Tổ chức hoạt động trải nghiệm trong dạy học bài tập đọc “Tranh làng Hồ” cho học sinh Lớp 5
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số 459 (Kì 1 - 8/2019), tr 32-37
TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM
TRONG DẠY HỌC BÀI TẬP ĐỌC “TRANH LÀNG HỒ” CHO HỌC SINH LỚP 5
Nguyễn Thị Dung - Phạm Quỳnh Phương
Trường Đại học Hải Phòng
Ngày nhận bài: 12/4/2019; ngày chỉnh sửa: 18/4/2019; ngày duyệt đăng: 12/5/2019.
Abstract: Experiential activities play a very important role in all subjects, including teaching to
read Vietnamese subject. Applying experiential activities in teaching helps students grasp basic
knowledge; expand practical knowledge; unify awareness and actions; develop qualities, thoughts,
will, emotions, values, life skill, correct beliefs; develop comprehensive character for students. In
this article, we organize experiential activities in teaching reading lesson “Tranh lang Ho” to help
students achieve the high efficiency in the learning process of Vietnamese subject.
Keywords: Experiential activities, teaching reading, Lang Ho’s picture, 5th grade students.
Như vậy, HĐTN trong nhà trường là những hoạt
động giáo dục được tổ chức gắn liền với kinh nghiệm
cuộc sống để HS trải nghiệm và sáng tạo. Dưới sự hướng
dẫn của người dạy, từng cá nhân người học được tham
gia trực tiếp vào các hoạt động khác nhau trong thực tế
của nhà trường và xã hội; qua đó, phát triển năng lực thực
tiễn, phẩm chất nhân cách và phát huy tiềm năng sáng
tạo của cá nhân.
1. Mở đầu
Nhiệm vụ quan trọng nhất của dạy học Tập đọc là
hình thành năng lực đọc cho học sinh (HS) [1; tr 8]. “Đọc
là một dạng hoạt động ngôn ngữ, là quá trình chuyển từ
dạng thức chữ viết sang lời nói có âm thanh và thông
hiểu nó, là quá trình chuyển trực tiếp từ hình thức chữ
viết thành các đơn vị nghĩa không có âm thanh” [2; tr 7].
Tuy nhiên, năng lực đọc của HS còn hạn chế: đọc chậm,
chưa lưu loát, thiếu dấu, bỏ tiếng tùy tiện, chưa có sự diễn
cảm và thậm chí không nắm được nội dung bài đọc. Để
nâng cao kĩ năng đọc đúng, đọc nhanh cho HS, tiến tới
đọc hiểu và đọc diễn cảm được văn bản, giúp các em cảm
nhận và rung động trước cái đẹp, cái hay của văn bản,
chúng tôi vận dụng hoạt động trải nghiệm (HĐTN) vào
tổ chức dạy bài “Tranh làng Hồ” - Tiếng Việt 5, tập 2
nhằm tăng tính tích cực, chủ động, sáng tạo ở HS, làm
tiết học thêm sôi nổi và mang lại hiệu quả cao trong giờ
Tập đọc.
2.2. Yêu cầu tổ chức hoạt động trải nghiệm trong dạy
học bài “Tranh làng Hồ”
2.2.1. Bám sát mục tiêu bài học
Mục tiêu dạy học là cơ sở tiên quyết để thiết kế bài
giảng, nhằm đảm bảo tính hiệu quả của bài học, giúp HS
lĩnh hội được kiến thức, rèn luyện kĩ năng và có thái độ
học tập đúng đắn. Khi tổ chức HĐTN trong dạy học Tập
đọc bài “Tranh làng Hồ” phải xác định rõ mục tiêu cần
đạt: -Về kiến thức: HS đọc đúng được các tiếng, từ khó,
dễ lẫn, đọc trôi chảy toàn bài, ngắt nghỉ hơi đúng sau các
dấu câu và trong các câu dài; nhấn giọng ở các từ miêu
tả đặc điểm màu sắc, vẻ đẹp của tranh làng Hồ; - Về kĩ
năng: HS rèn luyện và nâng cao kĩ năng đọc hiểu, đọc
diễn cảm, thể hiện đúng giọng điệu nội dung bài học;
phối hợp nhịp nhàng trong các hoạt động cá nhân, nhóm,
tập thể - Về thái độ: Ca ngợi nghệ sĩ dân gian đã tạo ra
những vật phẩm văn hóa truyền thống đặc sắc, biết quý
trọng, giữ gìn nét đẹp của văn hóa dân tộc.
