Giáo trình mô đun Đấu nối lắp mạch điện chiếu sáng cơ bản

CỤC HẢNG HẢI VIỆT NAM

TRƯỜNG CAO ĐẲNG HÀNG HẢI I

GIÁO TRÌNH

MÔ ĐUN:ĐẤU NỐI LẮP MẠCH ĐIỆN

CHIẾU SÁNG CƠ BẢN

NGHỀ: ĐIỆN DÂN DỤNG

TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG

Ban hành kèm theo Quyết định số.........QĐ/

ngày........tháng........năm......của

Hải Phòng - Năm 2017

TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN

Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được

phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.

Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh

thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.

LỜI GIỚI THIỆU

Trong quá trình đào tạo cho các sinh viên nghề Điện dân dụng, việc hình

thành cho các em những kỹ năng cơ bản của việc thi công đấu lắp một hệ thống

chiếu sáng dân dụng là không thể thiếu. Ngày nay cùng với sự phát triển của khoa

học công nghệ, các nhà khoa học đã phát minh ra rất nhiều các loại đèn khác nhau.

Chúng khác nhau không chỉ về cấu tạo, nguyên lý làm việc mà còn ở các đặc tính,

các thông số kỹ thuật ... Chính vì điều này, sinh viên nghề Điện dân dụng cần phải

nắm chắc các kiến thức về nguyên lý trước khi hình thành những kỹ năng đấu lắp

hệ thống chiếu sáng dân dụng.

Cấu trúc của giáo trình bao gồm 8 bài:

Bài 1: Nối dây và làm đầu cốt

Bài 2: Lắp đặt bảng điện nổi

Bài 3: Lắp đặt bảng điện ngầm

Bài 4: Lắp đặt mạch sợi đốt, compac

Bài 5: Lắp đặt mạch đèn huỳnh quang

Bài 6: Lắp mạch đèn trang trí quảng cáo

Bài 7: Lắp đặt mạch điện đèn cầu thang (điều khiển từ 2 vị trí)

Bài 8: Lắp đặt mạch chuông điện

Giáo trình chắc chắn sẽ còn khiếm khuyết; rất mong các thày cô giáo quan

tâm đóng góp để giáo trình ngày càng hoàn thiện hơn, đáp ứng được mục tiêu đào

tạo của Mô đun nói riêng và ngành điện tàu thủy cũng như các chuyên ngành kỹ

thuật nói chung.

Hải Phòng, ngày tháng năm 2018

Tham gia biên soạn

1. Chủ biên

2……….

3………..

………...

3

MỤC LỤC

T

Nội dung

Trang

1

2

3

4

Lời giới thiệu

3

Mục lục

4

Danh mục bảng, biểu, hình ảnh

Nội dung

5

7

Bài 1: Nối dây và làm đầu cốt

Bài 2: Lắp đặt bảng điện nổi

Bài 3: Lắp đặt bảng điện ngầm

Bài 4: Lắp đặt mạch đèn sợi đốt, đèn compac

Bài 5: Lắp đặt mạch đèn huỳnh quang

Bài 6: Lắp đặt mạch dèn trang trí

Bài 7: Lắp đặt mạch đèn cầu thang

Bài 8: Lắp đặt mạch chuông điện

Tài liệu tham khảo

8

17

22

28

32

38

43

47

54

5

4

Danh mục hình vẽ

TT

1

Tên hình vẽ

Trang

9

Hình 1.1: Bóc vỏ cách điện

2

3

4

5

6

7

8

9

Hình 1.2: Làm sạch đầu nối

9

Hình 1.3: Nối thẳng dây đơn (S< 2,5 mm²)

Hình 1.4: Nối thẳng dây đơn (S> 2,5 mm²)

Hình 1.5: Nối phân nhánh dây đơn (S< 2,5 mm²)

Hình 1.6: nối phân nhánh dây đơn (S> 2,5 mm²)

