Giáo trình mô đun Sửa chữa hệ thống khởi động động cơ bằng khí nén - Nghề: Sửa chữa máy tàu thủy
CỤC HÀNG HẢI VIỆT NAM
TRƯỜNG CAO ĐẰNG HÀNG HẢI I
GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: SỬA CHỮA HỆ THỐNG
KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ BẰNG
KHÍ NÉN
NGHỀ: SỬA CHỮA MÁY TÀU THỦY
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG
Năm 2018
1
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN:
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được
phép dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và thamkhảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh
thiếu lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
2
LỜI GIỚI THIỆU
Trong những năm qua, dạy nghề đã có những bước tiến vượt bậc cả về số lượng
và chất lượng, nhằm thực hiện nhiệm vụ đào tạo nguồn nhân lực kỹ thuật trực tiếp đáp
ứng nhu cầu xã hội. Cùng với sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới, lĩnh
vực vận tải biển nói chung và ngành sửa chữa máy tàu thủyở Việt Nam nói riêng đã
có những bước phát triển đáng kể.
Chương trình khung quốc gia nghề sửa chữa máy tàu thủy đã được xâydựng trên
cơ sở phân tích nghề, phần kỹ thuật nghề được kết cấu theo các môđun. Để tạo điều
kiện thuận lợi cho các cơ sở dạy nghề trong quá trình thực hiện, việc biên soạn giáo
trình kỹ thuật nghề theo các môđun đào tạo nghề là cấp thiết hiệnnay.
Mô đun MĐ 28: Sửa chữa hệ thống khởi động động cơ bằng khí nén là mô
đun đào tạo nghề được biên soạn theo hình thức tích hợp lý thuyết và thực hành.
Trong quá trình thực hiện, nhóm biên soạn đã tham khảo nhiều tài liệu trong và ngoài
nước, kết hợp với kinh nghiệm trong thực tế.
Mặc dù có rất nhiều cố gắng, nhưng không tránh khỏi những sai sót, rất mong
nhận được sự đóng góp ý kiến của độc giả để giáo trình được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Hải Phòng, ngày 10 tháng 06 năm 2018