Bài viết trình bày hướngtổ chức các HĐTN trong dạy
học Tập đọc “Tranh làng Hồ” nhằm giúp HS đạt được
hiệu quả cao trong quá trình học tập môn Tiếng Việt.
2. Nội dung nghiên cứu
2.1. Hoạt động trải nghiệm
Theo Nguyễn Thị Liên: “HĐTN là hoạt động giáo
dục, trong đó nội dung và cách thức tổ chức tạo điều kiện
cho từng HS được tham gia trực tiếp và làm chủ thể của
hoạt động, tự lên kế hoạch, chủ động xây dựng chiến
lược hành động cho bản thân và cho nhóm để hình thành
và phát triển những phẩm chất, tư tưởng, ý chí, tình cảm,
giá trị, kĩ năng sống và những năng lực cần có của công
dân trong xã hội hiện đại. Qua hoạt động, HS phát huy
khả năng sáng tạo để thích ứng và tạo ra cái mới, giá trị
cho cá nhân và cộng đồng” [3; tr 73].
2.2.2. Khai thác được kinh nghiệm sống, vốn tri thức của
học sinh
Kinh nghiệm sống là những kiến thức, hiểu biết, cảm
nhận mà HS tự trải nghiệm được trong cuộc sống của
chính bản thân. Tham gia các HĐTN trong quá trình học
tập giúp HS vận dụng được kinh nghiệm sống và kiến
thức nền sẵn có để nắm bắt, trải nghiệm và hiểu được bài
học theo cách của mỗi HS; đồng thời, giáo viên (GV) dựa
Email: dungnt78@dhhp.edu.vn
32
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số 459 (Kì 1 - 8/2019), tr 32-37
trên sự biểu hiện của HS mà dẫn dắt, khơi gợi những kinh
nghiệm, hiểu biết của các em. HS có sự trao đổi, “nhào
nặn” giữa kinh nghiệm, kiến thức sẵn có với những kiến
thức mới thu nạp, biến những kiến thức mới trở thành
kiến thức, kinh nghiệm của bản thân.
Phân bố thời gian hợp lí trong các hoạt
động
76%
76%
Giáo án sử dụng các phương tiện, công
nghệ trong giờ học
Giáo án vận dụng HĐTN trong dạy bài
tập đọc
12%
85%
87%
2.2.3. Tạo hứng thú học tập cho học sinh
Hứng thú có vai trò quan trọng trong học tập và làm
việc. Hứng thú làm nên tính tích cực nhận thức, giúp HS
học tập đạt kết quả cao, có khả năng khơi dậy mạch
nguồn của sự sáng tạo. Thực chất của việc dạy học là
truyền cảm hứng và đánh thức khả năng tự học của người
học. Khi GV truyền được cảm hứng cho HS, giúp các em
thấy cái hay, cái thú vị, giá trị mà tri thức đem lại thì giờ
dạy tất yếu có hiệu quả cao. Hứng thú được hình thành,
duy trì và phát triển nhờ môi trường giáo dục với vai trò
dẫn dắt, tổ chức của GV. Trong dạy bài “Tranh làng Hồ”,
dưới sự điều khiển tài tình của GV sẽ khơi gợi được hứng
thú, giúp các em chủ động, tích cực lĩnh hội tri thức bài
học.
