Báo cáo học phần Công chứng viên và nghề công chứng - Chuyên đề: Quy trình chứng thực bản sao, chứng thực chữ ký do công chứng viên theo quy định của pháp luật Việt Nam - Đề xuất hướng hoàn thiện

Download

HỌC VIỆN TƢ PHÁP

KHOA ĐÀO TẠO CÔNG CHỨNG VIÊN VÀ CÁC CHỨC DANH KHÁC

-------------------

BÁO CÁO KẾT THÚC HỌC PHẦN II

CÔNG CHỨNG VIÊN VÀ NGHỀ CÔNG CHỨNG

Chuyên đề: Quy trình chứng thực bản sao, chứng thực chữ ký do

công chứng viên theo quy định của pháp luật Việt Nam - đề xuất hướng

hoàn thiện.

Họ và tên: Nguyễn Văn Trung.

Sinh ngày: 22 tháng 9 năm 1991.

Số báo danh: 254.

Lớp: Công chứng, khóa 23A (Buổi tối).

Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 17 tháng 9 năm 2020.

MỤC LỤC

Phần mở đầu

1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu

2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu.

3. Đối tượng nghiên cứu.

4. Giới hạn phạm vi nghiên cưu và phương pháp nghiên cứu.

5. Bố cục của bài báo cáo.

II.

Phần nội dung

Chƣơng 1. Lý luận chung về chứng thực bản sao và chứng

thực chữ ký

1.1. Lý luận chung về chứng thực bản sao từ bản chính.

1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến công tác chứng thực bản

sao từ bản chính.

1.1.2. Các loại giấy tờ, văn bản không được dùng làm cơ sở để

chứng thực bản sao.

1.2. Lý luận chung về chứng thực chữ ký.

1.2.1. Khái niệm về chứng thực chữ ký.

1.2.2. Trường hợp không được chứng thực chữ ký.

1.3. Quy trình chứng thực bản sao và chứng thực chữ ký.

1.3.1. Quy trình chứng thực bản sao.

1.3.2. Quy trình chứng thực chữ ký.

Chƣơng 2. Thực tiễn áp dụng, nguyên nhân, giải pháp hoàn

thiện pháp luật Việt Nam về chứng thực bản sao và chứng

thực chữ ký

2.1. Thực tiễn áp dụng pháp luật về chứng thực bản sao và

chứng thực chữ ký

2.1.1. Thực tiễn áp dụng pháp luật về chứng thực bản sao từ

bản chính.

2.1.2. Thực tiễn áp dụng pháp luật về chứng thực chữ ký.

2.2. Nguyên nhân, giải pháp và hƣớng hoàn thiện pháp luật

Việt Nam về chứng thực bản sao từ bản chính và chứng

thực chữ ký.

2.2.1. Nguyên nhân tồn tại bất cập trong công tác chứng thực

bản sao từ bản chính và chứng thực chữ ký.

2.2.2. Giải pháp và hướng hoàn thiện quy định pháp luật về

chứng thực bản sao từ bản chính và chứng thực chữ ký.

III.

IV.

Phần kết luận

Danh mục tài liệu tham khảo

Phụ lục

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài

Nếu như công chứng là việc của Công chứng viên của một tổ chứng

hành nghề công chứng chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng,

giao dịch dân sự khác bằng văn bản, tính chính xác, hợp pháp và không trái

đạo đức xã hội của bản dịch mà theo quy định của pháp luật phải công chứng

hoặc cá nhân, tổ chức tự nguyện yêu cầu công chứng¹. Bên cạnh lĩnh vực

công chứng, công tác chứng thực cũng là một lĩnh vực quan trọng không kém

cạnh. Minh chứng trong vài năm trở lại đây, nhu cầu về chứng thực bản sao,

chứng thực chữ ký của người dân là rất lớn.