Hình 1.7: Bọc cách điện

10

11

12

13

14

15

17

18

22

Hình 1.8: Bóc lớp vỏ cách điện

Hình 1.9: Làm sạch lõi dây

10 Hình 1.10: Nối thẳng hai dây dẫn nhiều lõi

11 Hình 1.11: Nối phân nhánh dây đơn lõi nhiều sợi

12 Hình 1.12: Bọc cách điện

13 Hình 1.13: Bấm đầu cốt dây đơn nhiều sợi

14 Hình 2.1: Vị trí các thiết bị trên bảng điện

15 Hình 2.2: Sơ đồ nối dây thiết bị trên bảng điện

16 Hình 3.1: Chiều cao các bảng điện chìm

a) Bảng điện tổng; b) Bảng điện công tắc; c)Bảng điện ổ cắm

17 Hình 3.2: Bố trí các thiết bị trên bảng điện ngầm

a) Bảng điện tổng, b) Bảng điện công tắc, c) Bảng điện ổ cắm

18 Hình 4.1: Sơ đồ nguyên lý

23

28

29

32

19 Hình 4.2: Sơ đồ lắp đặt

20 Hình 5.1: Ống đèn huỳnh quang

1-tim đèn; 2-ống đèn

21 Hình 5.2: Chấn lưu

33

a-chấn lưu điện từ; b-chấn lưu điện tử

22 Hình 5.3: Stắcte

5

1-lưỡng kim nhiệt; 2- điện cực; 3-vỏ bóng đèn neon

23 Hình 5.4: Sơ đồ đấu nối mạch đèn huỳnh quang

24 Hình 6.1: Đèn trang trí quảng cáo

33

38

39

43

44

47

49

50

25 Hình 6.2: Cấu tạo của đèn neon

26 Hình 6.3: Mạch đèn neon

27 Hình 7.1: Sơ đồ nguyên lý mạch đèn cầu thang

28 Hình 7.2: Sơ đồ lắp đặt mạch đèn cầu thang

29 Hình 8.1: Cấu tạo của chuông rung

30 Hình 8.2: Cấu tạo chuông phân cực

31 Hình 8.3: Sơ đồ lắp đặt mạch điện chuông cửa

6

GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN

Tên mô đun: Đấu nôi, lắp mạch điện chiếu sáng cơ bản

Mã mô đun: MĐ 6520226.27

Thời gian của mô đun: 60 giờ. (Lý thuyết: 20 tiết; Thực hành: 36 tiết; Kiểm tra: 4

tiết).

Vị trí, tính chất, ý nghĩa và vai trò của mô đun:

- Vị trí: Mô đun được bố trí sau khi sinh viên học xong các môn học chung,

các môn học/mô đun: An toàn lao động; Mạch điện; Vẽ điện; Vật liệu điện; Kỹ

thuật điện tử cơ bản; Khí cụ điện hạ thế; Đo lường điện và không điện; Nguội cơ

bản.

- Tính chất: Là mô đun chuyên môn nghề bắt buộc

- Ý nghĩa và vai trò của mô đun: Hệ thống điện căn hộ, đường ống PVC là mô

đun chuyên môn nghề đầu tiên của chương trình học. Mô đun này giúp sinh viên

hình thành được những kỹ năng cơ bản về đấu lắp và sửa chữa các mạch điện chiếu

sáng cơ bản.

Mục tiêu của mô đun:

- Về kiến thức:

+Giải thích được cấu tạo, nguyên lý hoạt động của các loại đèn điện thông

dụng

+ Trình bày được phương pháp lắp đặt mạch điện căn hộ.

+ Tính toán được phụ tải căn hộ.

+ Tính chọn được tiết diện dây dẫn và thiết bị đóng cắt

- Về kỹ năng:

+ Lắp đặt đúng qui trình, qui phạm

+ Sửa chữa được các mạch đèn: đèn huỳnh quang, đèn cao áp thuỷ ngân, đèn

nê ông

+ Thực hiện đúng quy trình, đúng kỹ thuật và an toàn các công việc: nối dây

dẫn, làm đầu cốt, lắp đặt và sửa chữa được các mạch điện chiếu sáng.

- Về năng lực tự chủ và trách nhiệm:

+ Nghiêm túc, cẩn thận, tỉ mỉ, tích cực, siêng năng, cầu tiến và trách nhiệm

+ Tuân thủ các quy tắc an toàn khi lắp đặt các mạch điện chiếu sáng

Nội dung của mô đun

7

BÀI 1: NỐI DÂY VÀ LÀM ĐẦU CỐT

MĐ6520226.27.01

Giới thiệu:

Một trong những thao tác cơ bản của việc lắp đặt điện là nối dây và làm đầu

cốt. Bài học đầu tiên của mô đun này là đấu nối dây đơn và làm đầu cốt cho dây có

lõi một sợi. Bài học giới thiệu qui trình nối, các kiểu nối dây đơn, cách làm khuyên

đầu dây và làm đầu cốt.

