Bài giảng Thương lượng tập thể trong quan hệ lao động

THƯƠNG LƯỢNG TẬP THỂ

TRONG QUAN HỆ LAO

ĐỘNG

1. Đặc điểm và các cách tiếp cận

thương lượng:

1.1. Các đặc điểm của thương lượng lao

động:

• Nội dung thương lượng: là vấn đề

thường gây xung đột về lợi ích giữa

các bên. Lợi ích xung đột trong

thương lượng là sự phân chia sản

phẩm đối với mỗi bên.

• Hình thức thương lượng

• Cấp độ của thương lượng

• Quá trình thương lượng là tương đối

• Mục đích của thương lượng

• Kết quả của thượng lượng có thể xảy

ra 4 dạng là: thắng-thua, thua –

thắng, thua –thua, thắng –thắng.

• Thương lương dựa trên nguyên tắc:

“cho để mà nhận”

1.2.Cách tiếp cận cơ bản trong

thương lượng:

• Cách tiếp cận hợp tác

• Biểu hiện của cách tiếp cận này là:

+ Thương lượng hợp tác là quá trình của sự phát triển

mối quan hệ

+ Thương lượng hợp tác chính là quá trình giao tiếp

+ Thương lượng hợp tác chính là quá trình hướng dẫn

+ Thương lượng hợp tác là một quá trình giải quyết vấn

đề

+ Thương lượng hợp tác trên cơ sở các nguyên tắc

• Cách tiếp cận cạnh tranh:

1.3. Điều kiện đặt ra thương

lượng:

• Thương lượng đặt ra khi:

+ Hai bên có mong muốn tham dự vào cuộc

thương lượng

+ Thương lượng đặt ra khi có những lĩnh

vực mà sự nhượng bộ có thể xảy ra

+ Thương lượng khi cả hai bên có quyền

điều chỉnh lập trường của mì nh.

+ Thương lượng khi mỗi bên đã chuẩn bị kỹ

càng lập trường thương lượng của mì nh

• Khô ng thương lượng nếu:

+ Khô ng có khả năng thương thuyết.

+ Khô ng có gì để thương thuyết.

+ Mục tiêu quá lớn có thể làm cho bên kia bị

định kiến.

+ Khô ng chuẩn bị gì cho thương lượng.

+ Khô ng biết chí nh xá c những gì mong

muốn trong thương lượng.

2. Khái niệm, đặc điểm và lợi ích

của thương lượng tập thể về quan

hệ lao động

2.1. Khái niệm thương lượng tập thể.

• Thương lượng tập thể là một trong những hình thức biểu

hiện của quan hệ lao động, là một trong những phương

thức cơ bản của đối thoại xã hội, là công cụ để xác định

điều kiện lao động và sử dụng lao động tại doanh nghiệp,

tạo điều kiện cho quan hệ lao động phát triển hài hòa,

lành mạnh, bền vững, làm cân bằng lợi ích của cả hai

bên; đồng thời góp phần phòng ngừa, hạn chế và giải

quyết tranh chấp lao động phát sinh trong quá trình quan

hệ lao động.

2.2. Các đặc điểm của thương

lượng tập thể.

• Các dạng kết quả của thương lượng tập thể :

+ Dạng “ Thắng – Thua”

+ Dạng “Thua- Thắng”

+ Dạng “ Thua – Thua”

Dạng “ Thắng – Thắng”

 Trong bốn dạng kết quả của quá trình thương

lượng trong quan hệ lao động cần chú ý đặc

biệt tới dạng kết quả “thắng – thắng”

2.3. Lợi ích của thương lượng tập thể:

• Có vai trò quan trọng đối với sự tồn tại và phát

triển của quan hệ lao động thể hiện ở khía

cạnh:

+ Cân đối vị thế của các bên trong thỏa thuận

+ Phát triển quan hệ lao động lành mạnh

+ Thương lượng tập thể có tác dụng phòng ngừa

tranh chấp lao động

+ Thương lượng là một trong các phương pháp

hiệu quả giải quyết tranh chấp lao động.

3. Thời điểm, nội dung và hình

thức của quan hệ tập thể :

3.1. Thời điểm tiến hành thương lượng tâp thể :

• Thương lượng tập thể được tiến hành thích hợp và

có hiệu quả nhất vào thời điểm thiết lập quan hệ lao

động cá nhân và quan hệ lao động tập thể và trong

quá trình giải quyết tranh chấp lao động.

• Mỗi thỏa ước lao động tập thể thường có thời hạn

nhất định khi hết hạn thỏa ước tập thể, hai bên có

thể thương lương để kéo dài thời hạn thỏa ước tâp

thể hoặc ký kết thỏa ước tập thể mới.