Nhận thấy được tầm quan trọng của công tác chứng thực, cũng như

đảm bảo công tác chứng thực được vận hành theo khuôn khổ, ngày 18 tháng 5

năm 2007 Chính phủ ban hành Nghị định số 79/2007/NĐ-CP về cấp bản sao

từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký đã có những

đóng góp to lớn trong việc đáp ứng yêu cầu chứng thực của nhân dân. Tuy

nhiên, Nghị định số 79/2007/NĐ-CP của Chính phủ sau khoảng thời gian

triển khai thực hiện vẫn bộc lộ khá nhiều hạn chế, cũng như chưa đủ sức đáp

ứng kip thời nhu cầu chứng thực của người dân khi chỉ quy định về thẩm

quyền chứng thực bản sao, chứng thực chữ ký của Phòng Tư pháp cấp Huyện,

Ủy ban nhân dân cấp xã và Cơ quan quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài².

Để góp phần đáp ứng nhu cầu chứng thực bản sao và chứng thực chữ

ký của người dân, cũng như giảm tải áp lực của cơ quan nhà nước trong công

tác chứng thực, ngày 16 tháng 02 năm 2015, Chính phủ tiếp tục ban hành

Nghị định số 23/2015/NĐ-CP về cấp bản sao từ sổ gốc, chứng thực bản sao từ

bản chính, chứng thực chữ ký và chứng thực hợp đồng, giao dịch thay thế

Nghị định số 79/2007/NĐ-CP của Chính phủ. Nghị định số 23/2015/NĐ-CP

của Chính phủ là một bước tiến trong công tác chứng thực khi mạnh dạn trao

thẩm quyền và trách nhiệm chứng thực cho các Công chứng viên tại các Tổ

¹Khoản 1 Điều 2 Luật Công chứng năm 2014.

²Điều 5 Nghị định số 79/2007/NĐ-CP ngày 18 tháng 5 năm 2007 của Chính phủ.

chức hành nghề công chứng³. Tuy nhiên, bên cạnh các mặt giải quyết được thì

sau gần 05 năm triển khai thực hiện trên thực tế Nghị định số 23/2015/NĐ-CP

ngày 16 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ vẫn tồn tại một số hạn chế nhất

định.

Bản thân nhận thức được tầm quan trọng của của công tác chứng thực

trong xã hội hiện tại, cũng như nhằm phân tích các căn cứ pháp lý trong quy

trình chứng thực bản sao từ bản chính, chứng thực chữ ký, tôi quyết định bắt

tay nghiên cứu và viết báo cáo với nội dung chuyên đề “Quy trình chứng thực

bản sao, chứng thực chữ ký do công chứng viên theo quy định của pháp luật

Việt Nam - đề xuất hướng hoàn thiện”.

2. Mục đích nghiên cứu

Bài cáo cáo sẽ được tác giả phân tích với mục đích vạch ra các quy định

pháp luật Việt Nam về công tác chứng thực bản sao và chứng thực chữ ký.

Mục tiêu tiếp theo mà bài báo cáo hướng đến chính là phân tích thực

trạng áp dụng pháp luật đối với công tác chứng thực bản sao, chứng thực chữ

ký, xác định nguyên nhân tồn tại từ đó làm cơ sở đề xuất hướng hoàn thiện

pháp luật đối với công tác chứng thực bản sao và chứng thực chữ ký.

3. Đối tƣợng nghiên cứu

Đề tài báo cáo sẽ tập trung phân tích đối tượng là quy trình chứng thực

bản sao và chứng thực chữ ký theo quy định pháp luật Việt Nam. Thực tiễn áp

dụng pháp luật cũng như những tồn tại hạn chế và hướng hoàn thiện pháp luật

Việt Nam về công tác chứng thực bản sao và chứng thực chữ ký.

4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu và phƣơng pháp nghiên cứu của đề

tài

Đề tài báo cáo sẽ được tác giả phân tích quy trình chứng thực bản sao,

chứng thực chữ ký do Công chứng viên thực hiện được giới hạn bởi những

quy định của pháp luật Việt Nam, thực tiễn áp dụng, nguyên nhân và giải

pháp hoàn thiện pháp luật Việt Nam.