Mục tiêu:

- Nối dây đúng tiêu chuẩn kỹ thuật theo các kiểu: kiểu nối thẳng, kiểu nối

phân nhánh.

- Bấm cốt và tạo khuyên đầu dây theo đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.

- Băng cách điện mối nối đúng quy cách.

- Nghiêm túc, cẩn thận, tỉ mỉ, tích cực và cầu tiến.

Nội dung chính:

1. Nối dây

1.1 Công tác chuẩn bị

1.1.1. Dụng cụ

STT

Tên dụng cụ

Kìm tuốt dây

Số lượng

Ghi chú

1

2

3

4

5

01

Kìm điện

Kìm cắt dây

Kìm mỏ nhọn

Dao cắt vỏ cách điện

1.1.2. Thiết bị vật tư

STT

Tên thiết bị, vật tư

Số lượng

1m

Ghi chú

1

2

3

4

Dây dẫn đơn lõi một sợi 1,0 mm²

Dây dẫn đơn lõi nhiều sợi 1,5 mm²

Dây dẫn đơn lõi một sợi 2,5 mm²

Giấy ráp mịn

1m

1 miếng

1.2 Nối dây đơn lõi một sợi

8

1.2.1 Nối dây đơn lõi một sợi

Các bước nối được thực hiện theo các bước sau:

 Bước 1: Cắt bỏ lớp vỏ cách điện

Khi thực hiện thao tác bóc lớp vỏ cách điện không nên cắt thẳng góc quanh

sợi dây điện, vì làm như thế vết cắt trên dây dể bị gãy khi có lực bên ngoài tác

động. Nên dùng dao gọt nghiêng một góc 30⁰. Đối với dây có tiết diện nhỏ (dưới

2,5 mm²) có thể dùng kìm để tuốt dây.

a)

b)

Hình 1.1: Bóc vỏ cách điện

 Bước 2: Làm sạch ruột dây dẫn

Làm sạch ruột dây dẫn bằng vải sợi thuỷ tinh hoặc giấy, lau nhẹ cho đến khi

thấy ánh kim.

Hình 1.2: Làm sạch đầu nối

 Bước 3: Xoắn mối nối

- Nối thẳng dây đơn

Uốn đầu lõi một góc 90⁰với khoảng cách bằng từ 8 đến 10 lần đường kính

lõi kể từ chỗ cắt lớp cách điện và đặt chúng vào nhau (hình 1.3a). Sử dụng hai kìm

điện quấn dây này lên dây kia khoảng chừng từ 5 đến 7 vòng quấn dây còn lại

9

khoảng chừng 5 đến 7 vòng bằng kìm vạn năng và siết chặt theo chiều ngược nhau,

sau cùng phải bóp chắc các đầu dây (hình 1.3b).

a)

b)

Hình 1.3: Nối thẳng dây đơn (S< 2,5 mm²)

Đối với trường hợp tiết diện dây lớn hơn 2,5 mm²qui trình nối được thực hiện

theo các bước tương tự, khâu chuẩn bị bao gồm: bóc vỏ lớp cách điện bên ngoài

bằng kìm hay dao cắt điện chuyên dụng (hình 1.1) sau đó làm sạch lõi bằng vãi sợi

thuỷ tinh (hình 1.2), chuẩn bị thêm một sợi dây dẫn cùng loại với vật liệu làm dây

dẫn có đường kính nhỏ hơn đường kính lõi dây dẫn từ 2 đến 4 lần, chiều dài đủ để

xoắn từ 20 đến 30 vòng rồi thực hiện ghép nối hai phần dây dẫn như hình vẽ:

a)

Hình 1.4: Nối thẳng dây đơn (S> 2,5 mm²)

- Nối phân nhánh dây đơn lõi một sợi

Phương pháp này được ứng dụng tại những nơi cần rẽ nhánh trên đường dây

chính.

b)

Trường hợp tiết diện dây nhỏ hơn 2,5 mm²được nối theo hai cách như hình

vẽ 1.5 tạo nên sự vững chắc và có độ bền cơ tốt. Qui trình cũng được thực hiện

tương tự như phương pháp nối thẳng. Ban đầu bóc vỏ lớp cách điện bên ngoài có

khoảng cách đủ để có thể quấn từ 10 đến 15 vòng xoắn xung quanh lõi phân

nhánh. Cắt bỏ vỏ đoạn phân nhánh một đoạn bằng 15 đến 20 lần đường kính của

dây, sau đó làm sạch cách điện bằng vãi sợi thuỷ tinh hay giấy ráp cho đến khi có

ánh kim.