3.2. Nội dung của quan hệ tập thể:

• Những quy tắc mang tính nội dung

• Những quy tắc mang tính thủ tục

3.3. Hình thức của thương lượng

tập thể

- Thương lương tập thể giữa công đoàn hoặc một

nhóm người lao động với người sử dụng lao

động trong doanh nghiệp

- thương lượng tập thể giữa nhóm các tổ chức

công đoàn, đại diện người lao động với nhóm

người sử dụng lao động ở cấp ngành, quốc gia.

- thương lượng chủ chốt

- thương lượng trong hình mẫu

4. Quy trình của thương lượng

tập thể:

❖Giai đoạn chuẩn bị thương lượng:

o Thu thập thông tin

o Xác định mục tiêu và thứ tự ưu tiên của các

mục tiêu

o Xác định hậu quả của thương lượng không

thành công

o Đánh giá đối tác

o Xây dựng cách tiếp cận thương lượng thích

hợp

❖Giai đoạn thảo luận:

• Giao tiếp

• Hỏi câu hỏi có một số chức năng sau đây:

+ Để nhận thông tin

+Để khêu gợi những lời tuyên bố và khẳng định

+ Để kiểm tra xem xét liệu đối tác đã hiểu mọi

việc chính xác chưa

+ Cho thấy mối quan tâm về những gì người

khác đang nói

• Đưa ra các tín hiệu

• Trình bày các lập luận

• Giai đoạn đàm phán, thương lượng:

Trong giai đoạn đàm phán, thương lượng cần

phải:

✓Chuẩn bị để đưa ra những nhượng bộ để đánh

đổi lại những vấn đề mà bên này muốn

✓Chuẩn bị để thay đổi lập trường khi cần thiết

✓Chuẩn bị gắn các điểm nhượng bộ với các

khung thời gian khác nhau

Trong giai đoạn đàm phán, thương lượng cần đưa ra

các đề xuất như:

✓Nêu các đề xuất cụ thể mà nó bắt buộc bên kia phải

tập trung vào vụ việc của bên này

✓Đặt ra mục tiêu cao cho đề xuất nhưng cần lưu ý

rằng, những điều phi thực tế có thể đưa cuộc thương

lượng đến chỗ đổ vỡ.

✓Cần cụ thể khi nêu các điều kiện mà bên này có thể

chấp nhận lời đề nghị hoặc nhượng bộ

✓Cố gắng sáng tạo trong khi nêu các đề xuất

• Giai đoạn kết thúc và thỏa thuận

• Hiểu rõ ràng về những gì thực tế được thỏa thuận

• Xác định quy mô của thỏa thuận

• Ghi lại những gì đã được thỏa thuận

• Ký bản thỏa thuận một khi thấy đã rõ ràng, cụ thể

• Đảm bảo rằng những gì được thỏa thuận phải gắn với

khung thời gian

• Đồng ý với những hậu quả trong trường hợp cả hai

bên không tuân thủ bản thỏa thuận

• Quy định thủ tục giải quyết tranh chấp

• Dự tính nội dung thỏa thuận có thể thay đổi

• Những việc phải làm tiếp theo sau khi thỏa thuận

được ký kết

• Bế tắc :cách giải quyết sau đây đối với tình trạng

bế tắc:

• Làm rõ các nguyên nhân vì sao phía bên kia nói

không

• Tìm kiếm vấn đề mới để đưa ra sự nhượng bộ

• Cố gắng thỏa thuận tạm thời đặt sang một bên các

vấn đề hóc búa

• Xem xét các khả năng đánh đổi của một nhóm những

nhượng bộ nhỏ lấy một sự nhượng bộ lớn hơn và

quan trọng hơn

• Khi vẫn có khả năng để tiếp tục đàm phán thì:

+ Không mở rộng phạm vi các hoạt động

+ Không trở lại những tranh chấp cũ

5. Kết quả thương lượng tập thể

Là ký kết, ban hành áp dụng: thỏa thuận

doanh nghiệp, thỏa thuận khung.

• Thỏa thuận doanh nghiệp là kết quả của

thương lượng tập thể giữa hai bên ở cấp

doanh nghiệp.

• Thỏa thuận khung là kết quả của thương

lượng hai bên ở cấp cao là cấp ngành, cấp

quốc gia.

6. Ghi chép và lưu trữ hồ sơ

• Là công việc ghi lại diễn biến của quá trình

thương lượng tập thể, giúp các bên có được

thông tin chính xác phục vụ cho các cuộc

thương lượng kế tiếp.

• Nội dung ghi chép là các vấn đề mà hai bên đã

và đang thảo luận, những kết quả mà hai bên

đã đạt được hoặc còn vướng mắc, đang trao

đổi và giải quyết.

• Báo cáo về thương lượng tập thể thường có

cấu trúc ba phần: phần giới thiệu, các vấn đề

chính và kết luận.