HS đọc lưu loát, trôi chảy bài tập đọc
HS nắm được nội dung cơ bản của bài
tập đọc
HS hiểu được nghĩa các từ khó trong
bài tập đọc
95%
57%
HS trả lời được các câu hỏi mở rộng
của bài tập đọc
HS đọc diễn cảm và thể hiện cảm xúc
chân thực với bài tập đọc
48%
57%
HS hứng thú trong giờ học
Bảng 1 cho thấy: - Về ưu điểm: Hầu hết giáo án đưa
ra mục tiêu sáng rõ, bám sát bài học; GV chuẩn bị kĩ
lưỡng phương pháp và phương tiện dạy học; Các hoạt
động dạy học phân bố thời gian hợp lí, mức độ kiến thức
phù hợp với trình độ HS lớp 5; GV áp dụng công nghệ
thông tin vào bài giảng làm giờ học thêm sinh động, tăng
2.3. Thực trạng dạy học bài Tập đọc “Tranh làng Hồ”
cho học sinh lớp 5
Để nắm được thực trạng dạy học Tập đọc cho HS lớp
5, chúng tôi tiến hành khảo sát GV và HS lớp 5 tại một
số trường tiểu học tại Hải Phòng như sau:
Số lượng HS
Trường Tiểu học
Nguyễn Văn Tố
An Lư
Quận/huyện
Lê Chân
Thủy Nguyên
Cát Hải
Khu vực
Thành thị
Nông thôn
Hải đảo
Số lượng GV
STT
11
6
1
405
195
17
1
2
3
Hoàng Châu
Bên cạnh đó, chúng tôi sử dụng các hình thức như: hứng thú học tập ở HS; GV vận dụng phương pháp dạy
phiếu khảo sát về thực trạng dạy học của GV, phiếu đánh học mới giúp HS phát huy kĩ năng làm việc nhóm, thuyết
giá hiệu quả học tập của HS, khảo sát trực tuyến về trình, chia sẻ...; Về hạn chế: Quy trình lên lớp giờ Tập
phương pháp dạy học tập đọc hiện nay. Để nắm được đọc của các GV còn cứng nhắc, chưa có sự linh hoạt; các
thực trạng dạy học bài “Tranh làng Hồ” cho HS lớp 5, hoạt động dạy học chưa mang tính sáng tạo, đột phá; HS
chúng tôi tiến hành khảo sát các nội dung sau: Tham chưa thực sự tích cực, chủ động, hứng thú trong giờ học;
khảo giáo án tập đọc của một số GV dạy tiếng Việt lớp khả năng tiếp thu bài học chỉ dừng lại ở mức cơ bản. Một
5; tiến hành dự giờ của một số GV dạy tiếng Việt lớp 5; số HS kĩ năng đọc chưa tốt, chưa chủ động rèn luyện kĩ
kiểm tra, đánh giá năng lực hứng thú của HS trong giờ năng đọc tại nhà. Vốn kinh nghiệm, hiểu biết, kiến thức
học thông qua hình thức phiếu khảo sát.
thực tế của HS tiểu học còn hạn chế nên khó liên hệ thực
tiễn bài học. Từ những ưu điểm, hạn chế trên, chúng tôi
nhận thấy, việc rèn kĩ năng tập đọc cho HS tiểu học là vô
cùng cần thiết. HĐTN giúp các em liên hệ bài học trong
sách vở với kiến thức thực tiễn, tạo cho HS hứng thú, tích
cực, chủ động với bài học.
Bảng 1. Thực trạng dạy học bài “Tranh làng Hồ”
cho HS lớp 5
Nội dung khảo sát
Số liệu
khảo sát
Giáo án xác định được mục tiêu cụ thể
của bài tập đọc
100%
100%
85%
2.4. Tổ chức hoạt động trải nghiệm trong dạy học bài
“Tranh làng Hồ”
Giáo án vận dụng những phương pháp
dạy học truyền thống
Tổ chức các hoạt động dạy học là khâu quan trọng
quyết định chất lượng và sự thành công của giờ học. Tổ
chức các HĐTN trong dạy học bài tập đọc “Tranh làng
Giáoán vận dụng linh hoạt, đa dạngcác
phương pháp dạy học
33
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số 459 (Kì 1 - 8/2019), tr 32-37
Hồ” là con đường gắn lí thuyết với thực hành, tạo nên sự thuyết trình ngắn gọn về 1 bức tranh Đông Hồ mà nhóm
thống nhất giữa nhận thức và hành động, hình thành, phát
triển nhân cách thông qua bài học; kết hợp linh hoạt các
phương pháp, phương tiện dạy học sẽ phát huy tính tích
cực, sáng tạo năng lực tiếp thu và sự hứng thú ở HS trong
giờ học.