³Điều 5 Nghị định 23/2015/NĐ-CP ngày 24 tháng 3 năm 2015 của Chính phủ.

Đề tài báo cáo trước hết sẽ được tác giả sử dụng biện pháp phân tích quy

định pháp luật Việt Nam. Sau đó bằng các phương pháp như tổng hợp, so

sánh, đối chiếu tác giả sẽ làm rõ những nội dung mà bài báo cáo cần phân

tích.

5. Bố cục của bài báo cáo

Bài báo cáo học phần công chứng hai với đề tài: “Quy trình chứng

thực bản sao, chứng thực chữ ký do công chứng viên theo quy định của pháp

luật Việt Nam - đề xuất hướng hoàn thiện^”bao gồm phần mở đầu, nội dung,

kết luận và danh mục tài liệu tham khảo. Phần nội dung được bố cục thành

hai chương và có kết luận của từng chương.

Chương 1. Lý luận chung về chứng thực bản sao và chứng thực chữ

ký.

Chương 2. Thực tiễn áp dụng, nguyên nhân, giải pháp hoàn thiện

pháp luật Việt Nam về chứng thực bản sao và chứng thực chữ ký.

CHƢƠNG 1. LÝ LUẬN CHUNG VỀ CHỨNG THỰC BẢN SAO

VÀ CHỨNG THỰC CHỮ KÝ

1.1. Lý luận chung về chứng thực bản sao từ bản chính

1.1.1. Một số khái niệm liên quan đến công tác chứng thực bản sao từ

bản chính

 Khái niệm về chứng thực

Nhìn từ lịch sử về quy định về công tác công chứng thì chỉ có Nghị

định số 75/2000/NĐ-CP ngày 08 tháng 12 năm 2000 của Chính phủ là có

định nghĩa về thuật ngữ chứng thực là, theo đó chứng thực được hiểu là “việc

của Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp xã xác nhận sao y giấy tờ, hợp đồng,

giao dịch và chữ ký của cá nhân trong các giấy tờ phục vụ cho việc thực hiện

các giao dịch của họ theo quy định của Nghị định này”⁴. Tuy nhiên, đối chiếu

các quy định pháp luật hiện hành thì chưa có văn bản nào quy định cụ thể về

thuật ngữ chứng thực. Tuy nhiên, nếu đối chiếu theo quy định tại Nghị định

số 23/2015/NĐ-CP của Chính phủ có quy định về các thuật ngữ về “chứng

thực bản sao từ bản chính”, “ chứng thực chữ ký”, “ chứng thực hợp đồng

giao dịch”.

Như vậy, thuật ngữ “Chứng thực” có thể được hiểu là một hoạt động

của cơ quan, tổ chức được pháp luật trao quyền thực hiện nhiệm vụ để chứng

nhận tính xác thực của một loại văn bản, giấy tờ là đúng với bản chính, chữ

ký của người ký trong văn bản, giấy tờ hoặc chứng nhận tính xác thực về thời

gian, địa điểm giao kết hợp đồng, năng lực hành vi dân sự, ý chí…của các bên

tham gia hợp đồng giao dịch.

 Khái niệm về chứng thực bản sao từ bản chính

Căn cứ theo quy định tại Khoản 2 Điều 2 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP

ngày 16 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ, có quy định: “Chứng thực bản

sao từ bản chính là việc cơ quan, tổ chức có thẩm quyền theo quy định tại

Nghị định này căn cứ vào bản chính để chứng thực bản sao là đúng với bản

⁴Khoản 2 Điều 2 Nghị định số 75/2000/NĐ-CP ngày 08 tháng 12 năm 2000 của Chính phủ.