Xoắn từ 10 đến 15 vòng lõi của sợi dây phân nhánh xung quanh sợi dây

chính dùng kìm điện bóp chặt và siết chắc các vòng xoắn bằng cách dùng hai

10

kìm điện, cho hai kìm chuyển động ngược chiều nhau rồi bóp chặt các đầu

dây.

a)

c)

b)

d)

Hình 1.5: Nối phân nhánh dây đơn (S< 2,5 mm²)

Đối với trường hợp tiết diện dây lớn hơn 2,5 mm²qui trình nối được thực hiện

theo các bước tương tự.

Khâu chuẩn bị bao gồm:

- Bóc vỏ lớp cách điện bên ngoài bằng kìm hay dao cắt điện chuyên dụng

- Làm sạch lõi dây dẫn bằng vải sợi thuỷ thinh,

- Chuẩn bị thêm một sợi dây dẫn cùng loại với vật liệu làm dây dẫn, có đường

kính nhỏ hơn đường kính lõi dây dẫn từ 2 đến 4 lần, chiều dài đủ để xoắn từ 20

đến 30 vòng

- Thực hiện ghép nối hai phần dây dẫn.

Hình 1.6: nối phân nhánh dây đơn (S> 2,5 mm²)

11

Bước 4: Hàn và băng cách điện mối nối

Cách điện bằng băng dính cách điện sao cho lớp băng dính kề bên nhau và

phủ lên lớp cách điện của dây từ 2 đến 3 lớp và phủ lên chỗ nối một ít vecni chống

ẩm.

Hình 1.7: Bọc cách điện

1.2.2 Đánh giá kết quả

Kết thúc giờ thực hành, giáo viên dựa vào các tiêu chí đánh giá của bài thực

hành để đánh giá kết quả của từng nhóm. Đối với kỹ năng hàn và băng cách điện,

sản phẩm phải đạt được những tiêu chuẩn sau:

- Thiếc hàn phải lấp đầy các khe hở của mối nối, mặt mối hàn phải nhẵn và

sáng bóng.

- Phần vỏ cách điện gần mối hàn không bị cháy, không trầy xước

- Băng cách điện đủ dầy, không hở lõi dây dẫn ra ngoài.

Từ kết quả bài thực hành của các nhóm, nhận xét kết quả chung của cả lớp.

Nhắc nhở, nhấn mạnh những kiến thức, những thao tác cần lưu ý trong bài..

1.3 Nối dây đơn lõi nhiều sợi

1.3.1 Các bước nối dây đơn lõi nhiều sợi

 Bước 1: Cắt bỏ lớp vỏ cách điện

Khi thực hiện thao tác bóc lớp vỏ cách điện không nên cắt thẳng góc quanh

lõi dây dẫn, vì làm như thế vết cắt trên dây dễ bị gãy khi có lực bên ngoài tác động.

Nên dùng dao gọt nghiêng một góc 30⁰. Đối với dây có tiết diện nhỏ (dưới 2,5

mm²) có thể dùng kìm để tuốt dây.

12

Hình 1.8: Bóc lớp vỏ cách điện

 Bước 2: Làm sạch và xếp dây

Dùng kìm vạn năng để nới các sợi dây, làm sạch lõi dây bằng giấy ráp hay

vãi sợi cho đến khi thấy ánh kim.

Hình 1.9: Làm sạch lõi dây

 Bước 3: Nối dây

Hình 1.10: Nối thẳng hai dây dẫn nhiều lõi

- Nối thẳng: Tách các đầu dây ra và đặt các đầu dây đấu đầu nhau, xen kẽ

nhau, sau đó lần lượt quấn chặt từng sợi của dây này vào thân dây kia và ngược lại

cho đến khi nào các sợi đã được quấn hết thì dùng kìm siết chặt. Kết quả ta được

một khối hoàn toàn vững chắc và tiếp xúc tốt, đảm bảo tính dẫn điện tốt.