sưu tầm. Tiếp đó, cho HS “tham quan” làng Đông Hồ
qua video, hình ảnh đã chuẩn bị sẵn. GV tuyên dương
tinh thần tự tìm tòi khám phá kiến thức của HS và dẫn
dắt vào bài Tập đọc.
2.4.1. Hoạt động luyện đọc văn bản
Dạy học bài tập đọc “Tranh làng Hồ”, GV cần chuẩn
bị giáo án điện tử; video, tranh, ảnh thực tế về tranh Đông
Hồ và làng Đông Hồ; phương tiện thực hiện trò chơi học
tập; nắm chắc kiến thức văn hóa, địa lí ở làng Hồ; các câu
hỏi gợi ý, suy luận, phỏng vấn, diễn đàn. Đầu tiên, GV
cần tiến hành hoạt động khởi động giúp HS bắt đầu giờ
học một cách hứng thú, kích thích tính tích cực tư duy
của HS; có thể thực hiện bằng nhiều cách khác nhau như
Đọc đúng là sự tái hiện về mặt âm thanh của bài đọc
một cách chính xác, không có lỗi [1; tr 34], thể hiện
chuẩn các âm vị tiếng Việt (phụ âm, âm chính, âm cuối,
các thanh); đọc đúng các tiết tấu, ngắt hơi, nghỉ hơi; việc
ngắt hơi phải phù hợp với các dấucâu: nghỉ ít ở dấu phẩy,
nghỉ lâu hơn ở dấu chấm. HS phải nắm được nghĩa của
một số từ khó trong bài. Tiến hành luyện đọc đúng bài
“Tranh làng Hồ”, chúng tôi chia lớp thành nhiều nhóm,
kể chuyện, xây dựng tình huống có vấn đề, nêu câu hỏi, thiết kế phiếu hướng dẫn luyện đọc, cho HS thảo luận
nhóm để thực hiện từng yêu cầu trên phiếu, nhóm trưởng
lên nhận phiếu và tổ chức cho các thành viên trao đổi
thảo luận; Chia lớp thành 2 đội, tổ chức trò chơi nối cột
“Tìm nhanh nghĩa”, yêu cầu HS kết hợp quan sát và hành
động nối các từ ở cột A với nghĩa tương ứng ở cột B, đội
nào làm nhanh nhất, đội đó chiến thắng.
thuyết trình, trò chơi học tập... GV chia lớp thành 4
nhóm, mỗi nhóm sưu tầm 1 tranh Đông Hồ mình thích
nhất và nêu hiểu biết, cảm nhận về tranh sưu tầm được;
thuyết trình theo những nội dung: Địa điểm làng Đông
Hồ; đặc trưng làng Đông Hồ; nguyên liệu màu, giấy sử
dụng để làm tranh. Mỗi nhóm cử một đại diện lên bảng
PHIẾU HƯỚNG DẪN LUYỆN ĐỌC
Yêu cầu 1: Chia đoạn bài tập đọc sao cho phù hợp.
Yêu cầu 2: Tìm từ khó đọc trong từng đoạn và luyện đọc từ khó theo cặp.
Yêu cầu 3: Tìm câu dài trong từng đoạn.
Yêu cầu 4: Xác định cách ngắt câu dài vừa tìm được và luyện đọc theo cặp.
Yêu cầu cần đạt:
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
Yêu cầu 1: Chia đoạn bài tập đọc sao cho phù hợp.