chính”. Muốn hiểu được khái niệm này, chúng ta phải làm rõ thuật ngữ “bản

sao” và “ bản chính”. Theo đó, bản sao được hiểu là “bản chụp từ bản chính

hoặc bản đánh máy có nội dung đầy đủ, chính xác như nội dung ghi trong sổ

gốc”⁵. Như vậy, theo quy định kể trên thì bản sao được khái niệm theo hình

thức liệt kê, cụ thể gồm hai loại: bản sao là bản được chụp từ bản chính hoặc

là bản được đánh máy một cách chính xác và đầy đủ từ sổ gốc. Bản chính

được hiểu là “những giấy tờ, văn bản do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền cấp

lần đầu, cấp lại, cấp khi đăng ký lại; những giấy tờ, văn bản do cá nhân tự

lập có xác nhận và đóng dấu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền”⁶. Như vậy,

để được xem là bản chính trước phải được thể hiện bằng hình thức là giấy tờ,

văn bản, thứ hai giấy tờ văn bản này phải do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền

cấp hoặc do cá nhân tự lập và có xác nhận của cơ quan, tổ chức có thẩm

quyền.

1.1.2. Các loại giấy tờ, văn bản không được dùng làm cơ sở để chứng

thực bản sao

Như đã phân tích về thuật ngữ chứng thực bản sao từ bản chính tại

Khoản 2 Điều 2 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 02 năm 2015

của Chính phủ thì bản chính các loại văn bản, giấy tờ là cơ sở để cơ quan, tổ

chức có thẩm quyền thực hiện nhiệm vụ chứng thực bản sao từ bản chính.

Tuy nhiên, không phải bất kỳ bản chính của các loại văn bản, giấy tờ nào

cũng làm cơ sở để cơ quan, tổ chức có thẩm quyền thực hiện việc chứng thực

bản sao. Theo đó, Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 01 năm 2015

của Chính phủ có quy định một số loại giấy tờ, văn bản không được làm cơ sở

để chứng thực bản sao. Cụ thể như sau:

-Thứ nhất, bản chính bị tẩy xóa, sữa chữa, thêm, bớt nội dung không

hợp lệ. Về nguyên tắc bản chính là những loại giấy tờ, văn bản cho cơ quan,

tổ chức có thẩm quyền cấp hoặc là các giấy tờ, văn bản do cá nhân lập nhưng

có xác nhận của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Như vậy, các loại văn bản,

⁵Khoản 6 Điều 2 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ.

⁶Khoản 5 Điều 2 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ.

giấy tờ được xem là bản chính thì tất yếu văn bản, giấy tờ đó đã được cơ

quan, tổ chức kiểm duyệt, xác nhận từ hình thức đến nội dung của văn bản,

việc sữa chữa, tẩy xóa, thêm, bớt nội dung khác phải được thực hiện theo

đúng trình tự và có xác nhận của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền, việc tự ý

sữa chữa, tầy xóa, thêm bớt một cách tùy tiện thì các giấy tờ, văn bản đó

không còn đúng bản chất của bản chính. Đó là nguyên nhân dẫn đến việc các

loại văn bản, giấy tờ này không đủ cơ sở để các cơ quan, tổ chức thực hiện

sao y bản chính.

- Thứ hai, bản chính bị hư hỏng, cũ nát, không xác định được nội dung.

Về nguyên tắc “Người yêu cầu chứng thực phải chịu trách nhiệm về nội dung,

tính hợp pháp, hợp lệ của giấy tờ, văn bản mà mình yêu cầu chứng thực…”⁷.

Việc yêu cầu chứng thực đối với bản chính các loại văn bản, giấy tờ hư hỏng,

cũ nát, không xác định được nội dung thì không thể hiện được mục đích của

việc chứng thực bản sao từ bản chính, do đó chúng không thể trở thành đối

tượng làm căn cứ chứng thực bản sao. Tuy nhiên, trong trường hợp này Nghị

định 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ chỉ dừng lại

ở mức định tính, nghĩa là việc xác định như thế nào là hư hỏng, củ nát, không

xác định nội dung sẽ phụ thuộc phần nhiều vào đánh giá chủ quan của người

chứng thực.