Tham gia biên soạn
Chủ biên: Bùi Trung Dũng
3
MỤC LỤC
STT NỘI DUNG
TRANG
1
2
3
4
5
Lời giới thiệu
Mục lục
Danh mục ký hiệu, từ viết tắt, thuật ngữ chuyên ngành
Danh mục hình vẽ và bảng, biểu
3
4
5
6
8
Nội dung
Bài 1. Sửa chữa hệ thống khởi động động cơ bằng mô tơ gió
9
9
1.Các hư hỏng của HT khởi động động cơ bằng mô tơ gió
2.Tháo, kiểm tra xác định tình trạng kỹ thuật của mô tơ gió
3. Sửa chữa và điều chỉnh
9
15
15
15
4. Lắp cụm chi tiết vào hệ thống.
5. Thử và điều chỉnh sau khi lắp ráp
Bài 2. Sửa chữa hệ thống khởi động động cơ bằng khí nén
có van phân phối khí dạng đĩa chia gió
19
1. Tháo, kiểm tra, sửa chữa và điều chỉnh đĩa chia gió
2. Tháo, kiểm tra, sửa chữa và điều chỉnhxu páp khởi động
3. Lắp đĩa chia gió, xu páp khởi động vào hệ thống.
4. Thử và điều chỉnh sau khi lắp ráp
19
24
27
27
29
Bài 3. Sửa chữa hệ thống khởi động bằng khí nén có van
phân phối khí dạng piston trượt
1.Tháo, kiểm tra xác định tình trạng kỹ thuật của van phân phối
29
dạng piston trượt
2. Sửa chữa và điều chỉnh
30
31
31
33
3. Lắp van trượt vào hệ thống.
4. Thử và điều chỉnh sau khi lắp ráp
5. Trình bày các bước kiểm tra quan trọng trước khi khởi động
động cơ diesel tàu thủy
Tài liệu tham khảo
35
7
8
Các phụ lục, tài liệu đính kèm
Danh mục ký hiệu, từ viết tắt, thuật ngữ chuyên ngành
Ký hiệu, từ viết tắt, thuật ngữ chuyên Gỉải thích
ngành
MĐ
HT
Mô đun
Hệ thống
KĐ
VD
Khởi động
Ví dụ
CV
Mã lực
Ta phải, phải
KT
Kiểm tra
Xe
Mặt côn nấm xu páp
Đầu nối có ren
Van
Giắc co
Xu páp
TCVN
Tiêu chuẩn Việt Nam
5
Danh mục hình vẽ
STT Tên hình vẽ
Trang
10
1
2
Hình 1.1. Mô tơ gió sau khi được tháo khỏi động cơ
Hình 1.2.Phần chủ động(bên phải) được tháo khỏi phần bị
động(bên trái)
10
3
Hình 1.3. Nắp, trục, bộ lá gió phần chủ động được tháo ra khỏi vỏ
11
4
5
6
7
8
9
Hình 1.4. Nắp bên phải phần bị động được tháo ra
Hình 1.5. Trục, bạc trục, lò xo được tháo khỏi phần bị động
Hình 1.6. Trục bị động được tháo ra khỏi bạc
11
12
12
13
13
14
14
17
20
20
Hình 1.7.Bạc được tháo và tách ra khỏi trục bị động
Hình 1.8. Lò xo được tháo ra khỏi trục bị động
Hình 1.9. Cụm bánh cóc được tháo ra khỏi trục bị động
10 Hình 1.10. Trục bị động được tháo ra
11 Hình 1.11. Một số loại mô tơ gió và hình cắt của mô tơ gió
12 Hình 2.1. Cấu tạo của đĩa chia gió
13 Hình 2.2. Các đường ống khí vào và ra của đĩa chia gió đang
được tháo
14 Hình 2.3. Các bu lông liên kết giữa đĩa chia gió và thân độn cơ
21
đang được tháo
15 Hình 2.4. Đĩa chia gió được tháo đưa ra ngoài
16 Hình 2.5. Nắp đậy đĩa chia gió được tháo ra
21
22
22
23
24
25
17 Hình 2.6. Trục, vòng bi đĩa chia gió được tháo ra khỏi vỏ
18 Hình 2.7. Một đĩa chia gió được lắp hoàn chỉnh sau khi sửa chữa
19 Hình 2.8. Cấu tạo của xu páp khởi động
20 Hình 2.9. Các đường ống dẫn khí và nắp xu páp khởi động được
tháo ra
21 Hình 2.10. Piston van khởi động chuẩn bị được tháo
25
6
Hình 2.11. Van khởi động đang được tháo rời
Hình 2.12. Van khởi động của hãng MAN BW
22
23
26
27
30
31
24 Hình 3.1. Van phân phối khí kiểu piston trượt hình trụ
Hình 3.2. Hê thống khởi động bằng van phân phối khí kiểu piston
trượt vừa được lắp xong
25
7
GIÁO TRÌNH MÔ ĐUN
Tên mô đun: Sửa chữa hệ thống khởi động động cơ bằng khí nén
Mã mô đun: MĐ.6520131.28
Vị trí, ý nghĩa và vai trò của mô đun:
- Vị trí: Mô đun Sửa chữa hệ thống khởi động động cơ bằng khí nén là mô đun
được thực hiện khi sinh viên học xong các mô đun: Sửa chữa hệ thống phân phối
khí tàu thủy 1 và 2, Sửa chữa hệ thống nhiên liệu Diesel tàu thủy, Sửa chữa hệ
thống bôi trơn, Sửa chữa hệ thống làm mát.
- Ý nghĩa và vai trò củamô đun:
Mô đun Sửa chữa hệ thống khởi động động cơ bằng khí nén là mô đun chuyên
môn nghề, nhằm trang bị cho sinh viên các kiến thức, kỹ năng cơ bản về sửa chữa
hệ thống khởi động bằng khí nén., qua đó có thể ứng dụng được những kiến thức
đã học vào thực tế nghề nghiệp sau này.
II. Mục tiêu của mô đun:
- Kiến thức: Trình bày được các hư hỏng của hệ thống khởi động động cơ Diesel
bằng khí nén.
- Kỹ năng:
+ Tháo, lắp được các bộ phận trong hệ thống đúng quy trình, đảm bảo an toàn;
+ Kiểm tra đúng phương pháp để phát hiện chính xác các hư hỏng;
+ Phân tích so sánh số liệu, đưa ra phương án bảo dưỡng sửa chữa hợp lý;
+ Bảo dưỡng, sửa chữa và điều chỉnh được những hư hỏng của các chi tiết thuộc
hệ thống đúng quy trình kỹ thuật;
- Năng lực tự chủ và trách nhiệm: Có tác phong công nghiệp, luôn tuân thủ quy
trình quy phạm, quy tắc an toàn và đảm bảo vệ sinh môi trường.