Bài tập đọc được chia làm 3 đoạn:
Đoạn 1: Từ “Từ ngày còn ít tuổi...” đến “...hóm hỉnh và tươi vui”
Đoạn 2: Từ “Phải yêu mến...” đến “... gà mái mẹ”
Đoạn 3: Từ “Kĩ thuật tranh làng Hồ...” đến “... người trong tranh”
Yêu cầu 2: Tìm từ khó đọc trong từng đoạn và luyện đọc từ khó theo cặp.
Đoạn 1: thuần phác, ành mạnh.
Đoạn 2: ợn ráy, khoáy âm dương.
Đoạn 3: đen ĩnh, trắng điệp, nhấp nhánh
.
.
.
l
l
l
.
Yêu cầu 3 và 4: Tìm và xác định cách ngắt câu dài trong từng đoạn.
Đoạn 1: Mỗi lần Tết đến, // đứng trước những cái chiếu bày tranh làng Hồ // giải trên các lề phố Hà Nội, //
lòng tôi thấm thía một nỗi biết ơn // đối với những người nghệ sĩ tạo hình của nhân dân.
Đoạn 2: Phải yêu mến cuộc đời trồng trọt, // chăn nuôi lắm // mới khắc được những tranh lợn ráy có những
khoáy âm dương rất có duyên, // mới vẽ được những đàn gà con tưng bừng như ca múa bên gà mẹ.
Đoạn 3: Màu đen không pha bằng thuốc // mà luyện bằng bột than của những chất liệu gợi nhắc thiết tha đến
đồng quê đất nước: // chất rơm nếp, // than của cói chiếu // và than của lá tre mùa thu rụng lá.
Màu trắng ấy càng ngắm càng ưa nhìn; // những hạt cát của điệp trắng nhấp nhánh muôn ngàn hạt phấn // làm
tăng thêm vẻ thâm thúy cho khuôn mặt, // tăng thêm sống động cho dáng người trong tranh.
34
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số 459 (Kì 1 - 8/2019), tr 32-37
TRÒ CHƠI
“TÌM NHANH NGHĨA”
Cột A
Cột B
một thứ lụa đen bóng
Tranh tố nữ
Lĩnh
tranh vẽ con lợn đứng bên bụi ráy (một thứ cây trồng ở nơi đất
ẩm, gần giống cây khoai, dùng làm thức ăn cho lợn)
khoáy vẽ trên mình con lợn trong tranh, hình tròn, giữa có nét
cong như chữ S chia hình tròn làm hai mảng - một mảng màu
sáng (dương) và một mảng màu tối (âm)
Giấy dó
Thuần phác
Làng Hồ
loại giấy được sản xuất từ vỏ những cây dó, theo quy trình thủ
công được truyền lại qua nhiều thế hệ ở một số làng nghề Việt
Nam.
chất phác, mộc mạc
Màu trắng điệp
Tranh lợn ráy
tranh vẽ người con gái đẹp
làng Đông Hồ thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh,
có nghề làm tranh từ lâu đời. Tranh làng Hồ được in trên giấy dó
được nhiều người ưa thích.
Nghệ sĩ
tạo hình
màu làm từ bột vỏ sò, vỏ điệp ở biển trộn với hồ loãng nấu bằng
bột gạo nếp tạo thành
Khoáy
âm dương
người chuyên vẽ tranh, tạc tượng...
YÊU CẦU CẦN ĐẠT
35
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số 459 (Kì 1 - 8/2019), tr 32-37
Sau thời gian thảo luận, 4 nhóm cử đại diện trình bày
Đọchiểulàkhảnăngthônghiểunộidungvănbản.Cónhiều
các yêu cầu và chia sẻ kết quả, tổ bạn nghe, bổ sung ý cáchgiúpHSthônghiểuvănbản;trongbàiviết,chúngtôitiếnhành
kiến để hoàn thiện kiến thức cần đạt. GV nhận xét kết hoạt động phỏng vấn, thâm nhập văn bản một cách tự nhiên,
quả làm việc nhóm và cho HS luyện đọc các từ khó, câu khôngbịgòbó,hứngthú,linhhoạtvàsángtạohơntrongviệcđặt
khó, ngắt nghỉ hơi đúng cách lần lượt từng đoạn. GV đưa câuhỏivàđưaracâutrảlờithểhiệnmìnhlàngườicóhiểubiết.GV
một số hình ảnh sau khi HS giải nghĩa các từ khó.
