qua nghiên cứu đề tài đánh giá được hin trạng môi trường đất  
của khu đất thuc quyn shu của chùa Đoan Nghiêm tại xã Đức Chính, thị  
xã Đông Triều, tnh Qung Ninh và xác định mức độ ô nhim và phm vi ô  
nhim ca khu đất. Đồng thi tìm hiểu các phương pháp, quy trình xử lý đất  
bô nhim do tồn dư thuốc BVTV từ đó đề xut bin pháp xlý phù hp.  
1.3 Ý nghĩa của đề tài  
- Ý nghĩa trong học tp và nghiên cu khoa hc:  
+ Giúp bản thân em có cơ hội tiếp cn vi cách thc thc hin một đề  
tài nghiên cu khoa hc, giúp em vn dng kiến thức đã học vào thc tế và  
rèn luyn vkỹ năng tổng hp và phân tích sliu, tiếp thu và hc hi nhng  
kinh nghim tthc tế  
- Ý nghĩa trong thực tin:  
+ Cảnh báo nguy cơ về tác hi ca vic lm dng thuc BVTV quá nhiu  
+ Đề xuất các phương pháp xử lý thích hợp để xlý ô nhim môi  
trường đất do tồn dư hóa chất BVTV  
   
3
4
PHN II  
TNG QUAN TÀI LIU  
2.1. Cơ sở khoa hc  
2.1.1. Khái nim về môi trường, ô nhiễm môi trường  
- Khái niệm môi trường :  
Môi trưng bao gm các yếu ttnhiên và yếu tvt cht nhân to quan  
hmt thiết với nhau, bao quanh con người, có ảnh hưởng tới đời sng, sn  
xut, stn ti, phát trin của con người và thiên nhiên."  
- Khái nim ô nhiễm môi trường:  
Ô nhiễm môi trường là sự làm thay đổi tính cht của môi trường, vi  
phm tiêu chuẩn môi trường. Cht gây ô nhim là nhng nhân tlàm cho môi  
trường trở thành độc hại. Thông thường tiêu chuẩn môi trường là nhng  
chun mc, gii hạn cho phép được quy định dùng làm căn cứ để qun lí môi  
trường. Sô nhiễm môi trường có thlà hu quca các hoạt động tnhiên,  
như hoạt đng núi lửa, bão lũ, …. hoặc các hoạt động do con người thc hin  
trong công nghip, giao thông và trong sinh hot.  
- Ô nhiễm môi trường đất:  
Ô nhiễm môi trường đất được xem là tt ccác hiện tượng làm nhim  
bẩn môi trường đất bi các cht ô nhim".  
Người ta có thể phân loại đất bị ô nhiễm theo các nguồn gốc phát sinh  
hoặc theo các tác nhân gây ô nhiễm. Nếu theo nguồn gốc phát sinh có:  
+ Ô nhiễm đất do các chất thải sinh hoạt.  
+ Ô nhiễm đất do chất thải công nghiệp.  
+ Ô nhiễm đất do hoạt động nông nghiệp. Tuy nhiên, môi trường đất có  
những đặc thù và một số tác nhân gây ô nhiễm có thể cùng một nguồn gốc  
     