13

- Nối phân nhánh: Sau khi tách lõi dây cần nối và phần nối cố định trên sợi

dây chính, tách dây chính ra và cho dây rẽ nhánh vào giữa, sau đó quấn các dây rẽ

nhánh vào hai bên thân dây chính theo chiều ngược nhau khoảng từ 3 đến 4 vòng,

sau đó dùng kìm siết chắt.

Hình 1.11: Nối phân nhánh dây đơn lõi nhiều sợi

 Bước 4 Hàn và băng cách điện mối nối

Quá trình hàn và băng cách điện thực hiện tương tự như mối nối dùng dây đơn lõi

một sợi đã trình bày ở bài 1.

- Sau khi nối dây xong ta thực hiện hàn mối nối như sau: Trước hết, tra một

lớp nhựa thông lên mối nối để quá trình hàn dễ dàng hơn và mối nối sau khi hàn

được bóng và đẹp hơn. Tiếp theo, đặt mũi hàn chạm vào mối nối để làm nóng mối

nối, khi đã đủ nhiệt độ thì đặt dây thiếc tiếp xúc với mũi hàn và mối nối để dây

thiếc nóng chảy. Lia mũi hàn và dây thiếc dọc mối nối đủ để thiếc nóng chảy tràn

vào các khe hẹp của mối nối. Lưu ý: Không nên để mũi hàn tiếp xúc quá lâu với

mối nối vì phần cách điện của dây dẫn gần mối nối có thể sẽ cháy.

- Băng cách điện mối nốiCách điện bằng băng dính cách điện sao cho lớp

băng dính kề bên nhau và phủ lên lớp cách điện của dây từ 2 đến 3 lớp và phủ lên

chỗ nối một ít vecni chống ẩm.

14

Hình 1.12: Bọc cách điện

2. Bấm cốt đầu dây

2.1 Các bước thực hiện

Quy trình được thực hiện theo các bước sau:

 Bước 1: Cắt bỏ lớp vỏ cách điện

Đo chiều dài đầu cốt, xác định chiều dài cần thiết để bấm đầu cốt, sau đó dùng

kìm hay dao thợ điện cắt lớp cách điện bên ngoài ứng với khoảng cách đã đo (hình

1.8)

 Bước 2: Làm sạch ruột dây

Làm sạch ruột dây dẫn bằng vãi sợi thuỷ tinh hoạt giấy, lau nhẹ cho đến khi

thấy ánh kim (hình 1.9)

 Bước 3: Thực hiện thao tác bấm cốt

Dùng kìm vạn năng xoắn các dây dẫn lại sau đó đưa đầu dây đã được chuẩn bị

vào đầu cốt, tuỳ theo kích thước dây mà chọn kích thước đầu cốt thích hợp. Dùng

kìm ép cốt đặt đúng vị trí ở đầu cốt rồi bấm chặt đến khi kìm tự bung ra.

Hình 1.13: Bấm đầu cốt dây đơn nhiều sợi

15

 Bước 4: Cách điện chỗ bấm đầu cốt

Cách điện bằng băng dính cách điện sao cho lớp băng dính kề bên nhau và phủ

lên lớp cách điện của dây từ 2 đến 3 lớp và phủ lên đầu cốt một ít vecni chống ẩm,

hay dùng bọc nhựa.

2.2 Đánh giá kết quả

Kết thúc giờ thực hành, giáo viên dựa vào các tiêu chí đánh giá của bài thực

hành để đánh giá kết quả của từng nhóm. Đối với kỹ năng bấm cốt đầu dây dẫn lõi

nhiều sợi, sản phẩm cuối cùng phải đạt được những tiêu chí sau:

- Đầu cốt phải có kích thước phù hợp với dây dẫn

- Đầu cốt bấm phải chắc chắn, không bị vỡ phần chụp cách điện

- Không để hở phần lõi dây dẫn ra ngoài, không để thừa đầu dây dẫn quá

0,5mm

Từ kết quả bài thực hành của các nhóm, nhận xét kết quả chung của cả lớp.

Nhắc nhở, nhấn mạnh những kiến thức, những thao tác cần lưu ý trong bài.

Câu hỏi

1. Trình bày quy trình kỹ thuật các bước nối dây đơn lõi nhiều sợi

2. Trình bày quy trình kỹ thuật các bước hàn và băng cách điện mối nối

3. Trình bày quy trình kỹ thuật các bước làm đầu cốt dây dẫn đơn lõi nhiều

sợi

4. Trình bày điểm khác biệt giữa các kỹ năng nối dây đơn lõi một sợi và lõi

nhiều sợ

Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập của bài.