chialớpthành2đội,mỗiđộicử1bạn:1bạnphỏngvấn,1bạntrả
Nghệ sĩ tạo hình
Làng Đông Hồ
Tố nữ
Đám cưới chuột
Lợn ráy
Đàn gà
GV tổ chức cho HS đọc nối đoạn, cách kết nối văn bản lờicâuhỏiphỏngvấn. ViệcđặtracáccâuhỏiphảiđượcGVyêu
nhịp nhàng tiến tới đọc toàn bài. Sau cùng, GV đọc mẫu 1 cầuHSchuẩnbịtừtrước;câutrảlờilàkiếnthứctựtìmhiểutrong
lần để các em ghi nhớ kĩ năng đọc và cảm nhận nội dung vàngoài bài học. Luậtchơi: Khi bạnbênđội 1đưa ra câuhỏithì
bài tập đọc, cho HS nêu tự do suy nghĩ cảm nhận về tranh đội 2 cử một bạn trả lời; nếu trả lời được thì đội 2 được quyền
làng Hồ để rèn được kĩ năng chia sẻ mạnh dạn, tự phát hiện phỏngvấnngược lạiđội1vàđược1bônghoa;nếukhôngtrảlời
và tự tin giải quyết vấn đề. Bên cạnh đó, bằng HĐTN trên, đượcthìđội2phảicửmộtbạnkháctrảlời,nếukhôngtrảlờiđược
HS sẽ đạt được yêu cầu đề ra ở mức cơ bản.
2.4.2. Hoạt động thâm nhập văn bản
thì đội 1tự giải đáp và được một bông hoa. Đội nào được nhiều
bônghoanhấtthìđộiđólà“nhữngngườihiểubiếtnhiềunhất”.
Câu hỏi phỏng vấn
Yêu cầu cần đạt
Bạn hãy cho biết làng Đông Hồ Làng Đông Hồ thuộc huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, có nghề làm tranh từ
ở đâu? lâu đời.
Kể tên một số tranh Đông Hồ Các tranh trong bài như: Lợn ráy, Đàn gà, Đám cưới chuột, Hái dừa, Tố nữ;
mà bạn đã biết hoặc từng xem ngoài ra còn có tranh Nhân nghĩa, Vinh hoa, Đánh ghen, Mục đồng học bài,
qua?
Thầy đồ Cóc ...
Tranh Đông Hồ thường nói về
đề tài gì trong cuộc sống của
làng quê Việt Nam?
Đề tài cuộc sống lao động của người nông dân, phong tục tập quán, xã hội Việt
Nam xưa...
7loại: tranh thờ, tranh chúc tụng, tranh lịch sử, tranhtruyện, tranh phương ngôn,
tranh cảnh vật, tranh sinh hoạt.
Tranh Đông Hồ có mấy loại?
Nguyên liệu để làm ra tranh Giấy dó (giấy làm từ vỏ cây dó), các loại màu, ván in, co ván, bìa và thét (chổi
làng Hồ gồm những gì?
làm bằng lá thông).
Màu đen không pha bằng thuốc mà luyện bằng bột than của chất rơm bếp, than cói
Kĩ thuật tạo màu của tranh Làng chiếu, than lá tre; màu trắng điệp được làm từ vỏ điệp trắng nhấp nhánh; màu đỏ
Hồ có gì đặc biệt?
làm từ gạch non, gỗ cây vang; màu vàng làm từ hoa hòe; màu xanh từ gỉ đồng, lá
chàm… được làm theo cách thủ công từ những vật liệu thiên nhiên truyền thống.