5
nhưng lại gây tác động bất lợi rất khác biệt. Do đó, người ta còn phân loại ô  
nhiễm đất theo các tác nhân gây ô nhiễm:  
+ Ô nhiễm đất do tác nhân hoá học: Bao gồm phân bón N, P (dư lượng  
phân bón trong đất), thuốc trừ sâu (clo hữu cơ, DDT, lindan, aldrin, photpho  
hữu cơ v.v.), chất thải công nghiệp và sinh hoạt (kim loại nặng, độ kiềm, độ  
axit v.v...).  
+ Ô nhiễm đất do tác nhân sinh học: Trực khuẩn lỵ, thương hàn, các loại  
ký sinh trùng (giun, sán v.v...).  
+ Ô nhiễm đất do tác nhân vật lý: Nhiệt độ (ảnh hưởng đến tốc độ phân  
huỷ chất thải của sinh vật), chất phóng xạ (U ran, Thori, Sr90, I131, Cs137).  
Chất ô nhiễm đến với đất qua nhiều đầu vào, nhưng đầu ra thì rất ít. Ðầu  
vào có nhiều vì chất ô nhiễm có thể từ trên trời rơi xuống, từ nước chảy vào,  
do con người trực tiếp tác động đến đất.  
2.1.2 Khái niệm về hóa chất BVTV  
Hóa cht BVTV hay còn gi là thuc BVTV là nhng loi hóa cht bo  
vcây trng hoc nhng sn phm bo vmùa màng, là nhng chất được to  
ra để chng li và tiêu dit loài gây hi hoc các vt mang mm bnh. Chúng  
cũng gồm các chất để đấu tranh vi các loi sng cnh tranh vi cây trng  
cũng như nấm bnh cây. Ngoài ra, các loi thuốc kích thích sinh trưởng, giúp  
cây trồng đạt năng suất cao cũng là một dng ca hóa cht BVTV. Hóa cht  
BVTV là nhng hóa chất độc, có khả năng phá hủy tế bào, tác động đến cơ  
chế sinh trưởng, phát trin ca sâu bnh, cdi và ccây trng, vì thế khi các  
hp chất này đi vào môi trường, chúng cũng có những tác động nguy him  
đến môi trường, đến những đối tượng tiếp xúc trc tiếp hay gián tiếp. Và đây  
cũng là lý do mà thuc BVTV nm trong snhng hóa chất đầu tiên được  
kim tra triệt để vbn cht, vtác dụng cũng như tác hại.  
Về cơ bản thuốc BVTV được sn xuất dưới các dng sau:  
 
6
- Thuc sa: viết tt là EC hay ND: gm các hot cht, dung môi, cht  
hóa sa và mt scht phù trkhác. Thuc thlng, trong sut, tan trong  
nước thành dung dịch nhũ tương tương đối đồng đều, không lng cn hay  
phân lp.  
- Thuc bt thấm nước: còn gi là bột hòa nước, viết tt là WP, BTN:  
gm hot cht, chất độn, cht thấm ướt và mt scht phù trkhác. Thuc ở  
dng bt mịn, phân tán trong nước thành dung dch huyn phù, pha với nước  
để sdng.  
- Thuc phun bt: viết tt là DP, cha các thành phn hot cht thp  
(dưới 10%), nhưng chứa tlchất độn cao, thường là đất sét hoc bt cao  
lanh. Ngoài ra, thuc còn cha các cht chng m, chng dính. dng bt  
mn, thuốc không tan trong nước.  
- Thuc dng ht: viết tt là G hoc H, gm hot cht, chất độn, cht bao  
viên, và mt scht phù trkhác.  
Ngoài ra còn mt sdng tn ti khác:  
- Thuc dung dch;  
- Thuc bột tan trong nước ;  
- Thuc phun mùa nóng;  
- Thuc phun mùa lnh.  
2.1.3.Phân loi hóa cht BVTV  
Phân loi theo các gc hóa hc:  
Căn cứ vào bn cht hóa hc ca các loi hóa chất BVTV, chúng được  
phân chia thành các nhóm khác nhau. Dưới đây mô tả sơ bộ hóa cht BVTV  
thuc các nhóm clo hữu cơ, lân hữu và carbamat:  
- Hóa cht BVTV thuc nhóm hp cht Clo hữu cơ:  
Hóa cht BVTV thuc nhóm hp cht Clo hữu cơ thuộc nhóm hóa cht  
BVTV tng hợp, điển hình ca nhóm này là DDT, Lindan, Endosulfan. Hu  
hết các loi hóa cht BVTV thuộc nhóm này đã bị cm sdng vì chúng là  
 