Nội dung mô đun:
8
Bài 1:SỬA CHỮA HỆ THỐNG KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ BẰNG MÔ TƠ
GIÓ
Mã bài: MĐ.6520131.28.01
Giới thiệu:
Hệ thống khởi động động cơ bằng mô tơ gió thường áp dụng cho động cơ từ 450
cv trở lên, được dùng khá rộng rãi, độ bền và độ tin cậy khá cao. Trên thị trường
Việt Nam hay gặp các động cơ diesel tàu thuỷ của các hãng của Đức, châu Âu, của
Trung Quốc như Jichai Power, Way chai,.. sử dụng hệ thống khởi động này.
Mục tiêu:
- Trình bày được các hư hỏng, cách tháo lắp, kiểm tra, sửa chữa hệ thống khởi
động động cơ bằng mô tơ gió.
- Thực hiện được việctháo lắp, kiểm tra, sửa chữa, thử và điều chỉnh sau khi lắp
ráp hệ thống này.
- Nghiêm túc, chính xác, khoa học khi học và thực hành.
Nội dung chinh:
1.Các hư hỏng của HT khởi động động cơ bằng mô tơ gió:
Trong quá trình hoạt động, HT khởi động động cơ bằng mô tơ gió thường có các
hư hỏng sau:
- Bộ lá gió bị mòn, hỏng
- Vòng bi bị mòn, hỏng
- Bạc bị mòn, hỏng
- Bánh răng ăn khớp với trục và bánh đà bị mòn, mẻ, nứt, gãy
- Truc mô tơ và trục lai vào bánh đà bị mòn, cong, xoắn, nứt, gãy
- Lò xo đẩy trục lai vào bánh đà bị gãy hay mất tính đàn hồi
- Cụm bánh cóc bị mòn, nứt, gãy, mẻ răng
- Nắp và vỏ bị nứt, gãy, ăn mòn
- Bu lông lắp ghép bị hỏng
- Các lỗ dẫn hơi bị mòn, trờn ren, nứt
2. Tháo và kiểm tra xác định tình trạng kỹ thuật của mô tơ gió
2.1. Qui trình tháo:
Trước khi tháo phải chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ tháo lắp như: Bộ clê, mỏ lết, tô
vít, a giáp, khay đựng, giẻ lau,..,. Đánh dấu vị trí và chiều các bộ phận của mô tơ
gió để phục vụ cho việc lắp. Các ê cu, bu lông khi tháo phải từ từ đều và đối xứng.
Tiến hành tháo theo các bước sau:
Bước 1: Tháo các đường dẫn gió, tháo bích bắt mô tơ với bánh đà động cơ,đưa mô
tơ ra ngoài.
9
Hình 1.1. Mô tơ gió sau khi được tháo khỏi động cơ
Bước 2: Tháo bu lông liên kết gữa phần chủ động của mô tơ gió( nửa bên phải) và
phần bị động là trục lai vào bánh đà( nửa bên trái). Rút hai phần chủ động và bị
động ra.
Hình 1.2.Phần chủ động(bên phải) được tháo khỏi phần bị động(bên trái)
Bước 3: Tháo nắp, vòng bi,trục, bộ lá gió phần chủ động ra.
10
Hình 1.3.Nắp, trục, bộ lá gió phần chủ động được tháo ra khỏi vỏ
Bước 4: Tháo nắp bên phải phần bị động
Hình 1.4.Nắp bên phải phần bị động được tháo ra
Bước 5: Tháo trục, bạc trục, lò xo, cụm bánh cóc ra khỏi phần bị động
11
Hình 1.5.Trục,bạc trục, lò xo được tháo khỏi phần bị động
Bước 6: Tháo và tách bạc, lò xo, cụm bánh cóc ra khỏi trục bị động
12
Hình 1.6.trục bị động được tháo ra khỏi bạc
Hình 1.7. Bạc được tháo và tách ra khỏi trục bị động
Hình 1.8. Lò xo được tháo ra khỏi trục bị động
13
Hình 1.9.Cụm bánh cóc được tháo ra khỏi trục bị động
Hình 1.10.Trục bị động được tháo ra
Bước 7: Vệ sinh sạch, lau khô các bộ phận và chi tiết vừa được tháo, đặt vào vị trí
qui định.
2.2. Kiểm tra:
- Quan sát bằng mắt để phát hiện các hư hỏng lớn. Với các hư hỏng nhỏ, vết nứt tế
vi ta dùng các phương pháp vật lý và phấn dầu hoả để phát hiện.
- Dùng thước cặp để đo chiều dày của lá gió, bạc.
- Dùng căn lá để đo khe hở giữa lá gió và vỏ
14
- Dùng đồng hồ so để đo độ giơ của vòng bi. Dùng pan me để đo độ mòn đường
kính trục, vòng bi và bạc.