- Đánh giá vể kiến thức: Tự luận.

- Đánh giá về kỹ năng: Thực hành.

16

BÀI 2: LẮP ĐẶT BẢNG ĐIỆN NỔI

MĐ6520226.27.02

Giới thiệu:

Trong điện dân dụng, các khí cụ điện đóng cắt, điều khiển và bảo vệ thường

được gắn trên các bảng điện, ở những vị trí thích hợp trong nhà để dễ dàng cho quá

trình thao tác điều khiển. Bảng điện có thể đặt nổi hoặc đặt âm tường, mỗi loại có

ưu và nhược điểm riêng. Bài học này giới thiệu các bước để lắp đặt một bảng điện

nổi.

Mục tiêu:

- Lắp đúng vị trí, đúng tiêu chuẩn kỹ thuật các thiết bị lên bảng điện nổi

- Gắn bảng điện đúng vị trí, đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, đúng qui cách vào công

trình kiến trúc.

- Nghiêm túc, cẩn thận, tỉ mỉ, tích cực và cầu tiến.

Nội dung:

1. Lý thuyết

Bảng điện là bảng để gá lắp các thiết bị đóng cắt, điều khiển và bảo về bao

gồm: Cầu dao và cầu chì hoặc áp tô mát, công tắc, ổ cắm và đèn báo nguồn. Khi

thực hiện gá lắp và đấu nối dây dẫn giữa các thiết bị trên bảng điện cần làm theo

đúng các bước như sau:

 Xác định vị trí và gá lắp các thiết bị trên bảng điện

Các thiết bị lắp trên bảng điện phải theo một trật

tự nhất định để quá trình thao tác dễ dàng nhất. Thông

thường, thiết bị đóng cắt nguồn (Cầu dao, cầu chì

hoặc áp tô mát) và đèn báo phải lắp trên cùng. Xuống

thấp hơn là công tắc và cuối cùng là ổ cắm. Tùy vào

số lượng thiết bị mà chọn kích thước bảng điện và bố

trí các thiết bị cho phù hợp. Trên hình vẽ 2.1 là vị trí

các thiết bị trên bảng điện, trong đó: AT là áp tô mát,

DB là đèn báo nguồn, CT là công tắc và OC là ổ cắm.

Hình 2.1: Vị trí các thiết

bị trên bảng điện

 Khoan lỗ luồn dây trên bảng điện

Các thiết bị trên bảng điện thực hiện đấu nối phía sau bảng điện, chính vì vậy

ta phải khoan lỗ luồn dây từ các thiết bị qua bảng điện để thực hiện đấu nối. Lưu ý,

khoan lỗ có kích thước vừa với dây dẫn, không khoan ra ngoài vị trí của thiết bị.

17

L

N

AT

DB

CT

OC

Hình 2.2: Sơ đồ nối dây thiết bị trên bảng điện

 Đấu dây thiết bị trên bảng điện

Các thiết bị trên bảng điện được đấu nối theo quy trình kỹ thuật riêng. Phân

biệt hai màu dây, dây dương (L) và dây âm (N), thông thường sử dụng màu đỏ và

màu đen. Đèn báo và ổ cắm đấu song song với nguồn, còn công tắc thì đấu nối tiếp

với dây dương nguồn. Sơ đồ nối dây như trên hình vẽ 2.2

2. Thực hành

2.1 Chuẩn bị

2.1.1. Dụng cụ

STT

Tên dụng cụ

Kìm tuốt dây

Số lượng

Ghi chú

1

2

3

4

5

01

Kìm cắt dây

Tuốc nơ vít 4 cạnh

Thước đo

2.1.2. Thiết bị vật tư

STT

Tên thiết bị, vật tư

Số lượng

Ghi chú

1

2

3

Áp tô mát 2 cực 16A

Công tắc đơn

01

02

01

Ổ cắm đơn

18

4

5

Đèn báo nguồn 220V

Dây dẫn đơn 1,5 mm²

01

3m

Màu đỏ + đen

2.2. Các bước thực hiện

Bước 1: Lắp ráp thiết bị vào bảng điện

+ Lắp ráp áp tô mát: Áp tô mát là thiết bị đóng cắt nguồn và là thiết bị bảo vệ

mạch điện, nên nó phải được lắp ráp phía trên cùng của bảng điện.