7
các cht hữu cơ khó phân huỷ, tồn lưu lâu trong môi trường. Công ước  
Stockholm vcác cht ô nhim hữu cơ khó phân hủy cũng quy định vvic  
gim thiu và loi bcác loi hóa cht bo vthc vật, đa phần thuc nhóm  
clo hữu cơ này.  
Hóa chất BVTV nhóm cơ clo thường có độ độc mức độ I hoc II. Các  
hp cht trong nhóm này gm: Aldrin, BHC, Chlordan, DDE, DDT, Dieldrin,  
Endrin, Endosulphan, Heptachlor, Keltan, Lindane, Methoxyclor, Rothan,  
Per-than, TDE, Toxaphen v.v. là nhng hp cht mà trong cu trúc phân tử  
ca chúng có cha mt hoc nhiu nguyên tClo liên kết trc tiếp vi  
nguyên tCacbon. Trong các hp cht trên DDT và Lindane là nhng loi  
hóa chất BVTV được sdng nhiu nht Vit Nam từ trước những năm  
1960-1993.  
- Hóa cht BVTV thuc nhóm Lân hữu cơ:  
Là các este của axit phosphoric. Đây là nhóm hóa chất rất độc với người  
và động vật máu nóng, điển hình ca nhóm này là Methyl Parathion, Ethyl  
Par-athion, Mehtamidophos, Malathion... Hu hết các loi hóa cht BVTV  
trong nhóm này cũng đã bị cấm do độc tính của chúng cao. Theo y văn dấu  
hiu và triu chng nhiễm độc thuc bo vthc vt gc photpho hữu cơ và  
cacbamat bao gm: nhức đầu, choáng váng, cm giác nặng đầu, nhc thái  
dương, giảm trí nh, dmt mi, ngkhông ngon giấc, ăn kém ngon, chóng  
mt. mt số trường hp, có ri lon tinh thn và trí tu, git nhãn cu, run  
tay và mt striu chng ri lon thn kinh khác.  
- Hóa cht BVTV thuc nhóm Carbamat:  
Là các este ca axit Carbamic có phphòng trrng, thi gian cách ly  
ngắn, điển hình ca nhóm này là Bassa, Carbosulfan, Lannate...Cũng như  
nhóm lân hữu cơ, các triệu chng nhiễm độc thuc BVTV nhóm này là rt  
khó khăn, phần ln các du hiu lâm sàng mang tính chquan. Các triu  
8
chng nhiễm độc gm nhức đầu, choáng váng, dmt mi, ngkhông ngon  
giấc, ăn kém ngon, chóng mặt.  
2.1.4 Phân loi theo công dng  
Trên thị trường đã có hàng trăm hoạt cht với hàng nghìn tên thương  
mi khác nhau vhóa cht BVTV. Tuy nhiên, ta có thphân thành 5 loi  
chính da vào công dng ca thuc  
( theo “ Dán xây dng năng lực nhm loi bhóa cht bo vthc  
vt POP tồn lưu tại Vit Nam” 2015 – Tng Cục Môi Trường)  
 
9
TT  
Công dng  
Thành phn chính  
- Hp cht hữu cơ clo (hydrocloruacacbon);  
-Hp cht hữu cơ phospho (este axit phos-phoric);  
- Mui carbamic;  
Thuc trsâu  
bnh  
1
-Pyrethroids tnhiên và nhân to;  
- Dinitro phenol;- Thc vt.  
-Nitro anilin;  
- Mui carbamic và thiocarbamic;  
- Hp chất nitơ dị vòng (triazine);  
- Dinitrophenol và dn xut phenol  
- Thuc dit nấm vô cơ (trên căn bản sulfur đồng và  
thy ngân);  
2
3
Thuc dit cỏ  
Thuc dit nm  
- Thuc dit nm hữu cơ (dithiocarbamat);  
- Thuc dit nm qua r(benzimidazoles);  
- Kháng sinh (sn phm tvi sinh vt).  
- Cht chống đông máu (Hydroxy coumarins);  
- Các loi khác (Arsennicals, thioureas).  
Thuc dit  
chut  
4
5
- c chế sinh trưởng (hp cht quatermary);  
- Kích thích đâm chồi (Carbamates);  
- Kích thích rng qu(cyclohexmide).  
Thuc kích  
thích  
Bng 1.1 Phân loi công dng theo TChc Y tế thế gii ( Tng Cc Môi  
Trưng 2015 )  
2.1.5 Phân loi theo nhóm độc  
Qua nghiên cu ảnh hưởng ca chất độc lên cơ thể chut, các chuyên  
gia về độc học đã đưa ra 5 nhóm độc theo tác động của độc tố qua đường  
ming và qua da. Tt ccác loi hóa chất BVTV đều độc với người và động  
   