- Với trục bị cong ta đưa trục nên bàn gá chuyên dùng rồi dùng đồng hồ so để kiểm
tra ( độ cong của trục không 0,15 mm ).
- Kiểm tra trục bị xoắn, bánh răng bị mòn bằng thiết bị chuyên dùng.
- Kiểm tra độ đàn hồi của lò xo bằng thước và thiết bị chuyên dùng.
- Kiểm tra cụm bánh cóc bị gãy,mòn răng bằng quan sát, vậtlý và thiết bị chuyên
dùng.
3. Sửa chữa và điều chỉnh
- Bộ lá gió bị hỏng, bị mòn quá giới hạn( 1mm) phải thay mới
- Vòng bi bị mòn quá giới hạn( 0,5 mm), bị hỏng phải thay mới
- Bánh răng bị nứt ta hàn lại, bị gãy vỡ phải thay mới
- Nắp và vỏ bị nứt, bị ăn mòn ta hàn đắp rồi gia công lại. Bị gãy vỡ phải thay mới
- Trục bị cong(độ cong của trục 0,15 mm ) ta nắn. Bị xoắn, bị nứt, bị gãy phải
thay mới. Bị mòn( 0,5 mm) ta khôi phục lại bằng cách mạ, phun kim loại rồi gia
công lại
- Lò xo bị gãy hay mất tính đàn hồi (biến dạng dư trên 5 độ cao định mức lò xo ở
trạng thái tự do) phải thay mới
- Cụm bánh cóc bị gãy răng phải thay mới, bị mòn ta khôi phục lại bằng cách mạ,
phun kim loại rồi gia công lại.
- Bu lông lắp ghép bị hỏng(nứt, gãy, trờn ren) phải thay mới
- Các lỗ dẫn hơi bị mòn, trờn ren, nứt ta hàn đắp rồi gia công lại
4. Lắp cụm chi tiết vào hệ thống
Sau khi đã sửa chữa và thay thế những chi tiết bị hỏng ta vệ sinh lại sạch sẽ các chi
tiết của mô tơ gió, lau khô rồi tiến hành lắp. Qui trình lắp ngược lại với qui trình
tháo,chú ý lắp đúng dấu đúng vị trí,bôi dầu mỡ và dùng các dụng cụ chuyên dùng.
Các êcu bu lông khi xiết phải đều, đối xứng, đúng lực xiết quy định và lắp theo
trình tự sau:
Bước 1: Lắp bạc, lò xo, cụm bánh cóc vào trục bị động.
Bước 2: Lắp trục bị động với đầy đủ bạc, lò xo, cụm bánh cóc vào phần bị động.
Bước 3: Lắp nắp bên phải phần bị động.
Bước 4: Lắp bộ lá gió và vòng bi vào trục chủ động, lắp nắp phần chủ động.
Bước 5: Lắp phần chủ động và phần bị động vào nhau bằng cách vặn đều các bu
lông lắp ghép và xiết đúng lực qui định.
Bước 6: Bắt mô tơ với bánh đà động cơ bằng cách vặn đều, đúng lực qui định các
bu lông lắp ghép bích bắt mô tơ với bánh đà.
15
Bước 7: Lắp các đường ống dẫn gió.
5. Thử và điều chỉnh sau khi lắp ráp
Sau khi lắp ráp xong, ta điều chỉnh van giảm áp để đưa gió với áp xuất
p = 10 kG/cm2 vàothử. Trong quá trình thử xem mô tơ có hoạt động bình thường
không, có tiếng kêu bất thường không. Nếu có gì bất thường phải ngừng ngay việc
khởi động, tìm nguyên nhân khắc phục rồi mới thử thử tiếp cho đến khi thấy mô tơ
hoạt động bình thường, lượng gió tiêu thụ trong một lần khởi động là ít nhất theo
đúng qui định. Hệ thống khởi động làm việc tốt sau nhiều lần khởi động liên tục
(từ 35 lần). Không phát hiện bất cứ trục trặc hay hư hỏng nào trong suốt quá trình
thử là đạt yêu cầu.
Một số loại mô tơ gió và hình cắt của mô tơ gió
16
Hình 1.11. Một số loại mô tơ gió và hình cắt của mô tơ gió
17
CÂU HỎI ÔN TẬP VÀ BÀI TẬP BÀI 1:
CÂU HỎI ÔN TẬP:
Câu 1. Trình bày các hư hỏng của hệ thống khởi động động cơ bằng mô tơ
gió?
Câu 2. Trình bày qui trình tháo, kiểm tra hệ thống khởi động động cơ bằng mô tơ
gió?