- Thứ ba, bản chính đóng dấu mật của cơ quan, tổ chức của cơ quan có

thẩm quyền hoặc không có dấu mật nhưng ghi rõ không được sao chụp. Gía

trị pháp lý của bản sao được chứng thực từ bản chính “…có giá trị sử dụng

thay cho bản chính…”⁸. Như vậy, bản chất của bản sao là việc nhân bản một

cách chính xác bản chính và được dùng thay cho bản chính trong một số

trường hợp cụ thể, tuy nhiên điều này lại hoàn toàn trái ngược với bản chất

của văn bản mật. Theo đó, văn bản mật được phân loại theo từng lĩnh vực⁹và

⁷Khoản 2 Điều 8 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ.

⁸Khoản 2 Điều 3 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 02 năm 2015 của Chính phủ.

⁹Điều 7 Luật Bảo vệ Bí mật Nhà nước năm 2018.

được phân loại theo các chế độ “Tuyệt mật, tối mật và mật”¹⁰. Do tính chất

của văn bản mật nên chúng được quản lý rất chặt chẽ, chỉ có cơ quan, đơn vị

mà pháp luật cho phép tiếp cận mới có quyền sử dụng. Do đó, chúng không

được tùy tiện sử dụng một cách rộng rãi như các văn bản, giấy tờ khác, vậy

nên các văn bản mật và văn bản không được sao chụp không thuộc đối tượng

được dùng làm căn cứ để sao y bản chính.

Thứ tư, bản chính có nội dung trái pháp luật, đạo đức xã hội; tuyên

truyền, kích động, chiến tranh, chống chế độ xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

xuyên tạc lịch sử của dân tộc Việt Nam; xúc phạm danh dự, nhân phẩm, uy

tín của cá nhân, tổ chức; vi phạm quyền công dân.

Thứ năm, bản chính do cơ quan, tổ chức có thẩm quyền của nước ngoài

cấp, công chứng hoặc chứng nhận chưa được hợp pháp hóa lãnh sự theo quy

định tại Khoản 1 Điều 20 của Nghị định này. Tuy nhiên, có một số loại văn

bản, giấy tờ do cơ quan nước ngoài cấp như: “hộ chiếu, thẻ căn cước, thẻ

thường trú, thẻ cư trú, giấy phép lái xe, bằng tốt nghiệp, chứng chỉ và bảng

điểm kèm theo bằng tốt nghiệp, chứng chỉ thì không cần phải hợp pháp hóa

lãnh sự khi chứng thực bản sao từ bản chính…”¹¹.

- Thứ sáu, giấy tờ, văn bản do cá nhân tự lập nhưng không có xác nhận

và đóng dấu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Về nội dung này hoàn toàn

phù hợp với bản chất của định nghĩa về bản chính được quy định tại Khoản 5

Điều 2 của Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng 02 năm 2015 của

Chính phủ. Do đó, các giấy tờ này không được xem là bản chính để làm cơ sở

chứng thực bản sao theo quy định.

1.2. Lý luận về chứng thực chữ ký

1.2.1. Khái niệm về chứng thực chữ ký

Căn cứ tại khoản 3 Điều 2 Nghị định số 23/2015/NĐ-CP ngày 16 tháng

02 năm 2015 của Chính phủ quy định về thuật ngữ chứng thực chữ ký, cụ thể

như sau: “Chứng thực chữ ký là việc cơ quan, tổ chức có thẩm quyền theo quy

¹⁰Điều 8 Luật Bào vệ Bí mật Nhà nước năm 2018.

¹¹Điều 6 Thông tư số 01/2020/TT-BTP ngày 03 tháng 3 năm 2020 của Bộ Tư pháp.

10 trang yennguyen 01/04/2022 8200

Download

Bạn đang xem tài liệu "Báo cáo học phần Công chứng viên và nghề công chứng - Chuyên đề: Quy trình chứng thực bản sao, chứng thực chữ ký do công chứng viên theo quy định của pháp luật Việt Nam - Đề xuất hướng hoàn thiện", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

File đính kèm:

bao_cao_hoc_phan_cong_chung_vien_va_nghe_cong_chung_chuyen_d.pdf