10  
vt máu nóng, tuy nhiên mức độ gây độc đối vi mi loi khác nhau và tùy  
theo cách xâm nhập vào cơ thể.  
Các loi hóa chất BVTV thường bn vng nhiệt độ thường nhưng dễ  
bkim thy phân. Chúng không bphân hy sinh hc, tích ttrong các mô  
mvà khuếch đi sinh hc trong chui thc ăn sinh học tphiêu sinh vật đến  
các loài chim nồng độ tăng lên trên hàng triệu ln.  
*Độc tính cp tính  
Độc tính ca thuốc BVTV được thhin bng LD50 (Lethal dose 50) là  
liều lượng cn thiết gây chết 50% cá ththí nghim và tính bằng đơn vị  
mg/kg trng thể. Độ độc cp tính ca thuc BVTV dạng hơi được biu thị  
bng nồng độ gây chết trung bình LC50 (Lethal concentration 50), tính theo  
mg hot cht/m3 không khí. LD50 hay LC50 càng nhỏ thì độ độc càng cao.  
*Độc tính mãn tính  
Mi loi hóa chất trước khi được công nhn là thuc BVTV phải được  
kim tra về độ độc mãn tính, bao gm: khả năng gây tích lũy trong cơ thể người  
và động vt máu nóng, khả năng kích thích tế bào khi u ác tính, ảnh hưởng ca  
hóa chất đến bào thai và khả năng gây dị dạng đối vi thế hệ sau. Thường xuyên  
làm vic và tiếp xúc vi thuốc BVTV cũng có thể nhiễm đc mãn tính. Biu hin  
nhiễm độc mãn tính cũng có thể ging vi các bệnh lý thường khác như: da xanh,  
mt ng, nhức đu, mỏi cơ, suy gan, rối lon tun hoàn,...  
 
11  
Bng 1.2. Phân loại nhóm độc theo Tchc Y tế thế gii  
( Tng Cục Môi Trường 2015 )  
Qua ming  
Qua da  
Phân nhóm  
Màu sc quy  
ước  
TT  
1
Thể  
rn  
Thể  
đọc  
Thrn Thlng  
lng  
I.a.Độc mnh  
I.b.Đc  
Đỏ  
5
20  
10  
40  
2
3
Vàng  
5-50  
20-200 10-100 40-400  
II.Đc trung  
100-  
100  
400-  
400  
bình  
Xanh da tri 50-500 200--200  
500-  
2000  
2000-  
3000  
4
5
III. Độc ít  
Xanh lá cây  
1000  
4000  
IV. Độc rt  
>2000  
>3000  
nhé  
 
12  
2.1.6 Phân loi theo thi gian hy  
Mi loi hóa cht BVTV có thi gian phân hy rt khác nhau. Nhiu  
cht có thtn lưu trong đất, nước, không khí và trong cơ thể động, thc vt  
nhưng cũng có những cht dbphân hủy trong môi trường. Da vào thi  
gian phân hy ca chúng có thchia hóa cht BVTV thành các nhóm sau:  
Bng 1.3. Phân loi thuc BVTV theo thi gian phân hy  
( Tng Cục Môi Trường 2015 )  
Thi gian  
Phân nhóm  
Ví dụ  
TT  
phân hy  
Các hp cht hữu cơ chứa kim loi:  
Thy ngân, Asen ... Loại này đã bị cm  
sdng  
Nhóm hầu như  
không phân hy  
1
-
Nhóm khó phân  
hy hay POP  
Nhóm phân hy  
trung bình  
2 – 5 năm  
DDT, 666 (HCH), đã bị cm sdng  
2
3
4
1 - 18  
tháng  
Thuc loi hp cht hữu cơ có chứa clo  
(2,4 D)  
Nhóm dphân  
hy  
1 12 tun  
Hp cht pht pho hữu cơ, cacbanat  
2.2. Cơ sở pháp lý  
a) Căn cứ pháp lý  
- Lut Bo vệ Môi trường số 55/2014/QH13 được Quc hi nước  
CHXHCN Vit Nam thông qua ngày 23/06/2014  
- Lut Xây dng số 50/2014/QH13 được Quc hội nước CHXHCN Vit  
Nam thông qua ngày 18/6/2014;  
- Nghị định số 19/2015/NĐ-CP ngày 14 tháng 02 năm 2015 của Chính  
phủ quy định chi tiết thi hành 1 số điều ca Lut bo vệ môi trường;  
     
Tải về để xem bản đầy đủ
pdf 64 trang yennguyen 02/04/2022 6020
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Khóa luận Đánh giá mức độ ô nhiễm đất do tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật tại xã Đức Chính, thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

  • pdfkhoa_luan_danh_gia_muc_do_o_nhiem_dat_do_ton_du_hoa_chat_bao.pdf