Trình tự lắp ráp:

- Đặt áp tô mát vào vị trí đã xác định

- Khoan lỗ luồn dây qua bảng điện.

- Chỉnh áp tô mát cho cân bằng thước đo và thước thủy Li-vô

- Dùng vít bắt chặt áp tô mát vào bảng điện

Yêu cầu:

- Áp tô mát được gá lắp chặt chẽ, cân bằng và nằm đúng vị trí đã xác định

trước

- Lỗ khoan luồn dây không được chệch khỏi vị trí của áp tô mát

+ Lắp ráp đèn báo: Đèn báo nguồn là thiết bị tín hiệu, nên nó cũng phải đặt phía

trên cùng bảng điện để dễ dàng quan sát trạng thái của mạch điện. Thông thường

đèn báo nguồn đặt ngang hàng với áp tô mát hoặc cầu dao. Khác với các thiết bị

khác, đèn báo sẽ đặt âm vào bảng điện, nên trước khi lắp ráp ta phải khoét lỗ. Mũi

khoét sẽ phụ thuộc vào từng loại đèn, Ф10, Ф16 hoặc Ф22

Trình tự lắp ráp:

- Đặt đèn báo vào lỗ đã khoan sẵn

- Bắt chặt đèn báo vào bảng điện bằng ê-cu nhựa đi kèm

Yêu cầu:

- Đèn báo được gá lắp chặt chẽ, nằm đúng vị trí đã xác định trước

+ Lắp ráp công tắc: Quy trình lắp ráp công tắc tương tự như lắp ráp áp tô mát

Trình tự lắp ráp:

- Đặt các công tắc vào vị trí đã xác định

- Khoan lỗ luồn dây qua bảng điện.

- Chỉnh công tắc cho cân bằng thước đo và thước thủy Li-vô

- Dùng vít bắt chặt công tắc vào bảng điện

19

Yêu cầu:

- Công tắc được gá lắp chặt chẽ, cân bằng và nằm đúng vị trí đã xác định

trước

- Lỗ khoan luồn dây không được chệch khỏi vị trí của áp tô mát

+ Lắp ráp ổ cắm: Ổ cắm là thiết bị kết nối phụ tải ngoài như tivi, tủ lạnh, quạt,...

Để cho dây dẫn gọn gàng nhất thì ổ cắm phải đặt ở dưới cùng của bảng điện.

Trình tự lắp ráp:

- Đặt các ổ cắm vào vị trí đã xác định

- Khoan lỗ luồn dây qua bảng điện.

- Chỉnh ổ cắm cho cân bằng thước đo và thước thủy Li-vô

- Dùng vít bắt chặt ổ cắm vào bảng điện

Yêu cầu:

- Ổ cắm được gá lắp chặt chẽ, cân bằng và nằm đúng vị trí đã xác định trước

- Lỗ khoan luồn dây không được chệch khỏi vị trí của áp tô mát

Bước 2: Đấu dây các thiết bị trong bảng điện

Khi các thiết bị đã được gá lăp chặt chẽ trên bảng điện, dây dẫn từ các thiết bị

đã được luồn qua bảng điện. Công việc tiếp theo sẽ là đấu nối dây dẫn giữa các

thiết bị trên bảng điện.

Trình tự đấu nối:

- Đấu dây đèn báo: Đèn báo sẽ lấy nguồn trực tiếp từ áp tô mát

- Đấu dây công tắc: Các công tắc đấu nối tiếp với dây dương (L) của nguồn,

rồi từ công tắc đấu đến dây bóng đèn

- Đấu ổ cắm: Các ổ cắm đấu song song với nhau và song song với nguồn từ

sau áp tô mát.

Yêu cầu:

- Đấu đúng sơ đồ

- Các dây dẫn đấu nối không căng quá, cũng không trùng quá.

- Phân biệt rõ ràng dây dương (L) và dây âm (N) bằng 2 màu đỏ và đen

Bước 3: Lắp đặt bảng điện vào vị trí

- Đặt bảng điện vào vị trí đã khoan và gắn tắc-kê

- Bắt 4 vít vào 4 lỗ trên bảng điện sau đó vặn lỏng 4 vít để giữ bảng điện

20

Giáo trình mô đun Đấu nối lắp mạch điện chiếu sáng cơ bản - Nghề: Điện dân dụng