Bạn hãy tìm những từ ngữ ở hai Nghệ sĩ tạo hình yêu mến cuộc sống trồng trọt, chăn nuôi lắm: tranh lợn ráy có
đoạn cuối bài tập đọc thể hiện khoáy âm dương rất có duyên, tranh đàn gà tưng bừng như ca múa; kĩ thuật tranh
36
VJE
Tạp chí Giáo dục, Số 459 (Kì 1 - 8/2019), tr 32-37
sự đánh giá của tác giả với tranh đạt tới sự trang trí tinh tế: màu đen lĩnh rất Việt Nam, màu trắng điệp rất sáng tạo...
làng Hồ càng ngắm càng ưa nhìn, tăng thêm vẻ thâm thúy, sống động, có hồn.
Vì sao tác giả biết ơn những Người nghệ sĩ dân gian làng Hồ đã vẽ những bức tranh rất đẹp, sinh động, lành
người nghệ sĩ dân gian làng mạnh, hóm hỉnh, tươi vui... Họ đã đem vào tranh cái hồn của cảnh vật, sáng tạo
Hồ?
nên kĩ thuật vẽ tranh và pha màu tinh tế, đặc sắc...
Bạn có thích tranh dân gian
Đông Hồ không? Vì sao?
Trả lời theo cảm nhận riêng
Quaphỏngvấn,HSchủđộngtraođổikiếnthứcvới nhau, sâu sắc nhất em có được sau bài học? HS suy nghĩ, viết ra
điều này tạo sự thoải mái trong khi trình bày những hiểu biết giấy những cảm nhậncủa mình về bài học và trình bàytrong
cá nhân; dù sai hay đúng, các em đã tự đưa những hiểu biết thời gian 1 phút; điều này giúp hoàn thiện và củng cố kiến
thực tiễn của bản thân vào bài học. Trong quá trình giao lưu thứccácemđãnắmbắtvềbàihọc.KĩthuậtnàygiúpHSphát
với các bạn, HS tự tư duy so sánh để chọn lọc những kiến triển khả năng tư duy logic, khái quát hóa, khả năng thuyết
thức đúng cho bản thân, điều này đã giúp HS tự trải nghiệm, trình và giaotiếptrước thầy, cô và các bạn.
hiểu sâu sắc và nhớ kiến thức lâu hơn so với hoạt động dạy
học truyền thống, khi chỉ có GV hỏi, còn HStrả lời.
3. Kết luận
Tiến hành HĐTN trong dạy bài tập đọc “Tranh làng Hồ”
Bên cạnh đó, chúng tôi xây dựng câu hỏi đọc suy luận choHSlớp5gópphầnlàmphongphú,sinhđộngtiếtdạy;phát
giúp HS phát huy khả năng cảm thụ văn chương, năng huy được tính tích cực, chủ động, sáng tạo và linh hoạt trong
lực nhận thức, bày tỏ ý kiến đánh giá về bài học:
lĩnhhộikiếnthức ởHS.HĐTNgópphầngiúpđạtmụctiêucơ
- Điều gì khiến em cảm thấy tranh Đông Hồ khác với bản bài học đặt ra và phát huy toàn diện năng lực đọc ở HS,
những loại tranh khác?
pháthuykhả năngphát hiệnvà giảiquyếtcác vấnđề,tựkhám
phá, tìm tòi và chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giúp các em tự
- Em có yêu thích tranh Đông Hồ không? Vì sao?
- Nêu cảm nghĩ của em về một tranh Đông Hồ mà em tinvàobảnthân,thêmhứngthú,saymêvàobàihọc.Vậndụng
thích nhất?
HĐTN vào dạy học thực tiễn là một trong những cách thức
Với các câu hỏi trên, HS vận dụng vốn hiểu biết thực giúpkíchthíchhứngthúchoHStronghọctập,quađógópphần
tế, những cảm nhận thực của bản thân để trả lời. Điều đó, nângcaochấtlượngvàhiệuquảgiờhọc.
giúp các em phát huy khả năng suy luận, liên tưởng
Tài liệu tham khảo
[1] Lê Phương Nga (2017). Phương pháp dạy học Tiếng
Việt ở tiểu học II. NXB Đại học Sư phạm.
phong phú, đa dạng, kiến thức của HS không bị bó hẹp
trong sách vở mà gắn kết với thực tiễn, góp phần phát
triển phẩm chất, tư tưởng, tình cảm, giá trị, kĩ năng sống,
hình thành những năng lực cần có của HS.