Câu 3. Trình bày qui trình sửa chữa, lắp ráp hệ thống khởi động động cơ bằng mô
tơ gió ?
BÀI TẬP:
Trình bày qui trình tháo, kiểm tra, sửa chữa và lắp ráp hệ thống khởi động động cơ
bằng mô tơ gió của một động cơ diesel tàu thuỷ cụ thể?
Yêu cầu về đánh giá kết quả học tập của bài
- Đánh giá vể kiến thức: Tự luận
- Đánh giá về kỹ năng: Thực hành
18
BÀI 2: SỬA CHỮA HỆ THỐNG KHỞI ĐỘNG ĐỘNG CƠ BẰNG KHÍ NÉN
CÓ VAN PHÂN PHỐI KHÍ DẠNG ĐĨA CHIA GIÓ
Mã bài: MĐ.6520131.28.02
Giới thiệu:
Đại đa số các động cơ diezel tàu thuỷ hiện nay dùng hệ thống khởi động động cơ
bằng khí nén có van phân phối khí dạng đĩa chia gió.
Mục tiêu:
- Trình bày được các hư hỏng, cách tháo lắp, kiểm tra, sửa chữa hệ thống khởi
động động cơ bằng khí nén có van phân phối khí dạng đĩa chia gió.
- Nắm vững qui trình tháo lắp, kiểm tra, sửa chữa, thử và điều chỉnh sau khi lắp ráp
hệ thống này.
- Nghiêm túc, chính xác, khoa học khi học và thực hành.
Nội dung chinh:
1. Tháo, kiểm tra sửa chữa và điều chỉnh đĩa chia gió
1. 1. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của đĩa chia gió
Cơ cấu này gồm đĩa 5 được chế tạo một lỗ 8 có dạng như Hình 2.1.
Trên mặt tựa của thân 6 có khoan các lỗ 11 tương ứng với số xilanh của động
cơ, các lỗ 11 này dẫn khí đến các van khởi động trên các xilanh.
Đĩa 5 và ống lót 4 được lắp trên đầu trục phân phối 7 bằng then. Khi tiến hành
khởi động, khí khởi động vào khoang 9 ép đĩa 5 sát vào mặt tựa của thân 6. Lúc đó
lỗ 8 trên đĩa 5 sẽ thông với một lỗ 11 trên mặt tựa của thân 6, mà lỗ 11 đó dẫn đến
van khởi động của xilanh đang ở thời kỳ giãn nở. Khi đó, khí khởi động sẽ đi vào
rãnh từ lỗ 11 tới mở van khởi động của xilanh đó. Khi quá trình khởi động kết
thúc, áp xuất trong khoang 9 giảm, lò xo 1 đẩy nắp đĩa 5 tách khỏi mặt tiếp xúc với
thân 6 thông qua ống lót 4 tỳ vào vòng chặn 2 để đĩa 5 và mặt tựa của thân 6 không
bị mòn khi động cơ làm việc.
Khí khởi động còn lại đi dọc theo trục 7 ra ngoài theo rãnh 10.
19
Hình 2.1. Cấu tạo của đĩa chia gió
1.Lò xo; 2.Vòng chặn; 3.Nắp đậy ngoài lò xo; 4.Ống lót; 5.Đĩa; 6.Thân; 7.Đầu trục
phân phối; 8.Lỗ khí thông nắp 3 và đĩa 5; 9.Khoang chứa khí khởi động; 10.Rãnh
thoát khí thừa sau khởi động; 11.Lỗ tạo rãnh dẫn khí đến mở van khởi động trên
xilanh.
1.2.Qui trình tháo đĩa chia gió:
Trước khi tháo phải chuẩn bị đầy đủ các dụng cụ tháo lắp như: Bộ clê, mỏ lết, tô
vít, a giáp, khay đựng, giẻ lau,..,. Phải đánh dấu vị trí và chiều của các chi tiết để
thuận tiện cho việc lắp ráp. Công việc tháo được tiến hành qua các bước sau:
Bước1:Tháo các đường ống dẫn khí vào và ra của đĩa chia gió
Hình 2.2.Các đường ống khí vào và ra của đĩa chia gió đang được tháo
20
Tải về để xem bản đầy đủ
35 trang
26/03/2022
7480
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo trình mô đun Sửa chữa hệ thống khởi động động cơ bằng khí nén - Nghề: Sửa chữa máy tàu thủy", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên
File đính kèm:
- giao_trinh_mo_dun_sua_chua_he_thong_khoi_dong_dong_co_bang_k.pdf