[2] Nguyễn Thị Liên (chủ biên) - Nguyễn Thị Hằng -
Tưởng Duy Hải - Đào Thị Ngọc Minh (2016). Tổ
chức hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà
trường phổ thông. NXB Giáo dục Việt Nam.
[3] Bộ GD-ĐT (2016). Tiếng Việt lớp 5 (tập 2). NXB
Giáo dục Việt Nam.
[4] Đinh Thị Oanh - Vũ Thị Kim Dung - Phạm Thị
Thanh (2006). Tiếng Việt và phương pháp dạy học
Tiếng Việt ở tiểu học. NXB Giáo dục.
[5] Đỗ Ngọc Thống (2017). Dạy học phát triển năng lực
tiếng Việt tiểu học. NXB Đại học Sư phạm.
[6] Nguyễn Quốc Vương - Lê Xuân Quang (2015).
Hướng dẫn tổ chức hoạt động trải nghiệm cho học
sinh tiểu học. NXB Đại học Sư phạm.
[7] Nguyễn Quốc Vương (chủ biên, 2016). Hoạt động
trải nghiệm dành cho học sinh tiểu học. NXB Đại
học Sư phạm.
2.4.3. Hoạt động đọc diễn cảm
Đọc diễn cảm là kĩ năng làm chủ ngữ điệu, chỗ ngừng
giọng, cường độ giọng... để biểu đạt đúng ý nghĩ và tình cảm
tácgiảđãgửigắmtrongbàiđọc, đồngthời biểuhiệnđượcsự
thông hiểu, cảm thụ của người đọc với tác phẩm [1; tr 36].
Đọcdiễncảmthểhiệnnănglựcđọc ởtrìnhđộcaovàchỉthực
hiện được trên cơ sở đọc đúng, nhanh, lưu loát và hiểu thấu
đáo bàiđọc. HSchỉcóthể đọc diễncảm khi cácemrènđược
kĩ năng đọc đúng và đọc hiểu ở hai hoạt động trên. Để đọc
diễncảm,HScầnxácđịnhđượcchỗngắtgiọngbiểucảm,tốc
độ giọng đọc mang lại giá trị biểu cảm tốt; ngữ điệu hợp lí.
Trongbàiđọc,chúngtôitổchức “cuộcthiđọcdiễncảm”cho
HS, GV chia lớp thành 2 đội thi với nhau, các bạn ở mỗi đội
lầnlượtchọnchomình1đoạnthíchnhấtvàthểhiệndiễncảm
đoạn đó theo cảm xúc của mình, GV là trọng tài nhận xét
phần thi của mỗi bạn... Bằng hình thức là một cuộc thi, HS
tập trung phát huy khả năng cảm thụ văn chương, khắc sâu
kiến thức và phát triển năng lực đọc một cách tốt nhất. Để
giúp HS củng cố bài học, chúng tôi sử dụng kĩ thuật “một
phút”.Kĩthuật “mộtphút”giúpHSđượctrìnhbàyngắngọn,
côđọngtrướccácbạntronglớpvềmộtvấnđề: Nêucảmnhận
[8] Nguyễn Trí (2007). Dạy và học môn Tiếng Việt ở
tiểu học theo chương trình mới. NXB Giáo dục.
[9] Trịnh Thị Hương (2015). Một số biện pháp tạo hứng
thú cho học sinh tiểu học khi dạy Tập đọc ở tiểu học.
Tạp chí Giáo dục, số 352, tr 41-43.
37
6 trang
22/04/2022
560
Bạn đang xem tài liệu "Tổ chức hoạt động trải nghiệm trong dạy học bài tập đọc “Tranh làng Hồ” cho học sinh Lớp 5", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- to_chuc_hoat_dong_trai_nghiem_trong_day_hoc_bai_tap_doc_tran.pdf
